장음표시 사용
211쪽
Maximilianus X Ortia filius Mauri Mediolanum ingredi.
licio derelinquebantur, et quum suerunt ibidem eos incareeravit, nuntios Helveticis, qui pr0pe pontem crevolae remanebant quia iam Helvetiei abinde supra effecti erant domini ut praepararent internuntium comiti, transmisit, ut abinde recederet; aestatim tormenta ac hombardas exonerare secit, multosque interfecit; unde comes eum peditibus aufugit. Galli egressi sortiliciis, habito salvoconductu, inde resteSSeruut, et dominio eorum Helvetici potiti sunt; sed quia aliqui Galli aegreserebant quod Martinus
seduxisset comitem. vulneribus confossum cruei as-sxerunt.
Episcopus sedunensis, ut Domossulam recuperaret, oeto Germanos Vogouiam transmittit, demum eos rev0eavit. Nunc omnes et aves Italiae sub Helvetieis repositae sunt, uti et Dom0Ssula, Belin Z0na, Clavenna, Vallistellina etc. Episeopus laudensis Como asportari fecit bombardas quinque, quae inibi positae fueranta rege gallo cum aliis immensae magnitudinis. IX. Interim rumor erat Maximilianum Mediolani ducem in dueatum adventare: omnes Comenses et aliae comunitates Mediolani ducatus miserunt oratores suos ad ducem visendum et hon0randum, et Comenses cum magna comitiva transmiserunt Thomam Fontanam doetorem, Lutherium Ruseam militem, Hie-r0nymum Macea lasSam; Peei0num Marinum cum equis viginti similiter Cremonae transmisit, ubi sere per oeto dies commorantes, tandem a duce licentiati, lares proprios petierunt. Quo ex loco discedens quarto die post nativitatem maximo fastu Mediolanum veluti dux ingressus est; et eum eo erant legatus sedunensis eardinalis, Burgensis imperii orator, vicerenni Spaniae, oratores omnium eonfoederatorum Helvetiorum ligae, et sere equi tres mille auro, gemmis
212쪽
Dux ipse veste alba ad ecelesiam maiorem eum toto elero associatus est, et Mediolanenses Sceptrum et claves Helvetieis tradidere, Helvetiei vero duel; demum ad aulam magnam hospitati sunt omnes. Scotus galli regis capitaneus post Gallorum fugam eum octingentis equis Brixiae se clausit, ubi damna circumquaque intuli , tandem ab Hispanis oppressus urbem relinquere seque ac suis salvis in Galliam reverti eoaetus est; cuius urbis laetus est gubernator possessorque viderex HispanuS, unde plurimae ortae sunt dissenSionre. Pontifex Iulius Parmam et Placentiam obtinuit in libertatem redactas eidem obtemperantes. Oppidum Tristi a Bernense capitaneo gallo custoditum, ac multis depopulationibus oppressum, tandem a Mediolanensibus tormentis et pecunia petitum, restitutum est duet Mediolani, Salvis personis, quae omnes bonis spoliatae eum baculo albo ingressi sunt Galliam. Quo tempore Como iter secerunt duodecim Helvetiei eum quadraginta equis ad pontiscem transmissi pro suturo concilio.
I Loearnum Helvetiis traditur, mortuo Iulio II Leo X aueeedit. II Grisoni Turrim Olonii d ruunt, cardinales Severinas eι Bernardinus in
213쪽
traditur Helvetiis Iulius poni. obiit.
vineulis eonileiuntur, Pusteria stubernator comis virorum eaeeellentium obitus. III Tumultus Comia Castillioneis eaeeitatus. IV Antonius Maria Pallaviemus spoliatur ab ineolis portae rar-ris. V Altosaaeus Helveticorum capitaneus per Comum transit, eapilaneus Lugani a Comem sibus eustodiam eorum urbis petit. Bellum inter
Gallos et Anglos. VI Galli prope Novarium profligati, insanova ob rebellionem Turni eapite truneatur. VII Duae de Mediolanensibus vindietasngit. VIII Franeiseus Nortia Mediolani advenit,
menses a narimiliano R. R. laudantur. IX Barnabae Malaspinae mors. Veneti profligantur,arees Mediolani et Cremonae in potestatem Maximiliani Nortiae deveniunt. I. Anno MDXIII gallus rex, ut Helveli eos placaret, Gruerium per partes Germaniae Loearnum transmisitae sortilleium Locarni, qnod a Gallis custodiebatur, Helvetieis restitui iussit. Sed Luterius et Galleatius Ruseoni comites ipsa die privati sunt Locarni dominio, et Helveticis Loearnum obedire coepit: similiter restitui iussit sortilietum Lugani, salvis rebus et personis; nam Galli et Luganenses per men Ses Sex Sustinuerunt bella et fames, nam Helvetiei eumbombardis quasi omnia moenia in ruinam p0Suere, sed a Gallis hilari vultu de novo reparabantur, et bellum viriliter sustinebant et infinitos Helveticos et Italos oeciderant. Fortilietum autem Mediolani sub side galli regis residet, et Mediolanen Ses oecidit et moenia diruit eum bombardis, quae QStultima ianuarii.
Iulius il lὶ Ianuae ortus die deeima quinta
214쪽
sebruarii mortuus est, euius mortem intelligens dux Mediolani Maximilianus Slartia exeret tum parat, et Plaeentiam pergens eam eum Parma suo subiugatim perio, quae urbes p0Stea a Leone Iulii suecessore sub ecclesiae imperio redactae Sunt. Εxequiis ponti seis celebratis, eardinales in eon clavi ponti seem crearunt Leonem luseum s0ren unum ex Medicorum familia; quae res omnibus pergrata Sane exiitit, sed Gallis nequaquam; nam in bello Ravennae, quum esset ipse Leo eaptuS, ac conduceretur in Galliam a nonnullis Papiensibus in libertatem redaetus est. Isti Leoni Iulius ponti sex reliquit quadringenta et triginta millia dueatorum in auro Stam pato, ac centum vigintiquinque millia ducatorum in argento , et in pretiosis lapidibus tercentum millia ducatorum: et magister Paulus Zobius, civis comensis, medicinae sapientia clarus, dum esset Comi, refert se vidisse lapidem adamanti in puneta valoris quatuor et viginti millia dueatorum, quod dicebatur punctam unam ea letaris Saladini seu
II. Postquam autem Grisoni emeti sunt domisi Vallistellinae a fundamentis dirui secerunt Olonii Turrim, quae erat secus Larii laeus in ostiis eiusdem vallis, muros Tirant et sortilicium quae omnia maximis expensis a duee Mauro aediseata suere. Federieus Severi natus et Bernardinus hispanus cardinales ex Gallia per mare ad portum Ligurni deSeendentes, ut Romae interessent eleetioni pontificis, a Iuliano Leonis ponti seis fratre in sortili elopi xanae ei vitatis recluduntur, atque ibi sub firma custodia retenti sunt, donec Leo pontifex eoronatus est, die nndecima aprilis in sesto S. Leonis, qua die et eaptus suit a Gallis in bello Ravennae. Post Gruerit sugam comi gubernator creatus est
Leo pontifex Turris Olonii a Grisonis uiruta.
Cardinalis Severinas et Ber- nardinus in vin- eulis coniecti. Pusieria Coin, gubernator.
215쪽
Ioannes Pusteria iuvenis inter Mediolanenses primarius ac dives, qui inter Comenses orta dissensionensque ad sanguinis effusi0nem, centum pedites dueis stipendio ad eos platandos Comi conduxit. Die vigesima quaria aprilis in sesto saneti Georgii mortuus est Ioannes Antonius Baliaeha qui, ex dicendis causis, summas eompararat divitias: decesserunt et Paulus Porta et Ambrosius eius frater,
qui ossicio proeurationis opulentissimi laeti sunt; Comi enim doeiuratus dignitas doctoribus parum prodest, ae causidiet idiotae ditantur; nam agereomensis sub dominio Helvetieorum positus est a quibus iura vilipenduntur. Decessit et Franei se Boelia nobilis comensis in iure peritus magnus, causidiens et seriptor, in dioendo et agendo causas audax, laboribus et sudoribus nou parcebat, anno quinquagesimo aetatis suae. Periit et Andreas Lambertengus, Comi nobilissimus legum interpres, magnae doctrinae et singularis vitae, ac magnus adVocatus in dicendis causis, eloquentia clarus, miles a gallo rege Ludovieo Mediolani erea ius aetatis suae anno quinquageSimo. III. Balthassar Castilioneus sentiens Gallorum castra Alexandriae esse locata sub daee Iacobo Trivultis, mepit contra familiam de Pusteria vim facere, molen
dinum igne eoneremare, aceta mando Franstram, Fr-eiam; ae Ioannes Baptista Pusteria Comi gubernator haec aegreserens, Mediolani ducem admonet, ae liter Lugani eapitaneo Iacobo helvetico transmittit, iube ni in castilioneos arma sumeret, eosque in praedam poneret. Unde capitaneus, die vigesima tertia mali. habiles omnes ad deserenda arma tam vallis Luganiquum Bilingonae et Domossulae eonduxit ad terram castitioni. Sed Castilionenses rumorem Sentient mura utriusque sexus ad unum eum suis mobilibus
216쪽
aufugientes oppidum dereliquerunt; at Lugani capitaneus militibus suis omnia in praedam eoneedens, Helveticorum et Maximiliani Mediolani ducis iussu, areem illam a Branda Castilioneo Comi episcopo aeeardinale, magnis sumptibus, anno millesimo quadringentesimo trigesimo n0no extructam, landitus
Turnum terra Larii laeus, adhortatione cuiusdam Georget Andreae de Casa nova Comi reserendarii similem impetum tentare coepit acclamando Franciam Franeiam; qua de re dux Mediolani admonitus per Pusteriam Comi gubernatorem, statuit eam in praedam ponere. Quare Pusteria multos armatos Comi colligens contra Τurnenses transferre parat; sed
Turnenses per Christophorum Perlaseliam, Abundium Madium, Nieolaum Madium, Paulum Lambertengum
et alios cives Comenses, solutis sex mille aureis, veniam impetrarunt.
VI. Mediolani eivitas, vigesima oetava mali coepit terga dare Maximiliano Ssortiae et se Gallorum regi Subiicere, unde episcopus laudensis Ssortia, Andreas de Burgo, generalis humiliatorum de Landriano Comum petierunt, quod sub side dueis remanebat,
una eum Antonio Maria Pallavicino, qui eos asS ciaverat. Sed, voeatis civibus, eos rogavit ut fidem quam duei dederant inlaetam servarent, quod utique inviolabiliter observare promiserunt; petieruntque ut duae claves sub soribus eivitatis assigerentur, una Pusteriae gubernatori traderetur, alia eommunitati, portaque sortilicii extra eivitatem siluata elausa remaneret, omnes habiles ad deserendum arma sub eorum ducibus ac vexillis in ordine ponerentur. Antonius vero Maria Pallavieinus parmensis, habita lieentia, eivitate egreditur, sed quum in Suburbio portae Turris applieuisset, burgenses coeperunt
Antonius Maria Pallavicinus spoliatur.
217쪽
Altosaxus in Comum transit. laeolius Lu- Mani ι'apitaneus custodiam cinnat a civibus petit.
aeelamare duca, ducas Fertur aliquis ex eiusdem familia dixisse merda, quod aegreserentes Rrma contra eos dirigerunt et multos ex Pallavieinis lethaliter vulnerarunt, mulos et equos onerarios derubaverunt cum multis pecuniis, res quidem dolenda civibus et communitati existit. V. In siniti uelvetici Como transitum laetentes subduce Altosaxo se eoniunxerunt eum duce Novariae existente, ac multum exitante; nam omnis spes eiusdem erat reposita sub vicerege hispano, qui promiserat bellum suscipere contra Gallos. Sed pontifex hoc aegreserens rogat Helvetieos ut dueemu Gallis defendant, pecunias eis transmisit. Dux promittit singulo anno ex dueali redditu rentum mille nummos aureos dari, quod Helvetici et omnes eorum confoederati statuerunt ut omnes suae gentis in Italiam descendant, et arma suis sumptibus suscipiant. Galli vero castra sua sortificant equitatu et peditibus, et omnes civitates, praeter Novariam et Comum, sub gallo rege restitutae Sunt.
Veneti qui tot bella cum Gallis sustulerunt, et qui Gallos fugarunt, de novo cum Gallo se colligunt ut ducem expellant: unde Mediolanenses Comum hostem declarantes prohibuerunt quidquam Comum conduei, unde et Mediolani sortilietum semper a Gallis eustoditum obsidione liberarunt. Quare Iacobus helvetieus Lugani capitaneus cives comenseS sollicitat ut ei vitatem sibi eustodiendam tradant sub nomine dueis Mediolani et conlaederatorum; Mahoc Comenses omnino negantes, nomine communitati Sresponderunt Franciscus Lucinus doctor, Evangelista Gagrius, Petrus de Albrietis, Thomas Mugiasea et Franeiseus Muralius ad Ioeum palude in prato,
concludentes nolle eum introducere Comum, ae civitatem lare a eivibus custodiendam. At capitaneus
218쪽
altera die quingentos homines ex Balerna, Mendrisio, et Lugani valle eonducens eos in suburbiis locavit, minando velle per vim eivitatem ingredi;8ed parum profuit, unde nomine eommunitatis, sumpto prandio, abinde diseessit. At Ludovicus Gallorum rex cogitans intra quomodorem perare posset Mediolani dueatum a Maximiliano Mauri silio detentum, eastra sua parat militibus, peditibus et tormentis infinitis, licet magna etiam
esstra locasset contra Angliae regem, constituens ad reeuperandum Mediolani ducatum dominum delia Trimolia magnum Galliae armorum dueem, Ioannem Iambum Trivultium mediolanensem et Franciae ma-rascat eum, aliosque duees, et Novariae ei vitatem versus descendere iubet, ubi Maximilianus dux eum aliquibus Helvetieis, expectando auxilium ab Helvetieis promissum, se clauserat. VI. Galli seeus Novariae moenia existentes, urbis moenia tormentis diruentes, ingressum tentabant. Interim Galli certiores laeti de adventu novem mille Helvetiorum qui in sero ei vitatem ingressi eum aliisse coniuxerant, modicum a longe versus loca paludarum se firmarunt. Quare Helvetiei eum duee, laeto consilio, in noetestatuerunt Gallos aggredi, aliis non expectatiS, maxime quia Alt0saxus eum quatuor mille Helvetieis Comum Venerat ut Novariam peteret: et sic mane sacto in aete compositi, Maximiliano in arce reclum, impetum in Gallos secerunt, maxime contra artellariarum eustodes, et modico bello laeto, eos superatos ne eomprehensos iugularunt eum aliis peditibus. Ceteri Galli videntes se a peditibus et artellariis derelictos terga dantes, sex mille eorum interseeus, ultra montes transcensi se firmarunt. Andreas Georgius Casanova, olim comi referen
Bellum inter Gallos a AD- glas.
219쪽
darius, vir inter mortales impius, pernici0sus, pessimus, ac sagitiosus, timens ne, Gallis iugatis, su- rore populi Oeeideretur, Turnum petiit, tum in arce Mussit Larii laeus se reduxit; sed per nuntios ae literas admonitus est ut, quum primum Gallorum eastra per alpes in Italiam deseendissent, ageret ut rumoressierent in Lario laeu, maxime in terra Turni, et omnia nomine regis galli perturbaret, ut Maximilianus Mediolani dux harum rerum sormidine nequaquam
audeat bellum contra Gallos renovare. Unde Andreas Turnum deseensus homines sere omnes compulit elamare Franeis, Francia, ae omni conatu tentare comum ingredi. Sed Pusteria Comi gubernator eives et ducem sollieitat ut Turnum in praedam concedant; quo audito, Casanova aufugit, et in arcem Mussit se conserens a Grabedonensibus ae Dongensibus comprehensus vineulis traditur. Sed toto eontra hunc ae-
clamante populo, laeto processu, ligam Grisorem consulunt, quae, reseribens praetori suo Dongi, iussit institiam ministrare: unde die sabbati decima octava iunii deereium est, primo deeapitari, deinde in frusta quatuor seindi; quod enim potissima suit eausa tu Galli privarentur dueali dominio, quoniam ostieia et praeturas impiis vendebant, qui omnia nefanda non erubeseebant agere contra bonos et fideles et pios snbditos. VII. Vallis cuvii iam multis annis sub dominio CM- torum civium Mediolani existens ab Helvetieis in potestatem ligae et Maximiliani ducis redacta est Panto post Mediolanenses intra se cogitantes, quod Maximilianus dux a viee rege hispano dereliet fuerat qui toto anno ad hiemandum eum infinit militibus ae peditibus steterat, Galli vero sua castris
ex omni gente stipaverant, ae uti impar erat conditio inter dueem et regem gallum) inierunt con-
220쪽
eilium in aula magna, ubi agentes nomine ducis exeumiarunt l), quod aegre serens dux Novariae existens, expeetando ab Helvetieis auxilium, in eorde suo statuit quod si Gallos superaret, Mediolanum in praedam poneret. Unde dux vietoria elatus Mediolanenses se pretio duorum centum mille dueat rum redimere c0aeti sunt in communi, ad hoe et in particulari redigens multas pecunias. Praeterea iussit omnes Trivulitos bonis omnibus spoliari, unde domus Trivultiorum omnino defecit, quae antiqua, opulenta et primaria Mediolani extiterat, multique cives Sparsim aufugerunt Antonius Maria Pallavieinus, Hieronymus Cusanus doctor, Bartholomaeus Ferrarius, et alii. Nam nullum tam grande imperium est quod civilis digeordia evertere non possit. Castellinus Georgius papiensis fautor Gallorum multos suae gentis Papiam introduxit inserentes minas, sed Gallos abire compellentes, Papienses Castellinum multis vulneribus percusserunt et fune ligatum per plateas extrahentes prostratum Oeeiderunt: reliqui vero eius foeti erudeliter iugulati sunt, et sic ultra eonsietum novariensem hie sere CCCC morte crudeli periere. VIII. Die deeima seeunda tulit Franciseus Ssortia Mauri filius et Maximiliani Mediolani ducis frater ex Germania per saltus Burmii Comum descendit, et a mensibus uti decet honorisee hospitatus in ampla domo Ioannis Iaeobi Ruseliae. Erat hic Franciscus
aetatis annorum XVIII soridus, saeundus ac man-Suet , . tam in lingua germanica quam in Itala i structus, devotus, pius, horas canonieas ad instar sa-eerdotis proferebat: demum Como diseedens ad fratrem suum Maximilianum Mediolani ducem prosectus est. Comi civitas semper sub fide dueis Maximiliani
iti Sis MS. sed fortasse exeumarunt extra euriam egerunt. Franciseus rua Mediolani advenit.