장음표시 사용
691쪽
., o x Tet ii.Dnieae.iiii.post Pent reostea Iste est Aaron& Moyses, qui
bus praecepit dns ut educerenrfiIios Israel de terra Aegypti, per turmas suas, Hi sunt qui loquuntur ad Pharaone regem
Hegypti, ut educat filios Israel ste Aegypto: iste est Moyses &Aaron in die, qua locutus est diis ad Moysen in terra Aegypti. Et locutus est dra ad Moy-kn,dicens, Ego dns: loquere ad Pharaone regem Aegypti,Omnia quae ego loquor tibi. Et ait Moyses cora dno, En incircunctis labiis sium, quomodo a ea. 7. diet me Pharao Dixitque diis ad Moysen, Ecce constitui te Deu Pharaonis: & Aaron fia ter tuus erit propheta tuus. Tu Ioqueris ei omnia quae mando tibi:& ille loquetur ad Pharaonem, ut dimittat filios Israel de terra sua. Sed ego indurabo cor eius,& multiplicabo signa, pos tela mea in terra Aegypti, di non audiet vos:immittamq; manum mea super Aegypt α educa exercitu & populu meusilios Israel, de terra Aegypti, per iudicia maxima. Et scientostgyptij, qa ego sum diis, qui
tenderim manum meam super Aegyptu & eduxerim filiosisiael de medio eorum. Fecit
itaq; Moyses & Aaron sicut pret
CVm aute peram bulassent e.1 Amphipolim, & Apolloniam, venerunt Thessalonica, ubi erat synagoga ludaeorum. Secundum cosuetudine autem
Paulus introiuit ad eos: & perfabbata tria differebat eis deseripturi adaperies,& insinuas quia Christu oportuit pati, MIesiurgere a mortuis ' & qa hic, est Christus Iesus, que ego an nuntio vobis. Et quidam ex eis crediderunt,& adiuncti sunt Paulo & Silae, & de colentibus gentilibus multitudo magna,& mulieres nobiles no paucae. Zelantes aute Iudaei, assumen'traq; de vulgo viros quosdam malos,& turba facta, coci tau runt ciuitate: & assistentes domui Iassinis, qu rebat eos pro ducere in populu. Et cum non inuenissent eos, trahebat Ias,nem, & quosda statres ad primcipes ciuitatis clamates, Quinniam hi qui orbem cocitant,&huc venerui, quos sustepit I son: & hi omnes cotra decreta Caesaris faciunt, regem alium dicentes esse,Iesum. Concitaue Iunt aute plebem: & principes ciuitatis,audietes haec. Et accepta satisiactione a Iasone, &a
692쪽
emeris,dimiserunt eos. Fratres vero sestim per nocte dimiserunt Paulu & Sila in Beroem. Qui cum venissent, in synagogam Iudaeoru introierunt . Hi aute erant nobiliores eoru qui
sunt Thessalonicae,qui suscepexunt verbu cum omni auidit
triquotidie scrutantes scripturas, si h c ita se haberet. Et multi quidem crediderunt ex eis,&mulieru gentiliu honestarum,& viri non pauci. Cum autem cognouissent in Thessalonita Iudaei quia & Berot praedicatuest ὰ Paulo verbu Dei, venersit
di illue,comouentes& traban res multitudine. Statimq; tunc
Paulum di mi serunt fratres, ut iret usq; ad mare. Silas aute &Timotheus remanserunt ibi. Qui aut deducebant Paulum, perduxeruteum usq; Athenas:& accepto mandato ab eo ad Silam &Timotheu ut a celetiter veniret ad se, prosecti sunt. Paulus aute eu Athenis eos e pectaret,incitabatur spirit'eius
In ipi, videns idololatriae deditam ciuitate. Disputabat igitur in synagoga cum Iudaeis & -- lentibus, & in foro per ora dies ad eos qui audieranti Quidam aute Epicurei,& Stolei philoso
dicebat, Quid vult semini Dbius hie dicere Alii vero, nouorum daemoniorum videtur annuntiator esse: quia Iesum &resurrectione annuntiabat esse Et apprehensum eum,ad Areopagu duxerunt,dicentes,Posiamus scire quae est haec noua, quae a te dicitur, doctrina no. ua enim quaedam insere auimbus nostris. Volumus ergo scire quidnam velint haec esse. aer Feria iiij. ex Exodo. LM. i. Rat aute Moyses octo mea.
gin latrium, quado locuti sunt ad Pharaonem. Dixitq; dis ad Moysen & Aaron. Cum dixerit vobis Phara Ostendite signardices ad Aaron, Tolle virgam
tuam,& proiice eam cora Pharaone, ac vertetur in colubril.
Ingressi itaq; Moyses & Aaron ad Pharaone,fecerut sicut princeperat diis. Tulitq; Aaron, virgam coram Pharaone & seruis eius, quae versia est in colubrsia Vocauit aute Pharao sapientes& malefieos: & fecerunt etiam ipsi per incatationes Hegypti eas & arcana qupla similiter. Proieceruntque singuli virgas suas, quae versae sunt in drae nes:sed deuorauit virga Aaron Virgas eoru . Induratumq; es;
693쪽
ror Pharaonis,&n6h audiuit versa est in sanguine. Et piscis eo sicut praeceperat dias. Dixit qui erant in flumine, mortur autem dns ad Moysen, Ingra- lunt, coputruitq; fluuius:& nouatum est cor Pharaonis,& no poterant Aegyptii bibere aqua vult dimittere populu. Vade ad fluminis,de tuit sanguis in totae eum mane ecce, egredietur ad terra Aegypti. Feceruntq; sim, aquas r&sta bis ioccursum et' liter malefici Aegyptiorum insuper ripam fluminis, & virga eantationibus suis,& induratffquq couersa est in dracone,tol- est cor Pharaonis, nee audiuit Iesin manu tua, dicesq; ad eu, eos, sicut pr ceperat d ns. Auer-dns Deus Hebraeolu misit me titq; se&ingressus est domuit, ad te,dices. Dimitte populum sua, nec apposuit cor etia hac neu, ut sacrificet mini in deser vice. Foderuut autem omno to:&usq; ad pr sens audite no Aegyptii per circumitu flumi-Iuisti. Hate igitur dicit d , In nis aqua ut biberente no enim hoc scies φ sim diis:ecce'percu poterant bibere aquam furn tiam virga quae in manu mea nri: Impletiq; sunt septem dies, . est,aquam fluminis,&vertetur postu percussit diis fluuium. in sanguine. Pisces quoq; qui Ex actis Apostolorum. Leo. ij. sint in fluuio,morientur,&co Λ Thenienses aute omnes e. 17.
Putrestent aquae,& affligentur 1 &aduenae hospites,adni Aegyptii bibentes aqua flumi hil aliud vacabant, nisi aut dio
Tris. Dixit quoq; dias ad Moy- cere, aut audire aliquid noui sen, Dic ad Aaron, Tolle virga: Stans autem Paulus in medio. tua:&extende manu tua super Areopagi, ait, Viri Athenien- .
aquas Aegypti, & super fluvios ses,per omnia quasi superstitio
Coru,&riuos ac paludes,&om- siores vos video. Pr teries enim nes lacus aquarii, ut vertantur & videns simulachra vestra, in , in sanguine:& sit erudit in om- ueni & aram in qua scriptum.
ni terra Aegypti,tam in ligneis erat, Ignoto Deo. Quod ergo vasis il in saxeis Feceruntq; ita ignoranter colitis, hoc ego am Moyses& Aaron sicut praecepe nuntio vobis. Deus qui secit lint diis:& eleuans virgam permundum,& omnia quae in eoieussit aquam fluminis totam simi, hie eoelidi terr cu sit dii
694쪽
iatat, nee manibus humanis Damaris,&alii eum eis. Pόme. Ig- colitur indigens aliquo,cuipse haec egressiis ab Athenis venierit omnibus vita, & inspiratio Corinthu, & inuenies quendanem,& omnia: seci tq; ex uno Iudaeum, noIe Aquila Ponticuomne genus hominu inhabi- genere, qui nuper venerat ab tare sup uniuersam facie terrae, Italia, & Pristilla uxore eius,in
definiens statuta tempora, & q, pr cepisset Claudius di scede,
terminos habitationis eorum, re ora Iudaeos a Roma:accessiesu rere Desi si serie attrectent ad eos. Et ga eiusde erat artiveum,aut inueniant, quavis no manebat apud eos, & operab longe sit ab unoquoq; nostru . tur: erant aut stenofactoriet a
In ip enim vivimus & moue tis. Et disputabat in synagogamur,& sumus,sicut&quida ve per omne sabbatu, interpones Broru poetaru dixerunt, Ipsius nomen diit Iesu: suadebatq; Ii enim & genus sumus. Genus er daeis & Graecis. Cum venisteri cu simus Dei,non debemus autem de Macedonia Sillas, existimare auro di ameto, aut Timothe',instabat verbo Pa cIapidi,sculpturς artis de cogita, tus, testificans Iudaeis esse Chritionis hominis, diuinum esse stum Iesum. Cotradicentibus: simile. Et tepora quide huius aut eis & blasphemantibus,exet Ignoratiae despicies Deus nunc cutiens vestimeta sua, dixit ad nnnuntiat hominibus, ut oes. eos Sanguis vester super capudVbiq, poenirentia agant, eo P vestru . Mundus ego: ex hoc aiustatuit die in quo iudicaturus getes vada. Et migrans i nde,inrest orbe in aequitate in viro in trauit in domu cuiusda, nola quo statui t,side praebens omni Titi iusti,coletis Deu,cuius d bus, suscitans eua mortis. Cum mas erat coniuncta synagog audissent aute resurrectionem Crispus aut archisynagorem mortuorii, quida quide irride, didit dno, cu omni domo sua: haliquida vero dixerui, Audie- & multi Corinthioru audien anus te de hoc iteru. Sic Paulus tes credebat, & baptizabantur exiuit de medio eorsi. Quidam CFeria. iiij. Excido. IMO LI
oreopagua:α mulier ninniuei nem, dices ad eum, Hete dicit:
695쪽
ans, Dimitte populum meu, t. 1acrificet mihi. Si aut nolueris
dimittere, ecce ego percutiam omnes terminos tuos ranis. Et
ebulliet fluui'ranas:quae a scendent, & ingredietur domu tua Et cubiculu lectuli tui, & saperseratu tuum, & in domos seruorum tuoru, & in populu tuu ,&in furnos tuos,& in reliquias ciborum tuoru :&ad te,&ad p pulum tuli, & ad omnes seruos tuos intrabunt ranae. Dixitq; diis ad Moysen. Dic ad Aaron, Extende manu tua sup fluuiosae sup riuos & paludes, & educ
Tanas super terram Aegypti. Extendit Aaron manum super aquas Aegypti, & ascenderunt Tanq, perueruntq; terra Aegypti. Fecerunt autem & malefici per incantationes suas similiter eduxerutq; ranas saper ter-xam Aegypti. Vocauit autem Pharao Moysen & Aaron 3t dixit eis, Orate diim ut auferat ranas a me & a populo meo:& dimitta populu ut saetificet dno. Dixitq; Moyses ad Pharaone, Costitue mihi quado deprecer pro te & pro seruis tuis,& pro Populo tuo, ut abigantur ranae rici te & a domo tua, &a seruis tuis,& a populo tuo:& tantu in sumine remaneat.Qui responec : tui PPdi KCras. At ille, Iuxta, inqui
verbum tuum laciam: ut scias quom a non est sicut dns Deus noster Et recedent ranae a te,Sea domo tua, & seruis tuis, & a populo tuo,& tantu in flumine remanebunt. Egressiq; sunt Moyses,& Aaron, a Pharaone
& clamauit Moyses ad diim pro sponsione ranarsi qua codixerat Pharaoni. Fecitq; diis iuxta verbsi Moysi,& mortu sun eranae de domibus, de de villis,de
de agris. Cogregauerumq; eas in immensos aggeres, & com putruit terra. Videns aute rex rao φ data esset requies, ingrauauit cor suum, & non audiuit eos, sicut praeceperat dominus
Ex actis Apollolorum. Leo. isDIiit aute diis nocte per vi- e. t. sionem Paulo, Noli timere: sed loquere, & ne taceas,propterea l ego sum tecum,Sc nomo apponetur tibi, ut noceatre, quoniam populus est mihi
multus in hac ciuitate.Sedit autem ibi annum, & sex menses docens apud eos verbum Dei. Gallione aut proconsule Achaiae, insurrexerui uno animo I daei in Paulum, & adduxerunt eu ad tribunal,dicetes, Contra
lege hic persuadet homini bes ere Deum. Incipiente auia Paulo
696쪽
PHE. v micae. iiii post Pentecostea 3o 'Panto aptare os, Dixit Gallio ad Iudaeos: Si qdeesset iniquualiquid, aut facinus pessimum, o viri Iudaei, recte vos sustinerem . si vero quςstiones sint de verbo & nominib' legis vestro vosipsi videritis, iudex ego horum nolo esse. Et minauit eos a tribunali. Apprehendetes autem omnes Sosthenem principem synagogae, percutiebat euante tribunal: & nihil eorum Gallioni curet erat Paulus verocu adhue istinuisset dies multos statrib' vale faciens, nauigauit in Syriam,& cu eo Priscilla.
in Cenchreis caput, habebat enim votum. Deuenitq; Εph sum,& illos ibi reliquit. Ipse vero ingressiis synagoga, disputabat cu Iudatis. Rogantibus a rem eis, ut ampliori tepore maneret,non consensit, sed vale iaciens,& dicens,Iterum reuertar ad vos, Deo volente: prosectus
Caesaream,ascedit, & salutauit ecclesiam, &descendit Anti chiam . Et sacto ibi aliquanto tepore prosectus est, perambulans ex ordine Galatia regione ει Phrygia, confirmans omnes discipulos. Iudaeus aute quida, Apollo nominil , Alexadrinus genere, vir eloquens. deuenit Ephesum, potens in scriniuris. Hic erat edoctus viam alii: &seruens spiritu loquebatur, &docebat diligenter ea quae sunt Iesu, scies tantu baptisma Ioannis. Hic ergo coepit fiducialiter agere in synagoga.Ouem cum audissent Priscilla & Aquila, assumpserunt eum, & dilige Uus exposuerunt ei viam dni. Cum aute vellet ire Achaiam, exhortati fiatres,scripserunt distipulis, ut susciperent eum. Qui cum venisset,eotulit multum his qui crediderant. Veli
bat publice, ostendens per scimpturas,esi e Christum, Iesum. t C Feria. v.ex Exodo. Lectio. i. Ixitq; dominus ad Moy- ea. s. t Isen, Loquere ad Aaron, Extende virgam tua,& percute puluere terret:&sint ciniphes in uniuersa terra Aegypti. Fec runtq; ita. Et extendit Aaron
cussitq; puluerem terrae,& facti sunt ciniphes in hominibus Riumetis:omnis puluis terret versus est 1 ciniphes per tota terra Aegypti. Feceruntq; similitet malefici incantationibus suis, ut educeret ciniphes', & no pintuerin:erantq; ciniphes tam 1
697쪽
dinerui malefici ad Pharaone, quae colunt Aegyptii , cora eis, Digitus Dei est hoe . indura- lapidibus nos obruent, Viamtumq; est cor Pharaonis,& no trium dieru pergemus in solis audiuit eos sicut pceperat diis. tudine,& sacrificabimus dilo Dixit quoque dias ad Moysen, Deo nostro, sicut praecepi in Cosiurgedilticulo,& sta coram bis. Dixitq; Pharao, Ego dimit Pharaone egredietur enim ad tam vos,vi sacrificetis uno Deo aquas:& dices ad esi, Hscdiciti vestro in deserto: veruntamendtis, Dimitte populum meu ut longius ne abeatis, rogate pro sacrificet mihi.q, si non dimise me. Et ait Moyses, ressus a tesris eum:ecce ego mittam in te, orabo diam:& recedet musta a& in seruos tuos, & in popul u Pharaone, & a seruis suis, & aluu,& in domos tuas omne ge- populo eius eras: verun tametanus mustatu: & implebuntur noli ultra fallere,ut non dimi
Ora domus Aegyptioru muscis tas populum sacrificare dia diuersi generis,& uniuersa ter- Egressusq; Moyses a Phara ra in qua fuerint. Faciamq; mi ne,orauit dnm.Qui secit iuxtαrabile in die illa terra Gessen, verbuillius:& abstulit muscas in qua populus meus est, ut no a Pharaone,& a seruis suis, & ab sint ibi mustet: vistias quonia populo eius: non superfuit ne ego diis in medio terret. Ponaq; una side. Et ingrauatu est cor diuisione inter populia meu, & Pharaonis , ita ut nec hac qui' populu tuum: cras erit signum dem vice dimitteret populum. istud. Fecitq; diis ita. Et venit Ex actis Apostolorum. L . t . musica grauissima I domo Pha Actum est aut eum Apol e. I mraonis re seruoru eius,& in om L los esset Corinthi, ut Pam, anem terra Aegypti:corruptaq; lus peragratis superioribus par est terra ab huiuscemodi mu- tibus,veniret Ephesum,&inuci scis. Vocavitq; Pharao Moy- niret quosdam discipulos: di, sin & Aaron, S ait, Ite & Caeri- xitq; ad eos, Si Spiritu sanctum si cate Deo vestro in terra hac. accepi stis credentes At illi dixi ait Moyses,N6 potest ita fie xerunt ad eum:Sed neque si Spirixi: abominationes enim Aegy- ritus sanctus est , audiuimus. ptioru immolabi' Go Deo Ille vero est,in quo ergo bapti, od taci
698쪽
xati esti,fQui dixersit, In Ioan
nis baptismate Dixit aute Paulus, Ioannes baptizauit baptismo poenitentiς populu dicens, in eum qui venturus esset post ipsum, ut crederent, hoc est in Iesum . His auditis baptizati sunt in nomine diti Iesu. Et cuimposuisset illis man' Paulus, venit Spiritus sanctus sup eos,& loquebantur linguis, & prophetabat. Erat aut omnes viri fere duodecim. Introgressus autem synagoga, eum fiducia loquebatur per tres meses,di sipu- D tans,& suadens de regno Dei. JCum aut quida induraretur &no crederet, maledicetes viam
diti coram multitudine, disce dens ab eis, segregauit discipu-Ios,quotidie disputas in schola Tyranni cuiusda. Hoc aut factium est per bienniu, ita ut oesqui habitabat in Asia, audiret verbu dfii, Iudari,atq; Gentiles. Virtutesq; non quaslibet facie bat Deus per manu Pauli: ita ut etia sup languidos deferrentur a corpore eius sidaria & s micinctia, & recedebant ab eis langores,& sipiritus nequa egrediebatur. Tentaverut aut quidam & de circueuntib' Iudaeis exorcistis inuocare super eos
qui ha bat spiritus malos, nol
men diit Iesu,dicente , Adiuro vos per Iesum que Paulus praedicat.Erant aut cuiusda Iudaei, nomine Scaeuae,principis sacer
dotia septem filii qui hoc facimbant, Respondens aute spiritiis nequam,dixit est, Iesium noui.& Paulum scio: vos autem qui estis 3 Et insiliens in eos homo in quo erat daemonisi pessimu
luit c5tra eos, ita ut nudi & vutnerati effugeret de domo illa. Hoc aute notu factu est omni bus Iudaeis atq; Gentilibus quῖ habitabat Epnesi: & cecidit urimor super omnes illos, & m gnificabatur nomen diat Iesu Multiq; credentium venieba e
suos. Multi aute ex eis qui su rant curiosa sectati,cotulerunt libros,&combusserunt eos coram omnibus, & copulatis preti js illorum, inuenerunt pecuuniam denarioru quinquagi in milliu . Ita sertiter crescebat verbum Dei, & cofirmabatur.
His autem expletis proposuit Paulus in spiritu, transita Ma cedonia,& Achaia, ire IerosMymans, dicens , posta fueroi bi
oportet me & Romam videre Mittens autem in Macedonia
699쪽
remansit ad tempus in Asia. G Ceria vj ex Exodo. Lectio. i. ca.'. Ixit autem diis ad Moy. l. Isen. Ingredere ad Pharaonem,&loquere ad eu, Haec dicit diis Deus Hebraeorum, Di mitte populum meum, ut sacrificet mihi. Quod si adhuc renuis, & retines eos:ecce manus mea erit super agros tuos, & super equos, Nasinos,& cam:
los,&Cues,& boues pestis val de grauis. Et faciet diis mirabile inter possessiones Israel, α possessionea Aegyptioru, ut nihil omnino pereat ex his quae pertinent ad filios Israel. Constituitque dominus tempus, dices, Cras faciet dra verbu illud in terra. Fecit ergo diis verbuhoc altera die: mortuaq; sunt omnia animalia Aegyptioru: de aialibus vero filioru Isirael nihil oinope ij si Et misit Pha-x o ad vidudum: nec erat quicquam mortuu de his quς possidebat Israel. Ingravatumq; esteor Pharaonis, & non dimisit populum. Et dixit dns ad Moysen,& Aaro. Tollite plenas manus cineris de camino, & spadigat illum Moyses in coelum coram Pharaone. Sitq; puluis sibyer omnem terra Aegypti:erut
.post Pentem ea enim in hominibus, desumentis ulcera:& vesic turgentes in uniuersa terra Aegypti. Tule runtq; cinerem de camino, εο steterunt coram Pharaone, M
sparsit illu Moyses in coelum 2 factaq; sunt ulcera vesicarum turgentiu in hominibus, & iumentis: nec poterant malefici stare cora Moyse, propter Vlc ra q in illis erat, & 3 omni terra Aegypti. Indurauitq; dris cor Pharaonis, & non audiuit eos, sicut locul' est diis ad Moysen. Ex actis Apostolorum. L .ij.
FActa est autem illo tem po ea
re turbatio no minima devia diit. Demetri enim quida nomine, argentarius, faciens aedes argenteas Dianae praest bat artihcibus non modicum quaestum: quos conuocans de
eos qui huiusmodi erant opifices,dixit. Viri: scitisqa de hoc artificio est nobis acquisitio: Sevidetis,& audatis, quia non is
tu Ephesi, sed pene totius Asiae
Paul' hic suaciens auertit mu, tam turbam,dicens: Quoniam
non sunt dij qui manibus fiuita
Non solum autem liqc perici, tabitur nobis pars in redargu tionem venire, sed & magnae, Dianae teplum in nihilum re
putabic α destresincipiet ma testas
700쪽
. Sabbato aestas ei',qua tota Asia & orbis colit. His auditis, repleti sunt
ira,& exclamauerunt dicentes, Magna Diana Ephesiorum. Et impleta est ciuitas tota confinsione, & impetum secerut uno animo in theatru, rapto Catodi Aristarcho Macedonibus comitib' Pauli. Paulo autem vinlente intrare in populum, non
Permiserui discipuli. Quidam autem & de Asiae principibus,
qui erant amici eius, miserunt . . ad eum,rogantes ne se daret in theatrum, Alij autem aliud clamabat. Erat enim ecclesia confisa, & plures nesciebant, qua
ex causa conuenissent. De tu ha autem detraxerunt Alexandrum, propellentibus eum Iudaeis. Alexander autem manu
silentio postulato,volebat reddere rationem populo. Quem Yt cognouerunt Iudaeum esse, vox facta una est Omiliu quasi per horas duas clamantiu, Magna Diaua Ephesiorum. Et cusedasset Scriba turbas,dixit: Viri Ephesii, quis enim est hominum , qui nesciat Ephesiorum
ciuitatem cultrice esse magnae Dianae Iovisq; prolis3 Cum edigo his cotradici no possit,oportet vos sedatos esse,& nihil immere agere. Adduxistis enim homines isto neq; sacrilegos, neq; blasphemantes Deam vestram. Quod si Demetrius, &qui csi eo sunt artifices, habent
aduersus aliquem causem,conuentus forenta agutur, & pr consules sunt, accusent inuice.
Si quid autem alterius rei quaeritis, in legitima ecclesia pol
rit absolui. Nam & periclita. mur argui seditionis hodie nae: cum nullus obnoxius sit: de quo possimus reddere rati nem concursiis istius. Et cum haec dixisse dimisit ecclesiam. α Sabbato,ex Exodo. LectIo. i. Ixitq; d ad Moysen,Ma ca.'. ne consi ge, & sta coram Pharaone, de dices ad eu, Haec dixit diis Deus Hebraeorum , Dimitte populum meum,ut saerificet mihi. Quia in hac vice mittam omnes plagas meas sit per cor tuum, & super seruos tuos, & super populum tuum
ut scias quod no sit similis mei
in omni terra. Nunc enim extendens manum meam percu
tiam te, & populum tu si peste: peribisq; de terra. Idcirco auteposui te, ut ostendam in te sod-titudine mea,& narret' nomen meu in omni terra. Adhuc retines populu meum,& no vis dimittere eum. En plua cras hae