Theoria entium sensibilium sive Physica universa speculativa, experimentalis, systematica et geometrica omnium captui accommodata. Accessit rerum index alphabeticus ... Auctore abbate Para du Phanjas. E Gallico sermone in Latinum vertit F.T. Tomus pr

발행: 1787년

분량: 562페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

s . . Add menta Eorum priseipia acida pariter exaltantur . di subrimantur gas, & vaporibus eommixta. Principia auatica partim in vapores abeunt, partim substantiae terreae adhaerent. Priuipia oleosa decom posita , & natura mu- sata partim dissipantur, partim huic aIkali tonjunguntur, quod substantiae terreae ad hae Tet. Ab hac vero conjunctione prineipio oleo so a thali reliquum volatilitate donatur.

xs97. NOTA. Combustio aliquo pacto id in his substantiis effeti, quod putrefactio. Totam eorum structuram destruit, & omnia mutat, principia proxima. Priseipia eombusiong deeomposita.

In vegetabilium combustione , exempli gratia , residua sunt cineres, a quibus extrahitur .alhasi fixum vegetaebile , de fuligo, quae magnam aikali volatilis copiam continet . iIn cineribus principia oleosa aut omnino destrum, uni, aut naturam prorsus mutaverunt : in fuligine eadem haec principia oleosa etsi plurimum mutata, de vitiata, vere per-

se erant . . 'm

iss8. pROBLEMA I. A subsantiis animalibus putreffactione se aut combusione deeo Φ- sitis, is natura mutatis at ali volatiis obtia

S9LUTIO. Detur substantia animalis, aut 'vegetabilis, aut mixta omnino putrefacta , puta stercus gallinae, columbi, bovis, ovis., I. Substantia haec ad umbram, aerea peeto,& sine igne probe exsiccetur, ut evaporatio ne a fluido aqueo, quo imbuta est, liberetur . Deinde cornutae vitreae, aut fictili includatur CD, quae in furno aut simplici, aut

132쪽

reverberii collocetur; cornutae aptetur fusus A L, . eujus alteri extremo collum cornutae inseratur, alterum globo B excipiatur.

At Mi. volatiis fluor, ἐν coneretum. -- II. His ita paratis gradatim ignis eornuta applicatur: tunc copiose vapores apparebunt, per totum fusum Λ I diffundentur: partim concrescent, & forma coner a se si parietibus adhaerebant, partim forma liquida in globum

descendent. Uaporibus in eornuta cessantibus res acta est. Tunc pulvis e fusi parieribus abra sus eritalhao molatile concretum, & liquor in globo subsidens erit araali volatiis liquidum, quod spiritus a thali volatilis nuncupatur. III. Residuum carbonis specie in fundo cor nutae C D post distillationem est mixtum ex

terra, & alhali fixo nihili hic faciendum. Araari votastis fuliginis.1 sqq. NOTA.. Eadem serme in caminorum fuligins peragendo aeque aikali totatile obtinebitur, quod in fuso.AL forma concreta, in globo LB liquida invenies . . st L Notum est, . caminorum furiginem esse .

mixtum ex substantiis volatilibus, quae in comporum inflammabiliues combustione sublimantur, quaeque combustionem effugerunt ex desectu contactus cum aere atmosphaerico .ll. Notum est quoque, hoc productum corporum inflammabilium esse ipsum aptum arindere flamma vividissima, , esse sapore amaro uacri, em pyreumatico; solutum in aqua colo. rem flavum efficere, cujus in tincturis usu; . . Probat hoc illi inesse partes salinas, Olemps, a ponaceas, magis ex parte alkalicas.

133쪽

aeto Additamenta

et Q

Carbones residui ex distiliatisne . III. Notum est tandem, earbones residuos In cornuta D a fuliginis distillatione esse mixtum ex terra, & aikali fixo, ut residuum, de quo supra. Hoc indicat, combustionem, dum corinpora inflamnaabilia dissolvit, ab iis abripere , ct impulsione magnam suorum principiorum magis fixorum partem in sublime propellere. 16oo. PROBLEMA II. Avari volatile ex fimo aut fuligine extractum purgars.. Θ Athali rectificatio.

SOLUTIO. Athali volatile concretum, aut liquidum in prima distillatione, aut sublimatione non satis purum est. Ut purgetur iterum distillatur, & sublimatur, quo ab heterogeneis partibus liberatur, praesertim vero ab oleo empyreumatico, quod illud efficit sediti

Prima methodus. 'I. Purgatur hoc athali nova distillatione aute solum, aut mixtum materiis aptis absorbere oleum stetidum, quo vitiatur, cujusmodi sunt athali fixa, & terrae absorbentes.

- . Altera .

II. Purissimum effcitur Illud primo in ra rammoniacum convertendo ope acidi marini , aut Vitrio lici, a quo absorbetur quin simul absorbeantur substantiae ipsi heterogeneae . . deinde hoc sal decomponendo ope aikali fixi Vegetabilis, aut calcis vivae, quae acido adhaerent, & alhali volatile liberant. Exemplum

134쪽

Ad pH am Universam. 121 Actio ealeis in acida, ἐν in aquam.

Si prompte simul misceantur salis ammonia ei in pulverem redacti libra una, calcis ad aerem extinctae librae duae, mixtumque sollicite in cornutam satis amplam vitream , aut fictilem conjiciatur CD; acidum salis si noniaci citissime a calce absorbebitur 3 N ejus dem salis athali jam liberum , & volatile velociter in vapores elatum in globum D B se conjicit, ubi 'forma liquida, nunquam concreta subsidet. Hoc a thali volatile maxime causticum erit, tota aquae naturam suae aikalicae superflua simul cum acido amissa.

x6ot. NOTA I. Athali volatilia perpurgata aut concreta sunt, aut fluida, pro majori , aut minori eorum caustici a te; majori autem, aut minori praedita sunt, ut magis, aut minus aqua, dc gas mephitico spoliata sunt.

Unde parum caustica.

I. Athali volatile, quando minime causicum est , quando scilicet tota aqua , totoque gas mephitico imbutum est, quod ejus at halica natura postulat , in crystalla concrescere potest, & eum. acidis effer esce etiam' effice re; tunc vero araali Toratiis concretum, Seu dulce nuncupatur . . . G. multum.

II. Idem quum maxima eausicum est, quan do scilicet calci vivae admixtum in hac totam quam , totumque gas .me hiticum reliquis , PMI. Tom. V. F quod

135쪽

is, Additamenta . quod natura amittere potest, in crystalla cogi nequit, neque cum acidis effervescere: tunc aikali τους iis Duor , seu causticum nunc patur .

Haee at ali valida simulantia . 16o1. NOTA II. Athali volatile in medietana bsum habet ut validum simulam ; hac ratione in deliquiis naso admovetur, in syncope, in apoplexia , in asphixia, in morbis omnibus, qui , partis nerveae stuporem , & atoniam indicant.

Sal Anglicum, Aqua luc Is, . . . Ad hoc adhibentur phialae crystallinae, in quibus continetur aut forma concreta , & nomine salis Angliel; aut forma liquida, &Semisa ponacea nomine aquae lucis & in. omnibus morbis supra indicatis apte administratum, & respiratum praesentissimum remedium esse potest. I. VI. DA CAUsTICITATE IN GENERE. Cansieitatis natura, Ur effectus.

r6oa. OBSERUATIO. t. avsticas in quibusdam substantiis, ut in aes dis fossilibus, in al-kali fixis, & volatilibus . in calce, in arseni. eo, in sublimato corro suo, in crystallis aris genti, in plerisque salibus basi metallica , discitur proprietas illa acris, ir corrodens , a quaecum quo sit ejus causa phvsica ), qua hae

136쪽

- - . Ad Pissicam Universam. in 3 hae substantiae corpora, quibus admoventur hassiciunt ferme ut ferrum candens illis appli- Catum; qua, exempli causa, cuti, & carnibus admotae inflammationem pariunt eum ais

cuto, & urente do Iore ustion simul ; tum

erosiones, excavationes, carnium consumptio. ixes ferme ut carbo accensus; quia in corporibus regni fossilis sibi propriam ad ionem a pertis signis produnt , motu , effervescentia , Calore ipso, qui excitatur quum substantia dissolvens dissolutae jungitur, & commiscetur. CaUica vora venena eoννομα. I. Facile intelligemus, substantias hac proprietata acri, is corro a praeditas, quas os tendimus in medicina causticas, in chymicis

dissolventes, data quantitate ore sumptassere vera venena corro a; atque horum venenorum, horum chymicorum disio Iven tium, horum causticorum quorumcumque abionem re ipsa eandem esse, adeoque ipsam communicausticitatis nomine designari posse. - - Causticitas, affinitas simplex, is eo sexa.i II. Intelligemus quoque ex praedictis' de a

finitatibus chymicis, earumque consectariis , hanc ea inicitatem esse ipsam facultatem dissolventem corporum, qua illa gaudent, seu .im intrinsecam, qua eorum partes integrantes tendunt conjungi aliorum corporum partibus integrantibus, quibus magnam habent affinitatem simplicem, aut complexam, sive se decomponendo, sive secus.

137쪽

ia 4 Additamenta j. Causicitatis eausa physica . III. Non tamen ita facile intelligitur quaenam sit causa Osfica, quae vim hanc intrinsecam, seu affiditatem hanc producit , aut destruit, auget, aut minuit in substantiis ilix praeditiset uec 'unde proprietas ista aeris, Oeorrosiva illis adveniat; exempli gratia, quae- nam causa sit, quae causticam efficit substantiam terream calcis vivae, quae ante actionem ignis minime caustica erat, quaenam causa sit, quae calci, & al halicis proprietatem tribuat causticitatem augendi, aut minuendi, & hanc mutuo sibi exansmittendi, aut auserendi. MEYERII, ET BLA II HAC DE RE THEORIAE.

hos dies compararunt, alter Edimburgi, alteros nabruchii, summa sagacitate, summoque ingenio magnam de .causticitare quaestionem pem tractandes qua universae chymicae theoriae,

α physicae intime alligata est. Caasticisas juxta MDerum, D' Blachilam.

. Chymicus Osna bruchiens s cauincitatem corporum ab ignis elementaris praesentia dein sumit; Edimburgenss ab absentia aquae, o gas mepistiei. Iuxta Meyerum corpora additione, juxta Blachium subductione caustica fiunt; eorumque theoriae , licet e diametro oppostae, philosophorum attentionem merentur; a mente Vere philosophica enascuntur, a qua Semper ut uia proveniunt, etiam tunc, quum Veritatem inquirens illam non a sequitur.

138쪽

Ad P sicam Universam. 123ΜΕYERI THEDRIA.. Ignis Sesaris vere causticus.16os. EXPLICATIO. Semper innotuit, lanem elementarem, seu substantiam igneam, A lucidam a sole emanantem proprietate paustica, O dissolvente gaudere; & specula ustoria hanc substantiam concentrantia aperte ostendunt , eam esse' causticorum omnium, dc distolventium potentissimum . I. Ex hoc pronum erat in igne, ut secit Chymicus os nabruchiensis, primitivam causti- Citatis causam quaerere, propxietatis scilicet Corrodentis, Ec dissolventis, quae in pluribus terrestribus corporibus deprehenditur; dc ignem

elementarem tamquAm causticum universale habere, quod. variis modis cum trium regno

rum substantiis conjunctum , quas ingreditur,& quibus cum assinitatem habet simplicem , gut complexam, ex iis effcit substaxtias vere sarinas, quae propterea aliae sunt acidae al-kali, aliae sal neutrum, aliae causticae , aliae non .item; pro diversa corporum natura , quibus inhaeret, quibusque commicsetur, & pro varia, qua illis jungitur, quantitate. Ignis solaris omnis eatisicitatis principium. II. En paucis quibus Meyerii theoria .insistat: in hac post accurate discussas calcarii lapidis in naturali statu proprietates , tum eas, quas torrefactus, dc coetus acquirit, tum ejusdem causticas, quas a thali fixis, & volatilibus communicat; post expensum modum dquo haec a thali causticitatem induunt, de exuunt , & quot lapis ipse, quam hisce aikali tribuit,.causi citatem amittat, tandem statuit:

139쪽

Primo, in natura unicam esse substantiam essentia causicam, & eam esse ignem, aut

lucem.

Deinde omnia composita caustica hanc proprietatem ab hoc principio , igne scilicet, aut luce, obtinere; ea moue amittere ea proportione, qua hoc principium amittunt, magisque in iis augeri , quo magis hoc principia

saturantur. l. '

Tertio principium causticitatis non esse ignem omnim purum, sed ignem conjunctum peculiari matfriae acidae, a qua alligatur , quaeque est ignis veluti gluten, aut vinculum: in qua materia vim habet non tantam, quantam surus, ct nudus ignis , sed quanta .uffcit, ut magna causticitate polleat, eam que communicare possit corporibus, quibus intime coniungitur.

Ignis solaris ab acido ligatus. III. Iuxta hunc chymicum itaque ignis bieita abigatus, & mixtus acido huic muneri opportuno est omnis causticitatis princi pium , quod ipse acidum pingue, seu acidum causticum vocat et hujus transitum observat a corpore ad aliud. corpus, ut a calce ad aliquod al-hali, ab hoc ad substantiam animalem, aut sessilem, mira sagacitate. mutationes detegens, quae contingunt in proprietatibus corporis tum transmittentis, tum recipientis e ut antea Sthalius in phlogistico animadverterat; hoc est in ignis omnino combinato, seu in materia ignea ad . plenam fixitatem adducta in corporibus combustibilibus, quorum jam unum est ex principiis proximis. -

χ6o6. NOTA I. Caustieum acidum Meyerii non idem est cum phlogistico Sthalii, licet illi sit valde analogum .

140쪽

Causicum acidum MVerii a Sthalii phlogisico

diversum.

I. In phlagi leo Sibalii ignis elementaris

iners est: intima ejus activitas in statu combinationis, & saturationis, qua in phlogilii cum mutatur, omnino ligata est, & intercepta , etsi semper existat parata totam vim suam exerere simul ac status iste combinationis, &Saturationis cessabit. In caustico acido Meygrii ignis elementaris Suam naturalem vim vario gradu servat , &exercet, quia est in statu combinationis, non saturationis; haec vero actio actuaIis ignis inflatu combinationis major, aut minor est prout augetur , vel minuitur ejus proportio ad gluten acidum, a quo fixum redditur, & a quo magis, aut minus ejus activitas cohibetur. Ita

avis, cujus alae visco adstrictae sunt, aut Omnino, aut ex parte tantum earum usum amitistit pro diversa visci vi, dc tenacitate. Causieitas Juxta Temerium, is Eaumeum .i6o7. NOTA, II. Meyerii doctrina nihil omnino consentit sententiae Lemeri, dc Baum ei, quorum alter causicitatem statuit in land pu ro, seu in igneis particulis, quae majori, aut minori copia in corporum interstitiis inclusae sunt, alter in igne puro, aut ferme puro , quod in idem recidit; nec ullo pacto causticitatis phaenomenis consonum est.

16o8. EXPLICATIO. Quo serme tempore

Meyerus in Germania suam causticitatis theoriam statuebat, Blackius in Scotia easdem substantias pertractians, eademqui ferme princio

SEARCH

MENU NAVIGATION