Commentarii de sanitate tuenda in primum lib. de re medica Aurel. Cornelii Celsi

351쪽

Iotem extinguit potius quam auget. Quoἀpraeceptum omnibus partieulis fuerit commune , quae frigido juvantur. Ex quo ineidit ut stomacho eluno rudum ructant , itemque corpori senili , te-

eoelum inimicum st. Quinetiam non capiti solum , sed etiam ventriculo imis ista frigida condueit , modo genuinus horum alor gelidi elementi potentia moes violetur. Neque vero iselle madolestentes earnosci aestivis horis vi labitur , ujus venitieulo praeter has commoditates , dextra hepar . sinistra Ile supra eo , a diaphragma , ante abdomen adsistunt, fidissimi insiti in eo

caloris custodes Caeterum magna cura

opus est, ne frigida sua qualitate ventriculum aut praeeordia amictet, quod fieri admodum proclive est, quoties ea asperrima, ac veluti tota glacialis est , quod rep. lib. ineommodum diligenter notavit 1ν- s. apb socκ τε . sies inquiens Frigida v Iuti nix , e glacies pectori inimie tusses movent, venarum otiaues, destiniationes σciunt. Iam quod frigidae in. usi atticulos juvet, Wid quoque antemp. . Celsum prodidit mi deratos In hane

352쪽

DE MANIT TUENDA. irquae res quomodo aeeida , supra aisima nobis demonstratum abundea est. Quod de doloris lavamine autor seribit , id non de arthritide tantum , sed etiam de quavis alia rerent phlegmone intellexeris. Quentes enim materias frigida repelli , eoque modo dolorem placari Potest idem de de Erysipelate dictum putari, itemque de uitaldam deflagratio-uibus , quae partieulas diffuso cireum circa splendenti servidoque sanguine ex runt Batavi a calore, Osam Cni fallor ii malum Hippocrates πιφλόγισε α ρ- pellat. Si enim in Aphorismis loquitur Frigido ver in his tendum in quibus sanguis profuit paulo post

αἰματι. Quippe hoe orto assectu insuta 3. frigida ardorem afflictae partis abolet Pariaqae in Erysipelate praestat , nisi id tamen sit ulceratum Frigidum enim , ut parens Medicinae docuit , Miseribus mor- 'r' aax est.

Alor autem adjuvat omnia quae frigus infestat.

Item lippientes,si nec dolor nec lachr,mae sunt Nervos quoque qui contrahuntur , praecipuC-

353쪽

que ea ulcera quae ex frigore sunt. Idem corporis colorem bonum facit, urinam movet. Si nimius est , corpus effoemina , nervos emollit, stomachum solvit Minime ver, aut frigus, aut calor tuta

sunt, ubi subita insuetis sunt. Nam frigus lateris dolores

aliique vitiam frigida aqua

strumas excitat. Calor concoctionem prohibet, somnum

auferes, sudorem digerit , obnoxium morbis pestilentibus copus efficit.

Contrariarium musarum contrarii quantum in ipsis esto effectus sunt Proin quibus frigus inimirum . iis gratus calor est. Dixi ouantum in ipsis est Nam multic vitiis frigus hib- Calori, qui quibus ealor non obest. Proque pria veto Teia aloris sua , densa ra-OPerae resaeere , erata attenuare , dura emotiis , astricta laxare, impastaque M

354쪽

eoquere tum digerere. Quo minus mirum fit ea omnia facere ipsum posse.

quae Celsus hoe ordine commemorar.

Ergo lippientes , hoe est , Ophthalmia αψx

exatos calor adjuvat , si neque dolor neque laehrymae sunt inclinata , nimirum quando inflammatione hae discussa , quae loco praesi- affecto eocta insedit matella. Pet o dio M. Iorem ae lachrymas , morbi cruditas notatur. alles enim vigorem nondum expirasse ae sorte ne fluxionem eoqueeess.si , hae nihil eoctionis in loco factum denunelant. Quippe sub oetaehrymarum nomines tenuem illam saniem, quae ab impressis sed humoribus exudat autor significavit. Aquosum enim tenueque faelle exprimitur , eraLsum vero fixius inhaerescit Per haec tempora quis inlidum inflammatis

oeulis admoverit , hoe nomine eeeabit , quod non tantum insidentis oeo materiae sit exempturus , AEuantum novae eodem attracturus utique si nondum missus sanguis , aut ducta alvus est. Proin fracta nondum phlegmones vi sed perseverantes etiamnum fluxiones reprimentic aptiora sunt , neque ante calidum sire fomentum sive balneum esse utile potest quam inutilis nulla corpoli supersic materia , totaque maturuerit inflammatio. Cujus rei nota ut erassior promanans pituita, sedeficiens dolor laehrymaeque sunt. QuiP

355쪽

3is COMMANT pe simile quid hie areidit , quod in

coryza ipsaque etiam lauritide animadverteres est , per quorum morborum nitia tenuis humor exit , rudus planε instarque laetami tenuis post ver adaequata re eoneoctionem materia laevis , albus eratasque vacuatur , e tissimus, eoneoctionis di futurae salutis index. Cocta hae in oeulis sordes. ἰTlib. CEU pituita voeatur , lachryma non p- item Nam alias inter utrumque e iudentia diserimina lolair Iam vero ut

calidorum usurpatio viginti oculorum inflammationi nunquam prodest , itatum demum perniciosa est , cum aeris tenuisque pituitae cursus in oculos se tur sub quo casu laehryma fervens mustaque profuit , caput calet , a tempo-xibus ad oeulos dolor pervenit , noGIDna vigilia urget. Tum igitur admotis ealidis potius concitatur eo pituita quam minuitur , quinis oeulus ex hoe

plerumque extra intrave rumpitur , at olum est , ut tantum exulceretur. Non potui mihi temperare, quin locum hune paulo subtilius exeusserim , eum non deesse seiam quibus iis visus est admodum nodosus a tantum non inexplic Calor bilis. mune ad ea quae ordine sequun-qdibus tur , veniam Calor quoniam distati ,

relaxatque distentionem ner orum σπασ-

μον Graee dictam juvat , itemque ea ulcera quae ex frigore sint. Idem iis qui

356쪽

eolorem deeoremque amiserunt conelliat. Utinam et , non quidem foris incidens nam tum magis sudorem digetito sed inius potius luxurians, quYniam humores tenuat fluxos mobilesque - - .

reddit. Idem mn ius est corpus er nimii

Remina , quia triplaeem orporis nostri ineoin- substantiam dissolait , idque adeo saepe moda. validei , ut in anima inciat , viresique ex toto corru , Q, ut init Hippa Vp. lib.

solvit, quoniam laxat , nervos, emolli , .

aeque ut subit; variatio fatii e perflicto iis stibiasa. die enim frigus pleuritiae ereat , et alter- quum humores ealore ante fuso in a. natiotus exprimit. Jariterque strumas excitat , quoties liquata aloribus exere- h menta in cutem evocata , adstringit intusque cohibet. Exprimitur enim riagore , quod tenue est , indureseit, in labit rumque degenerat , quod erassum ae dic. spationi rebelle est. At calor concoctionem prohibet , quia laxat , id quod de aere magis , quam eduliis intelligendum est , hae enim nisi immense sintealida concoctionem etiam juvant , ille nunquam fere non impedit. Adhaec calor somnum aufei , quia consumpto humori succedere siceitatem facit , si dorem digerit, quoniam humores tenuat M permovetque habitum raresaeita

obnoxium eorpus pestilentibus morbip

357쪽

3a COMMENTassicit , quia putredinem in amoribus

Obsermari in silantia. ESt etiam observatio necessaria, qua quis in pestilentia

utatur, adhuc integer Cum tamen securus esse non possit. Tum igitur oporter peregrinari, navigdre ubi id non licet, gestari, ambulares, sub divo , ante aestum leniter eodemque modo ungi, it supra comprehensum est, vitare fatigatio. nem, cruditatem , frigus , calorem , libidinem , sultoque ritagis se continere siqua gravitas in corpore est tum nequo

mane surgendum , neque pedi-

358쪽

bus nudis ambulandum est, minimeque post cibum aut balneum. Neque jejuno , neque

coenato vomendum est neque movenda alvus, atque etiam sit

per se mota est, comprimenda est. Abstinendum potius , si1 plenius corpus est. Itemque

vitandum balneum, sudor, meridianus somnus, utique si cibus quoque antecessit qui tamen semel die tunc Commodius assium itur, insuper etiam

modicus, ne Cruditatem moveat. Alternis diebus invicem modo aqua modo vinum bbendum est. Quibus servatis, ex reliqua victus consuetudine quam minimum mutari debet. Cum vero haec in omni pestia lentia facienda sunt, tum in ea maxime quam austri exci

359쪽

31 COMMENT.

tarint. Atque etiam peregrDnantibus eadem necessaria sunt.

ubi gravi tempore anni discecserunt ex suis sedibus , vel ubi

in graves regiones venerunt.

Ac si caetera res aliqua prohibebit , utique abstinere debebit atque ita ab vino ad aquam , ab hac ad vinum eo qui supra posi

tus est modo transitus ei esse.

arcen phylactica est, cujus eo rehendi suminatae pes ma sub tribus praeceptis potest , pridi i mum cavea ur , ne u virium imbecil- έRlObu litis urgeat , dein ne riua sit humorum .i ad concipiendam putredinem aptitudo a tertio ne noxio recipiendo aeri eo pus reclusis nimium poris expositum siti Nam quoniam hoc mali genus propria quadam antipathia eo spiritusque Letales impetit , utique sedulo providendum est . ne his infirmis contagium corpora occupet. Tum quia praecipua moIborum occasio sueeorum est ad hos aptitudo , curandum est , ne quid venis impar supersit materiae. Postremo habenda cura est, ne habitus qui tota uiam

360쪽

dique perspirabilis aeri est , sine modorarescat, atque malo ut dieitur senestram aperiat. mae regula velut in conspectum adducta , cognitisque iis snetibus quae vires labefactare , vitiare suecos , aut raret acere Oipora μ λ imis aiunt , promptum cuique erit perspise te estgre , quid sub pestifero coelo secundam peregri- valetudisem uix adversam faciat nandurn Ergo saeviente hae lue peregrinari opor te atque navigare. Nam coplum usu iudquam perperam mutatur quod morbum Est ereat. Sed nulla praesentior pesti Ambulentiae medela iuga est. Hujus ubi nul latio. I facultas est , ambulatio sub diois Unctio

ante aestum utilis est. Dissipatur enim τὸ I

ho modo siquid inuryis materiae cor utilis.

pori superest. Tum ungi quoque post

haec non alienum est , nam rarefactus ambulatione habitus . pinguedine eeli,ditur , si ut non promptus in corpus mar 1ato aeri tali introitus Fati- res pen

gatio, libido , eruditas , frigus , calor non alia de causa nocent , quam quod 'in' saeeos vitient , vires nimium eon di vellant. Si grave esse corpus ea it eontinendum id eltissima in quiete est ,

ne male orditos humores , turbatio graviori ineommodo perdat. Sed nee mane admodum e lectulo surgere t tum est , quando nondum Sole perpum gatus aer in noctis a Malatae vaporibu