장음표시 사용
101쪽
44 HIERONYMI RA VIRI DA RAPTU Per venas introrsum adigit , rigat aurea sanguis Lumina , purpureasque genas & eburnea colla. Neve vacet poena pars corporis ulla , tenaces Subiiciunt pedibus sentes , scapulasque flagelis Concisas refricat morsu paliurus acuto. O praeceps furor , o rabidi inclementia cordis, Ne propera , nox multa manet, lentoque Triones Ducunt plaustra gradu : cessent tormenta sequestia Intermissa mora , dum sese colligit insans Ad pugnam , viresque novas animumque resumit. Ne mala continuo subeat tam grandia duetu, Plus cruciant suspensa diu. Vix tempora duri Confixere rubi , quum protinus incutit ictus Solis inarescens radiis , nodosaque arundo. Sputa volant, & frontis . honos ac gratia vultus Humoris laetore latet. ReX maXime regum , Fatur , ave tibi terra patens , tibi subditur aequor, Et nos ecce tuis proni damus oscula plantis. Quam pulchrum diadema caput venerabile cingit Pro gemmis tribuli , pro sceptro mi canna palustris , Murice pro Tyrio sustusus sanguine livor Membra tegit: nos turba sumus, quae claudit utrumque Ense latus. Salve , o mundi clarissime redior,
Salve , & digna tuis iam suscipe praemia factis. Hi, illi atque aliis iaciunt convicia verbis.
Tum praeses sacri testatus numina caeli Lavit utramque manum tanto se crimine solvens,
Ac demum ligno figendum tradidit alto
Insontem furiae cedens , precibusque luporum Clamantum, duramque crucem clavoSque petentum. Tu mihi nunc , Deus, ora move , mihi coepta secunda Adiabens , viresque novas in carmina lande. Nun. quam alias humeros sensi sub pondere tanto Succubuisse meos, nec Se locus obtulit umquam,
Quo magis ortarim divini numinis auram, in
102쪽
INNOCENTIS MART. GV APD. LIB. III. 45Vt portum ex alto adspiciens vada tuta tenerem. Narrandum subit ecce nefas, quo grandius ullum Numquam posteritas cernet , nec saecla priorum Viderunt quondam , quamvis habuere Nerones, Marmaricasque seras , aliena & voce gementes Aeris opus tauros. Nihil haec , aut parva suerunt, Si scelera & caedem , cruciatus , Vulnera , casus Speluncae immanis reputes, & nocte sub una
Annales rerum tacitus cum mente revolvas.
Crux gravis infanti gestanda imponitur . ille
Sponte subit se maius onus , perque aspera sertur Culmina saxosae rupis deductus ab antro , Ut plus nitendo tanta sub mole laboret.
Pondere depressus vestigia lubrica figit, Saepe etiam titubante gradu per laevia tendens Labitur : at lignum flexis tenet usque lacertis , oscula dat ligno , cum ligno tollitur una , Ut pedibus i a senta premat. Quatit halitus artus Crebrior , & salsis sudor fluit undique rivis. Quid iam compressos digitis puerilibus angues
Fama canat, Vatesque serant super astra labores
Herculis invicti, partosque ex Dite triumphos pMonstra licet domuit rictu metuenda trifauci , Sustinuitque humeris immensa volumina caeli , CHRISTOPHORI fortasse crucem tolerare nequiret, Cuius vivifico praecordia compluit imbre Ipse Deus sese insinuans , viresque potentes Sufficit, heroas magnos ut robore Vincat. Dumque evincit iter durum , dum transit anhelans Saxa effusa solo, sublimi ex aethere cernit Aeru miras pueri ingentes oblita laboris Cynthia clara sui, caeloque immobilis haeret Attonitae similis ; noctemque Aurora morari
Plus solito queritur lecto iam sessa senili, Et per suita novum fieri putat inscia rerum
103쪽
Amphitrioniaden , Phoebumque impendere lucem. PoStquam in speluncam venerandi simia Christi
Devenit , lignum ex humeris deponit , & illi
Veste tegunt longa praerupti montis hiatum , Ne vox, aut liquidas prodiret lumen in auras Indicium sceleris. Vacuo crux sternitur antro, Malleus elicitur , resonant ad vulnera clavi, Lataque pelvis adest, & corda novacula quaerens. Iudaeis rabidi gliscit violentia cordis, Ne sorte extremo scaene feralis in actu Corruerent. Chlamydem exuitur venerabilis insans,
Non Vultu velut ante rosas, non aurea Vincens
Astra comis , totus sed iam mutatus ab illo, Qui serma ardentes animis spirabat amores. . ora fluunt tabo , cruor & suffussus ocellis Aufert omne decus , pauci stant ordine dentes, Labra tument, lacerosque caput de vertice crines
Spargit , & obliquis livescunt membra flagellis.
Non qui purpureos exacto Vere racemos Calcat, & expressos fundit per prela liquores , Squallet tot corpus maculis, & faecibus unctius, Sanguineas quot habet guttas, & vulnera toto Corpore deformis puer , & vix cognitus ipsi, Qui rapuit stantem sacri sub limine templi. Sed pulchro licet ore sibi coniungere mentes
Non valeat , pietate tamen Vel saxa moveret, Ni tam crudeles esset delapsus in hostes. Non sunt flagra satis , nec tot convicia linguae, Nec pugnis violasse genas , faciemque Venustam , Aut laesisse rubis dignissima tempora lauro; Ecce cruci scapulas infans plantasque manusque Admovet, haud totum dimensus corpore lignum. Haereat ut pendens clavis transfigitur imis, Horrisonosque cadens excercet malleus ictus, Perque trabis latae nodos trausmittit acuti
104쪽
INNOCENTIS MART. GVARD. LIB. III. 47Dnritiam serri. Chordis puer ipse canoris
Tensior erigitur , nec crux, cui fixus inhaeret, Infoditur tellure , suo se pondere fit matSpeluncae dorso incumbens. Gens improba Iudit De more , & curvant ut foeda ciconia collum. Si Deus est, descendat , ait, sibi consulat ipse, Corpora qui clausis dudum mandata sepulcris Ad puras iterum revocabat luminis auras. Haec illi , atque etiam mordax in pocula vinum Admovisse ori fama est, ne forsan inausum Quid sinerent , Christi lanus quod triste rcferret. Messuras , nondum cuius deferbuit ira Tot saturata malis, aliquid nunc addcre tentat Marte suo inventum , ne per vestigia Patrum Curreret , & notas inglorius iret in artes. Abscindit cultro tenues per brachia venas Fixa cruci , pelvisque capit sitibunda cruorem ,
Aspera ne fluxu macularet saxa rubenti
Fusus humi , laetique foret damnabilis index.
Exhausto prope lana pueri de corpore sanguis Fluxerat, & raris manabant Vulnera guttis, Venarum quum sector atrox seu pectoris aestu Nubilus , obfususque oculos caligine noetis,
Sive volente Deo , dextram qui duxit iniquam , Ut saceret vulnus , Christo quod cuspide miles
Fecerat eliciens puro cum sanguine lympham Percussit dextrum serro latus, intima quaerens Orda manu . & digitis vellens spiramina vitae. Tum puer: I ac quid quaeris . ait, saevissime tortor pSi cordis latebras nostri rimaris , aberras ;Ad laevum te verte latus , nec plura loquutus. Ille opus inceptat rursus , cultroque mamillam Percutit oppositam , magnique soraminis instar
Rimam aperit, diram qua condat in ilia dextram. Molle iecur, fibras occultaque viscera tacta
105쪽
48 MI IRONYMI RAMIRI DE RAPTU Laedit , in optati donec penetralia cordis Incidit. Hoc postqliam digitis atque unguibus atris Attigit, actutum vitali e sede revulsit, Exoptans oculis tantum iam cernere pignus , Per varios casus , per tot discrimina partum. Pendet onus lugubre puer, sine sanguine corpus, Vertice demisso veluti flos natus in agris. Cui decus & sor mam vomer crudelis ademit. Sic ne , infans divine , rigent tibi frigore membra Sic palles ut cera recensi sic lividus ore ostendis convulsa suis praecordia claustris O sitis humani numquam satiata cruoris O vis , o feritas imis innata medullis tCorporis abstrugos tangis , Messura , recessus, Crudelisque tepet manus intra viscera vastans Naturae vigilantis opus , mirumque laborem , Nec tua tam blando mollescit dextera tactu.
Misit ubi digitum lateris per vulnus aperti Discipulus dubitans , clavorumque attigit imis, Continuo senssit liquefactum pectus amore, Expulit & mentis tenebras, lumenque recepit. Tu vero truculenta lues , furialis Erynnis, Fanc hominum , gentisque malae deterrima proles, Contrectans pueri fibras & mollia corda , Durior efficeris , saevoque Lycaone peior. Turres & magnos seriunt cita fulmina montes , Ventus in obiectas frangit sua sibila quercus , Et maris unda procax scopulis illisa resultat. Languescit virtus, nec quo se prodat , habebit, Si nihil obstiterit. Nulla est victoria belli, Si sudore vacet, si det qui vincitur , hosti Vltro ad vincla manus . Martemque capessat inermis. Is sacrata Iovi scandat Capitolia curru , Oui valido instructas domuit tirone phalanges,Vique viam secit conserta per agmina Pugnans.
106쪽
INNOCTNTIA MART. GVARP. LIB. LII. 49 Usque adeo oppositas pulchrum est evincere moles. 'Qui tamen imbellem puerum vix ora moventem Verbera tot diramque necem tolerare coegit,
Quod decus, aut quanta peperit sibi laude triumphum
Crudeles Decii , crudelia monstra Nerones Non nisi maiores quaerebant undique Praedas, Pontifices aetate graves , linguaque disertos Praecones fidei , & iuvenes splendentibus armis Conspicuos , animisque duces in bella ruentes.
Hos variis vexare modis , religare catenis , Attenuare fame . vastumque immittere in aequor Ducebant pulchrum : namque apta laboribus aetas. Et mentis vis acris erat, sensusque Vigebat. Spernebant pueros, culices velut Indica parvos Bellua contemnit, nec dignos esse putabant, In quos evomerent iras , poenasque Virorum.
Caesarei quoque iura sori puerilibus annis
Prospiciunt, quibus error abest & prava voluntas.
Nec non saepe serae si vera est fama) puellos
Expositos auris dudum , caeloque patenti Naturae immemores fidis aluere papillis. Capra Iovi lac dulce dedit, quum fulmina nondum Posset habere manu , nec serre sub alite fraudem. Et lupa nutrivit vagitibus excita fratres Marte satos , genus unde tibi, Romane, superbum. Estera bruta fame , regum decreta, tyranni Aetati parcunt fragili, vitamque tuentur Criminis expertem , subeat ne lanus acerbum , Neve det immeritas , nequeat quum laedere, poenas: Et tamen hi, quibus antra placent, gens saeva piiquet
Sanguinis hostis atrox ausa est contemnere leges , Et puerum mactare sacrum , quo maius ab alto
Aethere nil umquam vidit crinitus Apollo, Sed neque posteritas saeclis revoluta videbit. Debuit esse satis probris onerasse, malisque
107쪽
Innumeris, dum sensus erat, dum vita manebat. Nil iam debentem superis, & lumine cassum Vexant Isacidae duri , atque ab stipite tractum Conculcant pedibus, perque antrum ignobile raptant. Mandandumne seret telluri emangue cadaver , An magis incultos spargendum in frusta per agros, Ut seatrem perhibent quondam laniasse Medeam , Ambigitur. Corvis pars censet edacibus illud Tradendum : pars Christiadum Vult ponere mensis
Pro missu , & lauto genialis munere coenae. Pluribus illa tamen potior sententia Visa est, Admissum sepelire solo cum corpore crimen: Vt puer egregius , qui Christum mole laborum Expressit moriens , tumulatus & ipse referret. Est locus haud longe speluncae a faucibus atris Valle cava distans , ubi primum Guardia dives Fundamenta suis fertur posuisse colonis Mutato nunc illa loco se nubibus aequat. Antiquae remanent urbis vestigia nullis Imbribus , aut aevi morsu deleta ruentis
In primis exstat sacrum tibi , Virgo , sacellum , Virgo Dei genitrix , mundi tutela labantis , Relligione frequens , donis precibusque piorum. Hoc prope despecto us terra puer abditur ima, Magnanimus puer ille , canet quem fama superstes, Cuius & indictis adscribet nomina fastis.
108쪽
HIERONYMI RAMIRIDE RAPTV INNOCENTIS
MARTYRIS GVARDIENSIS LIBER IV.
gravis arbor erat, rigidisque asperrima nc dis Quae tenuit Christi tam duro stipite membra' Florigera non fronde virens, sed Spreta tot annos, Atque aestiis caelique imbres perpessa cadentes Aruerat divulsa solo : postquam illa cruore Tincta Dei maduit corpus compleXa Sacratum , Floruit , & Stygias radices egit in oras , Astraque , di occlusum reseravit Vertice caelum , Complectens ramis, & inumbrans frondibus orbem. Salve , teque genu supplex & thure Sabaeo Infidus veneretur Arabs, & ad oscula pronos Submittat vultus , meritosque indicat honores, Crux o sancta Dei , silvae decus. En pavet ingens Cerberus , & Vanum premit ad tua nomina murmur, Et trepidi toto litant Acheronte Cerastae. Illa olim aethereo Paradisi consita in horto Arbor opaca serax , quae dulci tempora gustu
Inconsumta dabat, Vitamque , annosque perennes , Signabat virtute crucem , quae contulit orbi, Morte triumphata , mortis contemnere Vires. Iure igitur, crux alma , pio tibi sumat odore Ignis , & excelso te magni in vertice reges Sublimem gestare solent, auroque nitentem.
Dat pulchras tibi terra rosas, tibi concinit aether Eximias laudes, vates tibi carmina fundunt,
109쪽
Quando Dei crudo tenuisti brachia ligno,
Transfixosque pedes ferro , & liventia membra. Ipse quoque infirmis te sum veneratus ab annis, Et mea vii trici munivi pectora signo, Ne ruerent labefacta malis aut daemonis astu. Parcito tam iusto , lector studiose , labori, Sic nunc Musa canit sacri vexilla triumphi,
Et vulgata crucis tentat miracla referre,
Qua Deus omnipotens , & qua puer ille pependit, Cuius in adflictis experta est Guardia rebus
Semper opem facilem , raesensque eX aethere numen. Ergo ades , & nostris placidus nunc adnue coeptis. Spirabat tumidas animo Maxentius iras, Danubiique amplas compleverat agmine ripas, Adsectans terras ac aethera more gigantum. Mille acies ductabat ovans currusque superbos, Et vix armatas capiebant rura phalanges. Vicini circum populi , totusque tremebat orbis , & immani curvabat sceptra tyranno. Constantinus opes tanti dum pensitat hostis, Seque videns equitum turmis ad bella minorem, Nec tam praestantes sub signis ferre cohortes, Maestus erat, curaque animum perculsus edaci, Non poterat dulci committere lumina somno,
Cernere nec Vultu caeli conveXa sereno.
Volvebat tacitus secum , quibus artibus hostem Luderet , aut saevae posset se opponere pugnae. Deplorata quidem cernebat cuncta , nec ullum Suppetere auxilium , quo regna cadentia firmet, Ni Deus ipse polo tribuat miseratus ab alto. Evictus tandem curis , pressusque sopore , , Non plumis ledio exstrueto regalia memesa Committit, nec fulcra premit substrata tapetis rSed solio innitens somnum vix tradit ocellis.
Alta regebat equos iam Iuna, atquc ultimus ignis
110쪽
In cineres resolutus erat , gallique priores Ediderant cantus, thalamoque Aurora cubabat: Quum subito igniferis descendens nuntius astris Adloquitur regem. Vanum depone timorem ,
Suspice & in caelum placido , dux inclite, vultu. Ille graves oculos caelo defigit in alto,
Invictaeque crucis cernit mirabile signum , Cui circum titulus nitido fulgebat in auro: Vinor in hoc signo referes eae hoste tris hos. Confestim Princeps detergit pollice somnum , Seque . levat, magnisque replet clamoribus aulam Arma petens , clypeumque sibi fulgore micantem, Poscit equum , iam iamque cupit dare haena volanti Per medias acies , hostemque invadere ferro. Ast ubi Phoebea lustrata est lampade tellus,
Fugeruntque atrae discusa umbracula noctis. Decrevit campo se Constantinus aperto
Fundere , & ad pugnam sensim prodire cruentam. Praevia signa gerit sacro circumlita signo, Quod clausis oculis vidit sub nocte silenti.
Buccina rauca sonat , Martemque accendit ad arma. Hinc turmas serus ille suas Maxentius urget
Ad belli seralis opus, stimulatque fremendo. Illinc oppositae procedunt ordine gentes Portantes fidei vexilla salubria nostrae. Fit caedes utrimque , quatit caelum undique clamor. Corpora multa cadunt, & inundat sanguine tellus. Iam trepidat pedibusque labat Maxentius aegris, Corripiente metu : crucis impenetrabile robur Tunc primum sensit, quum vinci posse negabat. Ergo quum daemon ligni simulacra verendi Adspiceret iam thure coli votisque piorum, Eius ut effigiem penitus deleret in orbe, Iudaeis dedit hanc mentem , ut sub Viscera terrae