Lexicon topographicum siculum in quo Siciliae urbes, opida, cum vetusta tum extantia montes, flumina, portus adiacentes insula ac singula loca describuntur, illustrantur. Studio et labore Viti M. Amico et Statella ... Tomus primus tertius. Pars prima

261쪽

MO HE

ineongrue insulana penε mediam Meupasse ereditur. Quod si Nebrodi, seu Maroni, hodie Maduniae, est vertex multiplex, vallisque in centro amplissima, semtibus , quercetis, platan is, arboribu s, aliisque deliciis reserta, cur alibi Heraei montes quaerantur, satis noa dispieio. De Nebrode infia . Seio praeter expennm Cluverit opinionem atras, esse scriptorum, de horum collium situ sententias.F nesius enim Mons ros inter Troynam , & S. Phil delphum surgentes colles, Heraeos olim denominato1 Mirmat; de congruit aliqualiter appellatio, neque natum dotes ab Diodoro destriptae in illis desi laraneus. Liga ad Ragusiam am Diss,mos, ea sertilitate praecipuos Carina, Ragusa, Mazara, Notus, ct B Rannus, aliique pro veterum Hemaeir evulgant. Hinc

Hybla Heraea prope stabit. vigintimillitis Vibii S

inuestrI authoritate motus An --, unde Chrysias Bavius ex Herais unum esse substinet. Bagolinus in Maeserio monte supra Alcamum recognoscit; Ανeha gelus denique, di Carrera Diodori textam insulis eo

rigunt , Et Mur montes, non Heraeor esse appetiundos tradunt. Tot intei distrepantium pucito, in tim certo certius proseris judicium non audeo, Manimus ad Nebrodem inclinat, quem integro die li

gravi L Heravi iae in eo mihi objectos , uti eo sctine findebant, putavi e Himera amnis, fontes im eo habet , Poetis aliunde Daphnidis mors in Heraeiredueatῶ, ab Himerae Nymphis defleta effingitur, v

luti Pastoris propinqui . De his alibi fusε stripetuis. HERBITA Urbs vetus a Faxesis, di aliis ab Aydone haud procul, loco, quem hodie appellant Cittadella, sita viagatur. Ultra Nicosiam aquilonem versus Ego alibi statui, ubi postratae urina cadaver adhuc

262쪽

adhuc ex reliquiis videtur, &Casalinis nomine venit. Ex ejus hinc ruinis Nicosiam crevisse tradunt Cluverius, Aretius, & Cajetanus, a quibus non longε S. Mariae de Gratia, vulgo de meeara ruralis hodie Ec- clesia dissidet, ad Herbitam spectans, ubi ordinis LBenedicti su i sse Cς nobium tradunt. Cluverit verba retuli in notis ad Fazellum, quibus clarissime evinciis tur, Herbitam prope Nicosiam stetisse . Ex ea deinducias fui sse colonias Diodorus assirmat librIB. dc r sub Archonide Herbis Haesecto, conditasque ini aquilo nari Iittore Alatiam, & Calactanti cui postremς Ducetius etiam Siculorum Rex manus adjutrices admovit. Constat autem. inter Nicosiam , S Aletes: In , Cais lactamque non nisi xx X. pasi . M. intercedere, nullo alio

occurrente opido, facile hinc Herbitensibus co- Ionias sitas maritimas tueri. Contra si ad Aydonem Iocaveris, Centuri pinorum , Agyrensi tam ,.vel denique Ennensium, celebrium tunc civitatum permeandi Herabilensibus fuissent fines, ut ad Calactam , Alaesamque

contenderent,

Coetero florentem, Iateque ita peritatem Civitatem Herbitam satis illud evincit, quod ab Dionysio potentissimo Syracusarum tyranno expugnari nequi verit. Diodorus eodem lib:. I 4, Caseris inde , ab Enna scilicet , promotis, Herseitens urbem oppugnare ageresui esti sed quum res non succederet, pace cum illia inita, copias adaersus Catanam duxit. Nec multo post: Arebonides , Herbitae Praefectus, postea quam populum Herbitensium pacem cum Dion is firmaet erat, no urbi condendae animum adiecit , Mercenarior quippeaomplures habebat , promiscuam in urbe turbam, tiae heiai Diov*aπὸ metu eo confluxerat . Tyndarita nis praeterea populis , tunc longe inter Siculos, polriin. ILL x i lentibus,

263쪽

lentibus, eodem Diodoro teste, fgdera conjunxit.Hinc Ephoro, Stephano, Ptolemaeo, Plinio, & Ciceroni pret-ter Diodorum celebratur; quamvis ex his Ptolemaeus inter Agyrium, & Leontinos, sive inter Centuri pas, ct Menas illius situm decernens, Maurolyco, Fa Eello, Pirro, & aliis imposuerit, uti Herbitam ad Aydonem, ubi Otadula, collocarent; quod superius innui. Cicero autem Vzrr: 1. 3. 4. dc s. Herbitenses laudat, eorumque

agrum Praetoris avaritia vastatum, cum aliis conter

minis Aloesino scilicet, Cephalaeditano, Thermensi, Amastratino, & Tyndaritano dicit. Celebritatem denique maxime illis indicat verbis: Videmus Herbitenis

si civitat honesta, ct coplina , quemadmodum spoliata ab iso , di vexata st. Philinumque illius civem eloquentia , & nobilitate insignem memorat. Perstitie Christianis temporibus, atque ex illa ortum habuisse S. Leonem II. Pontificem Maximum passim tradunt. Quo porro fuerit quo excisa latet; nisi paulo Diacono deserre velimus, qui Herbitam a Sarracenis an: Dccc. disjectam, una cum praecipuis Mediterraneis insulae opidis evulgat. HICESIA Insula una ex 2Eolicis a Ptolemaeo,

sed ultra vii. enumerata. Haec nulla alia creditur. Cluverio , qaam , quae vulgo nunc vocatur Panaria

HIERA Insula ex uti. 2Eoliis, Vulcania aliter, eo quod Vulcano Sacra fuerit, Hiera Graecis appellata: Pomponius Sabinus in i . lib. AEneid: Nerasia postea Hiera, quia Saera Ruleano, colis in ea noctur nar eoomente si immas. Mela lib: χ. cap: . Orea Siaeitiam insulae vis. quas AEdili appellant. Osteades, Lipars , Didyme, Phaenicus, Ericusa, mera, ct Stro Dis. Isidorus Orig:. lib: I3. cap: 6. 2Eolias enumerans : Primam Liparas quidem Liparui vocavit ; AL

264쪽

tera Hiera o casur , quo I sit eo Ilibus eoeinentis Pis; Idest, uti apud Solinum rectius habetur: Hiera Vul-eani insula, quod emineutissimis colliθus ardeaι. Eustathius in Odysi Itb: io. AEusis, in qua Die indiliregis, Strorrale, Diome, Hiera, Lipara. Marcianus

denique. D lae v M. quar Poeant invii, quarum una haud abs re dicitur Hiera; ardentes quippe ex ea apparent i uer. Hiera haec nostra altera ab illa, quae hodie Agaret aer, Contra Drepanum Iacetis

HIERACIS Opidum I traeivis aliter , & Siculis

Graeir, a Gr ca dictione Ieram qur Liti nis nisar sonat, appellatum, quod ibi forte vultures nidificent; in praerupti undique collis vertice situm post Engy-

um, circa extremos Netircidis montis tumulos ad or

tum , ct septentriones exurgit; Comitatus olim esseraciarum, primumque prae aliis, novo ad ea usque tempora in Sssciria titulla, Marchionatus honore ob ingenistia Ioannis Uiginti in illii merita donatum .. Arx in in supremo clivo ad hibernum occasium, subrigi lux satis ampla, natura ,&arte dudum muniti ili na ; Menia circum, & porta ad orientem vel maxim, pestivum vigent, qua plaga aliis collibus adiunctum opidum facilioris est aditus; Quod autem Rogerium Comitem arx habuerit conditorem, opusque ejus turrim si item suerit, mox au dies. S. Bartholomaei Apoitoli Ecclesiannica est parochialis, sedetque loco conspicuo cum communi Sacerdotum tu, cui Archipresbyter prae- es ac aliae x. minores subduntur. Pro sacris Uigininibus claustra sub Benedicti na regula intra pomqrium spectantur; extra in proxima menibus area Augustiniensibus Centuri pine Congregationis,elapsi sqculi initio, S. Bartholomaei datum est Templum , in cujus meridionali pariete loculus angustissimus ostenditurrim. IV I i x cum

265쪽

cum tabella, in quo celebris Francisci I. Comitis exuis viae conduntur; Minoribus Capuccinis in ima valle prope fluminis sontes abi occasum aestivum ab annotin xx xxx. Cqnobium designatur. Domus denique Honpitalis in opido pauperes excipit infirmos,& peregrinos Hieraeim Messanensis Dioecesis, Politii Comarchia , ct Militaris S. Philadelphi praefectura comprehendit, cui equites v. pedites XLi. Hieracenses inserinviebant. Lares numerabantur sub Carolo V. 97 . incolae 3 Ias. Sequentis saeculi medio soci 26 o. capita 32 I9. Anno MDccx m. in socis 8o . opidani descripti sunt 2 32. nuper 3olo. Ejus Dynasta Primum Dei Gratia Italiae Comitem , & Siciliae Marchionem nominat. Et dudum quidem unicus inter insulae proceres eo titulo gloriabatur; in publicis hinc tabulis, ac diplomatibus Comites omnes Siculi, & Marchio, Hieracensis videlicet, quum mandata essent Regis indicenda, vocabantur, uti in Regni Capitulis fit palam. Ager amplissimus, si ditionem Marchionatus universam spectaveris, patet; commendatur autem ab oletis, vineis, sylvisque fraxineis, ubi gummis Manna provenit ubertissime; a frugibus praeterea , oleribus, atque arboribus fructiferis, quae necessaria incolis sufficiunt ; a nemoribus denique, & pascuis pecori gratissimis, quibus verveces nutriuntur, tota ea regione celeberrimi. Prioratus S. Mariae de Cava , olimque Monasterium, eodem agro concluditur, pingui dote a Francisco II. Comite Iocupletatum; cujus hodie ad Marchiones spectat praesentatio. Illustravit patriam Joannes Maria Hieracensis ordinis Capuccinoram,qui graviores scientias suis tradidit, sed impensius virtutum studio incumbens, ab assiduo, ac pene non in te rupto orandi exercitio, ac prudenti suorum regimine priω

266쪽

primariis in provincia muniis laudabiliter , ac

regularis demum observantiae zelo se commendavit.

Nicosiet nonagennario ma or piissimE, uti vixerat, de

Sunt, qui Hieraeim Trinaciae successisse, Wetustissimae inter Siculas, ac praecipuae urbi, autumantur. Nec Maurolycus abnuit; Uerumenim vero, quum Di Odorus libe I a. apertissime Trinaciam haud procul a Palica, Menisque constituere videatur, uti Tom: l. auditum , non est quod illorum opinioni, hic deferam . An Gretcos habuerit authores, seris tamen temporibus, antequam Sicilia Sarracenis cesserit, si nominis legitimum est etymon, non inani conjectura suspicari quis posset; sed certi aliquid promere non audeo. Ab Rogerio expugnatum opidum, magnaque vi subactum tradunt, ac Ser Ioni fratris filio in clientelam datum, obstrenuam prope Ceramim sibi navatam operam, anno

uxxxii. addito Comitis titulo , Siculi perhibent A nates . Bonfilius Sic: Histe parte I. libet ε. alterum e sse Hieracium in Calabria minime advertens, Robertum Ducem Rogeri i Comitis fiatrem ab Hieraeensibus detentum ex Malaterra lib. h. inducit, & ab Rogerio mox liberatum , quq ianh de nostro nusquam Malaterra promere somniavit. Quum porro Seris per insidias a Sarracenis circumventus, mortem gloriose oppetiisset cum suis, tu rupe, ab ejus casu Seronis appellata , hodieque de Sarno dicta , N. e us uxor, Rodul-phi Baianensis Comitis filia, Engelmaro gregario militi, sed strenuo, Rogerii jussu cum meraeis dote nuptui datur. Uerum non diu illo ab ossiciis recedente, Comes ad se opidum revocavit.

gemari desectionem idem Malaterra lib. 3. cap. 3I. prolixe enarrat ; paucis Ego illam reseram. Quum apud Hieraeim nuptiis sollemni pompa celebratis .

267쪽

bratis, ubi Comes turrim firmaverat, domum muniis tam paulatim provehendo, Engemarus, interdumque dissimulando in turrim fortissimam evexisset, civesque ad se alliciens, ac sqderibas inter positis amicitias cum illi jungens, Comiti in suspicionem venisset, mandae hic, ut aedium turrita fastigia demoliantur. Renuit Comes incolarum fisus auxiliis; nec minus hi, quibus,

ut turrim solo aequarent, captumque Enge arara traderent, jussa dederat, obsequentes fuere . Omne e

vim, ait Historicus, genus nostrae gentis illis invisum erat, ct magis discoritas inter noseros , quam Pacent

feri expectabant. Ex quibus eruo, tunc Sarracenos adhuc, majori ex parte merceim tenuisse . Admoto igitur exercitu opidum Rogerius praemit, quod 'opidani advertentes, a stulto proposito deficiunt; territunque Eetemarus, ne in Comitis manus incideret, clam discedens, proiugit. Uxor autem eius ad misericordiam Comitis venienν, pia recordatione Nepoti

cujus uxor fuerat, salvit omnibur, quae habebat, ad

maritum cono tam meruit. Comes pem reconciliaπ-tibus Graecis, Geracium recepit Quod turrim di iece-xit , Hii loricus non prodit, firmare hinc nolim. Tulerat Serti filiam ex Conjuge, Eliusam; hanc igitur cum Hieracens Comitatus dote Rgerio de

Parnasilla, Castri novi domino, Comes uxorem defi-gnat, qui Raynaldo , & Rocca filiis cum ea procreatis Boemundi, & Tancredi socius effectus, in Palet stinam ad sacrum properans bellum, ibi a Sarracenis o ei sus in S. Petri Antiochiae v xcvlar. sepultus mansit. Ad nataeus turbatis aliquando Siciliae rebus, bonis expoliatur; mox vero conciliantibus primoribor, uti Mais laterra loquitur, rursus Hieraei est donatus. Hie S. Mariae de Palatiis coenobium in agro Tusano conditum s

268쪽

tum, Pactensi Monasterio concessit, ac sine prole tandem mundo valedixit .Hgo de Creone Rogerii Regis consanguineus, ct familiaris Hieraeivet ex diplomate Troynet scripto accepit, quem Guidonem in aliorum scriptorum Genealogiis appellatum opinor, Comitem imperialem, necnon ex uxore N VUimimillia, eo nomine decoratum, exceptumque ab GHle imo de Creone filio, aliis Vbiniimiuio dicunt. Nupsit hic Roceae Parnavim Rogerii, & Eliuta filiae, ne scilicet Parentum, & fratris jure in Hieraeim debito, haec privaretur. Id conjugium diploma Agrigentinae Ecclesiae

anno McXLII. exarato prodit, ubi subscribit: Roua Ro-gerii de Barnavius filia, quondam uxor millelmi de

Creon cum 'io meo Rogerio ; apud Pirrum lib: 3. Not: 3. Igitur Rogerius Creonensis aliquando, & meraeis Comes insuper vocatus, ille est, qui audita Messa-nensium defectione,& ipse a Villelmo II. descivit, opida sua muniit, Cephal dentes in suas adduxit paristes ; mox vero in Regis, & Regi nae matris gratiania, receptus, Regni curam gessit, Falcando, Capieio, de FaEello memoratus. Ejus unica proles inerrera, seu Guarneria Comitatus limites Henrici VI Caesaris de Siciliae Regis authoritate describendos Mcxcv. cura vit, sacrisque vinculis Alduino generis praeclarissimi viro adjuncta vixit. Deduxit Alduinus genus suum ab Rege Langobardorum Desiderio; Isciae majoris , ωminoris, a Procidae insularum dominus sulsit, duasque foeminas ex Gerrem tulit, Regalem primogenitam . quae innupta decessit, & Elisabetham, uti ejus Testamento constat uccxxxi I. quod authographum vidit Carolus Viginti millius, Pirro teste . Uerum hic Carolo no a

consulto, Alduini, & Guerrerae filium obtrudit Rogo

269쪽

rium, ex PNerio Alduinam II. huic demum Elissorham successisse tradit. Quin Rogerii Creonis' gesta Rogerio nepoti appingens, quem ex Gerora natum evulgat, hunc sub Guillelmo regni gubernaculo assi. motum etiam statuit ; Matrem vero averreram sub Henrico effloruisse Pribit. Denique Ex X. annorum circiter spatio quinos Comites medium profert: Rogerium Roccae maritum, Guerreram Aldui ni ux rem, horum filium Rogerium, rursus alium Alduinum anno reccx XII. fato functum, de Elisabetham hujus secundo loco genitam , quae omnino incongrua via dentur; ac verosi milius apparet, UiMAGlam Isenia SHieraeis Comitissam, ex Alduino, & me rers, uti innui, exortam, cum Guillelmi viginti millii filio He

rico thalamum anno M L. . circiter conscendisse. Huius porro Guillelmi genus perperam quoque Pirrus exponit, uti Rogerius Viginti millius, sub insensibilis larvato nomine, pluribus ostendit ita tis eraeensium Comitum Genealogia. Guillelmus enim Comes Ui gintimillius Ianua oriundus, quem Henrici patrem Pirrus dicit, eum Sue vo Henrico Caesare in Siciliam celatus, Irenem Lancaris Imperatoris Byzantini fitiam non ante annum raccLx. uxorem duxit, BZovio authore nunt: E. &Bosio

de Sella: Ierosel: pam: r. iab: aa. aliisque. Surita Jre Rem eamdem ex Guillelmo viduam tribus cum filiis foeminis in inragoniam anno uccxxxv. concessisse testatur Annet Aragon: IU: 4- ea' so Tom: r. & rursus lib: s. eapr Ios. Tom: χ. Fogrietta , Iustinianus, &Bizarrus Hi L Jamen: patria eiectum eumdem Guillelmum anno uccLiro produnt . Alius igitur Guillelmus

Viginti millius Henrici pater, Elisabethae socer. Ra' mundus de Sesters de Λωiv Marsilien: cap: 66. Vigi Vim illium

270쪽

tim illium in Sicilia progenitorem, Guillelmum Marsilia oriundum proponit Friderici II. C saris AESiciliet Regis

Familiarem, nec abnuunt Joannes,& Rogerius ejusdem familiae in Genea giis. Michael de Platia , Paruta, Sanchetta, Zazaara, Maurolycus, & Siculi pene omnes Viginti millios Siciliae indigenas, atque ex Northmannis deduxisse originem veteri traditione innixi substinent; laudatusque Iosensibilis, quae vulgo circumseruntur de xx. millibus Sarracenis in Nebrodis, seu Madoniae iugis a Balduino, aut alio ex Northmannis dynastis, solis equitibus M. stipato, ingenti internicione deletis, unde prosapiae cognomen adscitum, non improbat. Ulut res sit, Guiuelmi Viginti millii mentio in Maii Dedi Regis diplomate, quo Frideri cum Lanisceam in Sicilia Uicarium suum deligit anno Mccnviii. clarissime extat, di aliorum ejusdem gentis illustria monumenta per eadem tempora in Annalibus perse

verant.

Octavus igitur a Serisne, si deferimus Insiensibili,

sed juxta Pirrum x. Henricut Hetraeis Comes, uti Elisabethae vir , a Mansredo Rege ucchv ID. utriusque Petraliae opida obtinuit, quae de Comitatu idcirco Hieraeensi evaserunt. Ejus ad annum ejusdem saeculi xxvi. apud Uillanum, & Suri tam se offert memoria; Λjunt enim Manisedum praecipitanter adversus Andegavensem gessisse helIum, nec Henricum Rgim miuium, qui Siculis stipatus militibus suppetias illiserebat,expectasse . Subdit Pirrus, quod uti Siculi exercitus Dux stremae Henricus contra Andegavensem pugnaverit, obiitque relictis fiIiis Alduino,& Francisco. Verum Nicolaus Specialis lib. 4. cap. 9. Henrι- cum duriter Engyum ditionis suae opidum obsedisse scribit, atque expugnatum soIo aequasse, quod contrariis. III. Κ λ ipsum,