장음표시 사용
21쪽
aggredimur, lieet ineertae aetatis fit auctor, tamen vitam Romae degis e certum est: IPSUMQUE de ornatu librum pro Ohlletricibus litteris tradidisse, in quo
non tantum ea , quae partus reSpiciunt, verum etiam mulierum morbos attente, solerterque tractavisse in
dubium non revocatur. In primis igitur, & praeeaeteris sellam obstetriciam, studium obitetricis in partu , minutasque curas describit, & indicat: nec non plurimas partus dissicilis caussas, pravasque foetus positiones , & auxilia etiam proponit. Quamobrem si genitalium partium siccitate, aut angustia foetus egredi nequeat , statim oleis calidis , malvarumque decocto subveniendum proposuit. Ubi vero praeter naturam positus infans s bi obstiterit prodituro, matrem modo antrorsum prout ipsius foetus positio ferre videtur ), modo retrorsum, aut in degleram, aut in sinistram partem propendere sinendum esse; & nisi suffecerit, manibus operationem absolvendam docuit. Sed antequam reducendi capitis, sive illius extrahendi pedes rationes exponam , duo tantum genera partuum habuisse , naitirale alterum , in quo caput
erumpit; alterum praeternaturale, in quo caeterae cor- Poris partes sese osserunt primo, iuvat demonstrare. Si foetus igitur aut obliquus , aut transversus fuerit, secundum naturam componere: & si unam, aut utrasque praemiserit manus, eas retrudere, & caput adducere monet. Prominente autem pede , non vi trahendum, sed alium inquirendum: & si ambo conspicua manserint, depressis brachiis, atque lateribus iunctis
operationem absolvendam subiungit. Qui vero laetuς ob. eorporis magnitudinem , aut mortem manibus extractu dissiciles existimantur, uneis oeulis, aut ori, aut denique occipi qimd nullus vel cognitum habuerat, vel ausus erat in fictis opitulandos: neque ita prodeuntes
embryulco secandos esse pronunciavit: iure meritoque Praeterea secundam valida vi vetavit extrahere, eX eo
quod progressu temporis sua sponte labatur . Licet
22쪽
SIA refert, id tamen, quod & nostra scribendi ratio postulat , & quod scitu dignum videbitur, in medium
In primiς igitur satis amplam, Se HIPPOCRATIS
fere penitus ad arbitrium de studio praegnantium , designis partus secundum naturam futuri. ac postremo de mulieribus tum naturaliter, tum aegre parientibus ad iuvandis historiam suppeditat, quam ad trutinam revocare haud utile putamus; sic & plurimas partus diffitilis caussas silentio praeteream , eaSque tantum, quae ob novitatem, gravitatemque observari merentur, breviter attingam . obliquitas uero uteri a nemine prius indagata, utpote quae pariendi dissicultatem inducit ab ASPASIA reeensita suit; quin tamen de recta illius corrigendi methodo verba fecerit. Carnis eiusdem uterieervici vel osculo adnata, inflammatio, abscessus , duritieς, siccitas locorum , nimia tunicarum laetum ambientium resistentia, nec non magna excrementorum eopia aut in vesica, aut in intestino recto detenta, alia totidem habebantur impedimenta . Ast vero maioris momenti res vertitur in eo, quod laetus aut totus,
aut aliqua in parte magnitudine excellat, veI biceps , vel triceps , vel quod gemini prodeant; sive eius caput in dexteram, aut in snil ram uteri partem declinet;
vel quod una tan um , aut utraque manus promineat, & intus crura inter se divergant e nee non si in alterutrum latus, aut in ventrem iaceat foetus: vel denique si capite, & cruribus . aut ventre, sive eoxarum vertebris osculo uteri duplicitus incumbat. Quibus om
nibus, & aliis medendi ratio, quaeque HIPPOCRATIS
23쪽
ghaud parum CELSIQUE doctrinis innititur, prorsus
De PHILUMENO a) quoque circa foetus extractionem, nec non secundae eductionem mentis facta est ab ipsomet AETIO. Dicit enim mulierem spectare oportere , an lethali morbo prematur , nec ne, ut potentem serUare, deploratam vero relinquere valeamus : illamque pariter , ut id facilius assequatur, vino tum intus, tum extus operationis tempore reficiendam. Quo autem in partu caput orificio uteri sese offert, ipsumque penitus obitruxerit, foetum iubet in pedes convertere, & si minus succedat, uncos oculis, autori, aut mento infigendos, atque ita educendum subiungit. Nee aliter in hydrocephalica , aut hydrothoraci, sive hydropica ipsius affectione, quin prius aquam effudisset sese PHILUMENUS hahebat: immo etiam si
difficultas adhuc mansisset , caput concidere , atque dentario phorei pe educere iubebat. Ubi autem una tantum, aut ambae extra uteri Osculum apparuerint manus, eas ab humero, similiter & pedes non prodeunte eorpore ab inguinibus, ut caput facilius in viam Tedeat, abscindere. Caput conterere , & uncis extrahere si duplicatus manserit foetus crura resecare , si plus quam caput conspicua suerint & tandem idem eaput si duplicatio pertinacior fuerit , ut transis gresso trunco pedes educantur, abscindere, sunt ea , quae non sne horrore leguntur. . Quod si elapso foetu secunda non prodeat, verum matrici cohaereat, manum immittendam , illamque leniter trahere oportere: & nisi ita secesserit, eam relinquere , & ad emmenagoga confugere proponit. Iure autem meritoque laudandus ΡAULUS AEGINETA M, qui non sine magna prudentia, odio ut
24쪽
ita di eam habitis PHILUMENI doctrinis ad naturam
redivit, eandemque in pristina iura tellituit , protit melius ipsi in servire, quam imperare crediderit. Atque ut propositum pateat, duo tantum relate ad partes , quibus se Metus valet offerre, genera partuum habuisse; naturale nimirum, si caput, aut pedes ne tantillum
quidem a recto tramite declinantes sese offerrent: labor osum si reliquae corporis partes matricis osculo incumberent, animadvertere. 'pus e t. Laborrosum prae terea dixit, quotiescunque foetus monstruosas, aut mortuus, aut biceps, aut triceps, nec non si valetudinaria fuisset, & viribus deItituta mater, atque si
ob nimiam laxitatem, vel duritiem mimbranae peccassent. Hisce omnibus nonnullae copulantur caussae , quae licet foris accedant non minorem tamen parientibus disti ultatem afferre observavit. Dolendum sane nobis est , quod huius tanti VIRI praecepta ob brevitatem alia praeter re, alia tantum attingere cogimur. Ait quod maxime attentionem noltiam meretur, illud est, quod naturalis laetus descensus in pelvim praeeaeteris adeo cognovit, ut pravas capitis positiones rectam corrigendi methodum a nemine excogitatam indicaverit: o ubi autem praeter naturam conformatumis embryon est, scematismum naturale reddito ; nuneis quidem impellendo , nunc vero adducendo , nunc
flectendo, nunc vero dirigendo a ' Quod si manum, pedemve praemiserit foetus, eos quam celerrimeretrudebat, ac postea foetum aut in caput, aut in pedes , prout oris uteri ratio ferre sibi videbatur, iterum dirigebat. Nec minus probant assertum, quae de laetus non vitalis extractione leguntur; dicit enim uncos non solum oculis, & mento, ut HIPPOCRATI, caeterisque mox erat, verum etiam occipiti, quod nullus vel cognitum habuerat , vel ausus erat infigendos . a Opus eit. lib. I say, 74 Pag. sga.
25쪽
De eaeterIs ad hoe pertinentibus, & laetum hydr pe laborantem PHILUMENI ad morem sese gerebat rnee non statim a partu secundinis non Seeedentibus, quin tamen, ut ILLE , proposuerit emmena&oga . Inflammatis denique uteris praeter caetera medicamina Cbso- Ietam quoque venae sectionem in usum revocavit.
Μodo inter Arabo; A UICENNA, ALBUCASIS, atque TROTULA nominandi forent: quos, licet ut
' graviorum Veterum Scriptorum absolvatur historia rimari opus appareat, tamen de iis omnibus, etiam si νο Irem a Romae vixerit aliquanto , atque omnium striamae ΙΡSI perinaei ruptura in partubus propter assistentium desectum adveniens, nec non medendi methodus innotueri tr utpote a natura aberrantibus, nil sentiendum existimo. operae idcirco pretium videtur in I TALI ΑΜ reverti , ubi scientiarum renovararum lux sensim sensimque ad Oh. letriciam quoque ita penetravit , ut salutari anatomi ςae discisinae praesidio tum Ionginquis, tum proximis sentibus praecellere visa fuerit.
Primus Q igitur, qui Barbarorum caliginem dissipare coepit, quique Anatomen , & universam Chirurgicam artem toto animo, totisque viribus restituendam
curavit, locum sibi vindicat GUILELMUS de Sarteeto b) Placentinus, is peritus omnino doctior, &,, administrationum Chirurgi earum peritus, valens h se mo non blando iudice GUIDONE ιθ . Neque alia
de iis, quae rem nostram attingunt ratio habenda est . Usum enim ad faeiles partus edendos balneorum, aquae ealidae , sive malvarum, aut florum camomillae decoctionis, antequam hora, vel dies partus accedat IPSE
26쪽
commendat. Ventrem, vulvam, renes eum oleo de ea momilla, de lilio, seu de spica illinire; nec nota momento partus patientem immobilem sistere, atque os matricis praesertim si mulier vel sieca, vel stricta fuerit hamectare: etsi nihilominus haud prodeat infans, sternutamenta etiam afflictionis tempore adhibenda proponit . Quod si , excusso foetu . atque Secunda, dolo
res puerperam exercere non desinant , quibus sedantur, remedia indicavit. His autem non concluduntur
limitibuς huius praeflantissimi VIRI praecepta. Multa alia sunt ab IPSO pertractata. Uerum & leges seri-hendi vetant, nostrique ingenii defectus satis superque
Longe vero melius de obstetricia meritus est AR
NALDUS b , quem pro celebri UILLA NOVANO
immerito habent, ut monumenta satis luculenter osten
dunt co , qui omnibus illis, quibus Medicinam, ar
me tangere eum inauibus, porros tanxebat manuum mearum et
27쪽
temqM Chirurgicam amplexus est, se.rem nostram , eoluit, fecitque viri sus, ut sane nil sit quod faciam libentius, quam eius verba referre, utpote quae CELSI sve ut potius dicam naturae suffulta doctrinis
In primis igitur, & ante omnia de praegnantium regimine in medium affert nonnulla haud penitus aspernenda. Hinc partum aggreditur. Et si enixa timida fuerit, a mulieribus tempore partus, quod plurimum praestat, hortari; si Vero primipara, neque partum noverit, ab ipss, quo recto modo doloris momentonitatur, doceri; ac denique si pudendorum feeitas ad-st, humectari commendat. Exitum praeterea foetus naturalem , in quo caput erumpit, existimavit; neque obstari naturae, etiam si ambobus, neque distortis pe- .
dibus in mundum prodiverit . inamobrem si retorti
Papa . Pilatae . quas eomposuἰ Papae Alexandro s ι. eis. DI tsgub. 2 eap. 3 I optimae ad Oocem deperditum restaurandam -- Guidam Iuvenis Nepos Papae Hlexandri l meo. lib. II. eup ra fi La98 3 eum ebset prope mortem propter vomitum immoderatωm, qui non poteraι restrinxi . seu me voearer ρο ero recepi Ue. 3. Eeeo di mi ovo ARNALDO primo Medico det Papa . in seenndo I go implegato alia cura det Νi pote det Papa medesimo. cuidam ωarraoit Gul DONl de catillaeo modum hoe s ibid. eap. go DLaos volum. 4 I. Ed eeen ei tato G UlDDΝΕ da ARΝΑLDO mede. fimo. ge I' Autore deI Breviario it fu anehe deli Addietioni . E qui termineranno te osservaetioni, ehe mi prefissi di fare in- torno a questo Μ edico, che era seneta dubbio italiano, e pro bs,ilmente Napolitano, che passb lungo tempo in uno de Μn. itasteri di casa nova de' cisteretens s ehe su a persegionar si nellam Ediei na a mompellieri, dopo d'aver sepulto la prattea di Μ.
elia gird per la Lombardia . per la Toseana. e pel rimanente de P Italia , di molli Mediei delia quale suo i eontemporanel et in conservato i libri. e te ricet te. il ehe svilupperd fors e me-
io a suo tempo, se altri enn miglior orio non vorra assumero
28쪽
snt pedes, aut alia quomodoeunque eius positio fueritis
in caput, aut in pedes, prout melior se praebet ocea-so, ab obstetrice puerum converti oportere: & in pedes converso, brachia lateribus, ut naturalem exitum decet, iungenda proposuit. Quod si foetus in utero mortuus fuisset, tunc manibus, resecatis unguibus ut dictum fuit, extrahi, & si minus successisset, quam celerrime resecari opus esse putavit. Foetus vero hydro. pica affectione laborantes, magnitudine excellentes, bicipites, ut impedimenta naturae offerentes recensebantur ab ILLO ; quin tamen nisi balnea, lini menta, atque sternutatoria proponeret. Secundam cunctantem manibus educebat: & sternutatoriis, aliisque si opus esset remediis, usus fuit . Hisce omnibus recte perpensis EUM tunc temporis obstetricae disciplinae lurimen fuisse praesertim si scripta MOSCHIONIS, ut dubio locus remanet ILLI, & ITALIAE ante annum i 389 haud cognita erant γ fatendum esse videtur. Egregiam procul dubio dolorum descriptionem
omnium primus GUAYNERIUS a paravit, qui si
enixam invaserint circa pessi nem, eamque vehementer,& incessanter exerceant caeteris ad foetum bene habentibus facile parituram dixit . Contra vero si languentes tum intus , tum extus in ventre & in anteriora minus quam in posteriora, remissique pererraverint , partum laboriosum plerumque futurum pronunciavit. Partum praeterea difficile credidit , si aliae
corporis partes matricis osculo sese offerant primae ;nec non si membranae foetum involventes , citiusquam opus erit, abrumpantur. Foetus non naturalem in naturalem situm componit; emollientia commendat ; secundam non secedentem educit . Non undique vero ex antiquis scriptis veterum ii GUAYNZRII ANTORII opus praeelarum ad praxim. De aegritudinibus matricis cap 3s pag. i63, ct cap. I. Fag. 37. Lugduni as 3 in A.
29쪽
morem secutus; sed ex sola eonsanare natura ma
Patavinus Leonelli Ducis Ferrarensis Medicus , Cr misoni discipulus, & sane non indignus, cuius scripta , quae legi ab omnibus mererentur , quam rapida obstetricae paraverit incrementa , testantur . Physiologicae quidem doctrinae ad rem nostram pertinentis fines dilatavit , auxitque, adeo ut caetera tun temporis antecellere nobis appareat . Quid vero de iis, quae praxim attingunt, sentiendum , mox erit eomprehendere . Nec quispiam huius AUCTORIS praecepta scrupulosius , quam instituto nostro fortassis
eonveniat , tractare miretur. Nam omnia memoratu digna extant , ideoque cominus rimanda , gnaviterque exequemur. Tria interim partuum genera cognovisse demon strat; naturale scilicet , in quo laetus exhibetur caput; non naturale, Sed multum naturati propinquum , ubi prius non retortos pedes, aut a recto tramite non declinante capite manus emittit infans . Malum de utque , & praeternaturale cacteris offerentibus partibus nuncupavit . Signorum inde partus appropinquantis accurati Tem , quam nemo adhuc , fecerat , historiam suppe ditat . Talia enim sunt. Cum partus tempus accedit,
venter ad inferiora incipit declinare, gravedinem sub umbilico , & in dorso , dolores in inguine, calorem in ventre, pudenda humidiora mulier persentit. Quods perpetes acrioresque circa Os sacrum, & in anteriora parituram dolores exerceant, & pondus magis magisque inferiora petat , atque humores maiori copia egrediantur e vulva, tunc partum non longe futurum iudicabat . a SAVONAROLAE IOANΝls Re Peactiea maior stc. Rub.
30쪽
a , asCum postea laetus sit descensurus in pelvim quod maioris momenti res est parientem dixit s pra sellam ponendam , atque linteis calidis hiemali
tempore coopertam sustinendam . Hinc oleo seu de
lilio , vel de amygdalis dulcibus pudenda, ut manus immitti possit, iniungenda, cuius ope , quae sit infantis positio , comprehendatur, quae si ritui naturae
respondet, naturae relinquatur. Μodo autem removendo , modo reducendo quod satis aperte probat partus mechanema novisse deflectens caput reducebatis Quot vero multis, ac pene dixerim innumeris difficultatibus naturam in partubus turbari posse erediderit ex iis, quae dicturi sumus, colligitur. Ani- 'madvertit si quidem id evenire posse , quando primum suapte natura mater aut propter aegritudines viribus destituta fuerit , aut quod timida , & partubus non assueta , vel dolores invito sustinuerit animo. Idem quoque dicendum, inquit , si pudendorum siccitas adsit, & si membranae foetum involventes aut serius , aut Ocyus frangantur et & urina in vestea , & faex in intestino recto detenta manserint, atque haemorroides quibus omnibus , & aliis, quae omittimus tam ae- curata medendi methodus, quam & hodierna confirmavit observatio , coniungitur. Ast vero id quod mirum vere est, forte frigus membra matris coarctare , fortemque calorem debilitatem fovere credidit: & aromaticorum , stipticorumque usum utpote quae irritabilitatem augent reuinciendum commendat. Nonne ergo usque adhuc relata miro disposita ordine apparent ὶ Nonne pleraque remstaurata , aliaque vero nova , & ex propria obsese vatione deducta λQuod si difficilis factus descensus ex prava reliqui corporis positione gigneretur , ut uno tantum prominente pede solet evenire , obstetricem illico un his manibus reponere pedes praecepit, posteaque caput ira