장음표시 사용
171쪽
Alictae Romanae Ecclesiae Cardinales ad hane Eminentissimam Dunitaten ., euectos esse diximus, ut Sanetorum Petri, & Pauli limina die, notiuquc e ...eubantes tanquam vigilantissimi custodes illa tueantur, &observent, Sum- imoque Pontifici in administratione uniuersalis Ecclesiae Consultores assistant i pro ecclesiastica libertate acerrime propugnando, honorum, ac vitae discriminata 'parui iaciant. Sicut igitul Honorius , ad Theodosius Imperatores Monaxio P.P. re- . 6Amie C Nι scribentes a dixerunt. I us ex deuoti mis domu irarumAMIis prvositi laborum , nostro iudieio , er Hipendiorum futaribus premouentur, et rissimi sint inter alge- , tos tutit ex Consularibus habeantur; nam Senatorio nomine, immunitate digni. a funt , quos nostri lateris comitatus inta irat. Ita prosecto, & a maioritate quidem, rationis arguendo , S. R. E. Cardinales, quorum cogitatio non in domesticis taniam . scholis versatur, sed totum rerrarum Orbem complectitur, quorum studia, labores sudores in vinea Domini excolenda potissimum collocantur; quos Pontificis Sum imi lateris comitatus nedum illustrat, sed illius corporis membra dicuntur,&ci rissimos,& consulares , di Senatorio nomine, ac immunitate dignos esse quis neget Imo sicuti sacrilegii poenam similem esse sanxerunt Ualent. & Valens Imperatores, si iis honorificentia non deseratur, qui Imperialem purpuram contingere digni sunt existimati, quanto magis hac poena mulctandi erunt, qui Cardinalibus debimiam non deserant honorificentiam; quibus quidem nedum Imperialem purpuram contingere, sed illam induere concessum videmus . Verum, ut Cassiodorus e ait aequitati conuenit, ut unusquisque pro compensatione meritorum Iaboris recipiat 'praemium, N excubiarum suarum competentia priuilegia consequatnr Iure igitur tmeriti, S. R. E. Cardinales multis decorati sunt priuilegiis, d ex quibus potiora . . quaedam reserre non inutile duximus. i
ΡRimum ergo prhiilegium est, ut ex Cardinalium sacrosanc' o Collcrio, & ab ipsi 1
tantummodo Cardinalibus Summus Ponti sex uniuersalis Ecclesiae Caput, &IESV Christi in Terris Vicarius eligatur, ut Lateranensi Concilio sub Stephano IV anno salutis s a Gratiano e relato sancitum legimus, & a Baronio. f Ver ima Panuinus g notat, sthisma in hoc Pontificatu vigens in causam fuisse, ut penitus melasis Clcro, & Populo ab electione Pontificis, ad solos Cardinales hoc munus de noIutum anno salutis II v et in Concilio Latcranensi sancitum, ut electio per dii ccx tribus Cardinalium partes tacta valida esset. Et hoc adeo verum est, ut etiamsi negligentes c quod credendum non est in opere tanti ponderis existant, non tamen ad alios, quam ad eosdem Cardinales electio Romani Pontificis deuoluatur , Mansredo teste: θ in locum enim uniuersalis Ecclesiae in hac aictione succedunt, ut pluribus comprobat Iulius Latior. i qui praeter alias rationes pro solutione quaestionis, an Pontifex successorem sibi possit eligere, adductas, non posse affirmat, quia tolleretur iiis Cardinalibus, quod ab unitiersali Ecclesia illis concessum fuist. constat a plura ad rem c Unosces ex Mansredo: k sed non omietam, quae scribit Abbas; t si Pontifex a Concilio propter haeresim deponatur, noui Pontificis eleetici non ad Concilium priuans, sed ad ipsos Cardinales reuertitur; Iacobatius tamen relatus a Mans redo m dicit hoc esse intelligendum, quando Concilium cum Cardinalibus consensat, ne scilicet odia,&simultates oriantur; Hieronymus vero Albanus n post multa concludit, non posse Concilium inuitis Cardinalibus eliger , Papam, quoniam quoquo modo sedes vacet, electio ad Cardinales pertinet. Immo
172쪽
- NOTITIA CARDINALAT. CAP. XVI. PRIVIL. I. , sy
nee de eo sensu Ordinalium permissum esse Pontifici successorem sibi eligere,nee alteri hanc saeuitatem committere, quia pote stas eligendi Papam a Cardinalibus au- serti nequit, ut est Mansredi a sententia, quam antea tutatus est Iacobatius is di Canonistae e docent, A Et licet olim Imperatores, ac Reges propria, vel ulli ara, quandoque etiam necessitate temporum suadente a summis Pontificibus concessa licentia, in electione, de confirmatione Romani Antistitis se se intruserint, ut ex historia Ecclesiastica Gratianus d adnotasse ait in haec verba. Hadrianus verὰ Papa eum uniuersa Ssnodo tradiderunt C Io ius,c 'potectatem eligendi Ponti em, er ordina0di Apostolicam Sedem ere & alia multa retulerunt Manciosius e qui duodecim modos enumerat, quibus Imperatores assensu, vel auctoritate Pontifices elegeruno de Itilius Lauor. finitamen ad reprimendam haereticorum, & schismaticoruni insolentiam,aliisque Roman Ecclcsiae necessitatibus suadentibus, id actum esse patet ex Stephani Pontificis Sanctione a Gratiano g relata: quod etiam a Ioanne IX. in Rauennarensi Synodo sancitum scribunt Baronius, b &Sigonius i videndi. Sed hodie absque ulla haesitatione solis Cardinalibus hoc ius active, ta passive tum ex Conciliorum decretis, & Canonum sanctionibus permissum est ta scripsit quoque Petrus Dani ian. a Sigonio A relatus γ tum etiam quia Imperatores,& Reges huiusmodi priuilegia, B si unquam habuerunt, seu illis usi sint , iam multis ab hinc annis a se abdicarunt, ut de Constantino IV. Petrus Messia I testatur,& eius epistola ad Bencdictum II. Romanum Potitificem scripta his verbis comprobat. Constantinus IN. Benediet ecundo Romano Ponti ei. Cum usu reeeptum Disiet,ut nuVus Romanus Pontifex ritὸ elicitis direretur, nisi
nobis, vel Exarebo nostro ratum mumque haberetur;Nos animaduertnes id mi nus μὰ, ae eommo fleri consueuisse, nihilque exinde Raefigioni, Der tiὰ rebus mο- Iumenti nasei ,plaeuit nobis, ut deinceps quem Sacerdotes,exercitusquὰ Romanus in ' Ponti dem delegerint, eundem Liatim Verum Chrim V irarium, nulla expectata nominis no Iri auctoritate, iudicari. Tu verὸ Beati me Pater quae ad amplitudinem Cbrifitianae Reipublicaepertinent itageras, it eversi hominu moribus,tura,ssil entiaquὸ etia succurratur ale Constantinopoli cte Simile concessione a Ludovico Imperatore anno 3I7. facta restatur Baronius m &Ludovici verba retulit Gratianus nImmo Imperatores, Regesque nunquam prεdictam facultatem eligendi, re confirmandi Romanos Pontifices nabuisse, & Canones de hac re loquentes a Gratiano orelatos a Sigisberto scisinatico confictos fuisse, pluribus comprobant Coquaeus p de Andreas Victore Ilus q videndus, quia eius dicta resurre nec locus, nee tempus per.
Videndus quoque est Baronius ν qui post relatam Nicolai II. Sanctionem in m
ellio Romano statutam super electione Romani Pontificis, quam etiam Gratianus fin suo Decreto retulit, ex pluribus probat, hanc Sanctionem esse deprauatam, & ab haereticis conceptam, in ea parte praesertim, in qua vult saluum honorem, S reuerentia in Imperatoris, quasi Romanus Pontifex ab Imperatore institui, di deponi possit, cum tamen sapientes Omnes norint, Papam nedum deponi, nec etiam . Christiano iure a quoquam iudicari posse rex quibus intelligat Iector, Decretum Nicolat i Gratiano editum haud esse integrum , purumqud, prout ab ipso Pontifice in synodo est constitutum, sed a schismaticis Iabesactatum, atque additione corruptum. Haec Baronius. Panti inius t tamen quandoque Pontifices temporum qu litatibus inseruilla notat, dum varias remissiones ab Imperatoribus ad Pontifices,& a pontificibus ad Imperatores enumerat, videndus et & vide etiam eundem Baroiani iam, ti dum contra Sigibertum falsarium inuehitur,&magnam esse impostura,
eo in gratiam Henrici Imperatoris schismatici scriptam , de concessionei laeta ab Haditano I. Carolo Magno super electione Romani Pontificis, & inuestitutis Epi
Nec mireris, me supra dixisse, ad selos Cardinales etiam passiuὰ Pontificis ela-ctionem pertinere , quia licet extra sacrum hoc Collegium cligi possit Pontifex, &plurius electu Histe passim ex historicis comprobetur, nihilominus tamen potius de Collegio, quatenus ibi idoneus adsit, quam cxtra, licet magis idoneus, eligi debet. qilla idoneitas ista non est simplicitur consideranda, sed habito respectu ad viii uetialis Ecclesiae regimen, & gubernium, itaut si Cardinalis tanto muneri idoneus iudicetur, siuificiat, Mansredo, ae de alijs ab co relatis sic attestantibus. in imo si . V 2 eliga-
173쪽
etiratur in Papam, qui non sit Cardinalis, priusquam promoueatur,emelenadus erit Cardinalis, si Archidiacono a credendum est. Verum lite pulchra exoritur dubitatior diximus enim stipra, Collegium Cardinalium non posse creare Cardinalem, a quo igitur iste Candidatus creandus erit Z Dicas, fauore ele Hlonis Romani Posti scis , ut facilius , di rectius pr edat, id sacro Colle - .gio permittendum esse ; non secus ac si eligatur Pontifex, qui non sit Episcopus.hie
enim a Cardinalium Decano Episcopo Hosti elisi consecraudus erit, ut diximus
Cum autem ex Marcelli I. C. sententia b tres faciant Collegium, qua situm est, si x duo tantum, aut unus supersit Cardinalis, quo casu dici non possit Collegium Car- ιdinalium, cleis io pontificis a quibus erit celebrandap e Respolide, si duo sint Car- dinales,ex quibus de iure canonico constituitur Collegium, unus cx ipsis alterurria Ecligere poterit, Andrea de Falconibus d sic scribente, quae suit etiam sententiata. t. Abbatis e si vero unus tantum supersit, hic solus etiam Pontificem eligere poterit, , ut Martia laudens. f autumar. An autem hic solus Cardinalis poterit seipsum eligere in Papam Z itaui cum Balda re Cossa dicat, Papa sum ego; Abbas Pal.omitanus g negative respondet, ea ratione,quia notaretur ambitione: Verum hanc no- bram euitabit, si nomine Collegi j det alteri potestatem eligendi, hic autem tanquam . compromissarius poterit illum Cardinalem eligere in Papam, ut idem Panormita- l inus is docet. Sed hanc Abbatis sententiam tirocedere, quando hic solus Cardina-
Iis remansisset in Conclaui, caeteris exeuntibus, vel absentibus, non autem mortuis,dixerunt Hieron. Albati. i Manfled. h de Iul. Duor. I qui addit, electionem de se ipso, ut secit Ioannes 2 a. seu 23. non esse repugnantem Iuri Diti ino, vel natu
rati, sed humano, quia ut diximus, notaretur ambitione: sed Innocentii III ad M'thomagensem Archiepiscopum rescriptum m patronum scilicet Ecclesiae vacanii, ietsi eleri cum non posse se ipsum ad illam praesentare, hane electionem de iure nonum improbatam esse indicat. Imo de iuri Diuino repti nare videtur, si ver CApostolica n perpendamus , dum ait. Nee sequam semis Ibi honorem, sed qtimeatur a Deo tanquam Aaron: se Chri us no emetipsum clarificauit,ut Pon tifex feret, sed qui Brutus eD ad eum , ius meus es tu, ego hodie enui te ere .PΟΠ-l 'deranda sunt verba, Chrisas nonsemet ipsum clari eatiit,m Ponti exseret ste E 'go neque hoc facere debet, qui suas vices in terris gerit; omnis enim Christi actio nostra est instruelio o Gomesius videndus. p Si vero nullus ex Cardinalibus superesset, tunc quidam opinati sunt, ad Romana Clerum, seu Lateranen.Canonicos deuoluttim esse ius elis,ndi Papam ; alii vero congregandum esse Concilium generale dixerunt, ut videre est apud Panormitanum g Uetiim Cardinalis Albanus, ν quem refert Iillius I auor. f distinguendo procediti aut est lacile congregare Concilium, de tunc ad illud spectat electio,aut est difficiIe, & tunc recurrendum est ad Romanum Clerum. Baldus t autem putauit, hoc casu electionem pertinere ad Patriarchas. Haec, Scalia adnotauit Mansiredus uvidendus, Ec ante eum magis fit se hanc quaestionem pertracitauit Iacobatius x qui Concilium conuocandum esse scribit, nedum Cardinalibus mortuis, sed etiam quando inter se discordes essent; hoc tamen non procederet, quando maior parS P rata esset, tunc enim nec debet, nec potest maior pars suo iure priuari, ex Mala sic do 1 Imo & pars repugnans brachio seculari compelli poterit, ut est Gregorii sententia a Gratiano e relata, priuilegium estim meretur amittere, qui permissa sibi abutitur potestate, Hostiensi a teste, qui hanc rem perbelle tractat,se ideo viden dus ;qitimuis post eius scripta Ciae sancit suerint leges in eIectione summi Pontificis seruandae,quas ipse Hossietas necessarias putauit, videndus est etiam Card.ZMharella e Quod autem diffinnis, brachio seculari compellendam esse partem repu- E gnantem, intellige verum in hoc , ut Cardinales ingrediantur Conclave, & certo loco includantur, de quo exire non valeant, donec cum aliis consentiant, ut a Gemente V. d sancitum habes, pro cuius Sanctionis intelligentia Albanum e&Man-fredum sconsule; dc in usum deditictum suisse Perusiae in electione Honorii III. Caelestini IV. de Gregorii X.narrant historici a Iulio Duor. g relati;8 de Viterbiensibus hoe idem scribit Hostiensis B Illud autem sciendum est, ex praemissa coactione nullo modo limitari posse potestatem, S iacialtatem eligendi Papam; sacrum enim Collegium Cardinalium non habet in hoc stiperiorem , Z in iis , quae Papae electionem respiciunt , uniuersam rcpraesentat Ecclesiam, eiusque iure singitiir; nec ulli
174쪽
sitasse debet, quae ore Diuinoctinctis dignoscitar esse praelata: decet namque ipsi Roniano Pontilici per fratres suos S. R E. Cardinales, qui sibi in executione ostio ij sacerdotalis ei adiu&res assistimi, libera prouobire consilla a vadendus est etiam Maiistediis. b Caueant igitur Eminentis S.Cardi Galeri ne tali iii loco ad electionem in ripae conueniant, ubi plenam eligendi potestatum lion habeant; nain adeo libera debet esse Pontificis elec tio , ut si constet, metu. n fuisse Cardinalibus illatum , non possint postea cum electo consentire ; neque valent in hac parte Cardinales ipsi dispensare, ut omnis libertatis Ecclesiastica violaniis tollatur occasio , quam proprio sanguine Eminentiis hic Senatus defendere dc tot post Martin. Lauden. e scrip .serunt Mansted d &Iul. Duor . e obliqud tamen vel ut alii dicunt indirecte per subtrae, ionem scilicet vidiualium, copelli posse Cardinales, testatur Holsiensis sibi isonantur H Couelauio eis cibaria sibi abantur, quo que eoneo datuerint; aliam uis dicat, nolle hoc dissinire , sed Constitutioncm esi e siciendam, quae In his, omnibus prouideat. Hanc vero Constitutionem a Gregorio X. g Clemente , 'VI. editam fuisse primo, & ab aliis Summis Pontificit, si ossea declaratam stimus; Clemens enim VI. b de cibo, potu, ac numero seruientisi, qui biis uti possint S. R. E. Cardinales in Conclaui pro electione Summi Pontificis existentes, Constitutionem edidit, quam Pius Quartus i Gregoriu Decimus quintus, d: Vrbanus Octatius
Metiim Clemens VII. Bononiam profecturiis, ut Carolum inintum Imperiali diademate decoraret, si ante reditum ad Urbem ex hac luce migrasset, Conclauis locum pron o Pontifice eligendo declarauit in Urbe, nisi Urbs tunc Interdicto subiaceret, vel esset aperte re' enis, aut inibi de impressione dubitaretur, sit per quo maioris partis Cardinalium decisioni stat, sum esse voluit; & tune in Ci uitate Castellana, seu Vibeuerana, seu Perusini, dummodo Ecclesiasti eo Inrerditacto subiectae, seum belles non essent, noui Pontificis clectionem celebrandam esse sanciuit. st . Denique quia nonnulli dubitarunt, an electio, quae per sortem dicitur, Cardinalibus permittatur. t Et negatiuam Partem tueatur Archid. I assirmans, in Electionibus ecclesiaciticis, quae ex Spiritus Sancti inspiratione fieri debent, sortibus peceat in esse; Felin. ni tamen, post relatas pro utraque parte sententias , arbitratur , ubi esset discordia duorum contendentium de Papatu, hane de utriuiaque eonsensu sorte dirimendam esse; quia tunc licet Papatus sit Benescium, niamen hoc speciale esse ut in ipso Papatu, sic it & aliud speciale habet, ut super eo fiat de iure , & de facto compromissum, quod est shecies transectionis; transiimo autem pari modo prohibita est in Beneficialibi is . o sed in electionibus quoquoeeelesiasticis tum in veteri, tum in nouo Testamento Erti locum fuisse, satis su se , de erudite, ut a Glet, Tiraque lus p docet. 'Tandem quia dictum est supra , et actionem Romani Pontificis quandoque a Ciero, Populoque Romano culcb tam seis e , si quis nosse cupiat, quando , &quomodo ab Iruiusmodi actione exclusi fuerint & Clerus, & Populus, Panilinum q
Nee omittendum erit, quod ante Clementem IV. Cardinales intra Conclaue non includebantur, sed summo mane singulis dieba- , si Romae crant, Laterani, vel in Basilica Vaticana, aut alibi, ut occasio erat, si vero extra Vrbem , in Cathedralietu, Ciuitatis Templo, in qua tunc commorabantur, una conueniebant, Ciaconio γ teste. Facta autem Pontificis elactione, quomodo antiquitus, anno scilicet ar i. ad eius consecrationem pro deretur Paronius X docet.
175쪽
Pontifex Cardinalium Cons7lio Oi debet. ASEcundum priuilegitim erit, ut Summus Ponti sex i ministratione uni salis
Ecclesiae consilio Cardinalium viatur; quod in Tridentina synodo a sanctis tum legimus. Sunt enim Cardinales in quasi possessione, ut Papa non explicet a
dua sine Usbrii in consilio, Panormitano, b N aliis hoc affirmant usi sed magi
sese Card. Paleottus, e qui hanc eonclusionem in octo articulos diuidit. In pri mo articulo prope finem agit, in quo disserat consensus a cqnsilio Cardinalium, & in leuioribus nequs consilium, neque consensum , in grauioribus consilium, in longὰ grauioribus etiam consensum adsicicndum esse ait. la secundo articulo quaerit, an Papa utens potestate ordinaria consensum,aut consilium Cardinatiuiti in arduis ad- iue hibere teneatur λ di in affirmativam partem magis inclinat . In tertio articulo, qui . si plenitudine potestatis utaturPontifex, an Cardinalium consensu inexigere teneatur ' dc negative respondet. In quarto articulo , an Papa praedicta potet latis plenitudine utens, consilium Cardinalium requirere teneatur Z ec valde rationi, neces.sitati, ac publico bono conse litaneum putat. In quinto articulo, utrum a Iure Di uino deducatur, Pontificem teneri ad petenda consilia'&per multa allatas rationes pro parte assirmativa, d tandem nihil decidit, sed auctoritate S. R E decidendum relinquit. In sexto articulo quaerit, si Iure Diuino non tenetur, an iure naturali, & gentium demonstrari possit, ad idem obstrictum ess 1 & duplicem affercn obligationem, coactivam scilicet, quae extrinseca est, & directivam, quae respicit intrinsecam potestatem, de qua se tunc verba facere affirmat, & quae a Lege Divina' cderiuatur; quando Papa Pontificiam accepit Dignitatem , tacite se his conditionibus devinxit se videtur . unde obligatio haec intrinseca non ab aliis, quam a semetipso proficiscitur, qui sponte sua munus illud cum omnibus illi anhexis acceptauit;& ideo non proprie coactio, sed voluntaria muneris susceptio nominanda es . In septimo articulo, ex suppositione, Pap in obligatum esse in arduis consilium adhubere Cardinalium, si non requirat, numquid actus ab eo gestus reddatur nullus de cum in Auditorio Principiri quando potestatis plenitudine utitur, nullitati locus non sit, absque ulla haesitatione negativam tenet, & ad contraria respondet: vid tamen Barbat. e In octauo tandem articulo, Papa requirendo consilium, quod ei bonum ,& salutare proponitur, an illud sequi teneatur di cum finis petendi consili sit, non illud coeco quodam impetu sequi, sed ut ex consiliis traditis Princeps o ipse disternar, & diiudicet, quid Reipulialaae utilius esse arbitretur,non reneri dete minat. Haec Paleotius: videndi sunt etiam Iacobatius, s & August. Bero. gEx quibus , dc aliis, quae adduci possent, satis aperte colligitur, necessariam esse DD Cardinalium adsientiam Summo Pontifici exhibendam, ut illi consilio, S corrusensu prasto sint. Atque hine factum esse puto, ut in Concilio Lateranensi. 5 Le ne X. sedente , & comprobante, sancitum fuerit, ut omnes Cardinales in Romanae Curia resideant, dc qui erant absentes, si in Italia, intra sex menses, si extra Italiam, insta annum a die publicationis illius Sanctionis reuerti tenerentur; alioquin stuctus Beneficiorum, & omnium Osficiorum suorum Emolumenta amitterent, omni busque priuilegiis generasitar, & specialit Eretardinalibus concessis. quamdiu abesse sent, omnino carerent&c. Et hanc Sanctionem a Bonifacio VIII. antea editam, i de demum a Paulo III. confirmatam die iῖ. Februarii is I. affirmat Verallus, qui praefati Decreti Pauli In meminit: Posita tamen conclusis declaratur, nisi de Summi Pnntificis licentia pro Ecclesiae necessitatibus absint, vel in Ecclesiis, quibus praepositi sint, resideant, ut in eadem Lateranensi 'modo loco citato; de in Romana Rota decisum fuisse testantur Verallus , l. ec Puteus. m Sed quomodo probandum erit, concessam fuisse licentiam Cardinali recedendi ab Urbe λ idem --rallus, n per unum testem integrum , sue per duos de publica voce, de s ima probari posse affirmat. Denique adeo verum assirmant, Cardinales gaudere hoc priirilegio , ut Pana eo
rum consilio in arduis utatur, quod si inueniantur donationes factae a Papa sine
176쪽
NOTITIA CARDINALAT. . CAP. XVP PRI L. III. is
si Meriotione Do Cardinalium,itterae Apostolicae, vel scripturae has doliationes con liuentes non careant salsitatis suspicione, ut ex Aegidio Bellamera a testatur An tonsea pius, b S hoc cita de usi, stylo, & consuetuditae ais .at. Plura fi cupis
hae de re cognoscere , quae D.Philla.'ob pro utraque parte adducit, videnda sundi, nobis autem sat etit illa indicasse. e
Card ahi in Leum Seuarorum Romani inpery fulsegati sunt.
TErtium priuilegium erit, ve Patres conscripti dicantur Cardinales, itaut in Io- cum Senatorum Romani Imperii fuerint subrogati ex Constantini Magni Imperatoris declaratione d ila haec verba. Uio autem Reuerendianis Ge ius in d .sersis ordinibus eidem scrofanectae Romans Ecclesis servientibus , illud culmen - laritate , tentia, o acetaentia habere sancimus, cuius ampi mus no r Senatus Od iuratoria adornari, id Ii Patritios, atque Consules e ei, nee non Oeaeteris Di enitatibus Imperialibus eos p mustamus de rari: ct sit Imperiasu militia oreatur, ita di Chrum S. R. E. ornari decernimus Haec autem Imperatoris verba ad Cardinales potissimiam directa esse Doctores nostri communi voto declarant, & obseruant, Cardinales posse ius constituere, ut videre est apud Panoremdianum e Romanum f& alia multa congerit Capycms .e a firmans, 'min es aqui paratos esse Senatui Romano. Iubiu, b docet in haec verba. Senat: sprimum Varν pote tem habet, etenim iu: i a bit iis funi se redditus, ibin ptiti: neque enim Auaestoribus ne ad parti-etare, uuitem lis integrum es aliquid expendere sine i rum decreto nis in Con- diei tantum ; uniuersariis verὰ, ac maximus q: ii que fiumptus, quales plerumqui Ou8 3ores in sartate 'a ad publierem pertinentia singulis quinquennet socer o Et, . Senatus es pote te , per hune in litum es, quicquid conee itur Censoribus.' Consimisitρη, ct quaecumque agitia per Itasiam commisia pubiscam ammaduersonem requiruiit, Ulprata proditionis, coniuration s, veni ci , caedis dolo perpetratae, horum puniendortim cura Senatum concernit. Iristerea quis priuatus, vel Ciuita, ouae iam ex Italicis inlconciliatione aliqua, vel imat: one, vel auae: io, aureus fodia optis habet, horum omnium procurationem Senatus haber- Denique s Le- statio huaedam aliquὰ mittenda sit extra Italiam, qus et Iconcisiet quo am, vela Soptetur, siue omnisnὰ imperet aliquis, aut accipiat, velbeltam denuntiet, de hisnDouidet Senatus. Coni misitis eum Legati Romam Ceniunt, quomodo tracti iit ouilibet, qui up rQondendum , cun D hse persciuntur per Senatum. Haec polubius , que si a viro in Aula Romana aliquantulum veruto, & de maiestate, o eloouὰ DD. Cardinalium etiam mediocritar instrueto, perpendantur, si non omnia. maiorem tamen partem in hoc sacrosancto Pur atomim Patrum Scnam coZoscet: siquidem aerarium sub potestate sacri limi esse Sota V. Sanctio i demonstrata lyeitiori in in Ecclesiastica Ditione commissoni in sacra Consillia, quae ex Cardinalibus constituitur, animaduersionem habet, ut intra videbimus . Ciuitatum, priuatorumque custodiam habent, ac eis a cilbina praebent Cardinales C gi rationibus Gratiaminum tollendorum , de ni regia ius praeposita, ut suo loco dicetur. Si testationes mittendae, Legative constituendi sint, 'nimus ponti sex de voto sacri Con orii prouider ut in Caeremoniali Romano h si lagati, Oratoresue Princi eum, disci natesque viri Romam veniant, quomodo tractandi, quid respondendum, sacra R um Congregatio deeernit, prout infra demonstrabitur, itaui quς Cyneas ex L Lestatione Romana ad Pyrrhum reuersus dixit, Romanum quippe Senatum sibi Re-o im multorum Concilium visum sitisse, Plutarcho I teste, nisi i dubium sit, quin hoc idem, & magis veri de sacro Cardinalium Collegio dixisset, cum receptissimasseeonclusio, Cardinales Rcgibus aequiparat Gς - . - . Disterre tamen videtur sacer hic Cardinalium senariis ab illo Romano , hic enmiper plii res haberi solebat, nempe Dictatorem, Consules, Praetores, a vi mos ebis, Interretem, Z Praesectum Vrbis, ut A. Gellius in testatur. Ille vero S. RE C di-nalium Senatus a solo Romano Pontifice haberi potest, itaui ctiones, senatusconsulta, Decreta a Conciliis, Consistoclis, Congregationibus Cardi alium , pra/wr-
177쪽
quam a Summo Pontifice conuocatis, edita, vel promulgata nullius sint roboris. vel momenti,ut cx Paschalis a responso ad Panormitanum Archiepistopu innote scit, ibi:Cum omnia Coneinaper Romanae Ecclesis auctoritatem ct jacta,int robur acceperint, ct in eorum Liatutis Romani Pontificispatentὸν exeipiatur auctoritas cte Quae verba pro plenitudine potestatis Papae supra Concilia,& consequenter uniuersalem Ecclesia allata esse, Caietanus b assirmat;& in Caeremoniali Romano epost Cardinalium sententiam in Coi sistorio dic ia,Papae iudicium,& determinationem subsequi alia multa videnda sunt apud Paleottum d Et Constitutionem factam a Papa cum consilio Cardinalium, & Concilii, dicendam esse Constitutionem Papalem, R non Concilii, siue Cardinalium scripsit Decius e Pleniorem tamen huius rei notitiam habebis , si Panormitanum s legas, una cum additionibus D. Anton. Fran. ad eundem Abbatem Panormitanum, in verb. Concilia, vesicirca istam scrupulosam &c. Denique quemadmodum Valer. & Gallie n. Imperatores rescripserunt
g Si quid Senatoria sitis Dignitate fuerit fortὸ madandum Nerruli iudieio m. fruandum eH ; ita si quid Cardinalibuscommittendum,Summi Pontificis oraculo
PRIVILEGIUM IRDe iuramento Fidelitatis. O Varium priuilegium;Licet Episcopi,& omnes accipientes Ecclesiasticam Dignita
ratem a Papa, illi fidelitatis iuramentum praestent, iuxta serinam a D. Gregorio b traditam , Cardinales tamen id agere non tenentur, ut multis probat M:-stardus i Cuius priuilegii ratio redditur, quia Cardinales sunt partes corporis Papae, imo iaciunt unum corpus cum ipso Papa; & quemadmodum nemo debet fidelitatem a seipso exigere, ara nec Papa a Cardinalibus, Panormitano h teste Imo etiam a iuramento calumniae excusari Cardinales voluit Anton. deI Re t & hoe propter eminentiam personae concessum esse AndriCall. m indicat. Veliam Paleor tus n Cardinales, cum hac dignitate exornantur, iuramentum praestare ait ex pressis verbis honorem, de auctoritatem s. ME. & D.N. Papae conservaturos, auiacturos, de promoturos, & fidele semper consilium illi rituros o quod ex libro iii ramentorum constare afirmat. Sed & iuratoriam cautionem Ioco fideiussionis in iudicio prstandae a priuatis viris, sussicere in Cardinalibus,indicat Honor.de TheodSanctio p videnda. Solemni quoque iuramento ad effudendum sanguinem rro Christi gloria,& Christianae Republicae salute deuinctos eo Cardinales, testatur Paleotius. g
α Ρη a sit adhibenti fides Cardinalibis,
Vinium est priuilegium, ut Cardinalis tessimonio credatur sine iuramento, ex Mart. Lauden. y ac Mantica L Et hoc Procedere, etiamsi dicat in se ii tentia luisse solemniter processum, nam propter Dignitatis praerogatiuam essicacem oriri praesumptionem, imo plene probare, dixit Felinus, i dc post eum Mastardus used hoc procedere de consuetudine Romanae Curiae, non autem de rigore iuris, Jidem Felinus declarat loco citato, quem sequitiit Mantica x Procedit etiam conclusio , si Cardinalis asserat, se esse Legatum, de vitiae vocis oraculo fuisse sibi a Papa aliquid commissum, nam illi credendum erit; Alex. F. Alciat. et Rota Romana apud Veralium a Hoc autem intellige verum, nisi dicat suisse sibi ea concessa, quae Pontisci reseruata sunt, nam debet hoc probare, ex mente Rotae apud Veralium bde Seraphinum c. Limitatur etiam conclusio,quando Cardinalis dinum ad sui evonerationem tendit, eadem Rota Romana apud Seraphinum d Limitatur tertio in casibus, in quibus speciale mandatum requiritur; nam Cardinali asserenti, se hahere tale mandatum non creditur, Mantica teste e .rto limitatur, si Cardinalis inducatur ut testis, de nullum alium habcat contestem; illi enim soli non creditur
178쪽
NOTITIA CARDlNALAT. CAP. XVI. PRIVIL. V. 1 i
tur; R. t. apud Bellam ram a sed sustiis id agit Gabrielius. b Literis vero Dominorum Cardinalium, cum sint de sublimioribus Magistratibus, fide iii adhibendam cile voluit Rota apud Seraphinum, e & alia congerit Mascardus, d Hiles vero Cardinalis de re solita concedi vivae vocis oraculo Papae, si cesset in Cardinali exceditio consanguinitatis, vel similis , fidem sacit, si hi rata sit, &inscriptis redacta ira Nauarrus, e quem sequitur Cherubinus i. n. f Sed an attestationi x icecancellarii sit standum Z assimat Rota apud Puteum. Sigillo autem ,& relationi Cardinalis vicecancellarii adhibendam esse aliquando fidem , eadem Rota coram Bellam. i, di,iti & si concurrat fides simplicis Cardinalis cum fide do impii ex libro vicecencellarii, magis huic, quam illi credendum csse dicit Putens. i Q: in vero fidem astritat sigill am tam rubiicis, quam priuatis negoci S , α Driptum impressum, satis luculentur agit Menochius. st sed vi iras Cardinalis tui monio, &a sertioni an , de quando plene credendum sit, latii i cripsit Farii acius, i cuius di cta rescribere superuacaticum duxi
Patria Potestas expirat in Cardinati. Ope assumptionem ad Cardinabitu Di ita tem liberatio i patria Utestate ,
o Iustin. Imperatoris Sanctione m ita haec virba . Out emin
omniti funt Dirituales Pitres , quom 'sub aliorum pol te cons 'int Quae verba licet in Epiccopis loqv antur, multo tamen fortius picedunt in Cardiicibus, ex iis, quae dicit Eugenius IV. n dum est. Ovis non iidet, Ca/ina Iutus Dignitatem A cbi episcopali esse rataiorem quia eum tua prauata onitis v, His print ciuitati, ictai uincae totius popul/Cbrmani; illa unam dumtarit -- e Frelisiam , tua cum Sede Apo ica uniuersi; o cum a ne inne, nisi Dops 2 LAEὸis iapi dinale .i y Patriarc Archiepiscopos reliquos E II o8adui eum Summo Ponti e iudicant. Et paulo superius . Hoc enim Hati C ,n tim t, G dignum ad se trabat , era rei a potentiori, Θ ue eo, ἡ δε--iue υν, quod in ipsiuCardina bus euidenter seruatur, qui hcet re, nisi Cirum, dum ad Cardoialatum 6sum Vtur, Episcopi Ob Ami-
V n, pisi, i 3 si is fuas priores Ecelsas in titulum dimittat , non Cardinalatus solbit, qua si ad maio-' - 'm albis. iurisdictionem assumpserit, alioqui non ascendisse, sed desceni rina dignitat m V o tiriniu8. Hactenus Eugenius Quartus. te, tamen rationes te oribus retroactis, ecante Bonifacium Octauum locum Lia: statur Gomesius, o dum ait, multos, praetermissos si isse Card non habui si ς . Dignitate minuerentur; idem scribit Petrus natari, IV Lp p shdisii, quoque rationibus comprobat, N. confirmat
hbeenseti neque enim cut ipla inquit dccet eum, qui filius almae di Ez essectus frater, adiutor, & coasiliarius stiristi vices in terris geruntis , patriae adhuc potestati subiacere M.
179쪽
PRIVILEGIUM VILOrdinatatus Dignitas iam collata an reuo ripuit .
Q Vi Cardinatatus Dignitate decoratus fuerit, licὀt eo absente , & ignorante
euenerit, eius creatio reuocari, neque ab ipso Pontifice poterit, si Iaseni acredendum est,cui assentiri videtur Menochius: b sed Baldus e contrarium scripsit Conclusionem probare nititur Iason multis rationibus; potissima tamendetur, quia Cardinatatus est de Iure Diuino, quae autem sunt Iuris inuidi , absque grauissima, & urgentillima causa alterati , dc immutari non possunt i sequitur mi stellus. ae Et ad Cardinalem deponendum Sinodum esse congregandam. nec albter a solo Papa deponi posse scripsit Hostiensis, e subdens; in Carrinalibus tanquam maximis , qui o praeeipuaprVogatiua Diant , fatis aequum eia, Acut D-bortiparticipessent, aliquidsentiantpriuilegijs tilaris, inde erit, quὰd Papa non confiseuit excommunicare, nee etiampore i eundum quo am aliquem de Cardinalibus , oetii aliquodpraeceptum facere sine uiorum suoru ratrum consilio co fens . Haec Homensis, quem refert, de alios addit Maniredus. f Sed hanc Concilii conuocationem necessariam non esse , de solum Pontificem, consiliis aliis Cardinalibra, posse deponere Cardinalem , memplis comprobatur: Bonific his enim VIIIIacobum, Se Petrum Cars depositi; g Iulius II.Card. qui contra ea δε- ciliabulo Pisano interfueriint; Leo X. Card. Petrucciu; Pius IV. Card. Carinam,dc o detrum i Castillione, re in Consistoriis cum fratribus Cardinalibus communicata , deposuerunt, ut obseruat Parisius. b Et quia diximus supra, Cardinales reprisci tam Senatum Romanum, quo inconsulto Senatores puniri non poterant, pari r α.tione Cardinares non a solo Pontifice, sed a Coetu, de de voto aliorum Cardinalium deponendi erunt ita Decianus, i alias quidem multas ad hoc nrobandum adducens rationes ; de Alictus, A si Papa inquit procederet ad depositionem Car dinalis, quia citatus, ut veniret ad residendum in Curia, & non venit, Successor in Papatu debet reuocare talem priuationem. Sed quae forma seruanda sit. de quid. agere soleat Pontifex in depositione Cardinalis, ex Pii IV. I Constitutione colligi rotest. Hic , commissa causa contra Odetrum a Castillione in haeresim Ugono. ru in prolapsim S. R. E. Cardinalibus haereticae prauitatis Inquisitoribus in Romana Curia existentibus, de saeta de crimine, ex quo in iudicii ina vocabatur melius, diligenti inquisitione , eoque culpabili re rto, SummoquE Pontifici in Consistorio secreto relatione iacta, idem Pontifex praemissa eum alijs venerabilibus fratribus Cardinalibus matura deliberatione, ex unanimi eorundem voto consilio, dc a sensu , omnium ossiciorum, ac Dignitatum etiam Cardinatatus sententiam denique protulit priuationis, εο depostionis. Ad auctoritatem vero Leonis IlI. m Hostiensis, de aliorum dicentium in depositione Cardinalium conuocandum esse Concilium, quia , ut ibi legitur, Anastasius Presbyterordinalis B. Marcelli ab omnibus canonies in Synodo est depositus, et, quod Parochiam suam per annos quinque contra Canonum instituta deseruid dic. Respondet, de explicat ibi Glossator, n idest, approbantibus omnibus suam depositionem , quoniam solus Papa ipsum deposuit. Videndus est etiam Abbas, o qui est , quod Papa velut totiusticlesiae caput ex dispositione Diuina, & aniplissimae potetate , quam a Christo recepit, serest etiam solus sine Concilio deponere ex causa Imperatorem , licEt de honestate requisierit Concilium Innocentius IV. in depositione Friderici Imperatoris; p Zaccharias tamen Pontifex Francorum Regem Chil dericii in solus detoni mandauit, de Pipinum inungiatque in solium exaltari iussit; Bel armin. q de aliis hoc attestantibus: ex quibus concludit Abbas, putare stata, solum pontificem posse ex causa deponere Cardinalem . itaui non sit necesse co uocare Concilium , de si conuocetur, non esse necessatiam ipsius Concilii deposiationem , sed solum Papam sussicere; de hoc idem sentire Innocent. r affirmat, ali que addit viden. Illud autem sciendum puto, quod si in quocumque criminis reo condemnando
180쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XV. PRIVILE G. II.
obationes luce meridiana clariores requiruntur, id utique a maioritate rationis in deponendo, & conden nando Cardinali nec*isaratim erit: quamobrem Sylvester pontifex a sanciuit, ne Cardinalis Episcopus Dipitate priuari possit,nisi ra. testimoniis in iudicio talemni coram Pontifice conuiditas fuerit; Presbyter Cardinalis . Diaconus vero et r. testibiis probato. delicto damnandi sunt. inuis Abbas bdicat, tunc eo praedictum testium numerum necessirium , quando testes non essent omni exceptione maiores, hoc enim casu duo tantii satis erunt. Et hacAbbatis senatiam placuisse videtur urbano VI. dum septem Cardinales Clementi Vis. Antipapae clim adhaerentes saccis inclusos in mare demergi iussit, ut praeter historic , ex notas restre Gigas; e platina d tamen quinque tantam Cardinales in mare demersos, licEt septem in carcere apud Nuceriam detentos fiuisie dicit i in condemiratione etiam Calainalis Cares, , suis literis conuicti, &maiestatis rei idem Pius. IV. non congregauit Concilium, sed insututa capitali quaestione Cardinales o io' er est, Ciaconio teste . . Verum quamuis in crimine haeresis, si quando Cardi - nalis, quod Deus auertat, labatur, hae solemilitates non requirantur ex opinione , Glossae, squam resere Mansiredus; g Pius tamen IV. has adhibere voluit in coni demnando Odereo, ut dictum est stipra. Cessant etiam huiusmodi solemnitates, si Cardinalis matrimonium contrahat per v erba de praesenti; tunc enim dignitas Cardinatatus tanquam Clericatui annexa e xpirat, Rictullo teste; b de annis retroactis in contingenti ac heu dolendumo inen ante ciuium, & Principum suorum excidium in elix Mantua Viqit, Tandem si Cardinatatus Diisitas dimittenda sitit, yc coram Pontifice in Consistori ci instante uno ex Aduoeatis Consistorialibus dimittenda erit, Parisio i sie in re iante, de exemplis confirmante, nempe Caesaris Borgiae sub Alexandro VI Ferdi n andi Medices, stato V sedente; ac nos vidimus eandem formam seruatam a Ferdian ando Conraga, dum Paulus V. in Pontificali fulgebat solio ratque in aliis quoque ei ieetiit, de quibus vide, quae diximus sipra cap. 7. de Cardinalibus Diaconis, prope
Sed pulchra oritur quaestio. Assolent aliquando Romani Pontifices uno, eodem- qi re tempore plures creare Cardinales, quorum pars statim declaratur, altera vero ,ri scrinio pectoris Papae declaranda remanet: Iam diximus de iis, qui declaranturna tim: quaestio igitur erit de declarandis; an inquam isti reuocari possint, itaui non sirit amplius Cardinales, de propositum in mente Pontificis retentum evanescat ZEt quod non possint reuocari, satis probabile videtur argumentum, quia ad explendu mactum requiritur potentia,& voluntas, haec autem in casu noliso interfuerunt, qu ia nulli dubium est, in potestate Papae esse creare Cardinales; de voluntate etiam co tistat, quia licEt non explicet nomina, numerum tamen Cardinalium creatorum in in insistorio insinuat: quod autem semel placuit, amplius displicere non debet,ut in tet minis casus nostri constituit Corneus. h Vermino contrariam sententiam putove torem, quia propositum in mente retentum nihil operatur:& dum Pontusex dis. Dot publicationem, vehemens resulta praesumptio, no ndum bene firmam, & certami esse permnarum determinationem apud ipsum: & in sortioribus terminis adest Eissenti iv. Sanctio, I non esse scilicet Cardinalium creationem persectam ante receptionem Insignium, galerii scilicet rubri, &bireti. Nec obstant, quae se ibit Coi meus, quia in sua consiliatione supponit constare de expressa voluntate Pontia seis Pauli iii. per eius cedulam , imis seod D mini Cardinales quatuor Praelatos in ardinales assumpserunt, ut in principio consilii, & alibi saepe . Et sicit etiam ad deeisionem: Eminentiss. DCard Ginetius ab Urbano Viis in Cardinalem assumptus fuit, eum Abbreuiator de Parco maiori esset, Quod o tum per promotionem vacat, medio tempore, quo in Pectore Pontificis adnue publicandus erat, ossicium vendidisti sequuta publicatione, Cardinalis vicecancellarius, ad ςuius comm dum vacabat o ictum , asserens in eius praeiudicium alienatum sitisse, pretium petebati sed siit dictum non esse locum peritioni, quia creatio Cardinalis non est persecta, quousque sequatur publicario. Vide Alex. Q qui contrarium videtur sentire iee Ciaconium. π