Urkundliche Beitrage zur Geschichte Bohmens und seiner Nachbarlander im Zeitalter Georgs von Podiebrad 14501471 gesammelt und herausgegeben von Franz Palacky

361쪽

Rex Georgius Bohemiae ad papam Paulum.

Beatissime pateri obedientiam cum veneratione ad oscula pedum

beatorum.

Superiori tempore dum audivimus sanctitatem vestram ad summi pontificatus apicem assumptam esse, non parum laetati sumus, eum censuimus talem virum ad sedem apostolicam esse sublimatum, quem non ambigimus divina sorte datum esse pro regimine pacifieo et seli eiecclesiae sane lai ae decore utilitateque reipublieae ehristianae. Gratu-l mur quoque plurimum, quod sanctitas vestra ut aecepimus nus prosequitur suo assectu benigno: quod profecto gratissimum habemus, eum inde non mediocria commoda nobis et regno ae coronae nostris Sperare ausi sumus. Ad quam quidem sanetitatem vestram dudum oratores nostros, quemadmodum institueramus, misissemus, ipsam ad

362쪽

salutandum et eougratulandum eidem, nisi timuissemus ipsis a nonnullis aemulis nostris ibidem in curia sanctitalis vestrae non eum honorem . quem decet regios oratores, sed potius dede eus aliquod inferri, quod nobis molestum foret. Si autem benivolus animus hie sanctitatis vestrae nobis non incognitus suisset, mittere eosdem nostros oratores pro tunc haut ommisissemus: quod cum Delum non sit. oramus devote . quatenus sanctitas vestra illud in bonam partem velit committere et nos ac regnum nostrum habere dignetur commendata. Denique signis eare curavimus sanctitati vestrae de Hynhone de Vetonia, qualiter ratione sui castri CZornstein, quod a nobis expugnatur,aecepimus ipsum sanctitatem vestram accessisse et hujusmodi vindietam sibi ratione fidei inferri asseverare: quod cum minime verum sit, miramur. cur talia coram sanctitate vestra assirmare non sit veritus. Ad idem quoquo reverendissimus in christo pater dominus legatus, quem sanetitas vestra pro praesenti misit ad euriam serenissimi prineipis domini imperatoris . literas dedit. his subditis nostris, qui jussu nostro existunt in obsidione dieii castri, significando, quatenus ab eadem obsidio no diseedant; quod non putamus esse de mente sanetitatis vestrae, quin verius illud provenire arbitramur ex importunitate dieti Hinhonis. qui ratione fidei, ut diximus. hujusmodi obsidionem esse salso affirmat. Cui rogamus in eo fidem non velit sanctitas vestra adhibere: aliam enim justam causam suae eorrectionis declaramus. Omnibus ille temporibus nobis suit rebellis et insensus subditis nostris, quemadmodum tempore felicis memoriae serenissimi Ladis lai antecessoris nostri semper nobis inportunus suit et infestus. Hic continue mala malis cumulando elandestino ignes et ineendia in villas et opida nostrorum subditorum et plurima ineommoda moliebatur et procurabat. prout illud nonnulli in extremo vitae suae supplicio lassi esse comperti sunt. Postquam ad regium e ulmen evecti suimus. omnes et singuli principes ecclesiasti ei et seeulares, comites et barones et ceteri nobiles et communitates universae regni et coronae nostrae nos in regem et dominum recognoverunt ae recognoscunt.

nee non fidelitatis o magia nobis praestiterunt. eodem uno dumtaxat excepto qui neseimus qua praesumptione seu insolρntia in tam elatum animum prorupit. quod nobis adversari sit ausus, nec suum rebellio nem quovis modo temperavit prout hoc manifestum est singulis in obsidione praedieti eastri laborantibus. qui omnes in obedientia sedis apostolicae et sanetae Romanae ecclesiae persistunt. Ideo merito ab

363쪽

omnibus regni eo lis et subditis nostris tamquam rebellis et hostis publieus est deelaratus: quare ipsum tamquam hostem manifestum et inobedientem persequi et destruere ae de marehionatu nostro Mora viae excludere dignum judieavimus, castrum quoque praedictum suum expugnamus. assistentibus nobis praelatis, proeeribus et aliis nobilibus dieii marchionatus nostri Mora viae, nee nobis in hoc negotio esse amplius dissimulandum perspeximus. Hoc beatissime pater visum erat sanetitati vestrae signiscare, ut intelligatur, quod non ratione fidei ut praelatus uinho asseverabat, sed propter rehellionem et propriam voluntatem haste vindieta sibi infligitur. Bene valeat sanctitas vestra, quam pietas divina sanetae ecelesiae suae domui dignetur servare incolumem.

Datum Pragae. VII. die Marcii, anno II 'ecce'LXV ..

Rudolphus dei gratia episcopus Lavantinensis. sanetae sedis apostolieae ad Almaniae nee non regni Bohemiae partes legatus missus specialiter depulatus: universis et singulis ecclesiarum parochialium rectoribus, plebanis, viceplebanis. capellanis . presbyteris . notariis otia bellionibus publieis quibuscunque per civitates et dioces es Pragensem et olomueensem ae alias ubilibet constitutis et eorum euilibet insolidum, salutem in domino. et nostris. immo verius apostolicis firmi ter obedire mandatis. Noveritis quod nos pridem pro parte sane. D. Ν' papae reverendos patres, dominos episeopum, praepositum, decanum et capitulumeeel psiae olomucensis, nec non abbates convenius tam cathedralium quam collegiatarum praelatos et capitula, ac communitates, oppida. magistros civium, consulatus, ceterosque nobiles, milites, militares. armigeros et particulares personas per civitates et dioceses Pragon sem et Olomue ensem ac alias ubilibet constitutos et eorum quem libot per nostra caritativa seripta, ut ab obsidione eastri Cχornstein diocesis Olomu censis in Moravia ad nobilem et magnificum virum,

364쪽

spectantis, quanto eius recederent, suosque armigeros . familiares.satellites et stipendiarios ad ipsam obsidionem per eos missos eum armis et rebus bellicis ad se revocarent. et ab hujusmodi obsidione desistereni et cessarent, caritative ammonuimus et requisivimus. Cum

autem, sieut praelatus D. Itynho baro nobis proposuit. quod ipsi praelati. capitula, communitates et oppida praedicta ab obsidione eastri

Eoriis tein praedicti minime recesserint, neque armigeros et familiares per eos missos cum eorum armis ad se revocaverint, neque adhuc recedere. desistere aut revocare intendant: quare idem D. Hynhobaro si hi super hoc auelori late apostoli ea optime provideri humiliter supplicavit: Nos igitur Rudolphus episeopus et legatus praelatus. quia

intentio S. D. N. papae est, quod ante omnia vite facti penitus cessare debeant, et praen0minatus D. Hynho baro eoram sanet. sua vel nobis stare juri uni euique qui contra eum quicquam pendat se responsurum et recepturum, prout justitia suadebit, obtulerit et offerat: ideirco auetoritate apostolica qua sungimur in hae parte, vos omnes et singulos supradictos et vestrum quemlibet in solidum tenoreque praesentium in virtute s. obedientiae et sub excommunicationis poenatrequirimus et monemus, quatenus accedentes quo propterea suerit

accedendum praelibatos praelatos etiam si pontificali praesulgeant

dignitate, abbates, conventus et capitula quaeeunque, nec non communitates, oppida, nobiles et armigeros quoslibet ad prae laclam obsidionem auxilium et favorem quomodolibet praestantes et praestantia. moneatis requiratis; quos nos etiam et eorum quemlibet dicta auctoritate et tenore requirimus et monemus, eisque et eorum cuilibet in virtute s. obedientiae et sub excommunicatione et suspensione a divinis . communitatibus vero et oppidis sub interdieti poenis et sententiis, quas serimus in his scriptis destriete praeeipiendo mandamus: quatenus mox et incontinenti post monitionem et requisitionem vestras hujusmodi per vos et alterum vestrum eis et eorum cuilibet desuper laetam, ab obsidione eastri ego rnstein praedicti recedant, suosque armigeros et familiares per eos et eorum quemlibet missos eum eorum armis ei rebus bellicis ad se quantocius revocent et ab hujusmodi obsidione penitus desistant et quilibet eorum recedat. revocet et resistat. Contrarium vero facientes prae satis nostras sententias incurrere volumus ipso facto: quas eos et quemlibet, si contra praemissa secerint, incurrisse in vestris ecclesiis et locis publieis publice nuntietis et ab aliis nuntiare saeialis. Absolutionem vero

365쪽

omnium et singulorum, qui praelatas nostras sententias aut earum aliquam incurrerint sive incurrerit quoquo modo, nobis vel superiori nostro tantummodo reServamus. Datum in Nova civitate Australi.

Sal Eburgensis diocesis. nostro sub sigillo, anno domini M'CCCCρLXV. die XVlIl' mensis Martii, pontificatus sanctissimi domini nostri Pauli divina providentia papae Secundi anno primo.

Reverendissime in Christo pater ac domine pater noster carissime l Post nostri commendationem. Priusquam pat. v curiae invictissimi caesaris applieuit, reddi laesunt nobis lilerae ejusdem pat. v , laetum nobilis viri domini H in konis de Liehlenburg continentes, qualiter ipse querulose sanctissimo domino nostro obpugnationem castelli sui egoriistein, ablationem bonorum cum praedis proposuisset: quibus pat. v monet nomine sanet. Suae, ut aliqui ex nostris, qui numero sunt viginti. ab obsidione tollantur et ablata illi restituantur. indignum putando, haec in virum vere catholicum agi, et alia. Reverendissime pateri Faetum D. Bin-honis nobis est notissimum, et utinam ipse persuasionibus nostris et aliorum, qui sibi multum favorem per plura tempora in lactis suis

praestiterunt. amovendo saepius furorem instantem annuisset: nec eastellum obpugnaretur, nee bona auferrentur. Sed ipse nixus cervici suae ad nulla praeter ea quae sibi plaeent flexibili, et seipsum et patriam damnis non medioeribus et quasi irrecuperabilibus involvit.

Ex pluribus suasionibus unam dicemus: imminente castelli obsessione et sua ruina a pluribus percepta, suasum fuit fratri suo germano. Do m. Stephano, amico nostro optimo. ut eum alloqueretur, quia omnino ita mente statuisset, intra principatum regis nostri existens, nolle sibi obedire, saltem castellum suum sibi cum celeris bonis assignaret. Nos vero cum ceteris apud maj. regiam efficere voluimus, ut conlentus hontagio fratris, bona illi requireret. Frater vero se inseribere, fidem ac honorem patriae more ipsi domino I inhoni loeare voluit. bona se ejus non ut dominum, sed ut famulum conservare.

366쪽

Nullomodo ad haec induet valuit. Verum dicemus, et si nunc in Nova

civitate est. pat. v haec ei dicere poterit: urgent illum antiqua adlluc rege optimae memoriae Ladis lao vivente et privata in regem nostrum contracta odia, et ueeessorie religio. Nec dubitet pat. v . plures esse in regno Bohemiae ae marchionatu Moravi te ita religiosus et erga sedem summam sic devotos, ut ipse est: qui si videremus regem nostrum aliqua in eum religionis bonae agi gratia aut ob obedientiam D. Ν. sanctissimi, potius bona eum vita perderemus, quam rei tali favorem praestaremus. Provideat igitur rev. pat. v ' et eausa dei diligenter animadvertat, si ob unius hominis causalia et temerariam nos omnos celeri Romanae e celesiae deditissimi subire debeamus pericula, et ea quae gratia altissimi suffragante in religione orthodoxa in his partibus repullularunt, iterum ne debent sentire ruinam. Ridi- eulum namque erit h0mini. si tanta, tamque res magna, ab annis quinquaginta et ultra intricata et nunc traulanda, in deeus maximum paterni latis vestrae a CZornsle in castello indipi debeat aut propter oppugnationem ejus dimitti. Novit deus, quia seribemus, ut tenemur. Dimittatur hare res levis pro deo et auctoritate sedis apostolicae. et alia commissa pat. v ' aggrediatur, et illud sciat certissime, vivente rege non solvi obsidionem, nisi castello expugnato. Facilior enim histraetibus in ordinem positis restitutio bonorum foret . quam haec solutio. Bene rev. palernitas vestra valeat et nos filium suum seiat.

Datum in castro Wissaw, anno domini M CCCC. LXV die XXVII. mensis Mariti.

E. V. R. P. Filius Prothasis episeopus Diomueensi . Reverendissimo in christo patri ae domino, D. Rudolpho, dei gratia episeopo Laventino ae sedis apostolieae legalo. patri nostro carissimo.

Reverendissime pater, amice carissimel Vidimus literas, quas RR. pal. V pridem direxit subditis nostris ratione obsidionis eastri Crornstain, Mynhonis de Wetovia, ut ab eodem disee datur. Non miramur de eo, eum intelligamus illud provenire ex sinistra informatione

367쪽

ae importunitate ejusdem Hvnhonis, qui ratione fidei hane sibi vindie tam inferri salso affirmare non veretur. Cum tamen, ut omnibus subditis nos iris manifestum est. propter inobedientiam et suum malum animum, quo nobis insolenter rebellare ausus est, haec poena ipsum sequitur, quemadmodum noviter illud SS. D. V et collegio Iin. DD. cardinalium unaeum baronibus et nobilibus regni nostri Bohemiae signis cavimus. Νam cum omnes nedum regni colae, verum otiam in diversis Almanniae partibus nobiles, comites. barones et nobiles vasalli nostri, ut sunt comites de Wirtemberg. de SehwareZhurg, de Nerthem, de Barbet, ceterique in Franconia, Turingia, Bavaria, Misna, Saxonia, tacemus de notabilibus Almaniae principibus, qui sidelitatem nobis laetentes. Duda sua a nobis susceperunt, ac nos in suum dominum die hodierna devote et reverenter recognoscunt: solus hie Hynho cum uno eastro nobis semper rebellis. blasphemus, insolens et inobediens exstitit. Judicet II R. pat. V . si dignitati et honori nostris conducebat tantam suam insolentiam tolerasse. Non enim propter fidem, ut ipse asserit salso, euin persequimur; nam germanum ipsius, qui S. Romanae ecclesiae obediens est. earilative et gratiose amplectimur. confidimus igitur, SS. D. ΝΠ quod in bonam partem dignabitur, nec nos in hoc negotio impedire permittet; alias etle daretur via ceteris subditis nostris simile indignum Dei nusollentandi. quod dedecori nostro, cui semper oecurere pro viribus laboravimus, accedere p0sset. Ideo rogamus RR. pal. V '. quatenus ab hujusmodi scriptis, quae misit subditis nostris, desistere velit: eum sint contra libertates et privilegia regni nostri, quae fugiunt existimamus RR. pat. V , quibus ut contraveniatur non libenter videremus, cum eadem teneremur conservare. Nee etiam ulterius eadem RR. pat. V praelatam obsidionem prohibere velit: quia nos diseedero ab eadem non proponimus; nam nec cum honore nostro aut aliqua honestate hoc saeere possemus. Sed ipsum Itynhonem tamquam publicum hostem declaratum destruere et de marchionatu nostro Mora viaeri ieere instituimus. Cum causam dum plenius intelliget Iin. P. V nobis speramus non imputabit. Quam bene et selieiter valere optamus. Datum Pragae, die prima Aprilis, annorum etc. LXV'.

368쪽

Venerabiles et egregii virit In Christo salutem l Seripsistis nobis alias, petentes consilium, quid agere deberitis. Timetis enim ineide reperieulum perditionis bonorum vestrorum, si revocaretis vestros ab obsidione castri Cetoriis tein, juxta mandata per nos auctoritate apu- stoli ea emanata. Reseripsimus autem vobis desuper atque consilium Susannae dedimus dicentes: melius est mihi incidere in manus hominum quam derelinquere legem dei mei. Noseimus, si hujusmodi nostras literas habueritis. Si non, saltem ex nune esse e tum vobis signifieamus. Celerum intelleximus nonnullos esse apud vos et in partibus istis vestris, qui dicant processibus nostris quos dudum contra omnes qui caritativis literis et requisitionibus nostris non paruerunt, sub poena excommunicationis quoad singulares personas et interdicii quoad oppida, universitates et collegia, quas ipso sacto

incurrerent, si non quantocius suos ab obsidione revoearent, decrevimus non esse parendum, eum monitionem canonicam neque citationem praemiserimus. Miramur satis de illis, qui plus supere volunt, quam oporteat sapere. Νumquid non salis canonicam monilionem praemisimus, dum significando voluntatem S S. D. ΝΠ caritative requisivimus omnes, ut diseederent et suos revocarent Praeterea notorium omnibus suit et est, et per testes et literas multorum nobis desuper scribentium clare cognovimus, neminem Suos revocasse. Quid opus fuit aliter monere vel citare, maxime in re, ubi periculum fuit et est in mora, quam per processus et mandata nostra, quibus sub poenis mandavimus. quod adhue suos revocarent. Si paruissent, quam primum sciverunt, aut adhuc parerent, quibus nune hujusmodi nostra mandata innotescunt, poenas non ineurrissent neque incurrerent. Cessent igitur apud bonos et apostolicae sedi obedientes tales inanes disputationes. et simpliciter ac pure obediatur in re justa. honesta et licita, pro qua sedes apostolica merito certat. Dicant et scribant quid velint. quod D. Uynho persecutionem non patiatur propter obedientiam sedis apostolicae. Istud est utique verum. et conflat nobis, quod antequam hujusmodi perseculiones contra eum

369쪽

inei perontur. misit ad felicissimae memoriae papam Pium pro in sormatione, si ei. qui sedi apostolicae et ordinationibus lini nanae ol universalis ecclesiae non obedit. pro vitanda persecutione obedientiam sae e re posset et teneretur 3 Et pro responso habuit, quod nullo modo id saeere, quousque ille cum toto regno rediret ad ritum et veram obedientiam Romanae ecclesiae et sedis apostolieae, sed potius exterminium pati deberet: potens esset dominus omnipotens. ipsum de hujusmodi persecutionibus eripere. aut aliunde hic in futuro saeculo ei centuplum retribuere. Modernus etiam SS. D. N . dum dietus D. Hynho apud pedes suae sanctitatis constitueretur. ot quaerimonias suas lamentabiliter exponeret. nobis praesentibus et hine inde interpretantibus, quae a SS. D. Ν ' ad eum, et ab ipso ad sanctitatem suam dieebantur, eommendavit et laudavit fidelitatem, constantiam suas, et

mandavit ei, ut in illis perseveraret, attendendo illud evangelium: beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam. Unde ot mandavit nobis. ut ei omnibus viis et modis possibilibus assisteremus. Ideoque processus illos poenales, qui certi sumus in multis locis publieati

sunt. neque possunt omnium auribus inculcari, contra omnes et singulos. qui prioribus nostris caritativis requisitionibus non paruerunt. decrevimus. Caveant igitur omnes non obedientes, nee blandiantur sibi ipsis excusationibus. et maxime personae ecclesiasticae, quae etiamsi justa causa expugnandi aliquem subesset, non deberent adhue stipendiarios conducere et mittere, ubi multa frequenter homicidia committuntur. Nescio quomodo irregularitatem exeusare possint; et si quis cum multis errando apud homines pariter errantes non habeatur pro excommunicato. neque ut talis vitetur: non minus apud deum et ecclesiam reus habetur et ligatus existit. Miramureerte, quod in et pro tam modica re non obediatur apostoli eae sedi et

S S. D. N . Si qua cogitatio esset aliquid boni agendi in negotio principali, in hoc non deberet fieri difficultas. sed simpliciter otprompte obediri SS. D. Ν . ut sanetitas sua in dieto principali negotio promptior esset ad audiendum ac pie et benigno agendum

cum his, qui tanto tempore erraverunt, et extra gremium echlesiae suerunt et sunt. Haec vestris reverentiis his paschalibus diebus seribere decrevimus, ut promptiores ossetis ad recipiendum processus

nostros et publieandum seu laetendum publieari, atque ad parendum eisdem; qui sempor obedientissimi sedi apostoli eae reputati et experti fuistis, et haud dubie eritis in laturum, domino concedente. Qui vos

370쪽

feliciter et votivo dirigere et conservare, atque eum quem pro prin cipe habetis. ad recognitionem erroris sui et suorum, ae ad unitatem et ritum S. Romanae eeelesiae reducere dignetur. Datum in Nova civitate. seria Iu paschae, anno domini ete. LXV R.

Rudolphus episeopus Lavontinus. sedis apostolieae legatus missus.

Sanetissime ac beatissime pateri Post humillimam mei eommendationem ad vota pedum Oseula beatorum. Superioribus diebus literas ad sane litatem vestriam dedi. quibus signis ea vi diligentiam. quam in saetis nobilis illius baronis de Uetta . juxta commissionem per eandem vestram sanctitatem mihi laetam. Dei, et quomodo non profecerim. resistentibus praelatis, baronibus et civitatibus Moraviae. et allegantibus se metu, qui eadere posset in constantem Virum . n0np0Sse revocare suos. quos apud eastrum Zornstein tenent. Si enim id facerent, rex et prineeps eorum aut ossietates sui omnibus bonis suis eos privarent et sicuti illum de Wetta w persequerentur: quod nisi de certo scirent et prospicerent, prompto animo. prout aetenus semper fecerunt, sedi apostolicae vestrae sanctitati et mihi ejus nomine obedire voluissent atque vellent. Post haec vero venit hue ad imperialem celsitudinem strenuus dominus Benedi eius Uerlimilier miles ex Bohemia , qui clare serenissimo domino imperatori mihique dixit.

dominum suum nunquam missurum oratores . nisi postquam re oeassem processus in et pro saeto dieii de Welaw decretos, et serenissimus dominus imperator dietum dominum suum certifiearet . quod de hujusmodi negotio amplius me penitus intromittere nollem. Superquo. dum majestas imperialis mecum loqueretur. respondi eelsitudini suae in praesentia dieti militis, quod hoe mihi spondere possibile non laret: id enim. quod in hoc facto secissem et agerem. de speciali

mandato vestrae sanetitatis egissem et sacerem . neque penitus desistere possem absque jussu vestrae sanctitatis: bene vellem amore suae majestatis ab ulterioribus processibus supersedere. quousque