장음표시 사용
291쪽
non interesset Eeclesiae, ut contra priuatorum commoda pro modi eo Iucro quod maximum solet esse iri priuatis eontractus vel ab eo ' initi, vel ab auctore suo re--M, Pactarentur,&in dies fierent nouae inuestigationes, Iacobus Gallus a I. Q testatur:
Degenerali Camerae A nolicae Commissario
Post Proeuratorem fisci sedet quoque in Camera Commissarius eiusdem Caamerae , eiusque negocia tractare, gerere,&exequi solet, dummodo ad iudicia non pertineant. Uarius suit huius ossicii status, dicente Vestrio, b hoc munus esse ex sui natura non vulgare, eiusque auctoritatem suo tempore ostendisse Ioannem quendam Brocchum I molensem suum maiorem auunculum, qui sui muneris dignitatem adeo euexerat, ut totam Urbem, ae vitiuersam Romanam Curiam tegere videretur; verum ipsius Vestrii aetate adeo diminuta erat, vestes omniata , quae ad hoc ossicium pertinebant, Gubernator Urbis, Thesaurarius. Praesidens,&Procurator fisci administrarent; quamobrem Nicolaus Grauatius e subdit, Commissario Camerae euenisse, quod de comicula fabulatur Aesopus, eum enim se auibus praestare gloriare rur, illae vero suas pennas repeterent, nuda inuenta est; sed vere haec fabula dici potest, nam hoc tempore, sicut etiam multis ab hihe annis graues huic muneri viros prat isse audiuimus, & vidimus , nam prae caeteris Manianes Bernardinus Piscina post Commissarii Camerae ossicium, a Sixto V. Ciuitatis Nursi ς , ac totius Montaneae λςfectura decoratur , ut in ipsius Sixti V. Constitutione d legitura Clemente VIII. sedente , Paulus Aemi Iius Zacchias Camerae Αρο- stoli eae Commissarius, & postea S. R. E. Cardinalis ab eodem Pontifice creatur: sub Paulo V. Iulium Monterentium post Commissarium Camerae,Vrbis Gubernatorem, divi cecamerarium vidimus: Gregorio XU. Pontifice, Ioannes Beninus Comminsarius Camerae, Urbis Gubernator , S: eiusdem Camerae Clericus creatur: Vrbano HIL ad Pontificatum euecto , Antonius Lambardus post Commissariatum Cam rae Λrchiepiscopus metarenus ecticitur; in cuius locum subrogatur Casar Raceamus, qui post S.spiripas in Saxia Praecepto riam per biennium gestam, ad Urbis Gube nium euectus, demum Tipherni Episcopus promulgaturi succe rem ipse habuit Felicem Conterorium , qui ad sacrae Conssiliae Secretariam ascitus , isticanae Basili- eae Canonicatu insignitus, Pontificius ad Principes Breuium Secretarius euasit; in . huius locum sufficitur Ioannes Chinus inter primarios Romanae Curiae Patronos fide , diligentia, & Iegum peritia valde commendatust denique a S D. N. Innocentio X. in Ghini locum subrogatur Lazarus Bottus, diu Romana in Aula versatus, mira integritate, prudentia , iuriumque praestantia praeditus , Se ab eodem Pontifice inter Vaticanos Canonicos cooptatus. Et eum aliquando habitum d Praelatis in Romana Curia deserri solitum gestauerit, prout Beninum, Lambardum, Ghinu, N Bottum gestare vidimus, hae praerogatiua digniorem quoque in Camera Apost lica supra Advocatos Pauperum,d: Fisti sedentes locum habuerunt, quod a Sixto R eittim legimus e Sed iam ad alia transeamus. Et eum de tempore, quo fuerit hoe omcium institutum, non satis constet, ante Pontificatum tamen Pij IV. suisse liquet ex eiusdem . Pontificis Constitutione . f Ιn antiquioribus vero instrumentis pro Camera Apostolica stipulatis interueniebat quidam Minister ad nuciim Pontificis deputatus , Nprudentis viri nomine nuncupatus , Cherubino iuniore teste. g Verum sub Paulo IV. qui ante pium IV. sedit, suisse Commissarium Camerae, colligi potest ex Mandosio, b dicente, Praesidentis, Commissariatus, di Thesaurariatus ossicium etiam a laicis exereeri posse,in haec verba Insuper CamerarItis,euiusfiant membraseptem Cle risi Camera apostolicae, ae Praesedens , Commissarius , o Thesaurarius, qui intimit ιι laici Op MI&a hoc probandum adducit Nicolaum de Vbaldis, i qui ante annos Iso. plusvὰ minus Rotae Romanae Auditor fuerat; quamuis in meo Codice sollim de Thesauraria,& Cancellaria hic Ioquatur: nec erit prstercundum,quodo Vestrio supra diximus, auunculum scilicet eius maiorem Commissarium C
292쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XLVI. 27s
unetae frige, quod certe sub Leone X Clemente VII. & 'rsan ςtiam superiori tempore contigisse puto ; nam Vestrius haec sub Paulo III. scripserat, ut patet ex su L. Nact. a Sed hoc certissimum est, Commissarii Camerae officium, quod ante bixtum V ad Summorum Pontificum constituebatiar beneplacitum, in perpetuum,&vacabile ab eodem Sixto erectum fuisse, ut in sua Constitutione , is ubi . haec in summa leguntur. Facultates, iurisdictiones , & praerogati tras per quoscumque Romanos Pontifices antea concestis confirmat Sixtus V. Commissario Camerae. S. 3. Scripturarum camerae Apostolicae Archiuii administrationem, de curam iniungit. s. qDetinentes eiusdem Camerae scripturas, easque scientes , & non reuelantes coerceadi iiii isdictionem impartitur. 6. ri Contra Praelatos, & clericos ingerentes se in Beneficiis ecclesiasticis,& Bullis non expeditis, procedit. g. 6 Porthmem consuetam panis, vini, esculentorum, nec non salaria, regalia,&emolumenta solita concedit. S. V. Ner ni, & certum Papae familiarem , utriusque Signaturae Reserendarium decla rati Clericorum, & Cameralium priuilegia eidem concedit ,.ac tribuit. s. 8.Pensiones ad quia gentorum ducatorum auri de Camera transferendi; etiam in mortis articulo .indulsit. 6 9. Habitum per alios Praelatos Camerales deserri solitum concedir ; locum in Gamera immediatὶ post Praesidentem, in Capella Pontificia, & Consistoriis publici post Palatis Apostolici Auditores, de Camerae Clerieos assignat. g. I o. Commissatiatus omelum in personam sibi bene visam,i Summo Pontifice approabandam, pro summa fio renorum auri Camerae centum resignandi iacultatem --
., Expeditiones gratis ad sui fauorem faciendas mandat. I. I . a .rta I . Ioctedo Lomellino utriasque Signaturae Reserendario praedictum Commissaria tus incium , clim iurisdictioniblis , cmolume latisque praedictis ad eius vitam con cedit. s. II. Additis elausulis praeseruatiuis , decreto irritanti. Hermatorijs derogatoriarum , atque executoribus , R defensoribus deputatis , ut iu- , , seqq. Sed hodie sicuti perpetuitati, ita&aliis qui biisdam prius in . rogatum est,itaut Commissarius Camerae ea tantum, quae a Pio IV. e concessa sunt, exequi valeat, ipsumq; non Praelatum praecedant Aauocati Consistori ales, ac Procuraton fisci. Verum quamuis nomen nouum esse admittamus, ossicium tamen antiquissiimii nesse fatendum est, de Procurator Caesaris dicebatur, siue Rationalis, prout ab Al xandro Imperatore d denominatum habes, ibi, Procuratores meos, vel Rationaos: di ita a Gratiano Valenti de Theodos e etiam dicitur , ubi ab istis Imperatoribus sancitum habes, Procuratorem Caesaris non debere cognoscere. Advocato fisci absente, inter fiscum, & Driuatum, sed Aduocato praesente, ut notat ibi Bald. Sed Procuratotem C salis differre a Commissario Camerae in istis iuribus apparet v. fi quidem Procurator Caesaris , qui etiam Rationalis dieitur, iurisdictionem habeabat, & eognoscebat eausas Fiscales , de causas inter Filcum , ac prii lati im , Ut habe lux ex iure ciuili ,s Raperte scribit Carauit. J Commissarius vero Camerae inruuin habet iurisdictionem , vi notum est. V. . . cSed quoniam diximus, diserre Commissarium Camerae a Fisco. sciendum est, hanc controuersiam antiis proximὰ elapsis excitatam suisse in Camera, & post multa ab utraque parte deducta, eonsulto se l. rec. Paulo U determinatum fuit, in cauia iis criminalibus, ubi non agitur de poena ultimi supplicii, coram Camerario, & Clericis interuenire debere Commissarium, suaq; esse emolumenta, caetera vero omnisinterueniente Fisto expedienda esse. & ita hodie seruari testatur Cherubinus hi nior . b Quamobrem stullta , quae ab Imperatoribus in libro Codicis x tit I. de ilire Fisci, sancita sunt, etiam ad Commissarium Camerae reserri posse existimo ς eoq; magis in hane sententiam adducor,quia antequam hoc Commissarh ossicium inueniatum esset, omnia ab ipso Procuratore Fiscali exequebantur, ut Constitutiones Summorum Pontificum legenti manifestum fietr pote r alias tamen videnda est Con stitutio Pio IV. t ubi milia de Commissario , sed solum de risco mentio habeturi Et Conimissario aegrotante , seu legitime impedito, vices eius Fiscus supplere soler Tandem Commi sione; causarunt,& inhibitiones in causis spolioru, di illicitae aed
293쪽
gociationis signari, ae expediri, non citato prius Commissario Camerae, a pio V. a
Atque haec de Ministris,de officialibus. qiii in Camera Apostolieas sinistris Eminentiss. Cardinali Camerario sedent, dicta sussietant, lam aliqua de deuerendis Clari eis, di qui a dextris sedent , dicamus.
De Camera sono a Clericis. Collegium Quaestorum apud antiquos fuisse, verba Suetonii b demonstrant
dum refert: Titum CIaudium Collegio suaestorum pro stratura viarum gladiatorum munus iniunxisse, detractaqud Ostiensi,& Gallica Prouincia, curam aera rii Saturni reddidisse &e. Huius Collegii simulacrum hodie apud nos esse CollegiuClericorum Camerae Apostolicae, si quis amrmet, non multum a via cni sallor errabit et ex ipsis namque Clericis Pontinealis aeraris Custos, Harum Praeses, ripam lyberis Curator, Scriniorum, An nong, & Grasciae Praesecti quotannis. eliguntur: in eorum quoque numerum astitus est Gubernator Vrbis, renes quem spectaculoru,& Iudorum cura, ut apud antiquos inaestores , residet. Et quemadmodum antia qua inaesiura ad maiores dignitates aditum, & viam sternebat, ita ex hoc Illustrisi. Clericorum Collegio ad maximos honores, fle sacram Purpurant euectos quotidie videmus litaut Liuius e de his loquutus fuisse videatur, dum ait. 2uaesuria non bonoris initis finis, mpatemus ad Consulatum, M triumphos lacus nouis honoribus indebatur. Constituebatur antiquitiis hoe Collegium ex multiplici, & indeterminato Clem
corum numero; cum autem ob ipsbrum numerum excrescentium , 8c augumentit, Proventuum, & emolumentorum diminutionem vitam condecentem ducere nequirent, Eugenius Politis, huius nominis IV. anno salutis I 38. ipsorum Clarie tum petitionibus annuens , 8e ampliorem numerum ministrorum in officiis poneniadum non esse, quam possit δe illius prouentibus congrue labstentari, de numerositateni auctoritati derogare considerans, septem tantummodo Clericos in futurum esse sanciuit, ut videre est in Constitutione ab ipso edita. d Hic autem septenaiarius numerus per annos iso plusud minus, quousque scilicet Sixtus V. Beati Petri Sedem conscendit, perdurasse constat: ipse enim Sixtus alios quinune addidit taut ex duodecim nunc Clericis eonstituatur Collegium. Horum congressiis ter in hebdomada tempore vestrii, e nune autem bis in Pal tio Apollo lico, 3c loco suo, quem propterea Cameram vocamus Apostolicam, die scilicet Luns, de Veneris . vel si in his diebus aliquando eontingat impedimentum, Mercurii fieri solet. Ad hoc autem Tribunal Eec Iesiaruin, 8e Monasteriorum ominnium , nec non etiam Urbium, Ciuitatum, Terrarum, Castrorum, oppidorum,Hllarum , dc locoruiti Romanς Ecclesiae immediate , de mediatὸ subiectorum stiritualia, ac temporalia negocia, E igenio IV sedente , deueniebant, ut hic Pontifex anfirmat in praesitione Breuis confirmantis statuta Camerae Apostolicae r f Vestrius autem ae addens, si de mala diplomatum expeditione peripiam Cameram facta.., si de publicis sunctionibus, vectigalibus, de aliis publicis prouentibus, cum ecclesiasticis ex uniuerse Urbe , tum temporalibus ex temporali EGIesiae Ditione, siue inter ossiciales Romanae Curiae, quibus pro maiori parte designata sunt, siue inter ipsos publicanos, exadhores, et collectores, vel eosdem priuatos, seu Vniuersitates, siue inter quemlibet ex praedictis, et fiscum sint controuersae, huius Tribunalis notionis esse dieit. Verum hae nostra tempestate multa sibi Eminentiss. Cardinalium Congregationes , puta Episcoporum, et Regularium , sacra insulta, super Bono Regimine Status ecclesia Hei, et Illustria. Thesaurarius generalis ex speciali Summorum Pontificum concessione vendicarunt, it aut non parum sit Cleticorum i .risdictio imminuta u smiis hoe . et Sacrae Rotς Auditorium, tanquam duo mai lueentia syderi primum inter extera Tribunalia huius Romanς Λulae loeum obtineant: quod vemanifestius fiat, quaedam i Summis Pontificibus coaeesia clericis priuileὰa reserenda duxi.
294쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XLVII.
Veros Capellanos, & simillares Summorum Pontificum Thesaurarium, & Camerae Apollo licae Clericos este constat ex diplomate Sixti IV. aExpeditiones Camerae,& Cancellariae pro sese, eorum nepotibus, ac familia ribus Vatis recipere, nec aliquid ab ipsis exigi, sib excommunicationis poena idem Ponestex praecipit. b Et ita suae iudicatum testatur Tuscus, e relatus a Cherubi- nolunt ore. dCausas quascumque Camerae Apostolieae interesse concernentes, summarie , &si ne strepitu, ae figura iudicii, sola facti veritate inspecta, cognoscunt, Innocentio VIII. eoneedente. e Ciuitat es , de loca Ecelesiasues ditioni subi edia visitare, de abusibus, & criminibus inquirere, & in ipsa visitatione ad exhibenda documenta cui uiuis generis quascumque personas eogere, processusque fibricare possutiex Iulii ImCostitutione Spoliatorum a latronibus damna, ins ctis circumstanti js, & recepto iuramento. ab ipsis spoliatis arbitrantur, one X. permittente. g rundam locorum, & Terrarum Status Ecclesiastici gubernium concessit Alexander H. is sumpta occasione controuersiarum, quae super gubernio Φorundem, Castrorum sierat inter Ciuitates Spoleti, & Interamnae. M Sed praeter haec Castra habent etiam gubernium Centum cellarum, & Tulphae, ex Leone X. iIn quibus locis licet singulis annis exercitium Guberniorum inter Clericos distribuatur, possunt tamen statuta ibi condere perpetuo duratura, ad tradita per seum, fi & alios ab eo relatos. Sententias super causis spectantibus ad Fiscum in Camera latis obsolemnitatum iudicialium omissionem non annullari voluit Innocentius VIII IIurisdictioni Clericorum subi jciuntur nedum causae sabellarum, dolianarum , &datiorum, sed eorum eonductores, Je ossiciales tam in Urbe, quam extra; insuper Riparum mercatores, de merces, asciae, salis, alumnium, Zeccha, carcere S, viae; depositarit,ae thesaurarii per varia loca Status Ecclesieltici eonsistentes, Leone X. mC permittente, de eonfirmante , tam tamen Dominis Clericis prohibita sunt videlicet. Societatem occultam , vel apertam circa spectantia ad Cameram habere nequeunt, ex Leonis X. n prohibitione. Abesse non possunt absque licentia Camerarii, veI meant, ex Pii V. Sanctione. σTolerantias hebraeorum, extractiones vi et talium, & frumentorum repraesalias, aut literas pro capienda possessione Beneficiorum Ecclesiasticoriim, vel proroga- times temporis ad expediendum literas Apostolicas quarumcumque gratiarum, vel ad solutionem Annatarum, aut Cathedralium, Collegio, aut ossicialibus debitarum, velfhigalium impositionis augumenta, vel diminutiones non coneedunt, seu permittunt, Pio IV. p iubente . D Nee etiam Clericorum spolia, aut decimas, vel alia regalia, aut credita fiscalia , etiam pro parte, donare, aut remitere valent . qNuliam iurisdietionem uti singuli habent, sed tantum Collegialiter, fle in pIena Camera,vbi commissiones, expeditiones faciendae, &committendae sunt. ramobrem sicut antiqui Q'aestores leges a Principe promulgati das, Mediis a componebant, & antequam ab ipso Principe manu propria firmarentur, ad calcem illarum QE thores scribebant, vidi, vel, Daei, v t notat Pana irolus, s ita DD. Clerici in expeditionibus , quae sub camerarii nomine regulariter fiunt, apponunt, visa. Α quibustumq. literis,gratiis,& indultis in rebus spiritualibus omnino abstineat.tLieEt Sede vacante Camerarii, et Clericorum iurisdictio non expiret, haec tamen E restringitur ad exactiones pecuniarum Camerae, prouisiones ratione Sedis vacantis; tera aurem interdicta sunt ab eodem Pio IV. υNee Commissiones in serma, si in euidentem, super alienatione rerum Ecclesiasti- earum concedere possunt, ob Pij U. prohibitionem. x Sed quoniam diximus supra, ex hoc Collegio quotannit assumi Annonae, Crastiae Pr fides, Riparum Tyberis Curatores, si quis ad hos Magistratus pertinentia magis praeeisὸ cupiat agnoscere,quae dicta sunt supra in Congregationibus Annonae, Viarum, et Λquarum, et quς scribam infra cap. so. et 3I. perIegat. inaedam vero de pecuniae cudendae, carcerumq Praesidibus, et de Archiuiorum Praesecto dicereis
cum alibi de his actum non fuerit, non inutile duxi. CAP.
295쪽
suidie. extera inriderivet ad is
T Ros viros monet les apud antiquos isse docet Pomponius Iu reconsultus
a his verbis. Constituti ni eodem tempore quatuor Utri,qui euram vim. rugererent, edi Trium&iri monetales fris,argenti,aur Letiores cte. Ed hosinone is cudendae praemisse aduertit Auctor antiquitatum Romanarum b & in antiquis monumentis ita scribi solitos , Triumuiri Α Α. A. F. F. quod est, auro, argento, aere stando, seriundo; vi etiam interpretatur Valerius Probus, e ac
Titum Plautium hoc Magistratu sanctum suis e antiqua docet inscriptio apud Pan nullii u d in hςc verba. TI PLAUTIO M. F. M. N. SILVANO MMANO PONTIRSODALI AVGUSTALI III. V I R. A. A. A. F. F. Q T. C AES A R I S LEC. LEG. V. IN G E R M A N I A. Et hos popuIi suffragio creatos testatur Nicolaus Grucchius e Florum etiam meminit Cicero ad Trebatium scribens f his verbis.
Treuiros vires censeo ; audio rapitales et , mallem auro, argento , aere essent sed ali is lorabimur cte. De in onetarijs meminit Iustinianus Imperator g cuius verbi, muri legulis , intcrpretationem scontra Accursit, & aliorum Interpretum opinionem, dicentium, Imperatorem intelIexisse cos, qui monetam Principis cudunt assere Alciatus ibi, dicens , Monetarios significare Textrini quoddam os cium,siciat apud Flauium Vopiscum in Aurelian. ibi seditio, inquit, Mouet rio um intramurana bel ingrauissimiam peperit ore. Et hoc idem innuit Rhodigi n. B ibi;Monetarios Iudas monetae arti es interpretatu iant, qui ad Textrinsiostus reserve voeabulum malint cte. Dicti fbrtasse Monetarii ab ossicii ipsius utilitate ἡ ut Alciatus Ioco cir. obseruat; vide , quae notat Tiberius Decianus i qui hanc vocem monetari, hodie apud nos in malam partem accipi notat ; quod indificare sortasse voluit Cassiodorus k dum ala . Monetarios autem, quosnecialit/r in. mpublicum constat inuentos, in priuatorum didicimus transisse compendium cte. In locum Triumuirorum monetalium successisse quem hodie in Urbe Praesidem Zeccarum vocant, nulli dubium esse puto. Huius Praesidis notio est ,expendere, utrum nummi publice percussi Iegem mixtionis,vel puritatis habeant, itaut si minus habere suerint inuenti, eorum usus prohibeatur , prout annis proximὰ elapsis de quadam moneta argentea , quam Iulioς vocant Auenionenses. percussa, successuu de aliis, cum iusti ponderis ,&bonitatis non essent , factum sui me vidimus . Antequam Magistri monetales nummos cudant, sub Praepositorurn monetalium c Affaggiatori in Urbe vocant & Actuarii testimonio exiguum frustum materiae, vclmetalli, ex quo fabricanda est moneta, in pixidibiis ponunt , ut probatio fiat. Perquirit etiam Praeses hie diligenter, & emcndat si quid aurifices, tractores auri , nummularii, argentat ij, seu mensarii, coli ibi fae, vel alii, qui metalla tractant Hin fraude legis monetae prascriptς admittant,si radant, aut minuant e pondere , tu vide omnino rescriptum Constantini Imperatoris. IInsuper ius dicit de omnibus monetis Papalibus, tam in urbe qua alibi in Ecclesiastica ditione cusis , & aliorum quoque Principum , si de bonitate, & valore dubitetur, nummos prohibet . De delictis i magistris custodibus, praepositis,probatoribus, incisi ribus, sparatoribus,tractatoribus auri, argentive, minorarijs arenarum auri, aurificibus, cel toribus,& alijs negociantibus circa monetam commissis , cognoscit , ac de litibus p& controitersijς eorum in praeuentione causartim cum Gubernatore Vrbis, alijsque Iudicibus Romanae Curiae concurrit. Ut autem horum delictorum animaduersio iuxta praeseripta leges fiat in scienduest , tria in omni numisinate consideranda ; primo materia publice electa clim certo pondere ,' secundo character, quo insignitur , seu notatur forma publica ;tertio valor, seu functio decreta , ad tradita per Paulum I. C. n inquibiis omisnibus quid decretum a superioribus , quoue in via sint, qui nummis utantur in
296쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAR XLVIII. 1 9
Numismatis materia est aes, aurum, argentum , qliae aliquando pura per se, aliquando miscetur; ἰquae quidem mixtio a Principe legem recipit, quam Curatores fmonetarum sequi siebent; si quis enim suo marte argento publice, priuatimque ae S, et si auro argentum, siue aeri plumbum misceat, capitale est delictum cum bonorum M proscriptione, ut a Tacito Imperatore sancitum fuisse testatur Flausus Vopiscus inta s uetus vita,&apud Vlpianum ; a quod etiam decreuit Constantin. ImPerator, b N M. . G. i. λ hoe esse crimen laesae maiestatis probat Gigas: e cuius dicti rationem reddit Tibe-' rius Decianus , d quia unone tam cudere solius Principis est, & ad ipsius aetii mationem, famamque'spectat, ne moneta sua adulteretur; videndus est Cassiodorus. , .e Quae quidem adulteratio etiam tribus modis fieri potest, nempe circa materIam, si in auro, argento, aere fiat mixtio, ut dictum est, & Iide Decianum, f circa solmani Quae nihil aliud est,quam impressio,liue caracter impressus in materia,ve idem δενυ,,I. D
DI elaea pondus, ae aesti valorem, quae quidem ponde
ris, & Waloris certitudo adeo necessaria est, ut ea si iblata , non raro in plebς .is ib.,ut dissidia, & quaerelae, ut apud Tholosanum. θ Minuitur autem monetae pon-, os ....is. vel aqua ardenti superficiem auferendo, vel monetae circulum tondendo eode n m e reci docente , Quid autem si clericus secularis, siue cuiuiuis Ordinis Regu-
Iudice scilicet lateo, vel eeclesiastico P vide Constitutionem Urbani VIII. Idi- . JhusNouembris i siet. edita, cuius particula ad hanc re iacientem refert squillant. AQuae autem essent monetarum antiquarum P ndera apud G cos, & Romanos, R. d. ρνι-.-ν.
Alex vi Gul. Budeus, n Tholosi in syntagna. o Lipsius, p N Phil Pigateriai r sauia uos etiam Scriptores alia multa ad hanc rem facientia videbiq.; prec pue o utimi tam apud Graecos, quam Latinos, aliasque Nationes monetam peris iis rure e rava forma, & quibus imaginibus: ac etiam unde denominatio Pecun f, is δε
monetae, ac nummi iluxerit; videndus est etiam Plinius, r proximum ceus sciacisse dicens, qui primam ex auro denarium signauit, quod et ipsum au-
dorum ambos Samios primos aes constare, & cudere docuisse affrmat; Itilius Vr- j-δε sinua, e &ante ipsum Cassiodorus ti Servio Tullio Rege rudi aere nota pecudum c a q ca pecuniet n. men effluxit) nummos freos signatos esse diciti hominum vero imagines in ere sculptas a Iano , siue Saturno primum fuisse, testatur, eX una enim , uir biceps, ut Ianus ipse fingitur apparet, ex altera vero pons, corona, vel nauis visitur; quia, ut Macrobius x ait Ianus primusqs signauit ex una parte sitam es- friem, ex altera nauem impressit; Eutropius F vero huius rei inuentorem Saturnum facit, dam scripsit, Saturnus nummos aereos primus instituit: opinor autem in Iani, Saturnique memoriam ; nam ut Lactantius Z ictatur, Ianus Satur' iam να- νnum errantem suscepi cuius rei argumentum sunt nummi veteres, in quibuS est 3,. . D cum duplici fronte Ianus, in altera parte natis, quod etiam c curat Ouidius. a xo. r. SM..e p.
Multa quidem didiei, sed eur naualis in aere Altera anata in , adtera forma biceps. At bona ni eritas Puppim signauit in aere, 484 mimum euiam suisse, ex Plinio b norat Fulvius Vrsinus ; e quamvis in meo alae plinius dicat, anno ab Vrbς ndit' 8 d. - . cariar. te primum bellum Punicum argentum signatum suisso hisis, ri.
Quo adhuc signo monetam ad metalla translatam fuisse. Cassiiodorus d serim t.' Insuper sex Procuratores monetae, qui Comiti lacrarum la itionu2 parebasit , Pantircius o restri in haee verba. Monetam non Civiςates, non Prasides, VNary las. ia , auι PP. etidebant, sed hae saeustas a Principe Magimo Argitionum de- Τ.
In ineliant. sis tantum in loris moneta signis/t r x qμ 40 tq μ fab .in a, pν aerant. Haec Panti rolus, qui enumerando ν quinque tum rςD a ιό. da,.iς δε Procuratorem monetς Miscianae, Aquiliensis, Urbis Romae , Lugdunendis, &Areutensis: sed alia multa videnda sunt apud Iacobum Guthiere di f
297쪽
CArceratorum visitatio nedum ob causarum expeditionem, δc reorum libearationem nee effaria est, sed etiam ut eorum necessitatibus, aliisquE care rum incommodis benigno succurratur, ut Eutropici Praesecto Praetorio Gratian. Valen.&Theodot. Imperatores a rescripserunt his verbis. Deys, quos tenet earcer inclusos, id aperta definitione sancimus, ut aut conuictos o Daepoenasubdurat , aut taberandos diuturna custodia non maceret e. atq ue ab Honor. de Theodos Aug. β sancitum legimus. Iudires diebus productos ia, eos de ex dia earcerali videant, interrogent, ne iis humanitas Hausis peν ω - ψνuptos earteria etistides negeturr victualem subnuntiam non habentibusfaciant m ni api ero. Et in Romana Republica Triumuirorum Magistratus aderat, ut carceriim carceratorum curam haberet,& Triumuiri capitales appellati, ut apud Pomponium IureconsuItum c his verbis. Et tumuiri capitales , qui eareeris eune
diam biserent, ut eum animaduerti oporteret, interuentu eoru seret equos anno
ab Urbe condita 6s. fuisse affirmat Auctor antiquit. Romanari d ex Panuino, de aliis ab eo relatis. Cuius etiam Magistratus meminit Plautus, e de octo Lictores habuisse indieat, dum Sosiam ita Ioquentem inducit Iiud fariam nune, si tres viri me in eareerem eo egeγint Inde quasi /promptuaria cella deprema ad flagrum. CNueausam uerat dicere mihi, neque in hero quiequam auxilii Fest 'Nec quisquam sit, quin me omnes esse dignum deputent : ita tuasi incudem me miserum homines octo validi e fiant . OMHie edi per octo homines octo lictores ministrantes Triumuiris eapitalibus i telligendos ait idem Auctor antiquitatum Romanarum loco citato. Et ad Ptincipem ipsum pertinere per tres vices, vel ad minus bis quolibet anno
generalem carcerum, de carceratorum visitationem facere . de ita in Regno Pror
geni ad Palatium, ubi carceres reperiuntur, diebus Natalitiis, Paschalibus, de in Viagilia Festiuitatis Sanctissimae Assumptionis Beatae semper virginis Mariae, cum interuentu omnium de Consilio magnae Curiae, causarum criminalium , 3c civilium, DPisci Patroni, Regii Patrimonii, 3e Auditoris gentis bellicae, Procuratorum . de Blicitatorum fiscalium, aliorumque iustitiae Ministrorum accedere solitum, narrat Ma-
stillus. fEt in Urbe nonnulli ex ipsa Camerali Audientia, viees ipsius Prine Is regias gerentes , prout necessitas suadet, lapius in anno, viputa singulis mensibus tempore Vestri j, sed hodie quater in mense , die Iouis videlicet carceres visitant; licὰt non: omnes, qui in Camerali Audientia lacum habent,pro simili earcerum visitatione a conueniant, sed loco Eminentiss. Caes. Camerarii is, qui vices suas gerit, δέ alter ex Reuerendisi. Claricis; qui carcerum Praeses, quolibet anno serte ductus, appellatur, aliiqud Camerae Apostolicae Ministri Thesaurario, Praeside , Be Commissario exte fis, unicum aliis Romanae Curiae Iudicibus, Vicariis, de Latrumculatoribus, quali- nbet hebdomada die Iouis cur dixi ad ipsbs earceres aecedunt, ibique per spatium. temporis necessarium publico in Ioco sedent, Ee coram ipsis singuli rei suci ordine vocati audiuntur, si voIunt, de Patres audito reo, de uiae causae meritis intellectis , pro natura facti, pro qualitate rei, pro statu causae, pro tempore suae carcerationis . solent pro ipsius liberatione, vel alias pro eius expeditione decernere, & plerumque etiam ubi omnino poena infligenda sit reo, illam pro pietate sua mitia
Si quis vero pro ciuili debito diu se ii carceris mancipium, vel alias suae muri
298쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XLIX. 28 I
mitatis.testimonium habeat ita fronte, ve I in ipsa audientia, solent Patres pro liberatione carcerati decernere, pro illius facultate creditori quoque consulere , viplicareum certa gaudere dilatione , ac solutionis diuisione , sub cautionibus tamen , de quandoque etiam pro non cauere volentibus, sub eorum obligatione, ac triremium
Nonnunquam etiam, si paupertas debitoris sit in aperto,& ipse desperans soluere posse bonis ecdere malit, solent Patres sola professione reum ad beneficium simplicis cessionis bonorum admittere, Ze facta per ipsum fida bonorum indicatione , Pro sua liberatione decernere, seruatis tamen in hoc Summorum Pontificum Constitutioinibus, nempe Pauli III. a Pii U. b & Pauli U. e A quibus quidem facultatibus exclusos csse hebraeos constat ex Decreto Gube natoris Vibis, quo munere tunc sungebatur Bertingerius Gypsius, deinde Cardinalis Eminentissimus: Decretum vero h pis euulgatum tale est. Cum inpubhea Visitatioine e eerum die 13. Augusti I 6ro. re mature discussa fuerit declaratum in eap. s. Constitutiemis PV V. desaeuitatIbtis Visitatorum Careerim Urbis,insia militer east. s Con rationis S.D qui tunc erat Paulus V. super reformatione
Tribunalium Urbis, tit. desaeuitati θ. Viιitator. Orcer. non eo rehendi bebraeos, declarationem praefatam idem S. D N. Diuae vocis oraeuis approbauit, conflamauit,ac
publieari, er in Omnibias Tribunalibus Vrbis per omnes Iudieesseruari voluit, dimandauit . Non ob tantibus quibuscum ne in contrarium facientibus . In quorum sidem, cte. Datum Roma hutate dio inguHi I 62O. Berlingis. Episcop. Arim. Gub. Ο V. Cam. Verum Pontifex Vrbanus VIII. alitὸr statuenduim censuit, hebraeos scilicet comprehensos esse in visitatioue eareerum, quia N ipsi gaudere dc bent priuilegises, statuti'. illius Ciuitatis, in quibus domicilium habent; ad tradita per Marquardum.. Hanc vero careerum visitationem in Urbe ab Alexandro VI. inlli tutam , se ii potius restitutam suisse affirmae Ciaconus e his verbis. Eius Ponti altis initioc quod anno Natiuitatis Dominicae I pr. suit, in ruus Vrbanis intentus, careerum visitatores instituit, e quatuor Iudices ereavit, qui de quacumque causa eapitali estgno D-rent; die Martis omnibusse adire, ct algoqui volentibus se ipsum exibuit, unde ius in Urbesueri mὸ diei ereptum, erc. Istis ab Alexandro VI. sie institutis Visitatoribus iurisdictionem,d facultates non vulgares concesserunt Paulus III. f Pius IV. x pius V. h & Paulus V. in sua generali Tribunalium Urbis Reformatione, i ubi nedum habes , quae ad politicam pertinent, puta quae ab ethnicis, & secularibus quoque Principibus sancita suisse vidimus, sed etiam quae ex Christi Domini cha itatis praecepto nobis omnibus Christi fidelibus iniuncta suar, praecipue tamen illi, qui eius in terris vicem gerit cognoscere licet. Qira in te Leonis X. approbationem k Archicon fraternitatis a Itilio Mediceo S. Laurentii in Damaso Presbytero Card. fe LR. E Vicecancellario qui ad Pontificatum euectus Clemens VII. appellatus cst sub Charitatis nomi ne institutae videas. Haec enim Archi constaternitas nedum carceratis subueniendis , sed Pauperibus etiam mendicare erubescentibus eleemosynas erogandi, & mortuos sepeliendi curam ab initio habiti t. Verum, ut Cassiodorus I ait, charitas nunquam odiosa est, semper in alterum se porrigit, & ut multi arboris rami ex 'na radice Prodeunt, sic multae virtutes ex ima charitate generantur, nec habet aliquid viriditatis ramus boni operis, nisi maneat in radice charitalia: ita haee Charitatiet Archi coniraternitas alios produxit ramos, E quibus salutares fructus quotidie prodeunt
Nempe Archiconstaternitatem Mortis in Urbe nuncupatam, qtiae licet annis abhinc supra mille, & ducentum, Constantino magno,Αnastasio, Sc Iustiniano Imperatorib instituta reperiatur,ut videre cst in ipsius Iustiniani Nouella, ni & a Baronio nrelata , attamen iam abolita, & antiquata, Pio IV. Pontifice sedente o restituta est. Sicut etiam opus subueniendi aegenis mendicare erubescentibus assumpsit Archi constaternitas SS. Apostolorum, eodem Pio IV. sedente . pCarceratorum etiam subiiciationem curat Archiconstaternitas Pietatis carcera torum nuncupata, &Gregorio XIII. Pontifice q instituta, dc confirmata . i. N n Et quani
299쪽
Et quamuis in has dissula sit partes Charitas, cum tamen tenacior sit glutino, nDitius Bernardus in sermone de triplici cohqrentia vinculorum, clauorum, & glutinorum, ait, nullam profecto diminutionem, aut scissuram contraxit, quominus opera eius bona coram Deo, & hominibus luceant, sed enixius carceratoram subuentioni studet, pauperibus eleemosynas profusius elargitur, Ecclesiς D. Hieronymo dicatae, & de Charitate nuncupatae, necessariam , decentemq. ad Dei cultum lupellectilem ministrat,Sacerdotes in obsequiu Christi mancipatos, in eademq. Ecclesia ad Sacra quotidie peragenda obnoxios aliti nec vIli dubium , quin haec omnia a Eminentiss. ac Reuerendist D. Francisco S.R.E. Card. Barberino Protectore existe te, summa fide, ac indeficienti vigilantia persoluantur Pectore cui virtus, grauitas cui regnat in ore, Cui frons est mentis perpes imago suae. Ille est, eui multum veneranda modestia debet, Cui inultum Charitas, ingenuusq. pudor. Habet etiam haec Charitatis Archi constaternitas Monasterium S. Mariae Magd lenae Comiertitarii in in Urbe dictum suae curae, & charitati commendatum , prout η eiusdem Leonis X. diplomate a cautum repetitur.
oc nomen grassciae Grammatieis , & Iurisconsultis incognitum esse assirmat Paulus de Castro, b addens ab usu loquendi introductum inempenes arbitrium en ius, ct norma Aquendi ut Horatius e cecinit, Et ideo si de intelligentia huius dictionis inquirendum sit,
tunc ad vocabulum iuris huic magis simile recurratur: ita Castrensis, quem sequutus est, eiusq. verba rescribit Fulgosius . d Uerum apud nos Italos haec dictio, o grascia, nil aliud sonat, quam exculenta, cibaria inquam, & victualia hominibus ad vescendum nece laria a Graecis Sira,& Magistratus ad hac curam designati Sito-ν. his illia, C. d. comta dicuntur,te ste Spicilem e quem vide; quae tamen dictio magis latὰ patet, eriind. Λώμ. quam annonaὲ haec enim in propria significatione accepta panem tantummodo desis 1.C. iam regnate ita Iustin. Imperator f panem ciuilem,&annonam ciuilem dixit, & obse Urb- C it -- uauit Alciat. I siib qua acceptione hodie in Urbe habemus Praesectum annonae,qui frumenti solum, Sc panis curam gerit. Carnis vero, Olei. & victualium notio ad grasciae Praesidem pertineti quem antiqui ni fallor 9 Episcopum, ide Mnspectorem, ut victualia iusto pondere, ac Pretio venderentur, dixerunt; h videndus Panetirolus. iEt quamuis PauIus Papa V K unam tantum Congregationem, annonae scilicet,&grasciae instituisset), &ijsdem egregiis viris dictam Congregationem constituentiabus grasciae simul, anilonaeq. cura in comini serit,nihil prosecto aliud innuere voluisse videtur,quam connexionem inter hos duos Magistratus necessariam; etenim non in solo pane vivit homo, ut Veritas ait. Quod etiam antiquioribus innotuit, dum annonae Praesectum dixemni non selum cui panis tantum notio esset, sed carnis, olei, salis,de vini, ad tradita per scribentes, praecipuε tamen Paulum de Castro, I Panzirolum, m Franciscum a Ponte, n dc Iustum Lipsium. OCum autem ea,quae ad frumentationem,& Praesectum annonae iuxta hodiernum. usium Romanae Curiae pertinet, satis reces ita suerint supra in Cogregatione annonae,
N infra etiam cap. seq. alia dicenda sint, ut nonnihil quoque de Praeside grasciae dicamus , superest, ex ijsdem tamen auctoribus, qui de Praesecto annonae scripserunt,eIiciendum Cura
300쪽
NOTI PIA CARDINA LAT. CAP. L 283
Cura Grais sub Praesecti Urbani notione erat Vli)irmo testu; a annone tamen Ptelectum eoadiutorem habebat ex Valentin. 3c Valeri sanctione, b sub clitas etiam
dispositione erat, vi ex Panuinio, & aliis diximus in tract de Praesecto Urbis , &cisii odori verba e demonstrant, dum ait, Carpentum Praesem Urbis mixta rori atione consendis, ere. εα supra ad ipsirus Annonae Praesedit laudes deueniensne e orditur, Si ad banc ms sur.3m censenda funt dignitates, ut tanto quis bono ribili, babeatur, qu Mitum ciuibus profuisse cognscitur, is certὸ debet esse;Dγio ι,
ma V, bi praeparetur auu Ir,v istae reo et panis copia, ct tam magnus populus an uain υna men saturetur . Prro inasp iorum, cibos . disti, ris, penom, edi munditiem panis exigis, nee Uilis iudicas esse, Unde te post Roma laud ire, exerorum quoque suarium sub et iisdem Praesecti Urbani cura quietiisse , idem Vlpianus ioeo citato testatur: vertim Cassii odorus a sic ait. Suamy quoque Romanae evia causa reperti tuo deputati videntur examini. Hodie tamen ad ipsum grasciae Praesidem lixe notio spectat, qui summorum Pon tificum Constitutionibus inhaerendo edicta promulgat, quibus carne. oleo, cibariis omnibus Romana Ciuitas abundet, immunitates, ac priuilegia conducentibus graia sciam ad Urbem concedit. Pontificum sanctiones hac de re loquentes multae sunt, praecipue tamen Pii V. equa eautum est, ne quodais animalium genus extra ditionem Ecesesiasticam abitu eatur, reuocatis , si quae essent, Cardinalis Camerarii concessionibus. Hinc Gregorius XIII f Sanctionem confirmauit, de sub illius dispositione Α ehiepiscopos, Episcopos, alios l. maiori etiam dignitate sivi gentes subiacere de
Clemens item VIIII super praemissis legem tulit, & confirmatis poenis ab aliis praedeces loribus comminatis, alias & ipse addidit. Habet etiam Pauli RSanctionem b praeia lilias omnes continente,& confirmatem. Harum Constitutionum promulgadarum ratio potissima est, ut ex proemio constat, ne Romana Ciaitas , dc qui sub Ecclesiasticae Ditionis imperio reguntur, ciba riorum caritate laboreui. Grasciae vero Praesidis edicta Card- Camerar i nomine promulgata sistius Vrbi seommoditatem respicere videntur, quod ut magis apertὰ noscatur, cuiusdam educti si immam hὶc addere lubet. Conducentem grasciam ad Urbem, siue veniant, siue morentur, siue ad locum . unde discesserant, reuertantur, pro ciuili debito, etiam Camerasi obligatione valia ato, decem dierum personae immunitatem habeant. si eum animalibus ad Urbem venientibus in praediis alienis damnum dederint, nulla habita poenarum ratione, siue a legibus, siue a Statutis locorum inflictatum. ad solam damni illati resectionem teneantur. In transitu pontium, Viarum, portarum ab omni vectigalium solutione immuni talem habeant. Nulla Ciuitas, siue oppidum , praesertim si per unam die tam, spatio scilicet a mili. passuum ab Urbe distent, etiamsi suorum ciuium necessitas urgeat, animalia ad Urbem venientia retineat, vel remoretur. Si eum laniis, qui ad cultum boues, & caetera emunt animalia, contraxerint, pacta, de conuentiones initae nullatenus violentur; si secus, ad interesse, & damna sa cienda, Se iuramento damnum passi liquidanda poenae nomine compellantur, &si delicti grauitas postulauerit, quaestionibus ter premantur. Ciuitates, & Loeorum G ibernatores, ac Ius dicentes nullum conducentibus vi iactu alia ad Urbem inserant, vel inferri permittant impedimentum , publicanorum temeritates, Se concussiones repellanti auxilium denique, de patrocinium praestent. Qnod etiam inter Pauli V. Sanctiones. s in ea, quae Die Coenae Domini legitur ,
cautum r peritur in haec verba. Item exeommunicamus, ct anathematizamus omnes impedientes, seu inu identer eos, qui Uictualia , seu alia ad Uum Romurus Curion eos ria addu eunt, ae etiam eos, qui ne ad Romanam Curiam adducantur, Dei afferantur, t obibent, im ediunt,seu periurbant, seu bae facientes defendunt per UeIalios,cuiuscumquefuerint ordinis, preeminentiae, conditionis, d latus , etiamus Pantissati, seu Regali, aut alia qu.rvis eccis frica , vel mundana Prebueas dignitate, e .