Commentarii de sanitate tuenda in primum lib. de re medica Aurel. Cornelii Celsi

341쪽

stomaeho. Etenim vinum ardentibur febribus , quam eruditatibus adversari Hippo vulgatum tritumque est. At vero quo crates retum statu fieri haec istis affictibus pos-ῆς x'. sint innoxia , id Hercle scissc non om- febriciossius uxta proeliu est. Nempe Vi

Qui observandum dolore ner.

SI cui vero dolere nervi solent , quod in podagra chiragrave esse consuevit huic quantum fieri potest exercendum , id est , quod a Dfectum est , objiciendumque Iabori, frigori , nisi cum dolor increvit. Subdio quies optima est Venus semper

342쪽

inimica est. Concocti, Mutin omnibus corporis affectibus, necessaria est. Cruditas enim id maxime laedit quoties offensum corpus est , vitiosa

pars maxime sentit.

Aithtitis prout varias obsidet eor Asthri potis partes , alia aliaque sortitur no iis quid, mina. Ac Podagra quidem est, si eo quae

dum artieulici Chiragra manuum 3 pristi

quemadmodum olehias , si eoxarum laborant. Arthritic dicitur ubi tota aequaliteri corpora enervantur oritur odihoe malum ab artieulorum imbecillita eausae te , sive ea sit natui alis , sive astititia morbi Illa a parentum semine , haec victus er artic rores eontrahitur. Estaue haec cimbe ri , αεillitas anteeedens quaedam morbi cau-uzhrisa, quae articulis dolore etiamnum a laris. eant ibi, perpetvo maner. Ergo hane

eorrecturus , Infirma membra exercere debet , si ut mutuo articulorum attritu insitus ipsis calor exeitetur . simul ut durities quaedam his ontrahatur adaxereusistinendas rerum foris Oeeursantium in tali

Jurias. Exercitatio pro vitibus eorpo ΡΤ ci iis convenit euique sua. Ita profecto illi, ut CELSUS praxepit , exercendum utilia.

343쪽

membrum esse , quantum fieri potest. Nimirum senibus quia arum virium in. perem, non nisi levissimae dimotiones

coaveniunt. Iuvenes contra utpote ma

jore robore aturae fulti partem si aDuis fictam ruboribus tuto iurant. Rectes ab ' enim a GALEN scriptum est Exercitari imbecillis partibus unico seni non liceres, reliquos homines eo ad confidentius posse facere , quo longius ab hujes frigRs absunt aetate. Porto frigus ob id uti- Axxb xx l. ensetur paod calorem articulorum condu naturalem intro compellens , adaugeat cibile. quodque hoc modo membra communiat adversus coeli injurias At nihil horum tentare convenit , ubi dolor in- erevit. Tum enim jars ante debilis jamque insuper humorum ' influxa . dolore exercita ad extremum imbecillitatis pervenit , sic ut per ea tempora Iabor aes frigus magis imbeeillam hane facere potait non omni robastam. Sub dio quies idonea est quod nocturni aeris alire ad eum quem retuli modum, firmentur. Tametsi id sorte praeceptum Graecis atque Romanis , idque per aestatem accommodatius videatur , quam populis versus Septentriones incolen- ood, xi v Ventis c immoderatior uiset prae 3 ante omnia fugienda est , nam opti- chira mam sanguinis particulam IYTHAGO-

inutilis. ... x detrahit orpusque jam ant i

344쪽

DE ANIT TUENDA . a beeillum inducta frigiditate , longe faeit imbecillissimum. Quae prosecto ausa

est quod articulorum mitia , ut Autor est H.ppoeiATEM, nequaquam vel castra- ros va pueros ans foemina consuetudinem tentent. Imminenti autem Ricra malo nulla via melius quam eoncoctionem im oecurritur . cujus ope fit , ut omnibus mineni utiles corpori sueeos conversis quam tem p minimum exelementi in attieulis Oeat da- Ad hos enim utpote natui debiliores x m

non aegre demittitur quiequid sollectiles vasis superflui est. Subestque utere gemina dimestas , tum quod influentes fiaterias attieuli prompt admittant tum quod admissas tardissimZma imoque negoci , rursus excludanti At vero iis corpolibus quae nullis uringentur superfluis imbecillae partes semis per in tuto sunt. Quam rem ita esse hines maxime stiri potest , quod non nisi statis quibusdam temporum interis vallis , laborent. Nempe si sola Dut in cquit GALENus infirmitas id essiceret, nisi .

perpetuo laboraret imbecilla pars , seu cui aegrotationis ausa iunquam deesset. Ergo quibus id malum sere aut

Autumno , temporibus ad hoc maxime propensis , revertitur , hos antei eurioso victu cavere oportet, ne inutilis materia corpori supeisit Leuidam inquit CEL Oae. lib. SUM eum toto anno a vino, mulso, ae, μ'

345쪽

3s COMMENT.

totius vita consecuti sunt. Quo minus audire delieatulos istos oportet , qui libidine perditi , tum in , indies dapibusque gra es , doloris remediam a nobis Dus placeto exposcunt. Quali vero expeditum sit , malum tollere perseverante inuae id moveat , foveatque ea a Nimirum hos semel iuvare conetis , nihilo plus proieceris quam si des operam ut non obstructis tontibus flumen exhautias, ipsis scilicet epulonibus antiquum obtinentibus , nee solitae Veneris amplexus nec patris Bacchi ealices postergare valentibus. Quid ι non inquit GALENus . turpe sit proptera it artieularem morbum . hominem ab aliis gestari se suis ipsius manibus uti non valentem alienis egere, quibus ori et bos

admoveat. et hos ventres non solum

te turpitudo no movet , sed ne ipsi etiam lectunt immanissimi crueiatus quibus dies noctesque velut ab improbis tortoribus exearnificati contabescunt.

UT concoctio autem Omnibus vitiis occurrit, sic rursus aliis frigus, aliis calor.

Quae sequi quisque pro habitu

corporis sui debet Frigus inbmicum est, seni, tenui, vulne-

346쪽

DE ANIT TUENDA.

ri, praecordiis, intestinis, vesicae , auribus, coxis , scapulis naturalibus ossibus, dentibus

nervis, via laces, cerebro idem summam cutem facit pallidam, aridam duram , nigram. Ex hoc horrores,tremoresque nassi

cuntur. At prodest juvenibus& omnibus plenis erectiorque mens est δε melius concoquitur , ubi frigus quidem est, sed

cavetur Aqua vero frigida infusa, praeterquam capiti, etiam stomacho prodest. Item articulis doloribusque qui sunt sine ulceribus Item rubicundis ni mi hominibus, si dolore va

cant.

s unctionis omni corporeae au Calor tot in geuitus calor est. Hunc sum omnisma c. t tueri semper oportet , ut vale iuncti tui tum prolpera servetur , tum adiis au- vexsa pellatur , qualiscunque hanc de x' q

347쪽

Frigus suibus

cum.

m ausa rearit. Non si eator Lventilius aut frigus nibusibet naturis ac morbis utilia sunt. Per se enim ea-ior non nisi Bigidis vitiis , frigus non nisi calidis subvenit. Itaque recte CELSUsdoeuit ealorem aliis vitiis . uecurrere aliis frigus Hoe inquit inimicum est seni homini nimitam per se impens frigido. Item tenui , utpote non sat

multa carne adipeque advertiis ejus u litatis vim ommunito obestque prae terea vulneri, quoniam id nudatam musculorum substantiam , tum alterando tum valida strictione dividendo vehementius a meit, nihil alioqui tale effecturum integra existente super musculos cute. Praeterea nimieum est intestinis utero . vesicae . reliquisque ejus or/inis

partibus exanguibus ob ingenitam iptis frigiditatem, quae simili qualitate cito eres it in immodicum. Omnia enim paribus suae intemperiet eausis elerri-Frigoris me afficiuntur. Ad hae figus cutem incom facit pallidam, nigram seu lividam . - eompulsis ab ejus oecuis in viscera sanguine , spiritu atque alore, quae simul

omnia extimo orpori ευγεοια, arq memorescentiam impelliunt. Quemad tu dum enim sol res omnes quas irradiat

multi splendoris gratia speciosiores et , si vitalis in nobis ealor una eum sanguine spirituque purissimo ad exteriora vectus . floridiaimo colore utim

348쪽

eommendat , ut eontra absentibus his universum corpus pallore quodam mluti eadaveratum decorem omnem amittit , eujusmodi aeter in iis cons. pieari est, quos aut brumalis aura aspe rimo frigore excussit , aut longior invaletudo exhaus r. Iam ver non lividam Frigoris tantam , sed i aridam utem frigus violenta efficit , idque partim impedita sangui pyxen nis in habitum ommeatione , partim g expressis , qui subtus cutem erant, maindor ibiis. Stringit enim frigus densatque corpora tanta vi, ut Cteste HippocRATE ω venas rumpere tusses excitare patri solii in sit. Atiditati eutis jungitur duri ιib. ties ique fit, duobus late modis, alias Aph

universa ubique Gentes asperata alias diduris in ea ortis rubereulis , quae a sei Frigore goi quoque exeitari posse HIPPOCRA eutus Tyc in apidemiis lautor est quando dureiani nitrηm eram Mentire humores subierculem externo frigore astrictam uberius ceollecti vix transpirant . sed intus coae Epid. in seirrhosa quaedam tubera eo crescnnt. Proxima tunc est de rigore Q post hunes de tremore disputatio. Rigor semploma est depravatae motio Rigornis , auque 4 inaequali intemperie quid

calida seu frigida , eum materiae ali. 2Πdς cujus assiuxu , aut sine hae , violentius ph 'partes sensibiles pereellente Luculenter autem hoc ipsum in intermittentubus tertianis apparet . transeunte rvt

349쪽

mustulos bile , tum etiam in eloia quibusdam mulieribus, quae vim pituitae vitte nimia desidia uinularunt. Idemque symptoma eos irehendi , quibus consertim dervens aqua aut praestigida superinfunditur, adhaec , quibus ollaetos in habitu putres humores balneae Sol Venus . aut quid his non dissimile Horror Ommovit. Atque haec causae si enim te sunt , horrorem movent , affectum ovibus dola rem,ssione a rigore non alio dissi. causs dentem. Tremor Ipse quoque volunta- nasca si motus Imploma , ex hujus nascitur

xvr imbeeilla virtute , si ut satis valide neque attollere ea membrum possit, neque extentum servare Estque hic motus compositas ex facultates membrum sustentanteis innata ipsi gravitate deor-G t S sum agente Iimbecillitarem hane

sim, autore GALENO tria inserunt. I

temperies . quam hic proposuit autor , frigida nimi pathos, grave onus. Intemperies , alias una cum materia Obstruens , alias sine hac constringens laudensque occultos musculorum recellus

impedit , nominus expedite animalis aeuitas spiritu motivo vecta in hos e.

netret , decentcmque motionem cieat. Iam ut intemperies vehemens omnis sic

frigida quoque nullam non virtutem dein bilitat, ut nihil mirum si ex ea corpus intremiscere , quod symptoma senibus ob id familiai est , nec non juvenibus

350쪽

vehementer refrigeratis aut eruditate ex vino , multo cibo, at desidia vexatis. Ista enim onmia virtutem' terunt. At pathos animi praecUue tremorem movet grandi metu debilem animum exterrente , ut eum quis Imperatorem aut gravem majestate Senatum oratione compellaturus , neque mentis officitam , nectae corporis sentiri demque symptalanxii ethιας frequens est qui per loca etines, altissimq; viarum tepidine ae praxipla despecta ex illa eo

re rigorem solet , quam a julantis superet robur Atque haec inuidem de motus voluntarii symptonaatis disse suffieiat. Nunc ad eos tran1ibo inerabas tam sfrigus praesidio est. o. esse CELSU, m M'Iuvenes amrmat , si pleni sunt. 1eu ca eatinosi , quibus Calorem inget: iram risus ex accidente suscitat , contrusum scilicet ad viicera, copiaque illi ac vitibus auctum sui. Cujus ciet eausa Se eiectio Cut CELE,US ait mens est,' melius concoquitur . aeqae profecto ut per hyemem tiari solitum est. Scite a tem istaeinque admodum UELSUS dixit in tibi frigus quidem est , sed cavetur. Inis dieans videlicet id quidem juvenibus πω non inutile , at cavendam tamen

ejus nimietatem. Quod enim frigus semel tola. uium corpori est , vitibus

qua laeeum sit , oportςt, alioquin