장음표시 사용
11쪽
brem reddam: Atl hac ratione parentationis sustoptae muneri priuato nostro potius quam ipsius deo siderio cum nihil sit quod nunc foeticissima desideris
repossit satiSfaciam. Tuum vero erit,dulcissime Magne,haec eodem, animo egcre, quo a me sunt ad te perscripta nec aliquid eXacte claboratum m hoc Argumento a me res quirerc. Una talium Ligubratim rerum tractatio acis cm ingenii ciundat occxhebeici, & rationem cum sterilem tum horandam reddat, ut dici solet: λιφsta τριαλγκσου,ν γλ ae 7Sα αναλγGog quibus sine si ex foe cundo Eruditionis N pietatis tuae penu desumpta e nimcntam Vardam, i consolationes aerumnarum huσiusmodi a peritatem emollientes subieceris: facies ut hic arror nostcrimitibus inchidatur, sine maiori molestia funebris haec ecluditiosa Narratio mea ab a ius cognoscatiar.
Sedit id quod institui aggrediar, ab ipso otio, costittra Poetarum morem, cum simplicii verae commes morationi oratio per ambiges tortuosa non sit adhibbenda, exordiar. Nascitur D. Elisa in auiae maternae haereditaria
sede Tommerup, quae sit c si1n laudatissita tali ouinscia Schania, Anno Saliuis ulnanae quadragesimo tertio supra millesimum quingentesimum , vespere praeeunte proxime festum solenne Epiphanias Dos
Aic hic quidem accuratam illam ingeni lius mani telam, de temperamentorum o inclinationum causis ex motu, constellationibus lovi superiorum lusminum dependentibus, pertexerema si a nostra proofessione praedictiones huiusmodi anticae , alieniores
non essent Tum etiam quia nonnulliato illi magis
12쪽
ingeniosi quam pij, diuinae huius ei pernecessaria ar
tis limites perrumptini, ocremota principali causa, Scscundis neccssitate quadam alligant omnium rerum B actionum cuciatus Ne videar liorum artificiosum deliramentum approbare , omnibus praetericis, vici,niores infallibiles voltintatum humanarum, lappe/titionum laudabilium fontes, qui sunt, timor Dei ct liberalis ac honesta Educatio, in huius Epistolae meae decursu assi nabo. Parentes habuit tornonem Stenonis filium NMartham Geddanam, Dominos haereditarios Howeo dat panneropa virosi expcruetustis Nobilium familiis oriundos, quic antiqua magis 8 Heroicam: tegritate, quam fastuoso luxu ut nunc phaerum s ficiri solet originem suam mirifice ornarunt 8 extu eG
Hanc nobilem indolem una cum verecunda cor poris θ facie venustate,unicae huic alte suae impressserunt, quam deinde institutionc diligenti Θ circumsspecta adauxerunt ut ex Gemmulis prima aetatis srumpentibus subsecuturorum virtutis florum Sc fructuum indicia plurima conspicerentur. Ac ut pauca de xternis lineamentis corporis adiiciam, Cum illa sint interni hominis simulachra: Statura erat mediocris octar minae conueniens, mem hra compactae inter se optime proportionata, facies ad rotunditatem oblonga, frons lata de aperta, oculi caerulei, stabiles, o verecundi, nasus decenter protri' herans, labia graciliora e rubicunda, malae carnosae,
sed citra pinguedinem ingenuo coIore depictae fuerunt:
Qualis in infectis aduersi Solis ab ictu Nubibus esse solet vel purpureae Aurorae, Talia erat vinus nostrae florentis Elisae.
13쪽
rtvt singula summatim complectar: ex facie,
ex totius corporis dispositione, animus Nobilis o ad virtutem inclinatus elucebat. Accessit fidelis institutio quae naturales hos ig/niculos in perpetuas quasdam virtutum flammas πνcitauit. Facillime enim vi sunt ingenia humana lu/bricata semper ad malum procliuiora Natura bonista incctria extinguitur, Z in perniciem licentia dege nerat, Vt de ea vere dici possit: Vidi ego quassatas mota face cresccre flamma8, Et vidi nullo concutienti mori. Non modo igitur parentum Nauiae cura pueri tiae mores ad pictatis θ honest alis normam inflecte hancur 5 semina Notitiae Dei A lirtutum si alim ab uberibus infundebantur Verumetiam firmior aetas in
iisdem stud ijs continuata est, cum in Aula Nobilissi
mar c praeclarae matronae D. MAGDALENAE SE AHE DE B O S EI O P educaretur Cui certe
Propter verecundos mores , consuetudinis suauita3tem industriam operum, reliquas Nobilis ingenii dotes fuit Iong chariss1ma, ita ut non sit passa illam a se diuelli, priusquam coniugii iure mariti imperio subjceretur. Sed fere praeteriissem curriculum vitae in os nasicrio Boso ab illa transactum, paulo antequam in Gynaecarum D. Magdalenae transiret. Eo enim a pasrentibus bono consilio missa fuit Non quidem ut
spurcissima caelibatui monialium initiaretur, aut taedas exosa iugales , in otio sterili per totam aetatem
ibi delitesceret Sed ut partim legere o medio/criter scribere partim colos tractare acu pingere,
14쪽
lsam texere 3 alia officia oeconomica a grandinus illis Sororculis echis stlidiis addictioribus disceret.
Memmi alitem Optimam D. Elisam cum de eo vitae genere sermo incidisset, de ficta e simulata
Semiramidum illarum sanet imonia, de quarundani alitem libidine intemperantissima, De Superstitione plusquam Thessalica vetularum, de temerariorum vos torum sollicita admodum obseruatione, huiusmoήdi Papisticis imo Diabolicis reliquiis grauitc conques stam fuisse, quas tum quidem ignara suspiciebat ecadmirabatur munc vero imbuta coelesti veritate ea ut execrabilia toto animo detestabatur.
Ad reliqua transeo, hoc primum cum stibiccesro : Impiissimos esse homines, qui non antiquitus, surpata eligionis opinione, cum illa penitus eua,nuerit, Sed politico quodam consilio filias suas adi igunt, ut monasticae vitae se mancipent, quo nimirum haereditatis portio ipsis adempta, ad alios nonnullos liberos cum maiori accessione deuoluatur. At in hoc pacto prouidentiam Diuinam praeiudicio suo violant: conscientiam illaqueant institutis a Natura paritcrct ordinatione Dei abhorrentibus, occasionem libis dinibus 8charum sociis, homicidiis praebent. Hos in quam quis non iure optimo Carnifices liberorum,non
Cum igitat impuberes annos D. Elisae tam di luens, 5 paren cum cura, ct D. Magdalena inspectio, tum etiam seuerior Monialium Disciplina, foeliciter
informassent ceperunt nunc non solum leuia futuras Him virtutum indicia apparere Verum etiam ea fresquenter in vita illius occiditonibus indies magis ac magis conspiciebantur. Vnde faetum est ut Donae. sticorum hominum commendatione, publicis seri
15쪽
monibus omnium qui silam nouerunt celebratam in tenera S iam primum pueritiae limites gredicta tete, quinto nimirum decimo anno Dominus Hilarius Grubbe hanc solam sibi in uxorem dari petierit. Qitare cum propositum suum D. Hilariusia. rentibus suis, quos pietatis, virtutii micviciactas fama longe clarissimos habuit, pcruisset illi cro ut sanιctuma laudabile approbassent co rem Diuinis au spiciis perduxit, ut D. Ehfa,recepto patriae nostrae Vi Osre,die mensi maii IX, Dominica, quae vulgo Iubila te nuncupatur, Anno M D VII sibi despondii e
tur Inde autem biennio, qui erat an nil supra illausimum quingentesimum quinquagesimus Ontis, Regia aiestate sumptus apparatum Nuptiatum clementer,pro solito suo Zc plane Regio in suos fauore, in Arce Hasniensi conferente, inchola pacta,accedens tibus Matrimonii vinculis, inter hos duos clim magna
Atq; hi fuerunt,dulcissime Magne, primi spasci cursus sane optimi, Nad ipsam honestatis metam directi, in quibus ad extremum usin progressa est, misiitando Chris lanam militiam seruando fidem ac bonam conscientiam: quod ut paucissimis explicem, reliquum es . Vt autem ordiar, unde illa uniuersas vitae sua ac/tiones exorsa, easdem optato fine terminauitu De ipssius in Deum pietate, ab omni simulatione Hypocriti,ca alienissima ec copiosa sanctarum virtutum proge nie fertilissima, o pauca ec vera praemittam. Summio
studio semper contendebat Doctrinam filii Dei, pate
facientem nobis aditum ad vitam aeternam, per minii sterium publicum cognoscere. Deuenit ergo in veram
noticiam Dei per Spiritum sanctum in verbo efficacem
16쪽
5e parientem fidem illam quae amplectitur ξc sibi ap
plicat mentum Redemptoris Christi, ec notiae vitae setis egenerationis fruetus progignentem, A sensum conὸsbia ponis a Diuinae lucis e laetidi ita cord ccxcitan, iob ij. Qi SI quidem cogniti Dei octauisti est ipsa ut aeterna, ut resitatur apud Iohannem Doni nus. Ne vero Pycla agoreorum more sibi fili, qua d ccbat,resurstia ili , nec professionein Christ. anam dc dignata de Deo S rebus D uini alch ad Salutem nostram perti nentibus disserendo conferre, suam cp Sententiam de Articulis defundamento fidei suae palam pronunciare crubuit Memoriae Thesauro erat donata, ita ut quae ingenii acumine, quo plurimum excelluit, complectes batur semel, perpetuo apud seret ueni: Sic quas ars tento studio sacras conciones aud ebat, firmissime veν Iut depositum conseruabat earum simultarum potuit
dispositionem, ratiocinationes, praecipuasq; sententias iamdudum produc has, cum liberet,recensere. Qtianta
vero ducta sit cupiditate audiendi verbi Dei, vel inddconstat, quod optari saepenumero resic rationes aσritis suas longiorem mora ferre posse in iis locis, ubi frequentius pro cocione Doctrina caelestis tractaretur. Lili cn in in his Borealibus ec tranquilissimis Ecclesiae, Halcyoniis vox Euangelisubim incorrupta diffundi, tur 5 salutaris Ordinatio Sanctiss ec Illustrissimi Re Nominis tertii, memoriae
indelebilis, seculi huius o Ecclesiae Ezechi , olim instiι b β ςmporibus a nostro Sanc2issimo, Augustissimo &Clementissimo Rege, FR DERICO
II insit - , on sexu ta 5 continuata, totius
ceti estis Doctrinae propagationem Sacramentorum usum M Omnibus congregationibus, Ecclesiis nostris
apte repex ordinata interualla ec momenta pracribit:
17쪽
Tamen quia in Iaiidatissima Hasmensi Metropoli, ut etiam hi apud nos Lundiae, S multis alijs praecipuis
urbibus Patriae nostrae, quotidie fere conciones sacrae habentur an his, inquam, diutius vivere versari eta animo optabat. Tantus amor Christi fuerat verici cupido. Huic sanctae diligentiae alteram curam adiecit, qua conceptam ex verbi praedicatione fidem aliut, vixit, confirmauit.Nam ut fide,Passionis S Sangu mi Chrissi merita amplectebatur ad Salutem: Sic eiusdem an cuinis effusi 8 passi corporis religiosa sumptione ,
communicatione in vero usu coenae Dominicae camden hanc fidem subinde stabilivit e ceu accepῖ pignore sacrosancto, indubitatam reddidit. Maxima pars Magnatum ne dicam Epichircorum Reli, ionem suae rationis limitibus inchidentium con σtempto Ministerio, aut oscitanter praetcrato,dUm in nullam Dei cognitionem veram aut solidam perueni re contendunt longis aliam pietatis viam ingrediun/tur Existimant enim Christiani 5 pii hominis ossicio talis superq; se perfunctos esse quod quiden in tanta reuelata veritatis luce fieri deplorandum est si una. UUnculam aliqua ei excrint, vel abollam infulatq; a cerdoti, vel Altari nouum tegumentis Insignibus suis splendidum,vel etiam cruentarum Exactionum portis tinculam aliquam egenis contribuerint, vel pii Napi sodias aliquas precum vix intellectarum em Urmurarie rint,vel ad seruiendum pro se Deo ut dicunt Merce, narios conduxerint:Tum igitur illi Pietatis 5 Religio nis professores e promotores opinantur se esse soler
tissimos Cu itam de doctrina Christiana,vel sepa atim de Articulis fidei illis disserendum est, insipidas plane
Ethnica dc Blasphemas voces effundunt, suam δ' cn
18쪽
rentiam rogati promrnciant vel prosesisioni suae comtrariam, vel talem' tiae nihil Religionis, nihil Pietatis
nihil Sanctimoniae, sed tota Rationis mundana delira, menta saluat. Hinc censores illi Religionum accuratiu i ta tu mi, Pontificiam ternam superstitionum, Re puciata verritate, litam Dei beneficio haustinus, proisit diriar, nihil admodum disitire: Iesco tam cia isti hanc praeferendam esse, quod imminuat facrificulorum hi m dictioncm ct suam politicam Autori fatem a dis stabilire videatur Hinc bella interpretatio nascitur dicti fundamentum Salutis nostrae complectentis: Q i cmlibet sua fide uistincarri quod sic detorquent Sciraudulenter xponunt Conceptam uiti suis opinio iacira qualemcunt coram Deo valere, si uerit Ethnica, tui erronea, siue consentiat cum verbo Dei siue repti αnet Q iasi vero fides illa iustificans, nuda esset tantum opinio nostrarum ridicularum o ita t1onum de Deo
5 cius voluntate : Aut extra Christum aliquid esset, quod si des appellaretur Vc plura essent fidei iusti fis viatis genera uam unum illud, quo apprehenditurm sericordia Dei oblata in Filio, una uia semissione
peccatorum, iusticia xvita aeterna. Hinc conscientiae hombiliter vulneratae 8 metuenti Diumam vitiosnem, tali medicamento succurrunt, Ut Tyrannidi socimmanium scelcrum suorum Sarcinam in eos deposnant, per quos suam libidinem exercuerunt, Se veroinam cines, insontes ait innocuos esse pulcnt, ct ab omι nibus haberi velint.
'' In his discrepantes fructus
Pictatis de vera noticia Dei ecfr aesentia Spiritus saneti
testantes nostra D. Elisa protulit Ad quorum tem
19쪽
cationem insolenni illo 3 ab omnibus metirendo Io, dieii extremi die, pronunciaturus est filius Dei,ec aetersnam mercedem suis in D. Elisa donis assignaturus. Suue enim in egena Christi membra,beneficentiam:Siue in afflict os ei oppressos, commiserationem: Seuergam ratum,subiectionem dc amorem:Seu in liberos,inasternum aifcctum leni seueritate temperatum aut in dometh ainum iVita in administratione, prudentem vis stilantiam arit crς Omnes homines honestam bene
uolentiam , consideres splenissimo testimonio confiissmabunt D. Elisam a misericordia Dci fuisse te. dium ad aeternam Vitam. Sed desipsius munificentissima liberalitate in patriperes multa hic adferre superuacaneum fuerit, cum ea ab omnibus dcpraedicetur quorum viscera totic refoscillauit. Unum tantum S illud memorabile, ut postreamum in egenos beneficium adiecisse hoc loco suffece. rit. Animaduertit facile sanctissima Matrona, obuijs illis e publicis mendicis in sic fere subuenire perspaucos vero miseroriri pueror a rationem habere, qui cum literis discendis consecrati fuerint, mox vis ctum mendicando quaerere coguntur, Cum tamen horum mendicitas inditissimorum etiam sum a slutem plaerum in vertatur. Institit igitur apud dile. stissimum aritum suum saepius praecipue vero cum hinc sibi discedendum csse praesentisceret, ut mille nummos Ioachimicos Scholae nostrae Lundensi dona. ret, ex quibus nonnihil subsidii tenuioris fortunae schosiasticis quotannis accederet. Cuius sanctissimo voto ei voluntati extremo plene optimus Maritus satisfe/cit O sancta liberalitas quae praessenti miserorum inopiae subueniendo, posteritatem insequentem magna doctorum hominum copia beabit. Sic subinde deprae/
20쪽
dantibus aliis stolas 5 Ecclesias, Detis Opt. Max.
Scholarum ec Ecclesiarum princeps aduocatus, susci . tat illis nouos Patio nos 3 Nutricios. Inter quos Cleamentissim &Ιllustrissimi Regis nostri nunquam fatis laudatam liberalitatem Summa nobilium 8 bonorum hominum inferioris sortis turba imitata, benefaciendo doctrinarum cultoribus, inter se crtare vidctur.
Regis ad Exemplum totus componitur orbis, Vtq; ducum lituos sic mores castra sequuntur. milia ex ipsa lectissima Nobilitas Danica in hoc studiosissime nunc incumbit, ut ad Sanguinis splen dorem o militiae decus, ingeni adiungat in omnibus Doctrinarum generibus culturam. Non solum igitur magnatum subsidiis Verum etiam eorund cm stimus lis quamplurimi alii ouenturi impelluntur ad cryquirendam veram Eruditionem : Ita ut Deitcneficio. Omnes feri Regni Ordines ct faueant doctis,4 sint
Ucculti Studiis, ei Philosophi philosophis impercia ac
pareant oppugnauit olim S cxpugnauit etiam. forstissima cnimaerosissima manu Gothica nostra gens urbem Roma, mundi Dominam, Artium, Ciuilitatis oc liciae Magistram Jam vero antiquam Vietoria Se dem repetete,nos Latii praeda facti sumus,lsngua et in ititutis eius pene viventes: Scd tamen ut pcnc nolita debellatos triumphi celebritas maxima consistat, ei vici consistat, sumati cum tempore incrementa ira inpue vero ut internos Ueram sui Noticiam perpetuo pariat Deus, rem ea constanter nos conseruet: ex tosto animo opto.
Reuertar autem ad D. Elisam: In qua singillas riseras in misero θ quacunc calamitate oppi sos
commiseratio, consideranda nunc venit. Non solumeni utiqui penuria rerum ad victum aut vestitum