장음표시 사용
271쪽
manu regia, ae appellatione remota procedere,ut in Constit. Pii IV. a Praesumitur autem contradius laesitius, si forma data ex Constitutionibus Apostolicis , siue de iure iii contractibus praefinita non fuerit obseruata, ex itire canonico, b Romano, e &Rota. d Cessat autem l fionis praesumptio,sia situro pendet euentu, issio enim inspicitur sol una tempore initi contractus:ex iure ciuili, e Αymone Crauet i qui citat, Rota, g & Cherubino iuniore . bCamerarius,& Clerici Camerae avocant ad se causas interesse Camerae conce nentes ab omnibus Tribunalibus, & Iudicibus etiam Cardinalibus, sine alio Papae mandato, cum secuItare inhibendi subeensuris, Stroenis; nisi Commissio adsit subscripta manu Papae, cum derogatione Constit. 31. Pij IV. tona. a. pag. 3I. δέ Cle mentis VIII. Constit. 6s, tom 3. pag. yo & ρῖ. ubi in S. 38. & seq. habes,Signaturam iustitiae Inon rescribere in causis Cameralibus,& ab ipsa Camera cognoicendum, an causa sit Cameralis. Camerarius est exequiator priuilegii concessi .s Clemente VIII. Universitati hebraeorum circa pension. cs domorum eis Iocatarii ni, & in hoc vide Cherubinum iuniorem, i qui particulam dictorum priuilcgiorum Ponit tom. g. pag. 2Ο. facultatem quoque habet Camerarius circa venditionem pignorum hebraeorum,ac eorum frinctus, cognoscendi priuatiue quoad oni nes,ut in Motu proprio eiusdem Clementis V I. K diuedam tamen sunt Camerario interdicta, nec sine licentia Papae is exequi v
let, videlicet . Licentias sceirerandi, medendi, duas uxores habendi, sinagogas erigendi, nummularium, seu hancheroitum exercendi hebraeis concedere non potest. I tr nos, aut monetas reprobatas ad Urbem deserri non concedit. 6. I s. A concessione moratoriarum , siue dilationum contra prohibitiones summorum Pontificum abstinere debet. 6. IS. Salvos conductos. seu cedulas, non gravetur, nuncupatas ad impediendam exequutionem mandatorum aliorum Iudicii in non concedit: in saluis conductibus vero pro naui, aut alijs qiuibusciamque non potest apponere clausulam , quod nona molestetur ex cauta etiam Religionis, nisi eadem causa cum Romano Pontifice col- Iata. g. 17 Tractas frumcntorum, aliarum q. rerum tam annonam, qtiem grasciam concer nentium, nisi certa leget seruata, concedere nequit, ut in b. I 8.
Extractiones vero praedictorum intra quadraginta milliaria a Prςsectis annonae,& grasciae, sub nominc tamen, & sigillo ipsius Camerarii expediuntur. b. I9. & 2 O. A licentiarum concessione, cmendi scilicet frumenta, &alia supradicta, ac etiam illa in solutum accipiendi abstinere debet. g. a I. Indulta quoque, ut quis soluta rata sua non teneatur pro aliis, nisi ad fauorenti, conducentium grasciam ad Urbem,& in aliis casibus alias praemissis concedere non
Poenas quoque statutarias ad fauorem certarum personarum alterandi licentiam
Licentias vendendi stabilia, siue accipiendi pecunias ad censum, faciendi nundiunas, & mercata Universitatibus, non concedat. g. 26. Quod autem attinet ad licentias vendenssi stabilia, aut imponendi census , Rc. stieiicium est, si Universitas fuerit Sedi Apostolic' immediate subiecta,vel si sit mediate,& Bullam Boni Regiminis acceptauerit, huiusmodi licentias expediendas esse a sacra Congregatione gratis ex omni parte, ut in d. Bulla Si vero Universitas sit mediate subiecta, nec Congregationem antedictam agnouerit,tunc predictae licentiae in plena Camera,& cum solutione certae mercedis notario expedienti facienda, iuxta laxam sub Paulo V. renouatam expediuntur i praedicta vero laxa legitur in Bullar. m ubi etiam habes, quid soluendum sit Camerario pro sigillo cuiusicumque expeditionis. Sed quoniam dictum est supra, Camerariatus officium , & iurisdustionem non expirare etiam mortuo Pontifice, iure quidem optimo quaeri potest, circa quae Versetur hoc tempore, quo Sedes vacare dicitur, eius ossicium, et iuri silictio. Sciendum cst primo, Conclauis, ubi Pontificis electio celebranda est, construendi, et ornandi curam penes Camerarium esse, Iulius Lauorius, n apud quem videre poteris, quid sit Coraclaue, eius originem, et constructionem.
272쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XXXIX.
Secundo Camerarius viis cum tribus Cardinalibus , quos Carata ordinum V cant, quolibet ordine, scilicet Episcopali, Presbyterati, et Diacon ali cligitntur, ius habet poli Pontificis obitum reIiquos Cardinalcs congregandi, occurrente Sheceuitates in Congregationibus proponendi , et ut Conclave bene undio ue claudatur, curandi; ex Constit. Pij IV a Tertio ultra iurisdictionem, quam proximE diximus habere cum Capitibus Ordinum, retinet suam ordinariam, quam habebat Pontifice vivente, ex quo illa nut quam expirat, ut ex iure canonico, b et ind. Const. Pij IU. e. Mario Camerarius una cum aliis Clericis, et Ministris Camem exactionibus pecuniarum ipsi Camerae debitarum, et prouisionibus Sedis vacantis incun. bere debet; a Qlidationibus tamen computorum, extractionibus frumentorum gratijs delictorum, alijiq. simiIibus interim abstinere debet,ut in praecitata Constitutione; dcuius rei rationem reddere nititur Iulius Lauorius, e ne scilicet nimium suae amplissimae iurisdictioni intentus, temporales Ecclesiae redditus, sine quibus spiritualia diu esse non possunt, paruisiciat, & necessaria pauperum subuentio retardetur, fcum ad eundem Camerarium spectet temporales Ecclesiae facultates pauperibus erogare, ut diximus supra, & est glossa, g quae ait, hodie magnum esse Offcium,& habere itirisdictionem circa omnes debitores Camerae , 8e Auditorem etiam habet ad hoc, de putat, quod habere etiam possit sede vacante , ponderando vurba illius textus, ubi etiam Vitalinus 5 ait, Cardinales non se intromittere in ossicio Camerarii Sede vacante, licet si mors illius contingat, poterit Coeliis Cardinalium in eius locum alium lassicere , prout etiam dicit ibi textus. Et adeo verum est, Cardinales non posse Sede vacante in ossicio Camerarii se intromittere , ut Camerarius non teneatur obedire Cardinalibus contra ea, quae a Pio IV. i sancita sunt; quinimo si eis obtemperauerit, de sito proprio Camerae Apollolicae plenarie satisfacere, pecunias erogatas restituere, & quaeliis damna ad eligendi Pontificis arbitriuresarcire cogi poterit, ut in S. 6. vers. neque Camerarius, Iulius Lauorius . KNec posse Cardinalium Coetum vacante Sede aliquem Camerario adiungere , nisi manifesta incumberet necessitas, aut quia Camerarius dilapidaret bona Ecclesiae, testis est Gambarns, I dicens, hanc quaestionem in facto contigisse , quando vacauit Sedes per obitum Leonis X Alia de Camerario vide apud Uestrium, m Gregorium Tholosanum, n N Mandosium, o qui esse iudicem ordinarium firmat,se
quutus Hostiensem, p Archidiaconum; q Je habetur per Clos. r per Rotam apud Thomam Fastolum, L ubi in fine dicitur, tribunal Camerarij esse maius Au
ditorio Rotae . Verum inhibitione, ex hoc tribunali, siue Auditore Camerae, &quocumque alio Iudice ordinario, S: delegato emanatae ad impediendas exactiones,& iura Communitatum attendendae non sunt, ut in Boni Regiminis Constitutione. b. 2 Sed inter S. R.E. Camerarios celebris extat memoria Cenci Sabelli, qui sub Gemente III. primum,deinde Caelestino III Camerariatus ossicium gessit, S: ob egregiam in eo nauatam Operam,Cencius Camerarius appellaturi hic er im anno II 92. vi testatur Baroia ius, e rebus temporalibus Romanae Ecclesiae consulturus, aggressus est opus valdὰ utile, N census, qui tunc Ronianae EccIesiς a diuersis persiduebatur, scriptis mandauit, de quo supra cap. 78. &ab hoc eodem Potitisce ex Canonico S. Mariae Maioris inter purpuratos Patres anno sequenti in secunda promotione relatum fuisse , testatiar Ciaconius invita huius Pontifices, ubi Florauantes Marti- nellus alia quaedana scitu digna addit; ac demum Pontificem Maximum Honorii III. nomine renunciatum fuisse idem Ciaconius scribit in haec verba. Anno Domini- eo Natiuitatis iri 6. die Dominico s. Kal. Augusi Perusν in Cathedrali Ecclesia Honoritis III eoronationis suae insignia consequialtis e L permanus Guidonis de Bisentio Vrbeuetani, S. A. E. Archidiaconi; sedit Imperat. Federico II. Augii stoannos X. menses 8.
Montis quoque Pietatis in Urbe Protector est Card. Camerarius , ut apparet ex Gregorij XIII.Costitutione, u quae incirit, inter multiplices animi nostri curas,&c
Auitor , versitem scias do rescript.
273쪽
De Vipe merario, o Gubernatore Urbis.
V Icecamerarii liomen inuentum fuisse scribit Card. Tuscus, a ex eo quia
Cardinalis Camerarii in ipsius Camerς Apostolicae tribunali locum te neat; & colligitur ex Conititutione IuIij II. b altera Leonis X. e Dicitur autem Gubernator, quia nedum Urbi,3e habitatoribus ad quam dragesimum usque lapidem ius dicit, sed etiam aliis omnibus intra dictos fines Ius. dicentibus praeest, & iustitiae gubernacula moderatur, ut pax, & quies ab omnibus custodiatur, inuigilat, & petentibus in hoc auxilium praebet, ut in praecitata Iulii ΙΙἐConstitutione, d N apud Vestrium e Neque in ipso tantum Camerae Apostolicae Auditorio post Cardinalem Camerarium primum locum obtinet,sed in omnibus aliis tam publicis, quam priuatis acti bus Primates, ac Regum, di Imperatoris oratores, etiam ipso Romano Pontificet praesente, antecellit, & medius inter ipsos incedit, vel equitat. Sed cuinam ex antiquis Magistratibus comparandus sit Vicecamerarius, & Gubernator Urbis, non satis constat; Nicolaus enim Grauatius f postquam animaduertit,utriusqtie gladii potestatem a Summo Potifice Gubernatori Vrbis concessam esse, hunc ad instar Qiis storis, seu Praesecti Urbi apud Imperatores ,& Reges Roma na tunc Republica florente, arbitratur; licet in eo magis resideat, ut Praefecti Vrbani similitudinem gerat, quod &Tholosano, g alii' multis non displicet, nam Quaestoris ossicium potius ad Card. Camerarium, Thesaurariumq. generalem res rendum putant. Et quamuis Purpuratus θ neget, vIIum apud nos Praefecti Vrbis simulacrum extare, eius tamen sententia haud ratam habendam esse reor: siquidem preeminentiam, iurisdictionem, lacuItatem, &priuilegia Cubernatori Vrbis concessa si recte considerabimus, non obscurum ipsius Praeieeti Urbis smulacrum vide bimus. Constat enim ex Pomponio Leto, i hunc a Romulo, ut priuatorum dissidia,eausa'. ciuiles tantum dirimeret, electum fuisse ; quod innuit etiam Cassiodorus , Kdum Praefecturae Urbanae, et ii'. Offcij sormulam resert postea vero ad publica iudicia ascitum, eiusq. auetoritatem mirum in modum excreuisse , ex ijsdem, alii'. multis auetoribus liquet. Neque ex diitersitate indumentorum, quibus nunc utitur Gubernator, a Clamide, S militaribus indumentis, quibus quotidie utebatur, Ac sine quibus Lalutandus non erat Praefectus Vrbi, ut videre est apud Cassiodorum, de Tholosanum, I diuersitatem iurisdictionis, & preeminentiae inter hos constituendam existimo: eoque magis, quia avorum nostrorum aetate Gubernator Urbis militarib iis induebatur vestibus, & ornamentis; visitur enim apud Ecclesiam BeataeSS. Virginis Mariae de Pace votiva tabella , in qua quidam B. Murenus almae Vrbis Gubernator votum soluendo, habitum, quo incedere solebat, exprimi, ac pingi et l-rauit; est autem cristata galea in eapite. ex humeris purpurςa, & talaris vestis, hinc,& hinc ad protendendum brachia incisa; S: hane loco Clamidis suisse reor, nam &Clamidem ad talos produc tam fuisse scribit Butengerius. mVtq. magis peritorum iudicio ea,quae inter Praesectum, de Gubernatorem Vrbis intercedat similitudo, subiiciatur, amborum priuilegia, Ze preeminentias, illius qui dem ex Iirrisconsultorum, de Imperatorum documentis,huius vero ex o ummorum Pontificum Constitutioivibus desumptas reseram.
O Mnia omnino erimina, non tantum ea, quae intra Vrbem admittebantur, V rum etiam quae extra eam , non vltra tamen centesimum lapidem in Italia eorrigendi, de puniendi curam sibi Pr feetus Vrbi vindicauit. nSeru's, qiii ad statuas consa gerant, vel sua pecunia emptos, ut manu mitterenxurae dominis querentes audiebat. Patronis
274쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XXXX.
Patronis egentibus de suis libertis querentibus, maxime si aegros se esse dicebant di optabant a libertis exhiberi, ius reddebat. Relegandi, deportandique in insulam, quam Imperator adsignauerat, licentiam habebat. Seruos de adulterio cum domina accnsatos acriter coercebat. De interdictis quoque unde vi, quod vi, aut clam, audiebat, Tutores, de curatores, qui mala in tutela, & cura versati, grauiori animaduersi ne, quam ut sussiceret eis suspectorum infamia indigebant, ad Praesectum Vrbi reia mittebantur, & ne praestituerentur mancipia tuebatur.
Vt nummularii probe se gererent in eorum negociis, &iis, quae prohibita erant,
Cum patronus contemni se a libertis dicebat, vel contumeliosum sibi libertum querebatur, vel conuicium se ab eo passum, liberosuὰ, vel uxorem , vel quid huic simile obiiciebatur, Praesectus Vrbi adiri solebat, qui pro modo querelae corriger , aut eomminati, aut sustibus castigare, aut ulterius in eius poena procedere
Cura carnis, ut iusto pretio praeberetur, Praesecti notio erat, imo& sorum suarium ; sicuti caeterorum quoque siue pecorum, siue armentorum , quod ad huiusmodi praebitionem spectabat ad eiusdem Praesecti Blicitudinem pertinebat. Sed N annonariam rationem,Sc curam Praesecto Vrbi commissam a Valentin. RValent. Imperatoribus habemus in iure ciuili. a Popularium quieti, & spectaculorum disciplinae inuigilare debebat, ex Caiasiodoro . bDispositos milites stationarios ad tuendam popularium quietem, ac sibi quid
ubique ageretur resciendum, habebat
Et Vrtis, Sequauis alia solitarum Regionum interdicere poterat. Negothatione, professione. aduocationibus, & soro, spectaculisque in perpetuum, di ad tempus interdicebat. Et qui illicita Collegia collegisse dicebantur,apud Praefectum Vrbi accusabantur. Ab argentariis quoque, vel aduersus eos in pecuniariis causis adiri poterat, ut plenius haec omnia ex Vlpiano, & Paulo Iurisconsultis e nota sunt. Omnibus praeferri dignitatibus,&potestatibus, sine detrimento tamen, & iniuria alieni honoris, voluerunt Valen. de Gratian. Imperatores dDe iniuriis iactis Senatoribus potestatem cognoscendi dedit Praesecto Vrbi Theodoricus Italiae Rex, ut apud Cassiodorum. e Eundemque pacis custodem designauit, ne qua in spectaculis seditionum causa nasceretur, ut apud eundem Cassio dorum. fCandidatos quoque ad ea, quae priscus Ciuriae ordo dictabat, recipiendi Praefecti curae demandabatur, uti loco citato. gSeditiosos puniendi, quod ad Praetorem urbanum pertinebat, idem Theodoricus praesecto Vrbi communicauit. θEt perpetuum sitisse honorem, G: sistes habuisse Praesectum Vrbi, notat Thol sanus i ex eodem Cassiodoro . hTandem de Senatoribus iudicare, considere supra Consulares viros , nedum intra Vrbem, sed intra centesimum lapidem, ut dictum est, iudicare, di ex designatis ex Iege Prouinciis per appellationem cognoscere, Praefecturae Urbanae muneris, et ii noris est e , Cassiodorus I tradidit. Quibus Emmanuel Comnenus Imperator Orientis addit, ut si executores testamentis dati, quibus pauperes instituti sint haeredes, negligentes fuerint, detur alius procurator ab Imperatore,quod si absens fuerit, L Praelecto Vrbi,una cum Sanctissimo Ecclesiae Oeconomo ea procuretur dispensatio; ex Tholosano. mNunquam sine Clamide salutandus erativi scilicet sub veste militari semper villis nunquam crederetur esse priuatus; ad similitudinem summorum Magistratuum earpento utebaturii Praeneste ludos edebat; Senatoriam dignitatem habebat, ut ex Cassiodoro idem Tholofanus n affirmat: subdens ad rem nostram,hodie Romae loco praesecti esse Marescialium Vrbis C triae Sabellorum , seu Cubernatorem; cuius quidem Gubernatoris licet nonnulla summatim rei erat priuilegia , nos latius eadeprosequendo, ut scilicet peritioribus, ut diximus, pateat aditus comparandi cum ijs, quae de Praesecto relata sunt, enarrabimus. Κ Κ Gubem
275쪽
Gubernatoris Vrbi acultates, er mi uilegia. ALinae Vrbis Gubernator, qui etiam vicecameriarius dicitur, sub qua praeroga
lilia, Vicecamerariatus scilicet, primum locum post Cardinalem Camerariuin Auditorio Cainerae rectitet, extra eam iam . , is in Urbe ius dicentibus , Primatibusque, ac etiam Imperatoris, & lligunt Oratoriolis praeest,& nedum in priuatis, sed in publicis quoque aclibiis, etiam ipso Samnio Pontifice praesente, medius inter isti s Principum oratores ante Pontificent i icedit, vel equitat. Vtriusque gladii potestatem habet, nec perie solum, sed Per suos quoque Locum- tenentes ciuiles, & criminales . causas contra qua Omque personas, Ecclesiasticas scilicet, & cuiusuis ordinis Religiosos cognoscit. Vrbis Romae quieti, de paci nedum ipse inuigilat, sed aliis Romanae Curiae iudicibus, ut ipsa quies, & nax conseruetiir, assistit. Summarie, simpliciter, do de plano, sola facti veritate inspecta, de bono,& aequo, velo leuato, etiam secundum voluntatem, de beneplacit uni, & quae Papamet facere potest: retectis etiam nullitatibus, procedere potest. Contra delinquentes, etiam nulla diffamatione, seu infamia prscedente, nulloquuprocessii, inquirendi, & castigandi, & usque ad ultimum supplicium procedendi in
Laculicitibus habet. Sola citatione domi executa alios iudices prae lenisse dicitur Citationes domi executae ac ii in personam praesentatae essent, validae iudicantur. Pgnas ab eo indictas priuatiue quoad alios iudices cxequitur, illasque suo arbitratu auget, & minuit Vrbis statutis derogare, bannimenta sub quibusvis poenis promulgare , alia vero quamuis de mandato Papae edita declarare, alterare, & interpretar: valet Appellationes in causis criminalibus, aut ciuilibus, summam ducatcimam decem non excedentibus reiicit. Caust a suo tribunali sine ipsius Pontificis motu proprio auocari nequeunci .
A syndacatu tam ipse, quam sui Oisciales, & a reddenda ratione de gelus in Onicio sui t immunes.
Si ii capitalibus,& sanguinis causis cognoscendis, S decidendis se ingerat,dumodo a sententia per se ipsum sui cribeda abstineat; irregularitatis laqueo no innodatur Milites stationarios ad custodiam atrii, Ni quibus ad publicas proficiscendo actiones, praeeundo ensibus, & hastilibus serris armatis alisicietur, habet. Exploratoribus, qui sibi quod ubique agitur, reserant, ut quietis,ac pacis perturbationibus quanto citius occi irratur, publico sumptu stipendiariis utitur Baroncellus, caeterique executores nulla interposita mora nedum ipsius Gubernatoris, sed suorum quoque Locum tenentium mandata exequi tenentur; ut latius videre est in Constitutionibus Summorum Pontificum, videlicet Iulii II. a & Leonis x b ac apud Vestrium. eQuicquid Gubernator Vibis asserit se demandato Paps secisse, aut dixisse, nulla het statioue credendum est, ex Pij W'Constitutione, d ubi Cherubinus iunior everba hoc idem demonstrantia, N Breuibus Gubeniatorum apponi solita describit. Ex iis , quae hucusque diximus, satis constar, Gubernatorem Vrbis publica, &priuata exercere iudicia. In iis, quae priuata iudicia respiciunt, Auditorem habet,qui ut plurimum mercenariorum famulorum. & inseruientium causas dirimit, non secus ac Praesectus Vrbis causas inter seruos, & dominos. inter libertos, S patronos, ut diximus, cognoscebat. Huius autem Auditoris facultates, & requisita videnda sunt in Constitutione Sixti V. f ubi etiam c existente tunc Gu, rnatore Mariano Perbenedicto Episcopo Maturanensi, qui postea ab eodem Sixto sacra suit Purpura donatus huius tribunalis quoad ciuiles causas reformationem habes, quam postea reassumpsit, di innovavit Paulus V. in sua generali tribunalium Vrbis reformatione 6. 3. At si quis a decretis, seu sententiis praefati Auditoris se grauatum senserit, recur-stini ad cundem Gubernatorem habet, qui maioribus impeditus negociis ut plurimum alium delegat, & hic iudex recursus communi vocabulo appellatur. In publicis vero iudiciis duos habet Locumtenentes certo stipendio a Camerae Apostolica conductos,scutorum scilicet quinquaginta cuilibet ipsorum menstruatim soluendorum i quibus & alii duo Substitutorum nomine, scuta vigintiquinque pro quolibet in mense recipientes, ad aucti stini. Ipsorum
276쪽
Ipsioru in vero munus, & facultates, quid agere , quidue praeternrittere debeant
collige ex Constit. Pauli III. a sed susius ex Constit. Pauli V. b Adsunt & alij quatuor Latrunculatores, ut facilius rei in carceribus detenti subii,
ciantur examini, rc expediantur, & quandoque etiam extra Urbelia ad construendos,& formandos processus mittuntur . Constituta est quoque Congregatio illa, quam tam enixe exoptasse sitis temporibus exclamat Uestrius. e Haec autem semel in hebdomada die Martis coram ipso alms Vrbis Gubernatore in eius aedibus celebratur, interuenientibus S D. N. papae,& Camers Apostolicae Procuratore Fiscali, supradictis Locumtc nentibus, eu Substitutis, Et Latriinculatoribus,ac Notario primario tribunalis; ex quo, cumpra uia re- Iatione status causarum, ipsi etiam rei per se ipsos, siue eorum procuratores, δέ ad uocatos audiantur, non mediocriter ipsarum causarum expeditioni consultum est..
Sed de bis etiam in hebdomada, diebus scilicet Mercuri j, de Sabbati, praeeunti bus militibus stationariis, carpento vectus, de iuuenibus ad minus sex sub eodem, de uniformi vestimentorum genere pedi sicquo tantulatu subsequentibus,pontificem Naximum adit, eumque de negociis , dc causis in suo tribunali occurrentibus certiorem reddit, de contulit. Querelas etiam vasallorum contra suos Barones infra quadram simum lapidem is,
qui limes est suae iurisdictionis, Gubernator audit, de dirimit, si Velirio d credendum est.
Baculum quoque ligneum ab ipso Pontifice, statim atque Gubernator electus est, receptum ante se in publicum prodeuntem per unum ex familiaribus suis gestare facit Gubernator; hunc autem loco fascium, quibus Romanorum Magistratus ute-hantur, Ze a Uictoribus gestabantur, successio puto. 8c baculum magis accommodatum Magistratibus Ecclesiasticis, 3e apertum iurisdictionis,de ius licendi sim bolum esse, multis probat antiquorum exemplis Buten gerius, e qui de sceptro, seu baculo Potificis agit,de de baculo Episcopali:quod etiam Lazarus Bayse. f Liui j testinionio g de baculo, siue scipione eburneo Ioquendo comprobat his verbis , ibi.
Massini amprimum Regem appellatum, eximis . ornatum laudibus, aurea corona, aureapatera,fella euruli eburnea, OPipioiae eburneo donat. Et a Romanis , crimis Reges constituerent, scipionem eburneum datum fuisse assirmat Tacitus; b ad Ptolomaeum missus es a Senatoribus, qui scipionem eburneum, togam pictam, antiqua Patrum munera daret: quem quidem eburneum scipionem ab eodem .ntifice
receptum hodie Senator Urbis, dum aurea veste ornatus in publicum prodit, prae manibus habere solet. Sed et illam, quam Prae ictus Vrbi spectaculorum curam habebat, hodie Gubernatorem Vrbis habere apparet, praecipue in diebus carnis priuij, in quibus praeter c dicta popularium quietem respicientia ab eo promulgata, nemo personatus in cedere, nec publica spectacula edere sine lipsius licentia valet: et ant quam brauiorum cursus de more stat, comitantibus Senatore , et Conseruatoribus Camerae almae Urbis, nec non Camerae Apostolicae Procuratore Fiscali, alijsq. Capitolinis ludicibus, et Latrunculatoribus,ipse Gubernator velut omniu ante signanus per viam Ialam, ubi praediastus cursu S fieri solet, equitando primum locum obtinet,&ante se familiarem suum, quem Alabarderiorvin Capitaneum vocant, alit m q. cum .
scipione suo praemittit, constipantibus nodum militibus stationarijs, sed alijs quoque famulis pedissequis.
Illud quoque, quod Cassiodorus i refert, a Theodorico Rege mandatum Praesecto Vibi, ut pantomimos voluptatem populis praestaturos concederet, & quod Butengerius A scribit, videlicet a Pr toribtis Urbis ludos publicos curatos ibi fle,ad
ipsum Gubornatore Vrbis translatum hodie videmus ; quandoqtiidem nec panto- mimi, nec circulatores, quos clariatanos vocant, nequeunt absque issius licentiata. ieirculationes, ludos, sali tiones, scurrilitates agere.
277쪽
HOC nomen Thesaurarii in Ecclesia Dei etiam tunc nascente receptum
lixisse patet ex ijς, que leguntur de S. Laurentio, qui Ecclesiastici Thesauri custos, de dispensator fuit ratque hine factum est, ut a sacro Camerae Α-postolicae Collegio Festum S. Laurentii Martyris Praecipue colatur, ut notat Cherubinus tuitior. a Sed ad nostra tempora proximius accedendo. Eligenius IV. qui anno I s I. Summus Pontifex renunciatus fuit, in sua Constitutione b post praefinitum numerum Clericorum Camerae ad septum,& alia multa ibi salicita circa tribunal Camerae Α- ripostolicae, idem e tormam loquendi, Se sedendi in ipse Camera praescribit, & post V Card. Camerarium, aut eius substitutum, qui, ut diximus, regulariter est Gubernator Urbis, Thesaurario locum assignat; utque res melius intelligatur,ipsius Constitutionis verba reseram . Omne Collegium, eui Apostolici Fissi incumbit eura , his per Dnis eoncluditur: primum iEorum eaput es Reuerendis . D. merarius, tum Reuerendus Thesurarius post Agimentes,qui ex Patrum Clericorum Collegis ad am-N Orem dignitatem evecti sunmipos eos Chriei πιε Oidelieet numero tantum , Uti Sanctissimus D. N. Eugenius IV. Pontifex instituit e. Quibus ex verbis colligimus, post Card Camerarium nullam esse in Camera digniorem personam Thesau- rario, quia sicut in Gelo qui Deo proximior est, dicitur altius sedere, d ita in terra is magis dicitur honorari, qui prope Principem sedet , ut notat eadem glossa loco cit Grammat. e N Mastrillus,' qui alios citat & ordinem seruandum esse , Cin sessionibus docet nos Imperator, g qui ivronibus locum assignat, ut posteriores sedeant ; & plura etiam congerit Menochius ; b quod maxime procedit in locis publicis. εSed ad ipsum Thesaurarii officium redeundo, quod apud Romanos Quaestoris erat,vt ait Gellius, h. N habetur in Pandectis I in illis verbis . Dei e maerarium populi austius esse coepisset,ut essent, qui illius etiram gererent, con tituti sunt aeuae tores, dicti ab eo, quod inquirenda, ct conseruaudae pecuniae cam rreata essent e e. Et antiquissimam esse Qii aestoris originem testantur Vlpiaiὶus , m Pomponius Laetus, n qui etiam plures fuisse affirmat i& si Cornelio Tacito o credamus, viginti stores creati fuerunt, quamuis non omnibus inquirendae pecuniae munus in itinctum erat, ut vidcre est apud ipsimi Pomponium, p Se Gregorium Tholosanu. q D dAtque hinc Casiiodorus γ officium Qifaestoris suisse ait iusdicendi,&ornate Ioquc-di, de Lucas de Penna L existi in at, Oificium Quaestoris hodie penes Card. Vice cancellarium esse . Videndus est etia tex. iii d l. vnic. g. de ossic. Quaestori ubi quidam in Prouincia mittebantur, ut Pisci pecunias,&vectigalia curarent: alii erant stores a populo creati, qui capitalibus rebus praeessent, iique appellabantur Quaesto res parricidii, quorum etiana meminit lex duodecim tabularum; t alii vero Candidati Principis erant, qui solis libris principalibus in Senatu legendis Vacabant; clo secundis loquuntur Calliodorus, & Lucas de Penna; u Tholosanus quoque: ω cie prioribus vero est textus in I i C. de canon. largition. lib io. ubi haec leguntur. Omnem summam auri, vel argenti, is reliquarumne ierum, quae facris laetitioniBus ex more penduntur, fiatim Ot exictio fuerit celebrata, ad et bifurarios onium υ- Eiusque Prouinciae, vel ad Proximos referri sub obse natione Tabularν, esterornm- ζque, quos Incitos esse debere praeeedentia iussa decreuerunt, ct tbefurorum Praepositis eo gnaripraecipimus, ut exinti ad facrum Comitatum integer omnium tituώ rum numerus dirigatur. Sed plura de Thesaurariorum origine docet Chassarietas. y quem vide Hi autem Thesaurarii Prouinciales quos etiam hodie habemus in unaquaquc Prouincia Status Ecclesiastici Susceptores apud nos Exactores, At Commis rarios caualcantes nuncupatos P num linabant, qui si minus idonei erant, Theaurariorumdam in
278쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. LXI. 261
damno cedebat . a cui quidem Susceptores, seu Exactores per annum tantum, vel ad semmum per biennium huiusmodi munere iungi poterant, ne scilicet in . continuata vexandorum Prouincialium potestate, velut concussionum dominati ne permanerent: est textus videndus; b & facit etiam alter textus. cfraud si horum quispiam vetito, & temerario ausu exactionem exercere audebat, hunc Prouinciae Moderatori correptum ad Thesaurarium generalem remitte
re sub fida custodia licebat. dPecuniae vero exactae diu penes ipBs exactores manere minimὰ debent, sed statim quodcumque a prouincialibus suerit exolutum , sacris thesauris in
Solutio autem illi iacienda est, qui tempore solutionis exactor erat, non ei, qui fuit, quando si ienda erat Blutio, di ab officio remotus fuerat, ut notat Barto lus, s Sibi Lucas de Penna aduertit, nouos Exactores teneri nedum ad exacti nem tributorum intra annum sui officii debitorum, sed etiam ad reliqua, idestresidua praeteritorum. Quod si a soluere volente dicti Susceptores recipere neglexerint , debitor ipse liberatur, & Susceptor in duplum Pisco in seire cogitur, ex t xtu iuris ciuilist g ad cuius textus intellectum vide Lucam de Penna, b qui plura coi gerit de oblatione debiti fae a creditori, an, & quando debitor censeatur liberatus sed quoad tributorum exactionem, & negligentiam Susceptorum, vide omnino Cassiodorum . iSed quo ordine , quibusque modis procedendum sit ab ipsis Susceptoribus, siue
Exaetoribus in exigendis oneribus Cameralibus ,& fructibus locorum montiu , sancitum est ab Eminentis s. Card.Camerario At si plura de Quaestor ibos, seu Thesaurariis prouincialibus cognoscere cupis, vide Tholosanum , h A: huc etiam pertinere videntur, quae scribit Ioannes de Platea, I qui horum Agentium Oificium describens, Exaetores Camerales describere videtur. Nunc autem ad ipsum Canacrae Apostolicae generalem Thesaurarium redeundum est, ad cuius sublii nitatis sollicitudinein totius minoris laterculi, idesti scrini j ut exponit Alciatus m cura pertinet, ut Theodosius Imp. ait. nQuae quidem cura licet in totum, vel in partem ad Magistrum militum aliqlianis do deuoluta esset, ipse tamen Theodosius Imperator, o vetusti temporis more renOtiato, omnes minoris laterculi dignitates illustri viro stori subesse voluit: de ex textu mox adductodno praecipue colligenda videntur; primum est , Thesaurarios prouinciales, quos minoris laterculi nomine appellat, habere dignitatem : secunduest, Thesaurarium generalem esse virum illustrem, habere eulmen iudicii,'amplis simae sedis administrationem ; ut in iure ciuili; p εe videndus quoque est Chas- saneus. qSed relinquamus iam ulterius veterum inuestigare monumenta, & ad haec nostia accedamus tempora. Et quamuis Thesauratij generalis munus circa bona temporalia versetur, nec requiratur ;vt Clericali charactere sit insignitus, ex quo Nicolaus de Vbaldis, r qui Rotae Romanae Auditor ante annos Iso. plusve minus suit; &Quintil. Maiidosius, s qui parentum nostrum aetate in Romana Curia Advocatus suit, dixerunt, se vidisse Tlle urarii, Praesidentis, & Commissarii Cetmerae Osficia sin laicales persenas a Summis Pontificibus collata. Verum hodie licet eorum opinio verificari possetin Praesidente, & Commissario Camerae, in Thesaurario tamen . generali aliter dicendum puto; & moueor Primo, quia in supra citata Const Eugenii IV. t Reuerendum Thesaurarium apia pellat, cpiod quidem attributum solis Clericis tribuendum usu receptum est, vide se patet. Secundo quia verus ipsitis Pontificis familiaris est Thesau rarius generalis , ut in Constit. Caelestini III ti Imo familiaribus ipsiis praepositum esse innuit Card. Papiens ae dum Federici Imperatoris huius nominis III. in Urbem ingressiam
Tertio quia habitum vere Clericalem violaceum Praelatilium, cum superpelliceo, siue, ut dicunt, Rocchetto , δι Cappa, ad instar Episcoporum defert; imo ante omnes Episcopos , Archiepiscopos , Primates , & Patriarchas immediatὰ post Auditorem Camerae in Capella Pontificis, ipsiusque Pontificis praesentiae , aliiB. publicis lanctionibus, excepta Camera, ubi ante ipsum Auditorem sedet , d.
iis susceptorie In I. He, quod si exacti ,
279쪽
incedit, ut in Constitutione Sixti R a Absurdum vero videretur, si Ialoes princi
palioribus in Ecclesia Dei Dignitatibus prapoi .eretur Nec dicatur, etiani Gubernatorem Vibis esse Iaicum, & tamen stipradictis omnibus Dignitatibus, ac ipsi met Thcsaurario praecedere; quia respondetur, hoc non prouenire expersona, seu omcio ipsius Gubernatoris, sted ratione personae Cametarii, cuius ipse vices gerit, ut notat Card Tuscus; b 8c colligitur ex Bulla Iulii II. e N Leonis X. d a. Quarto Pensiones usque ad 1 uminam ducatorum mille auri de auro trans serre potest: de rebus Ecclesiasticis acquisitis testandi facultatem habet; literas Apostolicas pro se, Vicethesaurario, Locumtenente, & duobus familiaribus gratis expedire potest, ut in Const. Sixti V. e Hac autem priuilegia, nisi Thesaurarius sit Clericus, frustra videntur concessa. Tlie saurariatus ossicium aut per mortem, ut annis proxime elapsis in personam D. Constantii Patriti; contigit, aut perprornotionem ad Cardinatatum vacat; cum igitur adco proximus sit Cardinalitiae Dignitati, cuius nnlla maior Pontificem ex- ei re in Ecclesia Dei respectu administrationis, s utiqile nece ssarium videtur, Thesaurarium CIericum esse debere, ne scilicet ab uno extremo ad aliud sine medio a cendisse dicatur, ut in iure canonico g habetur: & optime de iure ciuili, , ubi Imperator haec ait. Nee enim patimur quemquam te oramgradum obtinere, Mniseus 9 laborum assiduitas, er Hipendiorum prolixitas f pagatur : sed apertis etiam verbis legimus in Constitutione Sixti V. i dicentis Ne quis ullatenus ad Cardinatatus honorem assumi queat, nisi qui antea clericali charactere insignitus,& in quatuor minoribus ordinibus constitutus,per annum saltem habitum,de tonsuram gestauerit clericalem . Et quamuis ab ipso Sixto V. Thesaurariatus ossicium supra modum fuerit illustratum, K & usque ad Cardinatatus Dignitatem eue tum , quem postea ali; quoque Pontifices ad haec nostra tempora sequuti sunt, noua tamen institutio non fuit; nam Alexander Farnesius Camerae Apostolicae, N Alexanderi Papae VI. Thesaura rius generalis fuit, de ab hoc Pontifice Cardinalis creatus tandem ad Pontificatus apicem peruenit, ut apud eos, qui eius vitam conscripserunt, videre est. Atque an- Ctiquissimum esse Thetaurarii officium, ex Iectura Bullae Eugenii IV. I apparet ;&este ipsius Pontificis familiarem habes in Constitutione Calixti III. mSed iam de iurisdietione,*facultatibus Thcsaurarii generalis dicendum est; quae
licet in multis diuersorum Pontificum Constitutionibus contineantur, omnes tamen in unum coIlegisse videtur Sixtus V. n. qui post eiciatim in Thesaurarium generalem anno Ispo. R. P. D. Lartholona aeram Caesium Romanum, quem postea Clemens VIII. Cardinalem creauit, praerogatiuas, Sc lacultates instascriptas eidem
Locum in Camera Apostolica, in CapeIla Pontificis, &aliis actibus, ut supra narratum est, assignauit. g. 3 In Signatura gratiae eoram Pontifice celebrari solita interesse potest ,& locum D habet. g. . De locationibus, quas vocant amictus Camerae Apostolicae,Pontificem Maximum consulendi, eiusq. beneplacitum requirendi cultatem habet. g. 6 Pro pensione domus scuta et Oo. victum quotidianum pro se, & octo famulis asesignantur. 6. T. Spoliorum bonorum vacantium ,reddituum Beneficiorum literis Apostolicis non expeditis perceptorum, illicitae negociationis. relictorum illegitimis contra sormam Bullae Pii V. male acquisitoriim, relictorum i Religiosis extra claustrum degentibus, acquisitorum ex fructibus Ecclesiasticis, de quibus legitime dispositum non sit, bonorum non residentium, fructuum Beneficiorum reseruatorum pro tempore , quo vaeant, di male perceptorum cognitionem , cum iacultate etiam procedendi ex vossicio contra exemptos, concessit; a s. 8 vsqtie ad 12. Ossiciales Camerae, ut eomputa, e rationes reddant, testes ut examini se subiiciat cogere, spoliorum occupatores coercere , eodemq. eius arbitrio vendere, delin quentes in praemissis punire, & cum illis componere potest . a 9. 23. usque ad 28. Spoliorum causas cum annexis, et connexis a quibusvis iudicibus auocare,er priuatiue quoad omnes cognoscere, et summarie procedere ; a Nunciorum, Collectorum, aliorumve sententiis super praemissis latis appellationes interpositas ipsi tantum Thesaurario committendas esse , asiis vero sententijs deuolutive tantum, et
280쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XLI. 163
non retat lata exequutione, appellari posse conces luna, dc respective permissiuiti. est; a S. 29. usque ad y q. ac etiam in 38. N yy. Cessiones, & resignationes locorona montium admittit, eademq; vendit, litoras patentes suo sigillo munitas expedit, Secretarios, Capellanos, Ratiocinatores, alio sq. Ministros, S: Ossiciales ad nutum eligere, de remouere valet; f. R Ciuitatis Terracinensis introitus citr*t, illam q. reparandi, & salubriori loco rea:
Sortes, quas Ioctos vocant, Bluta Camerae rata, & portione sibi bene visa , ac sibimet Thestaurario decima, permittit g. , T. Notarium proprium ex iis, qui tribunali Camerae Apostolicae seruiunt, ad causas coram se veri ates, quaeue vertero quoquo modo possiliar, eligit, ac deputat.
sitiamenta suam iurisdictionem concernentia, si quis habear, ut illa edat, sibi'
tradat, compellere potest. Praedictorum omnium proventuum dccimas percipit. v pnim iita in pr missis promulgariCamerae debitores ad 1bluendum cogit. Pro-B prio sigillo uritur, eius i. emolumenta percipit, Vta s. I. usque ad 4s. d Const. IOO. Sixti V. vl a Cherubinus iunior duas excitat quaestiolies , easdemq. soluit. Prima est. Yhesaurarius generalis si quid cum pecuniis Camerae acquirat, non sibi, sed Camerae acquirit, vel ad pretium rei acquisitae tenetur; exemplo Ecclesiae, militisi di minoris, quibus tutor quamuis proprio nomine negocietur pecunias . ita
minoris 3 acquirit, ut habetur in iure ciuili, a & dixerunt Baldus, b Peregrinus, c ni , 8. C. d. N Optime Rota, d quae loquitur in Depositario rei frumentariae a Communitate rei ires. deputato, ut non possit uti pecunia destinata ad d. usum, nee in aliam rem conuer- ε ι si cum terer videndus est Petrus de Auendag. e & nos dicemus instra suo loco latius.
Secunda quaestio, desolutio est. Thesaurarius, qui super aliquo spolio secerit in- :
uentarii ini, exequutionem, sequestriina, vel quid simile, nisi pretimat inde redactum a ,. , , suerit, decimas habere non debet, sed ad successorem pertinent: ratio est, quia de coram Ludo. M vere exactis tantum debetur decima , ut in facti contingentia decistim habes in . DCamera coram Reuerendist. D. Tudertino anno is 8ς. iii causa Parisiani Subcollec-ris in Regno Hispaniarum; & in alia coram R. P. D Matthaeio 1 et . Martii 16Os. vertente inter Cinum Capponium Tilla saurarium Prouinciae Marchiae , de Eminentiss. 1p. ML 33. D. Card. Tabernam eiusdem Prouinciae Legatum . M. Et hinc etiam resultare vi datur decisio contra quosdam Commissarios a sic rata. Congregatione Boni Regiminis quandoque transi nisi os ad exigendum credita antiqua, & residuata Communitatum, cum assignatione decimi eorum, qilae exiguntur, nempe decimas istas ex illis tantum pecuniis percipiendas, quae realiter,& cum effectu fuerint exactae. Et ideo non est tolerandus abusus ab istis Commissar sintroductus capiendi decimas etiam illarum pecuniarum, quae, licci descriptae V sequestratae, vel sorid super quibus exectitiones factae suerint in nondum tamen in arca Communitatum reconditae si inti ex iuribus supradictis. Quas autem habere . debeant qualitates huicismodi Commissarii, Iocet Franc. a Ponte s post Ahie tritag.g f sep ' ω- qui loquitur de ratione exigenda ab istis Coni missarijs , δ: exactoribus redat tuum VI. N
De Commissariis vero spoliorum,& ad spolia, decimasque, & alia Camerie Ano- solicae regalia exigenda deputatis, quid secuare ipsi debeant, Videnda est Conlii tu- a iis reis Atio Pauli V. h exe r. Amplas quoque facultates hibet D. Thetaurarius generalis in locatiostibus ven- οπ.ditionibus, de concessionibus Cancellariarum ciuili tim ,& criminalium ita tota Ee riclesiastica Ditione existentium, ve a quocumque quantumuis exempto, & priuile- giato ccaiisa onerosa tantum excepta γ auocandi, Sauferendi,&quibus ii; idoneis nis . . E notariis locandi, ta disponendi, ac praemissorum occasione Canacrae Ano stolicae bo- I. rem. 3.na obligandi; quamuis, ut magis sibi praecaueat, antequam ad praemi orum determinationem deueniat, amoleat ipse in Thesaurarius chirographum Summi Pontiacis habere, quo sibi locationes, & venditiones praedictas fieri prςcipiatur. Lites vero, & coiitrouersias in praemissis occurrentes simpliciter, & de plano, omni, de quacumque appellatione remota, cognoscit, decidit, Z: terminat. Empto- λ res'. dictarum Cancellariarum in pacifica possessione inaniare .irre Una cum gene rati ei isdem Camerae Audico e in solidum, & eorum qu liber facultatem habet, ut , fidere est in Constit. Pii l V, x t iis Iatas