장음표시 사용
281쪽
RIv S co A M ad ope, hoc euoluendum candide lector
accedas,de quibusdam te admonendum & informandum duximus. Ac primum quidem, quid fibi uelint alphabeti litere,
qua singui s paras raphis quaestionum Catechismi adscriptae
lunt: tum,quid in citationibus Scripturarum & sanctoritin Patrum obseruandum sit: demum, unde patrum testimonia,de
qaibus ambigi posi desciista sint. Quδd igitur ad literas attinet,eas apposuimus,ut facilius authoritates Patrum quae ad marginem citantur, Inueniri possint. Nam exempli causa, ea testimonia quae in paragrapho A citantur,eodemordine postea subscripta reperiuntur, adiectis numeris : qui ouidem numeri hoc praestant,ut si alio in loco eadem testimonia producantur , polsint c,
ita dissicultatem reperiri: Nimirum si qua D. Augustini authoritas, quae uno in loco citata est, repetatur & alibi: hoc compendio inueniri politi, cum dicitur, Vide supra quaestiones.B.α.quod significat authoritatem secunda paragraphi B.
Circa testimoniorum &authoritatum descriptionem haec so e indicanda uidebantur. Primum mirari nemi nem debere,quod numeros librorum de de rapitum non Arithmeticis Lotis,ut fieri solet, sed integris dictionibus expresseiunius. Ad quod faciendum haec nos causa commou:t,ut scilicet lectorem qui his auctoritatibus&sententiis utetur,magis securum reddamus. Neque enim rarbaccidit,&nos ipsi non semel obseruauimus, ut ea quae ab ipsis authoribus recte per numeros annotata fuerant,uel ex scribentium, uel typographorum incuria permutarentur: nec fave mirum,cum facilime contingat,ut numerus alius pro alio substituatur,aut propter formarum similitudinem, aut sola figurarum inuersone facta. Itaque ut ne errores eiusmodi inciderent tum inscribendo siue imprimendo, tum finecesse fuerit,alias recudendo,maluimus integris dictionibus uti,quas commutare non ita facile laret. Fecimus id ob eam etiam causam, ut ex hoc libro facilius restitui & corrigi loca possint,quae in ipsius Catechismi margine annotantur, si in eo stpius imprimendo,errores innumeris committerentur . Alterum est, de quo admonendus uidebare,ut si animaduertas inscripturae uerbis quaedam aliter legi, quam in nonnullis Bibliis uulgatae editionis habeatur emineris nos in ijs describendis Lovaniensium Theologorum castigationem ad uetustissima exemplaria facta ,secutos esse. Tertium est , quod non ignoremus plerosque sere qui senteariarum & authoritatuni longitudinem aegre serent. Verum cum e diuerso sint non pauci, qui malint integras Patrum sententias,quam ita breuiter adductas: non potuimus utrique parti commodius satisfacere, quam si uiam mediam tenere inus,ut ea selum proferrentur, quae ad rem ipsam potissimum facere uidebantur: quaa uam uereamur ne alicubi longiores aut aequo breuiores fuerimus: cuius erratiacile,ut spero ueniam dabis. utut est, meo quidem iudicio,Sanctorum Patrum sementiae facilius intelliguntur,quando& anteccdentia & consequentia simul
ponuntur ob oculos: ut taceam, quod non raro quando uerba longius adnotantur,simul etiam rationes& argumenta lictori suppeditentur, partim ex Scripturis sacris,partim aliunde petita. Neque enim nude simpliciterque de rebus fidei stram sententiam exponunt Patres, sed nonnunquam ex professo eam probant &confirmant. Iam quis dubitet,quin eorum argumenta multo maiorem authoritatem fidei Catholicae confirmandae roburque tribuant,quam si simpliciter asseuerarent
282쪽
rent quod sentiunt Nune ad illud ueniamus, de quo tertIo loco dicendum erati Sunt authores multi tum Grsci tum Latini, qui partim a diuersis translati, pay tim ab alijs atq; alsis correcti, distinctis locis de temporib. editi fuere:in quib. editionibus saepenumero, praesertim qubd adnumeros capitum assignandos attinet, reperire est magnam uarietatem. Vt Titur certiora nostra sint omnia, Opraepr cium erit indicare, quos interpretes Graecorum, quasque editiones Ditinorum, aut correctiones utrorunque,secuti fimus, non quidem in omnium Patrum libris, sed eorum tantum,quorum mentionem facere, necessarium arbitramur, nequis arbitretur nos mala fide egisse, si cum suis codicibus haec forte testimonia no per omnia conueniant,aut capita capitibus minus respondeant. Igitur ut a Graecis suma-lmus initium,Secuti sumus translationem Ambrosii Camaldulensis in Dionysio Areopagita,ueterem in Ignatio, Gelenij in Iosepho: quanquam in librisantiquitatum retineamus numeros capitum, qui in editione ueteri habebantur,& in Ge- lenij translatione ad mat inem adlcripti sunt. In Iustino Philosopho & Marty- ire Perionili, in historia Ecclesiastica Eusebij, Socratis,Soromeni,Theodoreti dei Euagrat,nec Rumnum:nee Musculum, d Ioannem Curistophormaum Anglum,iCiceitrensem Episcopum nec id quidem sine causa) interpretem sequimur: ae proinde mirari noti debes,si capitum numerus qui in hoc opere notatur,cum eo. tionibus aliorum non conueniat. Citamus Athanasium iuxtauersonem Nanni j Baslium iuxta editionem & correctionem Godefridi Tilmaiani Parisiensem:
quanquam Cornariis numeros in citatione capitum non raro etiam ad iam erimus. Narianaetim ex editione ueteri : noua enim Abbatis Bill iconuersio nondum ad manus nostras peruenerat: Chrysostomum & Theophylactum ex correctione
Philippi Montani,Cecumenium denique prout is e Graeco in Latinum conue si is est ab Hentenio. Quod ad Latinos speciat, manorum Pontificum epillo las& Conciliorum canones ex tomis Conciliorum secundum postremam Lalse, renti j Surij editionem descripsimus: in epistolis tamen Leonis Magni retinuimus eum numerum,qui est in ipsius operibns, non autem eum,qui in tomis Conci, horum'. in Cypriano citando sequimur editionem Manutij Romanam,ci corroctionem Panielii Amuuerpianam: in Ambroso partim Basileensem iuxta correetionem Costerii parii in nouissimam Parisensem Ioannis Gilotii Campani: In Hieronymi epistolis Romanam editionem, & Mariani Victorii Reatini emendationem: In Aligustino& Gregorio Magno Parisiensem: quod admonemus, ne mireris in libris Moralium aliam nos sequi capitum distinctionem , quam habeati editio Basileensis: In Isidoro&Rabavo Coloniensem ex postrema recognitione Meschioris Hittorpii: in Prospero, Lansranco, & Guilmundo atque tuone, Lovanieniam . Superest ut de ijs libris Patrum dicamus,qui separatim excus,aut etiam alijs Patribu, inserti atque adiuncti, non tam facile a quouis inuenituitur; inter quos sunt libri Paschales Theophili Alexandrini, qui reperiuntur in Antidoto contra diuersas omnium sere seculorum haereses,Basileat edito anno Is χε. de in fine operum Diui Hieronymi Parisiensis editionis,quanquam illic Hieronymi epistolae ad eundem Theophilum scriptae,praefixae non sint. Dydimus Alexandrinus operibui Diui Hieronymi adiectus est. Cyrilli Alexandrini epistolam ad Calo 'trium Arsinoitam,& Basilij ad Caesaream Patritiam n operibus eorum no inuenimus: sed quae a doctissimo uiro Cutheberto Tonstallo D et meos Episscopo,in libro de ueritate corporis & sanguinis Domini Graece & Latine ex iis citantur,annotatilinus. Ruffiiii expositio in Symbolum:praeterquam quod ii quarto tomo operum Diui Hieronymi reperiatur, extat etiam inter Divi Cypriani opulcu-
283쪽
opascilla. Chrysostodii libet de virginitatea itingae separatini excussus est. Litur .raebeati Iacobi Basilii,&Chrysostomi simul editae sunt per Claudium Stincteum Theologum Parisiensem. attamen Basilii de Chrysostonii Liturgiae,eorum . operibus in Parisiensi editione etiam adiunctae sunt. Bellarionis scripta quaedam de Eucharistia, in eodem opusculo c5tinentur. Damasceni libri tres de imaginib. la Godest ido Tilmanno in Latinum conuersi,seorsum prodierunt.Si qui sunt eius generis authotes al:j in Catechismo citati , quorum scripta haud ita nota sunt , ea el separatim impressa extant:uel in ijs uoIuminibus inuetuuntur,in quibus diuem lsorum aut horum scripta eollecta sunt: cuius generis sunt octo tomi Aloysi Lisi pomani de Vitis Sanctorum,Mικροπρεσβύταιν, Antidotum contra diuersas haereses,i
Panopita Euthymii: uel denique locus ubi quaerenda sit authoritas, simul. --
- Haec sunt,de quibus te eandi delector admonere uoluimus.Tu interim hoc labore fruere, ac humanissimo consultissimoq; Iurisprudentiae Licentiato D. Geri uino Typographo diligentissimo & ualdd Catholico gratias habe,qui pio sua piorima iuuandae Ecclesiae& promouendorum studiorum theologicorum uoluntate, operam suam in hac re fideliter praestitit:. Atque ut alia permulta eximia operaassi doctrina ni Catholicam illustrandam de propagandam polith: 5 .nitide typis mandauit,atque in lucem emisit: ita & in hoc opere suam in imprimendo industriam declarat: quod non tantum eleganter & emendate , sed etiam plusquam quadruplici typorum uarietate,facilioris distinctionis causa,excudere univit. Si qui errores inter imprimendum obrepserui, quod uitari uix potest, eos collectos habes in sine singulorum uoluminum. Quod si plures quam a nobis inter relegendum animaduersi sunt,depraehendant: eos tales esse extitimanaumui ab unoquoq; facilEcorrigi possint. Qubd ad sententias ipsas attinet,dedimus suae operam, ut facta
collatione diuersorum exemplarium, quae nancisci poteramus,quam emendatassimὸ prodirent. main re non parum nobis profuiti ueluti stimulos addidit si 'gularii diligentia Bartholomaei Laurentis correctoris officitiae Quentesimae: cuietiim copiosum 8e egregium indicem singulorum Tomorum acceptum ferre debes . Neque enim facile patiebatur, ut quae mendum aliquod redolebant, licet ex ipsis fontibusuescripta essent,typis committerentur, priusquam aliis codicibus inoctis,quoad eius fieri poterat,castigarentur. Ea quae in sententiis Patrum potissimum obseruanda uidebantur,& Scripturarum quae ab i)s adducuntur, loca, breuiter in studio rum gratiam Ad marginem adscripsimus. inae sicubi non omnino eregionE locata sun t,ducta linea ad suum locum facile reterri poterunt. Edimus nunc in lucem,liis sententiis illustratam priorem partem Catechismi, quae est de sapientia Christiana, duobus tomis compraehensam: da:uri, Dei bene fauentegratia, 'opediem & alteram,quae est de iustitia Christiana,uno uti existimamus tomo orin Appendice de lapsu & iustificatione hominis,compr*hendendam,qui sit ordine tertius. Subij cimus etiam Catalogum Summorum Pontificum de I m-peratorum,per centurias distinctum, ut quo tempore Concilia celebrata,& Scriptores ecclesiastici,quorum testimonijs utitur hic Catechismus,fioruerint,intelligatur: encomta item quorundam Patrum ex ueteribus excerpta,ut in quanto honore apud Maiores nostros fuerint, cognosci queat: habeantque Concioliatores
di alij professores epitheta,quitan utantur dum eorum Ietiimonia producunt.It
284쪽
Omnis scripti ira diuinitus inspirata,utilis est ad docendum,ad armeneu, ad corripiendum, ad erudiendum in iustitia, ut perfectus sit homo Dei, ad omne opus bonum instructus.
epistolam B. Ioannis. Omnia quae leguntur in scripturis sanctis,ad instructionem & salutem nostram, latete oportet audire. Maximε tamen memoriae commendanda sunt,quq aduersus haereticos ualent plurimum,quorum insidiae infirmiores quosque & negligentiores circunuenire non cessant.
ORI GENES TRACTATV XXIX. IN MATTR
Quoties II retici canonicas proserunt scalpturas,in quibus Ois Christianus consentit &credit,uidentur dicere: Ecce in domibus uerbum est uerita- Mati, M.tis. Sed nos illis credere non debemus, n cerare ap ima de Ecclesiastiea traditione,nec aliter credere,nisi quemadmodum per successionem Ecclesiae Dei tradiderunt nobis.
aduersus prophanas omnium hireseon nouationes. Necesse est prosecto omnibus Catholieis,qui sese Ecclesii matris legitimos filios probare student,ut sanctae sanctorum Patrum fidei ich reant, adglutinentur,immoriantum. prophanas ueth prophaaorum nouitate, deteste- ν-τ sib, turihorrescaat,insectentur,persequantur.
ITEM. Hos in Ecclesia diuinit is per tepora &Ioca dispensatos,.quisquis in sensu Catholici dogmatiis unum aliquid in Christo sentientes contempserit,no
hominem contemnit, sed Deum. Luc. o.
Iulianum Pelagianum in epilogo. Quod inuenerunt in Ecclesia,tenuerunt:quod didicerui: docuerunt:quod a Pa tribus acceperunt, hoc filiis tradiderunt. Nondum uobiscum apud illos iudices aliquid agebamus,& apud eos acta est causa nostra. Nec nos nec uos eis noti fueramus, & eorum pro nobis latas contra uos sententias recita muSinondum uobcscum certabamus,&eis pronunciantibus uicimu .