장음표시 사용
11쪽
algitos instituta , caeterisque tum externis, tum internis Temediis sensibilitas uteri nostris temporibus excitatur, se
ia apud HIPPOCRATEΜ videre est aliquid simillimum:
,, quod si prodire volentes non facile soluti abeant, quum is uti sint secundum naturam, iis sternutatorium adhi- beto. Naribus autem Concussionibus etiam is utendum, sic autem concussiones parandae. Lecto aliari to .... ab utroque vero pede hinc & illine vir unuz,, eam attollat, ut lectus rem decidat plano & aequasi bili momento, neque contractio sit . Concutiendumo autem maxime simul ae partus dolores urgent. Quod
,, s laetus quidem decesserit, statim cessandum; alioquinis per intervalla concutienda a . Et alio loco: si Et is siquidem per fomentum discesserit, bene habet; sin mi- ,, nus elaterio crasso aqua diluto illinito, quo partus do- ,, lores afferat. Quin & cibis, ac potibus dolores partus es promovendi M . Sic de reliquis internis medica-di, minibus o. Secundo vero, quod laetus attinet ad partes, quibus orificio uteri offertur , naturam prudentissimam in partu semper studuisse sibi suadebat HIPPOCRATES, ut ipse exiret in hane lueem qua maiori fieri potest Deilitate & ipsi, & matri. Facillimum hine utrique iudicavit, si prius capite partus exiret; & quo magis ab hae via discessisset, eo maiora obeunda mala. Triplici ideireo ratione, capite nimirum , pedibus, &trunco foetum sese offerre posse docuit; atque totidem partuum genera , id est naturale , discite, &denique naturae tantum conatibus imp bile & IPSE constituit . Atque ut suam tueretur sententiam hisce verbis locutus est: se Si vero mulieri uterum ,, gerenti iam partus tempus adfuerit, ac partus doloris detinuerit, diuturnoque tempore mulier foetum edere
12쪽
is non potuerit, is transversus,' aut in pedes omninois exit. In caput autem prodire perutile . Quod si is transversus exeat, gravis evadit affectio. Ut enimis si quis in lecythum angustioris oris olivae nucleum se intromittat, hunc transversarium educere non facile is est; sic sane etiam mulieri gravis est affectio, ubi ,, laetus transversarius fuerit; etenim ipsum exire peris arduum. Grave vero etiam est, si in pedes prodierit, & plerumque aut matres aut puelli, aut ambo etiam is pereunt . Est autem .... a . is Hoc ipsum alibi is confirmat: puer autem , ubi circumcirca disruptaeo sunt membranae, siquidem suo momento in caputis magis inclinet, facile mulier parit. Quod si in latusis aut in pedes prodeat dissicilem partum mulieris sentiet b .
Si igitur foetus capite primum exiret, neque adversi quidquam evenisset, totum naturae committebat opus, ipsiusque tantum incessus diligenter prosequi , Mobservare studebat. Quibus vero legibus relate ad pel- vim in lucem prodeat, haud cognitum erat HIPPOCRATI . Ex Illius scriptis enim probabilius nonnullas capitis positiones optimas credidisse, alias autem pravas, inferri posse videtur; licet peculiares , quibus caput male situm in rectam viam reducere datum est, rationes non indicaverit .. Et revera si adhibitis succussio nibus, caeterisque remediis, nihilo tamen minus caput in pelvim descendisset, manibus inchoatam absolvebat operationem , & praesertim , cum de foetu mortuo ageretur: ,, quum pueri capite extra uteri osculum D apparente corpus reliquum non amplius progredim queat, puer vero mortuus fuerit , digitis aquao madefactis inter uteri osculum, & caput insertis diri gitum in orbem circumducito , deinde digito mento
13쪽
ri subdito, in os traiecto foras extrahito. Quum vero se reliquum corpus extra pudenda, caput autem intus si fuerit in pedes videlicet foetu prodeunte ), cir-- eumductis in orbem digitis manus ambas aqua madeo iactas inter uteri osculum, & eaput immittito, &M extrahito. Quod s extra uteri osculum, verum intra se pudenda fuerit, manibus immissis caput apprehensum D extrahito Q .
Ubi vero neque succussiones, neque remedia, nee denique manus satis superque valuissent, consonum rationi IPSI videbatur adhibere instrumenta innoxia matri & filio : si Μuliere aegre pariente, si foetus natu- ,, ratibus in locis contineatur, neque facile exeat , sed ,, eum labore, ac medici machinamentis, huiuscemodi ,, foetus, quum pauci sint temporis , his non ante se abscindendus umbilicus, quam urinam reddiderint, is aut sternutarint, aut vocem ediderint, sed sinendis, sunt Q . Looriosum , dissicile, plerumque lethale genus
aut matri, aut filio, aut ambobus, sed quidem non impossibile, ut a nonnullis dicitur, si pedes in p. tubus sese offerrent primi , iudicabat HIPPOCRATES, cuius omnes fere posteri secuti sunt sententiam; ac proinde, qui sic nascebantur Agrippae fuere nuncupati quasi aegre pariantur . Alii vero posterius , seu ti mors est contraria vitae, & in vita ritu naturae consueto in caput homo procedit, sic & in morte pedibus exire debuisse , immerito credidere O . Quomodocumque res sese habeat , certum tamen est, quod , nisi maxima impendatur diligentia in EIUS perlegendis operibus , sbi contradicere prima fronte videbitur . Ipse interim , ut supra diximus, assirmat: quod si is in latus aut in pedes prodeat . . . . dissicilem partum
14쪽
i, mulier sentiet a μ. Quapropter: is si erus promi-
neat, illud oportet quam celerrime retrudere, & in caput vertere, & ad viam reducere b monet. Ergo si partum cuius pedes erumpunt primi ut difficilem HIPPOCRATES habuit, cur non eos retropellendos, sed potius manibus operationem absolvendam; quin imo sicut hoc modo prodeunte foetu capitis extractio sbi videbatur difficilis , manum intra faciem infantis, ac uteri orificium immittendam, ac denique extrahendum esse docuit e) ὶ Huius rei, ut mea fert opinio, ratiosta est in eo quod unum solummodo crus facile, contra ambo retrudi impossibile putaverit. Quod vero ad huius partus periculum , difficultatemque pertinet, pariter cum GALENO dὶ brachia disrumpendi periculum, & caput a trunco avellendi fuisse arbitror ; quod non tantum leges, quibus caput per pelvim traiicit, sed etiam quibus deprimuntur
brachia, adhuc latebant: quae successu temporis sensim sensimque postremae ab ARNALDI cuiusdam ITALI o sagacitatem, atque doctrinam, sicuti videre erit, Paruere .
Tertium, atque ultimum partium genus illud est, quod grave , ac uti melius loquar , naturae tantum eonatibus dicitur impo sibile, quippe quod laetum transversarium exhibet. Si autem huiusce posmonis caussam perquirere lubeat, eandem ipsam , qua fertur in pedes scilicet: is propter uteri amplitudinem , vel si se marer in ipso partus dolore primum non quieverit
,, reperiemus. .uid igitur mirum, si tune temporis physiologicis doctrinis innixus , & prius quam
15쪽
' effluxissent aquae, easdem suecussiones, ut laetus tranginversarii tum vivi, tum mortui, duplicati, & complicati ritu naturae consueto prodirent, adhibebat HIPPOCRATES Et eo magis quid mirum , si praestanistissimi nostrae aetatis in Obstetriciis observatores, variam matris siluationem, lapsus, oris uteri irritationes, praesertim si ingens amnios aquae adfuerit copia , ad varium foetui situm conciliandum accommodatas esse una voce confirmant Ex dictis quoque patet, quod si mecussiones omnia bene non praestitissent, tunc manibus , ut naturaliter infans prodiret, operam dabat. Et utinam interdum pro extractione laetus pedibus habita, caput potius in rectam viam modo redigeremus
Eadem vero prorsus ratione, ut de uno tantummodo pede supra adnotatum fuit, si vivi foetus aut una, aut ambae erupissent manus , sese habebat HIPPOCRATES : is quum vitali edito foetu manus prO- mineat, ea retro impellenda, quoad supra repule-
,, ris; & si ambae promineant, ambas retrudito a .
Et insuper e is at vero, qui vivi foetus manum, autis crus, aut utrumque foras praemittunt , eos oportetes quam celerrime, quum exitum significarint, praeis dicto modo retrudere, & in caput vertere M. Idem quoque praestabat, si foetus mortui manus, aut crus prominerent ; verum, si id fieri non potuisset, sed intumuissent, ea iubebat concidere: is caput gladiolose dissectum piestro , ut ne vulneretur comminuto , &is ossicula per ossium volsellam extrahito ; aut em A bryulco ad elaviculam, ubi firmiter adhaereat, imis misso, non confestim, sed paullatim remittendo, 3cis rursus adurgendo extrahito. Quum vero haec forasis extraxeris, & in humeris haeserit, utrasque manus is eam humeris ad ipsos artieulos secato . Quumque
,, haec abstuleris, is fieri quidem possit, ut exeant,
16쪽
reliqua etiam prompte extrahito. od si nihil eε-
dat, pectus totum ad iugulum usque dissecato; v rum caUeto, ne ad ventrem secueris, & aliquam
intestini partem denudes. Excidit enim venter, α intestina, & stercus. Et si quid horum excidat,
magis negotium facessit. Costas autem contundito, & scapulas conducito; posteaque reliquus laetus facile prodibit, nisi iam ventrem tumidum habuerit. Si quid enim eiusmodi evenerit, laetus ventrem le- viter perforare praestiterit a . Tandem si brachium , aut crus laetus minime vitalis extra uteri osculum mansisset, neque alio processisset, tunc iubebat ris quidquid foris fuerit, quantum possis penitissime reis Secato , & reliquum intromissum protrudito , &,, laetum in eaput vertito b .
Μodo , quae ad secundam pertinent, consderanda veniunt. Et primum quidquid de foetu medici machinamentis extracto expositum fuit relegere oportet, ut quae sumus dicturi , facilius intelligantur . Secundam igitur elapso foetu statim prodire utilissimum ; contra vero intus cunctari affixam matriei grave, atque periculosum existimavit HIPPOCRATES . Et revera sic ait r is Quum secundae statim a ,, partu non secesserint, imi ventris dolores in laterum ,, inanitatem suboriuntur, & rigores, & febres. Quod is si secundae discesserint, mulier etiam sanescit o . uapropter alibi cavendum monete is Si secundae nouis facile excidant ad foetum quidem maxime propen-
is dere sinenda sunt, puerperaque quemadmodum Super ,, lasano collocanda. Sit autem in altum sella compa- is rata , ὸ it quid simile, ut foetus propendens, suom ponder e eas una secum foras extrahat. Id sensimis nou Vi faciendum, ne praeter naturam distractae secundae inflammationem excitent. Supponendae igi-
17쪽
D- tur Metui Ianae quam maxime sublatae reeens carriis piae , quo paullatim cedant ; aut utriculi duo co- , , putati aqua pleni, supra quos lanae imponendae, is & supra lanas laetus collocandus ; deinde uterque , , utriculus stilo pungendus, quo sensim aqua defluat;
se effluente vero aqua ut res demittantur, ac considant , , his autem demissis foetus umbilicum attrahit , um- ,, bilicus vero secundas extrahit . Si vero . . . . Ad se eundem quoque modum abrupto , aut ante tempuSis abscisso umbilico, convenientibus apprehensis pon- ,, deribus secundarum eductio molienda . Haec enim ,, istorum optima est curatio, minimeque laedit a M. Quod si hactenus dicta satis superque non fuissent, tunc ea, quibus potissimum eiiciuntur secundae sternutatoria nimirum , atque potiones b adhibenda propo
Exant latis partus laboribus, ut A nos quotidiano euentu comperi mus, non immunes periculis enixae visae fuerunt HIPPOCRATI: idcirco operae pretium est , quae de puerperio nobis reliquit , quaeque sunt animadversione dignissima , perpendere, atque rimari. Ipse itaque, sive nulla mulieri , sive pauciora
quam Oporteat, puerperii purgamenta fluxerint, multa,& RraVia symptomata puerperam exercere observavit eis Quum mulieri aut lochia non expurgata fuerint, is aut menses non prodierint, aut induruerit uterus,
is dolor lumbos obsidet, & laterum quidem inanitates, ,, inguina , & femora , & pedes acerbe dolent, venteris attollitur, & horrores corpus percurrunt; ex hisis vero febres acutae oriuntur e . Et insuper: si Si is vero ex partu non fuerit purgata, venter tumet , ,, & lien , & crura rigor corripit , dolores ad lumbosis irruunt, interdumque etiam ad viscera, & perfrige-
18쪽
ratur , labrisque detinet H μ. Tandem: si si vero
mulieri puerperii purgatio ad caput irruat , thorais, cem, ac pulmonem id enim eontingit) plerumque' statim moriuntur , si detineatur b . Ast non minoris momenti est apud IPSUM reperire: si siquidem febris expers sit multes nimirum ), balneis euraia' to - caput autem oleo anethino illinito. Malvae au-' tem dctoctum, aut in aquam eius effusum oleum' eyprinum ad insessum dolores leniendi gratia adhi-' heto. In omnibus autem morbis, in quibus latus conducit, praestiterit post fotum pingui aliquo peris ungi . At si febris detineat, a balneis abstinendum, ' fotibus autem & tepefacientibus, & lumbi curan- di . Medicamenta autem uterina, & potus suntis adhibenda c .
Postremo autem loco, quod valde iuvat perpen
dere, situm est in eo, quod HIPPOCRATES inflammato utero, medicamenta uterorum dolores sedantia
vi, cibos quam paucissimos edendos e , venam quameeleriter secandam L1D , alvum emolliendam te , latus ,& cataplasmata imo ventri admovenda h , & tandem sussitus, & iniectiones ι in uterum immittenda saepe saepius esse dixerit. Bene autem, ut vir eximius A LEX. BRAMBIL-LA iure meritoque confirmat, de obstetriciis meri in
tus est ITALUS CORNELIUS CELSUS h, qui
19쪽
sane prudenterque relictis tune getatis nobilium prae; dieiis non solum dilatandis Medicinae, & Chirurgiae finibus, verum etiam Arti nbstrae perficiendae operam dedit, adeo ut nonnulla , quae in tenebris erant addita
ab ILLO fuisse, alia illustrata, alia castigata, fatendum
omnibus sit . Ρrimus itaque omnium, quomodo manus ad emortuum extrahendum foetum immitri debeat iauterum, idque prorsus aequali, qua nostris hisce temporibus fieri solet, ratione, locutus elli , , hac ocea- is sione usus medicus, unyae manus indicem digitum ,, primum debet inserere , atque ibi continere, donecis iterum os aperiatur, rursusque alterum digitum im- , 'mittere debebit, & per easdem occasiones alios, dori nec tota esse intus manus possit a) - . Partus insuper mechanema , sive leges, quibus e pelvi egreditur
foetus adeo cognovit, atque intellexit, ut non omnem parium penitus obstare naturae assirmaverit, in quo caput primum non erumpit; dicit enim: si Medici vero is propositum est, ut eum manu dirigat vel in caput, s vel etiam in pedes , si forte aliter compositus est,i b . Ad matri eis osculum caput emortuo osse rinete foetu , uncos vel oeulis, vel auribus, vel ori immitti oportere, manuque dextera praesertim si oboris vulvae compressionem infantem abrumpendi peritulum adst leniter trahere, sinistra vero intus illum dirigere, atque sustentare monemur . Idem quoque , cum caput avulsum a trunco erat, IPSE praestabat: immo etiam , ut facilius in vacuam vulvam laberetur, pressiones imo ventri , quibus in praesens utimur, utillimas dixit. Haud ineptam praeterea convertendi laetum si in transversum iacet ) aut in caput, prout occasio tulerit , aut in pedes, o ex eo quod si in D pedes quoque conversus infans non difficulter extra ,, hitur, quibus apprehensis per ipsas manus commode
20쪽
- educitur a methodum descripsit. Hisee omnibus, sit quae ad secundinam spectant, lubeat consociare,, Medicus deinde sinistra leniter trahere umbilicum ,, debet, ita ne abrumpat , dextraque eum sequi usque is ad eas, quas secundas vocant, quod velamentum se infantis intus fuit: Hisque ultimis apprehensis veri nutas , membranulasque omnes eadem ratione manu
,, diducere a vulva, totumque illud extrahere b magis magisque parebit assertum . Quamobrem non possum , qui post eum floruerunt, scriptores perlegere , eo quod tam parum, & per tot saecula huius doctissimi VIRI praeceptis conversionem foetus Speis ctantibus haud aures eraebuerint, quin maxima admiratione corripiar. ' .
Centum, ni fallor, post annos Romam petivit GALENUS c) , ibique sedem fixit, ac mores urbis secutus est . IPSE equidem licet pro Medicinae in
stauratore nec praeter meritum habeatur, alia ta .men de obstetrietis ratio habenda est. Tantum enim attingit, quod, ut foetus naturaliter prodeat, in caput gigni oporteat, ac deinde caetera graciliora membra sequantur. Quod si in obliquum, aut in transversum iaceat infans, sive manus praemiserit, ex quod dissicilis aliis crassioribus membris paratur exitus, dissicilem idcirco partum mulieri fore asserit . 'Pedibus vero primum offerentibus praeter ea , quae diximus, timendum quoque, inquit, ne brachia frangantur ; S: si unus tantum promineat pes , de alio verendum. Hic autem desinit GALENI in rem nostram doctrina.