장음표시 사용
281쪽
natililar. c. I lib. x .c. alib. 3 r. c. p.
atq; ita lectum huc,& illuc manu impellendu, id quod et Amularitum Ae- Dtium significare voluisse arbitror, qn scripsit duas este lecti gestationes, aut ensilis, aut sulcra mobilia iuxta angulares pedes habentis. Hoc equide il-ud exercitationis genus existimo, qd ab Avicenna sub cunarii reuolu tione descriptum suit, atq; iclem nomen usq; ad tempora nostra retinuit, etsi enim ab ipse inter debiles exercitationes recenseatur,demulcendisq; pueris potius ex Galeni seia, non sanis aut infirmis exercitandis aptum videate nihilominus ijs conuenire creditur, quos febres debilitarunt, sicut etia illis necdu se mouere, neq; sedere valet, que ab hellebori potione valde prostrati fuerunt,quin si talis gestatio suaviter administret , praeter somni iucunditatem gestert, status quoq; disset uit, reliqui js morborum capitis, veluti stupori,& obliuioni prorsus extinguendis conducit, appetitu movet,& naturam sopitam exsuscitat.Inter gestationum si cies ultimo loco posuerunt sere oes nauigatIonem, si caeterarum ouam lenissimam fecit Cornelius Cel. sed& huius siplurima inueniuntur discrini na, siquidem non Epatii interest, an sis in stagno,an in flumine, an in mari nati e geratur,& in Θmari, an In portit,an in littore,an in alto, an turbato, an tranquillo. Nauigatio fidia in stagnis, lacubus, aut paludibus caeteris in salubritate postponitur,qm ut plurim si ex aquis stagnantibus, nisi sint marIs alicuius instar,
putridi vapores eleuant: qui aerem inscientes nauigationem magis suspectam reddunt, ut non immeritbscriptu sit ab Arist. palustria loca incolentes subpallidos, ac sem nolentiores euadere, minus noxia existit in fluminibus nauigatio, nepequq auctore Plutarcho timoribus carens nauseam ullo pacto non comoueat. Vertim in tam haec, si illa, quae exercetur in stagnis, in capite male affecto incongruae a Caelio Aurel. iudicans, o humectantes caput terrena exhalatione instigidant. Duabus praedictis maritima nauigatio Valde praestantior creditur,qm mari semper vapores sicci,& calidi educuntur, qui latente ac sensim nauigantium corpora recludunt, necno salse oprietatis causa excrementa absumunt, atq; holum habitus quadam sicili mutatione reficῖunt,& iccirco huiuscemodi exercitatio in cunctis seremor P.
bis humidis, ac frigidis a medicis probatur,& priuatim a Celso in tussit os, a Caelio ac Aretam in dolore capitis, in epilepsia, si serri queat, in sanguinis sputo, in phtisi, in icteritia in hydropi si a Tralliano in se Ha uentriculi intemperic comendas. In phtis namq; p aestanthlimii remedium nauigationem semper a Maioribus habita fuisse testatus suῖt Plinius, qui hac rationephtῖficos AEgyptum petere consueuisse refert, quo quit Anneus Gallio post consulatu iam serE pntisicus, & disimus Plinii nepotis libet tus sanguinis telaetatione laborans prosecti essent, ad sanitate restituti fuerunt, si i barbarus ille auctor Plinii secundῖ nola salse Inscriptus In. r. le re medica lib. dicat phtiscis magis coserre in fallibus,vbῖ pῖx nascitur, habitare, x in mari nauigare.Porrb ex maritimis nauigationibus lenissima dixit Ceuus ea, qta
282쪽
In portu in in capitis affectionibus una cu ssuuiali, & stagnali improbauit Aurelianus. Quae verb in littoribus exerces nauigatio iucundilli mali ξ de qua celebratu hoc Suerbiu narrat Plutar. πλους μενο παρανδεν, ε. Sympo. περίπατορ in e παρα ὁρόλαται Λάφιςορ. i. nauigatio iuxta terra, ambulatio vero iuxta mare iucudiis ina, haec ex coi Avicennς, atq; Aetij sinia praecipue
prodest hydropisi, elephantias,a poplexiae, stomachi frigiditatibus ac inflationibus: atrophiae quoq; fm Celium non paritu aii xuiu praestat: qui s. n. a principio stomachii sis buertat, paulo post in assuefacies illum sedat, qui-nImmo,ut dicebat Plinius,vomitiones illae instabili volutatione commori plurimis morbis capitis,oculoru, pectoris, & deniq; oibus, p p qu et bibit
elleborum, medetur.Veru gestatio in alto mari peracta reliquaru vehemetissima existit,& mutationes plurimas,atq; maximas facit, nimἰru quit animus mixtos affectus hibeat,& tristitia,& spe, timore,atq; periculo: modδgaudentibus,& laetis mOdb in angustijs.& periculis uersantibus nauiganv tibus, quae simul oia magna vim habent, ut quoq; Plutar. cognouit, ingenta : dςς tes vomitus concitandi,ac consequenter Oem veterem morbii profligandi& linde iure dixit Avice. nauigationem hanc ad extinguendas praedietas aegritudines esticaciorem esse,quin & mixtio illa motus,& quietis, qua p-dita est, si quid aliud, pbe corpus nutrire idonea est. Quiae tranquillo mari per.igit in naui gestatio non admodu dicebat Antyllusin magnam turbationem, neq; concussionem affert,ex quo fit, ut serme accomodatast ijs, qui- μ' bus et gestatio in curribus conuenit nisi v hoc magis h. abet, v in purgato aere,vsi non humidi vapores, sed sicci, dc acres sint, esticitur. Caeteru quae turbato mari obitur magis arum,& corpus exagitat, magisq; vomitu ciet,& iccirco quantum fieri psit,in Oibus fugienda est, quum motus acutissimos, tu nauisa uento impellit vehementissimos,& neii liquam cessantes, sicq. corpori insensissimos habeat.Non flendu, in nephriticis naugatione. omnemque maritimam vitam ab Aretaeo sub his verbis commenciari:
C nauigatio,& vita in mari facta,omnia sunt nephritisicis remedia. De natationis, pistarionis sectibus. cap. XII. A tationem in ter exercitationes apud medicorii gymnastas extitisse, maximeq; olum ab antiquis in exist matione habitam suille,* holas e periculis maximis, ut dixit Plato In Gorgia liberaret eosq. ad audendu sortiores, & animosiores redderetiam satis monstrauimus,ideo vires eius perquirere selu remanet.Nam varias hanc quoq. drias habuisse reperio, siquide aut natatio fiebat in aquis sponte nascentibus,aut in alijs,& s in alijs,vel in dulcibus, vel. In maritimis, si in dulcibus, aut fluuijs aut lacubus,aut stagnis atq. hae s vel in ca
283쪽
IHἰs,vel In siῖgidis .Natallonem In aquis sponte nascentibus, quas oes est Dαε- mic esse,& Aristotelis auctoritas & ratio,& experientia demonstrant, per-ρ i improbauit Antyllus, tanu impleat,ea in in paralyticis curandis adiuti f. i. 'mentum praestare cria dit Celius Aurelcita. administratam, ut patientibus partibus Inflatae vesic adiungantur, quo natandi laborem minuant. Qitae porro in dulcibus aquis enicitur natatio ad omnia est maritima male incchis in cacior,nilamobre vitanda plerumq; eriquia, si in ea quis diutius immoret ei nerui,cu Pp frigus,tum pp humiditatem laedentur, ex si-ctis in in dulcibus aquis natationibus fluuiales minores sanis corporibus noxas inserunt poti ilimumq; ad inducendusomnu ab Horatio Flacco commendantur,ubi scribit
Saty. . Trans nanto Tiberi,nsomno qiribita est opus toperniciosillimae verbsunt,qu In paludibus,&stagnis obeuntur,qm vapores putridi una cu humiditate corporis meatus illabentes,non selli caput, Versi et uniuersum corpus contaminant. Lacustres medio quodam pacto se habent, quae tanto minus insalubres erunt,quantb lacus, ubi essiciunt vastiores,& puriores apparebui. Maritima natatio ab Aretaeo In dolore capitis antiquato usurpatur. Ab Aetio ex Gal. mente in narium obturatione,
ει odoratus laesiones assidue fiat ρbat. A Celso vero,& ab Antyllo hydropicis, scabiosis, & quos exanthemata infestos habent, itemq; elephatiasim, patientibus,& si torsi crura,aut aliquἰ ealiae corporis partes desiluxione te tantur, accomodata reputatur,sacit quoq; ad eos, qui ex alimento fructum non sentiunt,& ideo non immerito Caeli. Aurel. natationes maritimas in paralyticis, ut et Celsus stomachicis,iecorosis,li oss,cachecticis ex usu esse scriptum reliquit: verum in non post um,non summa admiratione teneri qtio is attistor natationes sub Dio fictas in capitis dolore,atq; et in epilepsia laudauerit, quum Antritus non selli marinam natatione, sed quaIemcunq; aliam capiti nocere tradiderit, qd similiter ipsa ro persuadere ut d monitransaum situm ipsum natantiit, tum continuas ex aquis emanantese halationes caput replere,ac male assicere. Illud hoc in loco silendum no. esse duco,qd magnus philosephus Aristoteles in problematib. Tiptum repi.' i videlicet in mari facilius,d in fluuijs natari,Sptereas, qui natat, sed ut d aquae adnitendo natat,adniti autem ad id firmius postlimus, qd corpulentius est,unde quit aqua mactna fluuiali sit corpulentior, crassior,&adrenitendum Validior magis natantes adnitetes sibi sustinet. Est pretierea de quacunq; natatione aiaduertendum paucos diuturnos morbos reperiri,in quibus vlla Psecte apta sit,& ob id perrarδ, ac soluaestate adhibenda erit natatio,qn gracilem reddere,per halitu euocare, firmare, calefacere at- Iib. 3 i. e. s. tenuare, Eoiemq; tandem iniuriae minusubnoxium sacere potest: a Plinio scriptu est luxata holum corpora, de quadrupedum natando in culusibet . generis
284쪽
ori generis aqua sacἰlline In artus redire.Natatio calida emorire Indurata,cile facere refrigerata credita est,& ob id asello Aur. In curandis arthriticis cs mendata, ab Aetio ex metue Gai. in ijs,qui cutem corporis densatam habetat ab ea caput offendi, vires quoda patio enervari nullus negaret; si alio eption carere vitio dixit Celius,uidelicet humores sundere,nec ipses resoluere.Frigida φ intus calorem natiuu repellens ipsum validiorem efficiat ciborum os tima,& cita concoctione praestat; exuserantes humores dissipat,de intus renigeratas partes calefacit; unde iure et ipsam in arthriticis laudauit Aurelianus,ea rone motus qua Hippoc.sr idam tetano affectis large affixsam remediu esse dixit, sicut,& Celsus Ip rNio morbo laborantibus in aestate,& Herodotus apud Aetium ad euitanduaestum frigidam natatione commendauit:expertum est tia, si quis ea frequenter utatur neruos laedi,& interdum surditatem cin trahi, quod Agathinus apud Oribasium consessus est. Atq; haec ota a nobis dicta accipiatur de illis natationibus,quae ad gymB nasticam quidem medica pertinebant, sires minime sem p in gymnasjs exercebatis; illae vero, quas in gymnasjs ipsis fieri consueuisse in.3. lib. piaui- ear. t mus, siue in piscinis,sive in amplis limis labris agerens, duos praecipuos fi-
nes fim opinione nostram habuerunt,alteru ut motu illo blando, quo nam tantes agi ant aqua magis corpora permearet, sicq; mebra copiosius humemrens; alterum ut maiore voluptate in mouendo sese fruerens, qnquide
aqua mota,& pr sertim balneorii suavi illa attrectatione singularem quadam delectat onem affert. De pistatoria exercitatione si diximus ex Platonis sitia nec ala, nec corpori prodesse,&linde ab illo optari, ne iuuenes 4 huic incubasi pauca verba facia, tu quia sere sub nauigatione reducit ut ea- Τde repetere non sit opus; tu quia a medicis Spe nullis ea in usii habita con
stat; nisi ψ Auic. inter debiles exercitationes adnumeravit,qn quis in naui icula piscatoria moueat & ob hoc piscatione nulla calore natiuii augere credendii est, 'uum & Aristot.scripserit piscatores marinos, Ideo ruso colore existere,qua intus frigen extra verb quasi adurunt: habent. n. qui in mari prob. i. piscan hanc praecipua comoditate,ψ eoru corpora valde exiccant. & p pterea minime olum corruptionibus subhciunt; quin si putredo siqua intus lateat, et tinus exugi c5sumitur te ut magna cu rone scripserit Gai. pi- de simpl. scatoru hasitus duros,ac siccos G, eoruue ulcera perinde exiccata cotinud parere,ac si salita seret. Quia vero scripsit Sueto. Aug. interdit hamo piscari cosueuisse,id potius animi laxadi ca,q valetudinis gra ab eo agebat . II ita AuDe venationis condulambo. cap. XIII. guta 33.
Enationis exercitationem comparas ludo paruae pilis G l. illud, selum inter ipsas dis rimen posuisse vξ,m alter modico appara par piletu indigeres,&ob id cuiuis exercitatu facilis esset; altera verb ludo.
pluribus insuis opus haberet, neq; ah oibus, sed ab ingenuis
285쪽
a . 1 'LIBER idumtaxat,atq; diuitibus exerceri posset; hoc aure licet Gal. Arsan tempe Dstatriatq; et in aliqua venationis specie temporibus nostris veru seret, nihilominus in maiore eius parte secus rem sese habere copertum est qfi saepenumero uno, vel duobus canit, aut paulo pluribus instris rusticos,atq; pauperes venandi exercitatione frequentare conspicimus; ut hac rone ipsa minores laudes pilae ludo non mereat: neq; paucioribus verbis eius sacvl- , a tu. ih a nobis explicari debeant .Quum. n. Gal. Venationem inter ea, quae Ipeap. s. se exercitationes & opera nuncupauit, recessierit; quumq; illius perspe. 'anatura manifeste monstret non absq; vehementia,magnitudine, atq; celeritate ipsem effici, nimIrii in qua multae aliae exercitationes, cursus videlicet,ambulationes, altus, iaculatio, vociferatio,& aliae necesiarib requirant r5ni consequens est eam his sacultatibus praeditam esse,q, corpora vehemeter calefaciat, crementa dissipet,carnes,& succos Acuberates minuat, δε- mnos Esendos generet,& subinde c5mquedis cibis,crudisite humoribus
magnopere conserat; ob quas egregias sacultates illud esse verum existima n. re dcbemus,* Raaes Arabs alictor grauissimus in Gal. Qia memoriae man hae, i , 2 d uir,Videlicet in quadam peste contigisse,ut oes sere perierint,& seli venatores ob alssidua exercitationem Incolumes euaserint. Caeteru quod veli Lib. depin mentibus exercitationibus a medicis attributi im reperit neq; venandi la-epit. bor carere vξ,vt. s.caput offendendi vi polleat, maxim si importune essesam kis' tur, quemadmoduin. .de acutorum victu apud illum auctorem legitur.
tu vere, ad particulariu venationis specieru qualitates attine de duabus Qtiim verba ficiam, tane in his solis tota venandi ad sanitate, aut ςgritudinem pertinens facultas consillat: illae sunt equestris,ac pedestris, nans stiunt oes qualibet venationem, siue canibus, siue retibus,siue auibus, siue . arcubus, siue alijs inistris exerceatur,ab hoibus agi, qui aut pedibus Τpriis eant, aut equis insideant.Equestrem igis ita liceat mihi appellare venatio nem exercentes,quii modb currentibus equis, modb gradientibus agant. modδ vociferare,m d quiestere cogantur,oibus partibus laborare viden ,
tur,& iccirco multἰ hac exercitatione crediderunt corroborari pectus, stomachii,intestina,dorsum,atq; crura:No Verb eam euitare illis consulo,q-bus caput faciliter offendis, quibus stactionis venaru in pectore pericula imminet, quibus lapilli in renibus aggregant: quibus peritonaeum debile, aut ulla herniae suspitio est, & qu bus tandem uniuersus corporis habitus
calore plusῆ mediocre obtinuit. siquidem multos videre licet venatores,. quos partim ob clamores, partim ob motus violetia similes morbi occuparunt,& qnq; ad interitu deduxerunt, qua de re prudeter Martia.Prisco ne in veredo erat is equus velociter curres in venatu uteret essuluit histe versi i Parcius Haris moneo rapiente Veredo Priste,nec in lepores tam violentus eas,
Vesatisfecit prius venator, acri . . . a
286쪽
Insidias,ct campus bile necfossa,nec agger esint saxa licet; Dictere plana solent Decust excissus nec ressiturus equo, Non deerunt qvi tanta tibispectacula nanent; Inuidia fati sita leuiore cadunt,
si te delectant animosa pericula Tuscu, Tutior en virtus,thsidiemur apris
Quid testena iuuant temeraria epius illis 'Prifice datum in equitem rumpere,quam leporem. Portli venatio pedestris eadu serEc5moda,& Incomoda in equestrῖ reperta continet, nisi ir, da cursibus, ac saltibus seras insectat venator, per montes, per valles,per deuia, P siluas,p saltus,minori certe periculo, i in equestri lubijcitur,at maiori labore efficitur,magis incalescit, magis, pedes,& crura corroboratipter haec libidinis stimulos coercet, qn Hippolytum studio vIr' 'B ginitatis hoc venatinnis genus exercuisse serunt. Excitat quoq; venatio ap RU petitu sciit coquus ille Dioisiso dapes auersanti rfidit, ipsi defuisse laborei ve tu, oui aopeu tu generasset. Neutra tra, vela ementiora existi seqnibus aut .sebssibus acc6modata Inuenitui, sedili Is tm: qu robiistas omnes corporis partes sortiti sint, quiue optime valent, ut non absq; Iudicio summo Cornel.Cel.dixerIt sanum holem, S befieualetem modo nauigare, modb venari debere; qd si Plinius ninos sanitate sua venationi, si ruri In Titscis obibat,aliosi acceptam retulisIe vLiudicadum est aut illa modoratissime usum fuisse,aut sti' corpore robusto,ac sano ita valuisse, ut nullo pacis,a tanti laboris vehemetia laederes. Erit itaq; oibus hanc exercitatione inire cupientibus duo necessariu diligenter c5siderare,primit,an corporis robore polirant, inculpataq; canitate fruans; secus, ne grauissima pericula sustineant,iure dubitandu vae; sin nunquid modestia quadam,& iacunditate,aut potius citra delectu ullum&Casu quoda,ut plerunq; sir, venationi opera nauent.Quicunt .n.suarii virium,aeris, temporis, quantitatis, loci,& modi ronem alisi habere volunt, multa Ffecto eorum mal ru vitare possunt, quibus caeteri casu sese exercetes subsiciunt , eo magis venatio illud prccipuli In se habet,q, nulla alia exercitatio in eum modum obtinuisse apparet,ut.sgotu sere diem non raro sibi requirat,vnde aut v natores in ter exercedit cibum capere dc a cibo magnos labores aggredi co-gutitur, quo valetudini nihil perniciosius esse potest; aut tota die ieiunat, quod tametsi sertasse min' ostendat,neq; tsi ipsum noxa penitus caret, qn praetei. nisuetudinem illuc essicitur,necnon postea usque adeo poe fame exsaturantur, ut ventriculium In concoquendo mirum in Hodum fatiget, sicq; & cruditates,& alia innumera mala subeant. Habes amplissime Praesul quet suerit apud Maiores nostros omninica ars aded celebrata; quanta cura in exercitandis corporibus illi fuerint usi; quo
287쪽
debeanti remanet ut antiquorum exepla secutus,ita prudentercorpus tuu . exerceas,ut vitae longituginem,quam tibi caesum pollicetur, ac natura suggerit,non modb tuearis, vertim ii fieri potest,proroges,qub mόdus benefichs Immortalibus,quae a te in dies recipit,maioraq; semper sperat, diutius frui,sicque sellicitatem,quam fortasse nunquam adhucgustiuit, te vivente possidere valeat.