장음표시 사용
231쪽
is BI ELIOTHEC Aauraua Athanasius, qui Constantinli in Concilio praesertim Nicaeno vidit Hie enim ad Felice Papa scribens recenset quae Constatinus in Edicto suo de Donatione facta Siluestro Papae,etu'.
Successoribus sanxeratin promulgarat. S. etia Damasus,qui Liberio successit,&Costantinu videre potuit, de eadem Con-Cικιουν. . stantini Donatione scripsit, ut Centuriatores quoque assi r-or mat. Sactus praeterea Gregorius suis in Epistolis patrimoniu . Ecclesiae, ter Occidentem late patens, quo ipse frueretur, tunc etia temporis amplissimu fuisse no semel demonstrauit. Naa.I Quo sane tepore S. Isidorus, ut Nauclerus testatur, de huiusita modi Donatione aperte locutus est . Hanc eande Donatione Iustinianus Imperator centum post annis, deinde Arit libertius Longobardorum Rex Pipinus, Carolus Magnus, Ludovicus, Otho denique magnus in publico Rauennatensi Conci-
πιιών. . lio confirmarunt, ut etiam Centuriatores testantur . Decretum item de huiusmodi Donatione pijssimum, quod a Cano- Aui.sι.. nistis Palea, Grςcis Oraculum appellatur,sicut ait Steuchus. ab alijs pagina Donationis, ut cetera huius rei nomina praetermitta, in cunctis Graecorum Bibliothecis reperitur. Quod
c,a ἐ.D. Graec ac Latine conscriptu in Bibliotheca Vatic asseruatur: - R. Latine vero impressum in primo Concilioru Tomo cin Decreto Gratian eXtat, citaturq ab omnibus, qui Constantinis imui. Donatione vera fuisse contendunt. Qui eam tuentur,sunt hi:
Sanctus Athanasius Epist. Isidorus Episcopus Hispal.
Sanctus Damasius I. do Episcopus Viennensis. Sanctus Gelasius I. Iuo Episcopus Carnoten.Par. Leo IX. aduersus Michaelem s. cap. 44 S . Constantinopolit cap. Ia Brochardus Episcopus o i, maciensis. Gregorius VII. S. Thomas Aquinas. Innocentius III. Augustinus Triuplius quaest. Gregorius X. 43 de pol. Eccl. Nicolaus III. Genadius Scholarius Grςcus. Pius II. Anselmus Lucentis.
232쪽
Abbas Ioachinus Emmanuel Caleca Graecus Dominicus Epist. Brixiensis,
HenricusGandauelis in Quolibeto a Theodorus Balsamon Patriarcha Antioch. Nicolaus Lyranus in Baruch cap. s.' in Nahum, in
Albericus de Roseth. Simeon Archiepisc. Thessalonicensis. Ioanes Nauclerus Germanus. Leonicus histor Turcicarum scriptor. Hieronymus Aleader, Card. BrundusinuS. Augustinus Steuchus.
Capuanus. Quamuis huius generis Donationem a Constatino factam fuisse constet , ab eo tamen temporalem potestatem non nil Auris. Ecclesiae redditam,in corroboratam, a Christo autem,qui est' iw q- princeps Regum terrae, sancitam esse dicas necesse est Sum. Disu a mi vero Pontifices ob Principum iniuriam quae iusto rerum εν rep. dominio, iuri haudquaqua detrahit, per aliquot annos ea 'Donatione potiti non sunt sicut enim Christus, cui lium , Dauid debebatur, huius possessionem non statim accepit, ita Petrus, Christi Vicarius in alij summi Pontifices Constantini Donationem illico non sunt consecuti . Nec Siluesterta, Donationem ipsam tabulis incidendam curauit, nec in Capitolium ascendit: satis enim erat, Imperatorem sacrosancto Sacerdoti ante altare procubuisse, imperiuq coram tot testibus sacrasse, ac deuouisse Nec item in dubium verti debet,' num s Aiso. Constantinus Imperi partem Papae, sibi parte reseruata, co Triumpho cedere, immediatam Imperi administrationem eidem da. re potuerit: bona enim Reipublicae quamuis alienari non queant, in usum tamen meliorem commutari Deoq. a quo recipiuntur dicari possunt, in ministrorum scilicet Ecclesiasticorum sustentationem , Ecclesiae reparationem δε in pauperum erogationem, iuXta triplicem bonorum distributionem, Deuteronomi desumptam. Quare Constan- Aa tinus
233쪽
rsa BIBLIOTHEC AD/ut. a. tinus in dominium illius, qui est Deus & homo, hoe estv Christus Iesus, cuius Vicarius aes ipse Papa Imper ij bona M., transferre potuit, immo Ecclesiae Christiq. Vicario quae a NU Deo receperat cum omnia sint Dei cuiu est omnis terra,
. s. r. a. α plenitudo evi , orbIS terrarum, ocis luerit , qui habi-
PDI. aa. tant in eo , Ut saImographus testatur reddidit . ac reddere debuit , Hinc idem Constantinus Papae . eiusq. su ν; ..., cessoribus immediatam temporalium rerum administratio AQ. v nem iure dedit , seu potius reddidit quam summus Pon-s p μυ-3. tifex Imperatori pro Ecclesia defendenda concessit , iuxta a. Tim. s. illud Pauli dictum iri Saecularia iudicia si habueritis, contemptibiles, qui simi in EccIesia, illos coinituite ad iudican-ώ-.i' dum. Qua In re sanctuS ait Gregorius: Contemptibiles de Ec-
... ' clesia eligendi sunt ad iudicandum : quia per laicos, per illos, qui sunt minoris meriti in Ecclesia , iudicia sunt exercenda, ac temporalia negotia tractanda, non autem per Clericos immediate. Hinc summus Pontifex sua auctoritate leges imperiale corrigere potest sicut lex diuina humanam:easq. mutare valet pro temporum diuertitate,si euidens inde utilitas oriri videatur: lex enim imperialis ab auctoritate Papae eo
ipse de pede iure, quo a lege diuina ea dependere dicas oportet: cuius quidem legis, diuinae scilicet, Papa est Vicarius,nian. d. ac minister praesertim vero cum lex diuinitatis, teste Dio- L i r nysio, influentiam in haec inferiora non nisi Per media conferre queat. Medius autem inter Deum . populum Christianum est ipse Papa . Quare populo Christiano nulla lex dan. da est, nisi ipsius Papae auctoritate, sicut lex ulla Israelitico populo data non fuit,nisi medio siue intercedente Moyse, qui Don1. de seip ait: Ego sequester,in medius fui inter Deum ,
vos V annunciarem vobis verba eius . Potestatem igitur non modo spiritualem , verum etiam temporalem Pontifici summo ineste fatendum est: immo tantum abest, ut Papa , aurum . temporalem potestatem non habeat , ut omnis Impera- ... ,: I torum , ac Regum potestas ab auctoritate Papae depen-μι. Ee i. deat, ut dictum est in subdelegata iure nuncupetur . . Potestas enim iurisdictionis tam spiritualium quam tempo- a. Lutetia alium, immediata est in solo Papa, qui eam immediate ha-
beta Deo, ut Triumphus recte docet,& ratio ipse nobis peram suadet:
234쪽
suadet' sicut enim in corpore naturali omnia membra in Avienis
fuentiam a corde habent, ita in corpore mystico omnenia Travo. d.
potestatem a Pontifice summo influentiam recipere, dicen. k 'dum est Haec autem potestas a Christo Domino et summum Pontificem in Episcopos derivatur qui a Clitisti
in terris Vicario sicut rivuli a fonte, radii a sole, abar Ex C .ia. bore rami pendere dignoscuntur. Imperatoribus autem , ac ' Regibus, ceterisq. Principibus est in ministerium data ob rationes superius assignatas. Hinc summus Pontifex omnem saecularem potestatem iudicare potest, ac debet sicut ex Decreto videre licet, ubi Tacharias Romanus Pontifex Francorum Regem non minus iniquum quam regnandi oneri non aptum privasse regno , Pipinum q. Karoli Imperatoris Patrem subrogasse legitur Innocentius item huius nominis inlin. III in Concilio Lugdunensi primo ederi cum II imperatorem imperio priuauit,& ad electores imperi de nouo eligendo Imperatore scripsit , Id quod eXecutioni mandatum 1 a. r. fuit, ut infra, suo loco videre est. Nec huiusmodi doctrinae refragatur quod ali aliter sentientes dicunt de Moyse,&Ἀarom uterque enim Christum, ut Triumphus ait, repraesen Leuas a. tauit aliter tamen Moyses, aliter vero Aaron . Moyses nam π 'ξ
queri ut legislator, Aaron autem ut summus Sacerdos Chri 'Τ'stum significarunt. Etenim Christus, cuius vicem gerit Papa fuit Legislator iuxta illud Isaiae Dominus legifer noster: D. H. Dominus iustus noster. Fuit item Sacerdos, Psalmographo teste, dicentes: Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem psacio.
Melchisedech Qtiam uis igitur Moysi potestas, quae fuit imperialis, Aaron potestate, quae fuit sacerdotalis , maior diceretur, non tamen potestatem Papae omni alia maiorem inficias quis ire potest,cum summus Pontifex gerat vicem Christi, cuius potestas per Moysen, & Aaron fuit repraesentata, sacerdotalis videlicet ac temporalis quam potestatem Ezechiel tempore Iosedechin Sedechiae auferendam prophetauit, dicens: Aufer darim, tolle coronam hoc est, sacerdotium ®num Cydaris enim est mitra summi Pontificis, corona vero Regis tiara. Id quod factu esse constat. Nam Io sedech summus Pontifex, in Sedechia Rex manu Nabuchodonosor in captiuitatem ducti fuerunt. HuiuS autem genexa in ris
235쪽
48 BIBLIOTHECAxas priuationem ut ex prophetiae serie codligitur, Prophet vaticinatus est duraturam donec veniret illa,cuius est iudicare, hoc est Christus. qui sacerdotalem scilicet ac regalerro, Is . s. siue temporalem habuit sede quo etiam Isaias dixit : Super solium David. super regnum eius sedebit, ut confirmet illud , corroboret in iudicio, iustitia amodo, usque in sempiternutria. Hinc Angelus de Christo idem testatus est rura ι. ι dicens riabit illi Dominus sedem Dauid Patris eius, 4egnabit in domo Iacob in aeternum. Solium autem Dauid temporalem constat extitisse potestatem, quam in Christo
Frane. - fuisse aperte, erudite docet Franciscus Toletus e societateri. Iesu, vir sane pius ac doctissimus autem huiusmodi regalem ac temporalem potestatem in Christo fuisse negat, detestandae Iud.eorum caecitati suifragatur. Quare diuino consilio factum est, ut Pilatus,qui ea in Inscriptione sanctissimae Crucis fastigio imposita Christum Iudaeorum Regem appellauit, Iudaeis reclamantibus dixerito: Quod scripsi, scripsi Christus autem huiusmodi potestatem temporalem, quotiescumque sibi id expedire videbatur, exercuit: prae-ris,.a sertim cum adulteram in adulterio deprehensam a morte M., h. temporali manifeste liberauit Christus item non modo spi-- ritualem exercuit, vendentes Mementes de templo eijciens,
r. . Verum etiam temporalem, metas nummulariorum,in cathedras vendentium columbas euertens. Temporalem praeterea λωι b. e. potestate sua esse patefecit,cu daemonum legionem in porcos, ni , intrasse, eosq. in mare praecipitandos concessit. Quae res cum absque posses ris damno tieri non queat, si Christus rerum
etiam temporalium Dominus non extitisset, id eum factu-Ma, . ai. rum non fuisse dicendum est. Idem intelligi voluit, cum fi-M r. δε cum non sine alicuiusdam notare fieri iussit. Idem denique
rei temporalis dominium demonstrauit, cum Apostolis ut asinam,& pullum ad se adducerent, mandauit,possessere non reclamante,ubi primu Christum Dominu ita iussisse audiuit.
Duplex igitur in Christo fuit potestas, quam deinde in
ςius Vicari remansisse fatendum est. Hinc sanctus Petrus non solum spiritualem exercuit potestatem , sed etiam temporalem ira tertim vero cum Ananiam Saphiram temporali morte mulctavit: quam etiam potestatem sibi rese uandam
236쪽
fidem conuerso, olim autem seruo Philemonis, a quo ante conuersionem fugerat, scripsit, ut eum reciperet. Quamuis enim id ei Paulus imperare,vel Onesimum Philemonis seruupenes se retinere potuisset, ut ipse ait, voluit tamen eum ad id faciendum cohortari. Quibus verbis, Paulum rei temporalis potestatem habuisse affirmandum est: si enim res aliter sese haberet, nec seruum profugum, qui bona temporalia Philemoni domino suo furatus fuerat, secum retinere, nec Philemoni ut eum reciperet, imperare valuisset, sicut id sibi facere licitisse aperte ait. Ex auia. Potestas igitur iurisdictionis, ta spiritualiu quam tepora Triumpholiu est in selo Papa immediate a Deo per Christu:deriuatale LI
ro in omnibus Episcopis et Ptae latis a Christo, mediate Papa: sed teporaliu potestas Principibus saecularibus est in ministertu data. Non solum aute huiusmodi potestas est in Ecclesia, veru etia coactiva tam spiritualis quam teporalis , de quari sephus Stephanus Valentinus Doctor Theologus eruditum quidem edidit librum . Quae res ex eo colligi potest, quod inveteri Testamento legitur hunc in modum : Si superbierit L .uι νν. nolens obedire imperio sacerdotis, ex decreto iudicis morietur i. Id quod in noua item lege esse quis inficias ire audet,dicente Apostoloci Visum est Spiritui sancto, nobis ni M.as. hil ultra vobis imponere oneris nisi haec necessaria, ut abstineatis vos ab immolatis simulacrorum 8 Quibus verbis, teste Chrysostomo sancto,Apostoli nouam legem condunt: nam de his nihil praecepit Christus. Hoc idem confirmatur ex eo, quod Beatus Paulus pertransiens ciuitates, Apostolorum,ac M.ιο. seniorum praecepta custodienda &ὰXecutioni mandanda . praecipiebat. Nec huic doctrinae illud Deuteronomi refragatur: Non addetis ad verbi, quod ego loquor vobis ait Deus
nec minuetis ex eo. Et Quod praecipio tibi, hoc tantum facito Domino. Idem in fine Apocalypsi . nam huiusmodi pro A e. vla. hibitio non nisi de additione nouarum legum prioribus legi s. e. hus contraria 4 corrumpente, non autem perficiente opus
Praeceptum. Nec est par ratio de veteri ac nouo Testamento
237쪽
rso BIBLIOTHECA vetus enim lex data est uni tantum Populo, in ad praescriptutepus,hoc est ad Christi usque aduentum: sed lex Euangelica uniuerse terraru orbi ad finem usque mudi duratura Ioleo ita facile omnia determinari no poterat, ut aliae leges ta ciuiles, quam Ecclesiastice necessariiquadoque no forent. Adde etiaquod eaede leges,& ritus populis diuersis couenire no positit. De duplici summi Pontificis potestate spirituali 1cilicet ac temporali , vel coactiua ipse Christus locutus est,
μι .is dicens : Data est mihi omnis potestas in caelo M in terra . Quamuis autem haec Saluatoris nostri verba a Beato Hieronymo ac beato Anselmo exponantur de spirituali potestate, id est sicut sum Rex in caelo ita in cordibus hominum;& a Theophil acto de omni diuina in omnes creatura S pote NI .ia.. state,non temporali Nicolaus tamen primus ad Michaelem penitur. Imperatorem scribens hunc in modum, ait Christus beato 6 'μ' Petro vitae aeternae clavigero terreni simul, caelestis Impe- Σὸρh. R. Tij iura commisit. Quare Tacharias Papa Regem Francoruae t ορο non tam pro ipsius iniquitatibus, quam ctiam pro eo Quod
ε s. o. . ad tanta potestatem exercendan erat idoneus regno depo--iui suit, Pipi nummaroli Imperatoris patre loco eius instituit. Potestatem summam visus est exercere Christus dum I. u.ε. vendentes de templo eiecit, flagello de funiculis facto Si enim utramque potestatem Ecclesia non haberet, Apostolis ruta at dicentibus: Ecce gladij duo hic, non respondisset Christus iS.B.-.li Satis est, sed nimis. Hinc S. Bernardus ad Eugenium Papampi scribens, ait: Quid denuo gladium , quem semel iussus es reponere in vaginam,vsurpare tentas 3 Quem tamen qui tuumelle negat, non satis videtur mihi attendere verbum Domini Mart. σ dicenti. Conuerte gladium tuum in vaginam. Tuus ergo, et ipse tuo sersitan nutu, sed non tua manu evaginandus ratioquin, si nullo modo ad te pertineret, dicentibus Apost lis: Ecce gladi j duo hic, non respondi siet Christus Satis est, sed nimis. Haec Bernardus: ex cuius verbis satis clare patet, gladium utrumque, spiritualem scilicet ac temporalem immediatum esse in bio summo Pontifice ille ab Ecclesia, hic pro Ecclesia ille sacerdotis , hic militis manu exercendus: M. s. o quem etiam Apostoli exercere visi sunt in Ananiam, et Saphi. ram, et Petrus in Malchum, auriculam eius abscindens cui
238쪽
tempus conuerteret, ne Saluatoris nostri passioni, humanaeq. redemptioni foret impedimento. Quamuis autem Regnum omne de Christo dictu in Scri Chr .mptura sacra multi de spirituali tantum regno, aeterno in telligendum esse velint, non desunt tamen qui de utroquere νο iah gno intelligi debere assirmenti, Nec huic doctrina aduersa - -
tur quod Saluator noster de se ipso dixita Regnum meum et Gnon est de hoc mundo voluit enim hisce verbis, ut sanctiis ait Ambrosius , Pilatum suspicione liberare qua credere PO Amθν is terat, se regnum Iudaeorum temporale at sectasse atque hunc sensum illud dictum habere potest: Rex sum , sed non eo mO-dum,quo Caesar Merodes Vel, ut ait Chrysbstomus, Re C. sest.
gnum Christi non fuit de hoc mundo , quia non fuit modo tziz
mundano, sicut alij sunt reges, qui ex fortitudine ministro a. rum accipiunt regnandi potestatem ipse autem regnando super suos ibi psi sufficiens est, nullius indigens auxilio, vel fauor . Dixit etiam Christus Regnum meum non est de hoc mundo, ut triplicem M taliam quidem de suo ipsius regno ac potestate refelleret opinionem , Consanguineorum scilicet, Gentilium, ac Iudaeorumis Consanguinei enim in sum mundana, siue carnali affectione ac propagatione reis gnaturum expectabantes Gentiles tyrannica auctoritate, a naorum q. potestates Iudaei vero, ut Discipuli, temporali quadam succestione eum regnaturum , ac liberaturum Iudaeos emanibus Romanorum, sperabant dicentes: Nos sperabamus quod ipse esset redempturus Israel. Ad primam Opinionem confutandam dictum est, Regnum Christi non esse de hoe mundo, hoc est, Chrysostomo teste, non ex mundana generis consanguinitate ,e qua non potestatem,& virtutem regna di,sed potius infirmitatem moriendi contraxit. Ad secundam opinionem refellendam ,eodem Chrysostomo teste,idem pronunciatum est: qui suos compescuit Discipulos praecipiensi re as. ut gladium in vaginam conuerterent Patrem vero,qui plus Io.-.re. uam duodecim legiones Angelorum stibi exhibuisset, rogare estitit. Ad tertiam opinionem reijciendam dictum est me . a. gnum meum non est hinc: non secus atque dixisset Christus:
Regnum meum non ad temporalem successionem , sed ad possidem
239쪽
possidendam aeternam mansionem. Nec contrarium seniatientibus fauet illud eiusdem Saluatoris dictum . Reddite Matio. quae sunt Caesaris Caesari quae sunt De Deo misce enim verbis quandam legalem iustitiam sancitam esse dicendum est, ut scilicet unicuique quod suum est, reddendum esse pro comperto habeamus, eo videlicet modo, quo Ebis. H. dicit Apostolusci Reddite omnibus debitari cui tributum, tributum cui vectigal vectigal cui honorem honorem
τὰ Autis .cui timorem, timorer . Nec propterea potestatem Pa-zriumpho pae temporalem diminutam ullo pacto esse opinandum est: ''U Imperatoribus enim , ac Regibus temporalia reddenda sunt Rom. s. pro stipendij ipsorum , qui , ut ait Apostolus, Ecclesiam Dei defendere,& Christianum populum gubernare ac Rem-ε.Uony. publicam in pace conseruare debent, Nemo enim suis mulitat stipendijs nec quisquam pascit gregem in de eius nona. ris comedit lacte. Illud praeterea Apostoli distum Quid mihi de ijs, qui foris sunt, iudicar Non de ijs, qui sunt in temporali potestate constituti, sed de infidelibus nomine &re extra Ecclesiam degentibus intelligendum esse omnes interpretantur, a quibus tamen infidelibus dominandi ordo, quem de lege, ac beneficio naturae esse constat, auferri nonanustis potest, ut ait Triumphus quia sicut Deus beneficia naturae Donis, malis largitur,dum solem suum oriri facit super bo--μαει nosin malos in pluit super iustos, ciniustos ita Ecelesia, ad imitationem iudicij diuini facere debet, nisi ij iura Eccle
siastica, iuraq. nostra rabie tyrannica occupare , Christianori infestare studeant hisce enim de cautis summus Pontifex ab eis dominium, &iurisdictione auferre, ac bellum ijsdem iuste indicere potest, ac debetis. Vt igitur quae dicta sunt, summatim concludamus, temporalem summo Pontifici inesse potestatem , Constantiniq. Donationem veram Xtitisse , immo rerum temporalium potestatem turannice Olim usurpatam, tamquam Ecclesiae r Aura propriam ab eodem Constantino redditam fuisse cum Au ti, It gustino Triumpho assirmamus. Hinc in semicolumna la-a ι. .. . teritia , de qua sermonem habuimus, Saluatorem nostrum, Ecclesiae uniuersalis caput repraesentatum esse diximus i ad cuius dextram Siluester, Christi Vicarius, ad laeuam auten ta Constan-
240쪽
V A TICA NA. III Constantinus magnus, Ecclesiae & opibus atque armis defensor pro huiusmodi Donatione indicanda , seu potius innueniada, ut reor, per pictoriam artem repraesentati conspiciuntur. Reliquum est autem, ut ad cetera transeamus declarandata.
FENESTRIS LIOTHECA Vaticana,cuius primaria porta est ad Orientem, excipit ite lumen per qua tuor ac decem fenestras,quarum septem ad Septentrione, totidemq. ad Meridiem vergunt: illae quattuor elementa, hae vero quattuor anni tempestates , dixtis stemmata gentilitia alternatim depicta comprehenduntia.
De Fenestris ad Septentrionem vergentibus
D PRIM A M dextra partis fenestram in ipso fenestrae fornice mulier super delphinum sedens, tridentemq. manu gestans depicta cernitur,ad aqua unum elementorum, quibus quasi alimentis quod-Cunque animal viuit,atque constat, repraesentandam.Quaminuis autem terra primum inferioremq. locum tanquam elementum ceteris strauius, ac ponderosius sibi vendicet, ut Aristoteli, alijsq. philosophis placet, ratio ipsa suadet se Aqua a is Miamen primo cernitur loco . Id quod vel pictorum iudicio factum est , vel ad imitationem verborum Ouidij, qui ele o. Lia
mentis distribuit loca hunc in moduITO: r. --- Ignea conuexi vis o sine pondere cati m phou. Emicuit, Iummaq. locum seb Iegit in arce. Proximus est aer isti leuitare, locoq. Densor is testus, elementaq grandia traxit,
Et pressu es grauitate sui escircum us humor Ultima possessit, obdamq. coercuit orbem. Quibus verbis Ouidius quamuis aquae postremum Iocum tribuere videatur, si ea tamen perpendantur, nil aliud ex ilia