Lexicon topographicum siculum in quo Siciliae urbes, opida, cum vetusta tum extantia montes, flumina, portus adiacentes insula ac singula loca describuntur, illustrantur. Studio et labore Viti M. Amico et Statella ... Tomus primus tertius. Pars prima

발행: 1760년

분량: 316페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

CA SALINUS . Fazellus ita appellat locu n, ubi hodie Monasterii Maniacensis prope Brontem Clau-itrum , & Ecclesii spect Hatur. Vide Mania eium . CASALOTTUS CAMMARUM supra ejus nominis municipium. Parochia Beatae Mariae Virgini de Annunciata sacra eit, distatque ab urbe pass.

CASALOTTUS S. PHILIPPl , seu S. Philippus

distrior ex Messanensibus Municipiis ad meridiem cuParochia S. Philippo si cra circa colles . CASTANIA Messanensis Ditionis, & Comar hi gopidum ad Septentrionem, in illo terra rura tractu situm, qui post Messanam hinc ad Pharum , illine asDivetum extenditur, vineisque, oletis, ac moris abunde dives, praesertim, ubi colles circa littora leviter inclinantur; In declivi ad meridiem jacet, cum Parochia S. Joanni Baptiliae nomini dicata, quae est praecipua,&altera SS. Trinitati sacra, quae illi cum aliis. octo minoribus Ecclesiis suffragatur. S. Augustini quoque Coenobilis in Dei parae Annunciatae ab anno Moxc&Paulanis in S. Francisci fundatoris honorem circa MDLxxiv. claustra coalescunt ἱ opidanis lue commoda , ct satis decentia aedificia assurgunt. Melianensis Senatus fasces olim recognosceb.it; sed emit anno MMLX

natus titulo auctum voluit ; cujus filiam & haeredem, VPHoriam Joannes Alexander Gaueiti Panormitanus uxorem duxit , S C laoiae idcirco Ma rchio evasit. Rediit subinde superioribus annis sub ejusdem Magistratus pote tale, qui illatae in Regium aerarium ab Josepho Gaudioso pecuniae census annuos hῖredibus Gallet tis hodie pendet. De spirituali, uti appellant, juris . ditione contendunt Magnus S. Joannis derosolymitant,ienanentis Prior,& Archiepiscopus; Dum adhuc porro

Romae

132쪽

C A 12 Romae lis est sub iudice, Pactensis Pontifex Castauiae

.commendatam habet curam animarum, quae in novissima descriptine a 63 o. in laribus 39 I. sunt com

putatae.

CASTANIA Opidum inter Na sum, & Torto riciisum , in septentrionali plaga, ab oriandi promontorio haud procul dissitum , atque idcirco Casania ad Caputoriandi aliquibus dictum , in tumulo ad meridiem &occidentem Philaliς amnis aquis ab ortu, & aquilone abluto sedet, aerisque insalubritate idcirco laborat. Imminet illi arx hodie ruinosa; hinc dynaitae domus decentissima , & princeps Eccletia S. Bartholomaeo Apostolo nuncupata assurgit cum minoribus x r. ac Fratrum Praedicatorum Monasterium spectatur, quod unum ex S. Vincentii sociis fundasse perhibent. Colunt c*tero opidani veluti singularem Patronam Dei param sub Catenae titulo; in Tortoricis Comarchia degunt,& S. Philadelphi Militiae indigenae Praesecto subduntur. Fazelli evo lares incolebant os a. sequenti 'culo in socis γε o. computabantur 2792. nostra vero qtate lares 333. habitant, ipsi Ii 9 r. non excedunt. Tribus olim vicis constabatur opidum , quorum duo tantum hodie supersunt: S. Marina scilicet, & Casiania . Randa culis enim cum vico ,&icas ali S. Mari nς in Censu Marti ni Regis de anno ucccc viri. memoratus interiit. S Marinae porro Marchionatus tesseram retulit anno MDcxLviri. Philippi IV. privilegio, JUυθα Solii agente. Casanis vicus non item . Joseph enim Gaudios*i descripti mox supra opidi e)usdem vocabuli in Messanensi Ditione 'Marchio, Carolo II. volente, M MLXXX in . suit renunc atus; quod non advertit eruditi se Iimus Franciscus Emnanuel. De S. Marina suo loco.

Meminit Pirrus M asterii S. Mariae de Cosania ordinis

133쪽

dinis S. Basilii, idemque fuisse cum S. Mariae de Mallimachi prope Cresaniam adstruit. Jam de Dynastis

haec habeo.

Sub Northmannis Casaniae ct Nasi dominus Ab- has Barresius floruit. Petro Aragonio rerum potente ad Bonsilios Casaniam devenisse lego. Anno M cccII. Friderici Regis liberalitate ex literis Catanae Iv. Octobris Longium & Casaniam obtinuit Conradus Lan- res Regni Siciliae Logotheta, & Magister Justitiarius, qui Rogerri Laureae sororem sibi conjunxit; ex eaque Nicolaum filium tulit , Siciliae Praesidem . Emit a Lanceis Eusaebius Taranio Nobilis Catanensis M cccxxii., unciis aureis cxxxx. solutis ; cui Asas us filius suc- : cedens, in Censu Martini I. Casaniae, S. Marius & Randa culis Casalium dominus vocatur. Ex Apasio Ioaπ-πeI M cccc Lui. quem prole destitutum Margarith a soror excepit,& hanc Anionius Benedinus paternionius ejus ex Nicolao silio nepos, uti ex Inpest iura xx. Julii NccccLxxiii. eruitur. Ab Anionii morte sine siliis Graiis soror dynastiam assequitur, Thomae Tornambenis - conjux; unde Deo laus , cui FI cur Lancea litem intendit, quod ad se, uti ex Longii optimatibus, spectare opidum ciceret. At Nicolao defuncto , quum νἱejus sororem ac haeredem idem Susus desponsatam haberet, ex dote Opidi dominium suscepit. Ex eo Cror, cujus filius Octavius primus Trabiae Princ ps supra opiduli hujus ab se constructi portam , se Cosaniae. -dynastam appellat. Saeculi xvia. initiis Sotiima gens

mobilis Casaniam leuebat; IU θ hinc Sollima primus. S. Marinae Marchio tinc xv viii. uti dixi est appellatus.' Iosepho Ioanηer frater, & huic Fraπcisa soror , quae. Alexandro Galleui copulata in hunc jura sua trans tulit. De ejus Successoribus alibi. it

subest

134쪽

Subest opidum Mesianensi Archipraesuli, qui anima. curam suo committit Vicario. Dynasta jus gladii habet, & Magistratum deligit. Ager pascuis ubertim isn lettissimis armenta locupletat, saltibus & sylvis venationem jucundam pariter & utilem praebet; moris ad seri cum conficiendum , fructiferisque arboribus, vineis, Oletis rerum omnium copiam colonis suppetit, nec frugibus, leguminibus, & oleribus ingratus audit . CASTELLUTIUM Casale, quod Henricus Caesar, Siciliae Rex Ecclesiae S. Mariae de Latina Messa-nensi attribuit.

CASTELLUTIUM Opidum, in Franeisci n-

gi Mimiliti potestate erat uccc. eidem idcirco s*culo ipsius origo adscribenda post Mccxxv i. in Diplomate enim Alexandri III. Rom. Pon. quo Cephal densis Parochiae censum hic expendit, nulla de GHeuutio fit mentio. In montibus Soris, de quibus Fa Zellus, eorumisque convalle sedet ad ortum ; arcem habens ab occidua plaga prominentem, ac sub ea principem parochi lem Ecclesiam, Dei parae sub Nativitatis titulo sacram,

cui communis Sacerdotum cetius inservit. Miuores aliae Sanctorum aedes Ari. enumerantur, & contra arcem S. Mariae de Auxiliis subrigitur cum Observanti ui , S. Francisci Monasterio ab anno Mncxxxiv. quibus RG formati circa v xcv. ibi constituti locum cessere. Est

Oseeuntium in Cephalaedis Diqcesi, uti innui, & Ame- stratina Comarchia, suisque dynastis inter Barones

loco x II. assidendi praerogativam conciliat. Laribus 346. incolis i6i . Dequens, sqculo xv I. floruit; sequenti socos sa8. opidanos I 693'. demum nostra aetate soco 367. incolas in Io. recensuit; sed novissime ad 816. cives redactum non levi jactura videtur. Obnoxiuin Vigintimilliis fuit ad annum Mccccis Tom. III. LXXX.

135쪽

Lxxx. quo Henricus Hieracii Ca .nes MaIthaea Deasiali , accepto praetio, assignavit, a quo mox Nicolaus Sstraeusimi emit. Sed revocare Simon Rigintimmiuius

ex Henrico genitus contendit i anno idcirco uccccxcix. Antonio Simonis filio parebat. Sequentis seculi anno xxxv I. Lercani ditionis suae fecerunt, jus vero luendi Viginti millii non amisere. Hinc ad A au-nios eadem lege opidum transiit, & ex his ad Timpσ-naros, qui circa xvii. saeculi initia Casellaeii domini dicebantur. Sed ejusdem anno x xxiv. Erasmus Cania zarus obtinuit, quem filia Rastaeis excepit,& hanc Alosia Bottone & Caniearo, cujus hq res Agatha Agrar Francisco ex se orto reliquit. Hic Casellueti Dux Caroli UI. literis Moccxxv l. renunciatus , ex Eleonora Parisia Ioannem suscepit hodie in vivis agentem. Alibi in Notis ad Fagelluin Peraltis, de Monteeatinis cessisse Coieiaucium firmavi sub Martino; Antonius enim de Henricus ejus frater, ex VCiminstitoxidem. Regi insensi, bonis excidere; deque illorum dynastiis provisum idcirco aliorum favore suit. Λtenim quum ingratiam rediissent, denuo pristinis dignitatibus su ne restituti. Quum ejusdem nominis cetero alia suerint Casalia, uti hodie extant, facile in designandis eorum d ominis errorem irrepere posse, non dissiteor . Habent opidani praecipuo in honore, & tutelarem colunt S. Placidum Abbatem & Mar: illorum prata pingui gramine vestiuntur, & pabulis abundant; Moros, Oleas, vites nutriunt. Utitur jure gladii dynasta,& civilem Magistratum designat; Episcopus per suum

praeest Vicarium . Latitudinis gradus est xxxvii. L. lonis gitudinis X XIII.

CASTELLUM ACIS. Vide Acis Corellum. CASTELLUM BONUM Principatus insignibus

136쪽

ab anno Mn xcv. clarum opidum, acl Maronis radices, Nebro dis aliter, & vulgi voce Madon i ae, ortum respiciemes surgit, Ilai mque occup t planitiem , leviter aquilonem , ct orientem versus decli em . illius condi

tia maxit; ab Arce is lice Maniori loco extructa, novo

opido vocabulum indidit . Est quidem ea prima ii

tumulo occurrit a s. ortum , cui porta adhaeret; hanc autem amplissima ia, plana,& recta, arboribus utrinque consita excipit, unde e Hyali maritima statione adventant . Arx porro in altu in se subrigens, aulas habet, di conclaves pio dynasta ; atque S. Annae opidanor uin. Patronae Ecclesiam cum ejusdem sacro capite ab anno M ccccxiv. ibi decentissutae asservato, quam designati

presbyteri sub Majore, ex institutione joannis IV. Divinis ossiciis incurphentes, quotidie frequentant. Arci. respon det lata & recta via opidum dividetas, strata lapide, cui non absimiles sunt reliquae incidentes. In ea. se offert prima Vetus major Ecclesia, Dei paret in coelum Asiumptae nuncupata, ubi populis sacra administrantur; Mox pene in centro nova parochialis, &princeps assurgit columnis suffulta, ampla, elegans , tholo ad artis regulas, & promo ornata, Nativitatis ejusdem Dei para: titulo insignis . . Regulares familias, praeit dignitate Abbatia Congregationis Cassinensis, cuius monachi dudum in altero prope Engium vetus degentes, huc anno Mnctiiii.

in S. Mariae An nunciatae sub castello ad austrum demigrarunt. De hac Abbatia suo loco . Velustiores Minoritani Con nta alas sunt; anno enim xl cccxv M. - Franciscus opidi dominus Joannis XX ll. Rom. Pon. . . nm. III. a facul-

137쪽

Lacultate extra constituit, ac dote auxit ,&s. Mariae de Auxilio eorum Ecclesiae titulum fecit, ubi & sepulchra majorum videbantur , illudnue piue aliis, insigni cum epigrapha , Joannis pace,& bello celeberrimi, v I. Hieracii Comitis. Uerum anno Mncv I. intra pomςrium in S. Antonini Mari: dem recepti,sub Deiparae Immaculatae auspiciis novam fundaverunt, quo monumenta illa transtulere. S. Dominici ascetae ad oram opidi in tumulo circa ortum hibernum ab anno MDLXXXIII. sede iit, S Joannis III. Marchionis beneficio, censibus B. Virgini de Rotario dotatam Ecclesitam colunt . Minores de Observantia haud procul a soro, *culo xvii. decens clati strum moliti, sacris hodie ossiciis frequentatu . Capuccinis anno MnLxxxii. locus totiopido imminens datus est circa occasium hibernum. Ruguit inienses Rc formati Centuripinae Congregati O-nis, sub S. Patriarchae titulo hodie, circa occasum in ora opidi degunt; decurrentis saeculi initio e 'vetusto S. Mariae de Liccia ad D. lapidem dissito, transati . Moniales sub S. Benedicti regula, ac S. Uenerae nomine situ frequentiori Claustra habet ab anno MDc. . . . Virginum Parthenoncm S. Annae tutelaris vocabulo Franciscus Marchio Moccr. statuit, Francisci Parecis , piissimi Sacerdotis opera, veteri majori Ecclesiae adhaerentem. Collegium denique Marianum eidem Divet Annae dicatum , in SS. Trinitatis aede paucis abhinc Antonio Purpura serventi stimo etiam Sacerdote adnitente, anno hujus saeculi xxv I. coaluit. Minores filiales, uti appellant, Ecclesiae quinque supra decem enumerantur. Nec domus deest Hospitalis, in qua aegris pauperibus , & peregrinis pietatis officia impenduntur.

Sub Gemellis sunt bini c olles ad Nebrodem spectantesi

138쪽

ctantes, occasum hibernum versus supra CaseeIlum Bonum , Omnino aequales, N. pass. M. 4issiti vetus S. Mariae de Partu Monalterium subrigitur, ubi S. Guillelmi Corpus servatur, de quo in Monasticis Siciliet Notitiis scripsi, & inferius agam. In Septentriones S. Anastasiae quoque Prioratus, cujus Rectori in Comitiis est locus, ex adnexis olim SS.Trinitatis de Mi leto,atque idcirco hodie Regii juris patronatus, in laudatis notitiis a me descriptus. S. Mariae de Gratia denique

in aultralis plagae agro Ecclesia assurgit, Prioratus titulo insignis, ad vI. lapidem, censu sat pingui dotata; Quae sane opidum noli rum concernunt, & de Cois Iu Bono passim dicuntur; Authores enim Hieracenses Marchiones agnoscunt, qui veluti sedem illud, cqteris posthabitis, sibi delegere, a primo nempe Conditore Aldoino, cu)us jam memini. Ex AIdoino enim Francisus senior infelici morte ab Hieracium' sublatus;unde Emmanuel & Franciscus II. Obiit ille sine filiis, Franciscus vero Henricum procreavit, cui Ioannes haeres successit, jam supra commendatus, Primus Hieracii Marchio,& apud Casetium Bonum conditus. Ex Joaηne Antonius, quem Henricus III. Malchio excepit. He rici filii Pbilinui & Simon;illoque absque prole desun-eto, Simon MD. obtinuit. Post quem Joannes II. unde Siamon & ipse ejus nominis n. qui Mari et gentis etiam Uiginti milliae copulatusJoannem III. progenuit. Hic primus Caselii Boni Princeps Mnxcv. inauguratus v. in publico procerum consessu votum protulit. De reli quis ad hanc nostram aetatem, de Heracio loquens, scribam.

Hac ratione idcirco, quod in eo scilicet Coma chis frequens sit incolatus; quodque salubrioris aeris, ac longe amqnior it situs habeatur , Hieraceniis ditio-

139쪽

334 C A

nis Praefectus, si ge suprema Curia ibi sedem statuit;

sed opidi ac civium commodis peculiaris invigilat Ma--rili ratus ; Archiepiscopus vero Messanensis pro Cleri regimine Uicarium S Visitatorem juxta Di cesis Ieges constituit; Animarum denique cura Archipresbytero incumbit, qui & communi Sacerdotum c tui in majori -Basilica Divinis officiis vacantium praeest . Census Caselli Eoni taculo xvi. fuit Iarium III 4. opidanorum

s 2 o. sequenti Iar. I 672. Incolarum Anno v ccx m. suci I 44s. cives 424 . & novissim8 6o29. de scripti sunt. Comarchiae caput Cephalaedim, a qua X. pass. M. abest, recognoscit, & Thermensem militarem Praestetit ram,equites viii. pedites Dii. suppeditando sequebatur : Solo utitur feraci; fruges, vina, fructus, olera, ab aliis non expectat, sed oletis ita affluit, ut que stus olei sit incolis praecipuus; fraxinis vero, unde Manna, gummis electa , abunde provenit, consitos undique agros ostentat; nec modicos inde proventus cives capiunt. Fons Camaris haud procnt ab opido memoratur, cujus aquae purgandi vim continent.

Illustres denique protulit Viros Baltha ssarem Abrutium Juris-Consultum eximium, qui post impeti- os in foro labores Macerdotio initiatus, desicris studi is ac Legalibus impigre ad vitς exitum incumbuit, alti complura edita volumina a Mongitore in Bibli theca ordine exposita satis declarant. Patrem habuit Octavium, qui Caseriti Boni Historiam m. s. reliquit ab Rogerio vigintimi Ilio Iaudatam in suggentis Gea- nologia. In eadem Bibliotheca Vincentius Errans apolitiori eruditione commendatur. In Ore civium omnium adhuc est Iosephus Pirainus . Bolanicus eximius, qui plures consecit libros, quorum paginas Her- his ipsis oneravit, easque breviter, de virtutes simul α indi-

140쪽

indicavit. Longitudo & latitudo ε xxxviii. gradu paucis distat.

CASTELLUM NOUUM . Vide Favufum . CASTlLIONUM Opidum. Vide Caserum Leonit CASTRUM Casale, de quo in Martini Censu de anno Meccc viii. Friderieur Spata fora pro Casero ea-Dii ct Dinnaris Osiverti. CASTRUM LEONIS aliter Casilionum, Siculis Caslύσσι, Opidum insigne, ac civitatis Asimos ti

tuto etiam clarum, a quo aliquando regio proxima,

seu Vallis, Casillanis dicta est; Principatus hodie habens insignia & vii. in Concilio Procerum suffragii pr serendi praerogativam suis dynastis tribuens, sub PEtisna montp in collibus ad aquilonares plagas assurgentibus sedet . Situs ejus declivis est ad orientem, cujus suis premum superciliu in ortum hibernu duplici occupatuearce, munimentis, qua natura,qua arte expugnatu dissi.

cillimis; vivo enici ex lapide pene constant,ex quo amplissimet etiam cisternet adhuc perstantes. Mεnium quoque pars aliqua superest, quibus aliquando cives confis in Siciliet motibus Regiis copiis obstiterunt, nec portarum reliqui et desiunt,quibus Pagansde Regie vocabulum adhunc appingitur: In arce praecipua dynastae aedes,& hodie pro sontibus custodiae . Princeps sacra Basi-lka Beatis Apostolis Petro & Paulo nuncupata , cum aeris campani turri, edito etiam loco sita spectatur; Parochialis Beatae Virginis tu inferiori regione, Pa-S.Marci ad orientem suffraganeae, ac per Opidi reliquum xii. aliae filiales Ecclesiae Archipresbytero Parent; cui. Linguaegrossae , Francavillae , Mottae, Roc cellae, & Mascalarum opida subqssς dicuntur, licet eo xum Rectores, qui e dem fulgent dignitate , sui juris esse condend4at . Majoris porro templi origo in aa

num Disiti eo by Corale

SEARCH

MENU NAVIGATION