장음표시 사용
171쪽
P Ridie quam oratores sunt ingressuri urbem debent id significare
honesto modo .Etsi ipsi oratores ue niunt ad praestandam obedientia summo Pontifici, siue ob aliquam rem magni momenti,& spectantem ad bonupublicum, tunc Pontificis nomine debet intimari per cursores Cardinati γbus, & praelatis curiae dies,& hora introitus illorum oratoru,& perquam portam, dc ut mittant familia ad hos norandum. Et nota quod intimatio huiusmodi non eonsueuit fieri nisi in casibus praedictis. Cum autem oratos res ob res priuatas suorum domino rum ueniunt non mittuntur familiae, sed priuati amici mittunt. Tempore Sixti terimonis huiusmodi fuerunt multum relaxatae adulationis, & c5- placentiae gratia: bonum esset quod res ad debitam grauitatem reducerentur. Die igitur Sc hora praedicta fami liae Dominorum Cardinalium separasti m exibunt obuiam oratoribus per medium miliare, uel circa extra urbe. Si veniunt per portam Sancti Petri, familiae non transeunt domum leprosorum ; nes ullo modo ascendunt montem,&similiter si per porta Sanctae Mariae depopulo, non transeunt
pontem AE milium. Aduenientibus oratoribus, ille eui commissum est a Cardinali accedit & nomine Domini sui gratulatur felicem aduentum orastorum,& dicit Dominu suum misisse familiam suam ad honorandum illorrum introitum propter reueretiam, deuotione affectionem, siue beneuo/lentiam, ex domini illius conditione cuius titulos dilige ter seruare debet, quem habet erga dominum illorum, Se pollicetur, ais offert omnem operam Domini sui,domum, familiam,&omnia, quae potestad beneplacita il
lotum, δἰ habito ab illis responso, re/cedunt ad partem,dant locum aliis et vadunt ad loca sua,& semper honorabiliores remanent cu oratoribus. Fa milia Papae debet eis occurrere pavolo extra portam,& facta salutatione aptantur per clericum cerimoniarum in hunc modum. Primo procedunt familiae curialium, tam cardinaltu, quam aliorum, qui in breuibus sunt, deinde sarcinae, 8c familia oratorum nouo
rum bini de bini, post familiares Papae
layci,& nobiles , ac barones, siqui sunt: tum seruientes armorum cu suis baculu argenteis, inde oratores, quorum primus erit medius inter duos primos praelatos Pontificis. Deinde si
erunt plures oratores, ponetur unus
post alium medius inter unum praelatum Pontificis,& unum ex oratori/bus principum qui sunt in curia, siuesnt praelati siue laici,& praelatus P
tificis erit a dextris noui oratoris, orator antiquus a sinistris. Quando non erunt plures oratores, noui soquentur,unus platus palatii, et unus
orator, et qui superabundabunt siue praelati palatii, siue oratores: ibunt bini et bini. Quod si noui oratores es sent tot numero; ut et praelati Papae, et oratores antiqui non sufficerent ad retinendos eos medios: ibunt post
primum, qui erit inter duos, ut dixismus,ex palatio,alii bini et bini: unus
orator nouus, et unus praelatus palartii, siue unus orator antiquus, et hoc
alternatim Videlicet: post primu erit unus orator antiquus, deinde unus praelatus palatii, et sic deinceps ussad ultimum. Sequentur deinde alii praelati suo ordine, et post eos Subindiaconi, auditores, Clerici Camerae, acolythi; cubicularii, alii familiares Papae togati, ac demusti curiales. Cum peruenerine
172쪽
peruenerint ad portam hospitii no,
uorum oratorum, ipsi noui oratores
firmabunt se ante portam in equis, &agent gratias praelatis,& oratoribus, qui eos deduxerunt: dc sic remanebulin porta respondentes facientibus reuerentia cum capite detecto, quouis praelati omnes transeant,& discedat: tue intrabunt domum, de descendent
ad quiescendum: nes prius ibunt in
publicum,quam visitauerint summu Pontificem. Die deinde statuta para. bitur consistorium publicum in aula conuenienti oratoribus ut alias dixi mus: de in sero praecedenti intimetur Cardinalibus, praelatis, dc officialibus curiae .Hora consueta Domini Cardinales veniunt ad palatiu, 8c summus
Pontifex paratus pluuiali, de mitra preciois exit ad publicum consistorsum.Interim oratores Ipsi veniunt ad
palatium comitati ab amicis,& aliqui Cardinales amici solent milthre famillias suas ad deducendu eos ad palatiu:
nam tales Cardinales praeueniunt alis quantulum alios, &statim miti ut faγmilias. Et est aduertendum, quod Papa non prius exeat ad consstorium , qua oratores intrauerint palatium,ne in/decenter oporteat eum expectare. Itili autem, ut descenderint, expectabulin cappella minori, vel si consistoriuersi in aula regali, expectabunt in ali/quo loco inferius ad hoc eis parato. Cum Pontifex, dc alii sederint, fit reγueretia a Cardinalibus more solito: deinde proponitur aliqua causa ab ad
uocatis. Tunc clericus cerimoniarum
perquirat a reseredario, qui habet eueram signatum,quot causae sint pro/ponendae:& cum tempus videbitur, assumat praelatos e numero assistentisum Papae tot, quot sufficiant 'pro nudi mero oratorum, videlicet: si erit unus vel duo oratores, non assumantur minus quam quatuor,& deducantur mein dii. Et si fuerit inter oratores aliquis praelatus debet deferre cappam. Oratores si essent sex, octo, vel plures oratores: tot assumatur praelati,& unus vltra, ut primus orator sit medius:alii unus orator, & unus praelatus, qui
praelati ibunt simul ad locum,ubi oratores expectant,&eos deducet ad cosistorium. Cum apparuerint in co spe ctum Pontificis, tertio cum distantia genuflectunt, prout clericus cerimos nuru, qui eos pcedet ostedet:& tue aduocatus tacebit, etia si sua propositio non esset finita. Oratores praeeunte
primo praelato ad Pontificem ascen dent,& recipietur ad osculum pedis, manus, ec oris:genuflexi dicent secreste aliqua verba, dc praesentabunt Pa/pae literas credentiales, vel publica documenta comissionis eorum, quas prius osculabuntur,qua in manibus Pontificis tradant. Pontifex literas,& in/strumenta dat secretario,& oratores per clericum cerimoniarum ducuturretro scamnum praesbyterorum Cars
dinalsum, quod est in conso ectu Ponstificia: dc ibi stant, quouis sit tempus
exponendi. Advocatus autem si non finierat,prosequitur causam suamr dc
ea finita, Secretarius Potificis surgit, et legit literas, et instrumenta stas ante Pontificem,clare,et distincte pro nunciando, ita ut bene ab omnibus intelligatur. Quibus finitis orator, cui incumbit, stans detecto capite, ac cepto signo incipit orationem suam, et alii eius collegae simul stantes capite detecto permanent:et illo se in lis nante, vel genua flectente pariter se inclinat, et genuflectunt. Finita oratior ne Pontifex respondet, visbi videbitur, procurator autem fiscalis rogat
173쪽
Omnes protonotarios,Clericos Camerae,& alios notarios publicos de obe dientia praestita, vel actu facto, de rein sponso Pontificis,& petit instrum tum,& instrumenta. Post responsum surgunt omnes, 3c oratores interim veniunt ad Dominu nostrum ad circulum cu aliquibus Cardinalibus,& eo, rum familiares osculantur pedes Portificis, qui mox reuertitur ad camera
suam,ut venerat. Oratores deducun/tur ad hospitium suum a suis amicis particularibus,& non a familiis Car. din illum: quia illae debent comitari
Dominos suos. De Concilio Generali.
monias in sacro generali Concilio seruan das: Primum de loco concilii,& sedium dυspositione disserendum putamus: Desin de de personis,& earu habiturΤer, tio de ordine rerum gerendarum, de ultimo de sacris precibus, 3c oratio/nibus ad Deum. Generale concilium tunc ea nonis eum,&legitimum reputatur, eum a Romano canonico Pontifice indiclatur, vel quod schismatis saeuietis procella catholica Ecclesia sibi ipsi indicit. Nes concilium aliquod susceptu aliquando legimus, quod Apostolica beati Petri sedes non probauerit, illim,vel per suum Antistitem Romanu
Pontificem vel per eius legatos non praefuerit. De bco, rseiam Concilii.
IN dicto igitur concilio generali, ornetur locus concilii, idest ubi publlicae sessiones habendae sunt, in Eoclesia cathedrali, siue alio capaci loco in hune serme modum. Primum caueatur, ut nullus omnino aditus relinquatur ad ipsum locupraeter Vnum tantum, qui valuis,
firmis clausuris obserari possit. Si erit Ecclesia cathedralis, relinquenda erit quae sit capax pars superior apud altare maius pro missis solennibus celebrandis:& asseribus, aut alia mate ria separanda a parte instriori, in qua sedea apiabutur pro concilio. Igitur in capite loci, ubi sessiones celebran
dae erunt,construetur thalamus pro
sede Papae cum tribus gradibus debistae proportionis: latitudo ultimi pla, ni erit decem palmorum, longitudo vero duodecim: in medio erit sedea ampla cum suo postergali,et cum scabellis magno, et paruo: et omnia erutornata, ut fit in publico consistorior erunt etiam duo scabella hine inde pro Diaconis assistentibus Papae. In ista linea mille aliae erunt sedes: nisi forte Imperatoris,aut Regum: siquis istorum esset interfuturias concilio. Sedes Imperatoris parabitur iuxta sedem Papae, quae hasebit duos gradus coniunctos gradibus Papae. sed non tantae latitudinis,aut logitudinis: erit
ornata cum pano aureo post tergum,
sed non supra eaput:habebit scabelluparuum ad pedes viridi colore pictu.
Et aduertendum, quod locus, ubi se det Imperator,non sit altior loco, ubi tenet pedes Pontifex. Si vero reges adessent unus, vel duo: paretur sedes
pro eis cum postergali vis ad spatulas,et ornentur ut scamna Cardinalbum: habebunt tamen puluinaria excrem usino, et scabellum viride sine gradibus, et stuabuntur hinc inde, noia lineam omnino sedis Papae, sed alis quantulum
174쪽
quantuluin transuersae, ut possint rerspicere ad faciem Potificis a dextris, deinde Ze a sinistris intra gradus se dis Papalis. per longitudine loci erut scamna pro Cardinalibus,& praelatis eum posterga ti,& unico gradu, longitudinis octo cannarum, vel circa: sed media pars a dextris pro Episcopis, de praesbyteris,& quarta pars a sint stris pro Diaconis Cardinalibus erit aliquantulu eminetior, videlicet quatuor,aut quin s digitorum altitudi/ne, pulchrioribus pannis ornata. Post scamna praedicta in transuersum an te faciem Pontificis ad lineam erigans tur quatuor sedes patriarchales di stinctae . de separatae suis postergali. bus,& gradibus ad similitudin e scamnorum praedictorum 6 situentur pa/ribus interuallis: ita ut quadraturam facientes, lineam transuersalem im. pleant:& inter duas medias erit qua si ianua,& aditus ad sedes primae quadraturae. Intra hanc primam quadra turam fient sedilia humiliora sine gra
e inem cum transuersa usque ad aditum, qui debet relinqui latitudine unius cannae vel circa: post primam qua/draturam fient de alia stamna, post priora eiusdem fere altitudinis sine postergali tamen quae complectan tur post etiam patriarcharum sedes: relicto spacio pro aditu, dc item, si lo/eus erit capax,fiat alius ordo sediliupost secundum 8c tot quot loci amsplitudo, de praelatorum numerus exigit. Erigatur etiam in dicto conuentu altare aliquod cum Cruce, & sacra Eucharistia, siue reliquiis sanctorum in loco congruo, ubi possit Ponti sexorare, cum venit ad concilium, & cu.
dicit preces pro synodo, illue faciem
Si autem Papa non erit futurus praesens in Concilio:poterunt scamana praedicta fieri apud altare maius sine sede Papali. Et praesidens conci lii finita missa paratus sacris vesti/bus ac si esset celebraturus, sedebit infaldistorio posito ante altare, vertes' renes ipsi altari.
ubabret uocem inberatiuam Inconciliis.
IN conciliis autem illis veneran/dis, ac saerosanctis, quibus fides nostra,& recta vivendi norma purgata, ais firmata est: non legimus interue nisse statuendi causa, nisi Episcopos,& abbates, de ii tantum decretis se subscribebant. Episcopos appellarmus etiam Episcoporum principes: quoniam haec est suprema in Ecclesia Dei potestas. Inserioris autem gra/dus ecclesiasticos viros, εἰ principes saeculares consulendi , ac Instruendi
gratia, non autem decernendi,intere/rant:qui ut periti ai ut consultiuam vocem habent in conciliis, non des nitivam seu deliberat suam. Aderunt igitur in conciliis ad statuendu, Romanus Pontifex tanquam rector, &moderator totius Ecclesiae, pastor gregis dominici, dc omnium Episcoporum Episcopus. Sacer Cardinaliust natus, patriarchae, primates, Archiepiscopi, Episcopi, Abbates, quibus
non immerito&prdinum religiosoarum generales magistri additi sunt denij omnes praelati, qui secundum formam iuramenti, quod praestanteum ad dignitates promouentur. ad synodum venire tenetur. Alii autem, ut diximus disserendi, instruendi. cossulendiue gratia poterunt interesse: non tamen in sessionibus publicis in duli sacris vestibus sedebunt,nej sententiam dicent.
175쪽
A Derunt etia diuersi magistratus,
5e ministri concilii: quos tamen Poti sex summus si psens erit costi/tuet: Alios, qui negotia a poneda suggerant: Alios qui venietes ad c iliuin volumine describa tunis ru, acie gatoru facultates examinet, & publi/ca documeta rimetur: Alios qui locucocilii custodiant. Gesta aut cocilii excipere,& in publica forma redigere, spectat Pprie ad pio notarios Apt i. cos, Clericos Camerae,& secretarios Papae: qui iii antequa scripta sua pu/blicet corrigenda illa exhibeant his, quia Pὁtifice,sue a cocilio et ut deputati. Sedes aut omnibus consignabunt clerici cerimoniarum. Si papa erit in cociliis, & cum difficultas aliqua orietur,eonsulent super ea re summii Potificem. Sin vero summus Potifex abesset constituerentur a c&ilio,qui sedibus consignandis praesint,
ORdo aut sededi in publici, sessio
nibus hic erit. Summus Potifex in solio Potificali sedebit,cui a lateribus super scabellis sedebunt Diaconi duo assisletes,& prior psbyteroν in scabello et in loco magis couenietI siue a dextris, siue a sinistris: put in cappella cu papa celebrat: sed nuc,& quoties in diuinis ministrat, ut cappella/nus assistes erit indutus pluuiali, non planeta.Imperator, si aderit, sedebit in sede sua ad dextera Potiscis, et tuc Diaconi no sedebui apud sede papae; sed ante ipsam sedem hincinde superparuis scabellis, ut erat mos antiquis:& hoc ne Diaconus a dextris videa tur sedere medius inter Papa,& Im/peratore. Reges sedebui i nominati,
sedibus suis Epi, Npsbyteri Cardin
tes in prima parte eminetiori scamnoru a dextris: Diaconi Cardinales plerillos duos in prima parte a sinistris, Patriarchae quatuor Ecclesiaru Con, statinopolitanus, Anthiochenus, Alexandrinus,& Hieroso limitanus sed; but in quatuor illis sedibus singularisbus contra faciem Pontificis. Et norta, quod pdicti Patriarchae in missis, re aliis actibus siue sint parati, siue non sedent ante assistentes Papae. Alii Pa/triarchae, primates, Archiepi, Epi, Abbates parati sedebunt in scamnis post Cardinales hincinde:primum tame locum habebit vicecamerarius, si erit praelatus paratus. Et ita seruatum legimus in eo cilio Pisano praesidete Alexandro quinto, di in Costanties prae/sidente Ioanne vigesimotertio. Deins de oratores regum, di principuisierut parati,idde reliqui praelati parati. Et impleta prima quadratura scamnom, implebuntur reliquae post illa:postremi erunt Generales ordinum. Et adsuerte quod praelati omnes en iustus sint gradus, secundsi Gregorii Papae decretu, sedebui iter collegas suos sescundum ordinem, siue promotionem sua. Assistentes Papae parati sedebui super gradus thalami Potificalia ad sinistram partem: proto notarii Ap stolici,& clerici Camerae ad dextram et subdiaconi vero,auditores rotae, Macolythi in parte aleriori ad pedes Papae. Sup planu sedebui duo cubicula/rii secreti Papae,decanus auditore, qui seruit de mitra, & secretarius Papae si non est praelatus. Oratores autem
laici siue non praelati. sedet intra prima quadratura in sedibus illi, bumi lioribus pro domino ru suoru dignia tale: ita ut digniores, sint propinquiores primis scamnis Papaer & si adetrit aliquis
176쪽
rit aliquis magnus princeps, sedebit in scano Diacono ru post ora Diaconos, si alias cosueuit sedere in suo scanoralitiseriores Diti laici inter; vel
post oratores no platos secundu e γriim quallitate. Caeteri vero sacerdo/tes,& clerici, qui aderui, stabunt post scamna praelatoruin, ut poterunt.
onti rerum gerendarum in conabis.
ORdinem autem rerum agendarueκ antiquis cocillispropter eoru vetustate colligere no potuimus, nisi qtum ad sessiones pertinet: in quibus discussa comuniter proponebantur, de per verbu placet a patribus firma in bantur. Sed quonia nouissimoru concilio tu Cossatiensis,& Basileensis, rea gestae dilige itissime annotatae nerui, de in ordine satis inter se congruunt: moduin illis seruatu perstringemus. Sed defuit in Basleen. congregatione multitudinis in sanctos Episcopos reuerentia,& superab udauit temeritas, ais arrogantia: quando non pluris fieret sentetia optimi cuiussantistitis,qminimi canonici,& id quod ad Epos
spectat,diffinire,et sancire,multitudo sibi arrogaret: unde Ecelesiam Dei, quam unita esse eouenit, in diuturna, de perniciosam scissuram adduxit . Ordinem igitur profecto illius concilii, & procedendi modum laudare, si praelatis tantum, ut prisci voluerunt,de cernendi, de diffiniendi potestatem permisissent. Sed abstinebunt ut arbitror postea horum exeplo ab huius modi nouitate,& bepe ordinata idosneis ministris committent. Modu igitur hunc seruabant, qui absente Po tifice non incompetenter fortasse sera uari poterit, si praelatis tantum, ut dis ximus, relinquetur statue di facultas.
. De Coestantiens, ἐν Basileres comita. P Rimum omnes ad concilium venientes,sue suo; siue alieno nomine percursores praeordinatos deseribeabatur: tum patres omnes per quatuor
nationes diuidebant, Italicam, Germanicam Gallicanam,& Hispaniensem. In Constantiensi tamen synodo, quia Hispani cum suo Benedicto decimo tertio diu in contumacia persistentes, non assuerunt nisi in fine. Anglicana quartum locum obtinuis, quae Basi/leae cum Gali cana est connumerata. Ex nationibus pari ex unaqua, nusmero quatuor conuentus creabant, quas sacras deputationes vocitabante
locis, vocabulis, & potestate discreatas. Nam in prima fidei catholicae secuda de pace populi Christiani: tertia de reformatione Ecclesiae r& in postres ma de aliis emergetibus negociis agi/rabat. Erat cui couetui separata tri/bsialia,& loca, in quibus coueniret Pprii magistratus, Praesides, qui cocio
ne aduocaret,negotia Pponeret, εἰ se cudu maioris piis latas concluderet. Promotor, qui tae curator publicus ingereret negotia, instareis, ut absoluerene. Scriba, quI gesta,decretas publicis documetis annotaret. Nuncius deinde,siue apparitor: qui patres conuocaret,eitaret, edicta ἔν poneret, & similia. C dueniebat haec collegia ter in hebdomada illae horis in a priis praetoriis rubi re diuina peracta, rebus ge/rendis operam dabant. Et quatuor deinde sacris deputationibus duodecimvirorum collegium eligebatur, ter ni ex unoquos conuentu, de natior ne, viri doctrina, ic experientia clarrit ad hos negotia omnia primum deserebantur: qui rebus mature dige stis, vel ea respuebant, vel si admitten
177쪽
da videbantur ad collegium, cui competerent, remittebant re rati his postestas cum aliquid graue instaret. con
uocare quatuor conuentus etiam e V
tra ordinem. Caeterum quae a duodercim virorum collegio ad quempiam eX quatuor conuentibus remittebatur. proponebantur per praesidentem
illius conuentus, nes licebat illa die de propositis quicquam decernere, nisi res manifeste celeritatem necessari. am exigeret. Quod maior deinde pars statuisset,ad alios tres conuentus de ferebatur,& si ita minori orti vide/reetia'disserebatur eoru opinio cum rationib', dc argumetationibus viri usis partis. Quod per tres cCnuentus approbatum erat, ad praesidentem conellii publicis documetis deserebaturi qui statuto die in generali congrega
tione de ea re referebat: nes licebat, praesidentem de aliqua re agere cum patribus in generali conue tu, nisi prius de ea deliberatum siue ut aiebant conclusum fuisset per quatuor, aut saltem per tres deputationes. Demuubi quippiam a patribus approbatum erat in generali congregatione, quae octauo quin die frequentabas in formam decreti redactu in publiea sessione ritu solenni statuebatur.
Degenerab coniregatione in conabis.
GEneralis cogregatio disserta publica sessione, quod in illa res statuendae per quatuor deputationes discussae approsabantur hoc modo. Ubi in sacris deputationib' aliquid decernendum censebatur praesides illarum quisl in suo conuentu id firmabat his verbis. In nomine Sanctae Trinitatis
Patris,& Filii,&l Spiritus Sacti. Ego
concludo in talem sententiam. Idem
fiebat deinde in generali cogregatio ne. Vbi vero praesidens concilii praesidentium deputationum vota cogno uerat concludebat nomine totius c5cilii. Oportebat tamen illum conclu/dere secudum praesidetium vota. His peractis,cum res ita exigebat, publi/ca sessio indicebatur. In omnibus lasmen supradictis: si Papa erit praesens, ipse erit rector,moderator,ac dispensator,& deputationes collegia, magistratus, & rerum omnium ordinem pro suo arbitrio costituet. Quae ideo recensuimus, ut posteri hinc rapere possint quae respublieae magis expedire videbuntur.
celebrari consueuerunt. Antequaprima sessio celebretur, indicitur omnibus cosiliariis triduanu ieiuniu. Deinde statuta die Potisextu omnibus praelatis;& aliis,qui interesse debent. ae clero cu sacra sepa, si placet , venit ad locu eocilii: ubi a ipsum Pontifice. vel altu praelatu catatur missa de Sancto Spiritu, si Potifici reueretia PCardinales,& omnes praelatos para tos. In aliis sessionibus no solet se catari missa solenis ante: sed Papa auidita missa priuata venit ad concilium cum pluuiali rubro, & mitra preciossa,& facta oratione ante altare, ascens
dit ad sedem suam, & similiter omines alii sedent in sedibus praenomi natis.& fit ei reuerentia a Cardinaliabus eum suis cappis laneis, si prius non est facta:deinde duo seniores Diaconi accipiunt dalmaticas,& unus eorum stolam,& manipulum, quia est canta uru s Eua ngeliu m, su bdiaconus etiam paratur: deinde accedunt ad Pontificem & imponunt ei sandalia.
de dicitur psalmus. Quam dilecta. In μ
178쪽
terim Carditiales,& alii praelati acci/piunt paramenta sibi conuenietia omnes rubri coloris: dc omnibus indutis aliquantulum quiescunt. Tune silen. tio facto Diaconus a dextris surgens alta voce praefatur. Orate. Et mox tam Pontifex super faldistoriunt sibi paratu, qua alii sine mitra in terra genuflexi diutius orant verti ad altare. Surgens deinde Ponti sex solus, aliis prostratis permanentibus , absolute dicit hanc orationem in tono come petenti videlicet. Adsumus Domi γne Sani te Spiritus, adsumus quidem peccati immanitve detenti, sed in nomine tuo specialiter aggregati: veni ad nos,& esto nobiscum,&dignare illabi cordibus nostris. Doce nos, quid agamus, quo gradiamur dc ostende, quid efficere debeamus: ut te auxilia te tibi complacere in omnibus valeas .mus. Esto salus , de effector iudici rum nostrorum, qui solus cu Deo pa/tre,& eius Filio nomen possides gloriosum inon patiaris perturbatores
esse iustitiae qui summam diligis aequitatemmon in sinistrum nos ignoranstia trahatmon fauor inflectatmon aeceptio munerum, vel personae cors rumpat: sed iuge nos efficaciter tibi solius tuae gratiae dono: ut simus in te viau,& i nullo aberremus a vero:quatenus in nomine tuo collecti sic in cuctis teneamus eum moderamine pie
tatis iustitiam:vt hic a te in nullo dissentiat sententia nostra: & in futuro pro bene gestis consequamur praemia sempiterna. Qua sinita omnes respondeant. Amen. Finita oratione, Diaconus a sinistris surges versus ad patres diciti. Erigite vos:& omnes surgunt.
Exaudi nos Domine: quoniam beni/gna est misericordia tua secundu multitudinem iri serationum tuarum res spice nos Domine. Iterum Diaconus a dextris conuersus ad patres dicit. Orate:& similiter omnes procubui, aliqua tutu orat secrete. Surges dein sde Diaconus a sinistris dicit: Erigite vos. & omnes surgut. Et Potifex omnibus statib' detecto capite dicit oratione absolute. Mentes nostras quae sumus Dite Paracletus, quia te Pcedit illuminet & in oem, sicut tuus promisit Filius, Iducat veritate. Qui tecu vivit,& regnat in unitate eiusdem. uafinita iterum omnes genuflectunt, x fit litania, quae per duos ex caloribus pro nuciatur,& omnes respodent,&post versum illum: ut donu Aposto/licum &e. surgens Pontifex cum mi tra,benedicit synodo dicens: Ut hane Sanctam synodum, & omnes gradus Ecclesiasticos benedicere digneris. Et
omnes respondent. Te rogamus audinos. Iterum dicit: Ut hanc Sanctam synodum,&omnes gradus Ecclesias sticos benedicere, regere digneris. ν.Te rogamus audi nos. Et tertio: Ut hane Sanctam synodum, & omnes gradus Ecelesiasticos benedicere, reflgere,& conseruare digneris .R. Te rogamus audi nos. Et procumbente ite, tum Pontifice litania perscitur. Deinde surgunt omnes, & Pontifex ver/sus ad altare sine mitra diest. Oremus: Diaconus a dextris. Flectamus genua,& Diaconus a sinistris. Leuate.Et Poti sex. Da quaesumus Ecclesiae tuae missericors Deus, ut Spiritu Sancto congregata hostili nullatenus incursioγne perturbetur. Per &e. in unitate eiusdem &e. Tum Diaconus petit benedictionem pro Euangelio,& imponitur a Pontifice incensum more soslito. & cantatur Euangelium compestens rei, de qua agitur cum luminari/
179쪽
bus,3 cerimoniis consuetis, in si/ne Pontifex osculatur librum, & in incentatur more consueto. Praesbyter
Cardinalis paratus cu pluuiali, seruit Pontilici 5e de libro, S: de nauicula incensi. aes Pontifex celebraret. Fini/to Euagelio omnes sedet,& Potifex patres la ortat verbis couenietibus ad facieda decreta assignas rationes curita fit fac tedii deinde surgens sine mi γtra incipit hymnu. veni Creator Spiritus. Omnes genuflectui, Sc ipse etiapost qua inceperit, genuflectit, procubes super faldistortu, quousi primus versus perficiat. Deinde oes surgui, 6 llat capitibus detectis:cantores, Npatres, si volui prosequutur hymnu. in fine Pontili κ dicit vers. Emitte
Spiritu tuu ,&creabuntur.ν.& renovabis faciem terrae. Et Pontifex. Oremus. Deus, qui corda fidelium Sanisti Spiritus illustratione docuisti, da nos bis in eodem spiritu recla sapere, de
de eius semper consolatione gaudere. per. D.&c. in unitate eiusde 8 e. De mum duo cantores dicunt: Benedicasmus domino.N. Deo gratias. Quibus
finitis Diaconus legit decreta facienda,& rogat patres, an ista placeat: qui incipiendo a summo Pontifice, respodent placet, vel non placet: & proto/notarii Apostolici, Clerici Camerae,&alii Tabularii rogati decreta no tat, di in publica forma redigunt:quae
deinde bulla ac sgillo Apostolico muniuntur. Euangelia mutatur in sessionibus secudu materias,de quibus tra/ctatur Si Romanus Potiis X no adesγset psides cocilii paratus cu sandaliis, Diacono,& subdiacono omnia saceret, ut praedi ctu est:nisi ea, quae ad summum Pontifice tantu spectant. Decreta legeret aliquis praelatus, & literaesignentur bulla concilii. Decretis firamatis omnes deponunt Sacras vestes, dc tunc reuertuntur domum, quead; modum venere. Si Papa est praesens, decreta in titulantur hoc modo .Maratinus Episcopus seruus seruorum Dei Sacro approbante concilio &c. vi in, Constati e n. Si aute abest Pontifex, sic seribitive in Basleen. Sacrosancta ge/neralis synodus Basileesis in Spiritu Sancto legitime congregata generale conciliu faciens,& uniuersale Eccle/siam repraesentans.&c. De morte, er exequis Rctemitissimorum
losophia est assidua meγditatio mortis, quia ni hil omnino certius, qua uis hora prorsus incerta sit:decet suam os viros semper paratos esse quoad interiorem, de exterior homine. ne improuis ab ultimo die opprimatur. Dum igitur mete:& corpore valebunt domini Cardinales,&alii praelati de magni viri Ecclesiastici si sapiant rebus suis cὀsulat,& vltima vos lutatem. indulgete Potifice, legitimo firmabut testameto. Quod si du sanus erat quispia, neglexit: salte du corpos re laguet,& morte aduetare timet, id agere no ptermittat: sed cu recte alii mae suae,familiae,&.suis haeredi prospexerit:id pcipue curet,ut ex numero Cardinaliu executores eos deligat sui testameti,qui integritate,&auctoritate clari habeantur,qui familia tueri,& legata, at s relicta testatoris ima plere velint,& possint. Caeterum qui aegrotanti assistent, si ille morbo opinpressus eius rei non meminisset:curet diligenter, ut in tempore Ecclesiastiγca sacramenta
180쪽
ea sacramenta non clam , sed publice administrentur:&dum in extremis laborare incipit,advocent Executos res, qui decedentem solitis officiis cosolentur, bonorum omnium derscriptionem faciant, ea j fidis minis stria,& in locis tutis custodienda co mittant. Executores in domo decede/tis conuenientes, quae ad salutem, seu consolationem animae illius perti/nent, in primis procurabunt, ordina,
bunis, ut viri religiosi psallentes,&orantes morientem circunstentiadministrationi,& curae domus praeficiat aliquem ex suis, qui cum officialibus domus familiam gubernet pacifice,&quiete , dc necessaria prouideat. Inde, s ad deducendum funus, quae oppor tuna sunt, statuant,& committant alicui docto viro, ut oratione sunebremeditetur. Cum autem languens Spio ritum Creatori reddiderit: ministri deposito ex lecto post morulam cadauere illud calida aqua lavent, barbam radant, mundetur, dc ita curent opportunis remediis, ut corpus sine saetorevsp ad praestitutum tempus reseruarti possit .Significent executoribus horam transitus, ut illi de hora funeris deliberare valeant: quam deinde percursores aliis Cardinalibus, praelatis,&curialibus, ais etiam collegiis, dcconuentibus Clericorum, ac religio/forum, quos funeri interesse volueγxint, intimabunt. Sed nota, quod ante Sixti quarti tempora Cardinaries non consueuerunt ire ad domum Cardinali, de iuncti, nisi executores
tantum,mittebant autem familias suγas, post ea vero tempora sere omnes
intersunt, quando vigiliae dicuntur: non tamen sequuntur funus. Quid agi et deceat:alii viderint. Ministri Cardinalis defuncti, ut corpus mun/
dauer Int, illud vestiant omnibus quo tidianis indumentis vis ad roche tu inclusuer deinde ornent eum sacris vestibus, ae si missam esset celebratu rus: Si est praesbyter ; aut Episcopus Cardinatis,imponant sandalia, ami/ctum, albam, cingulum; stolam, mani pulum, tunicellam,dalmaticam, chirothecas, planetam, mitram fmplicem, S annulos. Si vero esset Diaconus, supra stolam transuersam dat maticam tantum imponerent, & mitram sim splicem in capite, ea scilicet ornamen inta, quibus uteretur,si euangelium es set dicturus. Et ita indutum deponant in terra super aliquem pannum , siue tapetucu cereis ardentibus a capite, & a pedibus: ponent super eius pectus Crucem aliquam, quam manibus te
neat. Interea tota domus nudetur or
namentis omnibus. In maiori aula domus quasi in medio paretur lectica ex tabulis , quae a terra distet circa se κpalmis , latitudine decem, longitudia ne duodecim palmorum ,aut circa: dc super eam ponatur lectus ex lana , si ue pluma cum ceruicali longo,& ma gno pano aliquo cooperiatur lectus,& lectica circa a lateribus, hinc inde parentur scamna cum foraminibus, ut ibi ponantur sexdecim, aut viginti intorticia. Ad pedes lecti erit mensu/la cu mappa munda, & super eam duo candelabra cum luminaribus, super pellicium unum, una stola cum pluuiali nigri coloris. Item vas cum aqua benedicta,&aspersorio,& thuribulucum naui cella incensi,& libellus pro dicendis orationibus. Circumcirca per totam aulam ponantur sedilia pro Cardinalibus, praelatis, Sc aliis curialibus, qui veniunt ad honoran dum de iunctum. Familia res in istis vigiliis, di in deducendo su nere non in