장음표시 사용
11쪽
sic satagas, ut nihil praetermittas eorum, quae vel ejus utilitati, vel ejus ornamento quoquo modo esse possint, eum Commemtarium Tibi sertassἡ non improbandum, in quo incomposita praeteritorum Sabinem sium Epistoporum series digerenda propinnitur. Neque quod ex stribentis tenuitate propositum finem sertasse non fuerit assequutus, a Te despiciendum, qui cognit rus facile sis, id saltem utilitatis ab eo percipi posse, ut sit eruditioribus incitamento,
rebus ad meliorem trutinam revocatis , si mei tandem rectissimae Componendae. Haec Sabinensis Tutis Pontificatus . Humanitas autem Tua , Tuae naturae facilitas , more que suavitatis , amoris , benevolentiae plenissimi , quanto eum metu liberaverunt lQuanta perfuderunt hilaritate i Quantum excitarunt i Quantum recreaverunt i Videbat , nihil elle tam exiguum , tam humi,
te nihil , quod Tibi oblatum mira qua
dam benignitate non exciperes , & amantissime complectereris r videbat ad Te
12쪽
aditum omnibus patere quam facilemo, neminemque a Te redire non hilarem: vudebat , nihil Te habere praestantius , quam omnibus benigne facere , ac ut quisque maxime opis indigeat, ita ei potissimum opitulari r videbat de dignitate , atque auctoritate Tua tunc Te lsari quam plurimum , quum vel alienae ornandae virlinii , vel alienae sitiaevandae calamitati profuissent. Tot argumentis humanitatis Tuae
sibi propositis , quid in conspectum Tuum
venire, Clientelae Tuae se tradere , adhibere in sui praesidium , A decus auctoritatem
Tui nominis vereretur Uides , CARDINALIS
AMPLISSIME , & probe cognoscis' ex his , partim esse necellitatis , partim voluntatiS, quod Tibi uni deferatur , & consecretur hic Commentarius . Remanet, ut in eo quod est necessitatis, clementer ignoscas: In eo vero , quod es Voluntatis , obse vantiae in Te meae significationem tenuem, sed quam meae ferunt vireS, a
13쪽
COMMENTARIUS. Raeter Fidenatem , a qua libenter abstineo, quia de ea jam satis mulista Coletus i , tres olim fuerunt in Sabina Provincia Cathedrales Ecelesiae: Curensis, Nomentans, &Foromvana. Quintam recentissime ex tenebris es oblivione primus omnium excitavit Cl. R doctissimus vir D. Petrus Alorsius Galletius Monachus Casnas, cujus eruditioni ego plurimum debeo propter multa mihi humanissime communicata , ex quibus erescit & hic Commentarius ; eamque lu- eulenter exposuit , & m numentis corroboravit in opere eruditissimo de Gabiis Misare autiquissima Sabinorum in eo a se loco detecta, ubi nunc dirutum oppidum, quod ab Incolis dicitur Turris. Hic enim etiam suspicatur esse potuisse eam ipsam Gabinatem Ecclesiam, quam in Latio ad unum omnes hactenus tenuere. Viri doetissimi sundamenta praecipua breviter colligam in appendice de Ecclesa , & Episcopis Praenestinis , ubi de Gabinate illa Ecelesia quid sen-A tiam co Tom. X. Ital. Sae, de Epicavit qui ubi de Fidenat.
14쪽
tiam neque enim dubito de civitate 3 libere ve
riam . Nune de singulis illis tribra , ex quibus eerto ea malescit Ecclesia , quae nunc una Sabinensis generico nomine diei ur, operu pretium est aliqua declarare, ut ii distinguantur Episcopi, quos eonfusos nulla facta harum Mesesiarum distinctione nobis exhibuit Ughellius: ita tamen, ut quae vel ab Ughellio ipso, vel ab iis, qui inhellium emendarunt & illustrarunt, jam sunt, iterum non agantur .
o ooinense Provincia. II. Curensem Ecclesiam , antiqua Curum urbe destructa , Nomentanae coniunctam legimus a S. Gre
gorio anno 193. i) : eiusque Antistites vel SuuUI cura alia Eis AnthIm dictos a Templo principe in ea Dioecesi Deoti,i ρ' . β' excitato in honorem Sancti illius Martyris , qui pro zzzz occisus dicitur , & humatus in via Salaria vi
narentur, simo secundo ab urbe lapide , vel generico no ne Sabinenses I ideo scirtasses . quod Ciares caput olim fuerirint universae Provinciae, ut notum est . Et quidem
eos in Conciliis ita distinctos legimus, quum reliquiv l Foronovani, vel Nomentani in iisdem Conciliisse in per fuerint denominati. Sic in Romano Concilio sub Hilaro anno 46s legimus Servum Dei Nomentanum, Paulam Foronovanum cum Tueris, qui se Curium Sabinorum Episcopum dixit. Sie in Romana Synodo sub Felice III. anno Α87. Aserium Foronou num, Curianum Nomentanum cum Felieissimo Sa-hinensi, id est Curensi. Sie inter Patres Concilii Romani anno 499. sub Symmaco Projectilium Forinovi, Serenum Nomentanum cum Dalritio Sabinensi,
quemci Exeim Reg. lib. 3. Epist. 2o. jaxta ordinem edit. Cong. Beaed. S. Mauri.
15쪽
quem Curensem Marius ex eo eognoscimus, quod anno sequenti in Romana pariter Synodo sub eodem Summo Pontifice Symmaco se Sancti Anthmi Episcopum dixit. Sic Bonus Curensis Episcopus dictus esta Pelagio Savinar I . Contra vero Ursus ab Innocentio I. diimis est Episcopus Nomentanae Diceresis Q. se Pallanus, quem Baronius censet vixisse sub Symmaco anno circiter so . 33, quum inter Curenses enumeretur , a S. Gregorio dicitur Ponti sax Sabinensis reontra Gratiosis , cui Curensem commendat Ecclesiam , Nomentanus ab eodem denominatur n. Neque modo Curenses Episcopos diinos legimus Sabinenses in iis Conciliis , in quibus adessene una Se Foron ovani R Nomentani , sed etiam Gabinates
di Fidenates Episcopi 8. Id dictum, & firmum v
Io , ut qui insta reserenat Episcopi sint, cognosci fa-eile possit, cui Ecclesiae tribuendi. III. Cures ibi stetisse Coletus autumat , ubi dirutum oppidum Turris , iisque per Langobardos deletis Episcopalem sedem ad Templum Sancti Anthymi fuisse deduei . uuantum recesserit a veri tate ex iis constat satis aperte, quae de civitate Gabiorum in eo ipso loco Galletius docet in libro laudato . Uolstento plerique consentiunt, Cures ibi suisse , ubi nune oppidulum , vulgo Coreo, Curessus, quod
aliqualis nomims consonantia confirmare videtur ad- . A a modum
hiat . Cures ubi Iasabiviis asea
16쪽
modum probabiliter si . Quare,quum ibi etiam Sancti
Anthymi Templum fuerit cum nobili Monachorum eoenobio D in actis enim humatus dicitur Sanctus ille Martyr in via Salaria vigesimo secundo ab urbe milliario: quod in apographis Hieronymianis, Lucens. Corbejens Bodaeens. Barberi n. , aliisque confirmaturJarbitror, Corensis Ecclesiae sedem , quoadusque Nomentanae saetulo sexto adjuncta non suit , loco nun quam motam fuisse. IU. Conjunetam a Magno Gregorio Ecclesae N mentanae Curensem perpetuo suis te non censet cum Dominico Macrio Georgius a , sed sibi non multo pos restitutam: propterea quod animadvertens in Synodo Lateranensi sub Martino I. anno 6 9. subscripsi se o Ioannem Sabinatem , putat hunc fuisse Curensem Episcopum , qui se ita denominaverit, quoa Cures in vicum tunc evasissent. Siquid tamen haberet roboris haec conjectura , ab ipso Ecclesiae ejus exordio ita denominari debuissent Curenses Episcopi: imo
Foronovani , & Nomentani. Certum enim est testimonio Strabonis , non solum Cures mis temporibus
exigui viei sormam habuisse ι , sed Sc Nona'ntu in
πολικι oppidulum suisse , & cetera Sabmorum lo- ea pagis potius , quam urbibus annumerata . Qua
re eenseo probabilius Episcopum illum ita se debuisse denominare a Glle de. Tuo Ecclesiae finitimo Suicti Euthymii, ubi sedem habebat Episcopus Forono- vanus, sicuti Coletus animadvertit. QE -
o vide eiusdem adnotat. Geograph. pag. IT. , & Ita l. antiq. P g. oT. apud Aug. Lubbinum in notitia Abbatiarum Italiae litt. Α, pag. mihi 17. oo De Cith. Set. num. XXII.
ca) Tom. X. Ital. Sacr. ubi de Epist. Foroner. Inter a a liquat.
17쪽
Erisoporiam Curensum Seriel. r Tiberius a Felieissimus
De Eeeosa, Episcopis NomenIanis in Sabinense Provincia. U. Quos Coletus numeravit Epistopos Nomentanos i , quum in Conciliis, quibus interfuerunt, se ita deaominaverint, nullum dubium est , quin, si Cosmum, aut Cosmatem excipias , quem Nomentanum secit Episcopum , quum tamen in Concilio Romano sub Eugenio II. anno 826. Episcopus dicatur Humanae, quae urbs fuit in Piceno , ut notum est, ceteri omnes ita sint Episcopi Nomentani, ut cum Foronoe vanis confundi non debeant. Dissicultas , & quidem gravis sita est in iis distinguendis Episcopis, qui, quum denominati fuerint generico nomine Sabine re, quo tempore utraque stabat Ecclesia, utri adscribendi sint, ignoramus. Sententiam meam in re maxime dubia
VI. Animadverti autem, Nomentanos Episcopos ad Saeculum usque decimum inveniri a Nomento de nominatos, Imri etiam ad undecimum, si Hugonem, quem in Concilio Romano sub Nicolao II. anno Ios9. legimus NumanIinum , Nomentanis eum pleri'u' accenseamus, de quo nos infra . Contra vero Forona vanos ad laculum solum sextum reperiri se distos
Nam post Prose uiuis , quem Episcopum legi Fori
Q Tom. X. Ita l. sae. , ubi de Noment.
18쪽
Fori novI in Synodo Romana anni 122. . altum deinceps est de Episcopis Foronouanis sub hae peculiari vo. ce profundumque silentium; etiamsi certissimum sit, e thedram Episcopalem Fori novi apud Templum quom dam Sancti Euthyniit, postea Sandue M.triae usque ad Alexandri VI. tempora perseverasse I . Animadverti secundo, quod, elli Episcopi Nomentani propter unionem Curensis Ecclesiae videri possint in ejusdem juribus succedere debuisse , ideoque diei generico nomine Sisinenses , nihilominus tamen, Foronovanos post Curensem Ecclesiam Nomentanae eonjunctam id sibi juris usurpavisse , & se denominavisse Sabinenses, id certum est. De Nomentanis vero non solum est dubium ; sed nullum omnino est , quo probari id pos-st, exemplum . In Synodo Lateranensi, sub Martino I. anno 6 9. Ioannes Foronovanus se Hus - Sabinarent inscriptit, ut diximus: quum in eadem Synodo Sapientius se dixerit Nomentanum. Tonso, seu Ti-rimo in Concilio Romano sub Zacharia anno 743. se Sabinensem denominavit, quum Benedictum in eodem
Concilio Nomentanum legamus scriptum . Ioannes
saeculo decimo, vel undecimi initio Episcopum Sanctae Stais SMisensis se scribi jussit sa): quum Ioannes
alter anno 96 . in Romana Synodo scriptus sit Nomentanus . Hugonem Numantinum, seu Nomemanum legimus in Concilio Romano sub Nicolao II. anno Ios9., unaque Ioannem Sabinensem sive Foronovanum. Ex his videor satis probabiliter posse colligere , eos Episcopos, quos stante utraque Sede legimus S.ihinenses, Foro vanis accensendos esse, non Nomentanis. Itaque & Martianus, seu MarsisIanur, qui in Concilio Romano sub Gregorio II. anno II. Sabinas dicitur L si inter Sabinenses Episcopos sit recensendus,
quum Q Ex litt.Apost. Alex. VI.datis 14.Kal Octob.anni ius. x Vide quae insta diei uri sumus a uiui XX.
19쪽
quum in praesitione, In qua Patres enumerantur Concilio praesentes, Gabinas dicatur J & Samael in Romana Synodo sub Eugenio II. anno 226. , & Sergius in aliis Synodis sub Nicolao I. anno 833. , sub Adriano II
anno 868., & g I. & Ioannaes in Concilio Romano sub Benedi isto IX. anno Io37. , & Ioannes ster in alio Romano Concilio sub Leone IX. anno juxta Pagium Ioso. , aliique non pauci quum Sabinenses denomine tur , per me nullum est dubium, quin inter Foron vanos sint collocandi. VII. Maior oritur dissicultas ab iis Epistopis , quos vel in Sabinis , vel in territorio , & Provineta GH-nensi Episcopos legimus. Quum enim utraque Ecclesia suerit in Sabinis, & Sabinensi provincia , non possumus facile judicare, Foronovant ne fuerint, an Nomentani. Id ex circumstantiis unice pendet, quae sin Quomodo nite praeserre lucem possunt, ne fallamur in judican- Episeopi dido . His manudini us locum in hac serie arbitror eon-eedendum Episeopo illi IoannI , quem ex Farsensi ij;bu.44; .' antiqui mino monumento Galletius in lucem protulit, quos leeimus censuitque Ecclesiae Sabinensi praefuisse anno Sota, nul- DΤ'i
Ia facta distinctione inter Ecclesias Foronovanam, &' d. '
Nomentanam , quod ad ipsum alia spectantem non nulla de- pertinebat i . Quum enim in eo Ralaboltus 3bbai, min πιε .
minus Domini Pipiis Regis Cellam Sanui Petri . - . iis CD ulla Monasteris Famensi contra Brisienses α is sibitii, adjudicaverit , tris deritque IN IPSA MISSA SAN- Uthellio ICTI ANTrem sub die xi. Mensis Maia Indi ID- Rurne siti. fortasse vitii. anno Deo stropitio DominI Beel. si is K oli Regis , di Filii Eius Pipini xxii., ct xx. in fuerit. diebus illis , quando Domnur Rarolus ad imperium eoronatur EPISCOPO IOANNE PRAESΗNTE, qui consectis hae de re litteris publicis nomen suum apposuit nulla loci facta mentione , in quo haec acta
20쪽
puerint, innui , nisi sal Ior , vIdetur Ecclesia Nomentans
cujus Joannes illo esset Episcopus. Circumstantia en intilla tam peculiariter addita de traditione ejus Cellae Dista ab Halabolio die xi. mensis Maii, qua Sanctus Anthynaus martyrii lauream adeptus fuit, eo ipso tempore, quo in honorem Sancti ejusdem Martyris Missa Q. Iemni ritu ab ipso Episcopo, ut coniectare licet a prae-sbyterorum , & ministrorum eidem servientium numero , inter quos unus Diaconus, R duo Subdiaconi, cel brabatur, eam Ecclesiam videtur significare, in qua sanctus ille Martyr tamquam primus Patronus cultum obtinuerat peculiarem. Haec autem esse debuit Nomentana , quae propter Ecclesiae Curensis unionem , de qua supra, peculiarem apud Deum in Patronum eum adsciscere sibi debuit, ejusque sellum diem ex aliis omnibus solemnem agere. Fortasse etiam ea cella, cujus quoque apud Mabillonium est mentio , erat in Nomentana Dioecesi, idque suit in causa, eur in ipsia Farsensibus Monachis tradesetur, & probabiliter quidem in ipso Sancti Anthynai templo apud Cures, quod tune Abbatiae titulo erat insigne ca). Statuendum igitur hunc Episcopum censeo VIIIarium inter , atque Joanwn alterum, quorum prior hanc regebit Ecclesiam anno 734. , secundus anno 96 ., ut apud Co- letum. Alios Episcopos , qui reliquis amplae hujus lacunae partes impleant, sutura fortasse proseret aetas. VIII. Iisdem circums antiis facem praeserentibus, . Ah susM accensendum etialii arbitror Nomentanis Episcopis An iuisiti,''Ej;- 'sium , quem Mabillonius, & GGettus in Farsen
scopus in Sa- sibus monumentis Episcopum repererunt in Sabinensi hinis anno Provincia mense Septembris anni 9 8. die non indicato α). Etenim quum eodem mense, Code inque an randus. no,die pariter praetermisso,in iisdem monumentis Ioam