Dissertatio medico-theoretica inauguralis de vita

81쪽

INAUGURALIS. Q

in fimplice parae considerata, cu us proximum4medium, veluti

totum quoddam , est mechanicum. Vis muscularis e contrario

est in strictiori sensu, cum in universo nobismet repraesentatur tui vis fbrae, con it in suarum partium stu, fecundum externam reditam causam mutando.' et sic porro; sed de aliorum opinionibus non amplius est agendum, magis autem nostras producamus. In quavis iri itatione tria observamus momenta: .Primum enim est, in quo externum aliquid agit, - secundum, in quo organica pars in internam Uenit motionem - tertium Vero, in quo haec interna motio sese per externum Phaenomenon manifestat. Ambo priora essentialia, ultimum autem modo fortuitum momentum, irritationis su iit. Omnis irritatio realem organismi potentiam debilitat, nutrimenta minime irritationis gradu agunt; nutrimenta Vero non rite digerenda uti irritamenta agunt. Ι ritare et roborare sibi Opponi possunt, et roborare absoluta

sequela irritationis est. Electricitas abit, protinus ut formatio corporum individua accedit, in Galvanismum et irritabilitatem, quae licet in plantarum quarumdam partibus jam adsit, latet tamen in plerisque, maximeque eminet in animalium partibus. In est primi fluidi animalis guttulis, occupat

nusculari fibrae propriam, innatam, ab universa organica contractilitate diversam, et a vi nervea independentem proprietatem, nominavit irritabilitatem, qua sese manifestat per agentia irritamenta in variis contractionibus

82쪽

63 DISSERTATIO MEDICO OTHEDRETICA

eupat tenerrimas musculorum fibrillas et vasculosum. systurima, ipsisque obtemperat Galvanismi legibus. Accedit tς tio loco in animalium seriebus perfectioribus sensibilitas, in

qua nullum inter activitatem et formam certamen adsit, nam mutuo in se assumta sunt, et in sensilitate formatio et m tus una eademque sunt; nervorum irritabilitatem nominarunt

quidam, et exclusive nerVis propriam vim perhibuerunt G, alii, uti Μ et ηger, pseudo sensibilitatem vocant; imo vero ori gana unica sentiendi sunt nervi, et atmosphaeram quamdam, ut activitatem producant, sensibilem constituunt υ , Camterum, sensibilitas non consideranda est tamquam absoluta propria animalis naturae, et empiria ostendit non solum sensibilitatem animali processui nocivam esse, sed quoque sensibilitatem in simplici individuo cum ab normali aucta irritabilitate cin morbis acutis) exstingui vel turbari, et quoque . in serie substantiarum viventium , sensibilitatem cres cere et, diminui in inverso irritabilitatis sensu. Si arbitrium

motionum in organo quodam cum numero et magnitudine nervo Tum augeatur . Verum e St, detectam legem S O m in er i n gii; cum accommodata crassatudine et magnitudine nervorum, Oppor-

83쪽

unitates intellectuales cohsumi: igitur illam legem nil aliudiindicare , quam sensibilitatem in inversa irritabilitatis relatione crescere et decrescere ; sensibilitas et irritabilitas sese

invicem determinant, eatenus sensibilitas procedit in irritabilitatem, uti in mediatum phaenomenon : ambae autem unum factorem possidere debent, quia alia in aliam transit, et in illa sese praestat tamquam objectum ejus. Generalia doeans sis sensibilitatis didenda sutit, in illa etiam , dualis iniim principiorum adesse non negandum, Iex Vero, verbi eau fa, esset a Iumine ste sumenda - quod simplici cuidam

radio duplicem ostendit partem et in heterogeneis marginibus, uti in oppositis finibus divulgit usque ad sui31muni, quod natural coiiseetita fuisset, sensibilitatem P vel univwrsa dissipatio in oppositis principiis doni inaret. JHis pertractatis tribus organismi facultatibus et earum quaque considerata, superest adhuc pa ca de illarum actione 'simuPsumta disserere: attamen non adeo facile est brevitate maxi ma lucidam id earum ei plicationem proforre, licet multi fe-eerint: , , MI est 'tam difficile et arduum, quod non humana mens vindicat, et in familiaritatem perducat assidua meditatis 3 inquit jam Romanorum philosophus aestumatissimus ca). Reproductis, Irritabilitas, et Sensibilitas, secundum supra memoratam definitionem, omnibus organicis corporibus in

in . . natae

84쪽

ro DISSERTATIO MEDICO - THEO RETICA

natae et, quatenus actiones sunt simplices, omnibus similes sunt: in simplici enim objecto nullum discrimen, et mult1-tudo invenitur. Si sensibilitas per irritabilitatem in vim

transsit reproductioniS , in eadem relatione, qua irritabilitas , sensibilitati superpondium acquiraG, Vis reproducens eXaltetur necesse est, ab hominibus enim, in genere quadrupe dum, avium et sic porro, usque ad amphibia et pisces, exaltari videmus illam vim, quia partim retardata nutritio diminutionem irritabilitatis indicat: multitudo proximarum secretionum canimalium Venenorum exempli gratiab mutatam prae se fert assimilationis Vim, denique moX magnitudo individuorum productorum, modo illius perfectior efformatio , modo illius semper crescens et in feriebus inferioribus immensus numerus superpondium Vis productionis in illa natura parte commonstrat; cum Vero in organismo gradationem virium observamus, sensibilitas in irritabilitate atque haec in Vi reproducente sese manifestat, et inferior vis modo exercitium est superioriS, , , in natura gradus organifationis omendemus tot tantosque, quot varai gradus hujus smplisis sis exercitu adpnt ' - Planta eadem ac animal, animal vero magis organislatum idem ac minus organicum:

vis eadem in plantis ac in animalibus agit, gradus vero illius exercitii inferiores: in plantis illud jam transivit in reprodu-

centem vim, quod in amphibiis adhuc tamquam irritabilitas et in perfectiore animali tamquam sen1ibilitas distinctum sit: ,, Est itaque una organisatio, quae per hos omnes gradus perpetuo usque in plantat transit, eτ Nna I puerna agens caUssa,

85쪽

producentem vim transmutatur Jam supra monuimus, organismum se ipsum constituere et organismum in oppositione e X ternorum existere: antiquitas nobis jam docuit: omvis natura UMIt esse conservatrix sui. Omnis natura se conservare conatur: nulla Vis adesse po-

test, quae contineat ipsius destructionis basin, uti nuulus excogitari potest motus, qui accipiat fundamentum quietis plenae absolutum. In corporis humani mirabili coim structione caussae et effectus adeo inter sese sunt permixti, ut non raro scopum suum relinquant, hi praecedant, e e illae ex illis educantur. Experimentis justis mediet in illuctnaturae maximum ducti sunt, et ideo in morbis complic tis dijudicandis maximam curam observare coacti sunt ca)Si omnia haec asserta perpendamus, et in unam concipiamuΩideam , conclusiouem facere possumus, et nostram intellis gemus theoriam. Vita itaque est Realitas sola et per se edi istens, utῆ etiam simplex ideale constituit, et se ipsam producit: omnia reliqua pseudo - essentialia, eatenus extra vitam ac seis parata ab ipsa proveniant. Character vitae universalis est e terna interius ponere vi sua activa, et veluti substantialis in organicae uitae forma , sic quoque quodvis organicum

86쪽

γε DISSERTATIO MEDICO - ΤΠEORETICA

corpus cum illius formatione, in oppositissima sorma accedente, manifestat in tres Mementa res formas, quae sese ostendant uti organicae existentiae potentiae, in plantis, in animalibus, hominibusque: et uti etiam omne, quod in externo mundo modo interno subordinatum apparet, sic etiam interna vita in primo gradu iterum externae formae, in secundo gradu suppositione formae externae prae interna, in tertio gradu inseparato externi et interni complexui sese manifestat, denique et vim vitae reproducentem et sensibilitatem receptivitatemque ejus factores omnia haec ab activitate vitae dependere probavi: multaque alia proferre possem, nisi luce meridiana clarior esset mea theoria: attamen, ne plura addam , solummodo verba ipsa cujusdam celeberrimi viri adducere melius opinatus sum de potentiis incitantibus, quae verba

meae sententiae maximopere conveniunt. Es set demna B

87쪽

INAU GURALIS. 73

En L. B.l qualescumque meas de vita observationes, e quibus quam parum emolumenti medicina capere possit, satis ipse video. Ut tironis hoc primum specimen, pro juvenilibus viribus exaratum, indulgenti manu evolvas, Optare audeo: Iicet plurimis vetustioribus medicis meum novum propositum non probatum iri, Valdopere Vereor: natura autem hominum est novitatis avida ccb et grata in eloquendo novitas et com

88쪽

DISSERTATIO MEDICO. ΤΙΙEO RETICA

mutatio, et magis inopinata delectant db; quidquid a tem sit, is Defendat quod quisque s st: sunt enim judicialiabera: nos insis tum tenebimus, nullisqtie unius disciplinae legi

bus ad Urioti, quibus in Philosophia necessario pareamul, qGidset, in quaque re mazime probabile, samper requiremus' ce .

Atque multos querentes audio de mearum opiniorum Obscuritate, illis autem lubenter profiteor rei ipsius novitatem non clariorem eXposcere explicationem. praesertim si philosophice egerimus, quod hodie nimium e medicina exulat: ab altera parte autem gaudio non parvo me assici sentio , si relegam censoris Cthusdam Germanici exclamationem de philosophia, cum vitae phaenomena dijudicaret: se Meratosthe Ansobten nrat erwecken, immer timere inaudringenio die Natur, der bestat nichis , das Eu emecken mare. me vietes mi, sicθ, wenn noob mehrere solaber Ver- fuche besanden snd, fur die hellende nst auracbuessen, vovonman Dor unbelrcththcher nil noch keine Ahnduta halte , GobLaber in f sheren Bet obtungen mambes vorbereitet taurV cf). Hoc solummodo volo Omnes meas propositas ideas non uti ex tripode pronunciatas aspici, multo magis autem pericula facta esse, ut quidquam ad vitae eXplicationem tribuere possem, et spero fore, ut Omnia ex hoc aspectu consideraturi sint ingenui peritique lectores , et mecum sensuri , inter tot tanta que

dὶ Quinctilian. Iustit. Orot l. 8 c. c. segm. SI. e) Cicero, Tuscul. lib. 4.

89쪽

que systemata, vix unum Messe . quod non aliquid veri contineat : Sicuti, enim, apis quovis ex flore mellis quidquam βω-git, 'ita et Medictis in cujusvis Memmiis nectario boni quid si-Denire potest' g). Si meis Praeceptoribus atque Amicis non displicuerit prorsus hocce opusculum , tanto magis gaudebo, quante certius mihi persuasum habeo, praeceptoribus fautoribus. que meis expertissimis placuisse summam esse laudem.

90쪽

PROPOSITA

Character ica notio omnis reproductivae veD Uegetativae vitiae est necessitas naturae - character autem totius irritabilis , vel animalis vitae est libertas: - character denique vitae sen Diis vel humanae est conscientia , qua necestras, liberamque co

junctae Iunc II.

Morbus est status. quo limitari potest organismus et limitata est morisicatio bitae orgavicae et exissentiae Ergo 'in 'organica natura fundamentum morbi col catum est: et Pactologia est pars Masologiae organicorum corporum.

III.

Corpora organica Viva aerem et aquam decomponunt, dum es ora mortua ab aere et aqua deco 9nuntiar.

IV. I a ni Hae nil opinio, temperaturam omnibus organis eandem. easer eaterna organa frigidiora suns internis.