Josephi Antonii Weissenbach ... De arte critica ac maxime illa, quæ doctrinam, traditionem, disciplinam, historiam Ecclesiæ retractat, liber unus. In usum ecclesiasticorum, qui in foro suo nolint obiter versari. Cum tabulis duabus

311쪽

Supersunt ergo ex naufragio communi hae tristes reliquiae, ut augeant desiderium opum perditarum,

i In Bibliotheca VATicANA Terentius Fulvii Iris sinatis, de quo dixi supra post initium: prioris capitis. Censetur scriptus saeculo IV.

In eadem restat codex Rrgilii ,. quem Mahiulanius putat non inferiorem aetate Constantini Magni; proin facile vetustissimum in hoc omni genere Romanorum scriptor urn. Eiusdem Virgilii superest alius in Bibliotheca MEDICEA, Florentiae, cui Ges mi duo, ut dicimus, quaterniones, Bucolicorum initia eontianentes. Hunc volunt esse descriptum circa te minpus , quo Valens, Vel Theodosius Magnus reruni potiebatur. iLimi vetustissimum in orbe exemplar possidet Bibliotheca CAEsau EA Vindobonensis , aliquot centum supra mille annos habens. Constat autem, quod dolendum , solis quinque ultimis libris,

quos nempe inter editos numeramus.

Taciti, et Aquiui volumen scriptura Longo bardiea, quod habet Bibliotheca MEDICRA Florentiae teste Holstento, admirandae est vetustatis; quamquam hanc Vir expertissimus non definivit. Ex

CDeronis ego nullum scio scrip um codicem , qui eum ceterill- - In comparationem vetustatis polIis venire. Miror aut in quo dEvenerit vetusti stimus ' MEDICAEUS , cui tantum tri buli Potius Victoriur, oratori lummi ory 'tator. Net enim reperio illum inter ejus Bibliothecae p aec pu . Vel ergo deperulfus est, vel non tantae vetust tis, ut quihua

qui oculia non usurparent, videri possit.' i

312쪽

Cognitio Bibliothecarum, quibus Codices etc. 3o3

Ex ceteris profanis commemorandus primo Ioeo Dioscorides ' Medicus; cujus codex graecus ineunte iaculo UΙ. scriptus figuras plantarum ex- .hibet artificio tanto adpictas , ut speciem Viventium referant. Atque hoc superbit Bibliotheca CiESAREA Vindobonae.

In Bibliotheea Ecclesiae Cathedralis HERBI-PorRNsis vilitur Odex' Theodosianus inter praecipua Germaniae ornamenta numerandus. Ejus forma quadrata est, litterae semiunciales Porro sententiarum nulla distinctio. Ejus artatem reserunt ad tempora ipsius Iustiniani Imperatoris: aeprope est factum , ut ille interiret. LatebaCenim longissimo tempore; nec ejus notitia ulla superfuit, dum Christophorus Franciscus Hultenus , ejus Ecclesiae tum Decanus, post antistes, anno saeculi hujus decimo septimo insipieiens te- ctum templi, forte fortuna incidit in acervum librorum, sitis magnum. Nam erant aliquot centuriae editorum, ac circiter centum septu ginta scripti, tum septuaginta; quos inter etiam iste fuit. V1x dubio est locus, tantum thesaurum tempore belli Rustici, aut Suedici in hoe perfugio absconsum esse ab his, qui scirent ei pretium ponere. In publico PALATIO civitatis Morentina servatur exemplum Pandectarum , volumine duplici Ax-mae quadratae exceptum, eoque praegrandi, quod Mabillonius et alii reserunt ad vergens saeculum

313쪽

VI. Quo vides Codicem Theodo num Hexbipoli, esse Pandectis istis multo superiorem. Haec, ni salior, praecipua sunt ex compertis. Si quid majoris momenti omisit ius , dandum est laboris improbitati, quo tot ligna ex sylvis vetustissimis legenda fuerunt. Qui plura Vult, adeat BERNAROI Dic MONT UcoN Bιbliotheeam Bibliothe-

carum manuscriptorum novam 3 ubι, qua innumeris

pejie Manuscriptorum Bibliotiacis continentur, ad quod- νδε litteratura genus spectantia, ' et notatu digna dinscribuntur, et indicantur. Tomis IL DL Parisis 1739. JOSEPHI Si MONIs AssΕΜANNi Bibliothecam Orientalem inmentino- Vaticanam, reeensentem M. M. . Codices Syriaeos, Arabicos, Perseos , Turciso1, He-hraicos, Samaritanos etc. ex Oriente jussa Gementis XL conquistos, et Bibliotiam Vaticana additos, cum flu-gulorum Auctorum vita. Roma ITI9. seq. Volumini b. IV. in μι. STEPHANI EvODi I ASSEMANNI Cata-ιogum Godirum Orientalium M. n. Bibliottiere Media

em Laurentiana, Palatina, studio Antonii Fran. esset Gorii Aorentia I 742. in foc

Unum addo, quae Vulgo seruntur de summis

scriptoribus, hodieque integris, eruendis conjecturalia esse; ut trahi possint in utramque Pa tem. Certς hominibus fuit semper solenne , ut crederent libentius, quod valde optabant. Negari tamen haud potest, multa dedisse tempus, et industriam, de quibus conclamatum jam erat. Quanto

314쪽

Coohio Bibliotheearum, quibus corirerela. . CLEΜΚΝTIS ALCXANDRINI Liber: Quis dies sati

s p LAcTANTI Us de mortibus persecutor . M

rius Mercator integer , ete et , Subit nunc cogitatio, apud neminem a meiecta, verum ejusmodi, ut possit vel parum litteratus in eam venire: Si kabemus tam paucor codices, qui sint ante offa m faculum descripti: f habent pleriqua aetatem matto inferiorem : imo qui excedunt quingentos . annos vetusi censentur : quid tribuant illis tantum η- dei t quid tollunt auctoritatem eorum p quid recurrunt

ad eos p Si enim iton ereditur narranti, qui abest iab gestis longius, cur valeat testimonium de senistentia verbisque priorum auctorum' Non est in his par ratio, vel negandi fidem, vel adhibendi 8 Quod si impar est , discrimen eo recidit; quod πο--

. - . . . plis etiam verbis tuit magis timendum, quam factis in igno- εω mus vestin

rantia tanta linguarum, et barbarie occiduIS par- i

tibus incumbente. Quidquid nempe sive auri, sive argenti, sive aeris est super, per manus se reas luteasque fuit devolutum i et scripserunt inis

numera rudes librarii , quae neeesse fuit jam secus accipere, jam penitus , atque ex toto ignorare. Sunt haec ita comparata , ut Videantur ad conjectum primum oculorum praebere argumentum ,

dissieile , ac oppido molestum; Verum propius aeriusque spectanti non exhibent negotium. Cum

enim manuscripto undecimi, duodecimi, imo se

quentis saeculi, honorem habemus , non ille in librarium, sed eodicem vetustiorem eadit, unde suum exceperat i neque potuit per imperitiam in

315쪽

illo tantundem mutare, quantum in tradita per millenas linguas historia; eui additur ae demitur semper studio novitatis. Idem factum quotidie a quibusdam refertur ; codex per saecula manet, dum litteris fugientibus, vel sensim erosis de integro scribatur. Ita fit, ut narratio in aliam abis eat, rei summa immutata; cum scriptara, quae patet uni injuriae, in minutiis Varietur; et qu dem iis, quae possint ex ipsis, quae praeeunt, Vel sequuntur, facile emendari. Uno Verbo, in eois dice reperio easdem litteras, sermonem eundem, qui fuit ante quingentos annos; in relatione, e ius nulla vetusta inti habentur '; non tantum

diversa, sed etiam pugnantia audio : nec est quidquam, ex qao lux asalgeat ad judieandum aliud, quam sibi hane non eonstare r et eum singulis te- simoniis nil possit deseret, neque posse uniVeris sis. In multos sermones divisa est, et quilibet horum aliter habet. In quo ponam ergo Veritatem In quolibet haud possum. Designa ergo, quem volueris, ut illi assentiari Sed quidquid demtini, ceteris auferam; quia quisque evertit alte-aeum eontradicendo. cum ergo ut sua firmet, infirmat alia; haecque tollit, tollitur vicissim ab omnibusue ut sit semper uni contra universos, ac universis semper contra unum habenda fides. Quo fiunt quaevis incerta: illique testes jam prorsus in- uti-

Haed anim ubi ad manui sunt , jam n 'iit hie repugno. Nam patet per se, elT eantem fi ve histo let. sva alte. glua minumsnti ratonem. Sed .llam, ubi vitium habet. Iadam grauidus auumque rostitui potest a rarum peritis.

316쪽

Cognitio Nummophylaciorum celebriorum. 3ον

utiles praeterquam adversum se ipsos, se invicem sie jugulant in morem militum Cadmaeorum, uinullus supersit ex toto agmine conserentium manus: victisque tot partibus, quot hominibus, vunor nemo habeatur in strage communi.

CAPUT XVII.

cygnitio Nummo phylaciormn celebriorum.

Nummorum este m imum usum in hoc soro, nemo est, qui ignoret. Inter alios id ostendit Dissertationibus de Uta Numinorum v t rum in sudio Theologito VALEsTINUS ERMEsTm L6scΗΚ-

Rus. Atque istas oportet addere praeclaro operi, quod EZEcHIEL sPANHEMIUs sub ficto nomine Γὸbielis de UM t proe santia nummorum universeeonscripsito Videnda est autem editio plenissima, quae duobus volaminibus forma malima prodiit, par trim Londini I7o6. partim Amfleiodami IIII.

cum ergo nummi, praesertim secundum aeta- ltes. seriesque distributi mirifice illustrent antiquitatem, non est mirum, ab aliquot sareulis indis stria summa conquisitos esse Studium enim hoccepit initium cum ipsa instauratione bonarum ii terarum. Et quidem in Italia opera Petrarchar iAlphons , regis Arragoniae , . Antonii Cardinalis ἡ

S. Marci, Cosma Medicat, filiique Petri, et Nepotis Laurentii: in Germania Matthia Corvini, --

317쪽

.aeimiIiani casaris. Imo inter privatos fuit ingens

numerus ubique terrarum colligentium nummos Iin quibus eminet GuikeImm Budaus. ' Sic orta Nummophylacia apud omnes populos cultiores. Nostra aetate innumera Visuntur; quorum ego celebriora tantum memorabo , idque paucissimis verbis; tantum ut Ordinis causa dispescam haec in nationes, ub: constructa fuerunt. Vellem au-'

tem recensioni huic praemitti Dissertationem A GusTi NI . CAL ΜΚT de vetusate moneta signatae , quam habes ante ejus Commentarium in Genesm

. VATIeANim Romae: REGIO Taurini: MK- , DI CUM Florentiae: FARNESIANUM, quod Parma translatum Neapolim , ibique Academiae donatam fuit: ΡιsΑNUM : Honorii ARIGONI, quod Tam visi in sata n is ostenditur z THEUPOLIORUM :

318쪽

Cognitio Nummophylaetorum celebriorum. 3 IN BELGIO '

R GIuΜ Halaiae. Praeter ista . quae hunc in diem principatum obtinunt, nova plura post iaculi labentis medium , si non colligi primum, certe augeri ac cessionibus magnis coeperunt. Qua de re consuli possunt, qui ab illa . tem pestate itinera litteraria typis mandarunt'; quamquam in majus subinde solent tollere, qui hac notitia vel probe imbuti non sunt, aut illa scrinia obiter percurrerunt. Ad utrumque ergo, peritiam et diligentiam, debent attendere, qui illa in manus Rimunt; quando periculum hodie majus est a jactantia, menda-eio, adulatione communi, quam memoria patrum , cum studium placendi nondum se effudisseti Porro, qui vicinus est Nummophylacio, adiare hoc frequentius debet, usurpare oculis, et lustrare per se unamquamque classem. Prudenter' enim admonuit clarissimus EuxΕsTI in Areisokgia litteraria Parte II. cap. 4r me scientia libris δε-

iis parari non potest, usumque aliquem desiderat κρι- ciendis , et tractandis nummis ipsis, visendisque -- Iris. Aliquem dicit usum. Nec enim negan dum est, Mucio uni familiarem posse deinceps - ex sola deseriptione reliquorum Proficere. - - ,

, in

319쪽

CAPUT XVIII

Cognitis vetustiissimarum Inscriptionum

hodieque extantium. nter illa praesidia, quibus Historiae omnium aetatum vel restitutae sunt, vel incrementum acceperunt, Inscriptiones non ultimum habent locum. Nec enim tot fraudibus exponuntur, quibus num' mi, fraude qualibet, et artificio multipliel ficti toties, et adulterati, ut plane sit opus singulari dexteritate ad discernendum spurios a sinceris.

Quam in rem commendo Dissertationem Gallicam

Domini BEADv Ais , his ipsis diebus siermanic redditam. Titulus est: 'bliandiung, me man

Utinam vero de usu sepro Inscriptionum quis cogitareti Scio, MARQUARDUM GUDi Uri quid

tale meditatum esse: fidem tamen minime liber 'it, rebus aliis distentus. Nam, ut ingenue sartear, usus hic in omni genere doctrinae varius ης prope major est, quam ille nummorum. Dum alius id operae in se suseipiat, legendus venit SEBASTiANus DONATUS, Luccensis resbyter, qui nostra aetate supplevit ea, quae come SCIPIO MAPPEius impersecta reliquit Libro IV. cap. a. et 3. oppendicis iueulaniae ad Thesaurum Inseria tionum Minatoris. Mihi alius qui incognitus est, ι ut

320쪽

Cognitio vetustissinnarum Inscriptionum, ete. 3II

aut inter scribendum memoriam effugit. Uno verbo, hominibus , ad quos spectat, sngulari Critica est opus in lapidibus cognoscendis. Ut enim in Nummis, et Diplomatibus parum hodie desideremus η, ista multum abest a perfectione., Unum assero exemplum fructus ejus, 'qui existit ab Inscriptionibus antiquis. His maxime stacta est malignitas HARDUINI , scriptores priorum iaculorum partem magnam pro commentitiis habentis ; quod et alii et JOANNEs MATHiAS GEDNER. s commentations super quatuor Inscriptiones in Amiaiana colle a ad oςulum ostendit. Fuerit ergo pretium vetusti ssimas transcribere, quas temporum injuriae reliquas fecerunt. Non quidem, quod eas traham ad res sacras; ad quas minime nune pertinent; pertinere autem pro loco ae tempore per nexus Historiae facile poterunt; ut sepe factum in ceteris capitibus antiquitatum,

sive Graecgrum, suo Romanarum, sive Barbara

Valde antiquas habeo Inscriptiones, quae apud CiTIuΜ, urbem Cypri ad partem insulae orienta4iem, detectae sunt. Habent autem litt*ras Phoenicias , et visuntur in natura, quod ajunt, in II DO Oxonens. Imagines vero exhibentur in Sula