장음표시 사용
21쪽
Veturiatica unus. vclinatus caltas veni e
Dies. Hors. Minuis Quod deest ab hebdomada integra. 3o residuu. Ab diebη.7.hebdomadgabest uni diei quadrate occi ci
Et si exacte computes.co. sexagesima parte. . O O 24 Centesma vigesima. Ian. o O Dra Ducentesima quadragesima.2qO. OO cΤantum abest ab. . diebus septimanae integrata o 6 qa Hebdomada integra.
Congeries quς deficit a septimana integra. Septimana integra. Congeries suprascripta diducatur.
Mensis illuminationis est evagatioI A prima
eius occultatione acta. cum, cofigurationem,
siue occultationem.'Mensis peragrationis in quo D ab designata quapiam csti parte permeas
Ia. Signa, redit ad eandem signi partem aqua prius discet serat,& mesem perfecit in diebus. 2Z-
Dies. Hors. Minuis. Mensis peragrationis IMensis manifestae apparitionis I
22쪽
. si OlIl. Dies. Hort MInuta. Residuum utpote dcla horum mensium. O ao ODifferentiae huius supra notatae medietas. Mensis manifestae apparitionis.
Meniis ci lem,oc Avicennae, oc alio3t medicorii. 2 62a productum. Menses
Coitionis mediae 2 cum OPeragrationis P iii sigili fero Apparitionis manisellae. - Medicorti praecipue Galeni. 2 6 a iiii Mesu hebdomadae. Peragrationis PManitestae apparitionis I
Praeterea uti colligitur ab Avicennais .canonis. n. a.Tractatu. 2.capit. a. Mensis medicinalis componitur ex mense minitistae apparitionis P re medietate excessus quo mensis peragrationis excedit mensem apparitionis manifesti ipsius2 qui quidem mensis est dierum. 2 6.& horarum. 2 acut saepius dimina est supra,c ipse diuisus in . . hebdomadas, non continet dies. X. Praecise completos, ted dies. o.
Mensis Apparitionis. 268ia sub. Excelliis. Oa ordiret. Medius excelsus. OApparitionis. 2 6
s Ptholemaeus Enunciato. 87. Mensium conuersiones fiunt ex diebus. 2 8.horis duabus, ac minutis circiter. I 8 In quolibet enim anno Solari. I 3.fere lunationes ce lebrantur, unde totidem quoq3 menses Lunares consti tuti fuerunt Si enim dira anni Solaris. 3 6 S. cum qua drante diei, utpote horis. 6. diuiseris per. I 3. prosiliuim quotiente. dies. 8.hOrp. a. minutae. I . . F. trossi adiieceris diebus horis,& minutis, annuae conuersio nis, statim sequentis menstruae conuersonis tempus ad amussim prodibit.
23쪽
Luna propria est corpori, propter consuetudinem eius in operatione. Luna lignificat ea quς sunt corporis, quia illi secundum naturam similia sunt. χ Per hunc Aphorismum soluit obitectionem, quae poterat oriri in Pra cedenti. bus. Mirum ei nil uideri posset, quare Lunae quadraturas ad locum ubi fuit , in Principio morsi sic capimus,ati diuidimus,ut nullam uideamur stellarum icarii alior u lial Planetarum curam habere. Soluit igitur huiusceinodi obitectionem,quoniam ea quae corporis suntIsignificar , dc affert rationem quia illi scilicet 2 similia sunt corpora animalium, crescutenim Sc attenuantur,atq; replentur Lunae incrementa,& attenuationes sequentia. Luna significat ea quae corporis sunt,& quae ei pro motu similia Iunt.. Non solum aptemerum etiam necellario, en unciatum hoc a Ptholemaeo subi citur,quo docemur,rationabile elle,ut 2 motus a Medicis observetur,quum cor pora ipsa sequantur Lunam, P enim, inquit ἰ significationem, ait imperium habet eorum quae corporis sitiat. Dixit autem corporis, st ea quae spiritus sunt O Soli magis attribuuntur. uod autem Icorporibus imperet, incrementa,atqῖ decremeta ipsinis plane docσ.Siquide crescentei corpora implentur, ait humoribus e uberant. Decrescente uero, magis, ac magis euacitantur, at* arescunt, id quod in omni filuestri materia cededa et laina ruiticis obseruatur, nam materia caesa quit B lumine aucta est in humidi fiat accessio marcet, ac breui etiam tempore carie conficitur.Siquidem humidum ipsum suapte natura,&facilius,& citi corrum pitur.COntra uero, es a materia quum decrescens P perq; exigua est lumine diutius perennat. nam i tunc siccior, at s attenuatior est, non tam facile corrumpitur, hoc ipsum etiam in conchiliis cancrisq3, in uulneribus capitis manifestissime cernitur. esti res clarior, q; ut probatione multa indigeat. N id mirum igitur si corpus febribus affectum, pro motu ac statu Lunae I alias maiores,alias minores commotiones sent lar quando etiam ubi sanum, ac firmum est ad illius motum nunc abunde se implendo nunc tenuiter extenuando naturaliter moueatur. Huius Aphorismi.6 l . sensum recte interpretatus est Pontanus, Ipsa etenim Dpotissma causa e alterandi corpora haec inferiora, quum motrix, & concitatrix sthumorum uti etiam testatur Ptholemaeus Aphorismo. ς, 6.dum ita scripsit.
uum , est in primo quadrangulo hoc est. ex quo a O coitu recessit, humidi
tates corporum ad secundum uis emunt, in reliquis autem decrescunt. Ptholemaeus in primo Apotelesmatum libro, ait. 4 Lunam ab exortu ipso quum crescere incipit,quous semiplena sit humiditatis amplius effectricem esse, inde ad plenitudinem nis caloris. Post plenitudinem uero donec iterum semiplena sit, siccitatis. At inde ad coitum usq; frigiditatis.
uocirca Luna ipsa in primo orbis siti quadran
re naturam AeriS,in. 2. Ignis,in. 3.Terrae,in . . natu
ram Aquae, magis sequitur. hoc est, Veris, Aestatis. Autumni,& Hyemis qualitates magis excitat. Ac nihilominus Luna ipsa semper est humida, quum sit eius qualitatis domina, siquidem I humiditatem se
24쪽
quutur inseriora corpora,quum2 ipsa sequatur excrescentem Solis radiationem. Qua decretcente B quoi decrescat humiditas. Corporum simul humiditates
decrescunt,quae res in cedenda materia, in cancris fluuialibus, in cerebro, in venis,
manifestissime cernitur: Crescente enim 2 humidu in iis emuit decrest te decrescit. Luna cum caeteris Planetis non recipit peregrinas impressiones, alioqui foret Luc. GAVR. corruptibilis, idcirco non est humida,nel sicca, neq; calida, neq; frigida. Sed quuin haec inferiora agat: mediante motu, S lumine influit potius caliditate.Sed quup natus resoluere non possit vapores Terrae, Aeris, Sc Aquae, qui ab ipsa, S Sole sursum elevantur, plurimae in corporibus plerisq; inferioribus remanent humidi
rates Idcirco P ipla, ab ignaris Pl1ilosopluae dicitur rigida, dc humida.
Pontanus igitur circa Lunae defluxus,non recte philosophatus est. Multiplici etiam experientia comprobare possumus, Quatenus Luna crescet mul a animalia crescunt,deaescente autem decrescunt.Cona pertum quippe est in ostreis, cancris, cocleis, Sc plerist aliis animalibus maritimis, quae Luna crescente. succulet lora fiunt, dercescente. Item per vulneratos, nam si quispiam saucitus fuerit,Luna ipsa peragrante signum,quod illi membro vulnerato praedominatur, vulnus illud plerumq; ex humorum assi uente exuberantia ingratrescit,huiuscemodi igitur humorum excrescentia,ab ipso Lunari motu defluens rusticis etiam in conseiso est: nolunt quippe arbores incidere 2 crescente J Experientia quippe re rum magistra,multis ante saeculis compertum habuerunt: mamo semper cquoda modo) obseruauerunt,& hodie obseruant adhuc,stirpes,& trabes caesas in pleni lunio,paulatim putrefieri,& carie confici, ob nimiam humoris plenitudinem. Luna siquidem luminosa humores amitant,decrescente uero decrescunt. Ex motu praeterea ipsius 2 causatur fluxus, atq; refiuxus Maris,ascendere enim plurias, iussit Luna D motu primi mobilis ad summum usq; coeli apicem, intersticio horarum
O. causatur fiuxus, a culmine uero ad occasum horis totidem refluxus, quod nublies iam uidimus in Venetiarum urbe inclit a,atq; celeberrima.
In morbis demi veluti filo loco pertractabitur) sunt plerit dies,& horae qui
bus declarantur corpora animantium ad salutem vel interitum: Et ii dies nuncu/
patiu a Medicis Critici, seu Decretorii. ippe qui in illis excitari solet pugna, si . rue duellum naturae cum ipso morbo, idq; potissimum accidere consueuit, quandocunq;ῖ peragrauerit ad tetragonam,aut hepthagonam sue diametralem, suimet loci radiacionem qui filerat in principio aegritudinis. Quo fit ut dies. X. Iq. 2 I.
2 8.Critici a Medicis appellentur.Indicatiui autem dicitiatur. siquidem ab ipsis su initur indicium .siue iudicivin , ad dies Criticos de salute, Vel interitu aegrotantis. Quando enim in huiuscemodi diebus reperiretur 2 & stella quaepiam salutaris, vel stlices beneficarii radii .phisicus humani corporis moderator Astrorii no v so ι quam ignarus crisina pipera vaticinari porei it,sim secus aduersam sue pnitiosam.
Claudius insuper Ptholemaeus,qui sub Adriano,& Antonio floruit,primo Apotelesinatum libro capite de viribus stellarum erraticarum,inquit. et Maior autem 2 vis est humectare est enim Terrae propior,a qua vapor humi I umma reis,dus ab imo usq; ad eam ascendit, quapropter ad hunc modum mutatione maniγ q- ς Ari,ima festa corpora mutat, nam quaPlures earum rerum Partes quae infra corpus existut maturat,&Putrefacit. i, i. ἐ
25쪽
ae Maior enim uirtusi est humectare propterea s est milium circa terram,& propter fumositatem humidam: qua per eam eleuatur a terra, ct propter hoc ad talellatum mutat corpora mitesta mutatione, quae facit mutare,dc putrefacere cor/pora ut plurimum. .
Haly Heben Rodoan Ptholemaei comentator, inquit. σ Ouia hoc no intellexit Album alar, credidit Q Piliolemaeus erraret in dicto suo dicens Quo modo potest tumositas humida ac locum 2 ascendere,quum fumo sitas ascendere nequeat ultra. I 6. liadia, utpote miliaria duo Italica, & Luna satis Ion eius est. Ego uero risi de talibus dictis qualia haec sunt & dixi qualiter interalexit liaec. Quia Ptholemaeus noluit dicere, i fumositas humida ascendat hinc ad Lunam Sed dixit st ascensus imositatis inimidς, qui est, ct ascendit furtium uersus B docet nos in trahit humores terrae, S aliorum corporum eam sequentium sicut Adamas trahit ferrum.&ας Pictis Mirandulanus, libro primo contra Astrologos, ait.
I A M vero ex libris A potet ei malum c quos uocant Quadripartitos insignio
res errores & magis euidentes faciunt,quum de Lunam humidiore credam, quia humidus uapor e terra ad eani reliqui S astris terrae proximiorem ascendat & eaderatione arridum Saturnum,quia ab his iratoribus magis elongatur, eundem ueκro Se frigidum e se quia sit procul a calore Solis. Iouem temperatum si, inter gel Idum Saturnum.& frigidum Martem medius collocetur,ato alia hoc genus mul ta de syderii proprietatibus. Quae exibilabunt Philosophi, potiusqi conrutabunin Piciis autem .dc Pontanus longe equidem maiori cachinno, & sibilis irridendi. at inexplodendi Iunt,mAlbum alar. Uum Piliolemaeo obiiciunt chimericas hasce ineptias atm nugas quas nunq; Ptholemaeus,nem hales Rodo an ,somniarunt. At 2 propteream proxime terram fertur, unde humidae exhalationes exeunt.
plurimum madefacit. atq; ita proritis subiecta corpora potissimum, & mollia rect dit.& putrefacit: habet tamen propter illustrationem O Solis etiam calefaciendi
σAt D plurimum madefacit. propterea φ sertur proxime terram,ideli Droximior terrae unde idest. x qua terra exeunt humidae exhalationes, per eam scilicet Luna hoc eis ab ipsa ' ad segionem usφ Aeris ultimam sublatae,ati ita prorsus corpora subiecta potissimum,& mollia reddit,& putrefacit.Imprimis auic corpora aul. mantium,quae in cerebro,ac venis, ostreisse maritimis contingunt, vel pubescente ipsa r) vel senescet te. . Maior I vis est humectarest enim terrae propior. idest, proximior caeteris 1 lanetis a qua terra uapor humidus ab imo usi ad eam ascendit quapropter ad huemod ina muratione manifesta corpora mutat quς uorba Picus sic interpretabatur. A qua scilicer.terra usque ad eam,scilicet,Lunam proculdubio ridiculum ellet,lac exponere, quemadmodum Picus exposuir. Sed se Ptholemaei verba exponenda sunt. A qua. scilicet Luna, virtute,scilicet, ipsus ab imo, scilicer, terrae,usi ad eam rerrae extram late humidi vapores eleuantur quas dicar .maior Lunae virius inter sensibiles est humectare, quoniam ob eius propinquitatem ad terram elevat hia nirdos vapores euisceribus terrae, tisi ad eius extremitarem, & amplius. Quare corpora, & sub terra, & supra terram existentia,sicut plantae, & animalia, ru . .
26쪽
moribus humectat. us sententia apertissime per aliam literam exprimitur.Dicit enim re propter fumositatem humidam, quae per eam scilicet,LunamPeleuatur a
De hoc Pico recte uaticinari uidetur Plutarchus, dum problemate. 2O.ita scri Ptum reliquit. Quid est st Latini Picum uenerentur, S ab eo uehementer ab
itinent: Est enim hic Picus a Latinis uenerandus, ob eius eloquentiam, atm facun diana,Latinii sermonis, ac stili in scribendo elegantiam: Tamen ab eo uehemen rer abllinendum est quia temere nimis Magicam artem extollens calumniatur,at que condemnat, & licet Picus omnis rostrum habeat acuti stimum, ut etia robora
usque ad medullam pertundendo penetret.Tamen solidissimam philosophiae, atque diuinae matheoleos arborem. hic Picus haud quai pertundere poterit,etiam ii genus suum ad primum illum Picum, Saturni lilium, S. Fauni patrem referre praesumpserit. Licet hic Picus Mirandulanus omnem prorsus Syderalem disciplina diruere Lue .c iva.
ausus tuerit.Lutius tamen Bellantius Senensis, in quolibet scientiarii genere prae Harus,singulas propemodum illius sophisticas cauillationes,& argumenta ad hominem penitus diluit,ati deleuit. Quid enim indignius, qI tot saeculorum periodis tot axiomata,a tot excellentissimis hominibus tradita.& experimentis com Probata innumeris,uelut irrita labefactare, & quae disciplinarum omnium est antiquissima eam longo tempore poli insectari, Spenitus deturpare
4 Ioannes denio Picus Mirandula, affirmare ausus filii, omnes Stellas, tu fixas. tum erraticas nullum prorsus habere lumen proprium,nis ab ipso O Sole. Dicat mihi obsecro,qui Picum tueri uolunt,si a o lucent Sydera omnia atq; eadem non nisi motu, ac lumine agunt, ergo solus O agit,omnia igitur unum ellent. Ab uno enim principio proficiscuntur. Vnius enim lux ab una luce actio postremo P Vein neris sydus nunq; conspicitur dimidiatum sicuti P corpus, quare ab se 2 ipsa tu ret,non autem a Osie etiam reliqua sydera, dc Planetae omnes, preter B quae corin pus est opacum,quare sydera non sunt indiga lucis. Ioannes praeterea Iovianus Pontanus olim poeta,& Orator eminentissimus. In Mathematicis uero disciplinis non multum eruditus, libro primo de rebus coele stibus a Phtolemaei sententia admodum alienus ita etiam scripsit ad literam. Placet autem antiquis Astrologiae institutoribus, ipsissi Ptholemaeo exhalantes vrelis rosesse terra uapores ad altiores aeris partes trahi aD arm hinc qualitates eas. mgoris,atque humoris, ipsam suscipere, quod fieri quomodo possit, non uideo,non enim humidi est suapte natura iurium moueri, quando natum est ima petere sed a calore potius uiolentia quadam Prsum rapitur.Quocirca ubi ad mediam aeris regionem,uapor ille sublatus est,a calore paulatim destitii tus,coamisP a frigore,abit in
pluviam. Atqui aerem q3 spatiosissimum esse,oportet,quum Terras, Mariat operiat. Ignem quom quum locum,ides ,Orbem, & ipssim suum petat qua potest sublimem Aeris ipsius regionem molare, necesse est. Quo fit ut sit premiis ille Aeris tractus qui ealidissimarum at pesseruescentium aspirationum plenus est. exestuet. Quod ita esse,& Stellae Comatae.quae illic incenditiatur. plane docenr. 8c apud re rum naturalium studiosos liquido constat,& caetera,dein concludit.Quamobrem
27쪽
' Lunae affectiones, humidas, Digidasv uideri, ait existimarI, propter accedentes' sublime uapores,sane ineptum est dicere.
Iisdem auctoribus placet, Mercurium Soli ict m proximus si, torreri ab eo,
quo quid dici potest inconcinnius nam quae ratio ualet in Mercurio, cur non ea
'o. i dem ualeat in venere cuius eadem fere propinquitas est.
LVc GAVR. Potanus uidetur fuisse rerum naturali hi, non satis prosecto studiosus,du ita scri
sublimem aeris regionem molare, necellum est. Non enim euoluat ignis, qui est summe leuis deorsum,ad infimam aeris regionem,led a convexa aeris regione, ad
concauum orbis Lunae,quiani sit summe leuis.Vnde Ovidius. Isnea,convexi vis, S sine pondere Coesi Emimit,sumniat lociim tibi legit in arce. Fuillet profecto ineptissimi, atq; ignorantissimi hominis: Si Ptholemaeus, Ma
thematicorum facile princeps, sui prorsus immemor, uel quispiam alius Astrolo .a V, 1 ta gus,hasce ineptias dixit set, ne 3 somniauit quidem huiuscemodi exhalantes e ter ra uapores, ad altiores aeris partes trahi surium ab ipsa P ato inde ipsam qualitates eas frigoris, ait humoris ius cipereLuna 2 enim licet sit terris proximior. iii csteri Planetae tamen non recipit aliquo pacto peregi inas impressiones, neo ab alias elementis , qualitates frigidas ct humidas. Alioqui necessum laret Lunae corpus: ea pati quae inseriora haec corpora Patiuntur,& corrumperetur. Verum enimuero Luna 2 ipsa Sol, Scaeteri Planetae,suapte natura,& mediante motu,& lumine attrahunt in sublime, utpote ad supremam usq; aeris regionem, &concauam ignis superficiem uapores,atm exhalationes terrae.& aquae, frigidas, S humidas, ct ab pisso igne detruduntur, aut resoluuntur. Pontanus igitur, α Picus ille Ioannes,
holemaeo Philosopho,& Mathematico primis ut ipsi autumant) Astrolo ' giae institutoribus,falso improbant,Lunam 2 ipsam,qualitates Digidas,& humi
das suscipere,propter ascendentes elementorum in sublime uapores.
Compertum est apud omnes Philosophos,Theologos, S Astronomos,lumi naria, & stellas, quino erraticas esse orbibus suis affixas, & per se non moueri. nisi
ad motum suorum orbium. Pontanus autem in Theoricis parum eruditus, in ii bro. 3 .de rebus coelestibus: ad literam ii a scripsi. Planetae mouentur orbiculariter,nam & eorum spherae orbiculatae sunt, & corpora eorum orbiculata, atqui sponte sua mouentur quadrupedando testudines, re pendo serpentes, natando,& ludricando pisces, aues uolitando, pedes alternatim protendendo homines, quadrupedando etiam pecudes . atm ubi progrestae sunt' suopte arbitrio regrediuntur, ac pedem sistunt, videmus aues nunc sursum . nunc contra deorsum mox ad dextram, sinistramue, etiam illas in Aere, has in aquas si dere, sic enim a natura instituti sunt. Quid mirum igitur si erraticaria corpora per' orbes suos peculiari motu, sibim insto mouenturin cursus* suos nunc procede do. nunc retrocedendo peragunt ' Interim etia ita gressum retardando.ut oculis intuetium uideantur sidere:vnius cuius p proprii cursus quum sit haec natura nam si ab occasu mouentur in ortum nulla tamen coelo vi illata,quod quidem coelum ab ortu fertur in occasum,ac nihilominus,& coelum illis,& illae coelo aduersis incedunt motibus,nulla Solari calefactione tracta,cur non naturali,insitos sibi motu stellae. quae ex
28쪽
qtiae ex hoc dictae sunt errantes, S procedant,&retardent,& stationes faciant, nulla a S ui illata nullis externis uiribus illas cogentibus. Quo circa non aliter mea quiciem sententia tenendum, ac sentiendum etsi q3 ut coelestia illa corpora, motus tuos, suasi orbicii lationes sponte, uti P sua, peculiarii potet late exeiceant,nullis externis uiribus adiuta,sed 1ola prorsus natura ministrante. Hasce Pontani nugas ct aniles ineptias.Quis sane mentis non derideat ac Philosophi non exibilent quippe qui si Planetae peculiari motu,sibiq; insito, mouen tur in suis orbibus daretur omnino uacuum, 1cissio spherarum, re penetratio corporum,quod quide eit ab omni Philosophica,Theologica, ct Astronomica, ueritate prorsus alienum,chymericum,ac fabulosum. Quin etiam in Theoricis, parii Iitiq; expertus, negasse uidetur, eccentricos, & epyciclos, ad quorum orbiculatio nes Planetae in illis infixi circumuoluuntur, S nullum prorsus sequitur inconue niens si aliqui Planetarum orbes eccentrici sint,secundum quid, aliqui uero simpliciter homocentrici.Sufficit enim ad saluandas apparentias.' spherae septem Pla netarum sint tacentricae mundo,tam secundu superficiem concauam qῖ couexam.
TRACTAT Vs SECUNDUS. ADVERSUS HIERONYMUM FRACASTORIVMQVUM CRITI CORVM DIERUM CAUSAS
in humorem melancolicum, ausus sit referre.
S T R O L O G I, & plurimi corporis humani moderato
res. qui dierum Criticorum caulas syderibus referunt,& potissi naum ipsi,Lunae. Iure quidem optimo summis laudibus extollendi sunt, & praecipue Galenus,qui cuti noster inquit Fracasto rius) tot inuenit, qui tanta scripsit. qui medicinae parens, ac ueluti Deus, ingentem illam medicinae molem, digessit,formauit condidit,siquidem Astrorum,at popis medicς peritvs, libro. 3.de diebus Decretoriis. Dies Crisinos quos Latine iudiciarios dixeris ad Lunam reserri uoluit. Quo fit ut Medicos Altrorum expertes, merito Sophistas nuncupauerit, eoSi conuitiis, maledictist acerrime prosequutus fuerit. Si qui alia ratione maluerint, qua eἰ Astrorum cognitione,dies Criticos siue Decretorios, perquirere. Immo iubet quatenus omnimoda fides adhibeatur.Astrologis praecipue Aegyptiis. Qui a seuerater huiusimodi dies Decretorios, ab Astris, & potissimum a Luna 2 fieri. conten indunt, Mathematicis3 rationibus demonstrant. Nemo igitur Galeno tam acura, to Philosopho .atq; Mathematico tam praeclaro, persuasit ut facilitate Artis pro priae neglecta praestigiis alienae inuolui passus sit c quemadmodum Fracastorius. Galeno perperam imputare ausiis filii) nullo siquidem indigebat persuasore,nem
praeceptore. Dieria ital criticorum causas merito in stupernos illos coelorum de fluκus redigere non dubitauit. Medicus enim Astrologiae ignarus, est tanq3 cce, cutiens.qui ambulat in tenebris. Verum enim uero omnes profecto uiri praecipue literarum proselliores magis, ac magis admirantur, cur IHieronymus ille Fraeasto rius Poeta. Orator Physicus egregius,& Astrorum peritus. qui homocentrica scripsit, in suum praeceptorem Galeiaum. tam ignominiose inuehatur,& suimet sui amuneris oblitus,perperam in hac uerba prorumpere,ausus fuerit.
29쪽
ded certe ne dum si Aegyptius aliquis Astrologus sed si Aegyptius aliquis Deus
aut Anubis aut Olyris hyc mihi dixerit. aon facile credam, presertim quum de seipso dicat sic. Et nos al.oqui Astronomiam ueneramur, & Galeni nomen ,ac me moriam,uti sacrum, lanctum se colimus, S in homocentricis suis capite primo de dignitate Astrologiae, ita scripsit. rit uero,& non propter seipsam solum, sed S propter alia multa expetenda arque amplexanda uidetur. Ad quae non modo utilis, 1ed S necellaria quodam odo est,nam quoniam quae hic sunt, a superioribus, ct reguntur, S uariis afficiuntur modis, superiorum quidem status, mutationeSi cognouille necellarium certe est, de in uita magnopere desiderandum est. Quamobrem &prognosticae facultati.& Medicinali, dc nauticae arti,& rusticae,& multis aliis,lummopere accomoda est. In primis igitur recipiendum est nobis,dierum, Per quos aegritudines pergunt, alios Criticos dici,in quibus quae fiunt: criles maiori re parte hunt. Alios uero nocriticos uocari, in quibus perraro utiuntur cilies , quosdam uero medios este, imo S alios indicativos, Sc quasi nuntios eius crisis, quae in die principe futura est,in
seruatum enim et Ie conitat ex maiorum nostrum experientia.&c.
Nemini profecto dubium est, uetustissimos plerosque Medicos, dierum critico rum rationes ab experientia diutum acti Obseruatione, ad amussin coperi ille,sicuti S plurimarum rerum, quippe uti noster cecinit Manlii , artem experientia secit. Exemplo monstrante uiam, speculataq; longe, Deprendit tacitis dominantia legibus Astta. URecentiores autem Medici, ais Astronomi, dierum Cesticoriam rationes merito in coeIestes causa; retulerunt. Sed dicas mihi obsecro, mi Hieronyme doctis Isme, quo nam pacto Medici, rerum coelestium prorsus expertes, ex huiuscemodi dieinbus criticis praecipuis, mediis, uel non criticis,eorumque indicatiuis prognosticari
poterunt aegris salubritatem aut Haternitionem,quemadmodum rite uaticinaren
tur Astrologi S Physici, Astrorum periti .lutism Galenus,qui nuspiam fuit sedit γctus persuasus, ne plustratus cui tu inquisb Altrologorum fascinarionibus, tu aut tuis quibusdam chymericis somniis perplexus, praeceptoris tui Galeni dogmata, postergare, ac pilifacere, non dubitasti, nescius protecto ex huiuscemodi diebus
criticis uel non criticis, Pharmacum aegrotis hora cogrua,exhibere, etsi salubritatem,aut pernitiem diiudicare,si non viles Astrorum peritus.
Principio illud non ignorandum est, duo esse quae potis imum ad eam expulsionem quae crisis dicitur alterum est displicentia, stimuliisl quem comi plus, iam pinimicus humor in membris ingerit,Alterum est digestio, hoc est, pr. aratio illa, quae requiritur,si expelli debet. Die mihi amabo uir doctissime, unde humor ille corruptus in membra aegro tantium ingeritur & ex qua causa prouenit digestio illa miae requiritur, si expelli debet Si ingenue asserueris ab Astris, S potissimum ab ipsa D procedere, nobiscucerte conueniet. Sin assirmaueris fieri ab ipsismet humoribus, absq; influxu coele sti. rota profecto erras via,esset utissipeticio principii,a philosopho aliena. Et si quando humor plus nimio exuberat. uel quiam iurenti est sinitiis, & qua
dam fortas Ie ante tempus accidit crises excitari, id dubio procul euenit ex uelocissimo tunc ipsius Lunae cursu,quam rem assirmat Galenus,inquiens.
30쪽
ar In paroxismis, & circa morborum status maxime uideri Crises, in paroxilmis
nim stimulus,at 3 irritamentum hin;aximum circa flatus uero concocta, digellavmaseria est. Accidit tamen quandoq; tantum cile irritamenium, ut quanq3, nec Plane digellus sit humor, foras tamen expellitur, conatu quodam maximo a natura facto. Quod etiam ea uisania membris, ut nocentia expellat ex Lunari agitatione
Igitur circa Crises die. 7. aut. Iq. humores moueantur.m nobis, nulla certe alia causa est, nisi talem accidit elle proportionem naturae ad humorem, quem tanto tempore concoquit,concoctam expellit,huius quidem in .7 illius in . 1 q. Vellem Fracastorii excellentia, mihi enucleare non dedignetur, unde progredi tur huiuscenaodi naturae proportio ad ipsum humorem, re quis eum tanto rem pore concoxit,concoctumque coegit expellere. Quum illud in causam referri ne queat, preter coelestem, cogetur sane fateri, necessario fieri ab illis diuinis corpori bus supernis.&potissimurn ab ipsa Luna 2 terris proximiore. Solus igitur Astrologus &Medicus A strorum peritus dierum Criticorum rationem, ait causas ad amussim perscrutabitur. Et citr hoc humoris genus citius, illud uero tardius, mo ueatur. Quibus cognitis.humani corporis moderator, procul dubio iubere pote rit audacter, quatenus tuto idoneis temporibus pharmacum exhibeatur aegroti
quibus ad pristinam redactis ualetudinem, protinus Physicus ille Uregius, passim.& lucrorum copiosa praesidia,& illudem ait equetur maiorem, q3 Astrologus, que admodum inquit Hales Rhodoan super. GO.Ptholemaei A Oriun . 'i ili Sin rudis,edistat coelorum noscere cursus, utrimCs i Vel saltri unae uarios Solistis mearu . Ipsorum,& radios inMustos, atq; salubres. lAut sbi nulla fides adhibenda est, quippe necabiti I inpune aegrotos, nec spes erit ulla salutis, bil Illis ni faueat miseris clementia diuum. ς', i p. ari Ouo a L qaci Gritici r: q-Non Critici 6-Mediis i , S-Praecipui i γMotus Melancoliae, & quartanariae periodi. timi Mi 3T
Excitant humores in nobis. Cliplera Τertianum. Phlegma Quotidianum. Nelancholia Quartanum. Motus
Fracastorius. Cholerae cholerae cholerae. I 23ψ Melancholiae
Melancholiae. Morbus acutus raro ad. I 3 . perducitur statum, si autem. I 3 .quando p progre/deretur crisi totus dierum progressus ita se habebit.v3.