장음표시 사용
11쪽
requirunt e eeterumque tarde hi mouentur non ita celerem requi
unt opem, neque exposcunt ut curationes sestinanter peragantur , ut
de acutis diximus dixit autem in acutis morbis , sanguinem detrahens vehemens morbus videatur multi hoc vehemens frustra appositum esse dicere possunt, cum omnes acuti morbi magni sint. ut a. aphorismoru aph. i9.ini legitur, tamen quoniam vete rum placita amice sunt interpretata, quod monuit Galenus hae ratione appositum esse dicerem. Quod velit am rctor non esse satis morbum esse magnnm, qui in acutorum genere com . O h netur i nisi etiam sit in illa specie magnus, cum in acuti e magna esse u leat latitudo, ut re vera magnus ex se sit oporteat, qui haec auxilia exposcit. Proinde Galenus nulla facta morborum acutorum mentionc ma -ψεh, A.
gnitudinem morbi simpliciter venae sectionem indicare dicebat alibi, moti
do aetas,& vires permittant,quod hoc nomine Utraque amplectatur ma- .meth 6.gnitudinem, tum quae acutie oritur, tum quae chronicorum quandoque 3. e hu.3r.
insequi solet,licet sit de genere acutorum alia mitis habetur, alia saeua,&in hac a perienda est vena, sicut ex illa leuioribus auxilijs, seu somentis, , di inunctionibus est curanda, quod Hippocrates, di Galenus in epide- smijs monuerunt. Haec autem mitis a praedictis habetur , quando secum i. aph. im
habuerit cruentum sputum,ac si inferrent non flauum, non rutum, non 6 epidem. 3nigrum, di huiusmodi alia sputamina,qui a sanguine orta flegmone sit tu ε .lior, ex omnium consensu.Hinc factum esse reor,qui iusserit Hippocrates G ς VNQ- tentandum esse prius tormentis ipsam soluere, quod quo in an i Πς Vse s eoid , ..que ad octauam diem distulerit sanguinis detractionem donec pleuriti- 3 de humo.dis magnitudinem viderit, nec ca fomentis cedere, sed delirium superue- a.de cris. ionisse,& symptomata inualuisse, quod aduertit Monardus,& Donatus Antonius ab Attomari, quamuis ratione cruditatis sectionem , Venae destia' .h:
lisse velit Montanus summus ille Medicus , ut Rorarius Vir Alioqui do 1.epid 3. 19 ctissimus minime hae in re defendi posset, dicens Hippocratem ibi in in cons par
epidem ijs non intellaxisse, venam secandam non esse in pleuritide, cuius Iori.
symp. sit sanguinis sputum, quod mitis sit affectio, sed cruentae spuitionis curationem impediri ab ipsa pleuritide quando complicati sunt, vuduo diuersi affectus, ceu Hydropis scuratio a febre quippe h*mopy y γ i. apicis
ut scribit, adstringentibus egeat, pleur. relaxantibus, ac si de pleuriti- , de loquatur Hippocrates respectu alterius affectionisi &non ratione morbificae causae,& de alijs remedijs praeterquam de Venae sectione,quom s er o. 'sequius est Franciscus Vallesius singularis doctrinae medicus; Vel si de in comet. i. venae sectione non esse hanc incide dam propter pleuritidem, sed propter sanguinis sputum , quod magis urgeat. Haec namque quoniam secari I. rne . g. debet ratione unius,quanto magis utriusq;affectionis,cum ab 'traq; ρο- ζ 'tatur,& locus est de sanguinis detractione, di no de aliis medicis auxiliis. εiquidem Hippocrates adducens caussas impedientes incisionem venae . dixerat text. 43. esse sanguinitia alterius humoris naturam, conuersio
12쪽
dicamenti purgantis exhibitionem, quod materia acris facile exacerbe tur medicamento, ubi multis modis etiam errare videtur, quando enim 'P. ii ii, e . morbus est cum praesentia materiae,& a fluxione pendet licet sit a bile, sal - .ou i item ratione reuulsionis conuenit venae sectio , quod praecepit Aegineta Galeni maximus imitator in faciei erysipitate , di practicam scribentes lib. ii. Ti, medicinam faciunt,& materia morbum faciens si non venae sectione, non ς u ne medicamento quod bilem educat, est subtraheda, quod curari nequeat Aserat in 'morbus manente adhuc causa ipsum essiciente φ quid quod humorum
acrimoniae,nonne quandoque contemperantia epicerastica dicunt, qnan- et .meth. I 1.
doque purgantia opitulantur ξSed in hoc non amplius immorandum Addit postea florentem aetatem qua in re,licet arguatur a Galeno, quod non solum florens illam serat, sed adolescentia, illamque praecedens Pubertas, di quae florentem insequitur constans aetas,praeter pueros, v t qui facile dissoluantur,& vicem sanguinis missionis luppleat in sensibilis vacuatio, ac praeter senes, qui pote state sub capite virium comprεhenduntur. Dicerem pro Hippocrite Florentis exemplo non exclusisse illas aetates, hic etenim
uno quopiam veluti exempli gratia proposito de alijs similibus omni- s ph 3I-bus, pronunciare solet. Quod si quispiam instaret, ut iterum redeam us ad l' . ''
illa, quorum gratia huc dixertimus, si venae sectionem morbus magnus a.dearno. exposcit, quomodo in ephemera febre tutissimo miti,placidoque morbo ex obstructione facta a crassis succis venam esse incidendam voluit. Responderem venae sectionem praecepisse moetu putridae imminenti S, cum fa- s. meth. s.cile haec ob tale obstructione in illam pertransiret,& exinde in acuta propterea confluxum humorum inhiberi voluit sanguine detracto, visentit Altimarus,& Petrus Paulus Pereda, etiam si caussa morbi non inclinet ad in febri idem sanguinis, modo ab ea non euari et principalem, ut antea diximus ex Galeni doctrina,ne ad locum obstructionis fluerent humores, eamque In schoaugerent febrem ad aliud genus transferentes, non enim tantum morbus paschalij. Praesens, sed etiam futurus, ac imminens inspiciendus est, quod fecisse vi- ε ian. tue
detur Galenus in libro de venae sectione,& urgentior est praeserendus, sic '' etiam caussa, quae morbum efficit; facit, vel est factura,etenim fieri potest, E,
ut quae a crassis succis fit obstructio multitudine augeatur postea humo- de his,
rum confluentium, nec obstat, quod corpus non sit pleth. semper siquid c 33. humores, qui in corpore continentur ad aliquam particulam sinere pos- ι ι melli iosunt,licet plenitudo non sit totius, vel quia recipiuntur ob imbecillitate, 3 vel quia trahuntur vi caloris ad focum febris, ubi partem implent: est au- x. febri vitatem hic, locus obstructionis, aut ubi putrescunt, humores, ut legitur Ir. meth. ut alias fluxionum caussas tu praesentiarum consulio omittamus, de quibus a. febr. fu si se i me legitur. Quod si iterum dubitabitur, quomo- capi &do sit admittenda Galeni opinio, tum 8. tum lib. ii. method. quod sit a d*m- Τ' Perienda vena in febribus a crassis succis obstructione orta, cum istis redundantibus a sanguinis missione abstinendum esse moneat lib. de venae cap. sectione,
13쪽
cap. 6. 9. Io. II. 33. cap. s.
p. 44 cap. 9.& Io. de ven. sect. cap. 3. cap. a'. meth. s. q.
sectione, & . de sanitate tuenda', quod antea diximus, & praecipue si se
bris adsit Dicerem hanc esse,hae de re Galeni sententiam quod aceruato crudo humore per corpus, quia cum eo, virium robur adesse non potest, non sit vena aperienda , praecipue si febris accedat statu aestiuo. stomachoque male affecto, aut toto adeo corpore natura molli,& temperie humido. Sed neque si horum nihil sit, caeterum hyems fuerit, & regio natura frigida. tum natura quoque hominis frigidior, quia per sanguinis missionem totum corpus grauiter refrigeratur, quare dicebat ubi supponitur robur virium adesse non posse eam cruditatum copiam, idque ostendi a vehemuti, magnoque pulsu cum aequalitate, robustarum virium prin cone; secus ab eo, qui inequalis fuerit in vehementia,& magnitudine superantibus debilibus, & paruis, exinde monebat in plenitudine cum suspicione futuri morbi,velut in podagricis,& retentione sanguinis per venas sedis, aut per uterum,uenam secandam esse, eodemque modo in plenitudine sine hae suspicione, si intemperantes fuerint aegri, quod non sit fati Lirictio, exercitatio, vel inedia, quae illam minuat agendum esse , quod si
temperantes fuerint non secandam, nisi in abundantia crasti,& mela nc nici sanguinis,quo tempore, vel venae sectio, vel medicamentum, quod bilem nigram trahat, praestat, qui si crudorum humorum copia laborati rint, ubi iam febris adest, nequaquam vacuandos incisa vena, sed ant quam aegrotare inceperint, caute id agendum,& pauco detracto sanguia ne protinus mulsam probe coctam cum aliquo extenuantium medica mentorum, ut hyssispo,origano calamintha, nepetam vocant Romani, aut pulegio exhibendo, aut cum mulis,oxymeli, aut Apomeli, tenet autem medium Apomeli inter mulsam,& oxime ii, ut legitur 8, meth. postea iterum ad sanguinis detractionem dc ueniendo, sic iterum ad praedicta ext nuantia, & denuo ad venae sectionem, v t propterea velit in hoc Commotario in cruditatum copia, quae vires exoluat non esse detrahendum sanguinem, huius sunt note plumbeus color, aut ex pallido albus, & pulsus in equalitas distabunt, proinde humores illi plurimu ab idea,&forma sa guinisEaeterum cum haec non supponantur, nec in s. nec in II. method. nimirum, nec ea eruditatum copia, nec tam distantium a natura sanguinis, ut antea declarauimus summo iure reuulsionis gratia, sanguinis detractionem commendauit,& quo ad caput 3.q.de san.tuen. in c. 2o.de Venae sectione. Dicendum his in locis locutum esse de cruditate in ventriculo, & primis venis contenta sunt autem primae venae: quae iuxta iecur,& me&nterium sunt, ut I a. meth. 3. quae nisi conquoquatur antea ,si fi ri licebit;aut educatur medicamento aliquo, quod vim habeat subducendi ea tantum, quae sunt in viis ductuum, ut est casia, Aegyptia, cum medicamento dia aloe Galeni, non debet vena aperiri, ne probo sanguine detracto rapiatur cruditas intra vcnas, de qua non loquitur in methodo. ubi aduertendum etiam in praxi, ut interea, nec serapijs a tenuantibus,
as incidentibus sit utendum, quod aduertunt de re medica periti, nisi fuerit
14쪽
sierit cruditas illa aliquo medicamento antea subducta ne secum crudos illos laccos intra venas , veluti vehiculo quodam ducant. quorum quidem essent medela,l ut diximus antea, quando alibi contib
I I I. Icimus itaque ne vagemur amplius sic esse hac de re sentiendum . quod sicut morbus acutus , qui fuerit magnus, petit magnum au. i
xilium , de quod cito, ae festinanter vires suas proserat, valida, celeriaque manu egens, cum. &ipse celeriter moueatur, & magnitudinem habeat, sic, si aliam praeterea habuerit adiectionem, eodem modo circumscriptum, de coarctatum requirat auxilium, quippe cum differentia Iaddita indicanti, indicatum circum scribat. Proinde magnis magna,i . aph. si celeribus celeri , & extremis extrema curatione occurrendum . sic Ga gmna , dc Sphacelos ferrum,caustica, ustiones petunt,& magnum epye- avstionem , ut scribit Hipp. quae enim nbn sanant medicamenta, sa- ph. τ . Dat ferrum, de quae non ferrum ignis. Itaque s acutus, isq; magnus Hea 7 'ph rit cum inanitione morbus, ut Teianus a siccitate, repletionem expo. 3. pKιa. scit, quae celeriter, & consertim inanitionem curet, si cum humorum iredundantia inanitionem, quae si fuerit omnium humorum aequabiliter auctorum seruata veteri proportione plethoram dicunt venae sectionem, si autem fuerit aliquis alius humor multum auctus praeter sanguinem cacochimiam vocant medicamentu purgans. Etenim licet plenitu Rph. 7- crurum scarificatione, exercitatione, balneo. frictione, & inedia curetur , tamen in praedictis morbis, quia magni tuitit, de celeriter mini de humo uentur, venae sectione soluatur oportet. Sic quando corpus prauis luc- tr. cis fuerit resertum, quamuis illa cacochymia Epicerasticis , idest con- de Venae se temperantibus tum medicamentis, tum alimentis possit attemperari, o '
in morbis prsdictis, quoniam non admittuntur inductae pbarmacum a nu i i , iquod elective educat, est auxilium. Ideo Galenus reli 'hendit Erasistratum . quod humorum copiam in acutis morbis inedia soluere velit, cum illa tam breui tempore hoc opus absoluere nequeata in sputo enim 'cruento siplenitudinem inedia , quis curare voluerit, iquo sistatur san-n guis, mors praeueniet quidem certe, di proinde validis auxilijs ab initio utendum praecepit 3. methodi, nec decebat Eras a venae sectione absti- cap is. re spe, quod inedia plenitudinem soluat, cum venae sectio tutius, de haud cunctanter id agat ; etenim tam ipse, quam eius praeceptor Chrisippus , propterea venae sectionem detestabatur, ut in inedo, quam im- i
15쪽
perabant posset aeger perdurare.Cceterum ut magnitudo morbisue vechementia nam ad id reuertimur, unde incaute labi videmuo tam praesens quam imminens intelligitur Gai .ita plenitudinem, tam praesentem, quam imminentem totius, vel particulae intellige dam esse, non.est,qui iaficias eat,ut in sanguine detrahendo adsit oporteat, vel sit futura morbi magnitudo cum multitudine totius, vel particulae praesente, aut imm nente, quae venae sectionem petant, interim, ut reuulsorium auxilium . alias, ut derivatorium, & euacuatorium, alias ratione curationis,interim Praeseruationis.Si,quide morbus magnusulae ia adsit siue immineat cu totius multitudine praesente,aut futura, venae apertione exposcit, ceu auxilium euacuatorium,at praesente morbo ratione curationis imminete ratione praeseruationis,ut in sebre synocho quod si fuerit morbus pr sens cu particulae praesente, vel imminente plenitudine , ut in coxendica dolore venae sect. indicat pro parte sutura, ut reuulsortu auxiliu ratione' praeseruat.a bracchio eius de latcris, ut derivatoriu,& euacua tortu ratio 3.artime. 3 i. ne curationis a Malleolo seritata ite rectitud. pro iacta; quippe fientium 3 i. meth. a. morborum duae sunt partes, factae,cuius est curatio sutura,cuius est prae-. Vb i seritatio. At si morbus sierit imminens, imminensque partis plenitud indicat eam,ut reuulsorium auxilium ad praeseruandum,secta in coxendi cum dolore vena in brachio eiusdem lateris,uerum cum praesente plenitu dine ipsius particulae,adhuc imminens morbus indicat eam, ut reuulsoriuquandoq; sectione facta in brachio pro fluxuro humore,quandoq; videriuatorium, quando in cruribus secabitur pro fluxo, licet nondum actu f ciat morbum,& in utroque semper ad praeseruandum. Etenim cum Averso sit ad alia membra conuersio, fiatque ad contraria reuulsione. & ad proxima derivatione, fluxurus humor , nondum fluens reuulsionem Petit ad contrariam partem, nempe sui motus, ut Iacchinus, & Cu itius animaduertunt, & mera est revulsio, meraque praecautio. Fluens vero pro fluxura parte reuulsorium pro siuxa ab euacuatione: aut A illai fieri non debet, ne magis impleatur pars, derivatorium, estque praecau- tio mixta curationi. Penitus autem fluxus solueretur resolutione, scarificatione, & huiusmodi alijs,dicitur a Leoniceno ab euacuatione idest eua me. 6s. cuatio a parte affecta, que simplex,& mera est evacuatio, nisi timeretur ine fluxio repetat, proinde tutior erit derivatio, quae vacuatio est ad vicina ad latus trauns, veluti de riuo trahere, & educere dicitur) eiusdem quidem generis cum euacuatione, quae fit per eam partem, Quaesiuxionem excipit, ut scribit Galenus; tum enim quae iam particulam, occuparunt medela est, tum derivatio, tum. acuatio , haec autem non . nisi post exactam totius corporis euacuationem, & cum nullus superest .arime. 61. timor, posse ad illam alium repere humorem.Cceterum impactus,tau sis evacuationem petit, sed praemissis Vniuersalibus euacuationibus, ne vis. d Glauc. illius noua nuxione excitet, ut in scirrhodi cede matere soluetibus,&leua porantibus,& in Gangraena exiccatibus scarificationibus,& hirudini μ- ouod '
16쪽
quod ne quicqua valeat in impacta materia derivatio, sed ustiones, vesi
cantia, resoluentia,ut in fluxura materia mera conueniat reuulsio, in siue te reuulsio,deriuatio,abeuacuatio,in fluxa derivatio, abeuacuatio, infixa a uacuatio mera. Quo quidem modo,ut ad orationem reuertar,dicere possumus de medicamento purgante in cacochymia,siue praesens sit, siue imminens,totius, vel partis cum morbo magno praesente,aut futuro. Indicabitur enim ab his aut ratione reuulsionis,aut derivationis,& euacuationis,interim pro curatione,quandoq; pro praeseruat. ut diximus de vonae sect.ut eadem sit ratio,iam in sanguinis detractione, quam in purgat. Diflarens tamen praecipue, quoniam venae sectio in morborum principijs magis admittitur,quauis etiam alijs teporibus, purgatio vero magis in
morborum deesinat.quandoque tamen administratur in principijs, cumim lucci sunt firmati, vel cum turgere videtur, aut ratione alicuius nondum urgentiae. Dillarunt praeterea, quia in sanguinis detractione non requiritur ea humorum concoctio,quam exigit medicamentum purgans, quod intelligendum esse scribunt ratione habita ad eum humorem, qui secta vena est educendus, qui sanguis est, seu sanguinea massa in .venis contenta, in cuius detractione non est expectanda eiusdem concoctio, ut in alijs humoribus medicamento purgandis. Interdum tamen aliqua concoctio, & saepe etiam euacuatio praemittenda est, non tamen ratione indicationis, quae praecipit nobis sanguinem detrahendum esse, sed quae aliunde oritur, vi a cibo semicocto in ventriculo, aut a crudis siticis inprimis venis . Neque ad eductionem parari oportet sanguis ante incisionem venae, ut alij humores, quorum gratia dicebat senex, corpora,cum quis purgare vult, oportet ea fluxilia faciat, nisi nimis sit crassus, aut vena exilis, ut in talo, aut ad anularem in manu, quo calentis aquae bal. o fundatur , & facilius fluat. Nam cum sua natura semper sit coctus,& in substantia mediocris, & aperta vena facile exeat, nullaque vi edi catur, nec coctione, nec praeparatione indigere videtur , quod mediueum impediat , ne in morborum initijs illum vena incisa educere queat, modo illi tres scopi , qui sanguinem detrahendum suadent adsint, ut a. hor. 9. meth. & lib. de venae sectione constat. Valeae ergo Avicennas, qui in η. primi capit. xo. hoc non admisit , quiue veluti sui, ipsius immemor contrarium docuit in prima quarti . Haec in sanguinis detractione cum ita se habeant in humorum pumgatione, secus fieri constat in hac etenim antea attenuandi . de incidendi Qui humores. qui purgari debent, si qui crassi sunt, S: alteran. di si qualitate fuerint noxis, at si putrescentes. praeterea concoctio est praemittenda. Vti enim non putrescentis materiae est prior attenuatio, incisio , ac etiam alteratio , sic quidem in putrescente cum praedictis concoctio expurgationem praecedere debet, quod scribunt Manardus, Augenius, & Vallesius , quam adiuuat etiam attenuatio , & incisio , ut comminutio carnium elixatione , & quandoque. ctiam alteratio
17쪽
a quibus est iocus postea purgationis, prae terquam in materia turgentri aut quae turgere posset, quo tempore eadem die, & per initia purgandum
esse scribunt veteres . Caeterum o casionem in ea arripere cupit Galenus si fieri poterit,prs parationis ex melliorato, in quo decoctum sit hys putri, &c. ut interdum etiam, quod ipsa turgeat velit a purgatione absti nendum esse , si corpus purgationi fuerit ineptum, cuius caussas inserius explicabimus. Propterea 4. lib. a t. 6 . dicebat Hippocrates . Hos s ab initio purgare volueris, id ante quintum facito ubi venter murmurau rit. si non a medicamento abstineto. Dixit intra quintum si venter murmurauerit) id est si humores sunt mobiles fusique in ventrem inclia nantes , purgabis cito antequam ad aliquam partem confirmentur, non statim , ac illico, sed intra quintum,ut sit interea locus alicuius comparationis, vel praeparationis ii fieri posset, sin minus abstineto. idest quod firmati fuerint, quod non murmurat venter, non nisi post I . vim net ut concoctionem sint adepti, est autem turgere, quando furiose in motio humorum vaga hinc inde errans, & agitata, in partem incertam siuens, quod furentibus, vel ad libidinem incitatis conspicitur, me bris hic inde illos expellentibus, & a seipsis excutientibus, & ut unico dicam verbo est idem, ac larere. Huic autem turgentiae addimus stue tes, nobilesq; humores, quamuis non turgeant, di Vallesius copiam, de
malignae qualitatis suspicionem . At Manardus Ferrariensis veritatis,de verae medicinae magister, p
praeter copiam, & qualitatem addideratas ctum locum praestantem, vel prope eum . si enim humores furentes purgationem accelerant, ne ad principem aliquam partem repant, quam to magis id erit agendum, si aliquando illam inuaserint . propterea pleno iure ipsum sunt secuti Altimarus, Amatus, & Eugenius: viri in remedica praeclarissimi,estque in comm nni praxi apud praestantiores modicos . Quod cum fusissime, satisque docte ab his sit pertractatum, satis sit signasse locos. Ad rem itaque redeuntes dicimusGregularitersoporando , modo nihil urgeat in contrarium, hamorem putrescentem prius esse concoquendum, Postea purgandum, naturare tenim cum primum concoquat, postea separet, S demum expellat, facile trahi a medic mento , non potest materia putrescens, nisi concocta, & separata se riti, veluti in non putrestente, meatus sunt antea reserandi, & humor crassus I fuerit attenuadus,& incidendus,quod si bilis,quae est tenuis homor, nec habeat a quo aliter retineris it , putrescens, nisi suerit euicta, atque concocta ab ipsa natura, nec ab ea recte expellitur, nec pumgantis medicamenti vi facile trahitur, quanto magis alii humores, qui crassiores eductioni repugnant magis & quamuis tum bilis, tum alii humores coctione cranescant, non est, quod aegrius trahantur; esset quiadem certe si illa crassities ortum duceret aliunde potius quam ab illa naturae actione. Hocenim opere peracto pars ad priorem bonitatem re uersa retinetur ad corporis commoditatem, aliam facile, ceu noxiam
18쪽
eXpellit natura medicametato attrahente, licet crassior euaserit. Quod ii quis iussaret, quod Galenus velit libro quos.&quando, &quibus meis ' dicamentis purgare oporteat &c. tenuium, di aquosorum inter initia
Vacuatione faciendam esse; cras orum,& tenacium concoctionem expe-
iandam dicerem, vel hoc dixisse collatione ad tenaces, crassosque humores, vel ut scribit Vallesius, quod sit textus de serosa supersultate, ... quam ichora vocant Graeci) materia hydropis, Ascitis, non debile. thahiri Di ant quicquid velint Amatus, Bertolius, & Valleriola et satis enim Lb. ixen. irrobauit ille Altimarus, alijque Germani Medici putrescentem bilem lib. 3.iue in te purgationem concoquendam esse, quod de ichoribus sentiendum thod a
.non cit cum Vallesio: est etiam comunis practica, quod concoqui non :, ζι''
possint magis quam aqua. At si instabitur eum de bile locutum esse,quod in quesit. lnomine humoris materiam illam nuncuparit, sitque, ut ipse dixit, hu- concoci. mor perquam tenuis, alioquin esset quintus humor praeter omnium opi-Mionem. Posset responderi ichoras ad pituitam referri. cum sit sanguis sylli. in eo rudus, ut 3.de Hist. anim. I9. legitur, vel ad genus cuius est ichor, ad ἴς' 4ς0hPMtem illius minus elaboratam, quod quiuis humor propositu ichorem in P 'habeat, ut O. epid. scribit Galenus, ut liquido constare possit non de bi- c0m. 37 de, sed de ictoribus esse textum . nec dari propterea quintum humorem hhi, rhois Hanc autem praeparationem, si v E concoctionem non requirit venae se uiti e actio ut ad nostrum institutum redeam. Proinde putrescentibus huminxibus nondum concoctis, sed crudis existentibus etiam adininistratur , ut 2.aph.& 9.lib. metho. clare liquet, quod in euacuatione quae fit medicamento purgante, purgationem vocamus, non admittitur nisi quid na dixime urgeat, ut diximus. Quod si quis diceret quomodo in praesentiarum in cruditate venae sectionem recepimus, qui antea ex veterum testimonio eam non admisimus, responderem venae sectionem non requirere concoctionem humoris, qui est evacuandus, sanguinis nimirum , ti purgatio succorum,quos elective educit medicamento purgante, nec Prater ea aliorum humorum putrescentium concoctionem , siue maturationem , vel sit bilis utraque, vel pituita,cum possit admini strari, an-
quam sint a natura evicti, etiam in morbi initio, quod sieri non licet in Purgatione ex Hippocratis praecepto. Verum impediri posse hanc venae apertionem nimia crudorum humorum copia, plurimum distantium a natura sanguinis in corpore Recumulata, Vt vires cxOluat, aut
ab ea quae fuerit in ventriculo, aut primis venis nisi fuerit illa absumpta prius, de haec educta, aut vomitu si fuerit in ventriculo, fierique pote- i. 'ehum c rat, ut educatur , aut Clystere si in intestinis,&exinde posset eo auxilio men. ii p Eeduci. Etenim, ut contenta in veniticulo, ibique fixa non possunt cly- ios,& Ubstere subtrahi, di quae in intestinis vomitione excerni, nisi vi morbi,non δseruato naturae ordine, ut in Ileo, ita pluries, nec quae in ventriculo ε. h. 3. sunt impacta fixave vomitione, nec quae in intestinis , priniisque venis, Vini'ς0
stere licet educere.eificacius erit proinde medicamentulit per os exhi - bitum,
19쪽
tum , cuius Acultas non pertranseat fines ventriculi, & venarum ad 1 sum peruenientium quale est Diaaloe Galeni quod Hieram, & Picram vocant, quod, ut facilius explicetur altius, aliquanto initio sumpto dicimus concoctionem persectionem esse, quae sit a naturali, de proprio cal re ex oppositis past tuis, quae cu ique materia existunt vel actione esse e ' loris innati in qualitates,quae patiuntur,& huius duplicem esse differetiam, ut alias in praesentiarum omittamus, altera eorum quae secundum natura se habent uti alimentorum, quae nil aliud est, nisi alteratio nutrimenti in propriam qualitatem nutriti, siue deductio quaedam in propria concoquetissubstantiam . Cruditatem, contra, esse quae in hac alteratione exquisitam non est sortita elaborationem, aut nec inceptam, aut diminutam, aut corruptam in prauam qualitatem versam , in quorum albo ad acti nem diminutam sunt frigidi, crassi, de lenti humores, qui ad genus pituitae reducuntur, de demum omnes alij,qui non solum in prima, de fecunda, sed etiam in tertia concoctione exactam, persectamque concoctionem elaborationemq; ab innnato calore, non sunt consecuti. Alteram vero eorum, quae praeter naturam sunt, hoc est humorum morbos facientiualtera tio, quae maturatio proprie dicitur; estq, alteratio quaeda impedies putredinem remanente substantia. At Hipp.vsus est concoctionis uniuei sali vocabulo,in qua signatione,& bilem,& pituitam, & catarrhum,& c riram,& ichoras nunc cocta,nunc cruda dicimus; cocta qua do natura ea vicit, ac superauit, illisq; dominatur, di facta sortior permutauit pro suo robore, ut illam ret neret, sibiq; similia redderet, qui est eius praecipuus scopus;cruda vero quando minime euicta, quae tamen in hoc differunt. quia pituitae, de crudorum humorum putrescentium, quae pars priorem naturam, ac statum est assecuta, & prorsus cocta, reliquumq; perfecti nis adepta, corpus nutrire potest , ichores autem, & pus, bilis', utraq; nequaqua licet persecte sint cocta,ac maturata,conueniunt tame quoniaea pars,quae est corrupta,& ad priorem natura, ac bonitate redire non potui t,est omnino, utibi iis, pus,ichoreuacuanda. Venae itaq; apertio, ut contradictione solua,& locoru verum sensum explice, nec sanguinis, nec putrescentiu humorum siue sint pituita, siue bilis aliqua concoctione requirit, impediri tantii potest a cruditatu copia,qus ad pituitae genus referuntur a natura sanguinis plurimu distantium, ut vires officiant, praemantq; vel qn erit illoru congeries in primis venis, ut antea diximus;contra Vero purgatio pu trescentiu humoru, sint quicumq; maturatione exposcita quod Hipp. monuit. Ideo dicebat Αuic. & si natura non mouet move tu hora motus eius, diceret aliquis Principem inisere voluisse si natura non mouet die critica nam haec dies est hora motus eius move tu ea die, quod haberet locum, quando in illa die non sit futura maior amictio, nec crisis aliqua, quod scripserat Herculanus, quem secutus est Mana dus, Iugrassias, Valleriola, Amatus, & Vallelius viri de remedica optime meriti, horumque sententiam , nec Avicennae , nec Hippocrati'. oppu-
20쪽
oppugnare, quando neque die critica, neque propε eam.Sed longius pu pandum esse monuerunt, quod intellexerint isti de die in qua actu sit crius, quo tempore nihil agendum esse, est res apud omnes consessa dron autem de diebus, in quibus illa fieri soleat,modo certo sciatur natura,eo in die iudicium non esse factura, quod dies critica dicatur,non solum in qua fiat crisis, sed etiam in qua plurimae, & fideles contingere soleant,ut scribit Galenus, quorum euentum praeter concoctionem crisima signa praenunciant, ut legitur in libro de crisi. Sed Bellunensis interpraelatus est move tu motu simili, vel conuenienti motui eius, idest si ipsa non mouet. move tu per illam regionem, perquam habita ratione ad morbum,mOrbificam causam, & affectam partem natura deberet mouere, quia quo natura vergit, eo ducere conuenit. At satius est mea quidem sententia dicere secundum Herculani interpretationem moue tu hora motus eius, idest cum materia est concocta, siue euicta ab ipsa natura: tunc enim mouet ipsa, vel mouere solet, nam ut diximus concoquit primum separat postea, di demum expellit, quo tempore crises fiunt, ac si di-- xisset. si imbecillis suerit natura in expellendo , postquam concoxerit morbiscam causam , quoniam defatigata nimis, move tu eo tempore quod iam concocta,& euicta est materia, ut expiato paenitus corpore citius conualescat aeger,seu ob periculum reputrescentiae ob aliquod erratum si contingerit,quod reuera Aui c. voluisse credimus. Quod si diceret aliquis ergo in statu purgadum, quia tunc perfecte concocta est in ateria, eo tempore praecipue mouere solet natura,fieriq; iudicia, quod nihil restet ei agendum amplius post concoctione,nisi expulsio contristantis materiae, quod tamen contrariae videtur esse sententiae a. aphor. prolatae qua monet Hippocrates vigetibus morbis quiescere multo praestare.lResponderem clare constare medicamentu purgans exhiberi posse etiam in morboru statu;na in ijs morbis, quorum materia non seruatur ad unam criticam expulsionem, quia paulatim coquitur, & excernitur humor aquo morbus ortum ducit, ac ibuetur, in dubium res verti non debet; quoniam tepora & symptomatum,& materiae cruditatis, siue concocti nis non coincidunt,&facti ijs mitioribus,morbidoq; humore concocto,
morbus fere solutus videtur in statu,expurgata in dies materia a qua ortum ducebat,quod fieri videmus in inflammationibus, in quibus pus eia fluit quod iam est consectum, & in vulneribus quibusdam, in perip. neumonijs, laterisque doloribus . Propterea hos fgros plenius ciban- 3 i Ut com dos esse Ucripserat Hippocrates i. acuta quo magis statum attingunt, secus ac illi, qui ad unam criticam expulsionem seruantur, de quibus ''
in I. aphor. s. sectione fuit locutus. Si quidem, ut ad rem reuertar si in ijs astatu . purgantibus medicamentis abstinendum esse consuluit, fuit in i .aptiuis
caussa, quod virtus eo tepore fatigata laboret,sintq; omnia vehemetiora ut hac de re nobis consulat melius esse per initia vacuare; haec autem cuin his morbis non contingant concludi debet iure merito eo natus