장음표시 사용
41쪽
3o ndreae e Toximit Fred, οmes oportere in lustrum convenire, aut Otaviandum rigori legis, quae severius vetaret ata sentiam 3 Hunc esse grandaevum, illum aere alieno oppressum, aegrotum aut quq ing niosior advenire potest domestica necessitas. occupatum ue minorem ideo poenam irrogamdam, aut ad speciem clementiq) nullam, sic nulla vetitorum poena nil nisi forent vetita ;Plures vero in quaque republica s*po esse igna-Vos, ac simplices, quibus metu, nisi poenarum
legem violare piaculum est,dumo tolluntur, major pars civium leges violat, tandem prudentiores, cum recti amore dudum proba tenuerint , scelus sequuntur quod impunitum Fident, prqsertim si virtus cum impensa habetur. Haec dc alia ad speciem humanitatis loquebantur mali nati venditores libertatis. Placuit consilium sed ignavius plerisque civibus, jam minor impensa apparebat, jam
minor cura, inermes in lustrum coire. nec
tam frequens alere famulitium. Atque suti plerisque rei private midiosis magis cum libertate fieri videntur, quς nullo privato comstant aere facile assensere dictis, sub melle,
42쪽
Hem, Pis Primus Polonorum . 3Imis ignari. Tum potenti factione, in alienum ambitum&siam perniciem stulte ingeniosi, comitiorum eo pepulere authoritatem ut poenis statutorum demeretur , sic ab Esco ad nummariam decursiam mulctam. Libertatis mecies nonnullis videbatur, cum initium esset servitutis quasi quis imprudens in eo liberi rem aut parsimoniam praetendat, si familiarem cladium emere prohibeatur, velut inane pondus ambulanti impedimentum negotiam di ; non pondere potius liberandus aut impedimento , sed crudeliter exarmandus in obvii cujusque ac potentioris innocuam prςdam s a vero ad liqc nummaria poena negligentius ab absentibus repetita, jam pauci, jam nulli in lustro visi, jam plane iis gradibus lustrum interiit, maxima libertatis, maxima potentiqrerumpublicarum pars. Unde pleraque imcommoda accipit in dies respublicata. Si opo teret convocari ad idem, pauca aut nulla adima in domibus nobilium reperirentur, nulli ad bella equi, dicam plane squid in tam ape to reipublicae morbo blandus s11h otio sta' gneseunt irtes, & illa arma, quq continuo
43쪽
3a eandreae Euaximi Fre πιο usu atterebant, perpetuae dicarunt rubigini, interim mali accendunt in majus ignaviam, ac sine metu totum situm pervastant perambutum, invalida republica, primi ; si virtute v
leret,ultimi: sibi boni, in publicum perniciosi
Cos haec erat virtutis Polonae, cum alii pro Patria stare discerent, alii contra Patriam aut leges moliri aliquid vererentur, cum inter ammatos cives sepius comparendum erat, perbculum inde suspeetis , aut metus, gratia benec meritis civibus. Ad haec cum libertate cohaeret posse cives insimul convenire ; Convoc mur nunc ad circulos comitiales, de republica disceptaturi, sed vocati plerumquedum do.
decore absiimus, quia non adest poenarum n cessitas, ac sensim dediscimus tradi are rempublicam, verum in lustrum prodibant omnes, lege, poena, amore patriae impulsi, ut tam hi
pertinacius retinerent Patriae amandae Telum, quibus ea cordi, quam commonerentur silae Virtutis, qui alias. domestico tenentur otio, scirentve omnes e singulis rempublicam componi, ac a singulorum manibus ejus dependere praesidia. Providendum idcirco his. quibus
44쪽
Heurisiis primis Tolonorum. 33 respublica cara, ut lustrum quod recentissima intercedit memoria, suae legi restituatur, dum hi supersunt, quoriun adhuc aetas rectorum memor est C etiam boni mores diutius intermissi, gravate in rempublicam recipiuntur , quia recenter natis peregrini videntur,vel quia
bona non gustata minus desiderantur. L strum tenuit magnitudinem Romanam, quinties intermissum torpuit Romana Virim, quinties renovatum, seipsam velut nostens movit lacertos, profundo excitata semno , ac nisi valentissima republica celebratum. In Occidentalibus Europae partibus, aut etiam alibi, quacunque unius dominatus absolutum tenet imperium, armatum luctium videre nusquam
est, metus inde regnantibus, ne coeuntes cives& ingenui ; de ab luta sibi considant libertat . Qiud ni ergo periculosum , liberis p
pulis, in mores Monarchici dominatus cubiorum avidius ruere; Sed quo penna & bone
affectus laberis 3 Jam ad cursiim Historicum
45쪽
Λ Pproximante interea septima die Janu, Larii: cuncti Senatorum e Polonia, Ruma, Lithvania, Borussia, Livonia, ac reliquis gentibus si1b nomine reipublicae latentibus, item e singulis Palatinatibus, equestris ordinis delegati , Vars aviam confluebant. Postquam dia ista illuxit dies, senatus cum legatis provincialibus , in templum processit, pulchro more quaeque comitia ab auspiciis Dei incipienda ra- tus: inde in curiam ventum ; senatorium con- clave senatus, situm quoque delegati Provinclarum ingressi. Prima cura incessit senatum, de securitate Comitiorum ; Legatos vero de eligendo collegii Principe seu Marschalco, pro more directoriae potestatis, a singulis sententias petendi, notandi, coaequandi. Postquam. utrumque perfectum; misti ad senatum, qui peterent tempus conclave suum ingrediendi, quoniam haberent nonnulla, quae senatui no-
mine equestris ordinis reserrent. Facile com
cessum. Tum ingressi in senatum legati, ac omnium nomine sic locutus coram MaeshaL
46쪽
Henricis Polonorum. 3s Ingredimur Legati tuum conflave mygne Senatus,noVas facies ferentes, quia nova ipsius
senatus vel quod universet reipublicς nova jam est facies: ingredimur enim,non ut antea Sigis mundi Augusti in hoc Solio regali regnantem
dextram exosculaturi, non ut salvo principe salvam tantum rempublicam habeamus vobiLcum consulturi, verum Sc Principem deploraturi , utrumque, tua vero sparce Senatus causa, quia utrumque Reges fatum aufert, alios vero benigna numina populo Conferunt,
quia plures dari dc auferri possunt, ast reipublicae salus unica est, dc perdita dari ultra non potest. Nobis item non adeo dolendum seret, quia principem mors abstulit, qui ultra eligere possumus , sed quia rempublicam periclitari
Videmus, ea vero luctus maxima esto causL.
Septimus mensis agitur quo nescimus magisee funera Sigismundi Augusti respublica sentiat,
an vestram senatores, tuam Vero InperreX,
maxime incuriam, quem respublica a recepto Archiepiscopatu perpetuum Primatem ac Imterregem habere voluit, ne si primum post x gum funcra in eum creareris, qui nunc es, Vel E a crean-
47쪽
36 . ndreae emaximil. Fredro Creintium mora noceret reipublicae, vel tu ipse primum factus , officio uti ignorares. Jam vero cui statim post fata regis comitia dicendi potestas erat, quia hunc in diem usque prolata, juste conquerimur nomine Palatinatuum n strorum, quorum delegati huc venimus. N ec minus vestra intererat Senatores consilia Interregi porrigere, quae regibus dare tenemini,& in hoc periculo reipublicae, . quae destituta nunc jacet, agere diligentius oportuit. Consiliis stiat vos habere sibi respublica Senatores ,
non titulis, officium tenere arbitramini non honorem, tum vero honos futurus dum os
cio satisfeceritis. Non hae sellae curules faciunt Senatores, sed labor, stat vigilantia, in republica, Sellas scitote datas esse Senatui, non ad quietem, non ad inutile otium, sed quia longum Sc cum labore de republica constitere oportet, stando autem Midium brevi captitur, brevi autem fit quod stando perficitur, An Qtian non in eadem navi periclitari, non eadem reipublicae ruina, qua nos obrui sper iis, qui tarde velut in alieno periculo laboratis. Si aeterna nomina contemnitis, . diis Atem
48쪽
Henricis Trinam To orum. 37 tem vestri, conscientiae, Dei curam gerites . Cui nam haec mala quae praesenti interregno perpessii aut perpessuri sint plurimi inuri creditis 3 nonne vobis imo vero vel maXime: VOS . injuriam fecistis , qui non obviastis Non quae 'so in aliquem vestrum cadat, ut arbitretur sebiam senatoriam capere,esse honoris, a negotiis
reipublicς abstinere nomesse vitii, si in publicis
negotiis , unus alium circumspectantes dic,
tis Q san singuli; Sunt alii perquam plurimi,
qui de republica consillant, me unico absente parva diminutio fiet Senatus. Nullus credite mihi tum reget .rempublicam, si vero passim dictitetis. Nescio utrum ille vel alter aderit consiliis, verum eg' pr munere adero, tum respublica felix futura, tum ejus curam universi sitscipient, dum singuli caeteros in dubium vocando aderunt. Agite tandem Magni Senatores quid ultra restat en universi com nimus nobis mutuo non defuturi, consillamus tandem Patriae labenti. En vidimus quam multi Palatinatus nequaquam bono exenvito sibi in partibus circulos fecerint, & vim C ' mitiorum alio inirparint, licet tamen a libem
49쪽
38 eandreae cenet imi Fredro 'tate non aliena tulerint, & quae credo authori tate horum Comitiorum, non improbabum tur , authoritas tamen reipublicae non leviter distrahitur. En universa diutino interregno in factiones scis L. Nulli bono interregna pi ceut, ast vitiose cuique nusquam satis: haud diu ergo procrastinandum, ne aut ignorare Videamur eligere, aut Nncordes fieri, ut eliga-
Ninus acerbe in Senatum haec dustae vidcibantur a Marschalco , verum quia nomine consessus Legatorum loqueretur, modestius tulit, praesertim cum a vero non discreparent mihi prorsus non constat cur tam sero comb tia, ne dum vero electio habita sit, eum antea bimestere interregnum grave haberetur ; nisi error Archi Piscopi in causa, aut studia quo- in1mdam dissidentium in religione, qui seu ritati legum antiquarum, contra se latarum, demptum per contradictiones Voluere, tutiusque ubi procrastinationem inter, factione gras sandum credebant) Breviter rebonsum legatis. Non sibi eam calamitatem debere imp tari, sed malefaventibus fatis , quae dum suum. ordia
50쪽
ordinem sequuntur . hominum consilia stitissem versiimque agunt, Scussi voto obtempσrant. Grates potius habendas Numini, quod tam diu concussis Patriam melliis voluerit
habere , cum uniVersas Provincias in unum coegerit, unde bonum omen potius sumerent,
nec desperarent brevi habendum Regem, quem universi habere vellent, interim agerent lepati, quae tempus posceret & respublica . Post haec apertae literae Ivoniae Palatini Valachiae, Magni Tartarorum Han, & Turcarum
Imperatoris. Princeps Valachiae testatus amicitiam populo Polono, pro spontanea submissione, & sit ectionis juramento more amiectabrum regno Poloniae praestito credo
ea ratione tentavit amicitiam , seu patrociniumPolonorum,contra vim Turcarum Prin
cipis unde bellum sperabat. Lectae iterum lit rae Magni Tartarorum Han, quibus amicitiane, vel astu, dubium:) shasit ne e Moschorum gente regem Poloni caperent, si rebus bene consilitum vellent, semper Moschum Pol norum fuisse nativum hostem, item & Tari ricae gentis, neque posse eo regnante, inter