장음표시 사용
71쪽
D0Delio Mauri a Carolo. Novaria pro stilione o cu patur a Gallis. De rebus suis Maurus timens populos ad n-dom hortatur.
Ill. At Maurus, quo Spiritu ductus ignoro, a rege discedit, et eum Venetis Se e0lligat, eum pontifice Alexandro, rege hi Spatio ac Maximiliano Romanorum rege ad Gallorum extinctionem: et regem fugare
aut . comprehendere pr0curant, et armatoS undique suo stipendio conducunt, tantienses naveS, quae cum rege erBnt, reVocunt, et ea Stra in agro parmensi
locant, conductis multis Germanis lanshee. Rex vero hoc sentiens statuit in Galliam reverti et iter serro aperire. CaStra Sua erant stipata tormentis
et optimis militibus ue uelvetiis sub duce Ballinio Digion Burgundo militantibus, et pro duce belli
Iacobum Trixullium cum eo conduxit, qui et sal umregem sacere promisit et Mediolani ducem ereare, Mauro fugat0, propter eiuS tyrannidem. Sed rex solum reddi in Galliam quaerit; sed a Venetis et Mauro hoc fieri negatur, et a Mauro hoc fieri non licere ab omnibus dicebatur. IV. Anna vero regina Britanniae dueissa sentiens regi suo denegari in Galliam accessus, Ludo i cum ducem Auriliensem consanguineum regis eum multis militibus movit, ut in Italiam regi marito suo auxilium impenderet. Is urbem uasten Sem ingreSSUS, Operinum cognomenio Nigrum et opeginum c0gn mento Album Cariae samiliae civitatis Novariae ad eum Vocari facii, qui, quum multas iniurias accepissent a Mauro, concilium iniere eum Auriliensi ut civitatem Novariae audacter ingrederetur, quod eidem fores patentes et auxilium darent; et ita in die S. Barnabae Auriliensis et Salutiarum in archio, eum
eorum exercitu civitatem eo inprehendunt, arcem non mullum commeatibus repletam Similiter receperunt.
V. Quibus rebus a Mauro cognitis, coepit ipse de Statu Suo titubare ae reliquas ei itates litteris assidue m0net ut in ii de permaneant. Hinc est quod
72쪽
additionem , quam p0Suerat Super taxa salis, detrahit, nam additionem constituerat de tertio pluri, itaque starium Salis erat Valoris librarum sex imperialium. Praedia ducatus quasi inculta remanebani ; num creverant greges poreorum Silvestrium in tantum ut omnes fruges consumebant, quoniam ubique exiverat edictum ut Sub p0ena aeris et per-Λ0nae nullus p0reos oecidere praeSumeret, ac nulli venia dabatur : denique tandem ut omnes occiderentur saeuitatem dedit. Attamen autem ab omnibus Maurus exigebat pecunias, reddere promittens, Sed nequaquam faciebat; causas eriminales traetari a iudicibus iniquis permittebat ut siseus repleretur. VI. Maurus autem optans se in ducem a R0manorum rege confirmari, ab eo oblinuit privilegia ducatus, postp0Sito Frηnei Seo eius nepote ac Romanorum regis in aetate pupillari tunc eonstitulo: Brixi ensem
que l) episeopum Austriae ducatus et magnum Romanorum regi S eaneellarium eum priVilegiis ac mandatis amplissimis primo in civitatem Comi transmisit, qui cum comitiva honorifice hospitati suerunt quasi per mensem a quodam Iacobo IVardo. Deinde
Maurus expectans oratores imperii civitatem Mediolani variis ornamentis de oravit, ne amplum tribunal in platea maioris ecelesiae mediolanensis erigi iuSSil, quod e00 perire secerat geloniti rubet coloriac et aliis ornamentis; pro quo Maurus et imperii oratores, poSi mi SSam celebratam in maiori eeclesia, ascenderunt, ubi omnes Italiae principum orat0res et populus Mediolani ad spectaculum videndum e0n- cui erant. Omnibus autem silentibus Ias0n dei Mayno mediolanensis magnus legista orator et praeceptor meus orati0nem e0ndignam habuit, et quia Maurus
ili Seu civitatis nunc Brixen, Bress nons appellatae
Maurus a Ma. xi miliano in e stituram cluea. tus accipit.
73쪽
voluit se cognominari ducem septimum, de numero Septenario plura retulit, de his praesertim quae in eo anno septimo gesta suerant. Deinde, sinita oratione, episeopus et magnus cancellarius eum ense nudo Maurum investiverunt de ducali dominio, habito per prius iuramento fidelitatis, quibus omnibus peractis, dux et reliqui inde abierunt. Populus vero eum tumultu omnia quae erant supra tribunale apposita in praedam p0Suit. At dux Auriliensis usque ad oppidum Uiglevanidi Scurrit, et omnia in praedam posuit; sed Maurus ad eos Gallos comprimendum Galleatium Severina tem eum multis militibus et sex millia peditum uno impetu secus Novariam transmittit. Similiter et Veneti tu eodem agro duci transmisere multos milites equestris ordinis et levis armaturae sub duee Paulo l); et Auriliensem elauserunt in ei vitate Novariae.
VII. At Carolus, qui eum castris se conduxerat in rupibus Pontremuli 2) ubi videre poterat castra Latinorum, in quibus aderant sorte triginta millia armat0rum, asSidue rogat stendo milites ac capitaneos SU0S, nec non Helvetios, ut ad portum salutis regem suum conducere Velint, Deumque exorat ut a manibus impiis Mauri et sui regis proditoris liberet,
qu0niam, eo procurante ac eidem fidem dante, Venerat in Italiam. Qui omnes ei promittunt velle p0tius mori quam eum derelinquere. Helvetii omnes in terram se prostrarunt et ore terram SuSceperunt, iureiurandoque firmarunt regem ipsum salvum fieriit, De Paulo isto nee in Iovio nee in corio nulla mentio: verum uterque serihunt missum fuisse Bernardum contarenum cum DC equi, libus graecis leviter armatis ut Sanseverino auxi Iio esset. 2ὶ Quae urbq a Gallis incensa luit. Vid. Corium, lovium lib. cit. Guilaeiardinium lib. 2. Diuitium by Corale
74쪽
et ubique ferro iter aperire. Antonium Ballini uni Burgundum eorum ducem in militem ereavit. Ioannem Iacobum Trivultium similiter exorat, qui regi dixit : u Sire, ne timeas, unquam multitudinem militum latinorum , quia iam anni sunt quod a Mauro ars militaris contemnitur, nec militibus pecunia irrogatur. Omnes milites emeti sunt sub Mauro pauperes, ducibus militum, qui sint in aete sollieiti, caret. Iam latini milites sub Mauro perdidere scientiam militarem; scientia enim rei bellicae dimi ea n tibus nutrit audaciam. Nemo sacere metuit quod se bene didicisse eonsidit. Rudis et indoeta multitudo exposita est semper ad caedem, sic die tante Vegetio libro de re militari I, eapite I. Milites vero tui assidua exercitatione et labore continuo eognoscunt quae in aetem evenire possent, et rei bellicae docti esseeti sunt, et diseiplina eastrorum in tuis custoditur, et in certamine bellorum exercitata paucitas promptior est ad Vietoriam. Ideo, mi rex, Deus erit eum militibus et tibi eustos, ne disseras
inire eonflictum et bellum . . VIII. Unde rex audacter equos onerarios ante ire Puena ad Ta- iussit, quoniam Trivultius seiebat naturam Graeeorum run suvium.
et Albanorum uti sunt ad praedam solliciti: tum arte lareas ac tormenta in carris posita sequi; deinde aetem peditibus ae militibus sequi iussit; regem in medio armatum stare loeavit. Deinde impetu laeto ex montibus Pontremuli descenderunt; unde Graeci et Albani ad praedam habendam inter se dimicabant. Iloe videns Marchio Mantuae, qui primam aciem Italorum condueebat, eredens ut reliqui belli
duces, qui Seeundam ac tertiam cohortem ducebant, deberent eum sequi, audacter eum copiis Gallorum pugnabat, et ad interiora exercitus suam primam
75쪽
Iter Caroli redeuntis in Galliam
aciem conduxit, et regem ensibuS eoeperunt percutere. Sed Franciseus Galatii e0mes, ignoro an a principe Mauro esset pro lege datum ut bellum publicum eum Gallis n0n susciperet, ne, Si quando fortuna adversa suissei) noluit Venetis et marchioni auxilium impendere. Etiam fuit in maximo vitae diserimine Trivuli ius dum Latinis dicebat: . Nolii Gallo vos opponere quia mors Vobis dabita; ita exhortatione Tri vultii multi Itali salvi esseeii sunt.
Duravit conssietus per tres horas , et inundatio aquarum e coelo descendebat, quae Italis ex impetu Ventorum in oculis deserebatur. Itali ultra numen I ari Versus Pontremulum reperti sunt, Galli Vero citra et versus Placentiam suere Superiores :in siniti ex gente Venetorum in eo consti et u periere,
et multi capitanei eum in sinitis germanis militibus equestris ordinis. Pandulphus l) patruus marchionis Optimus belli dux interfectus a Gallis suit; et in
ea pugna mortui sunt ex Venetis Sex millia, pauci vero ex Mediolani duee desiderati sunt: et in eo proelio decessit socius meus Aloysius Rusea comen Sis qui sub domino mirandulano militabat; eratque Vir summa virtute praeditus. Sed rex, pauers e Gallis Oeei Sis, cum castris ad terram Fl0rengolae in agro Placentiae pernoctavit. Parabat iter Iacobus Trivultius, populum confortabat ut de Gallo non timeret, sed commeatuS pararet pr0 pecunia regia, et ab Helvetiis se tutaret quoniam eos
in eastris continere non poterat; tamen Solum ei-baria quaerebant. At Carolus rex noluit ut aliquis in oppido intr0duceretur, sed extra castra loeari
ssὶ Νon Pandulphus sed Rodulphus appellabatur patruus Franeisei Marci ionis Mantuae. Iovius vero scribit eo proelio Venetorum et Mediolaneusium militum ceeldisse ultra tu mil. Bembus tantum e Venetis MD.
76쪽
iussit et in hospitio Mathildae hospitari; et fores ab ea placide aperire , quum timore in oppidum
coniugisset, eam rogans ut claves deserat; et multa mulieri dono dedit. Postea rex iussit summo mane castra movere et ad civitatem Terilonae se recepit,
deinde ad Vieheriam terram ultra Padum t). Vo
luit et Galatius regem eum equis levis armaturae Sequi, et Vitheriae oppidum, qu0d erat suum, ingressus eSt. Rex Vero extra prandium Sumens, Ga
latius bombardam ubi rex sedebat exonerari iussit, et non multum a rege proiecit, quae res in furorem traxit regem , et multi ex gente Helvetiorum perierunt. Sed pius religiosus novi monasterii praedicatorum ad regem sese prostravit dicens veluti populus de hoc erat inn0cens, et orans ut veniam tribueret, et Veluti Galatius ex suo capite extra sortilietum ab eo custoditum proiecerat, quibus auditis, rex pepercit ine0lis, aliterque in praedam concedebat eos militibus. Tum rex se conduxit in civitatem Hastensem diu per Aurelienses duces,
post obitum Philippi Vieecomitis Mediolani ducis , eo iubente, p0Ssessam; et ibi militibus requiem dedit
qui erant senii fame mortui propter moram quam secerant in montibus Pontremuli qui victu carebant.
iii Nee de hospitio Mathildaei nec de periculo ad Vichiriam apud
historicos nec italos nec gallicos aliquid invenitur: attamen in Comineum haec verba leguntur: et altas mes eo cher a Florensolle , leaeeond iour pres Haisaflee, et passames la rivi δre de Trebbis: mulsit demoum de Paulire part deuae cena Ianees, nos Suis e et tot te Paristillerte. In historia caroli VIII, legitur regμm in abbage Salmedon ultra Trebiam ea noete suisse: quao haec Salmedonta sit abbatia nescio, opinor errorem irrepsisse, et forsan legendum esse S. Iment, seu Sanctum Imentum nunc Santimento , qui locus ultra Trebiam ost. De hoc vero quod Muralius ait accidisse ad Viehiriam quast fides sit habenda, ignoro: res certe gravis est, quapropter silentium historicorum omnium tam nostrorum quam Francorum qui nullam mentionem sa-eiunt mihi mirabile videtur.
77쪽
I. Marehio Mantuae a Venetis duae eonstituitur. II. Dialtriae duae germanus e gente Lamber ten-storum ortus Comi advenit. III. Copiae et duees in eastris Mauri Novariam obsidentibus. IV. Novaria obsidione liberatur, puae eum Carolo fit. V. De morbo gallies.
germanus e genie Lamber tenisgorum.
I. Veneli residuum sui exercitus secus Novariam eonduxerunt sub marchi 0ne Mantuae, et eum tunc in suum ducem belli, seu eapitaneum generalem con Stituerunt, cum vexillo eum estigie S. Marei aesceptro deaurato gemmis et margaritis ornato: quae omnia ad castra miserunt eum duobus oratoribus
Venetiae patriciis, et eum in sinitis militibus suae gentis in aetate iuvenili constitutis serme numero centum. Quem marchiono in per prius videram in aula eastri Mediolani ubi Maurum Veneti visitarunt, vexillum et sceptrum ae bullam plumbatam suae dignitatis Mauro ostendere; quae res duci praeoptata suit quum essent cognati, nam duas ex duce Ferrariae receperunt Sorores in e0rum uxoreS.Il. Dux e Germania ferme decem millia peditum conduxit sub duce germano nomine Dialtric, eratque ex familia Lambertengorum Comi ei vium, qui asserebat maioreS Suos propter guerras et simultates Comensium in Germaniam inferiorem confugisse; et ab ipsis Lambertengliis honorifice exeeptus fuit. Milites quinqueeentum similiter ex Germania in seriori conduxit, qui omnes per eivitatem Comi iter
78쪽
secere: erantque milites ipsi compositi moribus ae modesti, hospitatique suere in hospitiis publicis sine tumultu ad instar religiosorum. Summo mane divina in eeclesia audiebant, ad minimum usque quadrantem Omnibus persolvebant; erant pro maiori parte iuvenes et formosi, induti armatura levi, pileum serreum aur0, gemmis et margaritis ornatum in eapite deserebant, brevi vesti eroeei aut rubet coloris desuper armiserant induli, optimos equos Seeum conduxerant, hastas grossas eum serro; et, l0eo monilis, vulpis caudam gerebant. Comenses eos summ0pere laudabant, sed deterioris conditionis postmodum extitere millies galli qui erant superbi, lares ciVium eum matronis pudieis inhabitare volebant, adulteria, rapius, incendia, rapinae, homieidia et omnia ne- sanda Italis sine rubore committebant; et Deus eos sine proelio fugari ex Italia permisit, uti anno MDXII videre est de gallicis praeliis. III. Alios multos germanos milites Rex Romanorum ad eastra Novariae transmisit. At Veneti et Maurus ad S. Agatham ultra eivitatem Novariae castra loeaverant versus Vereellarum civitatem, ubi rex gallus cum copiis suis se transtulerat. Latini in unum colligere milites, ut numerus deseribi posset et ut
viderent an essent maiores numero ac eorp0rum
viribus et quos utiliores equos haberent, et an essent melius contenti quam Galli quum plures pedites essent eum eis, nam in peditibus maxime consistit robur exercitus) ut, si contigisset Latinos esse Gallis superiores, non disserrent conssi etiam publicum agere. Nam sertur quod in eastris Latinorum aderant quadraginta millia armatorum et ducis
Ferrariae filius Iulius l , Ioannes Ssortia dominus
lii Hie erat filius Hereulis natus l8s ex Isabella Harduini neapolitana. Ob coniurationem in vinculis eoniectus liberatus luit post iaII an. copiae ei duisees in castris Mauri Νovariam obsidentibus.
79쪽
Νovaria obsidione liberatur, pax cum Carolosit. De morbo a
Pixauri, ac suere omnes Italiae duces et principes, et comites Virgilius et Antonius Pigillianus Romani, quia Carolo captivi conducebantur, et in conssietu Pontremuli ad Maurum ducem, libertate consequuta confugerunt, a quo honorifice recepti sunt. Ego vero eram in eastris ad ducem pro oratore eo mensis civitatis, quoniam Comensibus irrogari pecuniam petebat et dono tradere ducat0s quatuor mille duci: eratque dux cum Beatrice in castris in oppido Vespolate. III. Auriliensis dux qui reelusus erat et ab Italis ei reum da ius, et quasi omnes fame premebantur, saeuitatem egredi quaerit, sed a Latinis denegatur:
et omnes Vineae quae erant prope Novariam suere incisae ut Novarienses vino ea rerent, quoniam men Si SAugusti iam inceperat, aquas ad molendum divertunt. Rex Vero sentiens omnes Latinos et Germanos in unum collegi Sse se, pacem quaerit. P x tandem
sequuta est inter Gallos et Italos, ut civitas Novariae Mauro restitueretur; duci auriliensi et Gallis ad regem tutus esset aecessus: Opiginti sei licet Albus et Niger de Cariis essent salvi; et salvus pariter esset comes Mansredus I orniellus, qui a Mauro fuit
Novariae transmissus ut Auriliensem et Novarienses rogaret ut Mauro civitatem restituerent, sed totum
oppositum feeit. Galli erant febre ae suxu quasi semimortui; hoc idem contigit Germanis quorum
maior pars mortua est; nam diu castra stetere in
loco S. Agathae paludibus repleto, ubi suere macerati multi milites Germani. Fuere sepulti in ecclesia saneti Augustini ordinis heremitarum in suburbio Coloniolae Comi civitatis, nam infirmi iusserunt se eonduet in ei vitatem Comi; et rex Carolus cum eastris in Galliam reversus est. V. Infirmitas aulem hane in Italiam inaudita a Gallis relinquitur, quae mali galliei abinde nomen
80쪽
assumpsit. Erat quidem infirmitas pessima, pustellas in tota parte corporis inducebat et longe latas, et ab his dolores intensi in iuncturis, in ore et in eapite dabantur, Saniem et putridum sanguinem pustellae emanabant. Initium huius morbi deprehendebatur ex Vulva mulieris. nam homo in coitu eum muliere morbosa illius infirmitatis in virga in primis sentiebat pruritus, deinde et ea tristes ostendebantur, deinde iniuneturis intensi dolores, et magnae pustellae et in ore et in introitu gutturis. Et quum infirmitas esset ignota, nec in antiquis eodicibus descripta, nullaque ab Hyppocrate, Avicenna et Galeno medicamina attributa, quum ipsi nullam de ea laetant mentionem, infinitos oecidit infirmitas ipsa. Mediei nostri temporis ad sui placitum tribuebant medicamina, et in ea infirmitate incidere p0ntisces, rege S, principes, marchiones, belli duces, milites, quasi omnes nobiles, mereatores et omneS qui in libidine residebant, clerici saeeulares, regulare S, unde optime dignoscebantur pudiei ab impuris hominibus. Sed ex longa investigatione mediet reperierunt medicamenta morbo appropriata, Sei licet sulphur et alia
medicamina venen0sa, unde nunc multi Sanantur.
Multique in eius principio privati sunt membro,
quoniam xirga eorrosa remanebat, alii Sine naso,
alique oeulis sunt privati. Erat quidem stupor et res miranda quae ex vulva Deus in coitu posuit. Mulieres a viro, et viri a muliere eontinebantur: mult0s libros de eo morbo gallic0 multi comp0Suere.