장음표시 사용
141쪽
. i Erectum staresit exercitatio. cap. III.
i Virarum Ips tam naturasleuiter perscrutati sunt nihil am- bulationi ipsi,motuique dissimilius esse,quam pedibus erectum stare iudicarunt At quoniam profundius quaerentes In hanc sententiameunt,erect .spedibus stantes si n5 ambulant, inem aliquo pacto moueri, proptereaque statum huiuscemodi ab exercitasionum censu excludi minime debere, ideo etiam de hoc se monem facere decreui, eo praesertim qubd multi salsis rationibus dum . hanc opinionem ita animis Imbiberunt. Vt pertinaciter credant si intesvedibus nullo modosese exercere intentiam suam hunc in modu pr nantes,videlicet quM diffinitum apud onmes au res reperitur exeminationem motum existere, cui motui statum plane contrariari praeter Iasoph. caeteros Plato ubique praedicataeum inter prima rerum principia statum dc motum veluti duo contrariacollocat,quos tamen apertissime halluci nnarisacile conuiticitur, quandoquidem omnes illi, qui pedibus erecustantilicet moueri sensibiliter nullo modo videantur,attamen ratio ipsi, quod aliquo pacto moueantur,certissime persuadet . Nam &mul Tum veterum tentia fuit,non quae moueri videantur,ea moueri sela, multa immobilia apparere unum eundem lociim obtinentia, quae nihilominus moueri emcacillimis rationi:bus,ac sere sensu lese demonstrantur. Aues etenim non tam quandomo id sursum, vi b deorsum volitant,in motu esse censentur, quam dum in aere lociam unum sere immobiliter occupat, id quod sic probatur,quia si aliis qiue stare in aere immobiliter videbatur, in eo ipse instanti moriatur, protinus in te 'ram decidit ut de apode illa aue manucotidiata, quam nisi mortuam Interris videri,& vivam semper in aere manere serunt) non aliam profesta causam,nisi quonia corpus illud in sublimi motus sicut ab ania in in corpore secti auxilio consistebat,quo motu postea priuatum cor . : Pus,atq; naturae suae dimissum adcentrum declinat, sicuti dum contra in naturae suae inclinationem sarsum sestinetur,haudquaqua cadit, neque item persoste quiescit,sia quasi duobus motibus contrarijs agitatur,altero corporis deorsum a natura acti,altero animae sursum contra nat Fτam corpus mouentis. Idem serme euenit In hominibus erectis stanti- ibus,quorum corporibus natura ad terram inclinantibus, de anima contraotium illa iastinere obnitente motus quidam sensui immanifestiis rs oritur; cuius Inditium illud habetur,qubd si anima a corpore erecto stante exeat,illico ipsum in terram delabitur,quia motus ille deficit culius beneficio anim corpus naturaliter ad terram inclinatu, sursum Me 'se uatum continebat, ut his rationibus omnino euiuis persiasum essed - λ beat eos, quipedibus erecti stan ob continuos,&cotrarios animῆ co .
142쪽
L porisq; Dixtis quo pacto moueri, atque laserum musculos omnes
corpus gestantes & a terra attollentes,er entesque vehementer Intenci,cuius intensionis atque etiam ipsius occulti motus inertia, postea essicitur ut stare mi orem laborem,ac lassitudinem molestiorem p arlahq amluitare sicuti praeclarillime a Galeno scriptis mandatum est. Neu: Pla Lmmini interprincipia rerum statum p rinde ac motui ontrarium ollo &cauit,vera proris locutusest,quum Aristoteses. s. Physicorum libro ita ga oratione non starum motui,sedmotum motui contrariari demostrane ut solit)intellexime, quum ex ipse eo
stare asserat; s igitur tot ration ibus fatis co robatur erectos states ali- quo pacto uer , tu ue interdum non mochcὸ labor detur, t non ob id status ab exercitationum ordine remouendus sit, exercitatio diiuniatur esse motus,& Ipse minimὰ motus appellationem
B quamplures motus qui ianitati; bono ha
bitui conserre iudicantur,&sivere ac Proprie recitationes non sinti stare erectum communi notione exercitationem esse censemus Vnde
sapientissimus Hippocrates, qui ulcera curanda quiete indigerealias predicauit,stare & sedere Usis inimica esse scripsit, quasi innum m corpus sursum ves sedendo vel stado detinetur, musculos magnopere con tendKatque etiam motum quendam inter animam & corporis naturam generari,qui ulcera ipsa in ci tricem coalescere minmermitta Num vero antiqui gymnastae inter alias corporu exercitationes
huiuscemesistatum receperint,nil certi assirmare ad Avis ta res est h*h sinis quando Milonis ista
ωrni poterat, quod aut sipe tris, aue stadiis inseri iret, ut horum gratia athletas sese exercree vel
rarestantes solitos dicamusὶ stabant tamen qui athletas ct Mese . raim siquandoquidem antiquitus subtalia quisque sibi sinebat, quibus ad commody&citra mota duum est antiquis Romanis lege cautum sitise,ut adorantes Gent em
143쪽
- Erectum stare si exercitissio. cap. III.
VI rerumIpsarum naturas leuiter pers tati sint nihil ambulationi ipsi,motuique dissimilius es quam pedibus er
ctum stare iudicarunt. At quoniam profundius quaerentes - In hanc sententiameunt,erectos.syedibus stantes sino ambulant, saltem aliquo pacto moueri, proptereaque statum huiuscemodi ab exercitasionum censu excludi minime debere, ideo etiam de hoc sermonem facere decreui, eo praesertim qu bd multi saliis rationibus ducti
hanc opinionem ita animis imbiberunt. ut pertinaciter credant stantes=edibus nullo modo sese exercere ententiam suam hunc in modii pro-νantes,videlicet qubd diffinitum apud omnes auctores reperitur exe citationem motum existere, cui motui statum plane contrariari praeterra Sosia Karteros Plato Vbique praedicataeum inter primarerum principia statum dc motum veluti duo contrariacollocat,quos tamen apertillime halluci mnari sicile conuilicitiar, quandoquidem omnes illi, qui pedibus erectitan silicet moueri sensibiliter nullo modo videantur,attamen ratio ipsi,quod aliquo pacto moueantur,certis lime persuadet . Nam dcmulto-Tum Veterum moentia sest,non quae moueri videantur,ea moueri sela, sed multa immobilia apparere unum eundem lociim obtinentia, quae nihilominus moueri essicaesismis rationibus,ac sere sensu ipso demonstrantur. Aues etenim non tam quando modb sursum , violab deorsum volitarit,in motu esse censentur, quam dum maere locum unum sere
immobiliter occupat,id quod sic probatur,quia si assis quae stare in aere
immobiliter videbatur, in eo ipse instanti moriatur, protinus in te ram decidit vide apode illa aue manucondiata, quam nisi mortuam in terris videri,& vivam semper in aere manere serunt) non aliam pro--b causam,nisi quonia corpus illud in sublimi motus alicuius ab ania via in corpore ficti auxilio consistebat,quo motu postea priuatum cor pus,atq; naturae suae dimissum adcentrum declinat, sicuti duna contra in naturae suae inclinationem sursum sustinetur,haudquaqua cadit, neque item persecte quiescit,sed quasi duobus motibus contrarijs agitatur,altero corporis deorsum a natura acti,altero animae sursum contra natu- FTam corpus mouentis. Idem ferme euenit In hominibus erectis stantibus,quorum cor ribus natura ad terram inclinantibus, ει anima contrasursum illa sustinere obnitente motus quidam sensui immanisest i si rituti, cuius Inditium illud habetur,qubd si anima a corpore crecto . stante exeat,illico ipsum in terram delabitur,quia motus ille deficit, lius beneficio anima corpus naturaliter ad terram inclinata, sursum eles,. uatum continebat, Vt his rationibus omnino cuiuis persuasum essed beat eos,qui pedibus erecti stant ob continuos,&cottarios namq
144쪽
x porisq; obnlatis au tuo pacto moueri, atque ipserum musculos omnes
et orpus gestantes & a terra attollentes,erigentesque vehementer liuendi cuius intensionῖs atque etiam Ipsius occulti motus meritis postea evicitur ut stare maiorem laborem,ac lassitudinem molestiorem pariasiqua ambulare sicuti pra arillime a Galeno scriptis mandatum est. Neq; Pla Lib. de eo ubi inter principia rerum statum perinde ac motui contrarium collo & rata cauit,vera proris locutus est,quum Aristoteles. s. Physicorum libro lGga oratione non statum motui,sedmotum motui contrariari demostraueri nisi 'tius aliquis dicat Platone aliud genus motus ac status mystice ut soletin in tellexisse, quum ex ipsis naturas quoque diuinas constare asserat; sigitur tot rationibus satis comprobatur ere s states ali- quo pacto moueri,ata uetiiterdiim non modicὸ laborare, consentaneu videtur,ut non ob id status ab exercitationum ordine remouendus sit, exercitatio dissiniatur esse motus,& Ipse minimὰ motus appellationem B mereatur,quinimmo scuti quamplures motus qui sonitati,& bono habitui conserre Iudicantur, & si vere ac proprie exercitationes non sint. communiter tamen esse a nobis supra abude ostensem suit: similiter de stare erectum communi notἰone exercitationem esse censemus. Vnde septentiissimus Hippocrates, qui ulcera curanda quiete indigere alias predicauit, stare & sedere ipsis inimica esse scripsit, quasi innuere voluer i. cium corpus sersum ves sedendo vel sudo detinetur, musculos magnopere contendi,atque etiam motum quendam Inter animam & corporis naturam generasqui ulcera ipsa in cicatricem coalescere minime Gmittati Niim vero antiqui gymnaste inter alias corporu exercitationes
huiuscemesi statum receperint,nil certi amrmare aud Athletae enim quum nullum sere usum in stando haberent,nisi quando Milonis imiatatores emi stantes sese caeteris a loco dimouendos ostentandi roboris gratia praebebant,vel statu non per se,sed ob alium utebatur, ideo haud- quadam stapsios In hoc genere exercuisse mihi verisimile redditur, quod qilaeso certamen in standoselum effectum cerni poterat, quod aut spe clatoribus dele rionem afferret,aut sacrificijs, vel alio modo amphia atris, aut stadiis inta niret,ut horum gratia athletassise exercere, VAGrtare stantes selitos dicamus3 si bant tamen qui athletas certantes spectabantis non ob aliud nisi ut amphῖtaeatra illa lignea maiorem hominum multitudinem capere valerent,quandoquidem antiquitus subtatia quisque ubi scitebat, quibus ad commode &citra molestiam speciacum,mxnon ali uando pro telis, dum pugnabant de loco, utebantur,. isque usus primum .M.Messala & Cassio Coscmili mox Publio Sespi
zze.iu propiusue mille passitum
subsellia posuisti sedetiue ludos spectare licitum esset. M poreb traditum est antiquis Romanis lege cautum sulse,ut adorantes starent ere
145쪽
G, stantesque Ioui sacriscarent, quemadmodum Valerius Marsalis Dde quodam scribit, Multu dum precibus Iouem salutat, Stans summos resupinus Uque in νngues,
Minime ad athletas in sacris certaminibus, vel in celebrandis sacrifici j studere solitos pertinuisse arbitror, quin potius altiori & aequiore causa illud factitatum pro certo teneo,ne scilicet sedentes, siue iaccies in adorando sbmno quod intentespeculantibus Openumero contingere consueuitὶ caperentur,sed attente simul, ac vigilanter diutius in adorationibus perseuerarcnt,nis dicamus illud pariter veteres effecisse ad praestandam Dijs ipsis reuerentiam maiorem.Nam multa huiuscemodi pro maioribus reuerentiae sgnis apud isores nostros habebatur, quarhodierna die secus reputantur, Veluti cooperto capite sacrificari pro maxima reuerentiae significatione habebatur , ut in Romanis probi. scriptum reli- Ais quit Plutarchus,& ut Curculio ille apud Plautum insinuat dices. Quic hic est qui operto capite fiscillapium salutat 3 quum detecto capite semper ambularet; haud secus, itaque& erectum adorate pro maxima honoris demonstratione reputabant,sicuti nos genu flexum: quamd & Pythagoras,Vel secundum Plutarchum Numa adorationes seri sededo voluit,qub sicut vota rata,firmaque esse debere significaretur.Vnde quia erecti sacrificarent, nequaquam athletas in sacrificijs statu uti consueuisse argumentum est.Belli similiter disciplinae amatores parum utilitatis in stando cosequi potuisse,ut in eo genere exerceri petuerint mihἰ
valde rationi coiisentaneum videtur , si quidem sola excepta tolerantia militibus profecto necessaria, qua alteram militarem virtutem aut esticere, aut adiuuare queat erei statio,nus qua video, pneterquam qubdnequePlato,neque Xenophon, neque Aristoteles,neque Vegetius suturos bellatores stando sese exercerepraeceperunt tametii Flauium Vespasianum patrem dicere solitum acceperimus imperatorem stantem mo- AII oportere.Verum enim vero medicorum gymnastas tam sanos,u val
tudinarios aliquos interdum stando exercuisse nun' negarem, quonia plurimos usus tam ad conserualidam sanitatem, quam ad praei landum cruribus robur habere conspicio: dum enim musculi omnes contendu-tur,& corpori anima obnitetis laborat, trique validiores eniciutur,in xerim quoQue humores,& excrementa promptius ad inferiores ductusseruntur,cioiquein ventriculi sun do,ubi persecta cocoistio absoluitur, honestius accommodantur, ex quo conijcio hoc unum exercitationis genus post sumptos cibos in usu esse potuisse,quando non minusada comodandum in stomacho nutrimentum, quam ad excita luna natiuucsQrem,sbmnumque prohibendum valet sicuti vulgaris illa & non po
146쪽
A nlius absurda opinis,quod a prandio standum, a caena ambula tum siti comprobare videtur: illud vero hoc in loco prieterire nolo, magnopere differre, quisne erechus sub sole stet,s vocat Galenusὶ an in umbra, quM tantes in viaibra nullam aliam alterationem patiuntur ab ea quam rati one status oriri demostrauimus; at illi quὶ sub Ble perstat . . praeter iam dictam alteratinem, non parum a calore solis mutantiit, nimirum quum Aristoteles scripserit iplbs etiam vehementpus incalesce- partis. re, quam illi qai mouentur, quod ipsi ea aeris persei geratione careant, P ob φε quam i stos opera motus obtinere omnes quotidie experiuntur, ne tacea inedicos,a quibus febres ex huiuscemodi sub Qte statu generari creditur,ex quo minime satis mirari seleo, quo Plinius Cecit iis memoriae mandaritatiunculum suum Pliniuinat qui in uiuendo. solertissimum Epimita.'lost cibum saepe,quem linterdiu leuem,& facilem veterum more sumeat state, si quid ocij, in sole iacere quod ego stare interpretor consueB uisse; atque etiam paulo antequa ex Vesuuii concrematione interiret, sole usum stigidam bibisse. Non est praeterea ignorandum erectum stare perinde,atque caetero exercitationes ante cibum quoque prodesse, sin . tentiamque nostram, qua post cibos Veteres stare suesse iudicauimus, . ita interpraetandam est rivi sela haec exercitatio frequentius post mesu usurpata suerit,non qubd in usu quoque antecibuirino extiterit, quuquis'; apprime cognoscere valeat, s quῖ caeteris exercitati onibus ob undis haudquaquam apti sunt, siue sani, siue valetudinarii posse allorii in loco si non aeque bene, saltem paulo minus pro sanitatis conserua- .ilone in stando sese exercere; atque pro ambulatione leui diuturniore statu ante cibos uti, modb reliquae,quas Inserius demonstrabimus,conditiones observentur ἀμ petrarum generibun ca . III LVamuis pugnae nomen apud Latinos atque Graecos scrῖptores multa significare comperiatur, ea tamen de qua nos hic traetare debemus, non aliud suit, nisi exercitatio quaedam , in qua duo ut plurimum inter se dimicabant,vel ut ad bellicas pugnas ineundas,& sertitudinem & peritiam compararent, vel ut in ludi amphileatri atque aliis publicis certaminibus spectaculisve coronas victoriae consequerentur,populumque oblectarent, velut optimum corporἰς habitum atque sanitatem I piam acquirerent, tuerenturque iomodo verb efficereturquoniam satis quis'; ex se conῖjcere valet,in hoc explicando haudquaquam immorabor, illud solum praetermittere nolo,apud Oribasium duplicem pugnam in medicinae gymnasti αι extitisse, alteram cum telis semper,alteram plerumquo sine telis,qua.. - G ii σκιαμα
147쪽
ς σκιαμαχώο ees,umbratilem pugnam vocarunt nostri: isoriimpu-Dena esticiebatur, quando singuli Inter secum armis rudibus, vel incindentibus & pungentibus certabat,unde μονομα tu:ς nomen antiquitus 3.ehro pac Vtraque sertita fuit,&a Celio Aureliano hoplomachia hoc est armoru palla fictit confrixio vocata,nec non ad diminuendam πολυσκρκιαν laudata sitit. At sciamachiam suisse,quando homo aduersus umbram & brachijs, & cruribus pugnabat, praeter Platone,qui & in Apologia,& alibi σπια. μαχειν de pugnantibus sine aduersario dixit, auctor est ibasius, qui ex Andili sententia tradit ita certantes consuesse non solum cum umbra manibus,atque cruribus pugnare,verum etiam aduersus columna , re aduersus palum, te quo secit mentionem Iuvenalis;aut murum, nec non aliquando summis pedibus pugiles imitari, & interdam tanquam salientes, interdum tansua pediuus cedentes, id quod tunc potissima veteres facere consueuisse opinor, quando antimachos siue aduersarius Edeerat,sive quando ita exercendus ade, leucatus erat, ut non posset minimum quid damni pati,quod accidere selet illis, qui armis quibus vis
aduersum alterum contendere selent.Primum enim illud innuisse videri leo tur Plato ubi dixit κμῆτι πάντων, εμφυρον, τε νι, ἀπροσαντέρποτε,ἐρημία συγγνια πῶν,--κ ἐτολμησαμεν α δε τοὶ προe ινμαροπτους οντως σκιαμαχειν,hoc est si onanibus animatIs Mananimi scareamus,nunquid nos ob eorum qui nobis cum exerceantur inopi aduersus nosmetipsos vere umbratili pugna certare audebImus, . M post ipsum Plutarctius in . .Prob. conuiuialium Oenu' se ει ν υριαροιου- οντ - σκιαμαDO et ἰστα ἄμα, idest, sed video, ait, vos am umbratili pugna aduersus idola certare paratos. Neque verb admi
rari quis debet,qubd antiquos cum umbris pugnasse quasi id ridiculust in affirmarim, quoniam etiam hisce temporibus non pauci reperiuntur,qui ex se fis,ut exerceantur, aduersus acrem Puginis, brachijs, ar- πm sque certant,vel quando aduersarius abest, Vel quando a nemine videri amant. Iam verb non minus teli qui pugnis de brachijs nudis huiuscemodi exercitationem usurpatam esse rationi est consentaneum. Hae itaque suerunt duae pugnae specie quas maiores nostri exercitationum loco in usu habuisse reperitiir ta ut nulla gymnastica extaret, quaeinter alias exercitationes hanc non receperita quod enim athletIca vetullii limis usque temporibus pugnandi a Is incidentibus exercitatione ut retullocupletis lunum teli Plutarchum habemus, qui In. .Sympos scriptum reliquit, antiquitus monomachiam.saut singulare certamen
in Ris Ciuitate,& In Elide Pelopones repione iuxta Alphaeum,fluuium circa quam quinto quolibet anno, hoc est ut Pindari interpres testatur. alternis olympiadibus,siue mensibus quadraginta octii aut quinquagin
et erranum olim pica Iouis racelebrabantur, usq; ad mortem deuir
148쪽
A istorum cadentitimq; iugulationem procedere consueuisle. Prςterea narrat Galenus sacerdotes in Pergamo priscum morem retinuisse, viae statis tempore monomachias Vocatas exercerent,quas ne quis credat soli Graecorum nationi proprias extiti si adeundus est Athenaeus, qui in quarto dipnophiston auctoritate Nicolai Damasceni Philosephi peripatetici
refert Romanos monomachorum spectacula non modo in festis, atque amphileatris, verum etiam in couiuijsa Thyrrenis consuetudinem mutuatos adhibuiste quamuis Romani non monomachos,sed gladiatores hos omnes nuncupare rixatueriini,quos Iulij Gesaris aetate in foro nouissime pugnasse,quosue pugnantes Smaragdo Neronem spectis te scribit ii Plinius Hi quoniam artem plurimis absurdis plenam exercebant,Vtacae s. teris pugnantium exercitationibus mi rὰ dignosci possint, nonnulla de Ipus breuiter exponam. Nam illud primum detestandum plane habebant,q, certantes quam grauius poterant, sese serire studebant,& no Q-
B Ium quod scripsit Scribonius Largus, qui Tiberij Caesaris & Messallinc
aetate mcdicitiam Romae exercuit contusiones in luctationibus patiebatur, sed etiam non rard usq; ad alterius, vel etiam amborum pus nati titiinteritum certamen protendebatur, quemadmodum praeter AInaen cu, 3.de comm . atque Plutarchum,Galenus quoquc testatur, qui se gladiatores grauiter med pgem vulneratos curasse,& ob id a suae ciuitatis pontifice in eorum medicum
cooptatum suille scribit; quin artistor cst Gellius. gladiatori composito, lib.7-ς, 3. ad pugnandum pugnae hanc propositam sortem fuisse,aut occidere si occhi pauillet, aut occumbere, si cessallet , ut id verum putare debeamus, UM.Tullitis. LTusculanarum quaestionum memoriae ma lauit, athletas
etiam vulti cribus consectos ad dominos mittere solitos, qui quaereret, quid vellent, si satisfactima ijs esset e velfe decumbere, nam usque adia mortem ac vulnera intrepide obibant,ut nec ingemiscerent nec vultum m u taren t. Secunda turpitudinis species, qua monomachiae huius professio notabatur,suit ciborum genus, siquidem Plinius memoriae prodidir lib. i .e. :. gladiatores hordearios vocatos, quia antiquitushordeo victitanant, s-cut post Plinium Galenus eosdem &i ba&ptisanavesci sblitos scriptu Pi mo de prodidit.Tettium gladiatorum abhominandum institutum erat in ip- alimia .. sb certamine languinem ex vulnere aduersarij bibere, tamsi ij ad confirmandum animum & vires esticaciter conforet , nec non post pugnam cinerem pro medela potare,quod retulit Plinius. Itaque de his, prςcla- lib. 18.e tire admossum sica Cypriano declamatum est.Paratur gladiatorius ludus, & c. Q. vi libidinem crudelium luminum sanguis oblonet. Impletur in succu . cibis sortioribus corpus,&a ruing toris membrorum moles robusta pin. DV P m' suescit,ut saginatus in poenam carius pereat. Homo occiditur in hominis voluptatem,& ut quis pollic occidere perilla est, usus est,ars est, scelus cioli tantum geritur,scit locetur,quid potest inhumanius,quid acer
149쪽
blus dici 3 disciplina est, ut perimere quis possit,& gloria est, quod pere D
mit Quid illud oro te,quale est, ubi se feris obijciunt, quos nemo damnauit; artate integra, honesta satis serma, veste pretiosa viventes in ultro. neum senus ornantur, malis suis miseri gloriantur, pugnant ad bestia non crimine, sed furore: spectant filios suos patres .Frater in cavea, & seror praesto est,& spectaculi licet pretium largior muneris apparatus aniplificet,ut moeroribus suis mater intersit: hoc, proh dolor,mater& redimit,& in tam impiis spectaculis, tamque diris esse se non putant oculis parricidas. Hactenus vir illectitistbanus,cuius orationem hic exseribere
filacuit, qudd ad gladiatoriae exercitationis prauitatem ostedendam, niluculentius haberi possit.Qua tamen prauitate illud mihi valde turpius existimare in mentem venit,quod& Reipub. libertatis, & imperatorii temporibus rari fuerint siue nobiles,siue ignobiles,siue consulares,siue imperatores, qui spectacula aded inhumana, ac omni flagitio,& se uitia
plena libente atque maxima cum voluptate non intuerentur. Nuquid
au tem cuiusuis generis homines an ignobilissimi dumtaxat gladiatura se exercerent, anceps valde, sum;.qubdenim Lentulus Capuae, ut serunt, gladiatores aleret,qubd C.Terentius Lucanus auctore Plinio gladiatorum quadraginta paria in sero per triduli auo suo,a quo adoptatus fuerat,dmerit, quia venales essent, tria illa nephanda a nobis praedicta,
profiterentur mihi certo persuadent ex omnium hominum ignobilissimo simul ac impurillimo genere veluti seruis extitisse. Ab altera parte cum Galenus reserat sacerdotes monomachiam exercere solitos, quum. Athenaeus scribat illustres viros atque Duces monomachiam exercuisse cum Herodianus atque Iulius Capitolinus Commodum Imperatorem
gladiatorem eximium fuisse,& in publicis theatris, Spreta imperatoria dignitate gladiatoris partes adimplesse scribant. Quum tradant alij Imperatores ad bellu profecturos munus stladiatorium ac venationes edere consueui fle,ut ciuilam sanguine sceu pugnae quadam imagine Nemesisse, idest Fortunae vis quaedam expleret, vel ut in silescerent milites bvulnera, atque caedes inspectare, 'ua item.ratione Solon apud Lucianunarrat legem Atheniensinus sui sicut iuuenes cothurnicibus sue qua-leis,ac Palis pugnantibus spectandis studium impenderent,qud illi volucres usque ad extremam virium desectionem rostris certantes, intueri. tes, ad sertiter subeunda pericula, & contemnenda vulnera, ne auibus ingenerosiores apparerent, iussamarentur,cuius stadij mentione quoque secit .Esthines contra Timarchum,& Columella libri Octaui cap. 2.quum inquam haec omnia mente contemplor, qirasi credere cogor tum
nobiles aliquando, tum ignobiles,vd plurimum athleticam hanc atque gladiatoriam pugnandi speciem exercuisse quando etiam apud Ath naeum reperio nonnullos testamento cauisse uti pulcherrime etia puci,
150쪽
beres. Atque ex his clare patet armorum acutorum pugnam inter athletarum exercitationes adnumerandam elle, quos sciamachiam quoq; Interdum, siue umbratilem pugnam exercuisse inde satis conijcere pol Ie-mus,quod Glaucus Caryllius athleta streiiuus non minus ob pugilat riam, quam in umbra pugnanili excellentiam celebratus sit, eique statua habitu,sormaque in umbra pugnantis erecta, ut Pausanias narrat tradatur,nisi certius comprobarent illud haec Dionysij in libro de diuinis no
me intelligens inexpertos vincendi athletas imitatur, qui cepe antagonistas imbecillos esse supponentes,prout ipsis videtur, necnon aduer-n sus eos absentes sortiter umbratili pugna certantes, aduersarios ipses vicisse putant. Habuit& Athletarum gymnastica pugnae aduersus palum exercitationem .cum Vegetius scribat. palorum usum non tantum militibus, sed etiam gladiatoribus plurimum profuisse,necvnil aut harenLaut campum victores vllos declarasse, nisi qui diligenter ad palum suis sint exercitati. Ad haec bellicam gymnasticam, pugnarum armatarum utrarumq; exercitationibus minime caruisse abunde demonstratum est& a Platone,&ab Aristotele, qui in libris Politicorum semina quaedam huiusce exercitationis monstraui ac fortasse in illis perfecit, quos ab eo scriptos a nobis desiderari omnes docti sciunt,quamuis credibile est, tu ad perdiscemium exercerentur,rudia tela plerumq; in usum venisse,qd enim huiuscemodi concertationes maximam ad belli peritiam utilitate praestarent, nemo qui hisce temporibus eorum profestores spectauerit, negaret,quandb similiter Plato tanti eas sicit, ut caeteris exercitationum generibus pro offensitone simul &diffensione praeposuerit, in ipsisque mulieres & viros elaborare voluer t. Hatic rudibus armis sal tam militarem monomachiam illam suisse, qua Hermippus Mantin s inuenisse,&Cyreneos aemulatos esse scribit, o ferme credo,sicuti similiter exIstimo qtiam scrimiam vulgus dicit,eam ipsam,& non umbratilem pugna, ut Gulielmus Choulus&alij nonnulli sitsdautumarunt,esse,de qua loclitus Plato mea sententia videtur,quado in Lachete scrIpsit iuuenibus conducere,ut armis pugnare discant, quoniam sic habitus corporis r bustus acquiritur, uec ulla exercitatione inferior haec est, aut minus laboriosa. In hac haud quaquam certatores, quemadmodum gladiatores sevsq ue ad necem seriebant, sed rudibus telis quasi sese petere inuicem simulantes, quandoq; etiam re vera serientes,& plagarum inflicti ones,&auersiones ediscebant. Aliqua lo tamen cum umbra armis etiam pug