장음표시 사용
31쪽
aurum eam assequariar, caeteris omnibus impe
stetis manentibus, sed gemina Alchymia eodem promoveri sequenti tertia parte luculenter de- . monstrabitur: si autem demonstrari non posset, imperfecta ad perfectionem deduci arte, industria& igni, credendum utique esset, singulis. metallis suum semen vel sanetam appropria tum. Si enim vulgare plumbum juxta vulgarem
cupellarum probationem parum tantum argen- . ti possidens . maturantium salium beneficio bre- vi digestione istuc perfici potest, ut multum ar- genti, post longiorem vero digestionem vel fixatius , etiam Aurum, quod antea non inerat, de se fundat, evidenter perspicitur, Naturam non contentam, fuisse ut Saturnus talis manvet, scd ut argentum & aurum fieret, taceo quod & reli qua imperfecta corpora digestione maturenturuit fixum Argentum & Aurum de se praebeant. Si mili modo metalla spuria vel mineralia, Anti 'monium bolium, Lincum, Bismuthum &id genus alia figenda sunt , ut probum Solem &Lunam fin cupella post se relinquant, quod tertia pars planissimum faciet. ' - . Vides ergo non esse naturae culpam, quod tot imperfelta sint metalla, sed externis impedimentis implitat dum , nam si in impertactis Aura in in potentia non lateret, ' qua arte in inimi deduceretum Nullum ars Aurum argentumve creare valgi, Natura potest ,εsed quod non citra Artis trulustriant super terra perpetrat. Cum hortulanus sessen plantaeque radicem exarescere sinit, nec terrae mandat ut perficiatur, non semi' ' , C nis
32쪽
3q ΡARs SECUNDAnis est, sed hortulani culpa quod contra Naturamis perire cogitur. Auxilio pςrsaepe opus est Naturae, ut in Animalium Vegetabiliumque fructibus patet cur non idem in Metallicis necessarium erit & utile ρ quibus artificis ingenium opitul tur. Liquet ergo Naturam ex mineralibus inferioribusque metallis perinde aurum efficere velle atque ex infante virum,uel ex nuce arborem,&si. secus sit, non ipsi, sed externis accidentibus im-
Hisce me satis probasse confido metalla omnia ex uno semine vel radice prodire, inque eandem reduci posse; quo . item Mineralia pluriis germinibus Vegetabilium, imperfecta Metalla, semi-aoltae plantae, Aurum vero perfecto a Natura ad finem perducto semini vel fructui jure conferantur. Sed de universali metallorum ortu
. ' & generatione hoc intelligendum, qua major e '. rum pars suam in terrae profunditate ex centrali semine originem trahentes, in cavemis & venis crescunt, in varias formas concrescunt, magnis:
que impensis , periculis & laboribus iude effo
Altera Generatio modo plane diverso peragitur, absque centrali, communi & propagato, semine, sed in terrae superficie superiorum astru- rum operatione,qua ta n naioim metallorum
pars generatur. Dictum, duplicem ψcnerationis modum in AnimaIibus & Ucget bilibus Natu- rar usitatam e sic & in Metalli'. Prima frequeolatissima est, & notabilis , .altera insensibi lis. Altera in Plantis sit scininis vel radicis pro
33쪽
ops Rrs M IN OR ALIS. 3spagatione et altera influentia astrorum, Elementorumque vi de' novo perficitur. Ut si aqua pluvia vase Oxcepta in calore solis vel aeris exhalet, remanet terra quae innata vi, absque seminis ac- sessione varias jantulas , animalcula , vermiculos & muscas producit. Idem in metallicis accidit , cum Sol vel aliud astrum in humidam terram operatur, congregantur Vires astrales, & corporeae facta varia mineralia atque metalla secundum matricis humidaeve terrae puritatem exhibent: ubi Aqua Matricis, Astra Pa- 'tris seminis e locum occupant: quemadmodum nec in Centro ubi omnia sicca, metalla genera ri possibile est, sed longe a centro, ubi Aquae terram humectant,quibus se centrales Diritus jungere, inque corpora & metalla abire possunt. Siccus enim spiritus ob siccitatem se in corpus coUgulare non valet, sed apto indiget, subjecto ex quo corpus sibi assumat, quod est Aqua. Quamprimum Spiritus sulfureus aquae est mixtus, non amplius communis est Aqua , sed rudimentum& principium metallicae generationis, a Philosophis Mercurii nomine insignita, non vulsaris
illius jam metallici facti , sed Aquae viscose, quam metali rii Gur sive fermentantem spumam cognominant, quae commodo loco contenta , debitoque centri calore & humiditate so-.tatur,aemporis tractu in metallum maturatur. Fit igitur haec metallorum conceptio & generatio non in terrae modo profundo, medianti
bus cintralibus sursum latis spiritibus, sed & insuperficie, astris invisibiles radios subtiliti pin-
34쪽
gui terrae infundentibus ubi servati corporei evadunt. Nam sidereus ignis nunquam cessat vites suas terrae infundere , variisque vegetabilismjuxta atque Animalium, Mineraliumque foetibus prout matricem ostendunt impraegnare, Neque hoc in terra solum metallicae generationis aptissima, sed & in aere in densis nubibus idem moliuntur: Siquidem non infrequenter ubdemus,Mon modo exilia animalcula, bruchos, Crucas, ranas aliaque insecta, istic locorum con-' cepta di exclusa, conferti cum pluviis desten
disse, sed & fide dignis testimoniis cmstat plus
quam centenarios lapides , ferri etiam massas conglomeratarum guttarum specie,egregio malleabilis ex adre decidisse. Uti & varii Cometae, aliaeque igneae substantiae in aere coacti accen-Omur, materia absumpta emoriuntur, instar arsenicallis fumi de lapis terram cum suis foetibbus inficiunt,unde multorum lethalium morbo rum seges felicissime pullulat. Ipsum etiam fulmen & fulgur nil est aliud quam subtile nitrum accensum, quemadmodum & cum fragore cadentes lapides in aere procreantur. Hinc . patet, quod non modo Centralis ignis intima terrae fingravidet, verum etiam astralis ignis insuperficie, vel in ipse aere locum metallis crean- .dis quatiat, sed nuspiam aptiorem quam in venis L spreubus telluris. ηMultas vero esse de istis metallis opiniones, non in terrae viseeribus, sed supra in terra vel a rena granulatim inventis, sed plerasque ervoneas minime me fugit. Aurum ad ripas fluviorum re-
35쪽
O PAR Is MINERALIS. 37 pertum & elotum, non ibi generatum, sed ex 'montibus scaturiginum robore a venis auri avulsum istuc devolvi plurina autumant; quod quide
Verum esse possit , nonnunquam enim scatebrae exiguas auri flammulas secum rapiunt, hirsutis. bestiarum tergoribus postea exceptas: omne Ve'ro aurum in amnibus fluviisque repertum kntium ope ex montibus eruitur i vero simile esse non potest, sed ibidem generatum est. quandoquidem duxta rivum interdum aurum colligitur
a quo sentes longissime remoti, qui illud deveherent: in editis etiam montibus aurum ex terra
vel arena nunquam sentes conspicatis colligitur cujusmodi fere est omne aurum, quod Batavi ab
1ndianis centenis vel millenis marcis commer-cuntur, non ex sontibus fluviisque sed maximam partem in editis ab aquis elevatis locis ex arenacon uisitum. Qualia sublimia& sicca loca et-jam in Gormania extiterunt, ubi aurifera Terra ad amnes devehenda &ab auro separanda erat. Hodieque ubi granula κη iteri vel stanni eluuntur, non in profundis, sed circa montes disper se, reperiuntur quoque auri grana,una cum stanni liquari solita, unde tale stannum utplurimum auro abundare solet, quod mihi experientia saepius testatum fecit. a Causa cur aurum frequentius juxta amnes fluviosque reperitur, est, quia cum rapide seruntur, leviorem arenam .avchunt, graviora auri
gran postselinquentes, a quibus residua arena minori negotio abluitur r aurum vero quale hic
in Germania est Rbenanum & simile utptu
36쪽
rimum purum non est, sed argento & cupro mi- . stum, neque semper suum sive finum instar meis
talli , sed gravis ac sui ei pulvcris instar cri is
combusti ili sulfure fusione accenso & ablato,
aureum colorem teneritudinem , ductibilitatem & puritatem acquirit. Ex India vero aifatum superficiale aurum plerumque majoribus minoribusve granulis suum fg me gen) sed non finum
-- aliud alio praestantius invenitur. vidi aliquando apud mercatorem Belgam hujusmodi auri
granum propemodum finum,uel caratorum a . aliquot pendens latones: pIerumque mediocrem arenam magnitudine aequant. Omnium snim Inum censetur quod in Hungaria & Trans Syl-Vania eluitur, quod ego Dacatis aequi valens ex ploravi. Jam me dem uenstrasse puto non omne aurum
in terrae gremio ab igne centrasti generari, sed et-- jam in superficie vi astrorum seperitatim : ne que solum aurum,sed & alia metalla &mineralia, praecipue ferrum atque cuprum, frequentissime. - ferrum, quod passim rotundis vel angulatis lapillis abunde reperitu aureae plerunque naturae, quod publice neglectum probe observandum erat: quales etiam sunt silices intus spadicetvcl rubet, aureum ferrum continentes. Magna. cnim ferro cum auro familiaritas & amicitia intercedit , sub qua magnum arcanum latet , in tertia parte fusius explicandum. Ad incredulos ulterius convincendos, . et al- . Ia superne in humida terra citra centrale semen generari, hoc exemplum non inconveniens a In
37쪽
semper udis & paludosis locis astra superiora aptum habent generandi metalla subjectum, Vel Belgio teste, ubi quotannis peculiarem cespitem vel terram igni pro lignis praebendam di- flanio effodiunt, quae praeter sulphur arsenicum
ctiam, ferrumque & cuprum continet, non ta'
men quaevis, sed quae ex profundissimis eruitur& Que auert vocatur : reliqua tacen dicta pretexersutiar & paucum arsenicum raro aliud quid habet altera vero sulfuris & arsenici plurimum, insuetis insalubris ignis : quae quamvis a G. 3O. Vel AP. pedum altitudinem habeat, vix tamen ultra . 6. vel ad summum decimum pedem extrahunt,avia in profunditate.omni caret sulfure, - . coque mepta. Quod siquandoaespitem bituminosum exploraturi, paludisve altitudinem indagatur ves fundum arenosum petituri decumanis terebris aggerem extrahunt, qud profundius, e minus pulsuris, & in imo nullum omnino deprehendunt. Unde illud sulfur, arsenicum , Vel in terra latens minerale originem non inferne, sed superne traxisse patet; plurima vero metalla in terrae penetralibus, paucissima prope circum' serentiam produci, quorum semen in abysso potentius , quam in circumferentia deprehenditur , viribus sidereis jugiterventrum versus festin intibus,transitumque non invenientibus, mutuo pugnantibus, urgentibus , aestumque ingentem causantibus , quorum repercussione totu
elobus incalescit omnique mineralium genere' gravidatur. Hoc ergo ratione cuncta mineralia
38쪽
o P A K s SECuNDArentia ex subtilissimo semine astrali, idoneo humore , in quo sibi corpus fabricet, procreantur. Neq; quisquam mire&r, quod ex insensibili si1btilimmoque vapore calido,si cum humore jungatur, metalla generentur. Non de coelo delahmntur ipsa instar lapidis de tecto , spiritualia descem
dunt, & in terra nactae locum commodum medi- aute aqua corpus induunt, pondusque ex terra petunt: ut & reliqua Vegetabiliumque & Animalium Semina formam tantum, incrementum, vitamque non ipsum corpus suppeditare notissimum est.
Metalla vero sua ex vulgari currente Mercurio Sullareque ardente. utroque semi metallo primordia habere pontium falsissimum e stranda . mentum. Ex Mercurio quidem atque sulfure Metalla oriri certum est, at non vulgaribus istis, sed supra memoratis, astrali videlicet, sulfurea, calida, sicca & spirituali anima,tercestrique aqua Viscosa, ex quorum mutua tanquam masculini &farthinini seminis conjunctione omnia MetalIanascuntur. Erronea isthaec opinio multorum In Mercurio laborum causa fuit,haud paucis omnia, sua hac Philosophia dilapidantibus. Quot conati sunt Mercurem communem absque vel cum auro argentoque figerς, & etiamnum conantur, ipsius in aurum argentumque convertendi spe, sed irrito conatu. Ipse cum damno sum expe tuS : quousque pervenerim, tertia pars indicabit. Nec pauciores ex metallis currentem mercurium elicere studuerunt, eum ut primam metallorum
materiam in aurum argentumve fixuri, ιed fru- . strar
39쪽
strar prout enim initium ineptum fuit, sic & 6-nis perditus. Cum primis Saturni vel Antimonii Mercurium anxie seruti sunt, Philosephorum dicto forsitan seducti, Saturnum metallorum parentem in Mercurium reductum facili opera
in aurum mutari dicentium, non vero curren- .
telo istum, sed aquam viscosam, instar metallorum primordii pro artificis arbitrio tractabilem & in quamvis formam mutabilem itantium. Nesseio qui sic insaniant homines, Saturnum vel Antimonium in Mercurium currentem, faeilioris fixationis spe reducere volentes, cum uterque nunquam currens Mercurius fuerit meoque j dicio nunquam futurus sit.Dem,fieri Mercurium cui scopo utilior erit ipso baturno, jam non fixior sed volatilior factus λ Ipso Saturno purior est substantia Mercurius , unt eoque libentius cum Stil vel Luna amalgamatur & figitur. Haud quaquam. Concedam fieri ex Saturno vel . Antimonio Mercurium, quod ego tamen cre de re haud valeo, quid lucratui fueris Nihil omnino. Istuc vero & IIbenter credo, & sum expertus, Saturnus & A ntimonium more Philoso- . 'phico in Mercurium i. e. Aquam viscosam redacta, facillime cum Sole & Luna j gi , &vel absque ipsis figii putatilium vero istuiri Mercurium Saturni in metallorum meliorationet quic- quapsoaudabile praestitisse nunquam videre contigit. Mercuriumquidem currentem vulgarin Mercurius additione ex quovis metallo haud
dissiculter fieri posse expertus largior , quid vero oex isto commodi sit, illos percuncteris, qui rem
40쪽
42 PAR s SACuN DAcum damno tractarunt. Si currens Mercurius metallorum principium existeret, in omnibus utique vel plerisque metaborum fodinis,aliquan- tula ejus portio reperiretur, sed quia non reperitur,necessario vanum istudfigmentum est habendum.Naturam vero ex astrali spiritu,terrestrique aqua prima metallorum rudimenta formare omnes Philosophi uno ore contestantur,cum clun*,
omnem rem arte in illud ex quo primitus facta, reduci poste. Cumque metalla absque omni corr4ssivo iii aquam viscosam restitui, haecque debito calore vel digestione in puriores melioresque formas metallicas transmutari potest, ex hac ista prodiisse indubitato est creden8um, nec
metalla modo, verum etiam multi lapides is res que minerales, sive metalla contineant, sive eorum sint expertia , sub vel super terra inventa, primitus eadem ortus sui initia habere, 'quem . admodum fossores in arenariis montibus alias res effodientes casu in hujusmodi Guram incidisse vidi,eam adipis Massam crςdentes,quorum unuS ea secum domum lata calceos inunxit, quos postri-- die lapidea crusta obductos,4psamque massam indurum lapidem abiisse deprehendit. Quod vero
lapides etiam alia sed huc non pertinente ratione generentii haud ignoro. Me Ilum in primam materiam, Gurae similem , reductum in artificis est manu, ut quamcunque formam voluerit indu/t : neque unquam revera meliorari potest, nisi antea in primam ma-ateriam revocatum. In solido metallo , ex quibus illud partibus sit compositum animadverti nequit,re lutum vero illas prodit; Anima sua in