Commentarii de sanitate tuenda in primum lib. de re medica Aurel. Cornelii Celsi

331쪽

,- COMMENTaffectus genus nunc CELSU explieat,

aliorum , quae evidentem nudamque Iereὲ intemperiem sequuntur proxima abhines sententia expositurus. Itaque ejus qui hinc prae manibus h betur affectus periculum omne in stomaehi laxitate vertitur , ut fere humiditas omes Jungitur , mirifice ad quaevis laxanda membra potens qualitas. Hanc praeter nulla ferme hie alia intemperies eximi dominanir Tametsi promptius hie sit igiditatis quam caloris perieulum. Quo minus putandum est CELSUM de laborante bilios stomaeho hic agere, cui nimirum atra lectio . pila , multoque magis arma Qviumoma num aliena sunt. Ergo duorum gene-ohorim tum bes, eapite remedia proponuntur

becillo quorum usu comprehei sis malis subve--ll, nitur. Primum quod stomaehum quo quomodo firmat , sive ingenitum ejus calorem excitando se tunicas ejus eomprimendo. secandum i genua est quod excrementitios ventriculi hum Clara cies in consumit Clara igitur lectio tu lactio. lis habetur, quod motis horaeis septique transversi musculis , loci proximitate ventriculum quoque permo eat, ex

quo insitus ipsi calor augescit , superfluaeque humiditatis vitium corrigitur. Post lectionem indine effectuque ecuri. da ambulatio est, cujus rei causa eoisco enarrata est, quo proposuismis

332쪽

periorum partium affectus , infernorum exercitatione juvari. Post hae non a Pila iale conveniunt, pila, validorumor arm morum meditatio, aliudve Quod e j is mas exercitationis, qua superior corpo tioris regio magis dimoveatur , id enim putalibi AEELSU Autor esto in omni ol rubus stomachi vitiis aptissimum est. Iam 4.c p. I. vero quoniam semper fere aliqua hie urget eruditas , fugere convenit ea omnia quae concoctionem 'ardant. adeo Fritidωque frigidae potio jejunis prorsus inu pqtio tilis est, ut quae stomachum erudo fri Jςjun. gore plus ostendat quam striction ' fleuiu, juvet. Ex quo colligi potest , mane D stoma tui vinum, facultate, energia ali chodum inius dari , quod stomaehum suo inutilis.

ealore partim astititio comprimit, partim naturali refocilla , di utrolibet in rem periem eius . eum frigidam tum humidam delet. Caeterum bis ibum a Ventri

pere expedit eo quod infirma ventri V sculi vis jugi sustentatione indigeat. um 2 et

ne eo luxu ponenius idiis est , ut ne saepius re ut viseeti molestus sit. Potui vi retis num tenue praestandumis austerum. Il ciem -Iud enim infirmum ventriculum mini usi ma: laeessit, hoe astrictione roborat. Cujus rei fructus ut sit cumulatior non.

dubitavit CELSU post ultimum cl-bum , frigidum quoque poculum praev

333쪽

machum autem infiti

o mum indicant , pallor

macies , praecordiorum dolor nausea, nolentium vomitus. In jejuno dolor capitis ouae in quo non sunt, is firmi stomachi est. Neque credendum utique nostris est, qui cum in adversa valetudine bnum aut frigidam aquam concupierunt deliciarum patrocinium in accusationem non merentis stomachi habent Atqui tarde concoquunt , quorum ideo praecordia imflantur, quive propter ardorem aliquem noctu sitire consueverunt, antequam conquiescant , duos tresve Cyathos per tenuem fistulam bibant. Pr dest etiam adversus tardana Concoctionem clare legere

334쪽

deinde ambulare , tum vel ungi, vel lavari, assidue vinum frigidum bibere , post cibum magnam potionem, sed ut supra dixi, per syphonem

deinde omnes potiones aqua frigida intercludere. Cui ero cibus acescit, is ante eum

bibere aquam egelidam αbet is vomerc. At is cui ex hoc frequens dejectio inci dit, quoties alvus ei constiterit, frigida potione potissimum

utatur.3 requitur CELSUS ea nune Stois machi vitia , quae evadens aliqua aloris aut frigoris intemperies invexir. orsusque a notis est . quibus cognosci utrumlibet genus possit. Hae vero quas retuli notae , quia seorsim unaquaeque per se positae . plerisque aliis quoque morbis nonnullis comamnes sunt copulatim accipi omnes debent , aeque Pto&cto , ut neque sola tussis lauis

335쪽

ritidem saeit , neque pungens ater, dolor , neque febris continua , neque spiritus dimellis , sed omnia hae simul eoeunti E qui igitur non suspieiac summum nostii Autotis in docendo artificium, quis non pulcherrimis Iaeeundam ciebus brevitatem ex-ostuletur , qua cis nobis simul biliosi pituitosique ventriculi nota expressit. Settieet iste mos eum pristis itis omnibus , tum nostro CELSO servatus semperi fuit omnia arevissimis seni. tentiis seu quibusdam photismis memoriae prodere quae dedula post anima/versione limitari , ae veluti sutatilius exeoli a viris Medicinae gnaris

ante propolitum est, unius visceris in concoquendo vitium alterius integri- Macies tale non eastigati. Eaedem causae

maelem poterunt eonciliare , quoniam frustrata eoneoctione . nulla fit bona nutritio , ad huius enim integritatem illa viam sternit , quatenus nuhil assimilari solidis potest , nisi ante probeL alieratum consectumque sit , eui tota nutritio nihil aliud quam ipsa tarem dit assiolatio. Piaecordiorum dolord'. um contenta Intus exerementa sequi po-

336쪽

jejuno dolo biliosos potissimum Z in i

exercet vaporante 4 cerebrum bi neus.liosa sanie , quae per inediam ad ven Capitis trem confluxit. Potest idem Volo is in jej pituitos aeeidere , qui tamen non ita D Q ut prior pungens est sed gravans o 'tius , ac plerumque etiam distendens Atque hic tagnis infirmi ventriculi veluti in eonspectum quendam adductis Tari Uri prophylactica ejus ali xi Quo-lia nunc exequitur statuitque dupli modocem infirmitatis differentiam. Prima sto intemperiem caliὀam , altera frigid ' frui itas: seouitur. In hac praecordi nequid asti- spinosior orationis eontextus cim pro ganda.. vidum fallat inflantur. In illa autum propter ventriculi tardorem multa per noctc fit filis. In ambobus vitiis ut euilo locum inspieientipator sumptas dapes reeenti fonte ineludere termissum est In stigido quidem quori iam 'ompressiis veri triculi ciunt eis simul eibus ab his ate-tius comprehenditur simul nativum

viseeris ealor intus coercitus vires ad concoquendum assumit. Ἀτ vel burioso stomacho , ut omnia haec eveniunt bona se ilad' eoque velut v aeredit , quod squalidus ille, calor qui velut ignis quidam ventri-

337쪽

3ox COMMENT Bisios tinguatur. Proinde sic assicto stoma- stoma utile est , tum ungi , tum assidue uitia lavari , simul vinum actu frigidum aeutile. potestate imboeillum bibere . atque a cibo magnam potionem per syphonem

haurire , protinusque tum palas, omnesque potiones aqua frigida intereludere. Sei licet omnia haec bilios ven-Stoma trieulo eximie subveniunt At frigido bi xxi idoneum est alta voce legire , mula m

inrae ambulare , ung Veio parum utile

sidia est , lavari etiam noxium. Quis enim nescit cruditati balneas advelsari. In ultisque , ut proxime dixi , convenlans Stoma ultimo cibo , quae figidae poculum. cho in Huic unicum impcdici eitum est venter, firmo eum faetid , tum e iculose profluens ,

dus turus in eius , utique frigido omni potum im ta supeis deudum a cibo est . quod e rediat iti praecipiatur, eo loco supra docuimus,3 quo Bigidae bibendae ratio exposita est. Eo fluore venter immodice aleas raro tentatur , utpote omnibus ab ejus fit Vore exustic epulis , ae si minas ad fluendum propensis saepissime is fluor urget . ubi cibus intus coaevit, qui p:ompte aut vomitu , aut dejecti ne elabitur, tum quia humectus et amnum est , eradusque ac nequicquam calore adaequa. tum riui ponde. re ventriculo gravis est imbecillial et ab eodem conciantur. Musque re,

338쪽

lum citat , cum ibus ontracto eore vitiosius est qua eoneoctionis imperfectione , si frequens dejectio est abstinendum frigida a ibo est , ut quae ventrem magis fluidum reddere potest, non potest imum. Ergo hoc constante nusquam perperam frigidum a ibo bibitur. Adeo apparet hoc Caata I praeceptum calido frigidoque stomaeho

juxta ommune es . Siquis nostra aetate diversum sentiet , equidem non mirabor , eum ejus notae refractarios eo

plures extitisse , viventes etiam CEUS eonstet , qui aquam in adversa a letudine toties potui dari putabant deliciarum causa, non eam merentis exi-

sentisque stomachi. Scilicet quisnam istorum vulgarium medieorum factu- non ilico alumnietur , si sanior aliquisae doctrinae CELSIANAE studiosior homini ec stomaeh1 eruditate fibricitant , sumptis idoneis epulis tres fit. gidae Cyathos propiner. Quis inquam non protinus deliciarum aegroti patrocinium in aeeusationem habCat , atque condemnet , non autem stomehum excuset uuam recte salabiiterque post Iaatem. Perstringit hae isutor sententia eorum medicorum perversa judicia, a d aquam e vinum ab aegrotis te expeti arbitrabantur . dio ita

te sic potius iugaria , quam exigeam

339쪽

stomacho. Etenim inum ardentibur febribus , quam eruditatibus adversari Hippo vulgatum tritumque est At vero quo erates telum statu fieri haec istis affectibus pos- sint innoxia , id Hercle, non om- ςbrici nibus iuxta proeliu est. Nempe i-

quando bus HiPPOCRATE indulsit. Tum aquaque in quibus ea judieabatur advella, saepe in .ulsit pinatam attulit salutem

Quid observandum dolore nervorum aboramisus.

SI cui vero dolere nervi solent , quod in podagra

chiragrave esse consuevit

huic quantum fieri potest CXercendum , id est , quod assectum est , objiciendumque Iabori, frigori , nisi cum dolor increvit. Subdio quies optima est Venus semper

340쪽

inimica est. Concocti, sicut in omnibus corporis affectibus, necessaria est. Cruditas enim id maxime laedit, Quoties offensum corpus est , vitiosa

pars maxime sentit.

Aithtitis prout varias obsidet eor Aithri-poris partes , alia aliaque sortitur no iis quid,

mina. Ac Podagra quidem est, si e Mdum articuli r Chiragra , si manuum II;

quemadmodum olchias , si eoxarum laborant. Arthritic dicitur ubi tota aequaliter eorpora enervantur Oritur odihoe malum ab artieulorum imbecillita ea iis a

te , sive ea sit naturalis , sive astititia morbi Illa a parentum semine , haec victus er articu- rores contrahitur. Est ue aiae, imbe I xi 'cillitas anteeedens uaedam morbi au. sa , quae articulis dolore eti m num a laris. eantib0c perpeti o maner. Ergo hane eorrecturus , Infirma membra exereere debet , si ut mutuo articulorum attritu insitus ipsis calor exeitetur . simul ut durities quaedam his contrahatur adaxereussistinendas rerum ris Oeeursantium in tali

jurias. Exercitatio pro vitibus eoipo lm ci ris conuenit euique sua. Ita profecto .ie 'at CE SUS praecepit , exercendum utilis.