장음표시 사용
111쪽
AQVAM IN AGRO BRACCIANENsI SALUBERRIMIS FONTIBVs COLLECTAM VETERIBUS AQUAS ALSIETINAE DUCTIBUS RESTIT Is
In Urbe Hia Leonina, quam gurgitin Munt, in ipso simiae, post Pontis Aesii rea situm sie legis.
PAVLVS V. PONT. MAM. REGIONEM LEONINAM PERENNIVM AQUARUM INOPIA LABORANTEM AQUAE AB SE IN URBEM DEDUCTAE UBERI DISPENSAΤIONE VARIIs FONTIBUS A RIBura LOCUPLETAvir' 'ANNO DOM. MDCXIV. PONT. X.
Adsunt & aliae inscriptiones, quas eonsulto praetermittimus, ne te lectorem virer detineamus: has tamen cognoscendi si desiderio flagras , Ciaeeonus,de alii nouissimua in vim minia qui Romanorum Pontificum gesta scripserunt, fiteris commendarunt. a pm sed quoniam,vt Cassiodorus , air, cavati montes plerumque subruunt, meatus torrentium dissipantur , & opus veterum dest uitur, si industria suffragante non seruetur ; respicientes propterea praedicti Pontifices, nempe Sixtus, & Paulus, quantum Romanis moenibus professet aquarum mpia ornamentum,& agnoscentes etiam verissimum esse, quod Poeta cecinit. Non minor en virtus quam quaerere parta tueri. Congregationem, de qui MN imuimnti inmmerunt, eni Sixtus V. sed Cardinales praeesse voluit, & lacu area mox resedendas iatribuit, e ex tutis communis dispota . tione desumptas. 7- . I, . . . lVias curand 3periendi muniendi, dirige hφ, Iam stratas tuendi, eoaestatas dulatandi , veteres fores occupatas is publieum qssim itfiuite vindieandi, & sedi
Pontes iteMuens, Aloplis est, nouos e intendi, veteres ruinosos instaurandi,&iam collapsos, si necessitas tulerit, refieiendi . s. I. Aquarismr tertia: claram,rent , hui in phasertim , Iulios scilicet ei emta me sura ad publicum usum, commoditaremqu8 melius distribuendi. LI. Vbi maiori aqix rum com opus esse Haetiye, sontes aquarum magis Vberes, unde deduci possint, inuosvigandi. 1. Deductiones, substructiones: esstElla, sortisas', a Daeductus, receptaculaqtie earunis
dem sartatecta conseruandi, omne impedimentum tollendi. s. I.
Lmso δεῖ licae Praesides, & Ministros, quibus ea specialis eura data est, dirugendi. , dca conii abribus protegendi, aliaquὸ necestatu,&o portuna exequen- si qua vid diffleuitas aut caula eontra Distaeellos, Communitates, di uniuersitates, quam contra quoscumque alios etiam lini unes, & exesiptos sepef his bilinibus iam exorta, vel in posterum oriatur, hanc omnem summari Ε, sola facti veritate inspecta , ac re primum ad Pontificem Max delata, definiendi , ae jecidendi tribuit
112쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XV. CONGREG. XVI. ος
Et hae etiam heditate nidum in Urbe, sed in tora iaci csi Monmporali Ditione
Pr*terea nedum Mut area Has generaleε si per aqv K ponita, δέ vias in ipsa tem- uesiae Ditione tritantes conces isse conten u ,eseram quoque Felicis anile
idem Sixtus huie Congregationi attribuit. a
Annuit in redditomstutorum septing-orum monetae, di bononenorum sema gint ex frustibus locni ruin nonaginta unius Muntia Religionis percipiendo incit, a via, ns in lege , di da mavolo huius copgregationis tantum persoluendum amb
isitatores duos Ciues Romanos quotannis eligendos, ad munus bene,fidellte
quς exercendum iureiurando adstringendosesse praNipit. . g. 8. Visitatorum autem munus in hoe poti silmsim versatur. Singulis itibus mensium 1alteii semel ipsim aquae caput per se ipsos inuisere. Singula Iuceptaculi , Omnes Eri d purgandos alueos extructas,&ferro munitas, puteosque, ex seramina in. ipscem . Aquaeditus partes, q uae specubus continentur quae nec gelicidiis, nec 3 eas diu expositae, limo in erusiam deerestente4ter aquq coarctare , aut in alaeum delapG aquam corrumpere videbuntur,saepius perlustrare,di sordibus egestis repurgari Ncem . Aqua, quae alueo suo purissimo labitur pluuiis ecculo cadentibus, aut humo mentibus aquis. ne inflatatue, prouidὰ cavere. Fornices supra terram, parie squὰ uniuersos usque ad praeseum sentem S Susannae, ecipissisntes diligentisintegros tueri, atque curare . inicquid in ipsa visitatione viderint .aute no rint, huκ Cardinalium Congregationi reserant Congregatio vero in rebus grauioribus Pontificem consulat. .d Visitatorum eulpa emerωrit, eorundemsti mptu sarcia eue . adstipulatur Vesentia.&Ualent. Sanctio . s Ubi celeris reparatio necessireia . 'Videbitur . emnenta prius, Stalia praeparentur; artificibusque liceat ex agris priua- ε, rum quicquid opus erit, seluto seius domino metio, tollere, & trans νrare. Spa- v h liaci readaaum eiuslem aquae tam latra, quam extra Vrbem existentia, aedisci, , . quibus vicinum opus obstruitur, ει arboribus, quarum radieibus concamerationes, . . ac latera Bluuntur, viginti ad minus pedes , iis rivi violentur, Utraque exorte va- ' eent, ipsiquE sentes, .miees, di muri vacui totidem pedes similiter pateant . quin- de cim pedes statuit Conflantius Imperator. e Si quae arbores intra ad spatium, aut e in h. ce. svrae sellam, arundineta, vepres, vites, caprifici, aut sente sunt, statim excitin Theod. de eundi eradicentur. d Qeae postea auctae, vel consertae adnasicentur, statim in vim se ratisne recidantur. Putei ad aeris exhalisonem,&faciliorem aquφductus expurgationem afferuati, &expolito lapide obducti praeterne Sit tem Publicam nona, bd . veriantur; nec sermae specus perserentura nee aqua siue clandestine, siue palam per
Per vim propria auctoritate a q uoquam alio, quam ἡ locis praestriptis, di ex st ita egationis Cardinalium consensu. δe Summi Dontificis licentia, latiori modulo, seu
ιδ' fis illa deducatur. in ν ς Idem senserunt Ualentis.Theod. dc Archad. e Rufi quidem o iaιν. 1 in. breui compendio perstrinxisse videtur Cassiodorus f in haec verba. In primis no- C. T M ais a-xias arbores, qua inferunt He am ruinas, dum sunt quidam moenium importa- P et filo arietes. censemus radisitus amputari, quia in o remouem , cuius origo non viatur ris ais autem innuisiens rei uerte demoli/um, perure is celer aeta ia eparetur, ne eropente defectu augeatu n. illis ea a disse ii, et Ductus aquaefartua M . na etia eis, dum incolumis eris, s illa solidaueris, tantumqπὸ apud nos re is, quam
Praeterea ubi Huseoneessio, siue pretio, sicio liberali Principis largitione emana- uerit, huiusmodi concessionis rescriptum Congregationi aquarum inta mensent eo hibendum eriti & in publicis tabulis redigendum , quo non exhibito, nec in tabulis
redacto, concesito, di liberalitas evanestit. s. II.
Haec etiam lex, ut staudibus occurratur, lata fuit, ne scilicet quis pIus quam impetrauerit, dacat; quod etiam S. C. antiquitus cautum fuisse testatur Frontinus g
his νerbis . Ne quis e literis CVaris, , ne quis amplius, quam impetratum Ρι- δε πινη. erit, durat. Et alia lege b stui aquam in .sus priuatos dedueere moloi, impetrare M/t deluit, is a Prine e Di Iri ad Curatores defrre e vi est Vlpiani respontiam , ite ibi glossator alia iura eongerie ,h Addit etiam Ulpianias, concessiones aquarum x quandoque fieri permnis, quandoque praedijs r quε prςdiis datur, extincta persena , ni.ei'
113쪽
non.extinguitur, quae datur personis , elim persona amittitur. Neeessaria igitumst exhibitio impetrationis i Principe obtentae, vi eius c, itas Innotescat. amiam qitoque Congregationem pro aqua Paula seruanda , de in Vilae cultocii-da, instituit Paulus V. b &omnia fere, quae a Sino sancita fuerant, innouauit, pariquὸ ratione seruari mandauit. . , . Aquaedue uum v Iatores simul poena mi Ictandos edi liquod etiam ab mper: toribus statutum resert Gnnus e ; sed latius , di ad Iurisconsultorum theoricam RGreg. Th6losan. d qui Impetatorias Sanctionhs,& Iurisprudentum Responsianas cote loquentia indicat. ρ - 1 T-m-Ηabemus enim in Pandectis, de in utroque Codice, Theodosiano scilicet, α Ιumnianeo pluribus in locis hanc materiam viarum, pontium , fluminum , N aquarum petetractatam, ac in usu frequentissimo deductam ran Pandectis enim qumque tit lis concluditur. De via publica, & itinere reficiendo G to. de fluminibus, ne quid in num: p . tit. I I. Ne quid in flumine publieo, ripaue eius &e tit Iet. Vt an numine pubia nauig. liceat, tita I 3. Dc ripa munienda. tit. Haec in Pandectis lib/j. vol.3. In lTheodosiano Codice lib. I s. tir. a. De aquaeductu, quem vide; multa enim, quae tu pra retulimus , hine desumpta cognosces De itinere muniendo, tit 3. In Iuuinianeo Codice liLII. tu. a. De aquaeductu ; Eo lib. 8. titi Io. De operibus publicis; α ibi I. iit s. de sacrosvictis Eccles. Vide Honor.& Theodos. Sanctionem e ita eo ceptam . Ad mmuctiones itineram, ροηtium . etiam diuisas domor, er venerabura Ecclesias tam laudabili attulo libenter aduri mus, μia non e inur forinda munem numeratum ere. ad cuius Sanctionis interpretationem consule Hieronymum mallos. f Et legatum factum pro reparatione pontium. ει viarum, piae cauis umhabere scribit Titaquellus I videndus Denique vias publieas , flumina nau ab lia, aquarum derivationes ex fluminibus publieis inter Regalia corinumerari, in usibus seudorem Iegimus : b itaut qui binas habet aedes ab utraque parte viς publicae, non possit pontem supra viam e struere sine Pi incipis licentia, consuluit Surdus; sim4 nec sit pra flvmeta publieum, ex Petro Bel iuga. Et ideo ad sepremum Principem pertinere, ut in Repnbjica Magistratus sint, prout in Urbe inter noua ossicia ab Augusto excogitata, euram operum publicorum, viarum, aquarum, aluei Tyberis apud Suetonium I legimus ; fle fer8 in unaquaque Ciuitate nunc adsunt, qui iuxta Iaboleni responsum, m quq secundum Ciuitates sunt, adaequentur viae, effluxiones domibus non noceant, pontem faciant, ubicumque oporteat, parietes labilas resi tuendos curent, recu res mulctent, ne subruantur, nequε effodiantur, neque conflauatur aliquid in viis publicis; vi unusquisque se eundum p priam domum vi construat, aquaeductus purget, ne prohibeatur vehiculum trΡΩT; qui mercede' habitan si clominus non conmat, ipsi construentes, disipendium in mercedem c putent i ante ossicinas nihil exponatur, quo vehiculorum eansitus impediatur; noΘpermitiant rixari in viis; neque stercora proiicere, neque morticina, neque eorta iacere, ut latius in d. I. aediles, quam reassumit Petrus de Auendan. n Mastrillus quoqne videndus est. o Qui quidem Magistratus etiam apud Graecos fuit , ut Plato. p demonsrat. In Romana vero Republica semper extitisse, nemo est, qui nesciat; Se hodie Magistri Uiarum nuneupati extant, quorum sicultates E Summorum Pontificum Conditurionibus emanatas breuiter indicabimus Primo enim loco se offert Martini V Constitutio, qua MNistratus hie iam obseseiatus, 3c deperditus ad illius antiquam maiestatem , de institutionem restituitur, ac redintegratur. qIurisdiectionem nonnihil ampliauit Sixtus Ponti sex huius nominis IV. μHanc Sixti, de aliam Iuth Secundi Constitutionem hac super re editas confirmauit Leo X.LPhis quMue IV. praedictas reassumendo Constitutiones, illasque confirmando, aliam edidit: t quas omnes Constitutiones suis Commentariis exornauit Ant Bardus. Uerum Pius V. has omnes praulecessorum Constitutiones ad terminos iuris com- mimis exceptis tamen sacris, aut publicis reduxit . uGregorius vero XIII. praeuia huius reduetionis reuocatione, omnes alias iam ediatas Sanctiones innovando , 8c in pristinum robur restituendo, Eminentiss. D.Cardianali S. R. E. Camerario , de Viarum Magistris insta positas Multates impertitus
114쪽
Domorum minos ad vias, di I a publica aptanda emere ad vendendi m r. a. -- Loca vacua claudere si negligant, pensiones, e canones . e ductoribus in huius. modi opus erogandos curare . si 1. r-Aedificanti bis sanurum propinquum selum pre concedere. ν. ' e. Viculos intermedios trium palmorum circiter eisdem aedificanturus nullo pretis
- Vicinos ad vendendum donNs lorari selitas, aucto pretio ad duod im pro ce tenario, vel a dominis inhalataeas, aucto ad vi inti, eotare. . s. - Domino quoque domus, cuius pars ad ornaram Vrbis diruta fixeris, vicinam do. nitum vendere, seruata pretii, ut supra, auctione, viciniim coganti β. 7. - rmmos vendere volentes vicinos in primis requirant, alias datur intra annum mistractus. s. 8. a
Vicini, quibus venditio denunciata fiterit, si praesentes intra quindeeim, absentes, intra triginta animum declarent. R p. is Si in venditione. simulatio interces m ptor oblatum pretium enditor donnim . amittat, fisco applicanda. o. Ic. .
Inquilini ad retractum admittuntur, ubi vicini noluerint hoe iure uti. It Vicinis vero pluribus coneurrentibus, qui potior sit haben lac sta itur. μ. I a. In re emphileutica, siue censearia aedificare volens, si aliam iundum eidem oneri supponat, prioris iundi liberationem obtinebit. ποῦ Tq. . V. D' .
Ad praeta etiam rustica, tertio ab Urbe lapide etantia haec Constitutio vires e
- Praretiola duodecimo ab Vibe lapide, M Meem rubro fi mei suram non em dent maiora praedia obtinentibus vendantur . . I . t Disposita in venditionibus tam sponte, quim coactὶ finis et tandis, etiam in Ecclesiis, & Ioeis Piis locum habene. g. 36. l . Bis monitus ad vendendum, si per calumniam, vel mali ima subterfugiat ue Came rarius, & viarum Magistri vendere valent, seruata Brma. g. m. Verulitor si fideiussionem de euictione.noluerit, vel nequiverit praestare, in eramgionem aliarum rerum pretium erogabitur . . I 8. 3 . . .
Huius Constitutionis priuilegio uti volantibus tempus ad mlificandum , & Ω- mam ibidem exponendam assignetur. s. ap. domos, ac loca vigore huius, & aliarum Constitutionum emerunt, intra sex menses aedifici in construant,de promissa adimpleant. g. zo. Poenae si hac de causa exigendae erunt, locis diu applicentur. S.IT. Camerario, εο Viarum Magistris simpliciter, & de plano, seu facti veritate in spe ista, in his omnibus procedendi, 3e exequendi facultas conceditur . si rDenique Paulus V. in generali Tribunalium Vrbis reformatione nonnihil etiam de viarum Masistris, Se eorum ossicio sancitat, a nempe . . δ Ad vias lateribus, siue silicibus stemendas, prout eis opus era videbitur,dominos ' pira , contiguarum domorum, euruscumque sint dignitatis, aue ipsis absentibus, vel.non BIuei,do existentibus, illorum inquilinos, iuris remediis oportunis , ac sub eo unis
sunt autem inquilini retineis depensione soIuenda rata meos laendam, n6 obstante obligatione Camerali, aut quacumque exceptione, quae opponi posset, non obstantibus quibuscumque sequestris, etiam anterioribus .'s Tq. Curentque easdem Vrbis vias continuo, de plateas ad minus quater in anno, de hoe in Martii, Iunii, Septembris, dc Decembris mensibus ab immundi purgari . - ὰ
Nullos adfus. nullaquὸ negocia, quae alicuius momenti fuerint, sine rilita sui N tarii expediant. num. 16. Reddant rationem Camerae singuIo quoque semestri, prout in literis ad Camerae Tribunal speetantibus constitutum est. num 27. . . . . 'Edant initio eorum offeti edicta Rab nomine Camerarii, 3t de poenis in illis,atque etiam in Statutis contentis nullam sine eiusdem Camerarii, aut saltem Clerici Praesidentis mandato gratiam facere possint. num. Ig. In coeteris tam quoad appellationes ab eorum sententiis, quam quoad reliqua omnia, struent omnino Statuta de eorum Oficio loquentia. ntum. I9. . Submagistri vero suas relationes, quas tanquam periti facere solent, nonnisi --
115쪽
ita iuramento iaciant i & si quid dolo, vel fraude egerint, periurii, & alias poenas a bimo Cameraris, & Clerici Camerae pro tempore Praefidentis incurrant, &ad interesse partibus condemnentur . nun . 2O. Haec Pauris V.
Sed N alia Alioque ad officium Magistrorum Harum Vrbis ἡ Statuto Ciuitatis
Illud autem adnotandum erit, horum facultates ab Eminentita Cardinali Came- otio, ct Reuerendisi, Camerae Apostolicae Cleliso pro tempore Viarum Praeside dirigendas esse, quadax lectura Constitutionum, di statutorum Vrbis apparet; siqv des vis PMMomada, statam diean domo praedicti Viatum Praesidis conueniunt una cum notario, δέ Messore, de de rebus, negochsquὸ ad eorum Tribunal spectan tibus deterininant; in grauioribus Eminentiis Cardinalem Cametatium, de Sanctissimum Pontificem consulunt. E, Mil cloacar unqua e curas ad Magistros Viarum pertinere certum est; nam ut Vlpianus b ait; di istam pemlens, ct ruinas mina ni in immunditiae eloacarum νή autem EeEt magnae, operosae, Ac mirabiles in Urbe sint,tamen quia cloacae sunt, Ee oletum suum habent, ut Lipsius e ait, illarum quidem indagationem libentor omitrereminis: Dionysium inlitam. d amplitudinem Imperii R mani pilam in cloacivadmirantem haberem, in haecverba. Ego erete in tribus ma gni uti is Romae σιribus, unde maximὸ imperii amplitudo a paret , Aquα mus pono , er viar Hrasas , edi eloaeas factas, nonsolum ipsus utilitatem eonsiderans c ais roseo lora di ysed etiam impense iam magnitiarinem, quam vel ex bacuna re quiuis coniicerepote Zoequutus C. Aquilium huius rei auctorem, qui asserit. nexorus M ando et aas,me amitas aquas eransmittentes, i Censoribus puro das, ct reficiendas mille taloniti Ioeatas fuisse. Haec Dionysius. Verum Strabo adeo ampIas fuisse cloacas scribit, ut duro cameratae lapide per vias carris stramentorum semitas reIinquerent. Casiodorus f autem hare habet. tantum vi ρη ut 3 ωρ sine naporem, in aliarum Ciuitatum postat miracula superare ;videas 'illic fluuios sain montistis inneatris Hau per regentiaIlina decurrere eo. Nise Roma gularis anta in te sit pote H intum magnitudo; qua enim Urbium audeant tuιs culminibus contendere, quamis nee ima tua p isnt uisumem repo inrep Sed cum alia multa de cloaeis congerat Instus Lipsius, g tu Iector illum consule; nobis enim satis esse putamus, si cum Cassiodoro huic rei finem imponamus: audi quae Amtico Praesecto Urbi Theodorici Regis nomine seribit. h Iuu bis δε-blimitas tuastectabilem virum Dannem nos direxi e eo insat propter nundidas Romans Ciuitatis koscas, qua tantiam Usaelibra conferuntsuporem, ut aliarum Guitatum possint mira Hasuperari r videas His flauios quas montibus eomatiis elausosper ingentia Hagna decurrerer videas structis natissus pre aquas rapidas non minima iritardine nauigari, n praeeipitato torrenti marinaps t naufragi MI nere. Hinc Roma Angularis cte. Hactenus Cassiodorus, & de cloacis hactenus. rum usus eum ci potitamum dirigatur, ut per eas sordes vel abluantur, vel in Tyberim euehantur . non desuerunt propterea antiquitus Imperatores, nec hodie Summi Pontifices praetermittunt, inuigilare scilicet, ne ipsius Tyberis alueus nimia
cloaevi Miracia..cλωMU LGρι-aciat, qua Tyberinis nautis impedimentum esse possit:
Aua stus enim, Suetonio teste, i ad coexendas inundationes alueum Tyberis laxauit, ae repurgauis, completum lim ruderibus, di aedificiorum prolapsioniblis coarctatum. Et Tyberinas ripas extruxisse Aurelianum Imperatorem tVrbicariam lauaret annonam , Vopiscus h affirmat, dum ilIum ua loquentem refert. Tyborinas extruxi ripas, vadum aluei tumentis est Δ, is, ex perennitati vota consitui, armam Cererem consecraui ere. 8e vigilantissimus Urbanus VIII. pontem Aelium coarctatum dilatauit , arsiam antea ab Alexandro VI. obstructum reserauit, Iaxi remquὸ Tyberis alueum secit, ut liquet ex iam recensita inscriptione . Sed ne hoc omittamus Gregorius quoque IX. ad ornandam Vinem conuersus, referente Cia emo , ι veteres cloacas expurgatas restituit. dc nouas extruxit.
116쪽
A PH Vbenuse ainonis. SVpremi Principis, Eeelesiassici Mαsertim, ut est Summus Pontiis, nedum in populis Christifidelibus Coelesti pane, idest verbo Dei reficiendis, sed terreno
quoque, quem ab omnipotenti Deo una cum Coelesti nobis quotidie dari postulamus, pauperibus, & egenis saturandis, ossicium, & cura vetiatur: nihil enim cui Aurelianus Imperator apud Vopistum a testatum habet a saturo populo meest esse laetius. Vt igitur in omnibus Eeclesiasticae Ditioni subiectis Moulneys, oe in alma Vrba potissimum, ad quam maxima hominu stequentia undique confluit, res stumentaria recte curata sit, annonaeque publicae copia semper suppetat, Cardinalium CongrewB tionem pro ubertate Annonae Sixtus V. instituit. θ Nec instius, ad omnes Vatic nos Senatores, & sacra Purpura redimitos id oneris una eum ipsa Dignitate coniunctissimum pertinere, non ut in aliis Congregationibus certum Cardinalium numera astignauit, sed omnium mentes in tanti ponderis negocium exestarier quod etiam Fabius Albergatus ad Odoardum Cardinalem Famesium etrusto sermone stribens non ineleganiar insinuat; e ea potissimum innixus ratione, quia Cardinales sint Sedis. Apostolicae , & Summi Pontificis Consilia ij, ad Consiliarios vero cuiusqua Principis pertinet, ne annona, & alia ad subiectorum substentationem necessaria ἡ λnibus extrahantur ; conuectiones, R comportationes aliunde, si aliquando desint, curare; eorum quoque amicitias, qui hac in re adiumento esse postini, non vulga-c ritiar colere. od attinet ad extractionem annonae prohibendam, multas habes Summo rum Pontificum Sanctiones a Paulo V. innovatas, & in quibusdam auctas. dIllam vero ad Urbem comportantes multis inornauit priuilegiis, & poenas grauissimas id prohibentibus iniunxit Pius V. e Et nullas naues, nullosque nautas Tyberinos a comportanda annona excusari ponse, ab Imperatoribus quoque sancitum pluribus in locis habes. f Videnda semetia Martiani, et Vlpiani responsa. rAmicos denique colendos diximus, qui nostris indigentiis praesto esse possiner sed quoniam nullus certior amicus, quam nummus, qui necessitatis fideiussor, di sine quo sabstantia fragilis dicitur ab Angelo de Perusio, is Theodosius propterea, &D Valens Imperatores certam auri quantitatem ad coemptionem stumcntariam perpetuo dedicatam esse,& nullum Vrbis Praesectum qui de ipsa minuere, vel in aliumvsiam conuertere sanxerunt: i Et qui hanc sermam inquinare ausus sitisset, quantitatem, in qua suam calliditatem exercuisset, in duplum exhibere iusserunti Quicquid vetroex praedicta ratione accreuisset, ad eumulum eiusdem auri assignari quantitatis,
ω frumentarii tituli firmiter rediinclare; tegis nutus ceti num aeno να istis incidi
Qito ductus exemplo Sixtus V. scuta ducenta millia ex pecuniis sua parsimoniaia, frugalitate,&diligentia ad publicam utilitatem, rei scilicet Himentariae iuuandam comparatis, ea lege apud Io. Au ustinum Pinellum Camerae Apostolieae, & eiusdem Pontificis Depositarium relaxavit, deposuitque, ne scilicet in aliam causam, quam ξ praedictam siue uniuersa quantitas, siue illius pars, quaecumque illa sit, insumatur, vel erogetur: quod & tabulis puMicis , fi sua etiam Constitutione I firmatis extare ,
Harum vero pecuniarum di ostionem huius nostrae Congregationis Cardinalibus, adhibitis etiam Thesauratio generali, Annonae Praesecto, & Camerae Apostolicae Commissario, in supra narratam tantummodo causam concessit - g. q. Romanis Pontificibus Succetatibus suis, ne earundem pecuniarum distractionem quavis occasione patiantur, vel permittant, legem indicauit; si secus, contra Ponti fi- eis, Cardinalium, &aliorum cuiusum ordinis Successores,posteros,& coniunctos omnes, qui hanc ibrmam ausi fuerint inquinare, actionem popularem, quia in hoc pu-hlica laeditur utilitas, instituit. g.6. Quae ex Constantini Imperatoris Sanctione desumpta videntur, net dum ita cautum habes.Et quia nefas es, obnoxi s ereporibus Hi N a natis,
117쪽
natis, eiμeu reibi Ciuitates , plueuit, si quis debitor R i'ublicae ciuitatis quippiam ex eo patrimonio, quod habuit, eum pemniam Rei Misae sumeret, donauerit, UeI H- Lyraxerit, DeI qualibet in alitim ratione contulerit, quaIitate rei alienata persecta , atque omnibus debitoris faetiliatibus consederatis, quas baluit, cum ei pecunia crederetur, pro rata ab eo, qui ex faeultatibus debitoris aliquid detinet, exsorte , atquc, Aufuris posulari. Itaque quoties minus idoneum deprehemitur erus patrimonium , cuius nomen Ciuitati alicui inuenitur obnoxitim, itidex omni diligentia, er sudesetudine debebit inquirine, ad quos ex quahibet renitione transierint debitorissaeuis, tes, ut guli aqua animatione babita, pro rata rerum, quas possdem, conuenian tur, persenalem actionem eontra eum habituri debitorem . qui fiss soluentibus liberatur . Haec Constantinus . Sed magis ad rem, de annona scilicet loquitur glossi a determinans , haeredes teneri ex persona desun i quasi auctores. Nec omittendum, quod Archad.& Honor. sanxerunt, b poenam scilicet deportationis, ac totius substantiae iacturam subituros , qui horreorum temeratores aliqia id ex illis audeant Vsurpare. Atque Romanos Pontifices, eorumque Succetares, & haeredes de gestis,& aaministratas obnoxios ratiociniis esse , post alios, quos adducit, firmat Munnor tide Escobar. o D od vero Sixtus addidit, dandam quippe popuIarem actionem contra Omnes, ad quos bona eorii, qui suam temerauerit voluntatem, peruenerint, Uniani responsum a mentem quatit, dum est. Omnes populares actiones neque in Baredes dantur, nequesupra annum extenduntuν. Rimpropter aut dicendum erit, poenam iuris communis auctam,&actionem prorogatam esse a Sixto V aut loco actionis popularis crimen peculatus inteIligendum esse, quod quidem iudicium ex Papiniani responso, e & Aecuini obseruatione ibi, etiam contra haredes exerceri, & institui p .
test; ac videndus est Tiberius Decianus f
Sed enunciandae iam sunt huius Congregationis iacultates. Ciuitatibus,oppidis, Vniuersitatibus, persbtiis quoque singularibus, quavis temporali, aut ecclesiastica, Metiam Cardinatatus Dignitate fulgentibus, quae ad ubertatem parandam, conserua damuε oportuna duxerit, praecipiat e & correspondet Constantini Imperatoris edictum. gMinistros, quos Commissarios vocant, prout necessitas tulerit, siue utilitas sita serit, que Iocorum deputet. Contra impedientes, aut negligentes per se ipsos, vel aliorum opera. palam, vel occultὸ annonam comportari, siue extrahi, vel abduci procurantes, procedate vi de Vlpiani responsum . BDenique ad ubertatem annonae necessaria cuncta pronideat,& exeqliarit r. niam vero nullum omnino studium reperiri potest, quod rei frumentariae, & D tollendis annonae difficultatibus magis conserat, quam agrorum cultura, δέ homines ad hos colendos allicere: quamobrem valde supportandos esse misticos,tanquam ad Rempublieam sustentandam maxime necessarios, scribit Lucas de Penna, i addens Pro ipsis propter culturam agrorum nonnulla specialia contra iuris rationem constituta, ut est Iustiniani peratoris Sanctio, st &confert Alpheni I C. responsum: I& videnda est quoque Friderici II. Sanctio ab Honorio III. confirmata f. v Id. mIdeo supra modum in hoc Summorum Pontificum vigilantia, &sollicitudo commendanda videtur, quippe qui multas hac de re Constitutiones ediderunt, a Ct mente Octauo , n & Paulo V. o vltimo loco in nouatas, &auctas. Clemens enim Baronibus, Domi cellis, & alijs quibuscumque, etiam s. R.E Cardinalibus praecipit, ne vasallis extra eorum Statum agros. colere prohibeant .R3 Eordinationes, edicta,bannimenta agriculturam, & annonam conceraetitia iisdem Baronibus &c. promulgare vetuit . Clericis in bonis propriis agriculturam exercere permittit . o. F. ca iure communi permissum quoque esse docet raraqueL pVituli in mensibus Martii, Aprilis, di Maii nati pro tertia si item parte alantur . s. s.
Boues, &iuuencos ad aratrum idoneos nullus lanio, siue macellarius mactet . . . Neque extra territorium, & districtum Vrbis xtrahat. st 8. Quod vero diximus , boues ad arandum aptos mactari non posse , id etiam iure communi cautum scias , ut post alios, quos refert, scribit MCnochius, q ac etiam docet, qua poena punianis tur mequutores, qui pignori capiunt boves aratorios; & infrumenta rusticaliata i
118쪽
NOTITIA TARDINALAT CAP. XU. CONGR. XVIL 1o1 AB CD
vide Constit. Friderici II. ab Honorio III. Pontifice confirmatam. a Verum Paulus V. firma remanente in rebus arduis Congregatione S. R. E. Cardinalium super ubertate annonae a Sixto V. ut diximus instituta, ad excitandos agricolas dormientes, & artem agriculturae restituendat augendamque ut verbis illius vino aliam PraeIarbrum, & egregiorum virorum, nempe Thesaurarii generalis, Annonae Praefecti, Crastiae Praesidis , Camerae Apostolicae Commissarii generalis, Pontificiae minus secti Congregationem ordinauit, quibus, ut quintodecimo quoquae ab eis statuendo die in unum conueniant, ad de arte agriculturae restituenda , & .ugenda, laboreciis ,& pascuis diuidendis, atque vendendis,& de statii annonae, ac grasciae rebusq; omnibus illam concernentibus inuicem conseran tractent, & dig- gentὰr perpendant iniunxit, atque mandauit. θBoues aratorios, vel ad arandum aptos ad effectu niactandi mercari, vel contra.
eius inire quibusvis personis secu Iaribus, & ecclesiasticis,etiam KR E Cardinalibus, di ecclesiasticae ditioni mediatὰ, vel immediatd subiectis omnino prohibuit. ρ 3. Dohanerii, & Publicani tam in Urbe, quam alibi pro contractibus predictorum animaIium nihil recipiant, nequo in ipsorum libris reserant, nisi preuia Comnisi iij a Praesecto annonae deputati inspectione. ιν. q. Laniis, & aliis animalium mactatoribus, ne sub pecuniaria , ερ sustigationis P secti arbitrio poena boues hoste mactent, distincte praecepit. o. s. Clementis VIII. Et aliorum Pontificum in prae inimis editas Constitutiones innovavit
Greges,sive armenta vaccarum,quas vocant albas, habentibus , ut ex centu va eis vigintiquinque iuuences ad usum agrieultiirae quotannis nuta aut, vaccarum numerum Praefecto deserant, sub certa poena mandauit T. 3Agricolis subuentionis tituIo scura mille , vel aliam summam a Praesecto annonae mutuandam, duorum pro centenario nomine meriti accepto emolum to traden
a Clemente, R aliis, de vasalIis artem ubicumque exercere volentibus, a dc minis non molestandis, disi cultum priuilegiis , fretinenti sub certa lege extractionibus permittendis sancita fuerunt, denuo concessit Minnouauit. Φ 86. INatet igitur ex iam dictis, Summos Pontifices non vulgarem adhibuisse curam , S: dii igentiam, ut homines ad agros colendos allicerent: etenim ut PIutarchus Oit. σἰVrinam Dudium es , quod tam aerem, tam a/ eυ-mpaeis amorem Bomisi x is gemeret, quam victus amur. Itura quaerendus. Et Cicero. d omnium qu it ex quibus Hiquid aequirituri nibo ou a Quisura minus, nil uvberius, wibu Iesus, rubiIbomine libero dignius. Neque hane artem nobilitati derogare Pluriabus probat Tiraquellus e videndus. r
Et quamvis non liceat Christianis tenere traditiones gentilium, &obseruarρο ιvel colere elementa, aut lunae, aut stellarum cursius, aut inanem signorum sallaciam pro domo facienda, aut propter segetes, vel a mores plantandas . f Sydemm tam obstruationem in agris colendis, licut etiam in re nautica, de medica veritam non essC, ex ijs, quae Sixtus V. contra exercentes artem astrologiae iudiciariae edixit
colligere fis est. Et quae in praecae a. - ει υ-- - et ea fiam' ad inanes utique
Gentium si perstitiones, a Barnaba Brissonio B relatas reserenda erunt, quem qui dem Brissonium, si antiquorum ritus in agris colendis, & lustrandis, s deos, deas. que agricolis in honore habitos, fidentque: multa. ad animum politioribus literis erudiendum cognoscere cupis , tu consule . Nobis enim haedoe re plura nunc dicenda non putamus: alia siquidem, ubi de Prasino annonae sermo erit, Deo faue
119쪽
De classe paranda, eruando ad Status Mesesiastici defensionem. AA N prim*m b il*m pupicum quamuis Romani in omni militia illustres
ellent, mari tamen sese nunquam adhue commiserant; Romanorum autem primus nauem conscenditialiosq; constendere suasit Appius Claudius auom δ hic enim C. Plinii a testimonio victis Vulsiniensibus ad Mamertinos liberandos missus, quorum arcem Carthaginenses, & mero Rex Syracusanus obsidebant, pruno ad inplorandos hostes fretum piscatoria naue traiecit,& cum Duce Carthamnensium egit,ue praestatum arce deducereti Rhegium reuersus quinqueremem hostium copiis pedestribus caepit ; phalangem in Siciliam traduxit. Haec Plinius. Sen a Vro sic ait . b mis Romanos primuspersuaia nauem asendere , DCLuditis uiuis Caudex, ob boe ipsum appeliattisquisplurium tabularum eonterius 'Caudex apud antiquos vocatur, 'Me Tabuia Codices vorantur ,' er metues nune an que, qua ex antiqua consuetudine commeatus subeunt, eaudieariae appetiantuμ ει
Suetonius quoque e Claudius Caudex inopait 2 primus feto et e transscto,
Poenos Sirari expusit φ c. Ne autem miliaes rerum maritimarum expertes omnino essent, Conlulum prouidentia,& cura factum est, ut hi ad remigandum interea, dum clauis pararetur,exercerentur in hunc, quem Pol ibius d modum docet Subseu is in arena per ordinem disso tu reamges in uiantes, ad wrempraeripientis, qui in me orarum erat, omnesvnὰprotendere bracbia, ac redueere, retariμὲ per a
erit, docebaritur, ad issius voc sinu omnea incipiebant, δε- ι detinebant, pre ne modum namgar ι a tem edom perfectis interea nambus, mare in rein, pos mores circo I siam nauigaues, fecundum Diaeis iusium verum in .ndis pse '.t. Consili. QCornelius, qui, ut idem libuis e scribit, paucis ante diebus Classi praepositus inerat. Duumviros deinde nauales constitutos suisth Liuius f testatum haber, a P ut nio, g Budaeo is relatus. Et duo imperia suiquit eo anno nempe I. ab Urbe condita dari coepta sunt prepopulum, vimque ad rem militarempertinentia. . .num ' Tribans Militum die. aliud vit Duumviros Clausis ornandae, selen otio e sis symputas iuberet M. Creari vero sunt hi Magistritus, qui tuendam viginti nauibus eonam velut cardinem superiori mari haberent, eiusdem Liuii i testimonio, ut Rosinus A reserti Sed Miseni nam, Rauennae vero alteram Classem ad tutelam superi, inseriquὸ Maris collocasse Augustiim, Suetonius I scribit. Et Paulum III. Equites.S.Geomi ereasse, hosque Rauennae residere ad litus Adriatici maris Deustodiendum deereuisse s & Crucem auream eum corona in circulo aureo pro te . Usera assignasse. seribit Francisciis Meunen. m oui de Equitibus . Summis Pontifieibus institutis agit. i
d litoribus eeele eae intionis longe repellantur, post cozrium
tranquillitatem in Iocis mediterraneis restitutam , inque in nabium Congregationem pro triremibus Meem parandis, eonstruen'
gruit, ter ram, de mare mesis hominibus purgare Medum ad subditorum securitatem miseram a piratis captiuitatem adducantur, ut ex Valentin. & Ualenti Imperatorum resicripto n obseruant Bart. & Lucas de Penn min Commentariis aia, di post eos Hieron. de Monter o nec iniueundum erit ide- βre, quae de Leone IV. Baronius pare. Princeps enim dum remediis inuigilat sub ditorum, dum eorum onera excutit, dum scandala remouet, in eorum qui e te cute-
seu, & Bitetur in pace, ut est Innocentii IV. sententia, q sertasse ab Vlpiano ντ sumpta, dum ita respondit. Commis bono, e graui P si mrare, vi parata, UNquequuta Prou ncrasti quam regit, quod non di eiu ob in bis, si EANηυς ι malis homimbus Prournoac Tat, e qu. eonquirat: nam ct Neriosos, diset p amo urer conqu rere debet, ρορ ut suisque deliquerit,ine
120쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XV. CONGR. XVIIl. Ioa
Praedictis igitur quinque ordinalibus huic Congregationi praepositis idem Pontifex Sixtus iniunxis, ut triremibus paratis, di consti ictis idoneos illorum Duces, &Praesectos, Romano Pontifice consulto, deligant. vi pecuniarum sibsidium huic operi nec arium ab iis , qui Pontificis mandato A eonserre tenentur, fideliser, integes , & matur8 exigatur. - . Exactum, ac receptum ad opera praedicta tantum perficienda utiliter, di stuctu impendatur. Caetera denique omnia pro psorum prudentia, Ze sedulitate mi rites, utiliterque disponant, de expediant. Illud autem Cardinales istimat opere curent, ut In his Mostolicis triremibus nautae omnes,& milites,no solum ex nautica,militarique,sed multo magis ex Christiana disciplina, pise , & modeste vivant
Viros Religiosos animarum, corporumque curatores deligant, qui valentes ad pietatem instruant, aegrotos charitatis assectu quotiis necessario ad umenti genereias spirituali in primis recreent, at'ue reficiant.. Ea denique a Prauectis, militibus, nautis omni loco pie vivendi ratio, Ac insuru-3 tiis observetur, ut vese illos christiuos, at pontificios esse omnes agnostant 8c Sed quoniam ad construendas, & parandas naues, triremesquὸ hane Congrega tionem institutam fuisse difflatus, siquis huic rei necessaria, de nauium partes instrumenta, ac nomitia cognoscere cupiat, Rosinum a legata diligenti etenim relatio haec omnia explet: sed fusius, a quo Rosinus mutuasse fatetur. Illius Gregorius --raldus a b alia quoquescripsit etrusto sermone Bartholomaeus Crescentita, e qui de ossicialibus quoque, ac ministris ad rem nauticam necessirijs agit, eorumquE .ministeria recensetia Verum Lazarus Balfius I. C. nedum verbis rem naualem ex mrisconsultorum, gravissimorumque inorum penetralibus depromptam pertractasse Contentus, icones etiam, ac exempla diueri rum nauium diligenti perquisitione ex antiquis monumentis conquisitas, delineatas, impressis, de ab edaeitate temporis vindicatas hominum oculis conspiciendas obtulit. d. Navium vero construendarum exemplar sumpserunt Romani ex una quinqueremi Carthaginensibus ablata, Polibi' e teste in haec verba. Erant eo tempore ineus istum Metate complures Carthaginensium naues, quarum una quinqueremiscuam langito a caeteris vigaretur, casu facta ad manus Romanorum peruenito haeraeean areius generis Romamr rabuit ; Huri Iar omnis eorum es s adjuata ere. Sed de navium appellationes nonnullas resere Aul. Gellius, s quarum interpretationem habes a Rosino loco citi inter quas Pontones, Mnus nauigij Galliei esse dicit, quorum mentio apud Caesarem g extat. Naarac inquit erat Diendis amuibus sta. Sed nos in portu Centumcellarum hoc nauigii genus vidimus, de ita etiam apud nos Italos appellatum, quo cementarii ad comportanda ingentia saxa utuntur, eaque in mare proiicietida, ut alia super alia deiecta ipsis pondere
V maneant, ae quociam velut aggere constrinia illatum vento mare sean, seogliera vulgo dicitur, cuius ministerio, ut Rutilius ait, b iTranquilla puppes in stitione fedint.
praeterea si si 1 mih ,-.ileoendi iacultatem habes, ex eo multa ad rem naualem facientia distes i agit enim lib. 16. De nauigandi inuentione, cap. I. De aqua nauigabili, cap. a. Deperiaculis nauigantium , cap. 3. De nauibus, cap. q. De nauium distinctionibus, cap. s. De nauium partibus, cap. s. De in istumentis nauistis, cap.7. De praeceptis optime nauigandi generaliter, caP. 8. De marium natura, dc itineribus, cap. s. mis vide nautica versoria, cap. I . De nauium gubernaculo, cap. II. De tempestatum praecognitione, de sedatione, caR I 2. De ventorum obseruatione, cap. II.
E De Obseruandis in Sole, Luna, Stellis,NCcelo, cap. I ludoras item Virgilius qui cum iacultate, si de correctis non extet, legendus est multa ad rem scribit. Postremo Io. Franciscus de Ponte Neapolitanus k nonnulla videnda de triremibus , caeterisquὸ nauibus, aut nauigiis, quae in cursu destinantur, iuxta iuris regulas scribit. . IHue usque dictum, quando ad manus nostras deiienit libellus ab Antonio de , euara Moneogneti Episcopo exaratus Hispanico idiomate, in quo neda erudies, sed etiam semuὸ habes. Quina suo rim inuentores artis nauigandi qui labores, & quς incommoda patiantur in triremibus:aliaqud multa dece capitibus comprehensi, quς
apud ipsum legito, etiam Italica Iingua impressa tarquinienses vero Populos quianti,