장음표시 사용
391쪽
objectorum, consistit, quae regalia vel jura majestatis dicuntur; atque per I definiri solent ei, vel eis cometentia, quι superiorem non rec gnosiser, ad salutem, Oiscus Reipublicae tuendum. Illa au tem majestas , stu summa florestis inhaeret tanquam subjecto proprio Imperatori, sed non quoad omneS palles soli, Verum quoad partes quasdam simul Ee uribus, quoad quasdam ordinabus omnibus. Vid. MLII er.
I. II. Jura illa, quae soli Caesari inhae- Rese
rent, Indesedentia, quaeve soluS secun-vata. dum leges fundamentaleS CXercet, Reserismata dicuntur, Docte sui serti line Reservat. quae appellatio legibus publicis & stulo
curiae familiaris est. A. B. c. V , I ibi ReservamUS R. I. Ivg. S. . sint, I. P. art. F. S. FR. Ibi L era oris strasem
rationi re strvatis. His aliqui prudentiores este Volunt, qui rellisa potius dicenda esse existimant. Sed meo judicio res eodem recidit: & perinde erit, si dicam Caesarem acceptantem Imperium, quae dam sibi soli resiervasse, nec ratione illorum in consortium admisisse ordines ; vel Electo soli quaedam fuisse relicta, nec ab illis , qui capitulationem praescripsere' 'postulatum, aut ab electo constitutum 'ux Statua in communionem Vςnirent.So
392쪽
lent etiam Sychserlici eoohelten κατ' ἐξοχην dici. tag.χ g. III. Index horum reservatorum o eorum mnium ac singulorum perfectus , nec in legibus publicis nec alibi habetur, neCtempore tractatuum mestphal enarra tione ista Caesarei legati voluere defungi.
ondo . T. V. L. a. cap. III. Iao. Neque
etiam in Capitulationibus Catalogus illorum repetitur, cum illae ostendant magis id, quod Imperator non habeat, vel in quo Ordines concurrant f quam quid Cesar soli relictum sit, vel reservatum. In terim tamen, si omnia jura majestatica excutiamus, atque illa cum Capitulationibus, aliisque I L. publicis scriptis, &non scriptis conferamus, nec reperiamus tamen vel Electores, vel ordinCs in consortium admitti : cxistimandum est, ea arbitrio solius Imperatoris relicta & reservata esse. Atque hoc Vult regula Iacobi Lampadii : Omnia imperandi fura esse
Caesaris propria, in quorum communionem ordines per Capitulationes, Recesus, aliasque Imperii consituriones non concesserunt. De Rep. P. IIl. c. Is. g. F. S cast. Io. S. I.
quam Probat Tu i . ad Monetamb. P. I Leap. s. f. aΤ. Caeterum licet ista reservata adeo soli Caesari competant, ut, si cum ordinibus communicentur, reser vata amplius dici nequeant: Potest i med
393쪽
men & solet exercitium illorum intor-
dum statibus p - Statibus Roncedi,
qualia exempli fassim occurrent infra,
ubi de linguis quae potiora siunt, & in
dubia agendum. Dr. Huae .XU f. o.
1 g. IV. Jura Imperii seu Majestatica non iis ,
tantum circa civilia, sed etiam circa o M.tἡεsra Versari nemo negat, qui Doctrina versancivili est imbutus, & uatelligit quantum xv ir'
opus sit religionis cura in Republ. Etsi I
enim non propter religionem civitates sunt institutae, nec ideo in societates c viles coluerunt homines, ut religionem& divinum cultum, quod non minus commode a paucis, quam multis hominibus fieri potest, exercere queant: cauis i men sunt, propter quas civitas curam rς ligionis suscipere debet, Curamque, ut coetus civilis Deum colat, & revereatur. Hoc enim si fit, quilibet de imperans &parens munere suo recte fungetur, &ossicii partes explebit, vinculumque inter utrosque crit firmissimum, totaque soc etas beatitudinem civilem, quam inteibdis, i felicissime consequetur. Quod livero reverentia erga Deum metusque vindictae divinar abest a societate civili, cives, viribus confisi praesertim, lac illime in omnia scelera ruent, quae exitium conciliant toti civitati. Quanquam v .XO negandum non sit, beatitudinis illis sz n 3 1 e civilis
394쪽
334 CAP. XLII. DE POTEST. IMPERANT.
civilis obtinendae intuitu, sussicere religionem illam, quae ex lumine naturae in notescit, atque sine religione revelata florentissimas fuisse Romanam, & Gro cas, ali que civitates: certum tamen est, revelatam a Deo religionem dilucidius ossicia erga Deum & homines propon re, & λrt1us operari in animis civium, ut ordinem civilem obserVent, quam Ο-mnem gentilium superstitionem. Nam& illa ipsa docet, Deum autorem & or finem Majestatis esse , imperantesque ei Vicarios, quibus qui adVersantur, duvinae ordinationi resistunt. Rom. IR. vid ot. de I . Sum. Pot. circa ocra cap. I. es a. rons regi. Lib. I. cap. IR. Henniges de Sum. P t. I . circa S. cas. I. s a. ' i
Regi- β. V. Quoniam vero circa religionem i plurima sic objiciunt offendicula, ut in J- multos errores dilabi homines quLant, non solum ipsis, sed etiam toti societati nocivos, regimine quodam opus est,quod Curet, Ut startim homines doctrina religuonis imbuantur, recteque Deum colant, partim etiam actiones illorum circa res ad religionem pertinentes, ita dirigantur, ut ne nni, qui intenditur, contrarientur. F.ςφrdo Illud regimen Sacerdo erum, Vel potestas Ec- ' ' clesiasica interna vocatur, & absolvitur docendo & exponendo Voluntatem divunam, arSuctivo, coortando, Sacra mei Ia
395쪽
menta administrando, remittendo & α-tinendo Peccata, qua qui funguntur, in N. T. modo fraeesse dicuntur gregi vel e
etiam palcere illam Am XX. M. non tamen dominari I. Perr. s. s. Atque hoc regimen secundum principia religionis revelatae, non tantummodo ad finem naturalem sari lutem in hac vita, sed etiam ad spiritualem & supernaturalem in altera vita ordinatur; ac eidem Imperantes quoque in civitate suo modo subsunt, quatenus nempe & ipsi membra coetus, qui eccletia dicitur, sunt, & Auditorum vicem
VL Alterum regimen jus Majestatia i
eam eirca sicra , vel 1us βcrorum, vol μο- tenas Exclesiastica externa dicitur, & fa cultatem continet normam subjCCtiS . ae aeribendi, secundum quam circa sacra, &religionem actioneS componant, ac Co ercendi illos, qui refractarii deprehen euntur. Hanc vero maestatem parrem . .
esse Majestatis summae, & adeo ad princi pem summum, vel illos, qui το Κυφω in Civitate tenent, pertinem, recta ra tio, & indoles summi imperii sivis docet, Quod si enim cires actio S suas, quam tum ad obtinendum Reipubl. finem opus, Principis, vel πιο κυζιον habentis am
396쪽
316 CAP. XLm DE POTEST. IMPERANT.
bitrio subjecere, etiam circa religionem abiones illi subjacent, nec alii ultimatim sabjacere possJunt, nisi praeter rationem
duo summa in una civitate admittere ve-Ιis. Et cum το Κυριον habens rationem patrisfam. prae se ferat, cujus prima cura esse debet, ut soboles pietati assuescat, quae est fundamentum probitatis de morum, rectorem illum summum civitatis praecipue etiam Oportet curare, ut rCV rentia erga Deum vigeat inter suos, &omnia recte & ordine hac in parte agantur. Plane nec Verbum reVelatum, quod omnem animam subjectam esse vult civi li potestati Rom. I9. Tat. 9. hancce partem excipit negotiorum scit. circa religionem;
quin potius illos ipsos etiam illi subjicit,
qui Sacerdotio funguntur. An in I. VII. Utrum vero distex sor regimenun per an una persena censi uere flossit ' disputari solet. Si ex sola recta ratione haec qua
ἡ. p., stio decidenda, non dubito illam amr-ε mandam esse. Nam rectae rationi non repugnat, duplici functione quem defungi , & imperium, & sacerdotium gerere. Et primis sane temporibus Patresfam.qui suis regio jure imperabant, liberis ac familiae pie vivendi rationem monstrasse, di sacrinciis functos esse, legimus. Docet etiam Sacer codex Melchisedecum &
397쪽
Regnum obiisse, & Sacerdotium. Imo &Mosis & imperantis & sacerdotis munus primum obiit, donec Divino Numini placuit, sacerdotium separare a civili imperio , selecto ad illud Aarone, & Levitiaco cultu instituto. Ut adeo, licet religio Iudaica statui innexa, licet etiam renibus Vraelitis circa religionem potestas
fuerit quaedam concessa, Dor. V. Iae. a.
Sam. o. v. Io. II. a. Reg. IE, F. I. Chon. Io. P. .
seq. a. Chron. M. Io. male tamen cesserit Sauli. & e. quod Sacerdotum munus imvolare ausi sunt. Placuit etiam divinae Sapientiae, ut sub Christianismo haec distincta sint, & maneant. Nam nullibi legimus, Christum imperium aliquod civile condidisse, vel gessisse personam Ρrincipis, aut ipsum aliquid imperii e ercuis civilis, sed quicquid secularis est
regni, a suo, & Apostolorum munere separasse, Iph. M. v. yo. offici unque D ctoris explevisse,& ad propagandam doctrinam a se traditam, ad baptigandum, remittenda peccata, Vel retinenda CG- sisse suos, nec voluisse, ut hi instar Pri cipum hujus mundi re ant, Vel imperent,
Matth. Eo. . aut se rebus & negotiis seculi immisceant, a. TIm. a. Luc. Io. . Luti etiam e contrario ea, quae Apostolis suis collata, haud voluit ab humana pO- 3 testa-
398쪽
testate dependere, sed a se solo, qui min
tur P endos in Nob. Tracf. de Habitu Refig. riis. I ii I. HII. Observandum tamen maximo- ei ita sita pere, illam ciVilem potestatem suis limita era. tibus includi, qui recte definiendi sunt. Et primo quidem, quoad actiones homunum, notandum est, illas duplicis generis eis, sive circa facra, sive profana Ver-Actim sentur, internas Q. & exrernas. Ilia, quae se hu- in solo animo & interiori cogitationisi Iaree is nascuntur; hae, quae in sensus exinistis . rerDOS incurrunt, & exactibus vel signis aliα ex seu necessariis vel probabilibus intelliguntur. Quod ad illos attinet, aliae sunt
m testicus, esiae voluntatis. Priores non
siibjacent imperio civili, atque adeo huc non spectant: quoniam nulla humana potestas imperio suo & vi efficere potest, ut intelligam, vel non intelligam, rem ita, Vel aliter capiam , credam, Vel non crC-dam, sed opus est rationibus, quibus ad assennim quis inducatur. Atque hoc est, quod a Cas odoro dictum, religionem -- flerari non posse; U a BerMardo dein Hadendam ese, non imperandam e atque Lactantior quis mihi imponar necessarem, vel creanis, quod nolim, Vel quod velam,
cres die Postreisres non sunt ab imperio
399쪽
perio civili exclusae, sed omnino ad vo luntatem Principis componendae. Nam qui subjectus est potestati, totus subjectus est, & sic etiam non corpore solum, sed animo quoque obtemperare debet. Ita sit Princeps jubeat, e. c. ut subditus Deum colat, ad Oret, ViVat sobrius, caste , cκpleat osticia erga alioS, non expetat rem alieni juris, omnino peccat ille adversus Principem quoque, cujus legeς
in conscientia obligant, Rom. I. v. s. si voluntatem reluctantem habeat, licet e terne nullum actum legi contrarium committat, Vel etiam reluctantc animo,& voluntate legi obtemperet, C. L. . C. n. reg. Interim tamen hic non negari dum , ob tales actiones internas solas neminem poenam se foro externo pati: tum quod suapte natura incognitar, tum et
iam, quod licet casu aliquo ad notitiam perveniant, incongruum tamen csset, &nimis durum, propter illaS'. poenas pati, cum apud quemlibet facillime oboriri possint, & illae solae non adeo noceant publicae saluti. Quatenus. autem acti
externas ipsas potestati civili iubiacere, nullum dubium est. Atque huc LL. per tinent,' ne quiS sententias sum aliis tradat, vel seditiose tueatur, ne blasphcmiaq
400쪽
in Deum evomat, & qua ratione cultus divinus externus se habere debeat. Aliae . I. IX. Sed circa has porro monendum quasdam actiones esse jure divino, i , Vel naturali, Vel revelato ia simias , & sic .efinito: secundum illius praescriptum vel bonas, vel malas, vel liberas adhuc, & indes, iras, seu indisserentes, quae antequam humanum imperium aliquid de iis constituerit, fieri Sc omitti positant. Hae a*iones procul dubio objectum civilis pol . statis sunt, atque ab hac determinari possent : in illas nulla hominum potestas est, ut aliquid, quod voluntati divinaemntrarietur, statuere queat, quamVis stro illis actibus, & circa isios aliquid disponi possit. Ad definitas, intuitu hujus argumenti, spectantae. C. Deum colore, am re, parentes honorare, ac omnia illa, quae ex Voluntate revelata ad fidei si stantiam pertinent, & in sacris oraculis divinae gratiae consequendae causa traduntur, quae interna religionis Vocari s
lent. Quoad haecce omnia civilis potestas nihil immutare potest, nec aliquid illis contrarium statuere. Pro illis tamen utique etiam dare leges, ac constituere Potest, e. g. jubere, ut subditi Deum colant , ne eundem blasphemiis & dejeratuonibus irritent, ut inter eos doctrina coelestis tradatur & propagetur, ut etiam in