Auctores finium regundorum. Nicolai Rigaltii observationes et notae, item glossae agrimensoriae

111쪽

92 IVLII FRONTINI Austranum, Varium in iugera N. CC. limitibus Gracchanis. & cetera loca vel territoria in saltibus sunt assignata, pro aritimo ubertatis sunt praecisa: Nam varin s locis mensurae actae sunt, & iugerationis modus collectus est. Cetera autem prout quis occubuit posteriore tempore censita sunt,& ei possidenti assignata: ab Imperatore Vespasiano censita ex iussione.Iter populo non debetur. Nam eadem prouincia habet muros, macerias, corrosiones, congelias, & terminos Tiburtinos, sicut in Piceno fertur..

PROVINCIA SICILIA.

TERRITORIUM Panormitanum Imperator

Vespasianus assignauit militibus veteranis, & familiae suae. Ager eius finitur terminis Tiburtinis pro parte scripti: Nam sunt de cippi oleaginei, qui locoetermini ooseruantur,&distant a se P. CL. CC. CCL.

CCCC. DL. prout ratio postulabit. Nam sunt termini proportionales, quos milites inter se veterani posuerunt,& custodiunt lineas consortales idem Serestanorum ut supra, vel ad Leucopetram.

PROVINCIA TUSCI A.

LEx agrorum ex commentario Claudij Caesaris . Lex agris limitibus metiundis partis Tusciae prius,& Campaniae, Apuliae, & Variae regionis vel acta territoria. Variat autem regiones non habent aequa- les centurias vel mensuras. In agro Florentino incenturias singulas iugera CC. qui conduxerit Deci

112쪽

DE COLONIIS. Iumanum. latum P. xL. Cardinem latum P. XX. Facito& certos limites subrunciuos. latum G N. facito quos limites faciet in his limitibus recepisse. Terminos lapideos ponito ex faxo silice aut molari, aut deteriorem supra terram sexquipedem facito crassum pedem a Decimano & Cardinem quintum quemque facito P. x Li. ceteros limites subrunciuos. Item politum rotundum facito in in terram dimittito nominu S P. III. ceteros terminoS, qui in opus erunt, robustos statuito super terram P. U. crassum pedem, si in terram dimitto,ne minus P. III. eosque circum

calcatos scriptos ita ut iussissent quod subsicivum

minus iugera C. erit. per centuriam procedit.

quod subsicivum minus iugera L. id per dimidiam

centuriam procedit. Hoc opus omne arbitratu OCTAVII CHSARIS, ANTONII, ET LEPIDI III. VIRUM.

COLONIA Florentina deducta a m. viris, assi gnata lege Iulia centuriae Caesariana in iugera cc. per Cardines & Decumanos termini rotundi pedales. & distant a se P. IIcccc. Sunt& medi) termini, qui dicuntur Epipedonici pedem longum crassum,&distant a se P. Micc. Ceteri proportionales sunt, qui non ad rationem vel recturas limitum perti nent, sed ad modum iugerationis custodiendum,& distant a se alius ab alio P. DC. Quorum limitum cursus nulla intraiecta distantia in utroque laterum territorij concurrunt, in infra monstraui, & intercisiuos limites seruant, quos Veterani pro obseruatione partium statutos custodiunt. Colonia Fida Tuder ea lege qua & ager Floren-

M iij

113쪽

94 IVLII FRONTINI, tinus incenturhs singulis iugera cc. termini lapidei

alij saxei, alij molares, crasti semipedem lonsum

dodrantem, distant a se P. Dc. & Dccxx. Quod si fuerit crassus GY. dodran. sui. aut s2y. deun. xi &alius ab alio P. DccccLx. ω Lxxx. scriptus tysilo grammus fuerit terminus, & alius ab alio P. oe . Colonia Volaterana lege m. virali in centurias

singulas iugera cc. Decimanis & Cardinibus est assignata, quam omnem veterani in portionibus diuisa pro parte habent, in quos limites recepit interuallOS P. H.cccc. in quibus centuriss unusquisque miles accepit iugera xxv. & Lxxxv. & Lx. termini ea lege i sunt constituti quaJ superius diximus. Colonia Arretium lege Augu stea censita limiti bus Gracchanis, qui recturas maritimas & montanas spectabanti Postea per Cardinis,id est decimano & duodecimo est assignata. & numeruS centuriarum manet. quae quadratae, sunt in P. IIcccc quae pro parte herminos lapideos recipit senis sale distanta se P. c L. II i m. d11tant a se P. ccxL. si fidrodam P. cccc Lxxx. fidodram P. DC. si die χχ. distant X. P. DcccxL si P. MVnus in P. mcxx. habet rationem in

eadem regione numeri est pro parte enim pro modo iugerationis pedaturae numerus est assignatus. Colonia Ferentinensis lege Sempronia est assigna-

ta: led,quod ante limitibus centuriatis est assignata:

postea, deficientibus vetcranis, iuxta fidem possesnsionis est recensita numeris uncialis termini sunt constituti: id est, alij silicet crassi op cL , 22, longi. distant a se P. OcccccxL. alij albi miti. id est aut a

114쪽

UE COLONII S. 1. P. DC. ceteros prout natura locorum inuenit, posuisunt. Colonia Capis pro aestimo ubertatis &natura locorum agri assignati sunt. termini varijs locis sunt depositi, id est, in planicie, ubi miles habuit proportionem qui termini distant a se in P. Lx.

longius natura loci tendatur, sisnt in P. Dc DccCXL. DcccL. oo LXXX. ccccXL. ω D. ceteris autem locis vias cauas itinera coronium & ante coloniam coroninas

nominata ; quae si ita sunt, exsequi oporteis, ne id a sequaris, quod aliqua pars posteriori tempore,pacti. dicisionisve caussa 1nter se sunt sensiti. COLONI A Iunonia, quae appellatur Faliscos,quae aut Viris est assignata ,&modus iugerationis . est datus, in qua limites intercisiui sunt directi lege

Agraria sunt mensura collectae. termini sunt autem non omnibus censiti, seiu numero pedaturae sunt limites constituti in locis quibusdam. riui finales, & .cavae, quae expactione sunt designatae, hanc tamen. quae recturam limitum recipiunt. nam termini sunt silicet pro parte, &distant a se P. ccXL ccc. cccLX.&

gitudo per rivorum cursus seruatur COLONI A Nepis eadem lege seruatur, qua & ager Faliscorum. COLONIA Sutrium ab oppidanis est deducta. antel imites contra Orientale rectura dirigebantur Postea ex omni latere sunt extenuati. &,licet omneSyagri ad modum iugerationis sint assignati x tame pro parte naturam loci secuti artifices.agros censu

115쪽

96 IVLII FRONTI NIrunt, id est, fecerunt gannatos, & scamnatos riparum & coronarum natura , & iuga collium sunt emensi. terminos autem pro parte lapideos posuerunt,alios vero ligneos,qui sacrificales pali appellantur. qui distant a se P. cccc. P. D. P. Dc. P. Dcc. Ρ. Dccc. P. Dcccc. P. M. Ρ. oo cc. ceterum pro natura loci de

signatum est in ripis. CAMPI Tiberiani in iugeribus vicinis quenis xxy. sunt assignati a Tiberio Cesare, & termini Tiberiani nuncupantur. qui distant a se P. Dc. P. mcc. P. Dccc P ccc. Ρ alibi P DC alibi DC. P. D. P. DCCXX. qui

recipiunt mensuram sexenis P. CCL h p ij sas duasela

P.Di I ceterum limitibus normalibus recturae con-

currunt.

COLONIA Tarquinius lege Sempronia est ass- gnata, cuius agri mensura in ictragono varijs locis est collecta,& termini scilicet sunt appositi,quorum mensura est deuia xxi. perlongum 122. & distant a se in P. DCCLx alij longum trien IlI-Hl. distant a se P DCCCLxx. DCCCLX hoc in montibus, vel locis montanis, in quibus alij iuxta loci naturam spisso res sunt siti, id estne mensurae siue numero podismati sunt inter P. Cxx. inter P CLx in P. CLXXX. in P. cc. &ccx L nam circa regionem maritimam limites

retios censuerunt, & lapidibus his compactis cursum demonstrauerunt, alijs vero locis est conuab, lium ordinari disposuerunt. COLONIA Graviscos ab Augusto deduci iussa est. nam ager eius in absoluto tenebatur: Postea Imperator Tiberius Caesar iugerationis modum

116쪽

seruandi causa lapidibus emensis RP. loca assignauit. nam inter priuatos egregios terminos posuit. qui ita a se di stant, ut breui interuallo facile inuenianiatur, reperiantur. nam sunt & perrecturas fossae intater rectae, quae communi ratione singulorum. COLONIA Vcius, priusquam oppugnaretur, ager eius militibus est assignatus ex lege Iulia:Postea 'deficientibus his, ad urbanam ciuitatem associandoscens crat Diuus Augustus. i Nam Variis temporibus & a Diuis Imperatoribus agri sunt assignati. Cuius ratio sic ostenditur. Circa oppidum Veius sunt naturae locorum, quae . vice limitum seruant, sed non per multa millia pedum concurrunt, in quibus etiam tormini siti sunt,

pro parte silicet,& alij Tiburtini. Silicet vero distant ,

a se in P. ccxx. cccLX. ccccxx. cc LXXX. DLX. DC. Tiburtini vero in P. ccL.ccLXXX. cccXL. cccc ccccXX.

DC. quod si spissiores, DLxxx. Dcx L. DCLX non sunt riparum cursus. seruantur harum tamen quae per 'multa milia pedum recturas separationesve agro rum ab initio suo usque ad occasum custodiunt,&ne eas ripas sequendas perarent, quae intra corpus agri nascuntur, & in suo latere decidunt. Lex Limi tumeas praedamnauit, ne id aliquando sequamini, quod maior potestas limitum, recturaruinis non

confirmat. Sed si cormentionis causa copariminia ter se constituendas censuerunt non recturae imputandum est, scd concurrenti definitione fides adhibenda quod euim viarum, ripinim, auarum,mul- torum agrorum separandorum permeantium cur

117쪽

98 I V L II FRONTINI sus seruandus. Pars vero camporum & siluae regionis Campaniae, vel totius Aureliae, ante Diuo Augusto. Veteranis pro parte data fuit. in qua regiono limites maritimi appellantur, ubi non sunt termini

lapidei, sed lignei sacrificales exordio sunt consti tuti: Nam posteraussu Imperatoris Hadriani vicenumcrti limitum termini positi sunt lapidei, qui ab

uno incipiunt numerum contineri: Vt puta terminus I, in termini II. terminu S m. quartUS IV. terminus quintus v. Vsque ad numerum suum facit, vel conclusionem angulorum agri assignati: quorum mensura licet aduersa sit , tamen diltant a se In P. C. .

cccc. in P. cccc XX. in Ρ. D. in P. DI.X. in P. Dc. sequi tur extra ordinem ad latus. hoc sequitur ex ordine

quo infra est, J nam pars agri, quae circa portum est Tiberi in iugeribus aflignata, atque oppidanis est tradita, & pro aestimo ubertatis professionem acceperunt. media autem pars inter Romam & portum actis quidem mensuris est assignata, & stipitibus oleagineis assixi muneri ad singulos angulos sunt assignati. ad quorum locorum postea lapides graecales ob numero podium custodiendo sunt appo siti.quibus etiam praeceptum est,ut pali annui sacrificales renou arentur; Postea varijs locis, deficientibus iussu Imperatoris Caesaris Traiani, agri terminis lapideis sunt assignati: qui termini recipiunt mensura parallelogrammam, & distant a se in P.DC.

mrςCC. huius enim territorij forma in tabula aeris,

118쪽

ab Imperatore Traiano iusta est describi, lii Od limi libus normalibus maritimisque sit assignatus. Pars autem intra Etruriam proximae coloniae Veios omnes limitibus intercisi uis est assignata, ut supra Ostendi. in quo territorio omnis ager iugerationis modum habet collectu, sicut in aere est nominatum. ACER Lunensis ea lege,qua de ager Florentinus. limites in horam sextam conuersi sunt,& ad occi dentem plurimum dirigunt cursum. termini aliqui ad distinctionem numeri positi sunt: alij ad recturas linearum monstrandaS. ACER Tiferinus in centurhs fuit assignatus: Postea,iussu ImperatorisTiberij Caesaris,quis prout occupauit miles, deficientibus his, alijs paucioribus est assignatus, termini pleurici qui rationem obser Uationis tantummodo ostendunt quam recturam militum. AGER Spellinus lege alia est assignatus in modum iugerationis. termini lapides distant a sc P.

P. H distant a se P. Dccc. ea lege &mensura seruari a nostris visium est. AGER Amerinus lege Imperatoris Augusti est assignatus veteranis, est quidam adiudicatus, & pro aestimo libertatis legem sunt secuti, ubi termini ambiguum nunquam receperant circa ipsum oppidum, sed extra tertium milliatium: lex Capsariana operata est. in absoluto termini siti sunt,id est

119쪽

i o I V L I I FRONTINI PARS PICENI EX LIBRO BALBI. . : . PROVINCIAE. PICENI.

. AGER Spoletinus in iugeribus & limitibus estuatercili uis assignatus , ubi cultura est. Ceterum in soluto est relictum in montibus vcl subsicivis, quae Reipublicae alij cella censitatunt. nam etiam multa loca hereditaria accepit eius populus..Α C ER qui a fundo 3. Vel 4. F. cevilius est . in . 1ugeribus iure ordinario possidetur, sicut est Interamna Flaminiae, & inter Paletino Piceni. ACER urbis Saulensis limitibus maritimis &mont uis lege m. virat Moca hereditaria populus

AGER Troentinus idem est assignatus. A CE RiFirmo Piceno limitibus iii. viralibus in centunjS per iug*a cc. assagnatus. ACER Senogalliensis,&Putentinus, Recinensis . idem sunt assignati. A G En Cuprensas,Truen tinus,Castranus, Alter nensis,lege Augustea iunt assignati. . AGER Anconitanus limitibus Cracchanis in . centurijs est a stignatus. AGER Asculanus locis varijs limitibus interci-siuis & assignarus,&terminis Claudianis in modum E arcellae est demetitus, &alijs ligneis sacrificalibus. Quorum limitum distantia est. P. ω cc, &infra. & ceterminabistuto retuansit, virorum tenor finitimus obseruabatur,c Ager . militibus est assignatus.

AGAE R Adrianus, , idem & ager Falerionensis X

120쪽

limitibus maritimis, & Gallicis, quos dicimus Deci

. manu S, & Cardinis.. nam corum dclimatic ift per rationem arcarum,Vel canabula, Vel nouerca, quoa tegulis constituitur, alijs Vero locis muroS,macerias, corrosiones, congerias, carbunculos, dc varijs locis terminos augustos, per quorum cuilus in Piceno fines terminantur.

Adrianus ager, limitibus maritimis & Gallicis, quos nos Decumanos & Cardines appellamus. Finitur psr rationem arcarum, riparum, canabularum, vel nouercarum , quod tegulis conitruitur. Alijs . vero locis muris, macerijs, scorofionibuSJongeths, . carbunculis,terminis Augusteis, fluminum cursibus. Ad telatis oppidi ager aliquibus locis tribus limitibus est assi gnatus, in centurijs: quorum limitatio :pedaturae haec est, a pedibus. mccc Q & supra Vsque

in pedes M. D. Nam aliorum.cursus est per rationem barcarum, riparum, canabularum, Vel nouercarum,& varijs locis teminis Augusteis, sed& alijs finiti mis signiS. . Asculanus ager vari s locis limitibus intercisiuis est assignatus terminis Claudianis in modum . arcellavest demetitus, qui si tres fuerint in unum, trifinium faciunt, & palis ligneri, siliceis, sacrifica libus , per quos ratio limitum seruatur. qui distant a bsa pedibus cccc. & infra. Ceterum m. absoluto , remansit & riuorum tenor & viarum finitimus.. obleniatatur maxime in biflimitibus carbunculi &

N iij