장음표시 사용
181쪽
Exeommunieatis non impedit Gordinases in electione Papae.
E oinnannicati, Reeclesiasticis Censuris innodati a quocumque actu legitimo excita dunttir; Rota Romana apud Ludovisium. a Sed huiusmodi exceptio in Cardinalibus non militat, ubi Romani Pontificis electio ceIebranda erit; tum enim Cardinalis quamuis excommunicatus , & Censura ecclesiastica deuinctus ab electione Pontificis non excluditur; ita a Pio IV. b sui citum habes,& scribit Mans dus, e qui etiam addit, d quamuis eIectio Papae fiat in Ciuitate interdicta, hi hilominus valet. Puto tamen hoc priuilegium non esse concessum tardipalibus r3- itione Dignitatis, sed ne Pontificis electio protrahatur, schismatis quoque,& dissen- isonum cauis tollantur; quod ex lectura praedictae Pij IU. Sanctionis colligitur: de hi aperte loquutus est Clemens V. e in haec verba. Caeterum Ut et ea euectionemp dictam ed magis vitentur disse sones , O shi ata, qtio minor eligentibus aderis disdendiDetillas, dere imus, ut nuHus Cardinatium euiuslibet excommunica tioois , fu pensonis , aut interdicti praetextu a dicta valeat electione repellier vi dendus est Zabareti. f Alia flarte ratio asserri posset, quia licet excommunicati generaliter se Iminetur contra omnes , Cardinales tamen veIuti speciali nota dignit, non sunt comprehensi, ut ab Innocentio IV. I in Concilio Lugdunensi, sancitum .habes, ε scripsit Felinus. b i
Cardinales sunt digniores Episcopis in admis Iratione. commuis Episcopalis Dignitas magna sit, & tantum possint Episcopi, quantuFn
Papa quoad ea, quae sunt de efiicacia Coii secrationis, vel ordinis, ut notrat tali stator; i nihi Iominus tamen quia Cardinales ratione administrationis, quia uniuersalis Eeclesiae una eum D. Papa curam gerunt, a Promotis in Episcopos vilia tandi sunt, ita in Concilio Lat ranensi seb Leone X. h sancitum habes. Immo ita- ramentum fidelitatis, quod praestatar Episcopi iuxta Mimam traditam a Gregorioi I. I comprehendit etiam Cardinales, quia ipsi,& Papa Romanam constituuri Ecche - Dsiam , ut testatur Abbas , m ponderando illa verba , Ego N Episeopus ab bae hora in antea Adetis ero S. Petro, Sanctsque Romanae Eeelsae cte Sed nunquid Episcopus iureiurando teneatur tangre sacra Z vide, quae scripsit Glossa. n Et ad materia id redeundo, cardinales scilicet esse digniores Episcopis, ex ordine scripturae compς batur; ει hoc est argumentum in iure receptum : o in Prouinciali enim, qui est probatus a Sede Aristolica, Zabareth teste, ρ primo nominantur omnes Cardinet les, quam alis Praelati. Et D. Augustinus ad D. Hieronymum scribens, cuius verti refert Gratianus, q sic ait. Quanquam secundum bonorum vocabula, qu siam Ee-e a ofus obtinuit, Epimius maior Presbtero sit, tamen Augumnas in multis rebus I ieroumo senor est; cuius dicti rationem assignans Zabare ll. loco citato ait, tquia scilicet D. Hieron. erat Presbyter Cardinalis,& ideo maior Augustino Episcopo. E
De honore Cardinalibus exhibendo. A Ssurgere venienti, de salutanti honoris speciem esse scribit Cassaneus: ν Sideo Imperator salutatus a Cardinali in totum assurgit,cum tamen si ab aliis etiam Illustribus salutetur, parum surgat; quod priuilegium ab Angela Perusino Xobseruatum
182쪽
invitum leges, qui teliatur Carolum IV. Imperatorem a quodam Cardinali visitariun in totum asstirrexiise, summopere d- Cardinalem honorans; licet ipsie Angelus cicat. Imperatorem in hoc nimis curialiter se mili se . Veraim pro validitate pri iii Iegii notanda sunt quae Innocentius III, a Imperatori Constantinopolitano scripsit in haec verba. Hae autem si pruincer atte cret Imperatoria celsitudo, nonfareret, si permitteset Constantinopolitanum Patriarcham, mignun quidem, honora- hiis memistim Eecosis, iuxtas bellum pedum suorum in sinit ira parte sedere , aeum alij Reges, ct Principes Arcti episcopis , er Episcopis suis sicuri debent 2 reiis Vide etiam Mani redum. b Apud Reges vero tanto Cardina- latus Dignitas in honore habita est, ut omissis aliorum exemplis, Antonioltus Parutauicinus Cardinalis ,&Iulii II. Pontifici de latere Legatus ad Perdinandum Hiis a niae, & Ludovicum Galliae Reges Saonam imissus , incelebri illo Conuentu Legatus Apostolicus sacra micans Purpura medius inter Reges sedit, Uberto rogitetia teste. e Nee posse Cardinales renunciare honori sibi debito, itaut eius nomen in literis non exprimatur , assi at Gomesius. d
CArdinales etiam non Episcopi sacultatem habent Episcopalia deserendi in si gnia, minoresque conferendi Ordines, si Laudensis e vera scribit, & asse- clam habet Manire tum , s qui ampliat priuilegium ad collationem quoque sacrorum ordinum, g &hoc etiam voluisse Laudensem 5 affirmat ; sed in meo Codice de minoribus tantam ordinibus loqititur Laudensis , subdens, i Cardinalem non Episcopum posse solemniter benedicere, de hanc esse sententiam canon istarum fialti hoc etiam scripsit Mansi edus, I reddens rationem , quia presbyter Cardinalis , vel Diaconus, etiamsi nullum Sacerdoti j ordinem receperit tamen Glemniter benedicit. Et quoad collationem ordinum intelligendam esse de mitioribus, non aurem sacris, nedu Laudensis scribit,sed etiam Iacobatius, m S Ioann.Andreas. n
De collatione Beneficiorum. BEneficia vacantia per obitum familiarium Eminenti L. Cardinaltu ad ipsos Car
dinales viventes, qtior ani familiares suerunt, collatio pertinet: hoc priuilegium a Gregorio XI. Cardinalibus concessum affirmat Comesius, o di ab aliis Successoribus confirmatum. Neque hoc ratione care t , quia Cardinales onera, & ex-we nsas in familiaribus substentandis, alendisque subsiment, ut obserarat Rota apud Catadorum . p Neque in huiusnodi Beneficiorum resignatione soluitur an nata, nec literae expediuntur, eadem Rota resciente Verallo. q Tenentur tamen Cardinales resignare Beneficia suorum familiarium eis commendata, quia nisi derogatum sit concilio Lateranensi, currunt etiam Card inalibus sex menses a die commendae, ex eodc in Verallo. r Praedictis vero resignationibus consensem prae-ahant Gardinales per cedulas, quia regula Cancellariae, T de extendendis consensibus, locum non habet in Cardinalibus, ex eodem Vetallo, i qui rationem assignat, nam haec regula iacta est adtollendas fraudes, si aus autem non praesumitur in Card. Praeterea Cardinales habentes indultum tenentur seruare omnia, quae seruant ordinarii; unde sicut in Beneficiis patrimonialibus tenentur ordinarii illa conferre filiis patrimonialibus , ita etiam ad hoc tenentur Cardinales,Verallo teste u Indultum vero Cardinalis obstare nouae prouisoni Papae, quando in ipso Indulto adsit decretum irritans omnes prouisiones etiam Papyes, Veralliis x & vide Mohedanum. F Derogatio autem Indulti Cardinalis intelligitur, quando Indultum esset e Graordinarium, ut dixit Rota apud Puteum . α Sex vero limitationes ad Indulta DD- Cardinalium recenset Coarat' a & alia quoque videnda dicit apud Ger
183쪽
mon. a Sed qui nunquam In Curia fuerunt, non gaudere Indulto Cardinalium Mcedi solito dixit Rota Romana di iersorum . b De moderatione autem Indultoriam, DD. Carditi alium habes nonnullas Summorum pontificum Constituriones, nempet Pii V. e Gregorii XIV. d Pauli V. e Cum autem dictum sit, requirendum esse eonsensum DD. Cardinalium in resi- Α gnandis Beneficiis suorum similiarium, quaeritur, an sit requirendus ab eo, cuia defunctus erat familiaris tempore obitus, siue illius, cuius similiaris erre tempore quo Beneficium obtinuerat λ Et requirendum esse ab eo, in cuius similiaritate decessit, si prior Cardinalis obierat, qua morte non obstante, reseruationem regulae 3. Cancellaria: U Duvem Papae locum non habere, sed intrare fami liaritatem se- eundi Cardinalis, dixit Rota apud Seraphinum γ' reseruatio enim praedictae regula . intelligitur ad esseel im, ut ordinarii prouidere, & expectantes capere non ponsint, non autem ad effectum liberae collationis, qiuandiu adsit interesse alicuius Ca dinalis; quia in hoc decIaratur re la 3 o. ut requiratur consensus Cardinalis; & ita namine discrepante conclusum fuisse affirmat. Nec possunt Cardinales renunciare honori sibi debito, ut in literis eorum nomen non exprimatur, nec eorum consen- n . A sus in collatione Beneficiorum vacantium per obitum suorum familiarium requis WUOD A ratur, ut e uit Rota apud Bellameri gA n.. 1., .lia, Alternauuat Vero priuilegium Cardinalibus coneessum intelligitur illis uti volen . - - λώ, tibus , ut in radem Rota apud Achillem de Grassis B ubi etiam videre poteras mul-ή ta ad interpretationem Indultorum D D Cardinalium facientia i si tameit de I dultorum materia plara quis cupiat, Anastasitim Germonium A consulatiqui In- Ii. oia... 4-V Cδ α dς Ruvς re concessiim tanquam omnium indultorum ex
De rereptiones Iurran Benesciorum absentia non obstante C Ardinses etiam non relidentes in Beneficiis sibi collatis fructus de iure ab qupali' priuilso percipiunt; quia ius commune pro residentibus habet in
Ecclesiae seruitio existentes, ut est Honorij III. responsum Praepomo do Valeriis ιCardinales autem cum Romanae Ecclesiae, quae mater est omnium , & magistra , πλα omnium Ecclesiarum sollieitudinem gerit, n assistant, & ponderis partem dicis G aestus assumant, o veluti collaturales, & partes eorporis Papae,p satis est aequum
N c erohibentur Cardinales plura Beneficia retinere, & ad pluralitatem etiam D. Beneficiorum incompatibilium dispensari, dixit Abbas A post eum Felinus t 'ntes , hanc fuisse dolarinam D. Innocent u Uertam Abbas x sequutus H inensem ait, dispensatus etiam auctoritate Pontificis circa pluralitatem Beneficio rum sine cauta licὰt sit tutus quoad Ecclesiam militantem, non tamen Nuoad trium Deum: haec Panormitaniis; aliaque, ostiensis et vero ad Pr latorum nepotes sic ait: ea antvideant, que notantur He ere Clim vix dispensatiopi uralitate Bel eflcioruni n6rosit dici sine causa, cum per
φ . : Rug λει militantis Ecelesiae; hoc autem sine hone-- . .: 'Πvt-xWi pro suius substentatione sumptus non utique leues fiunt, praeceonti priuilegio i divultata satis est regulί, oui H - - coi .serunt, quae stribit Staphilem , ve- Ei Σφης 2ςψ' inllibu di tensiandum ad Beneficia requirentia residentiamsi -- ;- CR di Mi ti* non conueniat,habetur ex Constitutione si xii V. Abhis , nais ς' sexςΠd non sunt Ordinalibus Beneficia valorem. RQn excedentia,ex lateranensi Concilio sub Leone X e
. vςηφες ii Propter assistentiam cardinali exhibitam, illi- .itindu h MAἡ ' 'udianas distributiones percipere posit
184쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XV. PRIVILEG. II.
I sdimonem Episcopalem habere Cardinales in Ecclesiis , ad quas in titulati
sunt, sanciuit Honorius III. C. Presbytero Cardinali, & Capitulo S Laurensi in Daniata scribens . a Sed Baldus in Commentariis ad hanc Sanctionem declarat, Cardinales habere quidem iurisdictionem Episcopalem, ea tamen quae sunt Ordinis Epi&opalis non habere, nisi sint Episcopi; cuius sententiae sectatores habet Felinum b Imolam, e& inrisinin. d Et ideo habent etiam Cardinales sit, se pleno iure Capellas, earumquὰ institutionem, B destitutionem, Ecclesiasquc tales visit di ad instar Episeoporum , ex relino loco indicato. Insuper habere correetionem , & potestatem fulminandi Censuras ecclesiasticas,3 de alia, quae sunt iurisdictionis Episcopalis faciendi, indicant verba eiusdem Sanetionis, o ibi; eorrectionem ipsius Cardi ha recipientes humilitis , ct excommu i tionis, interdicti, Celsu pen sonii senteutias, quai tulerit in eos, ct Ecclesiis eo unim inuiolubiMὸν obseruantes erc. Cculationem quoque Beneficiorum vacantium in Eccleses Titularibus spectare ad Cardinales Titulares, voluit Sixtus IV. Gomesio, di Parisioa testibus. Sed longe antea Dionysio Papa hoc Cardinalibus permissium, quae Baronius 5 scribit,
indicare videntur; Dionysius autem sabus est Pontifex anno 26o. vixitquὰ ann. 1 o. Panuin in chronici Et hoc priuilegium extenditur eciani ad Beneficia vacata priuinquam Caninales possessionem Ecclesiarum Titularium adepti fuerint, nam DD. in Cardinales non subiiciuntur dispositioni regulae 2. Cancellariae, quae hodie est re-ia gula 3. nam secunda regula addita est de nouo a Gregorio m. inter regulas Cancellariae, licet illam antea Paulus V. secisset , ut aduertit Roderig. sada; i qui etiam addit, k hanc tertiam regulam tria Beneficiorum genera reserarare; sed ad rem nostram tertium, & vltimum genus facit, nempe omnia Beneficia' uomod eumque vacantia p8st obitum Episcoporum .&aliorum , ad quos collatio pertinebat . itaut toto illo intermedio pertineat ex hac tertia regula ad Pontificem, & sub hae regula non sunt comprehensi Cardinales , ut dixit Rora apud Seraphinum . ISicilii nee ligantur Cardinales sub dispositione Sanctionis Boni iacit VIII. m quaeautum ei h , Episcopos,& alios Praelatos, antequam ipsi habeant literas Apostoliueas stiper sua prona tione, non posse administrare , nec ab Ecclesia tanquam praelatos recipi ; cuius quidem sanctionis meminit Abbas n haee inquam si cito Ca D dinaleg, non comprehendit, ut dixit Rota apud Seraphinum. οVerum quod diximus, Cardinales habero priuile tum conserendi Benescia Ecclesiarum , ad quas sunt intitulati, scias, cenare priuilegium, quando Cardinales absunt ab Urbe; tune enim veniunt sub reseruatione. Apostolica ex segula iam . hodie 8. Cancellariae, quae loquitur etiam in Ecclesiis Patriarchalibus S. somnis I teranensis, Principis Apostolorum, S. Auriae Maioris; dc hanc reseruationem a Nicolao V. primo editam scripsit Gomesius, p quam postea alii Pontifices nedum si quuti sunt, sed illam protulerunt ad omnia Beneficia vacantia in Ecclesiis Titularibus stante absextia ipsoru Card. ab Urbe;quetniadmodii reseruata sunt etiam Beneiacia vaeantia in Ecclesiis Episcopalibus Cardinatatus Dignitati annexis eo de iis est Mandosius q Verum hanc reseruationem non esse extendendam ad Clerica . , &E Belleficiatos in ea non expresses, sed tantum ad Canonicatus, & praebendas e dignitates, personatus , & ossicia expressa , dixit Rota Romana. r Quod autem diximus, hanc reseruationem extendi etiam ad Beneficia vacantia in Ecclesiis rei scopalibus Cardinatatus Dignitati annexis, nempe Ostiensi, Porti ensi, sabinensi, Albanensi, Praenestina Tuscillana;&quare haec reseruatio ad haec quoque Beneficia suerit extensa, docet Roderig. dera cada. fSed quonia ex Titulis DD. Card. nonnulli Monasteria,&Conuentus Religiosoru habent annexos, veluti S.Crucis in Hierusalem, S Eus bii, S. Petri ad Vincula, S. Mariae de Pace, S. Mariae super Minervam, S. Mariae de Populo, S. Clementis, S. Augustini, S. Mariae Angelorum, S. susannae, SCeciliae S. Petri in M'nte aureo, BasilicaeSS. duodecim Apostolo: ani, S. Maria in Ara C li, Mariae nou M Cosm dc Damiaici,
185쪽
S. Hadriani dec. Oritur dubitatio, quam habeant Domini Cardinales in istis Ecele siis iurisdictionem, quamve in Monachos, & fratres potestatem λ .Hanc quaestio nem excitauit Malidossus a & respondet nullam habere iurisdictionem , α pote satem ii. Monaelios, & Religiosos viros, alioquin essent Flura Capita, videlicet Abbas, Minister Generalis, 3e Cardinalis Titularis, qui in totidiam, & principaliter
haberent iurisdictionem . Verum pace tanti viri huic rationi non acquiesco; nan videmus, aliquando Monachis, ta Regularibus attignatos Cardinales Protectores , penes quos resider aliqua iurisdictio , vi dicemus insita b di tamen non dicuntur M. nachi, & Regulares habere plura Capita : Aliam propterea rationem assignandam esse puto; i. e scilicet quando in eadem Ecclesia, Monasterio adsimi Cardinale, Titularis, de Protector, oriatur inter ipsos occasio certandi de iuri Hicctione, quia . tunc vere essent duo Capita in eadem Dignitate , & Ordine pariar se ideo videmus Protectori commissam curam Monachorum, & Regularium, Titulari vero reserua tam superioritatem, & preeminentiam in Ecclesia, ut ibi sacra fiant, &: quae ad On cipotentis Dei cultum pertinent, reet E serantur; & hoc puto verum in Ecclesiis Monachorum , & Regularium . In aliis vero Ecclesiis Cardinales Titit ares habere plurisdictionem . ita ut si in illis, vel ala corum ministris, & inserui ctibus aliquod commieratur delictam, huius cognitio ad Titularem pertineat; quod absque ullata difficultate procedit in Archipresbyteris S. Ioannis in Laterano, S. Setti. S. Mariae Maioris, &.Titulari s. Laurentii in Damam , qui est per Vicecancellarius, pro ter specialia, quae habent priuilegia, de quibus infra dicetur: sed in aliis Cardina sibus Titularibus stylus, & obi eruatitia subsequuta contrariu demonstrant, Maii dosius o per decem , dc octo annos, quibus Tribunalia Vrbis expensus suit, num quam vidisse Cardinales Titulares indistincte iurisdictionem exercentes in i mines, bona, O res suorum Tinatoriam, &Ecclesiarum amrmat. Sed iurisdictionem in Ecclesiis Titularibus habitisse Cardinales octingetatis ab Iunc serme annis, Ioannis huius nominis VIII. Constitutio de iure Cardinalium , quam Baronius d in Vaticanae Bibliothecae monumentis extare scribit, non obscure de- monstrat; cuius fragmentum ex codem Baronio damus Itemquὰ ex non ratW Inti Constitutione sis in men se , C tio amplius, velapud utam, velit m Tutimur. sue epudi am , et I iugum Diaconiam, siue apti alias quaslibet Ecclesias et os eonu ni re mandamus, ct ob vel iram, edi inseriorum Clericorum Uit.:m, er mores, or
ta amputanda, Clericorum quoque, ct laicorum quaerimonias, qua ad nostr m iudicium et tinent , quantum tritotes, definiendas: issippe evm serat nostram mansuetudinem Mus, ita 6 vestra fraternitate eptusini eniorum, qui beodem causarum ne eotia diiudicabant, et rcissitu mon gerere cereum basemus be. r. It m Monaseria Albatibus viduata, , Asiatum nostra praecedente eonscientie , Usti Iitutionem his, quisent inter nos, vel fuerint Monafricae intimonis disponenda committimus. P er fom Duaeinem autem Musarum , ct Clericorum , earundem disiplinam , siue Iaicortim quaeri nonias Asmendas , bis in besdomada ad faero-yonfestim Palatium, iuxta deerela raedecessoris noIbi Leonis IV. Cos conuenire mandamus . Item sancimus de Parocbys no Liris, quantumquὰ Pontifici congerit, Ponti ali bene meio tras in perpetuam pessi ire, in principalibus Eoco,iis iuxta primatum vesaeae consecrationis vicissim O cra Diuina peragere, dr eoruna oblationibus , fluasemper Cardinalium Diaconorum risa consuettidine , aequalia participare tam propter usum os um, quam in Eoo arum v Irarum Iuminarium conci nationes . Huc usque Ioannis VIII. de inte Cardinalium consututio, a Baronio , ut diximus, relata ESed & charitatiuum subsidium ab Ecclesiis, & Titulis sibi assignatis , S: subiectis petere , ac exigere posse Cardinales , cum habeant in eis iurisdi 'ionem Episeopalem , scribit selleiacinus e videndus. rit etiam Zabareti. f numquid Cardio alium potestas sit in communi, puta in toto Collegio, vel in singulari cum iurisdietione λ & utroque modo i esse ait j in singulari quidem circa casum lioserum, in Capellas sibi subditas ratione Ecelesiariam Titularium ; in communi vero talem habent Cardinales, qualis in iure permittitur, ει hoc maxime est determinatum Sede vacante: haec Za reli.
Nec ignorandum ruto; si in Ecclesia titulari alicui ta Cardinalis reperiatur alius
186쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XVI. PRIVIL. XV. 169
Cardinalis in possessione conserendi Beneisia talis Ecclesiae, & quaeratur, cui sietandum mandatum de manutenendo in d. possessione conserendi; utique illi con-eedendum erit, qui est in possessione etiam per Unicum a tum : ita decisum est in . - . 2 a Rota Romana a ad fauorem Cardinalis Montalti Vice cancellarii contra Cardina- -- isti A lem Madrutium Titularum S. Thomae in Parione coram I P. D. Pirouano. pM . . t. d.
POui ex si reddatur inbubilis, Carrinalis in admini batione .
adiungitur. SI Romanus Pontifex, aliquo superueniente impedimento, reddatur inhabilis ad substinendum onus, 3c regendum Imperium, unus ex Eminentiss. Ca dinalibus eligendus erit, qui nouus Hercules in Orbe substentando Athlantem subleuet, & cui uterque gladius iungatur in semore; Ita Iacobatius, bd post eum Mansiredus . e Si vero quod Deus Vertat pontifex caperetur ab ho - - φρ stibus, nec voluntas eius intelligi posset, tunc primus Cardinalis Collegii, vel ipsum p - , , ' Collegium administrabit in iis, quae non possunt commode reseruari, quousque Ponti sex reuertatur: colligitur hoc ex iis, quae scribit Zabarella, d dum varios assignat modos, quibus hisma inter Vrbanum VI. & Clementem VII. tolli posset . a eos iso . Verum si Cardinales inter sedissentiant, & controuersia inter ipsos orta sit, tunc a . esse conuocandum Concilium, ut Administrator in Ecclesia Dei eligatur, scripserunt Iacobatius , e & Mans redos. f Sed dicat Iacobatius, quis conuocabit huius-- modi Concilium, cum non possint Cardinales sine aut horitate Papae conuocar G M. M.ta Concilium Z Respondebit sertasse, hoc casu voluntatem Papae verosimilit Et praesumendam, ne Ecclesia Dei destitueretur, praesertim quia hic tantum agendum esset ide eligendo Administratore, quousque Papa reuertatur. Sequuta vero electione huiusmodi Administratoris, gesta per eum vim, dc robur habere debent; prout a Collegio Cardinalium sancitum fuisse legimus anno i sar. tempore Hadriani VI.l qui absens ab Vrbe in Pontificem electus, ne tempore absentiae Ecclesia Dei ali, ouod ferret detrimentum, Collegium DD. Cardinalium vicem Papae gestit, man- clauitque Auditoribus Rotae, ut ius redderent: &Commi iliones uiarum per si naturam de more factae signabantur in haec verba. PIacet acro Cardinatium C I gloseo, ex nominati in Papam nomine. samen se teste. Iouius is autem haec si, insuper addit. Nee- ab electione Pontificis Hadriani scilicet Cardina- ut 0. suo: D Ies, ne quid detrimenti Respubctica pateretur, Triumuiros auctoritate Ponti H Gn- D ' --Πituunt, qui mens Duo eum imperio ex triplici Senatorum ordine forte ducti, paris, 'er belli negoci' νῖnt; ij in Vaticano Pontista in parte edium cuncta administra- is,. 'bant. Ad propositum autem quaestionis initio positae, de Pontifice scilicet inutili ώ iis ni reddito, vel o capite infirmitatis, vel haeresis, vel dementiae, vel si capiatur, & V detineatur ab hostibus Ecclesiae, quid agendum sit per DD. Cardinales, videatur Iacobatius. iAt si Pontifex ab Urbe discedat, Cardinale hic de later Legatum relinquit, prout sem pluri' factitatum ex historicis liquet; & vltimo loco a Clemente VIII. Ferrariam,de ad alia loca profecturo, Ini m Aualos S. RE. Cardinalem eius de latere regatu relictum fuisse, & viventium adhuc memoria, &eiusdem Pontificis Constitutio ιξ κE dei nonstrant.
187쪽
Legari de latera ex collato Cordinalium toni, im eliguntur . SI Iugatus de latere eligendus erit, hic ex Purpuratorum Patrum Senatu de
sumendus erit ita Gemionius a post alios; & hoc eis nomen inditum affirmat, non ob id solum. quod unum sint corpus cum Summo Pontifice, eiusque in rerum administratione quaedam membra, & filii, ac fratres vocentur; v rum quia de latere ipsius Pontificis quodammodo prodeunt, de quasi diuelluntur, ut 'loquitur Abbas. bForma vero seritanda in electione Legati a latere uberiimὰ legitur in Coerem niali Romano ; e nempe duo requiri Consistoria secreta, in primo Pontifex cxprimit causas, propter quas videtur tibi necessaria Legatorum creatio,&persol astanto muneri aptas nominat, quae nominatae Consistorium exeunt, quousque a caeteri Senatoribus comprobentur, mox reuertuntur ,& gratias tam Pontifici, quin alijs
Cardinalibus agunt: adueniente die prosei lionis, secundum fit Consi sitorium secretum, & in sine exiens a latere Pontificis deducitur ab omnibus Cardinalibus ordine in similibus seruari solito extra Portam Civitatis, ibique post gratiarum actiones , omnes osculatur Cardinales, & in pace proficiscitur . Quam sormam ter seruatam . vidimus in Pontificatu sempiternae memoriae Urbani VIII. Primo dum Eminensis ac Reuerendist D. Franciscus Cardinalis Bamerinus bellorum motibus , ac inserit . cis Italiae vexationibus exigentibus in Galliam,& Hispaniam Legatus a latere anno Iubilei isas. missus fuit c Secundo dum Eminenti si ac Reuerendiis. D. Cardinalis, Antonius eius germanus stater, &ambo eiusdem Pontificis Nepotes ad Sabaudiae Ducem, aliosque Italicos Principes,nec non ecclesiasticarum Copiarum Legationis munere functus est. Ter i5 dum Eminenti A. ac Reuerendist. D. Cardinalis Martius Ginetius ad pacem inter Reges pertractandam ab eodem Vrbano Coloniam transmissus fidit. Et morem hunc in Proconsulibus, ερ Praesidibiis quibus Clem. IV d Legatos a latere aequiparari censet) ad sibi assignatas Prouincias Roma discedentibiis a veteribus Romanis deduci consueuisse testatur Rosinus e in haec verba Recta adpo tam Vrbis ibant, ad quam Oeteri in litui altitati, inde aut eo inuo, amicis ora eii causa aliquanto si patio prosequentibus, ac benὸ ominantibus, in Prouinciam iter ingrediebantur, uti qui negotij in Urbe haberent, ad I bem per aliquot diri, aut menses manebant, quod cum imperio in Urbe esse non possent. Haec R
Versim mos hie non semper, neque cum omnibus a latere Legatis seruatur, sed in iis, qui magis proprii, verique Legati sunt, idest Oratores, in quibus maior industria, prudentia, doctrina, & experientia requiritur; ideoque solemnioribus caeremoniis, ut diximus, creantur, laterisque Pontificii honore insigniti discedunt. Alii Vero hoc Dignitatis titulo cohonestantur, ut mittantur ad tuendas,regendas,ci administrandas Sedis Apostolicae prouincias , uti Auenionensem, Bononienscinia, Terrariensem, Flaminiam, Picentinam, Vmbriae, Patrimonii, veteris Latii, quod hodie Campaniam vocant; hi enim solo Pontificis verbo in priuato, ut aiunt, C si storio Legati declarantur, neque ab aliis Purpuratis deducuntur, ner exire Vrbem patim tenentur . nec Crucem, nisi cum in Prouinciam sibi decretam venerint, cringunt, etsi ius erigendi non illis videatur deesse. Utque magis explicita Legatorum nothi habeatur, sciendum cst, Legatos esse in triplici differentia resti enim sunt Legati a latere, de quibus diximus, de hoc Dignitatis nomen solis Cardinalibus conuenit, quorum ossicium describitur a Clemente IV. Pontisce f in epistola ad S. tit. Sanctae Ceciliae Presbyterum Cardinalem Apostolicae sedis Legatum, ut scilicet iii Prouinciis , quibus committitur Legationis Oiscium, evellant,&dissipent vitia, plantent, sue aedificcnt virtutes; dc inclius a D. Bernardo ad Eugenium. g Tases tibi expedit i u Legationem mittere, qui mi si post aurum non eant, sed Cbriuiam sequantum per quaesium Legationem non a tiament, nec requirant datum, sed feuctum , qui Ectae as non spolient, sed augeant. qui Retibus Ioannem exbibeavi, A rapti' M'seninor nicantibus Pbiures, HeLam
188쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XVI PRII IL. XIV. i i
idotirris, Hinsum avaris, Petrum mentientibus, Paulum P bemantibus, ne eo-trantibus Ebritium , qui Culum non pernant, sed docea i , diuites non palpent, Bd terreant, pauperri nona Neot , ea fouean; , minas Principum n paveant,sed contemnant , fanis prouideant fras , nec inui μος alienin ; quorum sermo sit ratio , A qtiorum vita insula, quorumpi sentia graua, quorum memoria in benedictio O; qui se amabile praebeant no=; Terbo , se opere, reuerendo e aectu, non fas ta exhibeant & alia multa prosequitur D Bernardus apud ipsim videnda. Nec ignorat. da sunt, quae Petrus Damianus Cardinalis, & Apostolicae Sedis I digatus a Nicolaia IC Mediolanum missus circa munerum receptionem egerit, dc scripserit, a Baronio a se cibis ii Card. relata. a Secunda Legatorum species cst eorum , qui Legati nati dicuntur: μ auri. io, V. lii si inti quibus ex Archiepiscopali Dignitate competit Legationis Officium, hoc est tu. iss. ω. E. earum Metropolitanarum Ecclesiarum, quibus praeficiuntur, quales fuerunt in magna Britannia Eboracens , & Cantuariensis, in Gallia Rheniensis, in Italia Pimus; qhomini longiorem explanationem, cum ad rem nostram non pertineat, omittendam duximus; nonnulla tarnen petenda sunt i Germonio. b Nos ad tertiam Ie- ἡ δεῖν ceri B gatorum speciem transeamus, quam ad supremo, Principes ,& Respubliea; sedes Hi p. x - . Apostolica mittit verum apud Romanam Ecclesiam non Legati, sed Nuncii, de quibus nunc loquimur,appellantur; cuius rei rationzm reddit Germonius, e quod scilicet haec dictio, Nunciu,, idem importet, ac Legatus, dc graecὰ Angelum significet cum igitur rerum omnium parens Deus pro Legato , Nuncii, siue Angeli nomine utatur, absurdum non est, Romanum Ponti fecin eodem titulo quos mittit nuncupare. Eiusmodi obeundo muneri prophanos quandoque, etsi perram , homines c Iaicos vocant λ a summis Pontificibus praepositos tui sic constat. Clemens quippe V1 1 i. dum Hungarii rurcis vexarentur, ut belli ratio Christianis constaret, P lensium Ducem Lotharitim in Illiastrissima Comitum similia propagatum, em si umquὰ virum ad Rodulphum Cassiarem Germanosque Principes ablegauit. Huiusmodi vero Nuncii nullam prorsus habent auctoritatent, qitim ex Pontificis Diplomate, vel ex literis, quas Bullas vocanit, concessa appareat; & ideo constituunturali mando cum facultatibus Imatoriant a latcre , ut ex Germonio ae liquet. Quae vero sint Legatorum a latere facultates, nedum ex Petro Gregorio Thol sano, e de Germonios cognosces, sed ex summorum Pontificum Constitutionubus innotescit: habes enim Innocenti j VI. g Pauli rii. O & Clementis Viii. iConstitutiones. Quae vero iisdem Legatis denegata sint, de Sedi Apostoli reseritata; quando, Je ubi suam exercere iurisdictionem, & facultates valeant, quomodo, & quando expiret, docet speculator, k ac Tholosanus. I illud autem silenta dum, iurisdi, filonem Legati i latere non expirare per mortem Pontificis , m tum quia est Iudex ordinarius , n tum quia est Legatus Sedis Apostolicae, quae nunquam morituro Procedit hoc, quando res est integra, quando scilicet in Oricio,&exercitio Legationis exilut: nam si ab Vrbe,& a Pontificis latere nondum discessit,utique Legatio expirat, ut Iulio Latior. p placet. Insigni is vero, & ornamentis P salibus, &Apostolicis uti Legatos a latere, equo scilicet albo, calcaribus deauratis, non solum si ultra mare mittantur, sed etiam citra, affirmant Scribentes relati a Parisio; ρ ut vide Mani dum , r qui haec priuilegia ad Legationes trans mare restringit. Tandem si moriatur Legatus in lesetione, vel itinere, ubi tumulandus sit, docet hau Sumptus vero funeris, de impensas quis ministrare debeat, dicemus infra priuileg. 38. Quid autem si Cardinalis Ξ principe laico requiratur, ut Legationem suo nomine ad alium Principem, etiam Romanum pontificem suscipiat, numquid apere, illaq; fungi debeat ncgative respondeas; ita enim prudentisin is vir Guglielmus de hstouteuit Cardinalis Rothoniagensis a Carolo Francorum Rege rogatus, ut una cualijs, quos Romam mittebat, Legatus ire non grauaretur, respondit, nec deberri nec solitum esse Cardinalem,nisi pro Romano Pontis , Legationcm accipere. Federicus quoque Romanorum Imperator peicias i Nicolao Card.S. Petri ad Vincula in Ge inania tunc agente , ut Legatus suus Conventui Ratisponensi interesset, ob causam ridet indicto, rc spondit Cardinalis, id tibi, nisi concederet Pontifex, nullo modo licere; nec antea Imperatori a sensit, quam scriptum esset Nicolao V de concessio im petrata, ut Cardinalis Papicnos i testatur in epistola apologetica apud Cardinales dimisso Consistorio contra Ioannem Cardinalem Attrebatensem, videnda. Y et PRI-
189쪽
cardinalium lites solus Pontifex appellatione rem O dirimit. DIctum est Lm a s E Cardinales in locum Senatorum Romani Imperii sue
cessisse; nstat tutem ex Zenonis,&Archadii Imperatorum fanistione b , natorum Clarissimorum virorum dissutia,& lites coram Imperatore decidenda es se, ' haec verb alte/ius iudieii nisinoni pietatis huiusmodi e cogniti nem paulo thsta. Adeo autem tantarum honores Dignitatum uti mus aram Otivi nefaero q i cognitori no bolostquam crimen fuerit patefaciam contre hui modi viro vel eorum V antia uiuendi aliquid conceda tu Daetitialem est GAlia multa de Sena orum,d: Cla risii morum virorum dignitate, praemine a cor hostes e Imperatorum Sanctionibus in usum coi eois a Iustiniano ἐHic igit*r notus ni fallori ratione Paulus iv poni. Max decreuit, lites, de usis inter s. R R C rdinales quomodolibςt vertentes a solo Roma; o pontifice appcllationς remota de dendas esse. Sunt enim Cardi uales Deo dicati, ab omni te rς norum Prin i pum potest/te empti,&immu es, ex latE deducti per Roduli bu pera e es solum Pontificem, cui nemo in ferris si perior extat, iudi in agnoscuntri uio Cherubi nostςste, qui Vt quaestionem ab ipso excitatam ibi soli a praedictam seri rationem, quia scilicet P pae nemo est superior, id appeti tio a sententi Papae non datur, quia a superiore ad inferiorem interponeretur contra silistantia ipsius appellationis, ut dixit stola nona ana apud Seraphinum . s Squpram quoque indagationem per tormenta quaerendi, quemadmodum Diocletiano, & Maxim Imperatoribus h a clarissimo homine submouerunt, pari ratione a Cardinatatus Dignitate reppllendam eo asserendum est. Insuper nedum in Urbe Cardinales hoc priuilegio, ne scilicet a quouis iudice om no Pontifice excepto iudicentur,gati dere debent, sed etiam in qualibet Prouincia, de loco existentes; prout Senatoriulius concessum suisse a Gratiano, ac Theodos i legimus Sed di quae Valerian. &Gallie n. h rescripserunt, hic resstrre lubet. Nemo Praefeectui bi citra praeceptio-nὸm, vel lentiam nostram fili muneri bi g t Senatorem: nemo Curiam nos am manipulset iniuria; Si quid enim senatori apraeditis Dii nitate fueri orte mandandum , nostro id iudicis referuandum est. De Senatoria Dignitate nonnulla refert Iacobus Guther. I videndus; roffuci ea im ad Cardinatatus Dignitaten reserti.
p R. I VILEGIUM XVII LDefucustare te iandi Caiatnasibus concessa.
o Egula est, non posse Cardinales testari, nisi Pontificis Summi praecedat licentis,quod in Lateranensi Concilio in siil, Al andro III sancitum habes, Nabeodem Pontifice hoe idem Visiliens Epistopo rescriptum leges n in haec verb: omissis aliis. De his, quae ro ratione Ecclesiae perceperunt , nuitam de iure possunt facer/ te tamentum: de idcm quoque pontifex hoc etiam statuisse in praedicto Concilio Lateranensi affrmat. o Et hanc testandi prohibitionem ad pias quoque causas extendendam csse voluit Pius IV. ρ &alia multa ad rem congerit Sarmient qVerunt si reperiatur testam cimina antiquum a Cardinali conditum licet de licentia Pontificis non appareat, hanc tamen praecessisse , S Cardinalis dispositionem de bonis aliunde, quam ex redditibus ecclesiasticis quaesitis praesumendam esse, de ita substinendam, assii mant Aretinus, de Alexander, qui consulti super validitate testamenti conditi a Card. Eiccardo de Senis, uno ex Compilatoribus libri se, ii Decretalium Bonifaci' viai. mandante, ita responderunt, eosque reserunt de sequuntur M litica , t de simon de Praelis. uPoste etiam Cardinales in suprema voluntate disponere de stipendio illo, a summo pontifice Cardia liti j Micri intuitu cis concesso, ex eo quia stipendium hoc non tribu -
190쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XVI PRIVIL. XVIII io;
tribuatur ratione alicuius Ecclesiae, sed conteio platione persens eorundem Cardinalium, qui Pontificem ipsum in regimine vitaliteria is Ecclesiae consilio, & ii id. stria adiuuant, voluit Didaciis Couarruvias: a & pos elim tenuit Cardinalis Mantica . b Sed de liberalitatein m ercere de hoc etiam stipendio, considerata Cardina- latus Dignitate, testatura ira litellus, o incitus auctoritati Pauli I. C. qui Principis tutori pro dignitate natalium pupilli aliquid donare permittit ; quod etiali ita scribet ites ibi conampniter tradunt. Imo&succedendi ab intestato etiam in ii supendio Cardinalium haeredibus i ermissum voluit Rota Romana apud Veralium, equi praemissis quibusdam capitulis a Leone X. &Cle in lite VII. Liper facultate testandi Cardinalibus concessis, quaerit, an posita huiusmodi facultate, haeredes ipsorum Cardinalium succedatit illis ab intestato / absolute loquendo, in struct bus scilicet Beneficiorum ecclesiasticorum negati tu respondit: in iuribus vero, & yx
uentibus Cappelli ut ipse loquiturin habpre locum capitula concessionum Leonis tata Clementis v situm quoque est: ex dispositione Iulii HI. f qua cautum habes, mictus Be
neficiorum tempore obitus Beneficiatorum quamuis maturatos , sed non actos heum effectu, etiam spontὰ oblatos, non ad haeredes, sed ad succes res in Denetaciis spectare ; quam quidem Sanctionem a Summo pontifice Vrbano VIII. confirmatam filisse dicunt; an inquam haeres Cardinalis habentis a Papa facultatem testandi, cum clausula, non obitanti comprehendatur sub dispositione dictae Conuitur nis Iulii III. de negative respondit Rota coram Lancellotto g ad fauorem haere iii q. Cardinalis de Rubeis contra Episcopum Papiensem ; quain quidem Rote decisionem restit Mathis Antoninus, b qui tamen de erminationem hanc non
At si concessa sit Cardinali facultas test di. quamuis in dispensationibus non sat extensio, poterit nihilominius Cardinalis hic etiam codicillare, ut aiunt: ita voluit Simon de Praelis. i Et ad donationem quoque causa mortis, cum sit quid minus
testamento, exteriait Moneta. st
Sed concessalicentia testandi, an haec per vini cum actum extinguatur3 multi multa dixerunt; sed ego Hieronymo Gabrielio I adhaereo, diccnti, semel, atque , , iterum respondissς, & semper iudicati irum, nee posse sibi pers uadere virum alicuius iudicii negare posse, quin, & ςoncedens, Scimpetrans hanc licentiam intelligat ,
de eo testamento, cum quo impetran decedere velit, non. de primo, & consequenter non posse primo testamento consumi e luctum gratiae et idemquὰ senserunt Na- uartus, net S Rodericus: n o o Ca 4. q. iEt habere Cardinales priuilegium testandi iure militari, voluit Cad. Albanus, o in quem rcfert Hieronymus Maias edus. pPosse etiam Cardinales legam usque ad summam scutorum aco. Archi constaternitati Consulonis nuncupatae in urbe, pro redemptione captiuorum, & ita ad pias calicas, Sixtus V edixit Cum autem dictit in sit supra, posse Cardinales disponere de iis, quae contempla-i tione Galeri Cardinalitii concessis sunt, in quorum numero comprehensa videntur . - iramenta Capellae, siue oratorii, quae in propriis Aedibus Cardinales habent, nec non pretium Anni ili in assiimptione ad hanc Dignitatem dari soliti: Sciendum ta- snien est, harum rerum dispositionem Cardinalibus interdictam, de in iis Cameram lom. . tu iis Apostolicam succedere, ex Iulii III. Sanctione. U Hodie autem in pretio Annuli t De q- succedit sacra Congregatio de propaganda Fide, a Gregorio m. huius Congregatio Lis Indututore sancitum . fDenique si quaeras, an consanguinei elericorum illis succedant ab intestato in quotidianis distributionibus λ Ioannem Petrum Mone in t consule . Et si succedant in istis quotidianis distributionibus, & in aliis fructibus Beneficiorum, per Ca
dinalem , dum viveba , possessi, rum, teneri consanguineos ad impensas funerum . ipsius Cardinalis, voluit Decius u quia impense se inertim se mi rex haereditate desumuntur , & absurdum esset, haeredes habere ex priuilegio Paps, ob facultatem . . scilicet testandi Cardinalibus concessam, . bona proiicnientia ex Beneficiis, ec grauare successores Beneficiorum in expensis, ut ipse Decius ait. An autem titulus Codicis, de his, qui si in te iam. ad cripseri habeat locum in similiari Cardinalis, qui de mandato Domini scripsit testamentum, dc in eo leg tum ad sui fauorem vide Iacobum Gallum I. C. Neapolitanum . x v i. PRIVI