Vita Francisci Borgiæ tertij Societatis Iesu generalis a P. Ribadeneira Hispanice scripta; Latine vero ab And. Schotto Antuerp. vtroque eiusdem Societatis sacerdote. Accesserunt nunc primum Pia opuscula Francisci Borgiæ

171쪽

DE VITAL FRANC. BORGIAE daretur. Aedilibus item mandant, stipem ex omnibus Vrbis regionibus corrogarent. Nobilibus e suo corpore duodecimviris negocium datum , Una cum Sociis aegrotos quotidie inuiserent. Igitur Socij

aegrotantium numero Per vicos explor

to , Urbem in quindecim regiones distris buunt: singulis ossicinas medicamentarias, & penu attribuunt.Ipsi bini singulis in regionibus cum medico aegrotos adeunt, ministrant animi, corporisque alimenta, nihil ut egentibus , ad valetudinem quod pertineret, deesse paterentur. Nec minor animis curandis diligentia adhibita,ne qua in malis consolatio deesset. Sacris itaque procuratis, erratisque confessis, panis 3 gelorum migrantibus porrigebatur. Iudi-c bat enim FR RN C I S CVS, quantum animus corpori, & a terna caducis ant Cellunt,tanto maiorem curam sacris adhibendam. Gratum id omne Societatis omcium Pio, Senatui, populoque R'mano accidit, ut & biennio post ingrauescente morbo , non perinde tamen periculoso, idem Pius; multo post etiam Gregorius

XIII. Pontifex,sociis iterum aegrotorum curam mandarit, F R A N CISCo Bosegia nuper exstincto. ..'

172쪽

Primus Sociorum in Occidentis Indiam aduentus.. Nouem Soci, in Florida insula necati.

IN Orientis Indiam pridem Socij com

plures penetrarant; in Occidentis vero . ad eam diem nemo. Igitur FRANCISCVS portam illic aperiri, Euangeliique lucem, M veritatem incultis illis gentibus nostrorum opera inferri,ex quo familiam ducere coeperat, Vehementer exoptabat. Misit primum Christi anno C ID. ID. LXVI. Di- 1 366. iacus LopeZ, & Laurentius Gomes sacerdotes. Ludovicus item RuiZ, &Albonsus Simonis,in Fortunatas insulas,quae Canuriae hodie appellantur: ubi meridiani ci culi extremum Cosmographi olim collin .

carunt. Ceterum enim terrarum orbem,

nuper Hispanorum nauigationibus repertum, qua sbi oritur, atque occidit, Veteres ignorarunt: existere tamen, & esse posse, Plato de Atlantidum insula loquens,& Se- mio neca Tragicus, aliique diuinarunt. Hos igitur, quos nominaui, comites addiderat FRANCIs CVS Bartholomaeo rares,Ca

nariensium Episcopo, homini singulari & fetate, & diatrina. Illius enim de Triniatate Commentarij valde probantur. D cebat hic insulanos Catechesim una cum

173쪽

Sociis, lustrabatq; dioecesim pedibus ambulans, boni nullum ossicium Pastoris praetermittens. Eo ipso tempore Philippus Rex Catholicus, datis ad FK AN CISCIM' litteris, pro bona Societatis existimatione, quattuor dc viginti in Occidentis Indiam mitti rogat: victui & cultui corporis in itinere nihil defuturum , gratumque id DEo, sibi,& incolis fore.Vt tam honesta, piaque postulanti Regi satis faceret FR ΑNCI s C S, misit pri mo electos e multis S cios: Petrum Martines, ex agro Turesio regni Aragonii, Ioannem item Rogerium sacerdotes, Franciscum Villaregium. Hi

A. D. V. Kal. Sextil. eo ipso anno Hispalensi portu conscendentes, Floridam insulam viij. Kal. Octob. tenuerunt. Petrus Martines classe exsiliens, terram simul attigi ut DEI Verbum, Euangeliumque praedicaret, interiit, ictus caput pertica ab incolis, qui tum in littore agitabant, aduentum Europaeoru prohibituri: mox semiuiuum in mare proijciunt. Nimirum pro singulari in DEvM pietatis studio hunc Ductum retulit, ut quod pridem optarat, fidei testis,

vita decederet. inai casus tantum abest, Vt ceteros in Europa Socios ab expeditione deterruerit, ut etiam incitarit magis, quod

pro Christo mortem oppetere, & ipsi pari

. studio

174쪽

LIBER TERTIUS. 3 sstudio exoptarent. Igitur secundo post anno Clo. ID. LX V DI . alia m issio Sociorum sin eas ipias oras instituta, quibus praefecit FRANCis Cus Ioannem Baptistam Se-guram, quo se Ioanni Rogerio ficerdoti, . qui superstes adhuc esset, eiusque sodali Villaregio coniungeret qui Ηmanam portum occupantes, in Floridam post pen trarant. Erat dum sorte in comitatu Caciis cha quidam sic enim Florida in insula principem Vitum appellare solent) quem Praenetus Petrus Menendes classe in Hispaniam a 'duxerat. Hic fidei Christianae rudimentis Catechumenus iam imbutus, & salutari baptismi lauacroi inestus, Lud uici nomen acceperat. Credebant 1bre, ut sentis suae, morumque gnarus, simul &inguae callens, commode Socios deduceret, Viamque muniret: sed contra euenit. Baptista enim Segura septem adhibitis Sociis, Floridam fatuus tenuit: reliqui inportu iubstiterunt, nauibusque exscensi ne facta, pedibus porro ingressi, duce viae Ludovico usi, sine militum Hisipanorum, qui se illis ultro comites dabant, praesidio. Supellectilem factis procurandis, libellosque humeris gestant. Siluas, solaque loca, & paludes, pedibus emensoS, com meatus iam Miccerat et herbis itaque, &

175쪽

DE VITA FRANC. PORGIAE radicibus victitabant, cubabant siub dio dovico interim proditionem animo agi- tante: cuius tandem patriam attigerunt, procul admodum a mari sitam, a siluestri-.bus hominibus, iisque nude agentibus,ha- bitatam. Socios ille in pago morari iubet, iseque exspectare. dum 1alutatis amicis

176쪽

LIBER TERTIUS. 3sr

ossicia,libelli pij, precum orbiculi, im se

nes, agni caelestis essigies, cilicia, & flagella:Religiosorum nimirum arma,quibus& carnem ipsi domant,& Daemonem fugant. CHRISTI item Cruci assixi imagianem continebat, quam simul curiose aspiciunt,exanimes ceciderunt,humo afficti, α mortui. Comites qui aderant, inopinatare perterriti, in fugam se, terga Vertentes, dederunt. Quae quidam certa fide retulit, a se oculis conspecta, Hispanus adolescens, qui e esasse Socios comitabatur: ideo non iugulatus, quod ad idola euerteda minime venita, & tenera adhuc aetate cum esset,

nihil metuendum, sed in vinculis haben

dum putarint. Occubuere etiam Baptista Segura, Toleto Carpetanorum Oriundus, morum probitate FRANCISCO grati sus; Lugouicus item Qui ros,sacerdotes .His aderant fratres, Gabriel GomeZ, PetrusLinares, Sanctius Savallius, Ioannes B

ptista Mendes, Christophorus Rotondus: alter item Gabriel de Solia. Eo ipso anno, ut ex Indicis litteris didici, ob eamdem fidei constantiam Franciscus Lopeae intersectus; dum e Cochinensi Collegio

Goam proficiscitur , a piratis Mauris c plus, cum tribus Sociis: quodque rai vertice viderent, sacerdotem, quod res erat, diuina

177쪽

i s DE VITA FRANC. BORGIAE diuinarunt: ad fidei defectionem illici- .

tant: sic saluum fore & incolumem. Honores etiam pollicentur: precibus denique minas miscent. ille vero: Ego ne n CH R I-s T I castra deseram' non sinat ille DEUS, cui milito Quodvis potius supplici' genus subire stat sententia, quam a Christiana Religione migrem. Lancea itaque ilia confodiunt rille ad Be torum sedesabiit, teliciter. Alterum e Sociis captiuum abducunt quid reliquis faetam non comperi. Eodem ipso anno, Socios iterum binos orantim in Africam FRANCISCVs misit, Petrum Domeni cum,& Hieronymum Mur: utrumque Valentiae superstitem vidimus: Comites hi dati fratri germano, Petro Ludovico Bor- 'giae, Magistro equitum Monte anorum, a Philippo Rege misso,Vt eam Africae oram armis teneret, & militaribus copiis praeessce. Socij in hac statione incolis, & militibus sacra rite procurarunt. 'CAPUT Vii.

Sori, Peru Indiarum prouinciam, o noram. Hi paniam ingress e

EODEM ipso anno, qui est eius seculi septimus, &: exagesimus alteris ad FRANCISCUM litteris petit Philippus Rex mitti Socios viginti ii Peruanamt Indiam.

178쪽

33' Indiam, prouinciarum ad Occidentem . . longe maximam: quam in Sacris litteris Opnici & Pirum etiam nominari quidam Ga rpytant, Auri sodinis,& Salomonis Iudaeo- Γώrneris rum Regis comm ercio nobilem. Conscen- ρο βρο

derent igitur primo quoque tempore, col- 'legiaque aedificarent,& domos, uti certis seaibus morati, Christianam Religionem propagarent, puerosque imbuerent optimis & moribus , & disciplinis. Postridie

Kal. Nouemb. 1electi de multis pauci, L ciseri fano, quem Baeticae portum soLucur hodie appellat profecti Hieronymus Portillius Sociorum praefectus, Antonius Rivarus, Ludovicus LopeZ, & Michael Fontanus sacerdotes. His additi Didacus Bracamontius, Ioannes Garcias languesis, Franciseus Methymnaeus, Sc Petrus Lo-berus.&Hi primi Socios in eas Peru oras duxerunt, ludosque studiorum aperuerunt: hodieque docentur ibi de stiperiore loco

artes omnes lutum Theologo necessariae: .

inc edibili fructii ci inquilinorum Hispa- norum, qui illic negociantur, & neophy- torum, qui CHRI sita iam nomen, discepto .Euangelio, dedarunt. ae res simul Regis Catholici auribus, animoque grata accidit, alteram classe missionem institui iubet,profectique cum Praetore Francilco Toleto

179쪽

Toleto sacerdotes quinque, scptemque ali S ij. Anno Vero secundo, re septum

simo, undecimo Kal. Quinctii, in nouam, s

n Vocant, Hispaniam , quae regio nihil ambitu nostra minor est , opulentia sane maior, primi e Sociis traiecerunt quatuordecim, postulante eodem Rege Catholico: quorum eo libentius nomina adscripsi, quod primi viam munierint, portarintque Euangelium,longe nunc,lateque fusum in occidentis Indiam. Sociorum Praefectus Petrus Sanchius, doctor Theologus, qui pridem Comptu ensem Academiam rexerat,& publici doctoris personam iustinens, valere iussis titulis, & commodis, Societati se addixerat. Sacerdotes vero Didaci duo LopeZ,& Fonseca: Petri itemA iaZ, mcha, Braan, & Camarsus cognomento: reliqui sacris nondum initiati: Ioannes complures, his cognominibus, Sanchius, Mercatus,curielius, & Matillus: Bartholomaeus: item Lariosius, pius,Nauarrus, Marinus GonZales. Haec in Peru Proci cia; perque detecto orbe, FRANCI S co Generali Praeposito praeclare gesta: nec minus in Europa Societatis incrementum stille. nunc ostendam

CAPUT

180쪽

' . .

Poloniae Rex Societatem Regno accipit: Coretium

at Α Ρvo Sarmatas,superstite etiamnum p .L, Iacobo Layne,inchoatum Sociis inuis legium,sumptu,& auspiciis Stanfilai Hosti, i, Praesulis Varmientis,Bransberga in urbe, x eius dioeceus, magno prouinciae Pruiliae, , quae ad Polonos attinet,eniolumento.Hicis Episcopus, ob singularem cum pietatea coniunctam doctrinam, in Cardinalium di urbis Romae Collegium adoptatus, Syn ii do Tridentinae non interfuit solum,sed Sci Legatus praefuit. Dimisso itaque Concilio, s insequenti anno quarto,& sexagesimo,ob Is 6 .st praeclare in Concilio nauatam a Sociis o Layne,ic Salmerone operam,Societatem acciuit, amplexusque est peramanter. Si si gitaudus vero,qui tum Poloniae Regnumst tenebat,animi dubius erat, quid Societate si faceret:qua de sinistros in vulgus rumoresa, sparserant, ut solent haeretici, in circulis, o & conciliabulis; famosis ad haec libellis. .s Et vero ita nunc comparatum est, ut in a aulis Principes verum non abdiant, ubi

assentatorum, & parasitorum Quos palatij Σα sorices, tineasque Licinius imperator β' Tifacinui pellabat plena sint omnia. Tandem vero truti