Cursus philosophicus ad mentem doctoris subtilis Ioannis Duns Scoti ordinis minorum pro Tyronibus Scotistis planiori stylo exaratus, ac in tres partes comites diuisus. Auctore ... Liuio Rabesano de Montursio Vicentino, ... Secunda secundae partis met

2쪽

raetentem Doctoris subtilis

ORDINIS MINORUM Pro oronibus Scotistis planiori stylo exaratus , ac in

tres Partes comiter diuisius . Auctore Adm. Reu. P.

LIVIO RARES AN O DE MONTURSIO

V eritirio, Ord.Min.Reg.Obser. AliNae D. Antonii Prouinciae olim Miriinco, Philosophiae, ac Theologiae Lectore Generali, Satictissimaeq. Inquis. Vincen. Consultore.

SECUNDA SECUNDAE PARTIS

Meteorologicorum quatuor Libros Aristotelis complectens,

ac expendens.

Cω- auplici radice locupletissimo , altero Summarum , Disputationum, est Ouamonum, altero vero Rerum notabilitum .

Q H N ET IIS, MDCLXVIII.

Apud Nicolaum PeZZana.

4쪽

O PERIS.

Nouum opus inscriptum: secunda secundae Partis Cursus PhilosopcompIectens materiam de Meteoris, Auctore A. R. P. F. Liuio . Montursio, Lectore Geragrati, SI AImae nostrae Prouinciae S. Antonij Ex vinciali Emerito , cie mari dato R. ' P. F. Bonaventurae Caballi ordinis stri Commissarii Genetralis, Perlegimus, atque solerter considerauimus hilquoe n eo offenclimus , quod non sit Fidei Catholicae consonum, & stlium Scholae peruiue . Quare, & praelo, &euulgatione nobis videtingaeum. In quoriam fidem Acc. Dati Vincentiae in nostro D. Blash Conu te S. Metuis Augusti. M.D LXVIII.

5쪽

COMMISSARII GENERALIS

FRater Bonavenrura Caballus ord. Minorum Stro. Observ. Sacrae Ri tuum Congregationis Consultor, Si in Cismontana Familia observ. ac Reformat. Commissarius Ge neralis, & Seruus. Dilecto Nobis IIurimum in Christo P. F. Liuio de Montursio Prouinciae nostrae observ. b. Antonsi Lectori Generali, de Exprouinciali salutem in Domino. Ut opus a Te compositum, cuius Titulus est ; Secunda Secundae Partis Cursus Philosophici a Patribus Theologis iam per Nos deputatis reuisum, Mapprobatum Typis mandare possis, praesentium V ore, nostrique muneris potestate, Tibi seruatis seruandis, ad maiorem Dei gloriam facuItatem im partimur. Vale, & pro Nobis Deum exora. Dat. Rociae ex nostro Aracae. litano Conuentu Die I 6. Augusti. I 668.

H. Bonaventura caballus commisi. Generalis.

De Mand. S. Patmnitatis. F. Archangelus Romanus seeretarius Generalis , ct Pater Ordinis.

6쪽

N Humanissimi Tyrones, quod meo Cursui Philosophico

iampridem ad Uos directo, maiorem omnium vestrum vitilitatem, ac prosectum intendens, hune etiam Rerum Me teorologicarum Tractatum, ad aures Doctoris subtilis I annis Duns Scoti nostri Antesignani, ac Magistri nuper a me exaratum, nouum additamentum facio, vobisque e hibeo , ut hinc ticile intelligatis, meum in scribendo scopum eo duntaxat colitarare, ut nihil vobis deesse unquam possit, quominus in Palestra Sc tica proficere vaIeatis. Quocirca tamen admonitos vos volo, ut dum putaram me omnium Impressionum Meteorologicarum, cunctorumve Mi torum Impersectorum , sal, superque enarrasse naturas, lustrasse affectiones, & enumerasse species iuxta Philosophi, ac Doctoris nostri Subtilis mentem, doctrinamque, coactus sum, licet inuitus, veritatem fateri illius communis proloquii: Nin omnia possumus omnes: Quandoquidem nonnullis ab hinc elapsis diebus, quoddam in nostro Hemispherici, orbeue litterario ostentum magnum apparuit, Pardiae Scoticae nomenclaturam praes rens , iudicatum quidem a nonnullis Mixtum quiddam Imperfectum, utpote ex alienis, ac emendicatis vaporibus, siue exhalationibus fumosis con- Cinnatum, quae si repeterentur a suis, vel subito evanesceret, vel sensimi reriret, aut saltem non lon3aeua diuturnitate, ut moris est, potiretur. Et quamuis meo iudicio, illud in totum censeri haud possit aspectu maligno, in Buxibusue noctuis vallatum, cum & nonnullos denunciet benignos euentus , nihilominus illi fidendum vobis nullatenus erit; tum quia personatum, cum vestris mentis obtutibus se exhibeat, verendum est, ne tanquam partatali secum ludentes, Scotum ipsum, quem sub iuratis verborum lenocini Sin medium afferre conspicitur, ludum facere coacti sitis: tum etiam, quia nouum, ac insuetis phalaeratum vocibus, a nostra schola prorsus alienis, aquilaus omnino Vobis abstinendum erit, ne degeneres a Magistro, Nouatoribusque ad haerentes, Pseudolaotistarum censuram vobis incurere cogamuni et Siquidem Nouatoruin opiniones, sub apparentibus fiorum odoribus , mzritiinra naribus, Tyronum potissimum aamotae, illas in inscitiae stup rzm , ac corporem vertere , abripereque solent, ut belle sub apparenti, is

balosaque Narcissi specie aduertit quidam non obscuri nominis declamator Cri seQuenti Emblemate:

7쪽

,-- Quod nimium sua forma tibi Narcisse placebat, . In florem, oe Noti est versa stuporis olus.

Ingenη est marcor, cladesque Plauauia doctos, sis.ὰ pes πλα plures datque dedatume viros , Ahia. acti, veterum abiecta mendo, noua dogmata qormit, Em, Rique suas praeser, tradere phantasias. M. , Quamobrem huio perleuloso morbo prospicientes Diuinae sapientiae Proge-

nitores,& latentiarum omnium Satores solertissimi, Antiquorum, non veros rari. Nouatorum doctrinam ista quaeritandam monent, dum inquiunt: a Sapien-

rumconseruabit: b In Antiquis enim est sapsentia, G in multo tempore pruden- . D. tia. c P quanque canities nouit, quam lata inuentus. Ex quibus absque ullas=Q.. haesitationeὶ Vobis inserendum est, seruandas fore doctrinas a Maioribus ac--Gib. ceptas, & Recentiorum paedios valedicendum; siquidem nouitatem, partim ex inscitia , partimque ex intoleranda arrogantia natam, Parere, non solum abominabilem iactantiam, verum etiam in orbe literario odibiles H errores inducere, experimento quotidiano comperimus: Vnde iuremeri- . to D.Chrysostomus inquit; Hι , qat multatibus student, nusquam erroris Demi' ivuenunt , sed Muasemper eommenta, σ ωνrupta dogmata pro errat z ea enim est

z. s. erroris vis, νι sissima queat. Quod ita factum esse in meo Miagonista plane conspicitur,quippequi, dum toto conamine, suis nouitatibus studuit meam labefactare Doctrinam, ex Doctore subtili, eiusque veris, ac praeclarioribus Scotistis Antiquis fideliter acceptam, manistitum exitium suae , a N uatoribus habitae, miserrime indixit. Nec excusari potuit, se, ut a me prouocatum prius, lapsam fuisse, cum neque lacessiius id agere debuisset, si εχ nam Scoticam considerasser, si Magistrum cogitasset. Fecit tamen,

et inuidiam, quam in meas lucubrationes inuenerat, contectam, patiataminque consistere diti non est passus, sed foras erumpere voluit Zelum, ne Iiu re tabescens , deperiret inultus. Strinxit ergo calamum, utcumque valuit, . di cauillando potius, quam impugnando, non semel, sed sexies, me πο- uocauit ad pugnam et primumque carpere tentauit terminorum notioneS, M nimis quidem parceret erroribus, si tales sorent, quales nec inuenire potuit . . Inquirenim Praedia I. cap. I. nutu Il. Hinc nouere a castandus Mouis rursus, qui tradi. I. Sη- e . a. docet, hos terminos, nemo , nihil esse in tos, cum snemσidem sit, quodnullas homo, nihil, quod nulla res. secundum D uionaraa: Nemo secundum fenon signigeat nullum hominem, sed natium simpliciter , esto in oratione ρro homine supponia: Nullas aure meli terminas mcatheg remancus, mu mixtus. Idem dicendam de Nihil. Proh nefas i AppellaP eausam ad Dictionaria, &ex eisdem talsitatis conuincitur . . Nonne dictio N - , secundum, Calepinum compositae ex Ne, . & homo, iuxta. Ciceronis, . ac Terentii phrasim , nullum hominem significat, &etiam ex ni,& hil, imihilum , qu iam inimi rem praeseseri, nihil, nullam rem repraesentat secundum eosdem Doctores Θ Legito diligentius, quae citasti Dictionaria, N r

puries, Nemo, &.Nihil, eue terminos, seu voces mixtas ex cathegorematico, dc Gicathegorematico: praeterquamquod pro talibus recognoicui ruriprae larix Scottilis Petro Talare ,& Ioanne de Monte in Com Dent. Summul. Petri Hispani tract. 7. P. I. & a. a Brasauolo in Uniuersalsa Scoti q υ. pag. D 9. S. TLrmi9us mixtus, c. di nou isiune ex eis mi Mastrio Tract - .

8쪽

Iustit. cap.r. num.6. Subdit: Pariter non est audiendus, dum definiendo trem, num eat orematuum insuit esse illum, quι seipso solo, o sine additione aliquid ἀε. terminati significat, o Iincath Trematicum com additione. Va usi sic ergo, Ne mo, σ nihil stixit terminι cathegorematici, cam seipsis, sine additione signifieahe nullam hominem , nullam rem. Quaenam consequentia quaeso mi garrule si sunt compositi ex cathegorematico, & sinchategorei ratico, ut omnes fa tentur praeter te, quonampacto se solis significant sine additione Θ si mutuo fouentur in significando, cur postea illos, ut simpliciter cathegorematicos, vis recognosci implicat in adiecto hac tua consequentia , quemadmodum implicas charitatem cir militore, quam tanaen solam colere debebas. Dis plicet sorsan tibi illorum terminorum praenotio, quoniam ab Antiquis Sco tistis , iam citatis, accepta, meliorem reperias in tuis Nouatoribus, & de sine istam carpere hisce futilibus cauillis. Male, inquis, definiui terminum complexum, & incomplexum per hoc, quod ille pluribus dictionibus, seu vocibus constet, ille vero unica: Nam non ratione vocum, sed conceptus mentalis, complexi, vel incomplexi termini natura est dignoscenda. Ergo etiam Scotus male resoluit libr. I. Perihe . quest. 2.&cum eo Tataretus,& Alii Scotistae, significata per voces immediata esse res, non vero conceptus mentales. Quid ergo dicis Nonne vides, quomodo tuis nouitati laus in inscitiam, ac torporem incideris, ut nequidem videre potueris, ut Scotista, quid Scotus, & Scotistae afferant, reluctenturve 8 Rescipiscas e so, & cum Magistris sentias, alioquin semper male audies. Non vis p Proialequere igitur ad explosionem, ut inquis, quartae Figurae, dicasque me ab Aristotele , Scoto, memetipso, σὰ veritate ipsa recessisse, ad iruendo quartam Figuram: Siquidem has omnes consequentias nego , quin imo ex doctrina abs te in contrarium allata insem, quod sicut primam roborasti Figuram . veluti caeteris persectiorem, aut simpliciter perfectam, saltem quoad primos quatuor modos, secundam, & tertiam ab Aristotele, Si Scoto stabili. tas, ac traditas, ita de medio sustulisti, ut nequidem consistere valeant. Nec iuuat dicere, illas firmari posse ab extrinseco, & quoad nos, quia sic conaris, & quartam,tibi inuisam, acceptare, cum in ipsa conspicuratur ma-im , cinxtinx Propositio, cum diuersa habitudine medi; ad extremitates, sicut in iliis. Quaenam amabo erit maior ratio , ut haec interire debeat, ii

is consistentibus in sua sede, si omnes iisdem penitus fundamentis fultae extis antp Nec secundum veritatem poteras dicere, me a Scoto, memetipso- necessisse adstruendo quartam Figuram a prima distinctam, quandoqui- nec simpliciter, caci aures eiusdem Doctoris subtilis illam asserui, verum stabilivi duntaxat probabilem Galenistarum opinionem, ex doctrina etiam Aristotelica,quam nec infringere potuisti; litimo concedendo esse verum syci,gismum,qui confici potat ex illa Regula Antepraedicamentali , conaris volens , nollens assignare illi aliquam Figuram, & nonnisi quartam, reducibilem tamen ad pesinam, quemadmodum, & caeterae ad eandem reducuntur , vel ostensive, vel ad impossibile ab ipsomet Philosopho Quod autem addidisti, in argumento Aristotelico, confecto in quarta Figura, diis cens : omne C est B, ted omne B est A, ergo omne C est Α, primam propositionem esse minorem, & secundam maiorem. verum dicis si reducatural primum modum primae Figurae, falsum assumis, seruata habitudine na ke extremitares, in qua ratio musculusque sita esse conspicitur ab e -

9쪽

dem Aristotele, & in hoe hallucinari spontὰ voluisti, ut occasiot emnam-eisceris cauillandi super quarta Figura a me defensa. etiam ad aures Aristotelis: Vel si tantum tibi displicet huiusmodi assertio, cur non illam euert re conatus es prius assertam, ac probatam a praeclarissimo Scotista Petro Tatareto in quaest. I. Dubitatur primo in cap.q. libr. I. Priorum Aristotclis pNoui peroptime causam, quam pro nunc reticere volo, forsan alias dicturus, si vim vi repellere coactus fuero. Pro*rederis insuper, forsitan spe visctoriae consequendae, prouocando me ad subiectum adaequatum totius Logicae , in eo, quod quasi ludendo in doctrina Scotica, concellei im cum no

nullis Scotistis,modum sciendi esse subiectum praedicationis totius Logicae , quod prius negaueram contra illos. Fateor me voluisse conciliare illa duo loca Scoti, quae videntur inter se pugnantia, dum q. I. Vniuersat. asserit, subiectum attributionis adaequatum in tota Logica esse syllogismum, non

vero modum sciendi, eum totum oppositum dicat in q.2. lib. I. Priorum ,

loquendo pariter de subiecto attributionis, non autem praedicationis 'sicut alii dicebant) ex doctrina D. Bonaventurae in Prologo I. sent. q. I. quemadmodum prius secerat doctissimus Brasauolus in suis Comment. ad calcem eiusdemq. I. Vniuersalium Scoti , quapropter impugnando illam responsiouem de triplici subiecto attributionis, videlicet radicali, integrat i t tali, & uniuersali, non facis contra me, sed contra praefatos doctores, quos tamen nec expugnas, sicut sorsan tibi videtur iecisse. Enim vero aliud est subiectum attributionis uniuersale, & aliud praedicationis I quandoquidem hoc per abstractionem a suis inserioribus , ab intellectu constituitur in esse . praedicabili, praedicatione dicente, hoc est hoc, ut docet Scotus in a. d. 3. quaest. I. lub Η, illud vero habet esse in illis per inexistentiam , secundum quam appellari potest Uniuersale remotum , non praedicationis, sed communitatis duntaxat, quemadmodum natura communis inexistens suis singularibus, dicitur subiectum communitatis proxi-mE, & uniuersalitatis tantum remote, cui tamen attribui saltim remotE , possunt omnia, quae illi conuenirent, si in potentia proxima uniuersalitatis constitueretur. Hoc pacto concedi potest, modum sciendi esse subiectui

attributionis uniuersale, nec tamen praedicationis, verum communitatis

duntaxat. Non hic sistit gressum Nouarum Paediarum Auctor, verum consert ad examinandam denominationem Cogniti, quam cum Doctor Subtili in viis Vniuersalibus q. s. & ra. ac in . lent. d. I. q. a. constitui intrinsecam per receptionem sormae nouae insidentem obiecto cognito, illo vero vellet extrinsecam per cognitionem adhaerentem intellectui cognoscenti, di terminatam ad obiectum , quod denominatur cognitum, sicli het in sua Paedia 3: discept. a. num. 3o. contra me, roboratque suam impugnationem ex meis assertionibus in Tract. de Lib. Arbitrio q. 9. quas audiuit a me. Bene & peracute. Caeterum vellem scire a te mi Doctor, quomodo solues argumentum, quod ingeniose fecisti in eadem Paedia discept. r. a n. 8. usque ad nu. IO. probando dari ens rationis siquidem ais: Nyn potest

dari transitus de contradictorio in contradictorium, sine aliqua mutatisne in eo,quod

transit; sed quando obiectum, quod antea non cognoscebatur, er postea cognoscitur, transit de contrassictorio in contrassictorium, ergo mutatur, sed non ad auquid reale, ut patet in Deo, qui non potest mutari realiter, σ tamen de nouo cognoscitur, ereo mutane ad aliquod ens rarionis, ergo i tur entia rationis. Et ne quis posset Gi-

10쪽

eere talem mutationem esse extrinsecam per cognitionem terminatam , non autem saevectatam in obiecto. Contra, inquis, quia sicut cognoscens non potes transireformaliter de non cognoscente ad cognoscens, ns mutetur formaliter ad aliquam formam intrinsecam, ita nec potes oviectum transire de non cognito ad cognitum, nisi formaliter , intrinsecὶ , ad aliquam formam mutaretur. Eho Pue quid ais p Ergo fateris, & tu, quod esse cognitum in obiecto dicat denominationem intrinsecam, cum obiectum non possit transire de non cognito ad comicum , nisi formaliter, & intrinsece ad aliquam formam mutetur. Quid ustur oppositum blateras, dicere tantum denominationem extrinsecam pNoui effugium ex num. 3I. Hoc asseris deesse cognitoreali, non rationis. Oh te misertimi Nonne vides, quod ex paritate rationis hinc inde, propriis telis te iugulatum conaris fateri En quantis in anfractibus te tuae nouitates adducunt. Nec tamen finem tuis cauillis imponis. Non sunt admittenda septem genera Distinctionum, ac Identitatum, ut Montusus facit, sequutus

antiqvos Formalr antes, cum susciant tria, ut Recentiores Scottae melius asserunt.

At quam perperam hoc dixeris, manifeste conuincitur, cum ut sic recedas a vera Doctrana Scoti , in qua sundata fuerunt tot Identitatum, ac Di 1 inctionum genera, ut clari sume ostendit Antonius Si rectus Auctor Formalitatum Scoti, &post ipsam Mauritius Hybernicus, necnon Antonius do Fantis T Muisintis in suis Annotata Marginalibus, ac nouissime Aretinus in

Commentarus super hsdem Formalitatibus, qui omnes sunt fidelissimi sectatores Doctoris Subtilis. Ergone tanto Magistro, ac talibus Discipulis

iniuriam irrogare contendis, & non rubore suffunderis ρ Nec ratio a Nouatoribus in contrarium allata te saluare potest; Nam si distinctio diceret duntaxat virum non esse aliud, abstrahendo a conuenientia, vel disconuenientia in aliquo, omnis distinctio soret solum non identitas cum alio, & sic relatio negatiua ,& non positiva existeret, quod esset contra Doctorem Subtilem in primo d. a. q. . sub H h, ubi ait, quod . Non Identitas non est idem ac Distinctio, cum haec ponat assirmationem inter distincta, illa vero

duntaxat negationem. Deniqud aggreditur hic Nouator meam q. conclus. positam in lib. I. Poster. disp. . q. 3. in qua cum ScotOin 3. d. Σε. q. n. sub M. asserui, non posse consistere limul in eodem intellectu de eodem obiecto

scientiam habitualam cum opinione, vel fide pariter habituali, ex eo, quod si actus, de effectus sunt incompossibiles in aliquo, causae, & habitus eorum debent esse incompossibiles in eo. Soluis hanc rationem cum oppositum

defendas Paedia Io. discept. a. num. I 6. dicendo, consequens esse verum tu causando, non vero in essendo; Ase, meo iudicio, non bene, quandoquidem

causae, & habitus, si formaliter sumantur, etiam in esse quieto ordinantur ad effectus , & actus , igitur ex eorum incompossibilitate inserenda est incompossibilitas causarum, & habituum, etiam in esse quieto, siquidem alter foret frustraneus, utpote qui semper impediretur ab alio. Nec valet asesere Scotum ibi superiuscule dicentem, Petrum, &Ioannem videntes Iesum Crucifixum, habuisse etiam habitum fidei, quo credidissent, si non vidissent, quia etiam subdit, sed ex quo viderunt, non crediderunt pro nunc, nec unquam postea recogitando illius crucifixionem habuerunt fidem dom, sicut necdum viderunt intuitiue, ex quo manifeste deducitur, quod corum scientia de Crucifixione Christi Domini, euacuaverat habitum fidei,

quota illum articulum, quo tamen ei credidissent, si non vidissent. Desi-