De coniunctivi et optativi in enuntiatis secundariis usu Aeschineo [microform] : dissertatio inauguralis ...

21쪽

179 sqq.): --Permirum Videatur neceSSe est ου ποιήσω πρὰν ν κελευσνς' recte dici, Me autem ποιησω πρὶν ἄν κελευσῖς, cum prae8ertim neque latina neque aliae

linguae huius modi discrimen norint. Recto dicitur stoποιήσω et ου ποιήσω, πρίν σε κελευσαι Quid ita Quia hoc idem est ac προ του κελευσαί σε Atqui quae praecedunt mandatum sive fiant sive non fiant, certum est et planum, quo tempore fiant usi non fiant: fiunt enim aut non fiunt ante mar datum. longo aliud ost πρὶν ν κελευσνς' Quod qui dicit, non solum illud seante mandatum dicit, sed primo subindicat incertum esse utrum tu si mandaturus annoni deinde autem, quoniam apud Graecos in omni coniunctivo significatio quaedam futuri exacti inest, ' mandatum illud etiam ut iam datum commemorat. Iam ου ποιήσω, πρὶν ν κελευσνς' planum est nihil aliud significare quam ποιήσω

οταν κελευσyς ποιγαν πρὶν - κελευσῖς profecto mihil aliud, quam faciam prius, quam quo tempore tu mandaveris, quod nescio an is unquam mandaturus. Opusc.

III, p. 17 sq. Post tempus praesens usurpatum ab

πρίν, mittunt αν, de qua re disputant maegerus in gr. gr. 4, 17, 3 et Hemannus sede particula αν p. 103 sq. particulam autem in apud Scriptore Atticos non omis-

Ρoppo ad Thucyd. Ι, L p. 141 Ihucydidi quoque hoc

vindicat Quam ob rem Optimo iure Reifigius in conieci.

ρευει, πριν ἄν - ανίσχύς - ἰσχυει, πρινίν - αδ-α-τήσύ -- εα, πριν-ν ευθυνας δ*; μητε καταγνώτω, πριν- ακουσν. Semel eschines in enuntiato secundario usurpavit modum coniunctivum, ubi praecessit tempus suturum: I, 145: απόμνυσι μηδεν τουτων πρα- ξειν, πριν- κεφαλην ἐνεγκy. Adde quod III, 23 legitur in editions uricensi ου μεμνησθ' τι ουδεὶς πόποτὰ ἐπεθετο προτερον τον του δημον καταλυσει. πριναν μειζον τῶν δικαστηρίων ἰσχυσιν Meliores codices

habent eam scripturam, quam apud Schuligium legimus οπριν αν ἰσχυσοὶ , codex Π praebet ἰσχυσε Superscripta littera p, Vat. Laur. ἰσχυσει; h ἰσχυσοι, sit , OdeX chartaceus saeculi XV aut XVI, praestat ἰσχυσειν LCObetus in Nov. ecl. p. 271 omnibus lectionibus re

iectis hoc loco corrigendum et accipiendum esse coniecit πριν μειζον των δικαστηρίων ἰσχυσαι. Obe-

tum sequitur eidnerus Equidem puto illud, quod plurimi codices praestanti, retinendum esse; oberus autem omittit contra omnes libros particulam αν, corrigit lectionem ἰσχυσν in ἰσχυσαι. Medela pus non

est. Nam pendet πριν- ἰσχυσιν non ex Verbo μέμνησθε ei επεπετο Sed, quod mihi, quantum Scio, aptius videtur esse, ex SubStantiVO καταλυσει , quod nomen po-

22쪽

situm esse pro καταλυειν vel ἄστε τὸν δῆμον καταλυσαι mirum non est, quod iam recto Bremius indicavit. Quod verum Ess lacillime cognosci potest, Si Verba Sic Vertuntur: -τον δῆμον καταλυσει, ταν μεῖζον τῶν δικαστηρίων ἰσχυσις quo in sententiarum nem πριν- cum coniunctivo ab Aeschine coniungitur. His quae dixi de huius particulae πρίν ' usurae8chineo, adiiciendum est, ab Aeschine semper αν post πρίν positum SSe et praecedere tum προτερο 0 10. II, 2. III, 235 tum non praecedere I, 145. III, 26 60).

Atque haec quidem hactenus. Nunc de usu coniunctivi in enuntiatis, quae vocantur, condicionalibus pauca dicenda videntur. De Atticorum usu dicendi conser Matth g 523-27. Butim. 139, A. Bernhard l. c.

p. 399. meg. l. c. 54 9-12. Ac primum hoc certum est usurpata esse ab Aeschino in his enuntiatis particula ἐαν vel αν, alienam autem esse a dicendi usu huius Oratoris particulam ξν . Conser, quaeso, alterum ad ISOcr. Paneg. praefat. p. I. RelidantZ ad Demosth. IV, 7. Particulam εάν ortam esse ex εἰ et αν luce clarius patet. εάν, quia incertam rem deSignat SSe, eum coniunctivo tantum coniungitur, non coniungitur cum Optativo ab optimis scriptoribus Atticis, ne ab Aeschine quidem Conser Hermannum ad Viger. p. 516 et Bernhardyin synt. p. 412, 14, qui affert Annot ad Dionys Perieg. p. 36 sq. Apud Aeschinem particula εάν multo frequentius legitur, quam αν, id quod remiu quoque adnotavit ad imarch. 13). Quam saepe ἐάν ab Aeschine positum sit, doceat prima oratio, in qua haec particula omnibus codicibus confirmata est: I, 13. 14. 15. 17. 20.24. 32 36 37 38 46 47. 49. I. 72 bis). 73. 87. 90.

183. 193. Ex feci inda oratione et tertia nubes exemplorum investigari potest, Quam raro autem sit αν situm, omnibus loci illustretur, qui exstant apud Aeschinem . Omnibus, codicibus confirmatur, i pro εάν positum his locis id, 19. 20 31 48 120 133. 161. II, 104. 159 170. III, 167. 202. 243 Si autem σωι proxime additur, 'ex particula αν apud Aeschinem omnibus locis .fit per crasim καν quae forma ex καὶ αν et καὶ 4άν Orta esse potest; conseri I, 31. 176 184. 189

bis). , 5. 9. 154. 4, 8. 39. 50. 55 57. 146 G13. Uno loco varia lectio est, sed in deterioribus tantum libris okls ΙΙ, 73; nam habent omnes ceteri codices, αν ἐντυχου cum hi autem exhibeant και ν τυχου .Particulam se nullo inlio loco ab Aeschine surpatam invenimus, ita ut plane abhorreat ab Aeschinis more dicendi, quod iam commemoravimus, et hoc loco lege dum est καν εντυχι articula negativa μή ' plerumque inter εάν et pronomen τίς ab Aeschine ponitur; confirmant hoc I, 38. 73. H, 104. ΙΙΙ, 213 243, ubi is μη τις coniunctum est; εάν τι μή autem legitur L 24.

ἐάν τις μή , 20 Similiter interposita particula μή coniunctum est εἰ μη τις I, 99 193. III, 11 17 in de

particularum usu expositi explicare conabor, quo modo

usus sit Aeschines coniunctivo in enuntiatis, quae has particulas postulant. Quin id, quod ruegem in arte grammatica apud scriptores Atticos valere dixit, etiam in Aeschinis orationes cadat, haud scio an nemo dubitet Ponitur enim particula εάν vel αν cum coniunctivo iuncta ab Aeschine, si in apodosi indicativus et praesentis et . futuri et porsecti temporis , vel imperativus usurpatur; si id, quod exprimitur, posteriore tempore fieri posse concedimus quamquam ex causis externis

23쪽

pendet, num re vera fiat. Sequitur praesens in apodosi: I, 13 -ἐάν τιν ἐκμασθώσοῦ ἐταιρεῖν πατήρ, κατ αυτουμεν του παιδὸς - εα γραφας ἐταιρήσεως εἶναι A 28 -ἐαν τις ἐγη ἐν τῶ δήμι τον πατερα τυπτων et την μητερα, τομον ου εα λεγειν. 19. 37 38. 49. 1. 72

II, 5. 7. 59 73 159. III, 3. 8. 20. 26 32 39. 48. 57 67. 93 142. 158. 193 207. 2ὶ 3. 29. 241. 243 244. - Ι,31. II, 48 m 36 47. Saepissimo invenitur tempus futurum in apodosi, conse I, II in αν σκοπῆτε, ευρήσετε. 24. 36 47 48.

73. I 34. 90. a 23 169. 176 177. 193. II, 24. 44. bis).94. 100. 115. 126 154. 183. III, 50. 55. 60 1 36. 146.152. 155 16 ter). 168. 180 242 245. 248. 254 bis).

His omnibus exemplis satis confirmatum videtur, I 46, 3-ήσετε aut σ-είσεσθε legendum esse, quo loco editores HI enses coniecerunt συνιστε Frankius, vir doctissimus, in praefat. p. V editionis suae συνήσετε voluit et conserri iubot eber ad Demosth. Aristocr. 21. Varias librorum lectiones συνείδετε aut συνειδήσετε aut σ-είδεται ut συνίδετε reiicienda esse omnes viri docti consentiunt, cum haec dicendi sorma aliis locis

Aeschineis non confirmetur Etiam III, 8: καν κου- σητε, ευ οἶδ' τι ψηφιεῖσθε habent codices variolatomlectionum; nam si lectione perspexeris, quas Schullgius affert in editione sua, intelleges codices elisi et corr.MR Praebere. ακουητε pq autem ακουοιτε etiam F, ceteros ακουσητε ' Neque vero quidquam hoc loco usurpari posse niSi ακουσητε Sententiarum serie firmatur. Verba των μελλοντων ηθησεσθαι λογων ad tempus laturum pertinent coniunctivum autem oristi in his enuntiatis positum esse a Graecis pro eo tempore,

- 33 quod vocatur a Latinis futurum exactum, ruegem dOcuit dilucido in arte grammatica 3, 6 5 et in Analeci. critic. I p. 160, Quamquam in apodosi adhibitum esse constat tempus persectum, tamen dicendi ratio talis est, ut εάν cum coniunctivo iungatur. Loci unt Ι, 20: εαν

δε τις παρα ταυτα πράττy, γραφας ταιρησεως πεποίηκεν. 165: ὁ δε νομοθετης, αν ὁπωσουν μισθωσις γενηται, κατεγνωκε του πράξαντος αἰσχυνην.

Rarius usurpatum esse ab Aeschine in apodosi imperativum his locis comprobatur: I, 20: μηδε γνωμην εἰπάτω μηδ' αν δεινοτατος ι λέγειν. 32. 111. 120.

160 V, 7 68. 70. 127 170. 4, 8 201. 202 bis). 205. 232. 244. Advorsari videntur loci I, 14 et II, 104. - oco

Ι 14 hae verba XStant: εθηκε τὸν της προαγωγείας νομον), τα μεγιστα επιτίμια επιγραψας, ἐάν τις ἐλευπερον ' προαγαγγευast. Oc loco Verba ἐει τις ἐλευπερον προαγωγευν extra Sententiae seriem dicta neque pendere ex επιγράψας cen8eo, Sed ineruntur quod

Sentiam, e legis formula, quod saepius fieri apud Amschinem quis est qui neget. Nomi confirmari videturha ec mea sententia locis, ut III, 31 se δε ρητωρ γέ

γραφε τὸν πευθυνον στεφανουν ου προσθεὶς ἐπειδαν

δι λογον και ευθυνας et III, 203: εξηλεγξα γράη αντα Λημοσθενην πευ'υν' ὁντα στεφανουν ουδὲ προβα- λομενον ουδε προσεγγράψαντα ἐπειδα Ἀω τας ευθυνας H, 104 codicibus obsequendum est et legendum, η δ αυτοῖς με κατέλιπον. την εἰς τὸ φανες ἀναφοράν, α μη πείθωσιν. Hoc την ἀναφοράν locum obtinere verbi ἀναφέρειν verisimile est, ex quo pendent Verba α μη τι πείθωσιν confer, quae supra dixi ad

24쪽

τερον του δήμου καταλυσει, πρὶν αν μεῖζον τῶν δικαστηρίων ἰσχυση p. 29). De optativi usu in his enuntiatis condicionalibus disputant quam accuratissime utimamus l. l. 139, A. D. 22-30. Bemhard in gynt. 4. 410 sq. meg. 54 912. In his enuntiatis sexcenties a scriptoribus GraecisuSursatam esse particulam εἰ quis est qui nesciat 3 εἰ autem cum Optativo coniunctum apud Aeschinem quoquo oratorem condicionem ita indicat, ut fieri possit, de quo est dubitatio. In medium proferam locos ex Aeschinis orationibus petitos, qui demonstrant huius oratoris usum dicendi I, 4: εἰ δή τις ἔροιτο, ευθυς αν εἴποιτε ' Vel 80: εἰ δή τίς μ οιδε υμ- εἴποιμ αν Vel 131: Hγα τις - δοίη, οἶμαι αν αυτους, εἴ τις μὴ προε των τουτο ποιγειεν, πορροαι alia exempla sunt I, 38. H, 51. 88 143. m. 24. 1. 178. 231. Tum invenimus saepius apud Aeschinem praeteritum tempus verbi cum infinitivo et praesentis et suturi coniunctum III 8 et 8 haec leguntur: οπεριεστησε ταπραγματα, ἄστ εἰ μεν μη πεμποι πρεσβεις, καταφρονεῖν αυτον ἔφη της πολεως, εἰ δε πεμποι, κατασκοπους πέμπειν. IV, 19I: ἔφη γαρ, εἴ τις ελοι γραφην εἰς δικαστηθιον, εἶναι μοιον τουνομα καὶ τουργον. ' - ,

81 -ηγήσατο, εἰ κατήγορος αναφανείη, τὸν Φιλοκρατηναπολεῖσθαι, τους δ αλλους συμπρέσβεις κινδυνευσειν εm 146: εἰ δέ τις αντείποι, διαδυκασίαν φη γραψειν. I, 143: ἐπαγγειλασθαι te αυτον εἰς ' ουντα σῶν πα- ξειν, εἰ συμπέμψειεν αυτον εἰς την Ποίαν καὶ παρακά- θοι αυτ ubi codex b et sea 'abent παρακατα- θειτο Rur autem παρακάθοιτο conser Oemel, pro-leg Dem. 62). Mirum est, quod aliquis ea verba, quae in s leguntur μίαν ἐλπίδα λοιπην κατεῖδε σωτηρίας

- 35 - ἔνορκον λαβειν τον δημον τον Αθηναίων συμμαχον ονομασθέντα βοηθησειν, εἴ τις εατ αυτὸν Dι' torserit Bem-hard enim in syntaxi p. 399 ad coniecturam confugit et pro 'ro scriptum fuisse Suspicatu est hi, quamquam omnes libri praestant εἴ τις χι . Tantum abeSt, ut illam coniecturam probem, ut remit, docti viri, exemplum secutus illud εἰ cum coniunctivo iunctum ab Αρ- schinis et ceterorum Atticorum usu dicendi alienum esse haud ignorem. Ne ἐάν τις ιγ huic Sententiae aptum est. Explicemus breviter, quid sit discrimen inter εἴ τις οι et ἐάν τις ιγ . Comparemus locum rationis

eiusdem III, 3), ubi sententia huic dicto non dissimilis Oxplicatur. Dicit iam oschinos ibi has vorba: προςγράψας αλκιδέας βοηθεῖν, ἐάν τις is ἐπ χθηναίους. Ad priorem locum Bremius in editione sua haec addit:

-Loquitur de re sutura, quae cogitari possit ut prosectura a compluribus, quod inest in εἴ τις si libri offerrent ἐάν τις ιγ res indicaretur, quam ut inevitabilem futuro tempore Callia cognoscebat. quidem verterem illud εἴ τις οι ut patrio sermone utar, Menn tWis meis violteicht; em inmal der ad intriti, das ir-gen einer g Felde iehi ; εάν τις Ip autem optimereSponSurum puto OStro Sobal irgendisine in oldogielit, an homm e gumilia . Priori loco G 90), si sententiarum seriem accuratius spectas, nihil aptum est nisi librorum scriptura εἴ τις οι Callias enim existimat, si Athenienses socii sint sibi, fieri non posse, ut arma ab aliquo hoste sibi inserantur, sed se tutum esse ab hoste Atheniensibus tutoribus. - Similitor imperativum futuri sequitur εἰ cum optativom, 110:

-εἴ τις τάδε παραβαίνοι variae lectiones παραβαίνει Vel

25쪽

legend Sunt is προδηλον η εσομενον, ia μη μεῖς κωλυσαιτε, quamquam codice κωλυσετε habent Marklandus rectam corrigendi huiu loci viam ingressus est, cum κωλυσαιτε coniecit, quae coniectura erat notitia

marginali in codice Bernensi, fortasse coniectura Iosephi Scaligeri adscripta. Ut repetitionem rei fieri solitae significet, particulas εἰ adiungit Aeschines optativum. Nam III, 192 dicit orator haec: ἡλίσκονθ' οἱ παράνομα γραφοντες, - εἰ πάντας παραπηδησειαν του νομους, ἀλr εἰ μίαν μονον συλλαβην παραλλάξειαν ' Paulo post illa verba haec ab oratore scripta sunt III, 194 -ἐγράφοντο γαρ οἱ φίλοι

τους φίλους, ει τι ἐξαμαρτάνοιεν εἰς την πολιν. Haud raro ab Aeschine enuntiationes, quae eiu8- modi condicionem indicant, ut particula εἰ cum optativo Opus sit, inter alia enuntiata Varii generis interponuntur, quae ipsa optativum postulant. Opus autem est particula εἰ si quae res simpliciter ad cogitationem refertur; εάν autem experientiam ignificat. II, 65 -επράττετο, is, εἴ τινες προσεχοιεν, εἰς την ἐσχάτην ἐμπεσοιεν ἀθυμίαν ' III, 70 -προσεγρα νεν - δυο μεγιστα προκαταλαμβάνοντες, 5, εἰ παραβαίνοιν - συνθῆκαι, μη μονοι μηδ' ἀπαράσκευοι πολεμήσαιμεν. II, 157 επεῖπεν, ως δεινον εἴη εἰ ευγενης καὶ μεγαλοψυχος γενοιτο, ου κατάσχοιμι την βριν ελκοιμι - τριχῶ, καὶ μαστιγοίην. II 57: ινα κοιν πολεμοῖεν, εἰ δεοι, καὶ τῆς εἰρπης, εἰ του εἶναι δοκοίη συμφερον, μετεχοιεν. II, 12:-εδειθ' Uiso πρεσβευτην λεσθαι, ιν, εἴ πως δυναιτο, ἀπολάβοι. Eodem pertinent sententiae interiectae, ut

Ρauca esse dicenda videntur de interrogationibus, quae Vocantur, obliquis vel indirectis, in quibus coniunctivum usurpari ab Atticis scriptoribus non licet, contra consuetudinem Latinorum, qui in hoc Rensu utuntur coniunctivo. Ab Aeschino non adhibetur coniunctivus in his enuntiatis, nisi etiam in oratione directa requiritur hic modus, id est in interrogationibus dubitativis. robetur hic dicendi usus exemplis ex orationibus petitis: I, 76:

ο γαρ εχω, τίνα τροπον ευφημοτερον μνησθῶ. II, 64.

68. HI, 202 apud Schullgium hoc legimus ,μηδεὶς

καταλογιζεσθω, ναν πανερομενου Κτησιφωντος, εἰ κα-

λεσι Λημοσθενην, πρωτος ἀναβοησιὶ κάλει, κάλει ' Hic locus elicissime persanatu e8 Sauppii coniectura ηκαλεσω ρ. Nam libri agmnp Ioannes Siceliota al-giis p. 369, 9 habent εἰ καλεσω secdRZ εἰ καλε- σει f; εἰ καλεσειε ehkl εκαλεσε Barb., εἰ καλεσοι Aldina, εἰ καλεση Behherus coniecerat. Haud parva igitur varietas lectionum Sed quidquid St, tamen mi καλεσω accipiendum 88e puto, quia proxime accedit adscripturam codicum agmnp praesertim cum sententiarum rationi maxime sit accommodatum. In his interrogationibus indirectis saepissime ab Atticis scriptoribus optativum usurpatum Sse quis Stquin sciat Eundem dicendi usum invenies apud eschinem, Si comparaveri I, 84 is ξρετο τον δῆμον, εἰου αἰσχυνοιντο γελωττες παρουσης της βουλῆς. III, 90:-ἀπορῶ, τι χρησαιθ' αυτῶ quae verba admonent unumquemque loci ex Xenophontis libris dosumpti Hollen. II, 4, 39 ,,ηπορει, τι χρήσαιτο τω πραγματι. Disputant i do hoc dicundi ius ' accuratius megeruS,

26쪽

-- 38 Buumannus, ahi. Quomodo autem dici possit II, 225 ἐπερωτῆν με ιιέλλει, τίς αν εἴη ἰατρος et IV, 230: ζη- τω, προς τι αν αποβλεποντες αποη ηφίσαισθε χρο γραφήν , nemo certe non intellegit. Restat, ut det enuntiatis consecutivis pauca dicant. Sed hoc paucis absolvere possum. Particula, quae in dicat consecutionem. ἄστε, ab Aeschine usurpatur et cum indicativo et cum infinitivo citingitur Sed illud τε coniungit orator etiam cum Optativo illa quidem αν particula addita, ita ut ille mos urbani sermonis Atticorum SeSe Stendat, quem in omnibus sere enuntiatis et primariis et secundariis sexcenties invenimus quemque iam supra commemoravi inum exemplum, quod quidem in orationibus Aeschineis exstat, hoc probet: H, T leguntur haec Verba: καὶ γὰρ εἰς αυτ το πραγμα δεινης κακία καὶ απιστία, Ἀστε καὶ ἐξ αυτῶν τουτων εἰκο- τως αν μισοῖτο, ' ita ut αν μισοιτο idem Valere videatur atque ιιισειται Conser, quaeso, I, 72, ubi οστις

αν idem valet atque στε mo loco mihi liceat breviter dicere Me reliquo usu particulae ἀστε ineschineo: coniungitur cum indicativo temporis praesentis Q, 145. H, 159. III, 21 144 212. 15. 218 I, 84 V, 19. 28 c dices variam lectionem praebeno; suturi ΙΙ, 24. 44. I, 128; persecti I, 124 UI, 212. imperiecti I, 26 157. 175 m 10 82. 146. mristi I, 114. 145 182. II, 3. III, 94 coniungitur cum infinitivo et praesentis Ι, 38.48. 72. 140). 154. H, 39. 78. 158. 168. HI, 9. 46. 3.76 91 174 223h et suturi I, 174. II, 21. III, 96 256.)ot persecti m 37 et acristi I, 26. 59. II, 77. 141 142. 169. in 143. - Unum exemplum apud Aeschinem exstat, ubi με idem significare videtur, quod ἐφ' τε coniungitur nimirum, ut haec particula, cum infinitivo locus

ό μν πραξας αἰσχυνεῖται καὶ προαιρησεται χιλίας ριαλ- λον δραχμας αποτῖσαι τι δημοσίφ, ἰοτε μη δεῖξαι το προσωπον το αυτου μῖν κτέ, quae Verba rectissime, 'ut mihi quidem videtur. interpretatur ScholiaSteS, Cum

visio habui, qua dicorem de coniunctivi et optatiVilin enuntiatis secundariis usu Aeschinoo. Breviter dicere possumus ab Aeschine in enuntiatis, in quibus μή post verba timendi, particulae τι, ἰς ῖνα, να μη -πως

stulontur, ubi praecedat tempus praeSenS, suturum, er-J socium aut tempus praeteritum cum infinitivo praesentis,

suturi, inoristi coniunctum, Surpatum Sse modum coniunctivum particula αν addita post tempus autem praeteritum modum optativum sine illa particula. In enuntiatis, ubi ταν, ὁποταν, ἐπειδαν, Ἀως αν, πρίν αν re quiruntur, Semper invenies coniunctivum. Cum ἐάν vel αν semper Aeschines coniunctiom, optativum cum ἄστε et indicativum et infinitivum coniunxit; si ἰοτε idem est, atque ἐφ -τε, cum infinitis tantum coniunxit. Sod haec hactenuS.