장음표시 사용
241쪽
aqua humectari, ac possedi colligi posse fatendum est. Hunc
eundem sere sensum patitur illud Scripturae sacrae dictur r M. Gr. Qui firmauit terram super aquas, hoc est iuxta aquas terram ipsam humectantes, eo loquendi modo, quo dici solet: Haec ciuitas fundata est super mare, ut Venetiae illa vero super Sequanam fluvium Galliae, Belgas a Celtis diuidentem. Hoc eodem fere modo intelligitur illud Psalmi dictum, quo
es t. s. per maria fundatum esse mundum legimus. Quoniam vero aqua procreationi earum rerum , quae e terra praesertim nascuntur,maximum praebet auxiliu,hinc supra fenestrae Drnice haec legitur Inscriptio: PROCREATIONUMORIGO.
A tertiam fenestram, secunda praetermissa, in qua insignia Sixti V. depicta cernuntur,in ip fenestrae fornice femina humi sedens, leone, alijsq. animalibus hinc inde consistentibus, depicta conspicitur: quae Terram significat Terra enim per Deam Cybelem repraesentatur,quaein Rhea dicitur
ei πο ουρέο, fluo, quod terra affluens sit omnium rerur . Dicitui etiam Pales quod terra sit pabuloruDea. Ops item dicta putatur,quod terrae ope vita hominum sustentetur vel ab antiquo adiectivo ops, quo veteres pro diuite utebantur quemadmodum contra, inopem dicimus pauperem' egenur . Haec quoque Mater Deorum, quia omnia gignit, dicta a Poetis censetur, vel quod putarent caelestes omnes in terris fuisse senitos, deinde ob insigne aliquod meritum in caelum fuisse translatos Alma item mater ab alendo nuncupata est. Maia interea dicebatur,4 ut ait Cornelius Labeo, Magna mater quod Terra sit omnium communis pa. rensu vel quod iuxta Poetarum historias fabulosas primitus
mortales omnes ex terra nascebanturia Hinc Prometheus
oui . m. Iapeti filius, ut idem Hesiodus ostendit, hominem ex humo ἀό- imbri mollita finxit, cui Minerua spiritum immisit. Id au- -- a tem fortasse desumptum fuit a vera diuinaq. historia librio .... Genestos, ubi primus homo de limo terrae legitur creatus a Deo, qui statim in faciem eius spiraculum vitae inspirauit:
hinc lingua Syriaca, ut Theodore tu ait, primus ille homo Adam
242쪽
WATI AN A lys Adam dictus est, terrenus scilicet, aut puluerosus Myrorum Thood is enim mos est, terram rubram appellare Adar . Qua ex re si ' Omnis homo puluis, in puluerem dicitur reuersurus, ae Terrae filius iure nuncupatur. Obidq. olim obscuro , igno. toq. genere prognati, Terrae filij dicebantur, propterea quod Terra communis est omnium parens , iuxta hanc perbre. uem Inscriptionem, quae supra fenestrae fornicem legitur :MATER OMNI v M. Eandem ob causam prouerbialis figura in hominem exulem, erronem, incertis vagantem sedibus hunc in modum Graece dicebatur et iis πρη γης, idest Terram pro terra, ut ex Cicerone videre est,dicente: Haecin alia δε- ferre non possum itaque γην Vrsu γῆς cogito significat enim D A
se de fugiendo cogitar . Haec denique Dea, Cubele scilicet, j
perquam terra repraesentatur, curru vehi a Poetis fingitur, quia terra pendet in aere, super stabilitatem suam,ut sacro. sancta Scriptura docet, dicitur firmata,idest super mudicentru, ad quod partes terrae ita undequaque sua tendut natura, ut abi plocetro declinare nullo penitus modo queat. Eadem quoque Dea rotis sustineri fertur, quia rotatur semper,& vo luitur mudus. Haec de Terra, ut ad aeris elemetu accedamus. D quintam fenestram quarta praetermissa, quae Sixti . stemmata gentilitia habet, in tenestrae sornice femina supra aerem per fumum siue nubem quandam repraesentatum sedens, aeream q. comam habens depicta cernitur. Inscriptio autem ad aerem indicandum haec est: INANITATI IM- UNI. Aer enim inanitas quodam modo dicitur multo plus raritatis quam inferiora elementa admixtum habens. Hinc non solum Virgilius , verum etiam ali probatissimi Visae. A.
scriptores pervacuum,' per inane aerem intellexerunt , It G ε Quamuis enim vacuum in rerum natura , ut Aristoteles recte LME . u. . docet, non reperiatur, vacuum tamen, ut aiunt, rusticale ru ars
diores homines dari opinantur, dum aliquem locum re visi ''tbili ac palbabili repleri non vident sed ubi visibile corpus non extat, ibi statim aerem tanquam inanitatis impatientem adesse, locumq ipsum replere dicas necesse est natura enim vacuum nullo modo pati potest.
243쪽
Ist BIBLIOTII ΕσA septimam fenestram, sexta insignibus Sixti V decorata, in ipso item fenestrae fornice depicta cernitur femina,
humi sedens flammas igneas dextra manu gestans, igneamq. habens comam , intra quam foenix quae per ignem innovari rhoe iri selet, ut fusius dictum est, conspicitur, ad ignem omnium elementorum leuissimum indicandum , hac Inscription rPROCREATIONI EXPERS. Ignis enim a gignendo iid est nascendo per antiphrasim figuram dicitur, quod in eo nihil nascatur: immo quidquid sub caelo tangit, ipse tandem destruit, consumit nihil enim, ut ait Doctor noster Aegi-AUM Ro dius columna Romanus, in igne diu stare potest, quod ab eo ' non consummatur. Nec id Aristoteli aduersari puto dicenti
rita a. hunc in modum: Nonnulla corpora elle animatium, quae lene non absumantur , Salamandra claro documento est r
nim.eap. quae, talunt, gnem, InambulanSPereum , extinguit. Haec
' Aristoteles, qui iuxta aliorum opinionem loqui hoc loco vi- Salaman detur. Quamuis enim Salamandra ob magnam suam ipsiushes h. frigiditatem aliquandiu in igne absque sui corruptione stare queat, ut omnes concedunt eam tamen absque sui con- Arist. ioco sumptione in igne permanere Aristoteles non aftirmat, sedc' μ' ignem ab illa per eum inambulante extingui ait, sicut etiam id ab Aegidio non negatur. Alienam item opinionem sequi Aristotelem dijudico, dum loco supra citato, bestiolas in isne oriri, ii uere dc ab eo dimotas emori, eundem Aristotelem vestiolae' dixi e lego. Ait enim: In Cypro Insula, aerariis fornacibus. έοῦ, ἡ ' voichalcites lapis ingestus compluribus diebus crematur,be--nt stiolae in medio igne nascuntur pennatae, paulo muscis grandibus maiores , quae per ignem saltant, atque ambulent. Id Mum m autem eidem Aristoteli aperte refragatumqui nullum animal
inie. In igne generari polle ait atque ut ulce dicti rationem recl-
- - - dit dicens: Inest enim in semine omnium, quod facit ut -- 1' cunda sint semina, videlicet quod color vocatur idq. non talis tacultas aliqua est, sed spiritus, qui in semine, spum seq. corpore continetur, natura, quae in eo spiritu est pro Portione respondens elemento stellarum, quamobrem ignis nullum animal generat. Haec Aristoteles qui vitalem in semine esse calorem, quem non ignem, neque ignis aliquam e G
se ait facultatem, ea qua gigni animal villum, ut ipse inquit,
244쪽
V A: I9γnon possiet. Huic doctrina consonum videtur esse illud, quod idem Aristoteles ait de Vireone aue,quam igne procreari, fa Aria- bulosum esse pro comperto habet. Haec de igne procreati nis Xperte, ut quattuor elementis ad quattuor anni tem spora transeamuS.
sPECTANTIBUS.IBLIOTHECA Vaticana laeua septem habet fenestras mixti V. insignibus , quattuor anni tempestatibus alternatim insignitas. Quattuor autem anni tempestatum descriptio ex quattuor Ouidi desumpta est hisce versibus ovid. M.
Verq nouum Rabat cinctum orente coronau. R. Meta
Stabat nuda assis, ct oicea serta gerebat tr. Stabat est autumnus calcatis sordibus uis Et glaciabs hiems canos hirsuta capistos. Hae quattuor anni tempestate per pictoriam artem praesentantur: tangulae cuique ex quattuor hisce versibus hemistichium unum tributum est Ver nouum per feminam, quae coronam floribus confectam dextra manu , linia autem copie cornu floribus plenum gestat, repraesentatur hac inscri- Ptione: cinctum florente corona. estas nem per feminam spicis triticeis ornatam, quae dextra manu falaem, laeua autem spicarum fasciculum habet, hac inscriptione signincat ut irSpicea seria geriι. Autumnus denique per feminam caput uuis ornatum habentem, atque uis circumseptam repraesentatur hac Inscriptione Calcatis sordidus uis. Hiems auistem per senem ad ignem sedentem, calefacientem signi- Matur hac inscriptione Canos hirsuta capistos. Haec de vasis amplioris Bibliothecae Vaticana fenestris. Nunc reliquum
est, ut ad eiusdem Bibliothecae cameras appellis Pontilicijs, Concilijs, Historijs atque Emblematis ornatas accedamu S.
245쪽
qua is duobus Cubiculis fornicatis Bibliotheca
IN v BICvLo, quod ad Theatrum, siue ad Meridiem vergit, quattuor Cappellae Pontificiae in fornice depictae repraesentantur, hoc est, sancti Ioannis in Laterano, sancti Pauli, sanctae Sabinae, Tanta Laurenti j. In altero, quod Septentrionem spectat, i iidem cernuntur Cappellae, hoc est, sanctae Mariae Maioris ad Praesepe sanctae Crucis in Hierusalem, sanctae Maria de Populo,& sanctorum duodecim Apostolorur . Ex astitu Horum aute locoru pars maior Cappellis Pontificijs antiis i ia r quitus decorabatur, praesertim vero per Summos Pontifices,siae I quos ob eximia vitae sanctitatem,rerumq gestaru gloria ma- s. r. ia gnos no immerito appellamus, Leone videlicet,&Gregoriu,ser β G quotu sermones diuina quada spiritus eloquentia pleni inter . . . Millarum sollemnia ad Populum habiti hanc rem aperte de-
δη ος. . clarant. Hinc Sixtus V. ut sanctam,& vetustam summorum
' Pontifieum consuetudinem innovaret, quas narrauimuS POntificias Cappellas in pristinum ritum reuocauit,easq. in Basi licis,certisq. alma Vrbis Ecclesijs, Dominicis videlicet Quadragesimae, Aduetus, alijsq. statis sollemnibus diebus ac festiuitatibus celebrandas mandauit. Vt aute huius generis inis nouatio pateat clarius, appellas, quae inter Millaru bilemnia celebrari solent, hoc ordine recensere mihi visum est.
ADvENTV, Dominica prima ad sanctum Laurentium: Secundi, ad sanctum Ioannem in Laterano Tertia, ad sanctam Crucem in Hierusalem rQuarta, ad sanctum Paulur . In Natali Domini, ad sanctam Mariam Maiorem, ad Praesepe Domini, more antiquisi
246쪽
VATICANA. δυνantiquissimo. In Circumcisione Domini, ad sanctam Mariam de Populo In Epiphania, ad sanctum Petrum. In sesto item die Purificationis in Cappella Palatina, ubi a summo Pontifice Candela benedictae distribuuntur,.
die Cinerum appella celebratur in Ecclesia sanctae Sabinae, ubi Cineres a summo Pontifice sollemni more benedicti super capita ad poenitentiae, mortisq. testificationem sparguntur. Dominica prima Quadragesimae ob magnam ad sancti Sebastiani Ecclesiam ab Vrbe distantia, lociq. angustia appella celebratur in Ecclesia sancta Mariae de Populo nuncupata, uniuersae Vrbis deuotione percelebri, loci amplitudine,necnon commoditate non paru Opportuna. Quibus item de causis Christi fidelium commoditati conissultu, decretum q. fuit, ut eadem Ecclesia sanctae Marte de Populi, pro sancti Sebastiani Ecclesia visitari possit,cum septe,
aut nouem Ecclesiae de more visitantur: Dominica secunda, Cappella celebratur in Ecclesia S. Pauli Tertia, in Ecclesia. S. Laurenti extra muros: Quarta,in Ecclesia S.Crucis in Hierusalem: Quinta, in Ecclesia S.Mariae Maioris: Dominica Palinmarum in Basilica S. Petri Feriae quartae,quintae,& sextae Maioris hebdomadae Matutina, necnon Feriae quintae, sextae,ac
Sabbati sancti in Cappella Palatina celebratur. Dominica Pa schatis, in Basilicari Ioannis in Laterano, ubi Populo sollemniter a summo Potifice benedictio datur. Die secudari tertia Paschatis in Cappella Palatina Missa celebratur . Sabbato ite in albis, in quo cuiustuque Potificatus anno primo,deinde si gulo quoque lepteni Agnus Dei cole cratur, ac distribuu tur.
Nos CENsIONE Domini, quo etiam die Romanus Pontifex populo sollemniter benedicit,4 in die Petecostes, atque in die omnium Sanctorulontificiae Cappellae celebrantur in Basilica S. Petri, Omemoratio auteomnium
247쪽
aoo BIBLIOTHECA omnium fideliu defunctoru celebratur in Cappella Palatina In die item Festo sacratissimi Corporis Christi in Cappella Palatina Missa celebratur, fitq. processio Pontificalis.
Assv ΜΡΤIONE Beatae Mariae Virginis ad sanctam Maria Maiorem,de more: ubi dotes pro mari tandis puellis ex instituto Sixtis distribuuntur. In eiusdem Natiuitate ad sanctam Mariam de Populo In Inuentione sanctae Crucis ad sancta Crucem in Hierusalem. In Natali sancti Petri, in Basilica Vaticana eiusdem. In Conuersione sancti Pauli, in eiusdem Basilica In Natali sancti Ioannis Baptistae in Basilica Lateranensi. In die Festo sancti Laurenti Martyris in eiusdem Basilica extra muros. In Annunciatione B Virginis in Ecclesia sanctae Mariae supra Minerua, ubi etia dotes pro maritandis puellis de more distribuuntuG. Ceteris festis, sollemnibusq. diebus diuina osticia in Cainpella Palatii Apostolici de more celebrantur. Haec de Pontifici jsCappellis nunc reliquum est, ut occidentalium Conciliorum, quae incubiculis Bibliothecae maiori annexis depicta
cernuntur, declarationem aggrediamutat.
in Bibliotheca Vaticana depictis. De Concilio Generali Lateranensi primo.
ONCILII Orientalibus octo ad Bibliothecae Vaticanae dextram per Pictores repraesentatis, qua fieri potuit, breuitate ac facilitate declaratis, ita vero, ut per pictoriam artem inibi repraesentata, atque alia , etiam absentes percipere queant, nunc reliquum est, ut Concilia totidem Occidentalia in alijs Cameris Bibliothecae maiori
248쪽
VATICANA. 2 Imaiori annexis depicta explicentur. Vt igitur a dextra exordiamur parte, Synodorum ordine id postulante, Concilium G. s. Lateranense Generale primum se se Oister declarandum circa annum Dominici Iss celebratum cui praesens adfuit Ale. xander huius nominis III qui olim Federici Imperatoris' iram impetum fugiens abdidit se Venetias quem deinde cognitum, a Senatu perhonorifice susceptum Othone Imperatoris filio nauali praelio a Venetis victo, captoq. Federicus supplex adorauit δε ad eius pedes prouolutus ex comunicationis absolutionem obtinuit , obedientiam pollicitus, cum prius fuerit eum persequutus quattuor schismatico rum Pontificum fouerit seditiones , quibus Romana Eccle Geηebri ita mirum in modum fuit perturbata, at ficta, Guelpho μ'Σ- rum , mi bellinorum sectarum tempestat .
Hoc in Concilio, quod post quattuor schismaticos Poti fices ex hac luce sublatos, celebratu esse credendu est, Lex salutaris, ut ait Genebrardus,de duabus suffragioru tertiis Cardi Gιψιν. αRallii sancita fuit, ne tempus in posteru huius generis schisma in 'a'' de summo Pontifice eligendo suboriri posset. Praesedit autemii. . in hac Synodo summus ipse Pontifex Alexander, ut videre estiad dexteram Concilij partem,trecentiq. Episcopi tam Orientales, quam Occidentales interfuerunt pro moribus tam laicorum , quam ecclesiasticorum reformandis, necnon Vital densibus, catharis damnandis, torneamentisq. prohibendis, ut ad dextrum Concili iangulum cernere licet, ubi mirus huius generis ludi apparatus cernitur, viro edictum manu gestante, torneamentiq. ducem alloquent . Ex hac parte Palatium Lateranense, X altera vero Roma Tyberinumq. sumen repraesentantur. Haeretici vero, qui hoc in Concilio damnati fuerunt, seu pauperes Lugdunenses V ualdenses dicti sunt a quodam diuite ualdone Lugdunensi, qui opibus
relictis, pauperibusq erogatis, Euangelicam Paupertatem simulans, multosq. sub huiusmodi velamine impios errores adumbrans quosdam libros vulgari materna q. lingua, cum idiota esset, sanctorum dictis, ac testimoni js extortis sibi conscribi curauit suoq. inflatus spiritu munus Apostolicu praedicando usurpauit. Cathari autem dicti sunt quasi puri propter munditiam, & puritatem,quam arrogantissime, falso
249쪽
2oa BIBLIOTHECA quidem ostentabant, dicentes se sine peccato esse contra illud Ioas.r. Ioannis: Si dixerimus quod peccatum non habemus, nos ipse seducimus,4 veritas ita nobis non est. Hinc omittebant fundi illud orationis Dominicae Dimitte nobis debita nostra Hoste. - haereticos S. P. Augustinus in Manichaeos, in Macarios, dc' in Cassiaristas distinguit Inscriptio autem ad uniuersam huius Concilij pictura pertinens in hanc legitur verboru forma:
Alexandro III Pont. Federico L IN. ualdenses s Cathari haeretici damnantur, Laitorum Clericorum mores ad veterem disciplinam restituuntur.
Torneamenta vetantur. Torneamenta hoc in libro intelligutur exercitia illa arm tum usum repraesentantia,unde,ut plurimum,caedes, vel grauia vulnera reportantur: quae si pro viribus tantum humanis experiendis, vel pro armorum usu addiscendo fierent, ita vero, ut vitae corporis animaeq. periculum eis non inesset, licita forent, ab Ecclesia prohibita non fuissent, cuiusmodi sunt hastiludia, ludus Troianus, siue cannarum vel virgarum , quibus equites tecti clypeis ludere solent, cetera id genus
M. d. alia, quae adhibito moderamine,quo caedes,&alia discrimina συνμι- ' cauentur, illicita non existimantur, sed potius permittuntur. Hinc pugnans in torneamento illicito, reus homicidij,4 irregularis iudicatur, si quis in eo etiam fortuito inter pugnantes vel extra pugnantium coetum occidatur interfectus autem inter pugnantes, nec non ille, qui etiam non pugnandi causa accessit, sepultura Ecclesiae priuatus iudicatur . Hinc mirum non est,si prima huius generis tornea meta illicita, tentur,cum sine animae discrimine exerceri non queant. Haec de Concilio Lateranensi Generali primo,eiusq. Inscriptione.
250쪽
DE CONCILIO II LATERANENSIO CVMENICO,
duodecimo Generali omniumq conciliorum
celeberrimo. NCILI vM hoc Oecumenicum X Iet aateranense II. circa annum Dominicia Is Ce Iebratum , omnium , quae umquam fuerint in uniuersa Europa, vel Eccle1ia, extitit celeberrimur . Nam praeter Romanum Pomtificem , Innocentium huius nominis III. Missis qui Concilio prae uit, ex quattuor orbis terrarum nobilissi rimis Patriarchis duo hac in nodo interfuerunt, Constanti I, r. πnopolitanus cilicet, Hierosolymitanus: Antiochensis enim excusatione morbi legitima, cerdotes legatos Tanctos mi iasit: Alexandrinus autem ab Aegyptijs ire vetitus ex suis misit rica .
Oratores Archiepiscopi tum Graeci,tum Latini septuaginta pia ...is; Episcopi quadringeti, Abbates duodecim, sacroru CCenobio ea Innoe.
rum primores octin enti consedere. Fuerunt deniQue in uni uerium Patres Ia8s vel I3OO ut placet Antonino Archiepi Gon.bri L.
scopo Florentino, qui mille aercentum Episcopos huic Sy π. IIodo interfuiste ait Episcopos pro Praelatis, iureq. suffragi i. r. ferendi in Concilio inlignitos usurpans. Graeci item Momani Imperi Legati Regumq. Franciae, Hispaniae, Angliae,
Hierusalem, cypri oratores interfuer .
Hoc in Concilio damnatus fuit libellus , quem edidit Abbas Ioachim contra Petrum Lombardum, Magistrum sententiarum de unitate essentiae , siue de elsentia sanctissimae ars.,ri Trinitatis Magister enim in libro primo sententiarum di xit Quaedam summa res est, Pater Filius, Epiritus san-mis,in illa non est generans, nec genita,nec procedens. Haec Magister Ex quibus verbis, Abbas Ioachim huiusmodi doctrinam haud recte percipiens, quaternitatem colligebat: quartam in diuinis rem adstruebat, huiusq. generis errorem notam Magistro impingebata Hinc damnata Ioachim doctrina, super quam dictu errorem Magistro Sententiarum a falso