장음표시 사용
41쪽
Alexander VI. pontifex ereatur.
verno per diligentia et amore che habbi verso ilgiovine signore, ina accusano pr0ceder questo per inertia e leggerena di quello. li perche ii priega lo no-tro re elie tu vogli restitui re l0 Seetiro et assegnaret 'imperio a Gioxanni Galleatio ; et abbenelio egit si is iovi ne in Sostenere ii carico delle cose, e si a questo meZZo vacillante atquanto ne trossicio di pren-cipe, tu, per te ollime ammonitioni, consegii et essenapi, plegarai la di tui si ovanile etate a giu- stilia e continentia in modo elio alleltera li et tia-dini e li plebei a sonam a reverentia. Ad unque pervoler in tutio perpetuare la tua eccelsa memoria altro non resta che dare et asSegnare lo seeltroducate at tuo dilettissimo ni pote; dei che eon ognitu stantia Ferdinando re potentissimo ii essoria eprega. La quat cosa sacendo non sola mente a nostri giorni, ma in perpetuo viverat nelle carte, ei in sieme sarai celebrato per un nu0F0 Lieurg0 , e per conservatore di si felice impero, quat per tanto tuo beneficio restaru glorioso in Ogni Secolo s. Udita da Lodovico la legatione oratores remisit ad regem suum sine spe restituendi sceptrum Galleatio sui ducatuS.
IV. In noeentius l) pontifex die XXV Iulii ad sydera
eoniolavit cui suecessit Alexander Sextus Ili SpanuS, et hoc favore et intereessione Ascanii Ssortiae cardinalis, eui ussietum vicecaneellariae renuncia Uit, et magnam summam auri dono dedit. O utinam Ascanius abstinuisset se a tali simonia , et puras manus habuisset, italum pontificem elegisset; quoniam sorte nec domus Ssortiadum, nec Aragonum, nec Venellorum, nec Medicorum in Florentia, nee Beni i
iij Hic erat Innoeontius VIII: Alexa der fleelus suil die undecima Augusti. Diuitiam by Cooste
42쪽
tigoliorum in Bononia, nec aliorum dominorum in Romandiola et in regno Siciliae et in ducato Mediolani et sere in tota Italia non desecissent ob adventum Gallorum, Germanorum ac ui Span0rum, quibus nunc usquc omnia obediunt atque obtemperant; et est dies V augusti anni MDXX, uti omnia in processu annalium ex seriptis videri potest. In eor0nali 0 ne huius ponti scis tot egregiae solemnitates , tot in urbe apparatus celebrati suere ita ut eompararentur antiquis triumphis Caesaris ac Pauli Aemilii. Fuere in eadem die complures versus expositi inter qu0slii legebantur :CdeSare magna fuit, nunc Roma est maxima; Sextus
Regnat Alexander; ille vir, iste Deus.
Ambrosiae, nectar, violae, rosae, lilia, amomum Turaque sint aris, tibia , cantus, honoS. Accumulent fora, laetitiam testantia flamma, Scit venisse suum patria grata Iovem.
Est piger in coelo; sunt et tua pigra Boote, Signaque emerito pacis ad usque bovem 2).
Perge, piger, tardoque magis rege tramite currum. Τardus ut in terris bos quoque DoSter eat. Reddidit Europen, bos est non taurus in illo, Trux amat, in nostro sertile sydus arat. Roma bovem invenit tunc quum landatur aratro, Et nunc lapsa suo est, ecce renata bove. Fertilitatis habet signum bos Roma repertus Mella savi amissa hoc, et recreantur apeS. Pastor Aristeus sinosso mella iuvenco. Reddidit etasso nunc mea Roma bove,
iij norum vorsuum tria priora disticha aureis litteris sexculpta supra domum Agnelli protonolarii Iegebantur, sequentes ad palatium Massimi.
Corius autem l. c. pompas omnes d serihil.
43쪽
l rsae, Leo, Aquila ultu simul, simul alta Colunula Et mea habes dominum cum bove Roma bovem.
Ingressus est Alexander sextus uti hos mansuetus, sed in administratione uti leo. Huius filius Valentinus volens in prandio aliquos cardinales Veneno necare ponti fleem patrem in0pinate ex Vino Venenato bibentem cecidit: quin etiam et ipse Vulentinus eo poeulo similiter venenatus sui SSet, sed sentiens Venenum medicamenta recepit, et ita a veneno de sensus est. Magister erat iste filius Venenorum, et multos ex manu propria laribus pr0pris occidit ut in sine operis videri potest.
I. Ferdinandus bellum contra Ludovicum parat, hie a Carolo VIII Francorum reste auaeuium petere e0gitat. II. Litterae Ludoviei ad Carolum per Carolum Balbianum delatae. III. Carolus concilium in urbe Turonense voeat. IV Carolus iniurias uarimiliano Romanorum regi illatas vult reparare arbitro Ludoviso Nortiae. V. Concilium legatorum Caroli et Maximiliani et quo paetopuae fluctu sit, VI. Caroli cum Ferdinando Hispaniarum rege reconciliatio. I. Statuit enim Ferdinandus Neapoli rex castra movere contra Lud0Vieum Ssortiam cognomenio Maurum, qui in t0tum deposuerat Mediolani ducem,
44쪽
CAPUT II. llei Alphon si silii generum ab administratione du
catus Mediolani, et ut eum ducem in suo imperio restituat armatos Su0s delegit , classem instituit, duees belli ordinavit et imperatorem t0tius exercitus constituit Alphon sum filium suum prim0genitum, qui in re militari eo tempore alios Italiae duces praecedebat. Confugerat ad eum Alexander etiam frater Ioannis Galleatii illegitimus ut Alphon sum sollicitaret contra Ludovicum, quoniam nemo erat in ducatu qui Ludovicum non haberet odio propter onera subditis imposita. Sentiens Ludovicus quae ab Alphonso contra eum
parabantur, statuit se defendere et Carolum Francorum regem in eius auxilium habere et in Italiam eum Vocare, ign0rans quod Deus omnium rerum conditor artieulos montium inter Gallos et Italos in medium constituit, n0n advertens quod multas
eiades receperunt Galli a Ssortiada domo , et ab Italis maxime, in Siciliae regno, in agro Alexundrino, et in civitate Ianuae a Francisco Ssortia patre Ludoviei; et quod ab antiquis Itali semper suere intenti ut Gallis denegarentur Italiae accessus. Credebat, omni adulatione summota, ab omnibus venerari: sed in se cogitare debebat quot vectigalia nova subditis imposuerat, quot extorsiones et usurpationes, qu0t bonorum adeptiones, qu0t violentias et exilia et homicidia, quot ruinas et contumelias et diversas factiones, et quot hominum ex humili l0eo natorum susceptiones , et quot nobilium depositiones, et quod homo ingratus antiquis amicis extiterat. Quae si in se omnia c0gitasset pro laeto non dubitasset quod subditi arma contra Se suScepsSSent. Dubito ne Deus ob malorum noSirorum p0en3m principem Ludovicum nobis constituerit.
II. Unde Ludovicus Carolo Balbiano domiti Beletiosi
Ludovidus carolum Franciae regem flatuit in auxilium V
45쪽
Litterae Ludoviei s oritae ad Carolum.
apud regem Carolum Franciae legatum suum literas huius tenoris scripsit.
. Ssortiadae l) domus proprium semper fuit Gallieis regibus adesse a quibus innumera beneficia retulerunt: Genuensium ditionem Ludovicus pater tuus Francisco Ssortiae genitori meo donum dedit, hanc tu mihi qu0que assirmasti; pro tantis meritis Franciscus genitor silium eius Galleatium fratrem meum eum militaribus copiis in Galliam misit,
compescendo tetraretiarum furorem qui adversus patrem tuum arma moverant, foedus cum Franei seo Brit niae duce .percutientes, ut illum aut regno expellerent aut perpetuis euris vinctum haberent. Utile genitoris mei auxilium fuit, salubrius consilium attulit, ut conditiones quascumque hostibus daret, a quibus frustratus, sui iuris comp0s erat dum regis titulum tantum retineret, sed obserVala in p0sterum occasi0ne singulos opprimeret: haud enim lacile suturum principii in numerum in unume0n Spirare, et eam armorum vim, quam tunc habebant , singulis iuvandis congerere. Sic brevi locupletatus et subiectorum suspitione laetus liber, Ludovicus pater tuus regnum haud alias maius et diutius pro arbitrio, summa omnium in eum reVerentia, exercuit. Illum proceres, tetrarcharum pD-puli, urbes, sinitimi, duees, reges et provinciarum pDtentes Verebantur, ab omnibus colebatur, ab omnibus respiciebatur. Ego nihil tantae tuae erga me munificentiae
adiisse potui, nisi desiderium incredibile tibi in
iij Hane epistolam Corius ipse rsesert in suis historiis mediolanensibus parte septima nonnullis verbis mutatis. Gui celardinius loco huius epistolao habet concionem. lib. I. Ristoriarum italicaruin , quae Poneto ab hac opistola haud niuiluni disseri.
46쪽
aliquo prodeSSe, et dum animo mecum reVolverena quidnam potissimum propter luae gloriae amplitudinem essicerem , nihil demum in imperii huius tenuitate occurrit praeter consilium quod olim pater meus genit0ri tuo obtulit ad augendum eius imperium, et Galliarum dedecus amovendum, quod
obiicere videbantur Parthen0paei reges , qui nullo iure, nullis legibus indueti regnum illum tibi de-hi tum , tibi a maioribus haereditario iure et per
testamentum relictum ac gallicae coronae additum, temere ed in reVerenter occupant, p0pul0S lacerant,
et per inhonesta vectigalia exhauriunt. An meministi, Carole, magni progenitoris qui Τurchas devicturus nihil satius ad comparandam classem et exercitum augendum quam regnum illud duxit, ubi armari classes et instrui, exercitus reereari et Stare possunt Qu0usque patieris gallicum nomen abiisti, haereditates regias ab exteris occupari, popul0S velut in praedam haberi Iibi omnes lavent, te uni eum principem exposcunt, tuum libentes iugum sustinere cupiunt dum illud laedum et tyrannicum eiiciant. Eg0 quantum potero praeStabo; armi S, pecunia, . equis, Viris iuvabo , si modo Viriliter vis agere ne dedecori dedecus addatur. Non est quid verearis arduam expeditionem esse et in regno per diuturna tempora possesso: aderunt enim universi pene Italiae potentatus; Deus ipse iustam cauSam amplexabitur et favebit, populorum odium illum eiiciet ut te dueat. Si modo praesentia tua arma viderit idem meteri laetita hunt. Accingere ergo, et omnem pone moram, semper nocuit disserre paratis. Ingentem ex hac expeditione gloriam reportabis quae maius tibi et posteris lumen pariet. Hinc enim haud difficulter, traiecto ponto, Turchas in-
47쪽
vades, invas0s opprimeS, oppreSSOS Chri Stianae religioni coniunges, Hierosolymam et quae olim maiores tui armis et virtute devicere tuo addes imperio. Quid glori0sius geri a quocumque potest
quam religionem, cuius princepS Sis , nun modo ah hostibus defendere, sed eonculcatus ips0s nobis aggregare , et non solum inimicorum iniurias propulsare sed ultro inferre, et per univerSum terrarum orbem maria etiam et Superos glorioso nomine c0mplere Τ. His praesertim haec sienda omnibus si), quibus
Parthenopaei innumeri proceres patria sede ob iniuriam a Ferdinando regni occupatore expul Si, tuum auXilium, tuam opem, tuam ab inseris redemptionem , Suam in patriam restitutionem eo allectu expectant, quo olim damnati parentes nostri Christi resurrecti0nem opperiebant. Adsunt illis laetioneS, adsunt eiVes honestissimi, qui te praesentem Venerabunt, absentem di SSimulant supplicii metu , civitates et populi, nullo in eos conssi diu, tibi dediti tua vexilla erigent. Est Antonellus Salernitanus princeps apud te homo aeris ingenii, regni illius contrarius, et qui multos secum trahit ob omnium in eum benivolentiam et miserationem, tum Validissimarum partium pr0pinquitate adiutus. Praeterea I urelius in Illirieo e0pias movit adversus Christianam religionem, Pannonius evertere Summi Sconatibus nititur, in dehonestatem ei dedecus sidei et religionis nostrae omnia ferro, igne, ruinis confundit. Patiemur a communi h0Ste pessumdari, et in contumeliam haberi, Christum Sperni, templa pollui, divina omnia profanari, humanaque
iij Hic sγntaxis parum est perspicua, et Corius ita legit. Leelor tamen facillimme intelligere ex re ipsa quorsum haec verba spectent.
48쪽
euneta miseeri et confundi u0e tempus idoneum vindictae quum tu, mot0 per BrunduSium exercitu, et superato circa Val0uam mare incaut08 eos opprimes , et prius tuum Sentient vulnuS quam se peti intelligant. Hinc diversio armorum ex Illiri eo ut aggressa defendant. Non tibi Romanorum imperator Maximilianus, non religiosissimi Ilispaniarum regeS , n0n potens Angliae reX , non Daci , non Sarmatae, non universa Italia desuerit; gloria, decuS tuum erit, lab0r eum omnibus aequus: noli occasionem temporum deSerere, ne quum reSumere neglecta volueris frustra labores. Est tibi solida domi et soris quies, nihil formidabile p0st tergum relinques; si quid te retinet mone, quantum in me erit praestabo ut euneta tibi pareant, te Sequantur,to respiciant v. Carolus rex Franciae, perlectis literis, eonei lium generale fieri iussit, in qu0 unum e0n Venere omnes Galliae principes, civitatum primates; et omneseivitates duo ex eivibus et tui ex plebeis ad con-eilium destinari iussit, et omnes episeopos ut multos ex sua gente Sacerd0tes mitterent; et suit in urbe Turonen Se. Carolus, c0ngregato concilio, omnibuS Silentibus, ac si unum magnis de rebus alloqui vellet, in hunc modum in lingua galli ea concionari coepit., Si l) temporibus retroactis maiores n0stri publi- eos conflictus egerunt ut dignitatem et imperium augerent et gloriam imm0rtalem e0BSequerentur; quanto magis debit0res Sumus arma suscipere ut recuperare valeamus quod inique nobis ablatum est: nobis honor erit et nobis gl0ria magna.. Ferdinandus Aragoniae ex gente Hispanorum
l) naee oratio italiee legitur oliam in Corio. concilium Tu-
49쪽
procreatus regnat Neapoli; qu0d ex debito, et ex haereditario iure nobis debetur abstulit; vobis omnibus
principibus cuiuSVis Status, et coronae nostrae adscribi potest in maximum dedecus si eo modo ut antea in manibus inimici derelinquemus hane haereditatem: regnum quidem Neapoli amplissimas in se habet civitates, oppida, et terras affluentes frugeS, olea, vellρra, lina, Vestes, iuvencos et equos quidem magnae Staturae; et quidquid est quo ea rere vita non debeat nusquam est praeStantiuS. α Regnum Vero noStrum repletum Viris, ducibus, militibus, divitiis ae ingeniorum elaritalibus praestabit oceasionem superandi regem Ferdinandum et Alphon sum eius filium; eo maxime quoniam populi eidem adversantur propter eius crudelitatem, nam impossibile est longo tractu durare tyrannum: et ad hane expeditionem se offert Ludovicus Ssorii a Mediolaui princeps et inter principes SapientisSimuS, in omnibus auxilium praestare, et quidquid in se est, libenti animo, nobile se ossert. Hoc idem praestabunt dux Sabaudiae, marchio Montisserrati et Salutiarum contra Ferdinandum.. Sunt enim intestina odia et multi ex reano
banniti qui quotidie nos exorant ut ea Stra nostra dirigere valeamus versus Neapolim, uti sunt Anto-nellus princeps Salernitanus, comes de Clara monte,
princeps Bisignani et in siniti principes qui ad nos
confugerunt propter eorum salutem, et nondum ea
stra nostra erunt in ora Aprutii, quod populi et civitates ultro propter tyrannidem se dabunt ditioninoStrae. Et poStquam superatus fuerit Ferdinandus castra dirigemus contra Othonianorum imperium, nec non c0ntra Saladinum pro recuperatione Hie-r0Solymae civitatis. Non est ergo hoc utile consilium praetereundum, arma suscipere pro salute Christianae
50쪽
religionis quae in maximo discrimine con Sistit. IIuste omnia vobis 'olui significare ne absque Vestra intelligentia arma suscipere Videar a. Erat enim rex ipse Carolus aetatis Suae annorum XXV, clemens, muniscentissimus, liberalis et luxuriae deditus, parvuS Staturae. IV. Sed Gallus rex evitans ne principeS Italiae contra se opp0nerent priuS voluit experiri quisnam esset sibi amistus et inimi eus ac medius omni adulatione summota; simul etiam in Se cogitabat quantas Maximiliano Romanorum regi intulisset iniurias. Nam Annam Francisei Britanniae ducis filiam et Maximiliani sponsum eidem abstulit et cum ea matrimonium contraxit, ducemque Britanniae se fecit, habito maximo eonflictu cum Britannis, maximo cum principibus Britanniae, qui, quamquam Franei seus eorum dux morte repentina desecisSet, tamen
eius belli duees non desistebant bella sustinere contra Gallos. Nam Maraschaleus Arangi ae l) princeps, Dominus Dunois et multi Britanni cum Gallis inierunt praelium apud Sanctum Ubinum, in quo conflictu serine cecidere XV millia armatorum et princeps Arangiae captus fuit ab Aulonio Baixei, Burgundo ballinio et civitalis Comi gubernatore, qui XV millia uelvetiorum sub stipendio Galli regis
in castris c0nduxerat. Hic ballinius quamquam decem mille scutos a rege Carolo recepisset pro captivitato
Arangiae principis, tamen postmodum a gratia Ludo vici regis defecit propter conssietum Garii uni in regnoneapolitano uti in infra seriptis annalibus Videri p0test.
si Non fuit maraschalcus Arangiae sed Ludovicus Aureliensis qui devictus praelio apud Sanctum Eliinum, seu S. Albinum Rhedonum, ut Iovius, captus fuit; et non ab Antonio Baixeo sod a I, udoxi eo a
Traniolia. Muralius male narrationem suam ex corio, parie s Plinii , conscripsit.