장음표시 사용
271쪽
2 2 DE VITA FRANC. BORGIAE animi perturbationes,motusque, non perinde violentos, stiperabit. Sunt enim plerν-Za. r. m que, inquit Gregorius,qui nonserum aliena non Iob. V appetunt, verum etiam cuncta quae possederant ino'V- modo derelinquunt. Metipsos despiciuvi, nullam praesientis vitae gloriam requiru ab huiusce mundi actibus Inarant, ct paene quicquid prosperitatis arrisierit, calcant ; sed tamen adhuc vinculo cam lis cognationis alligati, dum amori propinquitatis nimis struiunt, ad ea saepe per lectum cognati num redeunt, quae iam O cum proprio despectu subegeranti i. At FRANCISCVS postquam vocatus and DEO est, nihil habuit antiquius,quam oblivisit populam suum, O domum patris sui: ut iam inde a puero in Religionis secessu educ tus videretur. Immo ne in sermone qui dem deprehendi cognatorum, assiniumq;Vllum amorem passus est. Mirabantur id alij ; agnati etiam indignabantur ; utrique tamen, quod domi discerent, habebant. FRAN CISCVM tam felici memoria praeditum, oblitum tamea propinquorum fuisse, ut ne minimum quidem de illis cogitaret. At qui recta rem ratione expendere soliti, facile animaduertere,eum cognatorum amorem caelesti mutasse: & conditorem,opificemque uniuersi,rebus conditis iure optimo praetulisse. Litteris itaque
272쪽
t Antonii Araosij Roma ea de re missis,con-
, stanter respondit: Meos equidem amare noni desist DEVMque quotidie veraram precor, a Monu incolumesque esse iubeat. Et sorsitan gratior DEO ii precatio, q*ae quam mini um camis, ct sanguinis
i habeat admistam. Pereat ille amor, ut riuat, quina quaero, caelai tis.
, In oppido, quod Regi e casam appellari 1.u diximus,agenti,Dorotheam filiam obiisse tibi diuinitus nunciatum, eo ipso quo migrauic horae momento, ad Diuae Clarae Gan- diae: sed nihil mutatus, animoque turba- tus, quasi ad se nihil attineret. Verum non . perinde mirandum, in filiae morte moet itum non fuisse, quae iam inde a pueritia, virginitatem DEo consecrarat; propterea quod exsilii sui terminum,ut pridem opi rat,nacta esset: illud plerique magis mira- : bantur, I bellam filiam, Lerinae Comi- 1 tem,singulari matronam virtute,dotibusq; i naturae praeditam, non luxisse. Pintiae, enim aulam Principis ingressurus,obuium s habuit,qui tristem, stibitumque filiae inte-
rimin nunciaret. Paululum itaque cLusis i oculis,aperta Vero ad D E V M mente orans,, beneque mortuae precatus, perrexit. Rei bus in aula gestis discessurus, Principi d
, minae dixit: Ora,quaeso pro anima famulae tuae UAE duri quam ημος morbo minime lanio, sed re-
273쪽
DE VITA FRANC. BORGIAE pentino exstinctam indiui. Ad haec illa: Itane tam tristem nuncium obiter a discedente nuntiari mihi oportuit' Hibit parentem, talis liae mors
uer amplius Depositim, inqui acceperam: υ-
criter: quodque tam diu Uuram eius dederit, grati .
testificationem animi demus. Igitur non Ilagendum. praesierum cum his vitae miseriis, ct corporis vi;
culis boluta emerseriti in beatarumqVescis , DET dementia i spero ct opto,commigrarit.Domu in , ubi reuertit, lacris pro illa operatus, aliam luctus significationem nullam dedit. Eoipi die allaturus consolationem alloquiis accessit Comes stabilis: cumq; nihil moe- .stum in vultu animaduertisset, indigia bundus: Tene, inquit, tali sitia am se, nihil nis
obtuli nihil u in rebus humanis turbare illud posset.
Cum itaque acerba incidissent, duo fere dicere sblitum ferunt: Res humanas, ut erae Isa. , . O niuit a nos attinent, in minimis pono. Et il lud: An abbreviata est manus Domini, ut saluare nequeat' M' quid igitur timeamus I S, DE V S pro nisi , qhi
Rem diuinam faciebat in aedibus filiae, Lermae Comitis . Gener arae imposuit effigiem coniugis eius Leonorae , sed B. Catberinae nomine insignitam. Ille nihil
274쪽
LIBER QVRRTVS. 2 a mutatus,sed obfirmato animo fuit:peracto j i demum sacrificio, rogatus a Socio, cuiuS ea ii imago esset:Leonorae,inquit Verum nihil, nos mouit, nisi Vt D E v Μ pro ea precareri, ardentius. Addidit & illud: Comiti meis 4 verbis manda,effigiem in cubiculo habeat 'licet: altari post hac ne imponat, etsi ex i, Leonora Catherinam fecerit. i, Caesar Carolus, cum iecundo in suum ad Iusti secessum euocasset FRANCri s CV Μ , periculum facere voluit, Veranei essent, qaae inaudierat, liberos iam ex te, natos ninil curare. Iniecta itaque de filiis, mentiane, de natu maximo Carolo, Gai diae Duce , conquestum apud se narrat, Sanehium Cardonam, Ammirantium, Vt non inat, Aragoniae,quod ditionem illius, in Gandiensi agro, Regiam nomine, conm traius teneret. Quid hic facto opus iudicasZi ci uter caussi cadet8 Ad haec FRANCri S C V S: A quo stat ratio, iusique, non habeo dicere., Illud tavim maiorem in modum peto abs te, sar, Pt Sanctio Cardonae non ius duntaxat sarium xi rectum reddat L verum etiam illi gratis eris p 'itias, qVam filio meo. Itane, inquit Caesar arvorum
liberorum caussam agis' novile praestar eam tiberis tuis gratiam tribuere' Rursum FRANC I- 'ia , CS C V S ,Cataona fortastis ea magis gratia quasilius
mini. in ister. Mirisice Caesar hominis mim γ
275쪽
stintia delectatus,collaudauit: nec temere esse, quod vulgo laetarent,illum carnis se,& sanguinis amore omnino spoliasse. PMiratus & Pontifex Pius quartus eandem in FRAN CISCO virtutem. Romae
enim illo versante, filius Aluarus Borgia, bona Pontificis venia, atque indulto, ducere domum Ioannam Aragoniam,s oris suae filiam, optabat: quae iam Marchionatus Alcanisij hereditatem adierat. Cognito Pontifex FRANGI SCI filium Aluarum se esse, miratur, cur non a se beneficij loco postulasset FRANCISCVs; de quo bene merendi occasiqnem undique captaret. Accitum itaque ;llum, nihilque cogitan- rem quidnam vellet Pontifex, interrogat, aluarumne ilium haberet. Annuit ille. Ad haec
Pius: Cur ne verbii Fidem adhuc ea de re apud me fecisti'gnarus quantum tua,tuorumh caussa cupiam. Subiecit FRA N C IS C V S: Multis equule, beatifime pater, undique arietibus ex Hispania oppugnabar, urgebarque precibus, re alaarosilio id ben sitium abs te impetrarem: verum, ut quod res est, dicam, ut ad hanc diem id abs re postularem, imperare mihi non potui Nam si ius,aequmque postular usibus, me nihil opus apta te deprecatore: fm petit
iniquum, rogare meum est, ne siecundum illum sententiam pronuncies, neue industenter cum illo agas:
276쪽
s LIBER QUARTUS. 277 et issum,' 'se debeo. maiorem rationem religionis, si tuaeque dignitatis habeam necesse est, huiusque adeo Apostolicae Sedis ex imationi quam priuati ems- et Iumenti: quod quidem publico cedat, communique a bono, oportet. Recreatus incredibiliter Pius a prudente F RANCISCI responso,tudii: Cium, mentemque laudauit. Quid igitur 9-α ciendum censes' inquit. Hic FK A NC i s C V S: a Duo eanae ambiunt sponsam, eodem cognationis pin- culo astrictizaster mari is patris alter sωter: Pterque, a Sede tantisicia grariam popplex postulat. Et quo , niam iudicium requiris meum, equidem in ea lim . , sententia, e re sponsiesore, liberam illi optionem: relinqui, ut utra nlibere malit, pace tua, nubat in
Domino. Vobet re virique facias satis, ct illast quem elegerit; coniugem nancisiatur. Obstupuit, ad haec Pontifex, hominis prudentiam praedicans : dissensit hic tamen ab illo;
secundum Aluarum ex aequo,& bono Pr ii nuncians,vri bona cum venia sororis filiam
in matrimonio habereti hoc addito elogio: , Sede pontificia dignum videri,ut qui praeli claram ei operam adhuc navasset, eius ra- tio haberetur: quique DEI amore, titulis , sese omnibus, liberorumque adeo amore, , & cura abdicasset, eius tutelam Pontifex, susiciperet. Profuit itaque durus is parentis 4 animus Aluam amplius, D E O ita iuben-
, xς, quam si parens supplex id postulasset.. R Nobis
277쪽
DE VITA FRANC. BORGIAE Nobis item, qui in eadem familia sumus, Idomesticum reliquit exemplum, Nortere l nos, a rerum humanarum sollicitudine lliberos, in DE VM, cui cura est,eritque de ise nobis, amorem traducere. - ,
CAPUT V11. l De Fietate, morumque facilitate. laem. . ad D ECTE laudat D. Hieronymus Exsib l st. M - X perium Tolosae Tectosagum Epitc pum,quod ieiunaret ipse, ciboq; demense suo, suum destaudans genium unciatim
pax et, Vt alios famelicos aleret: cruciaretumie aliorum potius, quam sita inedia. Idem FRANCISCO usu venit, qui in se rigidus erat,& seuertia; in alios blandus cfacilis: nihil ut sibi ignosceret,aliis omnia. Parentum caritatem, Ut diximus, non exstinxerat; sed carnis,& sanguinis amorem,
diuino illo, & caelesti permutarat. Minus quidem erga assines blanditiis utebatur, tamen si quid, salua Religione postularent, qua consolando, qua re, consilioque iuuando, benignu parentem experti sunt: uti sevit a nunquam eius operam desiderarint. Eximia vero illius in aegrotos pietas exstitit, nihil ut deesse illis eorum, quae' medici requirerent, pateretur. Socij omnes probe norant, tuto in illius aures, & sinum ull
278쪽
LIBER QUARTVS. et 'sinum deponi omnia, quae cruciarent moestitiamque detergere libenter sdie te; siue corporis morbis, siue animi, labor rent. Neque importunos se futuros , aut molestos metuebant. Nec, ut plerique solent, de teporis angustiis expostulaturum: Ex hac morum facilitate mos illi natus, ivti nihil aspere imperaret, Hoc facito: vel, Illud cura: sed hisce blandiciis delinitos sic appellabat: Fac, q est, illud D E i causa, ct
amore adductus. Auderesia isto, valetudine salua, proficisci' Valesine, vi in missione n Euangelicam pergere queas' Commodumne ridi erit doctoris titulam tueri, huius, vel illius artis' vel sic: In mentem
mihi renit, hoc tibi mann imponere: sed animi tui sensium explorare prius libuit. Id genus ossiciis promptos, alacresque expertus est magis. Si quem angi animo, cruciarique comporisset,omnes ingenii neruos intendere, quare potissimum in partem laborum Veniret, onuS subleuaret , coniolationemque pomepius parens adferre.
Si quis humanitus lapsus, impegisset in a. re leui, nihil acerbius eloqui solitus; hoc tantum, Ignoscat tibi DEVS, sic te sanctum videam frater:quomodo dictAmfactumue illuά abs ter Sin grauius deliquisset, ad se arcessitum blande compellare, nihil tamen impuni-ν tum linquere: parentis optimi simi Idc; R α nisedici '
279쪽
co DE VITA FRANC. BORGIAE medici functus ossicio. Crimen itaque re- ferre, petere ut paenitentia ductus resipise cat. Paratum sese in paenae partem, licet culpae assinis non esset, venire ; Vt libro i ir a./rν secundo demonstratum est. Hoc caritatis
signo, pietatisque, quod sibi propositum lcrat, facile consequebiaur, ut ad melio- ilrem frugem suos ab erratis reuocaret illud identidem usurpans:Facilitare nihil esse homini melius, atque clementia. &, Omnia prius consilio lexperiri,quam armis, sapientem oportere. Postea vero si mores,ingeniumq; mutasset in me- ilius qui deliquerat, summa praeteritorum .i erratorum obliuio erat. Qua etiam virtute Ignatium ceteris praestitisse accepimus. di. Dicere solebat, qui D E V M ducem se-
queretur,eum oportere non Vnum sibi ca- - Put, binos oculos, manusque attribuere, i Rd plurima membra cum ceteris habere communia. Amicorum enim communia, aiunt, esse omnia. Quo fieret, ut in communi calomitate, sensium doloris ad se quoque pertinere existimaret. Sic fore,ut unius omnes lcorporis membra essent: βc, quod de se la. Cor. rr. Apostolus ait: Quis in matur,o ego non in lir- imor' Quis scandalizatur, ego non mUIter in- gressurus, comiti negocium dabat, ut de tenui viatico,quemuis mendicum obuium, indonatum abire ne sineret et ea tamen .
280쪽
LIBER QUARTVs. 2ci moderatione adhibita,ut a mendico etiam profectam eleemosynam, appareret: nisi si quae grauior incideret necessitas, quae lege circus cribi non deberet. Si nihil quod
aliis largiretur suppeterer, animo laetus, quod sponte inopiam esset amplexus,me te haec agitabat, ferebatque: Si est, quam libenter tibi donar maec pero gratior DEO, qui . corda scrutans hominum , donantis animo munera metitur , eemosyna est: cum quis inops a rebus, animo tameti hilari,ac beneficio, lare paratus est amplis Lina, quam si diues donum, frigide tamen,
Cum singulari omnes caritate comple- η-cter tun,tum eo, potissimum,qui de fama Villius calumniando detraherent. Illos enim bene de se mereri affirmabat, quod ne , quid prudens admitteret reprehensione dignum,redderent cautiorem. Sic enim Sa- plinare; pientes olim homines iudicarunt, magnas devitiat.
ex inimicis utilitates capi & posse, & d bere. De his ipsis nunquam .minus honorifice loqui auditus es immo honorifice de ipsis sentire, & praedicare illius. Quin detrahi de illorum existimatione praesem, si adesset,nunquam sinebat: illa fere fami- liariter adhibens: Recte ille a se factum exiisti