장음표시 사용
171쪽
nc agatur Aquilia. Caeterum haec ita conuenire non posse ante eon tractam obligesionem: alioquin futurum , ut modus actionum aut a Iege,id est ciuili iure, aut a Praetore introductus per priuatos infirme- tur,quorum eonventione fictonibulque nec ex praetorio , nec eclois
lenni iure quid quiam immutandum sit. Ait lex, ita Ex AETOR I o, ut ecce,stipulationes aut sunt eo nitention les,aut praetoriae. In illis,contra et ulla int sor mam contrahentes, hae legem ex mente Praetoris accipiunt,qui eas proposuit:denique in his nihil immutare licer,
i in φη nihil addere nihil detrahere . Nam Praetoria iurisdictionis est, si , . . d. quid in huiusmodi stipulationibus vel addi, vel detrahi, vel immutari
ver ubi g 'porte.it',& si crmo ambiguus aeciderat. Praetoris est interpretatio. d. ν ii Elus enim .inctore venalcioὰ mens aestimand est . Ait lex c1ipvi ac si I. Ius ciuile solenne est, P aetorium non item, aut ibit'. 'de profecto non peraeque. Qi imobrem ius praetorium et upulo sit.iti, prMo. ip nimiariau lubtilitati iuris opponitur'. Ergo ne praetorium nee ei--.t de rite ius ullam n partem a priuatis vel tolli vel im naulari potest. Deiruust. iςii praetora exemplum attulimus, de ciuili aliquid dicamus. Libera matrimonia inquit Alexander Imperator esse inti itus placuit , idc que p.ict. , ne liceret diuellere , non valere, ct stipulationes, qui- l. c d lo is poenae irrogarentur ei qui quaeve diuortium fecisset, ratas non
sita rial eri e Onibit . Hoc ita , taliae poena .r ut gr.iuiores aut leuiores ir- ' rogentur, quam ea quae legibus inductae lunt. Contenti enim es-
tici 1. piae se debemus poenis, qxias ius eunte introduxit et quod Pomponius omae. i.de ita extuliti, Si ita stipui.itio fict. fuerit, Si eulpa tua diuortium sati Lai 'i ctum fuerit, diri nulla stipulatio est, quia eontenti esse debemus de Quictu poenis lege eomprehensis, nisi S si stipulatio tantundem habeatici, si M. nae quanta lege sit comprehenta. Illudini si filiolin omittendum non ν quoque est, quod nunc succurrit, Praetor ij iuris appellationem , ad ius aedilitariis, . tium ae tribunitium protrahendim Deum obstipuI.itiones praetorias cte tuli. Pomponius ita exaudiri oportere dieat, ut in his contineanture iamri. trium aedilitiae, quod hae quoque a iurii dictione veniant ius aedilitium s. de oras honor.irij iuris portio fit h. Honorarium vero ius diei solet, quod ad , IL, .iris honorem Praetoris venerit ad honorem Praetorum si nomina- a.de iust.& tum squamuis id quoque hondrarium appellari possiti uicunque s.ἡ magistratus, qui gerunt honores, auctoritatem dederanti. Denique rariu.mst . eontra ius publicum pacisci nemo utiliter potest, siue id ei uilest, --II siue honotarium: 'oe siue sit praetorium , seu aedilitium, seu trivit. bunitium Ius enim publicum priuatorum pactis mutari non potest: .. I... vi Iurisconsultus ait , de Iacobus uiaeius exposuit in notis ad i. . de per 'us publieum S dei actis Hoe vero est quod traditurii l. neque: V a s pignus qJ. . I. i. priuatorum eonventionem iuri publieo non de
turpem z Og,ire Ἀ hoc est iuri communi, quo totus populus Rom. utitur.
fit. Ideoque impedire non potest neves ex malefiet quod fiet, vel eu
ine e l. m. contractu qui habebitur,oriatur obligatio, vel actio itemque Leere Q-ςφd i si non potest , ut quis ad id quod fieri ius prohibet exequendum , obli- 'fi lii getur, etiamsi adlabita fuerit stipulatu, . Nam non modb non paci o.
172쪽
AD 'IT. DE DI VER ME G. I, R. - ir; sed neque cautione ac stipui. itione priu .itorum legibus4 iuri publi- eo refragandum ella constitit ' De pacto quidem exempla pro fetam aliquot ut ecce, pupillo rerum rarum administrandarum ius non iis tui. et con ,etit h. Denique ita placui is Iustinianus ait h.inc esse regulam νιLF ici, ut iis, ut pollit pupillus meliorem, non et i .im deteriorem conditione 24- , suam facere L& .iius, Meliorem unquit conditionem tuam fice de te pupillo, etiam sine tutoris auca Oritate concessum est. Ergo si pu VI' D d Epillus p.ictum secerat,nea eiciatur, utiliter fecit si autem ne ipse ab uxx--. alio pet.it vel intra certum tempus, vel in perpetuum nihil gila suo amisi. niam eontr.tauris ciuilis regulas picta conuenta .u. non hibentur i. s. dero. Eademque ratione Diadus sine censu, vel reliquis ut comparetur pa tari tuctione etsci non potest . Eadem ratione cum regulauit iuras toto su vel re sis n. perficiem ecdere. si quis in tradendo dixe iit, se tolum sine supei fiet ea Pe 'tradere, nihil proficit quonianus it per ricies tr.inleat, quae natura ri vis: solo cohaerctf. Itemque cum ex epistol. D. H. idriani diuid .itur inter fidei utares obligatios, non ideo miniis diuidetur, quod adiectum in uadedo. r. obligatione suerit ut insolidum singuli tenerentur : nam clim hoc ..', non adiicitur, singuli tamen in Olidum tenentur, de nil, Lea conuen ction. tio mutare potuit de conditione iuris constitutione'. Addamu di 'i
aliud exemplum Mattiarior m eum, ad quem dotis nomine ali Quid pecun .l fi . peruenit, funerariam actionem': qui dotem pῖO muliere dedit, stipu d. sa i , Litus est sibi duas dotis reddi partes, tertiam apud maritum remanere, lar. tum pactus est, ne quid in funus conserat maritus: huncis .ilitumio M'φη ς
tetit extraneus qui mullerem tunerauit n)hHominus conuenire pro licet. C.de parte dotis, quae apud ipsum remanserit, idque ideo, mutatacto ius 'ς vis
publicum intringi non queat, ut ait Vlpiant crassio fit, ut .ictum eon s. de residia dotem non sit fetu.andum' vel conuenire non possit, ne omnino P es, idos petatur, eonventioque illa moribus improbetur m quippe mulie itu. i. d. ribus conseruari dotes, pi Opter qu.is nubere pol sint, e Et ques a luas lia I :s' nbere, interest Reipublicae'. Qua ratione conuenire non potcst , t actis o . longiore die dos reddatur , non magis quam ne omnino redd.itu: I' quod enim ad reddcndae dotis diem attinet, pacto mulie iis condulo em v n. i. nem non deteriorem sed meliorem fieri obtinuit', quemadmodum de pupillo etiam diximus: de hoc est quod Pauli sententia continetur, bi runctionem dolis pacto mut. ri non posse quia priuata conuentio tu
D publico ni huic roget. u.im sententiam in publicum Cura clus i. o solis. protulit, de Ore tuo breuiter, sed erudit explicauit E idem r.itione ' cum filij meritis migis ad paterna obsequi. prouoc indi sint quam iiii. ompactionibus adstringendi vi anxit Iustinianus, ut si quis p. it receri .is
Iespecuniam v acceperat, pactu ἰque tuerit de querela mollicio si id ijdiri uersus patris testamentum non mouend. .huiuimodi p. icto non pia, Mirs bu
gravetur, pol sitque non ignitum ipsius iudicium oppugnare . Ulaneis i. dei a. post mortem patris p cilci filios poterit de querela inofficiosi , quae iam nata est , non mouend- , eique renunti ire n.lm de iure prau.ito seriae s.
non de publieopaci lenur, quod tamen is ponusex. non diceret, quia: ἔ:g
173쪽
ae/p, sdi tradit , ideo se constituere neu icerdos renuntiare possit sori praescrit Id. isto piloni, quod ius publicum immutari non possit priuatorum eonvenia ut ις tione, sed erroras pontificem recte coarguit Culae ius doctor meus i. i. de in notis ad . ius publicum. s. de pactis. Itemque ius ciuile more que antlsi nos, ait Vlpianus recepti, non patiuntur donationem inter con-viiu&Vxο iuges at .im csse quineti .im soluto matrimonio cis quem donatio. .λά. nis Venitet, Icci rem sibi scddi petit h. Id coque conuenire non potest,
ci . . hoc pacto v lauis is yciuile ius imp gn.:tur. Quod ita vetum est, , . h. nis pactio hae e fi it oluto ..tiimonio, vi put . si diuortium bon. gratia i ctum lit: n.im hoc caluid coi: uenire potest. Nec nominitim aute.
c. si stimet Accdriius ': in fraus publico iuri fieri nondcbet , ius publi- , itans cum circumuciatri non dcbe Perinde tenetur qui fraudem legi secit, 'i' ' et ut is qui contra legem aliqvul admisit . . quin imo neque contra legis d. l contra interpretationem Pacisci polium us, quam qui circumuenire vult, ma--' Ioieri quana illo casu fraudem admittit . Sine in legem committunt . . M. io xij qui xigorem eius scrupυlosis de excogitatis artibus eludere selli-nu nant , ut in Iustinianus . Et qlamuis apud magistratus municipales, i Piri qui ut Paulus docet utque ad certam duntaxat summam ius dice- i. ita fidςi b.itiae , agi de re maiore inter conuenientes pol siti quamuis inter litides gitores convcnue possit qui di hoc est quatenus qua de re pronun- tietur, auctore Vlpian madebit iudex,qui vique ad certam lumniam O. Atia uadicate iustus est, etiam de re maiori iudicare possit, si inter litig to- tutius res conueniat': itemque ut id in iudicium non veniat de quo nomi: Eri Eri . natim actum cst ne veniret', itemque ut seriatis dic bus pronuntieturrit. s. ut eodem libro Vlpianus ait exaltamen id recte inter se pacti cine- o. i., ' queunt clim exempli mali sit 9 viceri.am lententia iudex pronuntiet: m. i. ad quin etsi compromissum ita fuerit in arbitrium, hie ita receptus cogitatis non potcst a Plaetore ut iudicet 'init lex postea, Riv ATOR v Muxnerat . . CONvENTIONE. Idem in corporibus 4 collegiis, utpura ne
tu es, gotiatorum, alti si eum , ergo Liborum l .ilneatorum: quorum illicitari si rei in pactiones prohibentur Idem in sodalibus quibus potet lutem ficit: aiuia lex p ictionem quam velint sibi serre diam ne quid ex publica legeni de qua eorrumpant, ut Iurit consultus tradit L. Et in his igitur illicitam con- .. trarius cilicet publicum factam pactionem reprob.imus. Idem incon-ol. solemus uentione .lgistratuum municip.alium, siue duumvirorum: nter quos abi: si hoc conueni fel, ut alterius tantum periculo tutores latentur eam leg. si se pupillo non praeiudicarem H ditanus rei cripsit, ut est apud Vlpianuq in l. i. . si inter . s. de magistr conuen ubi huic sententia liuiusmodini. qualen; ratio subiicitur, Conuentione tenim duumvirorum ius publicum I r mutari non potest. Sic m. 1gistratus efiicere pacto nc pollunt, quo- l. i. C. de minus collegae quoque nomine ob administrationem conueniamur:
i .l: . quoniam pacto ius Rei pubi mutari non pol cst v idem Vlpianus trapente. 3. de dit . Nec igitur priuati, neque magistratus municipales sol mam pu-
174쪽
bliei, hoc est praetori si uris, aut ei uilis immut .rre pacta queunt. Dicet aliquis, Cur ergo licet impetrat .im a Praetore actionem remittere, ae pacile id e non exercend .i, quae ibim inchoata est, actionc I t. enim co- temni iuri ldictio, deis .iic stast: v. oria videtur, cui te litig. Hores com miserunt, contestando litem in iure ad sellam Praetoris ac tribun .il ita edictum etiam,quod pars quoque iuris est publici, de ex quo iudicium permissum,&.ietioni iudex additus suis, pernere videtur, qui paciscitur. Sed huic dubit. itioni sic respondebo, t. itra in specie quae deoperis noui nunti itione id rcm familiarem pert: ncnte bet. it proposta Celsum rei pondit se Vlpian te scri Isto quoquci .itu non elle periculum, nep.ictio priuatorum iussu vel auctoritati Pi .rioris antepi sita esse vide.itur. im nec aliud Plaetor agebat, quam ut uotum controueisias dirimeret ratumque litabere dcbebit, ii ponte ab ipsis recesserint. Similiters post nouum op is nunti. itum, atque adeo poste .iquam Plaetoriae iurisdictioni te commisisti, connc ni it fort. Ie tibi cuaduertatio, ne ideo minus aedificet quamuis quid .im auctore Vlpis no putauerint non valere p. ictionem , qu .isi in ea re Praetoris impcrium versetur a d .ind. tamen erit vicino conuentionis exceptio, si tu a Duris; napis ut quod operis post nuntiationcm secit, hoc destruere interdicto s si
rc Ititutorio compellatur'. Ita ni ut pactici liceat Untra ius publicu, pr me. i. de id est contra Praetoris edictum de iuret .imen priuato, non de iure o, publico. N.im ita heres p.rcilci poterit cum legitariis, ne vi.itur eo, post operis.
quod pro se introductum est, bene licio legis F.ilcidiae cui tamen, ut x
pote iuri publico refragandum non else, nec pacto priuatorum, neque de oper. nocautione, siue stipulatione constitit, ut ante dixi md sq. Quod cilicet ' ' 'i' iste accipiendum est, ut inuito herede impediri non possit'. licidia: lua citi . . si nolit ipse uti non ideo .agis rest .ag-tur legi ac iuri publico, cum iri , lex non ita concepi. sit, ut ipso herede inuit lom.'m h .ibere dc be.it. Denique auctore P. ivlo poterit heres in vendend. heredit. Ne cauere, ut ista ege Rilcidia interueniente solida legata praestentur quia ea lex heredis ea usi lata est , nec fraus ei fit, si ius suum diminuat heres, qui ho minoiis heredit .item distrahit quo solida tegit prast. iri vult d. Q. potεst. N.imi ut M.Tullius ait 9 Qx odis: hi lex me ..c.aul. det, eo mihi non vluton licebit 'Sic licet bi semel in aliquem Nigit Ore compromi e ct i. inserunt,in receptum cst ibi trium Praetorii increm .idct iram ct soli. V 'citudinem suam pertinere puteis, attamen a compromi illa recedere iri permissum est xarbitro quoque accepto, Dist.rm ter fr.itres colle redes, consensu, diuisioncm, reuocati non oportet, licet arbiter sen de se in tentiam iurgio perempto, non olixerit F. N.im PizIzr quam quod Ilii '''; .i gatores quae inter se ipsi sine dolo malo peDigerunt, ea in primis ubi L. m. ieis Iter seruare debeth, nihil etiam hic auctoritati Praetoris det r. illitur qui ad se huius rei curam ideo videlicet reuocauit, qu bd studeat lites fini eo muli rite ompromissum enim ad finiendas lites pertinet ibi quod non de dr β beant litigatores deeipi, qui arbitrum, quasi virum bonum inter sedi ---. Reptatorem elegerunt , non etiam ut inuit cogmtur stire arbitrio: s
quini no ex compromisi non oritur exceptio, sed si poena sit pro iis '' '
175쪽
1 6 P, AEL RA BAE L I. C. T. i. 7. d. missi, huius naseitur petitio . Denique nihil mirum si eonuenire o. εecepxub test inter litigitores ne suturo stetur ubi trio, si tu idem ita litigium omne terminatur. Sie qui remittit actionem, qui patitur vieinum eui nouum opus nune lauit aedifieare , Dei contra id quod edicto Pratis iis de publieo iure eontinetur, sed non refragatur iuri publico. Nam per pactum huiusmodi, ius aduersario condonat suum iuri publico non derogat, quia ius publicum non vetat ne alite discedatur. Quinimo id Reipub non parum interest, ut expediend.uum4 finiendarum litium permulta intre mcdia modique quam plurimi Sie aecipiendubra pae isti esse puto, quod ait' Ulpianus lib. i. ad edictum Edilium. se libens,,, pacisci contra edictum Edilium curulium omnino liceremon ut refragari pol simus aedilitio iuri, quod est honor.vij publieique pars iuris, sed H eontra beneficium edicti aedili iij, in eontractu puta venditionis ad quam solam id edictum pertinet, de interdum ad eam,qua: huic est
assimilis, permutationem non etiam ad loeationem, aut eontractus
eo liten reliquos siue ingerendo ipso venditionis negotio, inter eontrahenta .a tes aliquid conuenire possit, siue postea 4 ut ecce, venditor etiamsi aiunt αὐ- ea ignorauit, qua praestari iubent aediles, nihil esse viiij morbive inj4is ara arcq Uae Venditur, quaeque ipse h. ibere nota potuit, praest. ire debet cla Ed.ed emptori, cuius non interest qua ratione sillatur, utrum ealliditate ve-: ἡ- , a dii Oris, an ignorantia'. Hoc est ius aedilitium, eontra quod ita poteste iis .ctu pacisci emptor, ut a dilatias quascunque actiones remit t.it. Ita enim ius, i .a uolicum non immutat, sed iuris publici bene fieto non utitur: ius denique suum, quod sibi iam competebat ,remittit adeo ut neque da nos 'mi diis ei se regressus in venditorem, qui non eonsulto viiij morbivea-αu En ib. liquid in re vendita reticendo dissimulauerit, ut eodem liba id edictu. , 4 i a linum Vlpianus tradit L Itemque per edictu mi ut ait idem auctor et inpio curulium etiam de seruo, quasi de re pretiosiore cauere venditor iu- belli , id euὲ repromitteres sed specialiter id agi de conueniri potest sum. d. viiii idetur h, vel contra, ne ea utio dupla praestet ut Lnee obstat φ
' stipulatio duplae honoraria est , eui nee quicquam vel detrahi, vel ad-oue lius di potest, ut ante diximus . N.im in caeteris omnibus, vel ad AEdiltu, d. l. empto vel ad Praetoris edictum pertinentibus, quae non ad publieam laesio -
salsa et ne in , ad rem familiarem respiciunt, paci lci licet, ut est apud Vl-
de eui Litanum Quaero cur ergo non liceat pacisci de summa quae in lonii. I hi'. demnationem deducaei est a iudice, iusiurandum in litem 1equente,eurῆ. de praei. e. sum m. minui pacto non possit, ut est in l. 3. C. de inlit iur. quam
I bia legem ut effugiant nostri aiunt ibi agi de minore qui paei seitur sed
conuenta vox o satis indieat ibi agi de maiore Ratio autem il- . ., ' V sius legis illa est rtasse, 'uis quondam curatoribus nunc remitte' extanto rede tuo iure nee quidquam possit, quo magis ipsi puniantur quid o - , ἡ,ktas vertati sunt in administratione curationis 1dq: non tam sortiisse ob Obl. utili tuem minorum publicam, quam in odium curatorum introdu-veisie. N in Ait lex, OBLIGATIONUM CAus . . Causae verbum sti-
ὸ ΠΛ tum di modum significat ' cum dicimus, Vbi ita donatur mortis
176쪽
tis eausa donationem' itemque cum dicimus ea ulas de eonditiones . I 2 3 inesse stipulationibus h. Vtrum igitur hoc loco sic obligationum eau mori. 2.sas accipimus an ver,causas, effecius obligationum , id est actione ζ' interpretamur ut Graeci videntit faceres apud quos huius lehis in ovistis a
pallione immutentur, ae perum Uum , is per exceptionem. Verum m 7, actiones non lunt eaulae Obligationum, sed oblig.ationes causae,atque ut aiunt nostri)matres actionum. At, si iuriscontulto credimiis, obligationum causae sere sunt quatuor Aut enim dics in his est, .lut conditio,aut modus, aut accessi,/: harpo lantipi iure immut .iri, ut si quod vhν-
stipulatus sum sub conditione, id in diem postea stipuler nouandiani , . . , mo nam ius in stipulitionibus continetur quae vicissim aliae alias ubi tollunt, si hoe actum est ' per exceptionem au: em, ut si pacistamur, in . Us stipuler: aut vero si sic stipuler. dod mihi pute, vel ex die de stes
bes, usque ad Kalendas illas d.ue spondes quamuis enim ad tempus ςr an obligatio eonstitui non posse, atque adeo prior nondum sublata esse videatur, attamen hoc quoque caluobligationis causa immutabitur: nam si stipulator petat post tempus, vel pacti vel doli ea ceptione ium- mouebitur. Itemque si non eonstituendae oblig itioni conditionem inseruero, sed post puram eam atque persecta myosuero, efficax non erit eonditio, ita, nisi nauis ex Asia venerit exissent et amen ipsa locus erit ereeptioni ficti eonventi, vel doli mali f. Ergo ita fit, ut v si .eum quisa oblis.itionum immutentur. Caeterum s .itus. n. tura oblio alio mqnis ex post tacto laue stipulatione non immutatur finge ita stipulitio. Demad-nem esse eontractim , Insolam intra bicnnium illo loe aedis e.ire ' ni, spondes quamuis nee reus promittendi aedific.iue iit, O minus sit re vij. d. i. sidui temporis quam quo aedificium extrui pollit: sic interpretor ver '. i 'ba Iura leonsulti quae paulo aliter se labent hoc modo, Et tantum resi priari sedui temporis sit quo aedificiuna extrui non possit9.ittamcn ante finem io. bienni j stipulatio non committitur. Neque enim stipulationis stat .s a. ' μ
.iit Papinianus s)euius di cs certus in exordio fuit, ex post Rcto mu-4l.insulam latur. Vtrum autem p., et o non ex eontinenti adhibito status obheta de
tronis immutetur, non abs re quaeri poteli, utpote de iure controuer.
so: Atque ex verbis quidem eiusdem Papiniani alio loco' relatis es. ' id π.si quis ea interpretatione iusta moderetur Jc leniat mutari pactonsi Ib. zis potest: vveeee, duo eiusdem rei depositari sculpam promiserunt, qui de dolo tantum alioqui obligarentur, alteri postea pacto culpa, cmis sa est:quauis non aeque unus ut alter obligetur, sed hie de dolorinium ex posteriore pacto, ille ob culpam quoque teneatur ex priore conuentione contractu adhibita in continenti, non ideo minus tamen duo rei sunt: quia posterior, quae ex interuallo facta est conuentio, odan altervis tan*m perlana intercessit, Oblig uionis, Quae duos initio Disitiro b c Orale
177쪽
LεIdem reos Deli, stilum naturam immutare non potuit'. Hate ille:quae a '-3 se si me se accipienda sunt, ut quamuis eos a quibus ab initio impar su-
ponendo4 scipitur obligatio, verum sit duos reos non elle attamen liquae patd 4 φ fuerat , impar deinde pacto unius esticiatur quo ficto alieri eorreo, nisi socio . vel prodet Te vel noceri non potest , ut suo loco planius ab ades in nobis explicabitu th non mirum si maneant duo rei, ieet imparis obliti ἡ I. gitionis, quorum initio p.ir fuit oblig.itio Status enim isatura unicuique obligitio uis emel cotractae durat: qmmuis quod ad illum attinet quii 'μ pictus est non quantaim ad alteria in correum pectat, quippe cum ipse nihil egerit beneficio praetoris, qui .icta tuetur opposita exe eptione, immutetur atque adeo tollatur ipsa obligitio non quidem plo iure, clam id non utique in p.ictis quem .idmosum in stipulationibus verse - , e, i. tur Pc exceptionen p.icti scilicet, ut Paulus admonet. Illud
p ieret . . const.it, In contractibus bona fidei substinti .im contractus naturam- ,.yptia que obligationis, omnibus integris .inentibus aut in integrum resti stipulatus tutis, in totum vel parte vel im,uatariae reformari posset.icto con-
' i uento, id est noua eorum qui contraxerint conuentione atque eo n-
liv.f.adeo sensu: quemadmodum circa emptionem plurimis luris nos riciapiti
si h 'μά. Dus' tr. iditum aecepimus quibus d illud continetur, a priore eontrapete et .veri u ita recessum intelligi. At eodem contractu manente, nihil prose- sic id ς 4 cto ei ream ituran xlubstistiam eius immutari potest ne re quidem
suerint non ex iis quidem, ed secundum eorum tenorem ex contra .mpiti clu actio vel exceptio detur: Ex interuallo autem adhibita exceptione d is,' partant . Caeterum sine meree quaevaeneat aut sine pretio ut si tem-c Tu indoitio ut sine mercede locatio , neri non potest ne pacto quidem inii erm continenti apposito , nedum ex interuallo propter ei quod sine his . Si tu is quae dixi miis, eiusmodi contractus non consistunt. Itemque status seoxium , natura precari hare est, ut qui precario concedit, sedet, quas tunez, irem recepturus cum ubi libuerit precarium soluere Quamobrem etiamsi
res 3 sum maxim Pincontinenti cum preeario di quid datur eonuenerit, ut ad e,riue, a. certum usque tempus precMi Opossideat,nulla vis est huius eontra na- l ., turam contructus pei secta conuentionis, ut rem alienam domino in-:όy' ' ulto possidere liceat,&qui precario rem h. ibet, nihilo magis exce-gleg, eum ptione adiuuandus est ne possessio ei ante auferatur . Similiter esim Gi Ei ' substantia de natura emptionis ex pretio consistat, .icilci quidem pos-ro sumus vel ex incontinenti, vel ex interuallo, ut minoretur, aut adaues,. Id. geatur pretium at conuenire non potest ne omnino pretium detur, eolr.empe sine quo nulla est venditio', quamuis pacisci possimus ut merees, si-:όar ue pensio eonstituta in locatione , ut pretium emptioni definitum re-iles s. Mo mittatur dicet contra legem Contractus, ct consuetudinem regionis . .e. laevi vera sint:nemo tamen est qui neget obligationes ipsas ex Prae- Ioea: nes torio iure, ves eluili ortas, immutari, in totum tolli exeonuen-ς ' - tione priuatoium posse, pactoque id non inutiliter effetare quod mi
178쪽
hi debes iplo iure ei uili, vel honorario, amplius debeas p.rctumque ipsum aut omnino tollere actionem ipso iure si ius eontinetur in pactocvtputa si est legitimum', vel ex eontinenti adpositum aut inanem 2,ae emeere, opposita exceptione, si versetur factum in pacto h Moueatet forsitan aliquem in contrarium qu bda stipulatore eertam eonditio idi:
nem'Iam habuit stipulatio, immutari poste non polli traditur, ut petem; puta si stipulatus sibi aut Titio suerit. Nam etsi debitorem Titio solue re prohibeat, soluendo .imen liberabitur idque Vipsanus ς cribit ei Minoa quia tute stipui Hionis soluit. Secus si post stipulationem debitori man t - φyio, d .isset aut per mi ullit ut Titi solueret ac deinde vel Titsum vetuisset libri aecipere sciente reo promittendi, vel huic ipsi promii ii de intias set ne Titio solueret: nam hoc callioluendo Titio, non libet.iti debitorem , ab eodem Vlpiano Caio traditur . Merit δ: eum, ut p. ictum Irim. pacto is nuda voluimas eontr.tri. volunt te reuocetur, hoc casu τι ἡ de iure stipulationis nihil immutetur quod solus stipulator ficere, in c-mei .uito, aut non contentiente promittendi reo non potest sic enim ille . i. ' 'Vlpiani locus accipi debct, quod Aecursius de abj non animaduerte unus. ruiit. Caeterum non negit pacto conuent certam illam stipulationis I figis eonditionem immutari posse cum a contractu pro parte non minus recedi , quam totam obligitionem reformari tollique pacto posseeonstet ac pro explorat O .ibeatur . Neque vero hare sunt eontraria, s leo iuri .
sed diuersa : Ex post iacto stipulationis aut cuiuscunque obligitionis I . . I
statum non immutari, per se i ei licet, vel meri nuda unius volunta si se . si te sine eonventiones Pacto fieri non posse, ut sub Litis veluti sunda θ pvi v
mentis obligationis e .ieonsistit: Pacto immutati .ic tolli obliti tri 'nem,quod tamen ab illis neutiquam percipitur. Quamobrem Eben te hoe loeo Causas oblig. itionum pro ipsis obligationibus de contractibus accipi ima ut nihil aliud hie significetur, quam quod dicium estina .eontractus 23. s. s quid plus vel minus conuenit in singulis eontractibus id seruati quod conuenerit. Sine Paulus ita vel bum istud e triapsa signifieatione usurpauit quo loco RQ iam uis Senatus de iis actio q*βὴ 'nibus transferendis loquatur quae iure ciuili heredia inlic redem co- tine , ad 'tuni: tamen honorariae acetiones transeunc: nulla enim leparatio est. ζ δ' '' Imo etiam causa naturalium oblig itionum transit. Si es c.iulam testamenti pignoris,ddiis, educam ordinis, facti, possessionis, pecuniae, propriet tis bonotum, Sc pro testamento, pignore,dote, ordine, facto, peeunia, proprietate, bonis Malia multa ius generis apud Iu ristas risconsultos pleritque locis reperias, quos alii notarunt: Caula. IV. b. emptionis, Causam conditionis, pro emptiones conditione . Cau signi sic in
1am bene fiet pro beneficio': qu.im uisis Causam bonorum aliud iinterdum signifie .ire non diffitear, ut in rubrica . s. de usuris Mina in ni mi de eonventionalibus 2. ad finem. s. de ver b. obligat id quod apparet i usu 'dilueide exi . . . sed tamen. s. de usuris. Sed ad rem Rit lex, MA'crio NM POSsINT IMMUTARI. quae tamen ex persona Ui .ihi. idi heredum non immutantur, ut proditum est a Paulo in eiusdem Oum 4 s. S. de verbor . Obligat ubi Rauctorem huius regulae Pomponium ei
179쪽
ic PgTRL F I. C. COMMENT. tat. Ait lex, ut A Coa ON M. mallem illii et vi , initio Iegis praeponi, ut eius quod in hoc loco dieitur, actionum modum legitimum , vel Prari orium infirmari pacto non posse ratio illi sit, quod nihil ex prinorio vel ciuili iure immutandit m sit fictione prauoi torum tanquam hoc ordine verborum eomposita ista regula fuerit,
ubi muis obligitionum causae pastione pol sint immutari decipio iure per pacti conuenti exceptaonem Lattamen quia nec ex praetorio, nee ex solemni iure priuriorum fictione quicquam immutadum est, actionum modus, ct c. Sane nihil to plura comprehendere migis esse generalem r.itionem conuenit, 'am id citius ratio redditur. Inepta
hare sit futura eius, quod initio d:ctum est , ratio nam praeter actionum modum aliquid elle potest , quod a iure vel ei uili, vel praetorio de eendat. Sic . ni qui mortui. s. de vcrb sign. ubi Paulus ait, eos
qui mortu in alcuntur, neque n. it OS, neque procreitos videri,quia nunquam liberi appellari potuerint, liquis tentare posse hoe debuista Iurisconsultum dicere, nunquam liberos appellari potuisse mortuos natos,quia neque n.Hi,neque procreati videantur, quoniam ita recte quis argumentetur Non est procreitus,ergo non est ex liberis. At non ita recte quis e conuerso aiat, Non est e liberis, ergo non est n.uus: primum en in n.isci oportet ut it ex libetis; antequam n .ileatur,nemo est ex liberis. Verumt.imen melius est, ut ne quid immutemus:&hare
Paulo mens sue iit eo loei, ut diceret libertino, libertinaeve non prodesse mortuos natos, qu .isi natos Lamillas ad hoe, ut operarum postea vel ante impositarum praritatione dessentur quia lex den .ltis, deque liberis loquatur, ut etiam ostendit'. qui libertinus. s. deoper. liberi. quae non ex eodem, sed ex equenti .imen libro est, Mait ex I. Iulia I ipia lotos liberos natos prodesse, ideoque post humos natos non prodet se , vel potitis hoc locutione minus usitata, dictum ita debet accipi ut Paulus innuat eos qui mortui nascuntur non prodella, neque natos .i ut procreatos videri idque cx eo satis ostendi, quod neque liberi appell.iii potuerint: qua de re tota commodius ad aliam iu-caa l .non is regulam ut speio diseeptabitur. Ita quoque sors tau hie Pom-
.L. poni j lociis explic indus est: quas dicat urit contuitus, Ne ex praetorio, nec e ei uili iure quidquam immutari fici lyposse idque hoe exemplo satis demonstrari quod actionum siue ciuilium siue praetoriarum modus priuatorum conuentionibus infirm .iri non queit Nee e
nim quod ictionum modus infirmari non potest, inde fit ut nihil ex iure immutetur: sed potius e contrario e .i eausa cst, ut actionum modus non infir mctur,quoniam de iure nihil immutandum est, ut ante ostendi. Verumtamen Iuri Iconsultus velut si ab co quaereretur, unde quod de toto iure initio legis regulariter proposuerat verum esse monstraret: tanquam ab effectis argumentum duxit quod ita concluditur Siquid ex praetorio iure aut ciuili posset immutari, actionum modus immutaretur. Hic aurem a contraheatibus non infit matur: Nihil igitur ex viroque iure a priuatis immutabitur. Atque ad hanc profecto interpretationem nequis, forsitan, ut nouam de ab interpretibus nondu
180쪽
reeeptam statim abiiciat Beatus Augustinus iesuti manu me dedu- ων. xit a qui illa quoque Euangelii sacrosancti verba, In veritate non ne biit, quia non est veritas in eo: Item illa Pialmistae, Ego elamavi,quoniam exaudisti me Deus,pari ratione videtur exponere Subieeit auistem Lindie tum inquit, se enim lego, non Iudicium qui aliis ducto tu sciis , j.
loeis hoeeemendum ita castigandum alibi commodius doceo clua meste. n.
si quaesissemus, unde ostendatur quod in veritate non steterit atq; ait u z
Quia non est veritas in eo: Esset autem in eo,si in illa stetisset Locutione autem dictum est minus usitata,&c quae equuntur.Nam in die asse locum .itis estis ex quo reliqua philologus petat.
Ait lex ACTION M o Dus Certi uni contractus, ex quibus iure ei uili, aut Praetorio datur actio, certique sunt modi quibus
debeti aliquid vel desinit vel ineipit :proinde certus est modus, certus numerus actionum, vel a Iegri vel per Praetorem introductus. Om.
ne enim actiones auriunt ciuiles, aut honorariae, marum modus L .rdinumerus quem diximus,priuatorum pacto in fisnaari non potcst, ut auo pisco. r. geatur, vel minuatur ut ecce, ficere non possum ut ad tempus eon ' a'stituatur obligatio: quia quod deberie cepit, deertis modis deberi lactiona desinit ipso iure, vi nouatione, solutione, accepti latione,&in quibus f P.ia dam causis pacto conuento . Denique si stipulatus ita foro, utque adis .ict. Κ lendas dare pondes exegero ante diem finitam,postea quoque -- ipio iure petere potero quod promissum est, sed repellur exceptiones, plane. T. pacti ves doli'. item ex nudo pacto, ne iure quidem Praetorio,praeterquam in constituto. in pignore actio non datur. Ergo ex icto do de imitta. nationis, ex pacto permut tionis non otitur vlla ciuilis obligatios tarii.
Proinde in ciues Roniano si ut Paulus ait lib.2.sent.xit.ia. non corii de verbor. petit actio, iure nostro, fecundum quod de Imper .itorcs ci crap: erunt in .si tibi. C.de locato. Rem enim equi neecile est, ac conditionem ito C de ex alterutra parte interuenire: neque iis ximeqms voli erit,hoc po a terit emcete, ut .alioquin inde nateatur actio. Et conli a quoniam pol sti sis de constitutionem Iusti m .in xlegem introductu est ex ficto donatio ' η'ς p nis obligitio, actio riuuop.icto eici potcst, ne liquid mihi po tenus , . destea don.itum fuerit, eius conlecitendi nomine ictionem habe tu , ''st pης
quoniam ea iplo iure mim competit at paetici ouum ne quin h. 'argent Lbeo, vel sum hibiturus, .actionem exerceam. Potcst Mit.lint cli igi ctionum modus in hoe loco, ut hoc verum sit sine dubitatione ulla in Mi ei ab alii mo sic turpibus actionibus, quae otigin cni ex delicto h bent, quae ' ssunt ex ficto, ut ait l. ictionum. i. de ob l. act. quoniam interest Rel . i. si se . pubi .has exerceri actiones, pactumque adeo de his anteqtiam natae De rint non exercendis non era me alioqui senestra patefiat id nequi iast. eor tiam quod non peraeque dici potestis actionibus ex contractu clium qu iv
usu aed. im ex his fumo laedunt. N.im de his qUOque,in quibus de rupi. ras en . . ufide agitur antequ moriantur,non exercendis, utiliter eonuenit 'd. ..u.; his quae id Rempubi pertinent non exercendis, neque postquam orta i , inde sunt, pacisci quis utiliter potest . A filex, Nis TvNC hoe ieeuodsi 4. z. primam interpretationem sie potest accipi, ut eonuenire tunc pacto ou .aune.