장음표시 사용
21쪽
& pleni stimum nostrarum I. Consi uriouom robur eis accommodavimUS.
q. 7. Summa itaque ope, & alacri studio r. has letes nostrasaccipite, & vosmetipsos sic eruditos ostendite ut spes vos pulcherrima foveat, toto legitimo opere .perfecto, posse etiam nostram Rempublicam in Partibus ejus a. vobis credendis gubernari.
Ais Ia u. r. Constitutionum robur J Quamvis itaque textus institutionum mnes per- non soleat per modum Legis allegari, auctoritatem tamen Legis O- ,πώς voim , mnino habet, ut hinc in J udiciis aeque valeat,num ex Digestis vel Co- μ' diee Lex aliqua, an ex institutis paragraphus allegetur; quinimo, quotiescunque in Institutis locus aliquissingularis occurrit, qui alibi non reperitur, toties En prae reliquis 'urisconsultorum resons Uandum. R. Quia in Institutionibus multa ex Codice Justinianeo primo sunt relata,quae in posteriore Codice repetitae praeledtionis int omissi; quibus tamen non minus ac aliis in iis contentis plenissimum Constitutionum robur est accommodatum per h. ISL. a. 3. I. infin. C. de Fur. vet. enucl. EXempla sunt in g. ap. I de Legat in I. aδ. σ33. I. d Amon. Plura vid. apud Cujac. L. tr. Obs δ. Adde Alber. Gentii. de Furi Beli. L. I. cap. s. in 2uomodo r. Has leges no rasJ Inter alias rationes, cur Leges sint addiscen-mtestum' vulgo etiam ex Nov. r. in . haec solet afferri, quod Leges nem,nem in paupertate vivere; nec mori in anxietate permittant; verumis. inpati. insiui se admodum, & praeter mentem Imperatoris: nec enim ibi Impertate ν- perator in genere de legibus loquitur, sed tantum in specie de Lege Te- του δ' ' s misi ama, in illa Novella contenta. Falcidia puta. Haec enim Lex heredem in paupertate Vix ere non sinit, quia detractionem quartae ipsi concedit; nec in anXiutate mori permittit Testatorem, quasi se. nullos ille post fata habiturus sit heredes, quia in casum heredis, lim reditatem adire recusantis, alios substituit heredes; id quod aliis Legibus non nisi absurde potest applicari. Cons. infra notand. ad pr. de L. Faletae A, Ictis a. Vobis credendis gubernoriJ EX hoc patet, Iurisconsiultos, recte con' vere tales, quales qui sint, Pluribus exponit Mey. in Prodrom.
22쪽
Fur. Nat.wGent. Insperes. I. M. Geqq. non Leguleios illos, multo eredistiν minus Rabulistas, sanctissimam Juris artem turpis Iime profanantes, coelumque & terram miscentes, recte ad gubernacula Reipubl. ad- moveri; imo hos aliis nonJCtis, nisi Lex aut consuetudo aliud introduxit, in promotione ad ossicia publica, praesertim Judiciaria, jure meritoque praeferri. r. D. CP. XI. KalendJ Haee & sequentia, litetis initialibus saltem Pisomo indicata, plene sic exprimuntur: Data Constantinopoli XL Kalendas Datum Decembris, Domino gustimam perpetuo Augusto, tertium Consule. .
COMMENTARIUS.INscriptio haec, & alite in Jure nostro, Rubricae dicuntur L a. I. αν IUPH.
sis. 3 de Interdire quod rubris literis eas signare solebant ptiones di. Veteres; Textum vero, seu materiam siubjectam, nigris, qui si M. hinc etiam Nigrum appellatur. Inde a Rubro ad Nigrum, seu ab ' inseriptione ad materiam subjectam, & vice versia, frequens argumentum; quamvis hoc non apodicti eum sit, sed tantu in probabile, Evahard. in Top. Legat Loc sa. Caeterum quotiescuisque Rubricae Dis. si δlenum probara
23쪽
PR. 1. PUSTITIA est a. conpavs V perpetua Voluntas,
plenum sensum continent, toties perinde addecisionem causarum alge-gori postunt, ut ipsum Nigrum; Massicaaeca. de Probat. Hu . cones. Iaser. Continent autem plenum sensum, quoties aliquid asserunt, aut negant. e. gr. Rubri c. D. Ut Iegatorum causa cav. Rubr. C. Ne fidei f. At. dent. Unde Dd. antiquiores hac regula usi: Rubrica continenso vel Ne probat: Modo tamen authenticae sint, i. e. Legislatoris authoritate appositae: Ratio est, quia sic pariter exprimunt ejus voluntatem, ac ipsum Nigrum. Sic itaque in Jure Civili jus faciunt Rubricae Diget torum & Codicis; non etiam Novellarum, Matth. Quam pra- Stephan. In Commem. NovelZin Prooem. n. asi. In Jure Canonico Ruierea babe- bricae Decretalium, Sixti & Clementin. non etiam Decrerorum ,πηο misi Strauch. in Amam. r. Can. Srmesb. l. Eclog. 6. c. g. iu med. Quod si plenum sensum non contineant, adhuc tamen authenticae sint, ad tria nihilominus conducunt, nimirum I adfupplendum renum, ca) ad argumentum ex ordine rubricarum desum naum, Zc 3. ad declarandum notante Haringo Siegfrido Synnama in Expos in stive D clarat. IDM. Aur. in protegom. f. a. r. nsitio J Alias per Virtutem, tanquim genus proximum definitur; hie per Voluntatem, per quam nihil aliud intelligitur, quam consilium & propositum; vel, ut communiter Uolunt, habitus animi, volentis jus suum cuique tribuere, Ut patet eX Verbis : constans perpetua. Non enim contenta est Iurisprudentia, si quis, quid justum sit, sciat, sed ad Praxin potissimum respicit, & hoc intendit, ut quisque, quod justum est, in Rep. suscipere velit. Wisienb. .es Insiit. Disp. I. th. Io. e. Constans'perpetuaJ Haec verba non ad actionem ipsam, sed ad voluntatem, seu Propositum pertinent. Qua ratione non Purpinuὸ Τ opus erit, ut vel de Jultitia Divina intelligamus hane definiti nem , quod facit Vultej. ad h. pr. numer. 6. Vel etiam de Iustitia, in abstracto considerata, quorsum inclinat BaehOv. ad Tr. I I. r. θ. t. o. r. lit. b. Voluntas enim utique in homine constans de perpetua esse potest, licet ipsa actio haud raro a Justitiae tramite declinet, Proverb. a .F. IL Inde, i quod ita Praeter intentionem
24쪽
injuste admissum, mox dolet justus, & idem emendat, nec unquam propositum juste agendi mutat. ι. CuiqueJ Vox haec generaliter accipitur, & ita refertur ad Φ - cui. DEUM. hominem ipsium, & proximum, quo cassi Justitiae universali applicari potest; vel secialiter, ubi ad solum prOXimum re- aeeipi fertur, L. ite ad Justitiam particularem sipediat. II. Brunnem ann. Repet. I R Ou. I. h. t. Qua oecasione paucis de justitia Uni Iudire ex versali & Particulari agendum. Est autem nobis Fusisia Univei δε- mtis, quae determinat justum non pro utilitate Privatorum, Vel etiam luia uti; certae Rei p. sed attendit id, quod temper, ubique, & omni loco ju- versalis 3stum et t. S. inde conspirat ex asse cum voluntate Divina morali. Non enim concedimus Aristoteli L.F. Eth. c. ult. quod haec Justitia sit universetis obedientia erga omnes Leges Societatis Politicae: inde enim universale justum non efficietur, licet quis omnibus Rei p. Legibus consormis vivat, nisi quoque har Leges exactissime voluntati Divinae morali sint conformes; Austitia vero Particularis par- est, quae civiles hominum actiones dirigit, quatenus utilitas & salus xkςulari ZReip id efflagitat. Applicat itaque haec Justitia ad suam Rem p. p ceptaJustitiae Universialis, in quantum sc. publica utilitas id ipsum admittit. Cons L C de F sy auibus ita praeliappositis, facile patet, quod Justitia particin I urnam laris sit sinis Aurispi Meutiae. Nam Legislator, conditurus Leges, fnon attendit, quid ubi vis justum siti, sed tantum id intendit, ut ta- ιζώ..iὰρ les leges condat, quae faciant ad subditorum tranquillitatem, & ad publicam utilitatem; & quamvis hae Leges etiam alibi justae sint,
id tamen fit praeter intentionem LegiStatoris, quae tantum ad sib-ditorum, in illa Republ. viventium, incolumitatem est restricta. Nec est, quod excipiatur: In optima Republ. inter bouum Virum& honum civem non esse dimerentiam, docente Aristot. L. 3. Potit. c. tili U L .. c. I. Etenim corrupta humani generis indoles capax amplius non est, ut actiones civium Jultitiae Universetiis postula tis conformes reddi. &per consequens Respubi ad ejus ductum
exacte possit gubernari; potius indulgendum aliquid est a Principe vel Legislatore, ut majoribus malis hac ratione obviam ire
25쪽
I LIR. I. TIT. I. possit. Quapropter non errare me puto, si dicam : Nullam un. quam Rempubl. exacte pro fine Justitiam habuisse Universalem. De Ethnicis minus siubest dubii, cum, quod universaliter justum, revera ignoraverint ipsi: inter reliquas vero Respubl. nulla procul dubio perseditor dabitur, quam Judaica. Hujus enim DEUS ipse fundator fuit, ac Leges eidem praescripsit. Atqui vero in ea omneε illas seges justitiae universiali consormes fuisse,vix asserendum; potius in illis serendis ad conservationem Reip. Iudaicae respectus fuit ha
bitus, ut non tantum ex collatione Deut. 7. U. a. Detit. a .υ. II. Pa
rei ; verum etiam ex libertate divortiorum, aliisque, quae hinc inde in LL. Mosaicis occurrunt, eXemPlis. Non itaque tolerasdi, qui dum Aristotelicas retinere malunt definitiones, quod scit. ut modo diXimus,Justitia Universalis sit obedientia erga omnes leges Politicas ; Particularis vero, quae tantum incommutando & permutando consistit, nihilominus Justitiam particularem constituunt finem Iurisprudentiae: injurii enim hi ipsi sunt in Iurisprudentiam, dum eam circa negotia civium in contractibus dirigenda tantum occupatam contendunt. Certe non selum privatas amones hominum erga se invicem moderatur Jurisprudentia, ut vult Zces ad s. h. t. n. II. Sed etiam, ut per moderamen hoc actionum ipsa Respubl. salva sit, intendit. Hinc tot variae virtutes in Jure nostro Civili laudantur & ineulcantur, hinc res quoque Divinae, quoad cultum eXternum, in eo tractantur, imo haeretici damnantur & expelluntur, de quo vid. Titi. initiales Codicis: quae tamen ad permutationem, vel commutationem contractuum reserre velle, absurdum. Potius hoc cassi audiendi, qui pro justitia pugnant universali,ut faciunt inter alios Halin. ad mesevb. h. t. n. II. verb. Atqui his. & Christoph. Ehem. Tr. de Princi Fur. L.s c. 6. Quamvis hi, si per Justitiam universialem salus illa publica, de qua antea, intelligatur vel intentio bene administrandi Rempubl. ejusque utilitatem promovendi, revera a nobis non dislantiant. κοtvlix Caeterum Austitia Particularis vel Distributiva est,uelcommutati φο Rin to Illa rotis obtinet, quoties illa quae Reip sunt.privatis applicanda :DA,' In his enim ut aequalitas servetur, pro Persionae cujusque merito vel demerito fieri debet distributio; ita ut bene meritus majori praemio ; male vero meritus majori poena assciatur; haec autem toties obtinet, quoties illa, qtce privatorum sunt, in alium transferenda;
26쪽
ubi omnis personae respectus cessat, & res cum re tantum consertur, uti eontingit in contractibus omnibus, etiam in ipsa societate, quam
tamen communiter eXcipiunt. Vid Srruv. iu S. . C. Merc. l. th. 27. ,
Nam & in societate non per nae, sed sortis coj latae ratio habetur. Magnis. Dn. Ziegler. adGrol. de A B. s P. L. I. c. r. 9 δ
'Uerum num eadem Justitia obtineat in poenarum applicatione, Nuin e . prolixa inter Dd. controversia est: nos paucis negotium ita compo- mmatis,nimus: Quoties ex delicto agitur ad id, quod laeso debeIur, seu ad ρω- nam Civilem, toties obtinet Iustitia commutativa; quoties vero ad id, T . quod Reip. Zebetur, seu ad poenam Criminalem, toties disriburi . plieatisne
Ratio dependet ex indois cujusque justitiae. Sie itaque in aestimatio- observam ne damni ex L. Aquilia parum refert, procerum aliquis, an vulgaris homo intulerit damnum, ceu recte notat EranZka m. h. t. n.IM. Eadem ratio furti,si ideo civiliter agatur, k.s. I. de Obligat. quae ex delin. Seeus si criminaliter ad siusipendium. Limitatur tamen posterius: modo poena sit in arbitrio Reip. qualis non est, quae Iure Divino morali praeseripta: unde Nobilis in homicidio eadem; in furto, ut diximus, mitiori poena criminali assici potest; hic enim locus dispensa- tioni, non illic. i. Tribuendi J Ita tamen, ut non distrahatur ab ullius per- auomorisonae justiore petitione : unde si latro spolia apud alium deposita jus repetat, & eadem quoque repetat verus dominus, cui illa ablata, iis Vm huic. non illi restituenda, quia hujus justior petitio. LBona es. 3i. tuis r g. ι Τ Dσο . Ex quo decidi poterit Quaestio : Num caseus dentur Andrior pro amico 3 Et dari illos extra judicium, dubio caret; quin imo ibi coqui pro teneri aliquem, magis gratificari illi, cui arctori vinculo est obstri tctus, certum. Vid. Aristot. L. st. Nicom. cap. a. Sed quid, si causa in judicio agatuet, &utriusque litigantis jus admodum dubium sit, an& ibi Judex pro amico poterit pronunciare Τ Equidem jus semper certum est, & altem ob inscitiam nostram aliquando redditur incertum; Vid. L. u. in .st de Audis. Quia tamen etiam in casu dubio suum cuique tribuendum, non puto, Judicem salva iustitia&conscientia, pro amico posse judicare. Si enim par adest causarbonitas, alteri injuria insertur. dum non Pro ipso seque ae Judicis
27쪽
S. I. I. Furi rudentia est a. divinarum atque
amico, qui tamen meliori jure non gaudet, causa deciditur. Unde dolum committere dicitur Judex, qui ex gratia judicat. L. N. f. eod. Potius itaque tali casia acta ad alium Judicem mittenda,&peritiorum judicium expetendum. Add. Dn. Ziegler. in Dicas. Cones. I. I. δ. quid ψ7 r. FurisprudentiaJ Alias ita definitur, quod sit habitu, practi.
Iuri. - cus, leges a Magi Datu latas, dextre interpretundi,'actionibus civi-δενς ' conuenienter apphcandi. Ex qua definitione nonnihil clarius elucet finis Iurisprudentiae proximus, de remoto, Justitia stil. supra egimus,) nimir. dextra Iuris interseretatio, ejusque commoda ad fi Etiam applicatio. Add. L. I. g. l. F. h. t. is L. Scire leges. r .ss. GLL. 2--δε Variat autem haec applicatio, prout ipsae circumstantiae variant, quae sinpli- factum concomitantur: nam quia per has ipsa saeti qualitas mutatur, inde quoque, ut juris applicario mutetur, necessum. Non iraque, ut vulgo dicunt, circumstantia sus variat, quippe quod siemper certum, sed tantum Auris applicationem. Vid. L. aσ. I. ra. v rs Et Ceb
Ω-δ- . a. DivinarumJ Objectum Jurisprudentiae hic exhibet Impera- ou obis tori Spectant autem illuc omnes res, quaecunque ita sunt compara-Dum y ' tae, ut Leges de iis δεννῆ idisque applicari pupvι. Ratio dependet ex pr 'm' fine Sie itaque actus hominis interni, utpote cinis. o. gi rationes, ad Jus non Pertinent, arg. L Cogitationis. U. st . de Poen. risura cum LL. iis applicari nequeant; & quamvis etiam quandoque cogitationes in Jure nostro puniri dicantur, ut in L. fi pr. C. de His, qui ad eccles confug. C. ML. l. M s. hoc tamen non de meris cogitationibus capiendum, sed quatenus ad actus exteriores pro. H, DL grediuntur', ut innuit i Psa L. 6. Verb atque tractam. Pari ratione. - nec re s Divinae. quod ad cultum internum, huc spectant, arg. e. 33 in . a de Simon. cum credendi necessitas nemini possit imponi; quod ad cultum vero externum utique, ut scilic. omnia ordine &decenter fiant in Ecclesia, ut circa res sacras justitia legitime administretur, ut denique DEO, quod suum est, seu quod ipsi externe debetur, tribuatur. Vid. Magnis Ian. Ziegler. de Fur. M est. L. r. cop. V. G. H. eqq. Quinimo etiam ea, quae ad cultum snte
28쪽
I. humanarum rerum notitia, a. issi atque ivbustis. scientia. q. a. His igitur generaliter cognitis, & incipientibus nobis exponere jura populi Romani, ita videntur posse tra
di commodissime, si primo levi ac simplici via, post deinde COMMENTARIUS
num pertinent, eatenus ad Jurisprudentiam spectara, quatenus actubus externis expediuntur: unde si quis ea, quae animo credit, publice doceat, & ex nova illa doctrina tumultus metuantur in Republ. omnino modum docendi circumscribere poterit Princeps, aut ne hoc vel illud doceatur, seu de hac vel illa re disputetur, penitus Prohibere, arg. L. M. C. deSS. Trinit. Add. can. δε cusi. XXIV. q. s. Nec ullum hac ratione in conscientias imperium sibi arrogat Princeps, sed adhuc cuilibet arbitrium relinquit sentiendi, quid velit, modo non cum incommodo Reip. talia doceat. Vid. Brunnem. in nre EcclesLI. cap. a. F. sa.
Quamvis haec de rebus Divinis disponendi potestas, vi superioritatis territorialis 2uid hodie eompetens, hodie fere penitus Principibus, Pontificiae religioni addictis,adempta. Iuris errea S Ponti fiet Romano vindieata; eadem tamen adhue remansit Evangelicis, iisque res Dis in Parisieatione Religioc & Mnnisμνiso Ah t V. postliminio fuit restituta: ut adeo nas Τdubium non sit, quin dicto antea modo adhuc hodie in Imperio Romano.Germaniis eo apud Status Evangelicos res Divinae pertineant adJurisprudentiam: unde de illis in Consistoriis Principum Evangelieorum disponi, quotidie videmus. ConfDn. Stryli . tu Uu Pandect bodierno. h. t. s uti. carpZ. in Iurispr. Meles
. HumanarumJ Per res humanas hic huelliguntur negotia ci. Quid previlia, ad politicum Reip. statum conservandum, tam publice, quam 'm' privatim pertinentia. nitis, a ytisi osue in i J Non quod injusta tradat Iurisprudentia, is injusta sed quod modum, injusta a iustis separandi, proponat. r. g. r. ff. sit m h. t. Ceterum etiam Jus dicitur ars aequi di boni, d. L. r. pr. Ubi ' per aequum id, quod Juri Naturali convenit, Per id, quod ad Ptihmia, Reip. sialutem facit, intelligo,ut ita Jus sit uir Sque temperamentum, Ins dica L OsfLod cum ad utrumque JCto respiciendum. Vid. L. I. C. de tv rs ae ῶ. 3. Seientio J Uox haec, & notitia in hac definitione sunt Sisis.- . Synonyma; nec proprie & stricte hic capitur Scientia, sed latis. per Sci-
29쪽
diligentissima atque exactillima interpretatione, lingula tra. dantur: alioqui li statim ab initio rudem adhuc & infir nium animum studiosi, multitudine aut varietate rerum oneraverimus: duorum alterum, aut desertorem studiorum efficiemus, aut cum magno labore, tape etiam cum dissi
dentia quae plerumque juVenes aVertit) serius ad id perducemus, ad suod, leviore Via ductus, sine magno labore, &sine ulla dissidentia, maturius perduci potuisset.
3. Juris i. praeceptu sunt naec: Honeste Vivere, a. aDerum non lindere, suum cuique tribuere.
2uatenus tria Furis praecepta LerisIstoris ut obseris vanda IAa ob ordiis
sime pro qualicunque cognitione, quo significatu etiam artibus me. chanicis tribuitur. Proprie igitur per prudentiam Juri Sprudentia foret describenda. BachOU. h. t. v. in. λ PraeceptaJ i. e. Generalia dictata Juris naturae. Notanter autem haec Praecepta dicuntur; non Principia, quia ex Jure constituto fluunt. Ultimum si generaliter capias, priora dUo praecepta comprehenclit, dum sibi pariter & proximo sium tribuendum; quo sensu politum in desis. Iustitiae. Proponuntur autem hoc loco haec pciecepta, tanquam norma Legislatori semper observanda, in quantum tamen publica id ipsum admittit alus. Hinc Jus Civile aliquando nonnihil ab iis recessit, Sc generalitatem illam praeceptorum ob Rei p. utilitatem, eX parte restri it, ceu Patet eX concubinatu, t. I.F. de Concubin. usi capione, pr. I. de raucop. & laesione ad dimidium, L. a. C. de Restiud. venae Add. I. 6. b t. a. Alterum non iaderri ordinatae tamen charitatis hic habenda ratio, quae incipit a se ipsa. L Praeses. 6. C. de Serv. qu. Unde quoties ex defensione mea alteri damnum infertur, si defensio siter expediri non potuit, merito sium eXcusandra S. I. a. f. de L. Aquit L. O vim. 3. F. h. Add. Georg. Obrecht. de De si v me neces. Sicut nee illa laesio attenditur, quoties in re mea subsisten S, meam promoveo utilitatem, utut alter inde incommodum sentiat, uti devenis putei praecisis exemplum est in L Fluminum Py. g.Irii. & I . Proculus. a6. f. de Damn. infect Aliud de molendino, insuperiori parte fluminis exstructo, refert Dn. Mevius tu Tr. Ae ore sui, Secta. e. r. f. I. r. MDiuitigod by Corale
30쪽
3. 4. Hujus studii duae sunt positiones, Jus Publicum &
Privatum. Publicum jus est, quod ρ. kd Statum rei Rompnae peltat. Privatum, quod ad a. singulorum utilitatem pertinet.
1. Ad Statum J Sic itaque: Puodcunque ad Statum, seu admini-srandam S conservandam Rempubi principaliter pertinet, hoc juris publicis. Per Statum enim id, per quod Respubl. subsistit, sieu, ut eouior 3 se dicam, ipsam ejus subsistentiam intelligo, & omnia, quae huc pertinent. Ex quo dissicile amplius non erit, quid in qualibet Republ. sit Juris publici, definire; praeprimis vero id ipsium patebit ex Constitutionibus ad conservationem cujuslibet Reip. latis. Sic v.gr. Jus publicum Imperii Romano-Germanici exAurea Bulla, Capitulation. imp p. Recessibus Imperii & Instrumentis Pacis, Osna brugensi ac Noviomagensii hauriendum. Nam quae in Jure Civili sparsim de Jure publico habentur, praesertim in tribus posterioribus libris Codicis, hodie propter mutatam rationem Imperium administrandi, exillam habent utilitatem. Hi ne omnia illa ossicia Praesidum, Praese- An sicia lorum Praetorio se. hodie passim in Imperio eX spirarunt. Et quamvis eadem ad Principes Imperii hodiernos applicare nonnulli P .ejibu, velint; multum tamen inter hos & illos est discriminis: illi enim Iisperii Magistratus omnes Provinciis non proprio, sed imperatoris nomine G 'Rμ 1, praeerant; hi vero Principes proprio nomine in Provinciis suis jus et m dicunt; unde & titulo: Nos DLI gratia, utuntur. lino ob superioritatem territorialem, Per Instrument. Pacis Osnabrugensis ipsis confirmatam, Art. VIII. g. Gaudrant. eodem, si non majori, jure quoad subditos gaudent, quo Imperator in Imperio. a. Singulorum4 siuodcunque ergo singulor civium causa recta QVenam principaliter constitutum, iliud est Aurisprivati. Sic v. gr. Tesu. Ju P 'menti foctio, retentis Falci liue, Ufucapio sc. juris privati Uicuntur, ' 'licet alia ratione etiam publici juris dicantur. Plerumque enim illa in Jure nostrό publici juris dicuntur, quae ex LL. XX. Tabb. de- ρ,iticiscendunt, vid. L J. Ivitest. Dc. pus L. 3J.Τ. de Pact. Non ta sunt, alia .men ad solam privatorum utilitatem Jus privatum respicit, sed se cundario etiam publicae utilitati inservit ; sicut o contrario Jus μ' publicum status conservationem. ut diximus, primatio intendit; quia Dissiligod by Cooste