장음표시 사용
141쪽
num iacv.reiicitur ex lapide inscripto turris muro adh*rente, quamvis Principalis portae aedificium annum a MccccXXX vii I. non excedat, uti ejusdem se peri i mi nariappicta epigrapha docet. Ex Regularium domiciliis intra pometrium Carmelitarum vetus est, & decentissimum ab anno MD.... sub S. Martini titulo fundatum ; Monialium claustra ultimam expectant manum . Extra vero antiquissimum censetur SS. Trinitatis , ordinis Benedicti ni Monasterium, quod prope amnem ad I. lapidem olim, subinde ad jactum ballistae ab opido aedificatum, Monachis hodie destituitur, quorum loco seculares Presbyteri su D secti sub Abbate locum in Comitiis Lix. obtinente , sacris intendunt. S. Augustini sub Centuri pis resorm tione, civium opera ,& sumptibus constitutum, annosa nox. Andream Ennensem Congregationis authorem, patrem recognoscit, quod Dei parae de Ahomilio ma- pro Metoscio primum stetit, post xx. antium a mqni-hus haud procul consurgit. His Hospitalis Domus acincedit, ad qgros, peregrinosque excipiendos, ante portam Regiam ; cui pio operi stipes annua', & congrua ab incolis addicta. Ibi sons aquae perennis, unde cives hauriunt. Suburbium denique sub majori. Ecclesia respondet, sat frequens, sed situ praeruptum . Stemma Arx triceps Leonibus utrinque substeneantibus. Magistratus civicus a dynastis designatur,ab officio tamen illorum nutu removeri nequit . Jus enim gladii, quod Thomas Joenius, primus Casiri Leonis Princeps soluto aere obtinuit, Regiis administris, opidani, conflata pecunia, ac Thomae reddita, asseruerunt. Descriptio larium saeculo xv I. fuit 44 . civium 163x. Anno Mocxii. seci 64 . incolae 245 . MDccxHI. lares It 2. cives χε 6. sunt numerati. Comarchia a Lin
142쪽
Linguae Grossae comprehenditur, & Tauromenitani Inia structoris vexillum cum equitibus I v. peditibus xxxvia sequebantur. Messanensem Archiepiscopum pallorem habet, cujus Vicario Clerus subjicitur. Pratum amplissimum ad xx. passi M. circumscriptum Castro Leo nis est , saltibus , nemoribus , quercetis , sativis terris, vineis, oletia , morisque instructum I ssed avellanarum nucum amoenissimis viridariis vel maxime consitum; tolonorum laboribus abunde respondens, iisque necessariis ad vitam proinde consulens ; Nec pascuis denique, nec aquis indigum, armentis gratum, suinisque gregibus aptissimum audit. Northmannis Principibus Castrum Leonis, Luca Barberio teste, Regii fuit juris, uti sub Suevis, Gallisque. Jacobi l.&Friderici ejus fratris tempore Ro-gerio Lauriae Siciliae, & Aragoni et Archi talasso eessit; quo ad hostes deficiente, aliquandiu varia Prtunae Regiis militibus, uti innui, restitit ,Joanni que Infantis Randalii Ducis tandem fasces cognovit, cujus fi liam Constantiam Henricus Matella cum dote Osiri Leonis uxorem duxit. Henrieus Rubeus subinde in clientelam habuit, Friderico III. Rege, quumque hic ab ossiciis desecisset, Perronus Ioentur Regni Log
theta ex Regiis literis Messanae M cccLxxiii. impetra vit, cui Bartholomaeus filius successit. Catierandus domuonova opidum nihilominus sub Martino tenuit.Hic enim Princeps antequam res suas in Sicilia coponeret, variis exagitatus Procerum turbis, nunc uni, mox alteri dynastias concessit, pluresque literas dedit, quibus uno, eodemque anno varios ejusdem opidi dominos invenimus . Martini igitur diploma M cccxciv. datum, Partholo iraeo Perronis quoque filio, Regni Cancella
rio Cafri Leonis opidum assignat; Hic Joannam Ararim. III. R goniam
143쪽
goniam , ex Guillelmo Friderici III. filio notho progenitam , conjugem obtinuit , & Regia insignia suis
inseruit. Bartholomaeum Perronus II. excepit, cujus successores habes Tom. I. ubi de indone , qui uti Castri Donis Principes ab anno Mucii. inter Siculos Proisceres locum obtinent vH.
Viri Illustres S. Chremes Ordinis S. Basi illi, M
nasterii S. salvatoris de Placa fundator .Ejus extat vita apud Cajetanum. Antonius Philotheus de Homodeis acris ingenii vir , ct summae eruditionis, qui Siciliae Historiam a primis conditoribus su se exaratam ad sua tempora; necnon Insulae accuratissimam descriptionem eleganti Italico sermone m. s. reliquit; & Topographiam 2Etnae montis Latine typis edidit. De eo Mon-gitorius, qui incertar patriae dicit. Uixit Philotheus diu Romae, hinc apud Bolognettos integrum suum opus reliquit. In Giaratanae Marchionis Bibliotheca nonnisi tomum Historie primum vidi .Longitudo Osri
Leonis est grad. xxxv m. XL. latitudo grad. XXXVII. L.
CASTRUM RAO Opidulum ad ZEt nae montis radices, in ortum aestivum sub Castro Leonis, ad fluminis sinistram ripam; Messanensis Parochiae, novi nominis est, tumulo insidens in Feudo Sigona , de Principatus insignibus decoratum: Elus Parochialis Eccleissa S. Joanni sacra, inter lares 3 o. eminet, quorum sunt incolae So. Illius fiundatio Ioastyi Rast tribuitur, unde opidulo nomen; Ex eo Ioanues 'aηciscus prodiit, Tauromenitanus patria, qui post aliquot in Siculo foro Praefecturas, Magistri Justitiarii Locum tenens&M. R. C. Practes anno uoxc. adlectus ad plures annos
144쪽
Mnemitum sine prole e vivis sublatum, & abJoanne fratre idcirco exceptum, cui nullus etiam superfuit haeres. abeIla hine soror post fratres suffecti, mee-eomitem Morram conjugem Bucherii dynaltam ita Osriroi possessionem immisit. Ex his Franciscur prodiit, Feliciae Cottone & Rocca maritus, quibus superstes Isabe IIa fuit filia, Dominico de Ioanne Trium Cainstanearum Principi sacris adstricta vinculis. Unde Maris Anas Iosepho Alliatae Uillae franchae Domino nupta. Fulget haec S. Joannis Ierosolymitani Magna Cruce insigaita, & Osri Rai hodie Princeps. Subest Opidum Linguae Glosse Comarchiae; prato gludet*cundo , vineis , oleis , morisque consito, nec frugibus indigo; Onobalet enim aquis irrigatur. Longitudo gradet
pene xxxi X. attingit, latitudo XX xvir. XLv.
CASTRUM REGALE Civitas Demanialis, editi
collis clivo ad aquilonem contra Mylas insidens, pass. M. v. a littore in mediterraneis dissidet. Est Comarchi Caput, Messanensis Di cesis pars, Pinarum indigenae Militiae instructori obnoxia, cui xxm. in equis pedites cxxxvi. suppeditabat; Fidelissimae titulo insignis, locum in Comitiis xxxvii. occupans; variis de- , nique, & singularibus privilegiis a Friderico II. Rege,
cujus opera incrementa, nomenque sortita est, decora tur. Monibus circumscripta, portas ad orientem duas habet, Lignorum & Arcis; ad occideatem tertiam, quae de Crietino, seu Cristino dicitur, & ad septetriones quartam a Raynerio vocatam, & recentiorem; na veteris ad eamdem plagam poli aliquot passus rudera spectantur. In meridiem Arcem supremo vertici inhaerentem O hicularis figurae ostentat, cum praetentis munitionibus Circa vero per latera , & ad radices collis xiv. nostra aetate municipiis instruitur, quorum habes notitias,
145쪽
ubi nominis se offert occasio. Ex antiquis enim, quae supra xx. numerabantur, aliquot deserta, nonnulla
aliis adhaerent; hodieque peritant Narcellona c teris frequentius, Milicis , modis, ProtboπGarur, Portus Salvus , Aqua Hearrae , Centineus, S. Antonius, Na- sarir, S. Venera, S. Paulus, Gala, Bassa, in Cato limila; Hi nc lares olim Caseri Regalis, ejusque Casaltu ia, set-
Circa originem id firmum puto, in colle opidum stetisse Crisinam, seu Cristinam appellatum, unde Occiduae portae eli nomen ; ejus enim meminit Frideriiscus II. jam supra laudatus in suis literis de anno ucccxxiv. Considerantes, inquietas, in obedientiara universitatis hominum terrae Crisinae de Plana MD-rii nostri Melium.... Caserum, fortalitium , ct terram usam Cristiuam, quae , O quam de novo pro majori securitate , O si tione dictorum nostrorum fidelium,
eonstrui providimus &c. Quae sane verba instaurasse Fridericum, & caitrum, seu arcem condidisse, coloninque Crisinae antiquis inhabitanda dedisse, innuunt; Unde Cafri Regalis nomenclatura extitit. Ex his Fa-Σelli & Pirri opinionem non improbaverim, qui eumdem Regem ex pluribus dispersis pagis, ut unum coalesceret, i in petasse scribunt, cui Regia insignia, nomen , & privilegia attribuit. An porro, eo loci, ubi Crisina , steterit vetus Crastum , cujus esse reliquias in agro Bisorino tradunt, veluti sepulchra in lapide excisa, cryptas, vasculos, lucernas, & hujusnodi alia , mox examinandum suscipiam. Jam vero Princeps opidi Ecclesia Dei parat in Cq-
146쪽
Coelum Assumptae dicata , saero oleo delinita, elegans , & exculta cum tholo, de turri opidum pene medium occupat, eique amplissima respondet area, ubi& ciuilis Consilii basilica, & Nobilium conspicuet ς dea videntur. Vetus autem haud procul surgebat in foro Aquilae, & regione Judaica, sub S. Sebastiani Martyris titulo, uti ex ruderibus eruitur, Ged antiquissima ad Crisinae opidum spectans, a S. Nicolao nuncupabatur, cujus loco Jesu, & Mariae hodie Ecclesis cum sodalitio suffecta, ad gitivum occasum, a porta haud procul. Majoris porro hodierni Templi Rector, & Canonici Collegii olim Primas, Archipresbyter, nedum peropiduin, ejusque municipia jus dat; sed aliis dudum
vicinis etiam opidulis, Oliverio , Furnari, & Ma ZZara praeerat. Collegium, quod fuit anno Mncii. institutum, quum esset iurgiorum caussa, deletum hodie jacet. Sed ut opidanorum commodo prospiceretur, tribus aliis Ecclesiis facultas adininistrandi sacra concessa, Archiis presbytero de Sacerdotibus providente. Illorum prima SS. Salvatoris nomen refert sub arce ad meridiem, ubi S. Joannis e marmore eximium simulacrum; altera S. Nicolao de Pauperibus, in qua Christi Domini Cruce pendentis pia colitur imago; tertiam S. Marinae septentrionalis excipit regio, hancque Octavius P conius tabulis affabre depictis, ac aliis muneribus ditavit. Non o iniserim eorumdem Rectores, diu cum Archipresbytero de juris ditione contendisse , atque an:
MDcvII. contrariam votis sententiam subiisse. Eminet . inter minores alias sacras aedes, quae ad xv. numerantur, illa Immaculato Virginis Matris Conceptui addicta, cujus sestum veluti Patronae opidani ingenti celebrant pompa; & S.Leonis, in qua Nobilium sodalitas coalescit. Spectant ad opidi ornatum varia ascetarum d
147쪽
micilia cum intra pometrium , tum extra, & in municipiis : S. Mariae de Gala scilicet Monachorum S. Basilii Monasterium , de quo suo loco, in casali cognomine , & S. Antonini in Baicellona Reformatis addictum, cujus memini; Minorum de observantia in S. Mariae de Iesu pret in nibus in tumulo ad occasium , ab uno ex S. Bernardini Senensis sociis sundatum , quod inspectione dignissimum reddit amplitudo; Eorumdem
Conventu alium extra etiam, ad lapidis jactum ab A cis porta, anno Molli. constitutum, Annunciatae Virgini sacrum, cujus Ecclesiam elegans marmorea statua celebris Cagini opus, exornat ; necnon Nativitatis Domini tabula Caroli Caesaris donum, Octavio Pr conio, ejusdem cenobii alumno factum. Capuccinorum sub S. Mariae de Gratia titulo primum MDLxv I. ad D. passus infra, circa aquilonem, in tumulo, ubi thermalium aquarum vena mire prosiliens spectatur; ex quo obaeris insalubritatem, proximi amnis Occasione, MDcx- viis. translati, moenibus ipsis in eamdem plagam adhaerens claustrum sibi condidere. S. Philippi Nerii Ο-ratorium circa orientem, quod Damianus de Riv a ranc xxxii. aere suo aedificatum Presbyteris assignavit. Extabant Carmel ita ruin extra Criainae portam, & S. Augustini Canonicorum ad septentriones Monasteria, quae ab anno MncLxix. quod congrua dote essent destituta, Clementis IX. oecretum abrogavit; titulares ramen Ecclesin perdurant, aedes ex ruderibus dignos
euntur. Anno hujus saeculi xia v. de Societatis Iesu Collegio, opportuno in loco statuendo, Franciscae Morandae nobilis, ac piae matronae fortunis, actum est, sed Regii Placiti desectus opus hucusque distulit. Monialium coenobia , alterum S. Mariae ad Maristyter sub S. Benedicti institutis unLxxiv. originem habuit
148쪽
buit Petri Sanctori opibus; aliud Clarissarum S. Maiariae de Angelis laudatus Praeconiu3 MDxxxv l. liberaliis ter extructum dotavit, Ecclesiamque alter Praeconius nepos consecravit. Utrumque medio opido, regularia
observantiae speculum audit, unde illustres vitae innocentia virgines prodiere. Ex Lo is Piis, uti appellant, binae Hospitales domus, Purificationis Dei paradi. ad qgrotos; sS. Trinitatis ad Peregrinos pauperes e rcipiendos patent. Mons insuper Pietatis at Orora illicita extirpanda, ab arce haud pro aut subrigitur, quem Petrus Crisasulli, civesque alii erectum voluere anno elapsi seculi xv. Subdam hic, post veterem Ronerii portam S. Mariae de Pietate Ecclesiam, in qua civium sodalitium viget, cryptis in aedificatam vetustissimis assurgere. Et cryptae quidem in lapide excisae aditum habent angustuin, fidelibusque olim , ut sacram ibi Synaxim celebrarent, frequentes suis . creduntur, uti ex aris passim occurrentibus, aliisque sacris vestigiis eruitur. Hinc illud firmari posse duco, . quod ab initio innui, longe ante Fridericum mortales collem incoluisse ab ipsis forte fidei Christianae primordiis. Sed jam ad Civiles descendam Magistratus. Scr
tinio hi deliguntur, in quo vota XL. ex Omnium civium ordinibus coeunt. Ex octo hinc Ingenuis a majori conventus parte Regi oblatis , Decuriones Iv. &Annonae Curatores it. constituuntur; ex popularibus vero IV. de sigrati, de Annona etiam cun Curatoribus cogitant. Syndi cus pro in plebis commodis invigilat, & Maleficiorum Quaestor, ejusque Collegae, is Legibus periti jus ditu iri , absque gladii potestate;Regius demum Procurator,& Balivi Principis negotiis intendunt. Stemma Castrum in Aquilae sinu cum Aragoniis
149쪽
goniis insignibus resert. Suburbia ad ortum unum S. Marci, alterum ad occa su m, a. S. Magdalena appella tum, statim post mqnia occurrunt. Ager seracissimus habetur, vini, olei , serici, frugum , si uctuum copiam civibus sufficit, externisque etiam oleum vel maxime suppeditat, quod per universam regionem celebratur. Longa no flumine, sub opido ad septentriones decur rente, abluitur, de quo suo loco, nec non ad occasum hibernum Prmo amne, sive P chao, vuIgi Voce RUDIino 'cundatur, ut minora alia praeteream fluenta, quae Longano, & RossoIino adjunguntur. Mem ratu sane dignus Fons Veneris Aretio, sed rectius S. Venerae, cujus aquae minerales, serrugineae, sive cali-heatae Sanguinei nomen illi indidere ; Dissidet a Castro in orientem passi M. circiter viti. & ad Basiae Municipii spectat territorium . Ecclesia proxima ob ejus, dem S. virginis martyrium, quod ibi accidit, aedi sicata , religione digna est ; ac civibus voti caulla frequentissima.
Est quippe Castrensibus firmissima traditio S. Ueneram ortu suo loca haec, & GaIam praecipuae, quae ultima non est in municipiis, nobilitasse; hinc nedum sontem cognominem, prope quem c lo denata est, sedia specum ostendunt; in Adesasiae Reginae Iiteris meis moratam, in qua aliquando latuit, ubi&a fratribus deprehensa pro fide Christi xxvi. Junii anno Dccccis X vm. perempta est. Quum itaque veluti civem illam habeant, propitiamque si pissime experti sint, in Tutela rem praecipuam adlectam venerantur. Virgines alias recensent proximis Leculis vitae integritate conis
spicuas opidani, quarum agmen duxit Virginia Praeconia , Octaviani ex fratre neptis, de quo mox dicam. Haec e S. Mariae de Scalis Messanensi Monasterio Benedicti ni
150쪽
nedicti ni instituti, ad S. Mariae de Basico ordinis S.
Clarae Pii V. decreto transsata, indeque in patriam traducta , Coenobii S. Mariae de Angelis in ea aut horextitit ; quod Sancte tultitutum , piissima morte sua
condecoravit; incorruptum ejus corpus in illo idcirco decenter asservatur. Reliquas , quarum innocens vita prodigiis,uti serunt, suit etiam comprobata, ex nomine promam, ut brevior evadam . Laudant quippe Angelam , & Lauram Calam oneri, necnon Annam Crisi sultim, Franciscam Sardo,Lauram G tangi arrem, Innocentiam Collocam Joannam Lapis, Josepham Molinam, Mariam Scili polim, Paullam Fleres,quq in laudatis parthenonibus diversis temporibus patria illustrarunt. His accensendi Angelicus Fava Capuccinus ob mores incorruptos Deo, & hominibus gratissimus ; Petrus Lapis Minor ita ex Observantibus, genere nobilis, vita nobilior, ab Angelica innocentia, & simplicitate clarus,vulgo Petrus Cuginus; & Matthatus Raymundus Sacerdos, Domus S. Eulaliae Panormi sun datoribus accensius, Ecclesiasticis muniis insignis , & virtutibus commendatus. Alios compendii caussa dissimulo. Dignitatibus Ecclesiasticis celebres praeit octavianus Preconius, Minor Conventu alis, summus Theologus & Ecclesiastes disertissimus, Carolo U. Caesari a secretis conscientiae; Abbas primum SS. Petri & Pauli de Itala; Hinc Arianensis, & Cephalae dii in Sicilia Episcopus, tandemque Panormitanae Cathedrae admotus, ubique profundae doctrinae, Apostolici zeli, & eximiae virtutis radios emisit, de quo Ughellus, Pirrus, Mongitorius& Vad ingus. octavius Praeconius Junior, laudati Archiepiscopi ex fratre nepos , S. Andreg de Platia Prior, S. Michaelis de Troyina Abbas ,& Episcopus Cephaletditanus, optime de sua Ecclesia merim. IIL S ritus.