장음표시 사용
241쪽
oecidantur quoniam Itali cum equ0 armato militant. Unde Helvetiei, superventu Viani, e0eperunt de fuga consulere et castra dereliquerunt colligendo residuum sui exercituS, qui pro maiori parte erant tormentis vulnerati, ac Comum Versus iter sine ordine recesserunt. Iussitque rex gallus suis militibus Helveticos non prosequi, quoniam Si voluisset omnes occidisset, quod sacere renuit, immo in sinitos vulneratos collegit, et in hospitali magno Mediolani ad medendum introducere sedit, quae res magni animi
suit, et quindecim millia ex Helvetieis ibi sepulti
sunt. Post vero conssietum residuum Helveticorum eum Galleatio Viectomite Comum confugit, ac cum nonnullis Italis, tum die decima quarta septembris, mane facto, prandio sumpto, omnes sine ordine recesserunt versus Lugani lacus sine navi, consu-gientes eum Helveticis maior pars iuvenum ex lactione
gibellina ad oppidum Bilingonae una eum eorum capita nec Baptista Pusteria gubernatore Comi, qui totius mali huius pauperulae civitatis suil auctor cum
suis Pustertensibus. Civitas Vero Comi libera ae vacua quasi ab omnibus derelicta est, clavos autem urbis consignatae fuerunt praesidentibus eum clavibus rotundae areis, decretumque suit ut nullus in civitate introduceretur absque licentia praesidentium. III. I urnenses qui suerant depraedati, Volentes partim praedae recuperare, a praesidentibus petierunt naves suas ad hellum paratas Sibi concedi, quae fuerant per Pusteriam ablatae et in portum consignatae , quod nequaquam ei S c0neeSSum est, quoniam Volebant eum Helveticis contendere. Sed Τurnen Ses eum
navibus parvis in lacu sequuti sunt Helveticos Ligae Grisae, et sorte mille suere cum selopetis oecisi et in laeu deiecti. Cardinalis Sedunensis caput uelveticarum post
242쪽
eon siletum cum eastris Leonis ponti scis, quae ex RomRnis pro maiori parte erant, ad terram Leuei coniugerunt, deinde montes Vallis Saxinae ascenderunt, et per l0ea vallis Biti montuosa in vallem Tellinam ad terram Morbinii cum equitatu descenderunt. Res quidem miranda erat quod per montes silvestres transivissent, licet multi equi periissent: eardinalis vero intra biduum per montes Braii
versus Germaniam eonfugit. Ioannes Angelus, e0gnomenio Barinus, ex sa- Fl.,ramundus
milia Gallorum, qui, metu Pu Steriae, eum multis vitiem com guelphis coniugerat, ingressuS eSt ei Vitatem in Sero 'm': ..d ' eiusdem dominicae: portam Salam, fractis elaVibus, et pii. 'contra voluntatem civium aperuit, ac Flora mundum Castillioneum eum dueentum ex eomplicibus suis introduxit: qui urbem, mane sueto, diseurrebant clamantes Franza, Franeta: et ad locum provisionis seeonduxit, et eum paucis ex praesidentibus alloquutus, asserendo ei vitatem sibi reddi nomine Franei Sei regis, elaxes portarum et con Signatae Sunt, et nuntium regi transmissum suit eum litteris communitatis significantibus; et vitatem ab Helvetieis fore derelictam et ad manus civium perveni Sse eum sortiliciis, nune consignatam domino Flora mundo nomine maiestalis Suae. Quae litterae a rege et Ioanne Iaeobo Trivultio perlectae magnae laetitiae extitere, quoniam putabant in manibus civitatem Helvetiorum pervenisse; sed postmodum oratores ad regem tran Smissi sunt, qui fuere Franei seus Lucinus, Thomas Fontana, Thomas Rusea doctores, Ab undius Gallus, Andreas Broeehus, qui a rege hilari
At Flora mundus eredens quod Turnenses deberent eidem savere, eos similiter in truduxit et in eustodia eorum sorii lilium turris rotundae tradidit,
243쪽
qui statim coeperunt ei vium domos in praedam ponere, et in sinitis domibus hoe occurrit. Oeta vianus de Ripa doctor omnia mobilia perdidit, Aloysius Corticella, Ioannes Antonius Tureonus, Midhelini et alii plurimi similem iacturam secerunt.
Monasteria mulierum Turnenses depraedabant ubi cives bona sua asportarunt: tum, sere omnibus civibus egressis ae in montibus speluncis ac nemo ribus absconditis, civitas tota depopulatu extitit. Τum 4 urnenses ad terram Brunale in montibus ascendentes illam concremarunt, ac Sancti Andreae, et saneti Thomae monasteriis plurima damna intulerunt. Sed Iulius Severi natus eum in sinitis militibus regiis superveniens Τurnenses et eorum complices Como fugavit, qui postea invitus a Comensibus pro accepto beneficio dueentos aureos
IV. Rex vero Mediolani existens, ut oppida sibi ab
Helvetieis in agro comensi ablata reStituerentur, mille Guaschonos ac duo mille Germanos lansnee Comum trasmisit, decem naves longas et ad bellum paratas in Lario costituit. Grisoni vero in Vallelellina captivaverunt sero omnes Caspanen Ses, quia ultro Voluerunt se Subiicere Gallorum regi, unde ingenti pecunia se re dimere eoaeti sunt, ad quorum partes n0n permittebant Galli blada transportari, unde intus et soris Comenses penuria laborabant. Germani in suburbio Viei existentes, et Guaselioni tu suburbio portae Turris, omnia in valle Cumarum in praedam ponebant; quare oppidani et rusti ei sono campanarum in unum collecti, armis, Saxis, ac fronZiis eoS ex pulerunt, multosque Germanos iugularunt; quibus iratus rex gallus n0vum militum exercitum traf- misit, qui fermen ate petentes illam eum aliis diris
244쪽
e imuicinis villis concremautes, omnia in praedam militibus concedebantur. Paulo post rex, exercitu decem millia Germanorum comparato, cum sexaginta bombardis longis arcem portae Iovis Mediolani, ubi dux Maximilianus Ssortia cum Hieronymo Morono ae in sinitis Helvetieis ac Italis se clauserat, obsidere coepit; quam obsidionem quum dux ipse ad triginta dies viriliter sustinuisset, tandem omni spe frustratus , Moroni ipsius hortatu , Salvis rebus ac pers0ni S ultro se regi e0mmisit, qui a rege cum honorabili eo-mitiva in Galliam missus, Lugduni honorandus re sidere coepit.
1. maeimitianus imperator Mediolani dueatum re cuperare nititur. II. Valdunensis gubernator mi. III. Franciscus Moronus oppida Larii laeus depopulatur. IV. Ferdinandus Hispaniarum reae obiit, Brisia a Venetos recuperatur. I rivultius bona 8ua recuperat. V. Barinus Gallus in eae lio elieitur: alia damna Comens irem narrantur. VI. Cardinalis Severinalis obitus, paae inter regem Galliarum et alios privetpese Antonius Pallavi-einus obiit. I. His eon seclis, Gallorum rex transmisit Ioannem lambum Trivultium eum parte exercitus et una cum Venetis, qu0rum ducem generalem ereaverat
Maximilianus imp. Mediolan. du . recuperRr nititur.
245쪽
Theodorum Trivulitum loco Bartholomel Viani, qui
post conssietum morte naturali deceSSerat, ad re- euperandum Brixiam sub regis Hispaniae dominio tune existentem; quae ei itas Hispanis repleta strenue in Venetos ac Gallos decertabat. Quare Maximilianus Romanorum rex aegreserens quod haec a Venetis et Gallis serent, omnes Germaniae prinis ei pes in unum collegit ac magna caSira paraVit Quod intelligentes dux Borbonensis Franeorum dux generalis, ac Theodorus Trivultius dux Venelorum, timentes Germanorum proeeritatem, Mediolanum
versus iter direxerunt et in ea civitate Se elauSerunt. Quos Maximilianus rex cum eastri S Sequens, et
ipse Mediolanum pervenit, et in Abbalia sancti Dionysii prope moenia hospitatus, ibi per nuntios Mediolanensibus signifieavit ut infra biduum ei vitatem restituerent, et Galli ad bellum se pararent, quod Borbonensis et Trivultius sacere negantes, igne eoneremarunt Suburbia portarum Novae, Tonsae, Arentiae et Romanae, prius saeta aestimatione de damnis, promittendo damna resarcire. Unde Franeorum rex ad ponendam dissensionem inter Helveti eos, mullos ipsius gentis numero sex mille suo stipendio conduxit, ac Mediolanum sub B0rhonensem ducem eollocavit. Maximilianus vero sentiens Helveticos eum Gallis venisse, haesitans ne inter
sese convenerint, eaStra SVa Seeum c0nduxit, et
versus Laeum Gardae petiit, dimissis Helveticis, qui sub stipendio suo militabant, in ei vitate Laudensi
una cum eardinale Sedunensi ac Galleatio Vicem- mite, sed ignoratur quaenam suerit causa. Helvetici, qui venerant Mediolanum, ab inde receSSerunt et in Germaniam superiorem reversi sunt, Modiolani relinquentes Gallorum ac Venetorum ea Stra: hoe.
246쪽
Il. Rex vero, p0tito toto Mediolani ducatu una eum Valdunensis
Parma et Placentia a pontifice diu possessa, ex IM DR ψη Lς civitate Papiae triumphando Mediolanum ingressus eSt cum maximo apparatu, et hospitatus est in domo Dariae uxoris quondam Burgundii Bottae, sed epi dimiae timore eonfugit Viglevanunt; epidimia enim multos Mediolani et Comi interfecerat. Tum ad civitatem B0noniae, ubi Leo papa eum viginti cardinalibus ae tota euria existebat, petiit; ibi ad plurimos dies utrique eommorati, ponti sex Florentiam suam, gallus vero rex in Galliam reversus est: qui, ob iniquitates ac tyrannides Gruerit olim gubernatoris Cumi vetuit, ut needum Comum, Sed neque in Italiam ipsemet Gruerius migraret; et in eius locum pro gubernatore constituit dominum delia Palissa dominum Valdunensem. Quo tempore, eontra regis edictum, Galli milites coegerunt oppidanos et villas eo mensis agri, abSque spe praemii ad eonducendiam foenum, paleam, ligna
ac blada equorum ad eorum saturitatem, adeo ut quasi fuerit rusti eis villas relinquere, et ei vibus ad alia loea commigrare necesse. Tunc et Franciseus rex dueentum millia aureorum a Mediolani dueaturedemit; et civitas Comi persolvit aureos quatuor mille una cum clero, ac plebium, et pars lacus sub onere isto conserebant.
III. Franeiseus Moronus Leuei oppidi, DC peditibus reaneis eu eonduetis Lumbardiae gentis, per Vallemtellinam ad L. 'ii ydroppidum Corent Larii lacus deseendit, omniaque in populatur. praedam p0Suit, eoadiuvantibus incolis Suriel, Gerrae et Colici, infinita vina exportantes; quod aegre- 'serens Philippinus Andrianus eiusdem oppidi vir primarius ad dominum Valdunensem Comi gubernatorem confugit, ae omnia significavit. Et nisi aliqui se opposuissent, Moronus volebat omnia Larii
247쪽
laeus oppida in praedam ponere, praeeipue eos qui laetionem guelpham tuebantur, quia Vox erat quod guelphi adhaerebant regi Francorum. Sed, relatione intellecta, gubernator Sine mora iussit naves oeto ad bellum iam diu paratas dissolvi, ac singulosa leono onerari eum infinitis a relii buxiis; et quinqueeentum pedites GnaSehoniae gentis sub ea pilaneo Arei in burgo militantes naves ascendere. Eratque alter Gallus cognomento oppido Leuci residens, qui multas naves ad bellum praeparaxerat, et aliae naves insequutae sunt, ut hos bannitos fugarent Tandem, omnibus in unum eollectis, ad oppidum Core ni descenderunt, et, modico praelio habito, Franei seus Moronus confugit per vallem Saxinum, quum iam terras montis Introbbii coneremasset. Galli insequuti sunt, Sed eum continere non poterant quoniam ea die, quae erat decima aut decima Seeunda mensis martii, nix maxima e coelo descenderat. Bunniti per vallem Biti ad terram Morbinii confugerunt et multi Galli mortui Sunt. Gubernator vero haesitans ne quid deterius Sequeretur, navem praetoriam ascendit una eum sexcentum militibus agri Montisserrati, et per laeum Vogando omnia loeu eiusdem laeus in potestatem redegit; quod quidem Suri censes negantes, in ripis vallo se sortes reddebant; unde gubernator eum triginta navibus, impetu laeto, descendii in terram, ac omnes Suricenses confugerunt, licet gubernator fuisset in discrimine, quoniam ab inimicis tormenta exoneruta suere Versus gubernatoris navem. Unde gubernator cognoscens pertinaciam horum rusticorum, iussit terram Suriel ad Gerrae depopulari ac in praedam p0ni, eaSque concremari; nam in terra Surici ade-
lli In MS. deest nomen huius Galli. Dissilired by Gorale
248쪽
rant amplissima et ornatae domus illorum Fines ii de Ripa et eorum de Lucino, unde omnia e0mbusta sunt ... l) considerans quia in praedam aliqui dati sunt, et alii igne eombusti: hoc idem Oeeurrit et valli soli ei. Oppida Grabedonae et Domasii ad gubernatorem
confugerunt, tandem omnes milites eum navibus ad portum comensem se reduxere. At gubernator Comi sollicitus ad conservationem urbis se exhibet, severe in desides agens Deit edictum ut omnes cives, qui erant extra, infra certum tempus redirent sub poena banni et confiscationis bonorum: Oetavianum de Ripa doetorem in arce turris rotundae clausit,aSSerens eum post terminum redisse: Barinum Gallum eum eius matre similiter in illa reclusit, quia eum Badino uadio eius patruo et eum cardinali sedunensi, moram trahendo in loco Albale, in seio gubernat0re, alloquutus fuerat. oppidani autem superioris lacus, aegreserentes quod Galli eoneremassent terram Surici ac Gerrae, in unum se collegerunt cum multis Ligae Grisaesere numero quatuor mille, et terram forent igne concremarunt, loca vallis Saxinae cum Varenae oppido depopularunt. Τerra vero Bellani solum commeatibus damnificata remanet; sed Galli, qui laeum eustodiebant, volebant eam in praedam ponere, a SSerentes hostes hospitasse, licet contra eorum Velle. Fuere tandem coacti se redimere solvendo Gallis quadringentos aure0s, et quum non haberent oppidani naves, quia combustae erant a gubernatore,
redierunt ad terram Regronici, deinde per vallem Menasii transiere, et locum Portetiae et Garlaetii partem igne supposuerunt, vallem ipsam dep0pula-
249쪽
Ferclinandus rex Hispaniarum oluit. Brixia a Venetis recuγω-
runt, et Se pecuniis redemerunt, Menasii oppidum in cinerem totum posuerunt; plebs Leni, solutis centum aureis, ignem evasit. Postea Galli variis expensis Comenses opprimunt, absque pecuniis cibos Sumentes, et Vina ad ebrietatem potantes, ac per capitaneos omnia mala perpetranteS. IV. Ferdinandus Hispaniae rex mense martii vita decessit in magna senectute, qui in sinita bella eum Mauritanis egerat; regna Granatae ac Neapoli armorum vi suo subiecit imperio; nullos relinquens silios, sed unam tamen siliam viduam, quam nupserat archiduci Austriae et Flandriae et Burgundiae domino et Maximiliani imperatoris silio; qui duos ex ea genuit filios, maior natu Flandriae imperat, minor vero cum matre in uispania regnat, ac semper victor evadens multa cum Gallis gessit proelia. Brixia, quae ab Hispanis viriliter custodita remanserat, carens commeatibus ac cognoscens se
subsidio derelietam, tradit se eum sorti liciis suis generali Gallorum et Venetis, receptis pecuniiS, Vigesima tertia mali MDXVI. Oppida et villae quae ab Helvetieis et a Liga Grisa in agro comense possidebantur adhuc sub eorum dominio resident; sed Galli vetuere ne bladae inibi eoudueerentur, adeo quod fuere in maxima penuria, et quasi fame peribant. In Vallelellina starium frumenti valuit libras duas solidosque sedecim imperiales; sed in sine mali Galli permisere blada eis conduci. Die sexta iunii plebes Surici, Grabedonae, Dongi quae diu obtemperaverant Gris0nis, sub dominio Ioannis Iacobi restitutae sunt, annuente rege gallo. Αrx Mussit adhue semper sub dominio Ioannis Iacobi, cum maximis laboribus et sudore Malacridae,
custodita remansit contra gentem Grisorum.
250쪽
Comi vinculis liberatur ea lege ut in agro comensi nou se contineat. Η0e eSt munus quod solent concedere principes hominibus qui mala inserunt patriae. Hie enim bonus iuvenis volens se vindicare eum aliquibus inimicis, maxime cum Ioanne Antonio Turcono; Castillioneos, Turnenses et a i0s contra voluntatem communitatis Comum intr0duxit, qui ei vitatem totam in praedam posuerunt: utinam pro bono patriae abstinuisseti
In siniti banniti, ex quibus multi erant cives Comi; ut duo filii Aluisti, quoque silii Hieronymi Rai mundi, duo filii Togneti de Dervio, Strinearii, duo ex siliis Fratinelli, Beccharii, Franciscus Zobius et multi alii
numero lare quinqueeentum, quotidie ex valle Lu-gani descendebant in plebes Digia te et ad terram Rosnaghi, in sinita armenta abinde abducentes. Et gens Guaschon 0rum, quae pro praesidio esse debebat, ad Canturium residens quotidie ad devorandum terras et oppida circumquaque exibat, permittens omnia in praedam poni ab hostibus, nec cum eis decertare licebat; unde optime poterat diei.
Nec pacem inveni, nec est mihi belli facultas.
Praepositura Vici in suburbiis Comi post obitum Castelli Martiani huc usque inter fratrem Paulum Coquium eo mensem et N. Αrcimboldum Romae eum in sinitis expensis litigata extitit, et aliquando bellum monasterio inditum suit, sed tandem Areimboldus, obtentis sententiis in curia, Paulum e m0nasterio per gallos expelli iussit. Die deeima tertia tulit post longam expectationem
oratores trium Ligarum Grisorum Comum venerunt, ubi hilari vultu recepti a gubernatore prandium sumpSerunt, p0Stea urbem egressi, egreSsus est et eum eis ipse gubernator cum militibus , iter Me