장음표시 사용
281쪽
mannes Augustus ER NESTI, praeter sexcentos alios; nam hic omnes recitare velle arduum, ne dicam ultra Vires.
Ecce, quomodo nugas agant, qui nos postulant nugarum; quando qui codicem in manus non sumunt, levi brachio possunt ostendere, quomodo sint naevi ejus tollendi. Quid quod una opera, qua instituta lectorem in scriptis abstergendis, simul doceo corrigere typo excusa. Par est utriusisque ratio; quia iisdem de causis in editos libros irrepunt gravissimi errores ; debentque Ope earumdem regularRm emendari. Aut quo alio hic opus. quam ut operae ex ossicinis in locum jam negligentium, jam rudium, jam pudacium librariorum succedant 7 Experientia habeo, in typis non pessimae notae interdum ea legi, quorum nec O via , nec inutilis sit emendatio; praesertim in propriis nominibus 7 Ad quaedam hodieque haereo, qua lectione accipiant sensum commodiorem. Imo
282쪽
Inio in pluribus frustra sudavi: non habens, quod quaerentibus reponerem, praeter ingenuum illud: Non perspicio. Nihiι Decurrit Vix conjecturae hie
Deus. Discessi igitur a persanando loco desper to; illud Poetae reputans: Non es in medico semper relevetur ut ager: Interdum dona plus valet arte malum. Aut dicet quis, omnes, qui excudunt, illis imperitiores esse, qui exscribunt 2 Quod non video; superlationem saperet, et quidem ejus generis, quod habet summam invidiam. Redeo jam, unde a digressus sum ; et quidquid his videatur, magnOpere contendo , lieere cuivis lectionem scriptam, et editam, nec inspecto autographo, ex aequo co rigere. Quod si interest aliquid, mihi melior videtur conditio typorum ; quia liber excussis, aut ' exemplari auctoris exceptus ignotae manui multum praestat opinione fidei, et diligentuP. Quod, ergo jus est regularum in libros recentiores, cull non sit in monumenta vetera; quae debebant uti-ss que injurias plures subire, dum ad nos perveis e nissent' Si exemplaria e manu auctoris in manus alienas Veniunt, Veneruntque semper, securius est illud, quod Venit in pauciores. Scilicet, quod rursum moneo, moderandum est tantisper novae sapientiae: ut qui accingunt se ad judicandum de ij, ' S a j omni
283쪽
omnibus rebus, sibi nusquam hae sumant, ut i quantur , Priusquam cogitent.
Cum ergo, quod codices spectat, me satis puringaverim , nil obest, quo etiam deinceps hos appellam per decursum, atque commendem lectoribus, qui sacram antiquitatem nosse, tractareque per se ipsi constituerunt. Quamquam hoc ita me facem profiteor, ut demptis, quorum id proprium institutum est, malim recte impressa consali, quam tot horas, Vel dies prodigere lectione scriptorum; praesertim quia plures sunt, quorum oculi obhebetudinem minime serunt laborem, fugientes, insuetasque litteras diutius contuendi.
Dicam ergo, quantum satis est, ne nostri lectores prorsus hospites sint in illa re, quae cum studio antiquitatis habet plurimum commercii. Etsi vero hoc genus litterarum numquam attingent , laudandum est tamen, vel summam ejus in capita digestam in promptu habere. Sunt enim quidam eventus fortuiti, certe improvisi, ubi magnopere quis Vellet habere, quem consuleret absque temporis dispendio. - L
Nomine Manus, tisinn, quod omnes sciunt, hie non intelligo libros chartae simplici, verum membranis mandatos. Nam illa apographa sunt, quae magni non fiunt, velut parius iaculorum p
284쪽
Cognitio codicum nanuscriptorum. 277
k stremorum. Reserendi quoque ad membranaceos sunt papyraeei e papyro Nilotica, cujus usus ad usque Saeculum nonum permansit.
Horum pretium non est in ornatur nec etiam Rufum, a fama, vel infamia ejus, qui scripsit. Haec extrinsecus adveniunt, neque pertinent ad usum inde Petendum. In quam sententiam prudenter HIC RONYΜus Pr atione ad Potam, ex Hebraro conis fum : Haleant qui volunt veteres Ilisos νει in membraismis purpureis , auro, argentoque descriptos, veι unei ιibus, ut vu*o sunt litteris ' onera magis exarata, quam codices; dummodo mihi, meisque permittanι μυ- peres habere schedulas, et non tam pulcros codices, quam emendatos. Quod ipsum repetit Prasatione alia infundem Pobum versum a Graco, ac emendatum. f
sed neque vetustas sola manuscripto pretium Castin no conciliat. De FuANCisCO TOLETO , Ecclesiae pur- 'purato, qui vir doctissimus et sapientissimus fuit, fertur multorum sermonibus, cum ei Fulvius Ursinas, vetustatis ultra modum studiosus, osten dissei Terentium summae aetatis, exesum tineis, ac temporum injuriis aliis sic affectum , ut legi S 3 - - - ViX. Unciales litterae non sunt eaedem emn isistitibus, quas πο- Caeni, verum majusfrulae quaevia. quibus non sola initia li-hrorum, sed etiam integra volumina seribebaniar. Inde est, quod onera Hielonymu vsatai ,
285쪽
vix posset: adderetque, codicis pretium tantum, ut par nemo foret illi redimendo, si pro aestimatione cognitorum statueretur, respondisse non sine furtivo risu : se quidem in suos usus malIe exemplar
Termisi probe excusum , at mendis earens . Sed nunc non loquor de libro impresso. Est enim saepe in scripto antiquissimo mendorum magna copia; e diverso sunt chirographa juniora valde emendata. Jam sua aetate AULUS GELLIUS L heo VIL Noctium Atιicarum cap. 2o. est questus de corruptis exemplaribus: et ut specimen demus Eeclesiastici Scriptoris Lupus SERvATUs Saeculi i) IX. notissimus scriptor, Disola I. ad Einhardiam . ait , se Διιιi da Rhetorica librum habere quidem , sed in plerisqva mendosam. Addit dein, quod maxime
notari velim : Quare eum codice iste reperto iIIum contuli: et quem certiorem putabam , mendo florem im4 venti Hunc locum cum allegasset Clarissi Hgu-- NANN Is Commentatione de Arte ostiea g. X. solem
ter subjecit: pam cogita sector, si duo hi codices,
matem minimum nongenuorum annorum habentes, A
die exsarent , quantos piavos excitaturum st. Critis rum vulgus I Quod quid esset vitia, quam admirari carbones pro ιβε auro. Nempe et librarius auctori aequalis, plus dicam, auctor ipse, potuit aberrat ite calamo taliud scribere, quam volebat; ut quidem videmus, et experimur quotidie, praesertim
286쪽
Cognitio codicum μηu scriptorum. 279
sertim eum labor urget, et valde sestinamus. Si ergo quis describat . primum exemplar, possunt irrepere nova menda; dum sensim descriptione
alia, atque alia menda cumulantur majorem in modum. Nempe hic eadem ratio, quae librorum ' excusorum. Illi, quamvis veniant e manu aucto ris, sintque curate excepti; . tamen, quod aut graphum haberet vitia. post omnem et auctoris et eorrectoris industriam haec redhibent legentibus.
Qui si sint aeuti, ac perspicaces, sibi minime ducunt religioni ab illis discedere.
Rationi tam manifestae nemo repugnet, ut maxime superstitiosus cultor scriptorum codicum, quique aegerrime se patiatur ab horum verbis di moveri. Ipsi Critici, qui lectionem quamvis rem cipiunt, quae sit in chartis antiquissimis reperta, deprehendunt nonnunquam sementiam auctore in. dignam , neque negant fuisse aliter ab illo seri-- Ptum. Horum unus PAULUA MANU Ti Us Conim neviario ad Ciceronis Librum V. 'solamum ad fa- .. miliares a. 's. vidit se eo redat tum , ut fatere, tur ingenue: Nec verri librum ullam tam sintiquun esse arbitror , qui omni prosus vacet mendo. quinatum illa quidem interdum, θ' in a nobis cogitata ipsi nosra manu scribimus , emendata salix videamus.
Evidentia rei etiam JOANNI GREGORIO GRAulo eonfessionem similem expressit, quando in Libros ejusdem Ciceronis de Epitiis praefatus ita se ab ista religione expedivit: Sunt, qui malane ineptire miserrime
287쪽
rime in eorruptis eorruptius exponendis; ut aliquia eliciant , quod specie verisimiιitudinis imponat imperitis, quam librarii aut fidem, aut manum, ara inter os loris imperitiam accusare , et aut ips diportionem fer plura investigare , aut asterius Iosartiam, parva Ilit
rara, aut vocis mutatiora nebulas omnes discutientem,
genuinam lactionem, quaque ex ιisa nascitur . veram sententiam resiluentem, agnoscere. Sed hic aut stupores, aut ιivor , aut inscitia puerilis, aut anilis να-dam NI B in aditis ιibris quidquam, quamvis suadeat
aut ratio , aut singuae genius , aut vetusiores codices, immutandi. Patet nomine vetustiorum eodicum non Venire Graevio prolatos, atque ostensos, sed qui proserri, ostendique possent, si essent ad manus. ' Nam si illos, non hos diceret, iidem, qui Vetustis tantum tribuunt, vetustioribus plus deferrent.
Vetustissimorum eodicum, ne nullos dicam,
quam paucissimi supersunt, praeterquam in spe-eubus subterraneis, quos fuit necesse diligentiam omnem inqu1rentium effugere. Erati hinc quis dam desideria aliorum accendunt; modo exesi non sint, et litteris velut abstersis. Nam tempus omnia consumit: et, s lapidibus non pepercit, quando minus a chartis, et coloribus abstinebit Disparuerunt omnes aerate MARCI Tu LLII, CIE-SARunque primorum exarati: quique jactantur
288쪽
Cognitio oricum manuscriptorum. 28I
inde esse, vix persuadent; certe non sunt Articuli ri historicae. Vetustissimi sere sunt Longobardiei sub CA .ROLo Magno descripti, atque hi longe Gothicis
pulchriores, uti omnes fatentur. Inde liquet, quam multorum facta jactura sit. Nam, ut i gens extet numerus exemplarium, tamen plurimi auctorum, quorum sola memoria vel nomen extat, perierunt funditus : cumque olim inter Gentiles , et christianos innumeri lectione assicerentur, librosque volverent; 1ubdums rationibus, qui residui sunt universi, non lassicerent ad avidit tem lectorum unius provinciae satiandam. Ergo quod reliquum secerunt injuriae temporum , atque bellorum, velut tabulae debent haberi communis
naufragii, quod aegerrime evaserunt. Sed vide apud ipsum MONTFAucoNuri, qui opere. dignisi simo collegit omnia manuscripta, quae nune exstant toto orbe. Titulum intra dabo ad suam capitis vitimi. V AEtas manuscriptorum colligitur ex litteris, μια
notisque compendiariis; ex spiritibus, et ae- ,-- centibus et ex materia ipsa atque ornatu. Litterae unciales, quadrata, ac rotunda praebent argume
tum summae vetustatis ' ; maxime si graeea non S s aspiren-
Nomina summae vetustatis illam aecipio, cuius reliquiae supersunt, nam de alia remotiore judicare hae ipsa docausa nautiquam ileeti divinatione nie agitur, ae tenuibua testia.oniis.
289쪽
28a . Capua XV ' aspirentur. Nam ista signa primum facula VII. inducta scimus. Litterae Gothitae invaluerunt seculo sexto; quibus post Longobardua successerunt. Antiquissimi quoque sunt libri, qui non habent distinctiones vocum, ac periodorum; sed subinde
ad finem totius sententiae spatium unius duarum. Ve litterarum relinquunt. Porro in vetustissimis Diphtongi ae, et ae raro contrahuntur, sed apparent seorsim vocalibus sngulis expressae. Ubi multa sunt compendia vocum, facillime colligas, harum aetatem non esse majorem sex saeculis. E si enim et veteres his usi sint, tamen aeVo, quod
medium dicunt, sunt diversa a ceteris, lectuque dissiciliora; qx quibus male perceptis, manarunt varii, pravissimique errores, . .
Ratio ipsa formarum testatur de codicum aeta- . te, praesertim cum obtusae sunt, detritae, ac litteras initiales Longobardorum exhibent. Scriptura saeusi x et consequentirum duorum , est oppido elegans ; sub finem vero πια disparuit elegantia, et in loeum nitidarum , et distinclarum Vocum, tenues , deformes, abstruse successerunt. Saeculo XIV. codices, praesertim Vulgares, multo deterius sunt scripti Foedae enim litterae, pallidae, fugientes , subflavae; quod atramenti veteris est decor, et Viscus amisi; s esset. . Adde chaos forma rum haerentium sibi ae implicitarum cum com
pendiis infinitis. Atque haec barbaries faciat XV. mitio nondum fuit ublata; donec sub ejus m/dium
290쪽
Cognitis Codisum manuscriptorum. 283
revocatis disciplinis, etiam characteres aliam L. etem induerent Nam sunt firmius exarati, li-
neis aeque multuinque distantibus; ut mittam or
Natum auri, et eoiorum in capite, membrisque praecipuis; qua Parte superiorum temporum mun
ditias crassiores isti superant longissime. Uide subjectam Tabulam I.
Ratio compingendi hoc ipso seeuto prorsus alia. Codices antiquissimi filis ligabantur, involucris raro; si sacros excipias, qui rubro holoserico maxime obducti fuerunt. Facies externa imagini- bus multis Christi, Mariae, Apostolorum ete GVe aureis, sive eburneis, sive depictis splendebat
mirum in modum. Sacuis XII et XIII. cceperunt tabulis ligneis compingi: utque membranae melius legerentur sive in medio, sve ad angulos adnexae sunt huiIae ex orichalco; quae has conel derent, pulveremque arcerent. Qui mos viguit usque ad medium saeuium XIV. quo tabulae ligneae eorio fusco , vel rubro sunt vestitae ; donec se cederet illud densus, suillum videlicet. Porro forma ipsa chartarum antiquissimarum fere quadrata est, quarumdam oblonga. . , i