Scriptores de sudore Anglico superstites

201쪽

tredini maximo obstaculo est. Hujus argumenti scrupulum solvit Avicenna lib. III. Fen. XX. cum post coitus quasdam adnotatas utilitates suiuungit. Ulii caliditas est sortis, et spermatis exeretio non debilitat. Ex quo constat, c0ncubitum noXium non esse illis, quibus abstinentia dura, et quorum corp0ra calida multisque repletali umoribtis . Adhuc balnea sub exercitii dii minio detinentur, quorum Usus cum plerisque sit peculiaris, atque in tantum d 0mesticus , ut icturos Vix se credant, nisi hyp0caustis aut stuli his in hebdomada ad minus semel corpora purant. Is m0S Germaniae nostrae tantum iii olevit, ut nisi ita assueti prosequerentur, graVisSima inde periculac0ntraherent. Quapr0pter balneaudi usus hisce letalibus diebus

prael reundus non est, corpore tamen a secibus purgat 0, et Ventre Vacu0, Sive jejuno existente: nec tamen balnei mora prolixa sit. De a lucis Vero balneis nullum est qu0d, praeter Sulphureum con-Veniat, praesertim ubi corpora eX uberanti pituita redundant. Somni regula observetur, ut nocturnus oct0 horas n0n cXcedat. Vigilia autem diei inserviat. Deinceps danda opera, Ut eXcrementa omnia per naturae Vias cXcant, et quae in c0rpore relinenda retineantur. quae Si natura nequeat peIIicere, periti medici consili 0 impetrentur. Caeterum contuenda corpora, ne pertus iationes, tristicia, ira, metusci nimia sollicitudo animum anxient: non numerentur funera, nullaque de morte fiat mentio, sed lii laritate, cantu, musicis instrum n-tis, jucundis saliuiis, speci0sis puellis, tamen honestis, et lectis nibus gratis mens ipsa coerceatur. R M ' Eu C l. N AH Er. . v PM TE COA NOVANT NEA. CAP. XVI. Nunc medicinarum opem implorumus, ut pestiferum malum tutius evitare possimus. Volens igitur hanc labem et rugere, corpus primum humo Pilius plenum, aut Venae sectione, aut congruenti pharmaco DX purget: Venae quidum sectione ubi sanguis itualitate, filiantitateve ali errarit: pharmaco autem, si biliosus, aut pituitu suS Supercreuci it humor. Id lamen propter individuorum inaestualitatem, nostris lucubrationibus apte inserendum non erit, medico I Um autem opera eXlietendum, monstratis corpuris compositione, cXer menti S, aetate utiliae ri'gimine. Non tamen lini'abulanis silendum empiricis,

qui ut Plinius inquit XXJΙIl. cap. I. vitam cuique promitti ni Vcnenalem et XXIX. cap. I. periculis nostris discunt, alque per eX- perimenta m0rtus agunt. Λdhuc minus illis, etiam si bire tali et

202쪽

annii lati sint, qui sola urina de homine Judicare praesumunt: cum nillil liis divinatori lius, unquam in mund0 pestilentius SurreXerit, neque ab orbe c0ndito visa suerit pestis, quae tot absorbuerit humilies, qu0t illi lotiarii medici suis divinationibus: ut antiquorum dogmatilius clarissime pr0babimus, cum hasce nequitias in lucem ventilabimus. Dejecto itaque sanguine, aut pharmacis sumptis, multa ab antiquis et modernis traduntur, quae morbi illius perniciem opprimunt. Plinius lib. XXIII. cap. I. vinum in pestilentia magnam vim habere narrat: et VIII. dehinc capite, Lauri delphicae s0lia trita, olfactaque, pestilentiae contagia prohibere. XXIIII. libro XVI. capite. Dracunculum, id est, dari radicem, et Pseudo-buni0n salutares insinuat. XXVI. autem lib. cap. IX. eXorcismo tradit olim pestem lasciuatam, cum implit. Negat Ap0llo pestemp0SSe creScere, quam nuda virg0 restinguat. Sed haec Plinianis Si mei S donamus, quae medicae artis vires, nusquam nisi in Plinio abditas, artii trantur: cum tamen nihil praeter sabulas doceat aniles. Caeteri vero medici ratione magis praeclari, multas et Simplices, atque comp0sitas tradiderunt medicinas. Simplices, lutum lemnitim, lutum armenum, radices di planii, tormentillae, sigilli S0lomonis, morsus diaboli, tunicis, gentianae, pimpinellae, arthanitae, enulae

campanae . Herbas autem, Scabiosam, aceto Saul, farsaram majorem, rutam, multas Ille alias, quas recensere nimis prolixum esset. De

compositis autem, Tyriacam medicinarum d0minam: quae quantam adversus hunc morbum vim habeat, Galenus n0ster in libello de Tyriaca ad Caesarem, magna cum laude depr0mit. Rabi Moses particula XXL de Tyriaca, talia loquitur. Quidam medicus sapiens mihi retulit, quod cum Λuliochiae terram Pestilentia corripuerit, 0mnes medicinae praeter Τyriacam debiles inventae sunt, quae sola a m0rb0 capt0s litteravit, san0s cust0divit: qui vero eam sprevere, obiisse. Rufus Ρillulas tradidit, quarum acti0 tantam a multis annis meruit laudem, ut Vulgato nomine, ubique terrarum, Pestilentiales, nomen s0rtitae sint. Sed de his sat erit. Nam in nimis longum excresceret sermo, Si tam Varia huic exiguo ingereremus libello. At unum experientia edocti, de nobis polliceri non erubeScimuS, Unumquemque, De0 opt. maXim0que favente, a loeti- seris minis p0sse tueri, qui nostris utetur remediis: quae tamen hac pagin0la propalare nolumus. Cum haud medi0cri vigilia, dissicilibusque curis, ea nacti simus: Sest quae parata tenemus, perquam lubenter omnium p0stulantium obsequia adibunt. cum Luc. XVI.

203쪽

verus Imperat0r n0Ster jubeat, proximum non minus quam n0s ipsos diligere. His tamen qui nostra non p0ssunt attingere remedia, aut quibus facultaS n0n suppetit, ut illis poliantur, aliam viam iudicabimus, cujus tutamine liaud parum gaudebunt. Tyriacam lionam comparent, non tamen eam quam circulatores in soro Λlexandrinam proclamant, Sed eam quae ab honestis Venditur pharmacopolis. Hujus tertia semper die, aVelanae quantitas cum Vino b0n0, mane ante eXilum a d 0m0 capiatur, et absque pastu sumens per duas horas se detineat. Diebus autem intermediis electuario utendum, quod Liberans inscribitur, mane quidem eo, ut de Tyriaca instituimus canone. Pillulae item Rusi, sive Pestilentiales nonnunquam ante c0enam transglutiantur numero tres, vel quinque. qui Ver0 magis Dblectantur, ut ea ex quibus medicamenta c0nssciantur, pernoscant, his haud ignobile desciqbemus remedium, quod et pauperibus atque divitibus levi precio impetrandum. Id a Plinio secun-d0, lib. II. cap. IV. in hunc inscribitur modum. Λccipe nuees siccas duas, sicus duas, nutae si lia Viginti, Salis granum unum , 0mnia Simul trita, mane jejuno ventre comedantur. Nolumus medicinarum

cumulo stomachum tuum obturbare, paucis tamen Selectis, rogamus acquieScere Veli S.

At Vero cum propter salutis incuriam, aut infelicem fortunae PVentum, qui rerum penuria pauperibus praeservationem abScindit, xi X contingit omnes hunc morbum posse e tril gere, nec SSum, ut et male habitis manum porrigamus, qua mortiferam halic foveam Valeant exilire. Vidimus inferioris Germaniae curas a medicis prosecto perdocte praescriptas, arbitrio lamen nostro nimis arduas, tam Sirenua Sque, ut quam plures eisdem conjectemur expirasse, qui alias morbi maleficio vitam minime finiissent. Quod aucturum sententiis facile pr0babimus, si cui videtur nos in alien0 s0ro contendere. Sed haec missallaciamus, rem quae dilati ne n0n eget, aggredientes. Periculosa hac tempestate, cum quis graVatum se senserit, anhelitusque spissi0r Solito factus, accensa febre, Vel aestu, vel frigore, cui penetran Sadhaeserit sudor, mox hac labe se credat insectum. Confestim perinde sine mora lectum acceleret, non tamen de mollioribus plumisc0nsertum: qui duplis, aut triplis consternatur lintheaminibus: dehinc Vestibus eXutus, quod contra ali 0s est, ad lectum Se rep0nat,

204쪽

ac rursum plurilius linili eamillibus oli legatur, itaque praeter caput nullum mem tirum pr0mineat. His omni blis lanea adjiciatur stragila, aut vestes t0t quot salis suerit, pelliceis atque plumaceis tegumentis procul remotis. Λegr0 in hunc modum l0cato, cubiculo optime obstrus0, ne aer penetret, igne atque Sussi tibiis incensis, ut supra admonuimus, aeger moX nostrum bibat pharmacum, quod ita ex pharma theca petendum. Accipe tyriacae Andromachi drachm. β. radicis ci claminis scrupulum unum, a tuae Scabi0sae uno. Jjj. Sublimati vini une. J I. Redactis illis in p0 tum aeger bibat, et s0lerti amicorum vigilia, pane assal0, acet0 et Similibus custodiatur, ne assumtum vomitu deliciat. Sin autem in rure correptus, sola tyriaca, vinum et aqua simul miXlini liotata sulli ciet. Quod licet binis sit sulcitum medicinae instrumentis, ratione, et eXperimento, plures tamen adversum nos in Surgent medici, opus noStrum prorsus dilapidantes: pr0pterea, quod natura cum morbo proelium inierit, a medicis criSim Vocatum, ilua pugnante nullum exhibendum sit remedium, Λ vicenna teste quarto cap. Fen. II. Τract. II. cap. X. Quibus autoris sententia respondemus allegato loco, tract. I. cap. I. In principi0 mortii nunquam fit, nisi pernicio Sa crisis, cum morbus sit periculosus, atque pessimus. Id etiam alIirmant Rasis in Continenti II. parte cap. XXXII. et seneX noster ΛVen Z0ar, tract. III. cap. I. modo cum in periculosi S morbis opus sit frangere leges, neque naturae operatio eXpectanda, quam certum est Vinci, nisi medicinae adminiculo sublevetur. Et haec est d0ctrina Galeni Aphor. particula I. continent. XX. et XXII. cum inquit. Quasi natura imbecillius agat, id qu0d deficit, op0rtet supplere, ut crisim faciat persectam cum utr0que, id est, Se ipSa, atque medicamine juvante. Nec tamen diversi motus concitandi sunt, ut, Si natura ad eXteriora Velit materium eXpellere, medicuS e contra. quod cum ita se habeat, omnem jubemus impendere operam, Ut aegrotans ad VI horarum spatium, assidue sudet, utrisque lateri laus suis et inguinibus Vascula aenea strictis orificiis applicentur: in quilius herbae vino sortissimo bullitae adhuc servidae collocentur: aegroto pannis obtuto, ne servore osseudatur. Uerbae sint i impinella, Hypericon, Vicetoxicum et Valeriana. Custodes adhibeantur vigilantissimi, non tamen cucullati Fratres, sive perverSi, qui 0mnem Spem, 0mne gaudium, omnemque quaestum in sepeliendis hominibus collocarunt,sest simplicibus atque pauperculis fidendum, qui hominum Vita uberius quam morte, em0limentum c0nSequi sperant. ossicium custo-

205쪽

ilum tale sit. Detineant lecti cooperimenta sortiter occlusa, ne aer ingredi possit: S0mnum aegr0to 140n admittant, qllo periculosius nihil est. EXcitent igitur eum cantu, clamore, l00Utione, et Strepitu: quae si nihil contulerint, barita, pili Sque trahant, commo-Veant, atque inquietum reddant. Plurimum tamen proderit saepius temp0ra, nares Ille aceto irrol'are, in qU0 m0dicum salis nitri suerit dissolutum. Peraclis itaque SeX h0ris, aeger a sud0re pannis optime mundi licetur, aliisque calentibus linili staminibus involvatur, et ab aere diligentissime cust0diatur, neque tamen ad sudandum tam sortiter coerceatur. Interea autem, ne deliciat aeger, interdum bibendum illi tribuatur vinum subrubeum, aut album p0nlicum, aqua cocta dilutum: cui si saphyri lapidem imposueris, n0bilem esseclunic0nsequeris. Nec tamen consulimuS, ut e0rdiales eis medicinas adhibeas: cum Verendum . illlod eorum Virtute Venen0si talem ad e0rdis capsulam ducant. Nihil comedat aeger antequam du0decim horae sint delapsae. Per triduum quoque a carnium esu abstineat: VeScatur aVenato pulmentari0, aut amigdalino lacte, aut jusculo de album ine ovi, cum modico aceti. Se qu0que ita contineat, quouS-que pristinam recuperarit sanitatem. Λdepta autem rurSus Sanitate, prudentis medici c0nsilio, superitu0s humores eX purget, ne Charybdi liberatus iu deteriorem incidat Scyllam , suturam paucis parcituram Pestilentiam, cujus A nglicus ille Sudor certus praecurs0r eXistit. Deus autem misericors, dignetur Sua gratia, animarum pDStem aue ertere, cui soli laus ct gloria in aeVum. Anien .

Quid sit aegritudo haec, et qu0d nomen merentur, cap. I. De caussis hujus morbi, Clip. II. Cur pestis illa citius c0gnita interimat, et cur bub0nes Sive aposte mala non cX0riantur in ea, cap. III. Quibus c0rtiora ab hac labe cust0dienda, cap. IV. De aeris salubritate, cap. V. De Victus ratione, cissi. VI. De carni tmS, cap. Vll.

De sumtis ab animalibuS, cap. VIII. De sit scibus, cap. IX. De fructibus, cap. X. De leguminibus, cap. XI.

206쪽

De c0ndimentis ciborum, cap. XII. De potu, cap. XIII. Quantum, et quando c0medendum, cap. XIV. De reliquis, quae ad Sanitatis regimen requiruntur, cap. XV.Finis U).11) In fronte exempli, quod in bibliotheca Argentoralensi conservatur, haec

adscripta sunt: -Τelra haec lues quae et n0vitale, et medelae ign0rantia feri ibilis, ex Anglia unde et nomen s0rtila est) primum in Flandros, Brabantinos, dehinc et Hollan dos mult0rum internicie impetum secit, p0stea paulatim Germanici oceani lilius legit , alque magna Strage Lubec0rum Hamburgorumque, deinceps omnes Saxoniae peragrata fines, ad superi0rem Germaniam pr0gressa est, ubi sui est imprudens hoc mortalium genus et ind0ctum) multi medicorum imperilia interierunt. Laboravimus et n0s hoc laedo ut 0rbo, deo 0ptim0 maxim0 opem serente utcunque b0nae Valeludine restituli sumus. Remedium vero erat, in biduo et cibus et s0mnus parcior,

polus non nisi ordeo altrito aqua. Dii talem a nobis io avertile pestem. Anno MDXXX. Henricus ab Eppendoris.

207쪽

MD XXIX. 12

209쪽

nacetisi regia. - Η. -). Libellus is illic clitii maxime sumtus et descriptus ex Euricio Cordo esse videliti ' - ΙΙ. -), superadditis comp0sitionibus vulga rihus et parabilibitis. Otiisquis ejus auctor fuerit Ii0n lique l. - G. - LX emplar Monacense denuo comparavi. - ΙΙ. -