장음표시 사용
221쪽
TllaCT. M. LIB. III. CAP. III.
2230. In e visa favorem his contractus celebra ur R. colebrari in favorem deponentis, nulla mercedo data, vel promissa,
nam aliter esset contractus localionis, et conductionis, cum depositarius accipiens mercedem , censeatur Suas operas ad rem custodiendam alteri
Q. De qua culpa tenetur deFositarius, si res pereat, vel deteriorem R. Tenetur de dolo, et culpa lata, L. I. C. deposit., ibi: Qui depos tum accipiι , dolum solum, et Ialam eu*rem praestare debuit; quia esteoniraelus in gratiam dantis. Si vero deposilarius mercedem accipiat, te. netur de eulpa lata, ei levi, quia eontractus evadit in gratiam utriusque , cap. Bona fides R. de deposit, tenetur etiam de culpa levi, si seipsum ad recipiendum depositum obtulit, cit. Cap. Bona fides de deposit . ubi expres.se statuitur. De culpa quoque teneris, si Ieipsum deposito obtulisti, quia depositarius seipsum osserens ad recipiendum depositum, statim ad diligen-liorcm custodiam sese obligare censetur. Ast si depositarius suit mora culpabili restituendF depositum, vel ita se obligavit, tenetur de easu Iortuito. Item quoque dicendum, si culpa praecesserit, atque attulerit casum sortuitum , ubi expresse habetur in cit. Cap. bona Ides, ibi: Paeto vero , vel mora praecedentibus, casus etiam fortuitus imputatur pQ. An dentur cagus, in quibus depositarius eae juris dispositione da Omni culpa teneatur R. Maxime, et est Iliando depositarius est caupo, stabularius, vel na la , uti patet ex tit. Digest. Naulae, caupones etc., quod idcirco a jure suit statutum, ne aperietur via fraudibus. In quo est advertendum, quod ali- civi Doctores, cum Sylvio leueant, istos in foro conscientiae non leneri , Disi de culpa levi, et lata, accepto stipendio; quia forum externum in hae parte nititur praesumptione fraudis, ae proinde statuit obligari istiusmodi
homines, ae teneri de omni culpa.
. Au depositarius possit uti deposito
R. Minime sine expressa , aut laetia, vel praesumpta domini licentia , Dam aliter censeretur turlum committere, g. 6. Institui. lit. de obligat. , quae ex delicio, nascunt, quia ulitur re aliena invito rationabiliter domino, et peceat graviter vel leviter, prout est ejus usus. Q. Iu quibus casibus habetur tacitus, aut praesumptus deponentis consensus 3 R. In his casibus, scilicet I. quando usus rei depositae cedat in commodum , atque utilitatem ipsius deponentis. Quando deponens dat in depo- itum numeratam peeuniam, non clausam, neque obsignatam, qui censetur depositario mutuo dare , et in hoc casu omne periculum ad depositarium Portinet , quia utendo si dominus rei depositae. L. I. g. 33. D. deposit. Idem quoque dicendum, si depositum fuerit alterius rei usu consumptibilis concesso rei usu ipsi depositario , quia luno quoque depositum transit in ulu tuum , eum eadem obligatione, ut perieulum omne ad ipsum pertineat.
contractus in scripturam rodigi debeat, si res, quac deponuntur duo. So. excedant. TM: los ero in probatione ii ccsstirii depositi, quod utique fit ob tumultum , iacem citum, ruinam, naufragium adhiberi possunt: art. I Saa. Di iliaco by Corale
222쪽
o. Quid si quis doponat pecuniam opud alierum data Osio state
vle=idi, dummodo aliquid sibi doponenti praeflet R. committit usuram. lilia aliquid exigit non ex deposito, sed ex eontractu mutui, nam cum dat jus illPndi pocunia, nihil aliud facit, nisi pecuniae dominium tradore , quod pertinol ad mutuum, L. Certi D. de reb. cred. idem die de deposito aliarum rerum consumptibilium. . An depositarius, qui eaeponiι negotiationi se niam deFo3itam, eι obsiynatam, Possit retinere merum inde perceptumrR. Potest, quando exposuit illam proprio nomine, et periculo, quia it Iud lucrum est Duelus industriae, Lny man, Less. , aliique. Dixi Dando eaeposuit nomine proprio, quia si exposuerit titulo domini, tunc eidem debetur lucrum, quia aequum est, ut ejusdem lucrum sit, cujus et damnum
Q. Quid dicendum si depositarius nveniaI rem depositatam sibi ena furtivam, cuinam tenetur illam restituere R. Stricto jure lenolor deponenti repetenti rem depositam restituere adservandam fidem depositi, L. Si quis ix. C. deposit. Excipitur tamen: LQuando dominus una cum fure repetit, uti tenet Glossa in cit. Cay. a. de deposit. II. Quando ubn potest restitui suri sino domini detrimento, quia tunc aequilas postulat, ut domino potius restituatur, quippe qui majus jus habeat, L. 3I. D. lit. eod. o. Quaenam sunt obligationes depositaria pn. Plures , scilicet 1. Est ut rem custodiat, ita ut, si dolo , sive ipsius
eulpa lata res pereat, tenetur illam restituero, ut supra dictum est. II. Nota potest uti re deposita sino consensu expresso, vel tacito domini, vel nisi usus convertatur in commodum, ei favorem domini. III. Tenetur deponenti reddere depoSitum, statim ac repetit, nisi dominus in damnum suum, vel alio
Q. Vuid est sequestrum, et quos leae 'R. Est species depositi, et proinde est contractus, quo res alicui tertio eustodienda traditur dum aliqui de ea litigant, ut si nil a lite rem victori restituat, L, Licet I 7. D. deposit. Sequestralio duplex est necessaria, et Do luntaria. Prima est illa, quae sit auctoritate Judi eis. Secunda est, quae sit ex partium conveulione .
De Commodato, et Precario P. Quid est commodatum ΤR. Est contractus, quo res gralis utenda datur nd certum tempus, ne eer lum usum ea lege, ut ea lam in specie restituatur, L. Sed milia g. ult. Quare deducitur ex his, quod materia commodati est res, quae uSu non consumitur, quia si consumatur, est materia mutui, nisi sorte ad ostentationem concedatur. Praeterea usus rei commodatao est desinitus, unde surii reus estnSetur commodatarius, si utatur re commodata ad alium usum, Prae' ier eum a domino praescriptum, nisi expressu, vel tacite dominus consuu Duiligeo by Corale
223쪽
O. De quia culpa tenetur eommodatarius,ai rea perea vel deterior fas
R. De omni. eulpa, etiam levissima, cum sit eontractus in gratiam accipientis, cap. Ctim gratia unie. de eommod-, et L. In rebur de commod .,
ibi: In rebus eommodatis talis diligentia praestanda est, qualem quisque diligentissimus paterfamillias suis rebus adiabet. . An denιur inrua , in quibus eommodatarius tenetur dumtaraι de eulya lata, eι leni, non vero de levissima pR. Maxime, nam tenetur de culpa lata, ei dolo eommodatarius, dum aliquis sua causa dumtaxat commodat aliquid ipsi, ut torquem sponsae de su- iuro ad hoc ut honestius culta sibi appareat, quo in casu est in gratiam dantis eommodatum, sicut etiam tenetur de culpa levi, eum quis commo. datum dat in gratiam utriusque, scilicet, lum sui commodantis, tum com- inodatarii, uti si commodat equum alteri ad inveniendum communem amicum, quo in casu etiam est in gratiam utriusque commodatum.. O. An raneatur commodatarius de casu foriuiso pH. Regulariter loquendo non teneri , quia nemo tenetur ad id , quod absque culpa evenit, et de cetero res, quae perit casu fortuito, domino perit. Dixi regulari re loquendo , quia dantur casus, in quibus commodata in rius lenetur do casu sortuito, et I. Est ratione contractus, uti si se obligavit de casu fortuito. II. Ratione morae, uti si non restituat tempore praο- fixo commodatum culpabiliter. III. Rationo culpae, uti si habeat equum ad
pergendum Capuam, et pergi t Romam, cit. cap. cum gratia de eomm . sin Quid si res aliqua individua , v. F. Plautirum, Iumentum est. duobus commodanis, eι unius dolo, vel euisa periis, vel deteriorata fuis R. Si ex eulpa unius accidit id, tenetur ille, qui commisit eulpam, quam
illo ienetur ad damnum , qui illius causa injusta suil. Si vero uterque culpam contulit, ut que in solidum tenetur, eum uterque suit tota causa in injusta damni. Et hoc locum etiam habet in locatione, ei deposito. Sin autem duo obligationem contrahant non ex culpa, sed ex pacis, quia se obligaverunt otiam pro casu fortuito rei commodatae, locatae, vel depositae, singuli pro parte tensntur , nisi expresse obligaverunt in solidum, L. I. g. Apud duos D. deposit. junct. Gloss. . Quid si eae re commodata damnum passus esι commodatarius, num
te Mur iliud resarcire eommodator n. Teneri, quando commodator processit eum dolo, vel culpa erassa , seu lata, pula sciens, vas viliosum commodavit, et vinum effusum vel eo ruplum est, L. rebva D. commod. . An commodator possit repatere rem commodatam ante praesaeum enisus
n. Regul. loquendo non posse, quia aliter intert commodatario inju-.
1ὶ Iure Novissimo Cod. LL. Civ. art. cautum quod Commodatarius rei commodatae casum sentiat, si hanc sartam, te iamque servare potuisset, propriam subrogaudo: vel cum illi res aestimata tradatur, nisi aliud pactum stipulationi ae
224쪽
uasi viam. L. Commodiato. g. 3. D. EM. , naui etsi commodare sit libera o v luntalis, et ollicii, non necessitatis , postquam lana Pst eommodalirm, conis vertitur in obligationem, civilem lite actionem, juxta Reg. 33. Jur. in VI. Mutare consilium quis non potesι in alterius detrimensum. Dixi Nytilariter loquendo , quia datur casus, in quo commodulor potest repetero rem commodatam ante lempus pracsxum, et finitum usum , et est quando majus, vel aequale damnum est passurus, nisi rem commodatam ante tempus, vel sinitum usum revocet, quia ad hunc inopinatum eventum non censetur Se voluisse obligare, qui gratis commodavit, nam unusquisque praestim itur ex re sua magis sibi ipsi, quam alteri prospicere
velle. Lessius, Molina, aliique a . . Quaenam sunι Oblictatione3, reu sis eis commodantis, eι commoda-ιarii rR. Sunt plures , scilieel I. Dcbel monere commodatarium do vilio rei ,
si inest, seeus lenebitur de damno inde seculo, L. M., et I 8. D. commod. II. Non debdi repetere commodatum sine Decossi late ante praefixum usum, lempusve. III. Debel commodare gratis, alias contractus erit locationis , vel contractus in nominatus. Obligation os commodatarii sunt. I. Debet restituero rem commodatam adveniento statulo temporo , licet a domino iton petatur, nam dies otiatuIapro domino inter ellat, cap. ult. do locnt. , pocus toti ulr de casu fortui isto. II. Dobet uti re ad usum concessum. III ..Dubes sacere expensas necessarias ordinarias in re commodata, non autem ex laensas extraordinarias.
Anto ino, Concina, Bliique. . Ad quem speetant everιεaefactae a commodataris, ten ore com
n. Vol loquimur de expensis ordinariis, et dico SpPelare ad Commoda larium, quia cujus est commodum, ejus ollam incommodum osse debet. Volloquimur de extraordinariis, et dico spectare ad commodii lorem, quia istae cedunt in sui utilita lom. eii. L. In rebu8 g. POsaunt DB commod.
P. Quid est precaritim n. Est illud quod precibus petenti utendum eonceditur, quamdiu is, qui
concessit, patitur, L. I. D. do precario.
Q. De qua eulpa oblictat preearium γR. De dolo, et culpa lata L. Quaesitum 8. g Eum quoque et . L. Ait
praeter 2. de precario. . Quaenam disserentia intereedit inter 'recarium, et commodatumst R. na est, quod in commodato datur usus vel tempus deteriit in alum , in preeario vero non : in commodato lonetur quis isse culpa luvissima , in proeario de culpa lata, ct dolo inutum ob obligationem, quae Suscipitur restitueudi ad nutum domini petentis. Q. Evensae circa rem acomtam in Precario, a quonam debenι seri R. Ordinariae fiunt ab eo, qui accipit preearium , Oxtraordinariae veron domitio : eelera conveniunt cum iis, quae de commodato dicia sunt.
i) Iure novissimo Cod. Issa. Clv. art. ι r. sancillim qun I interposita Iudicis auelori talo, Commodans ante tempus tu colitrae tu desilitium rem xiii disturo possu , si grave damnum sontiat, nisi illam repetat. Diuitigod by Cooste
225쪽
227 P. An statim dominus possit re etere precarium' ' R. Non potest Statiin, sino cogente necessitalo, nam frustra. et iliniurio fuisset concessum, quia etiam a precario fraus . et dolus abesse debet. Oh honescium n licui praestilum ipsi damnosum essietatur. Ita Abbas tu cap.
se. In quibus rebus potest eonstitui precarium R: Non solum in rehus corporalibus tam mobilibus, quam immobilibus, sod etiam in juribus, uti nil Cajus in L. 3. D. de precar. ibi. : Si me U- cario rogaverit, ut per fundum meum aquam ducas, τel stillisidium is ι-
Q. Eae quotvplici capite revocatur precarium Τ
R. Ex multiplici, ct l. Expressa concedentis voluntate II. Tacila oliam voluntate concedoniis, tili si rem precario concessam vendas, vel alteri d nos. III. Morie illius , cui fuit honcessum precarin m ; nam non transit ad heredes, cum sit gratia personalis; L. II. D. eod. IV. etiam morte 'conceden iis, si precarium luit concessum ad beneplacitum tradentis, quia 'voluntas, et beneplacitum cessat per mortem, cap. Si stratrosa 5. de rescript. 'iu VI. Dixi si fuerit concessum ad beneplacitum tradentis, quia si fuerit concessum BbSOlulo , non cessat morte concedentis , sed revocatione heredis ς quia in hoc casu durat , quamdiu a coucedente, vel successore non revo-
eatur, uti tenent DD. communiter.
R. Est contractus, stilo debitor dat creditori rem aliquam, ut sit pro do-hilo obligata, et ex ea satisfieri possit, si aliter satisfactum non fuerit. Ita
Q. Outa est hypotheca ' L AR. Est contracilis', ' quo a debitore res aliqi a obligationi subjicitur pro caution dobili erga crediturem. Hine clare palei discrimen, quod' intercedit inter pignus, et hypothocain, nam pignus est de re mobili, h,potheca de re iminobili . 'Pignus transit in manus credi loris, hIpotheca vero rema
Quamvis .inter pignu', et hypothecam alioquin moximum sit discrimen , cum
pignus praecipue contractu, bIMi hcca pacto praetorio constituatur : illud tradendum sit , haec sinc traditione *ubsistat g. 7. δεδαι. de avi. L. ar S. D. de verbisaiynis.); attamen quod ad ius ex utroquc natum attinet , nullum in eo discrimon est L. g. s. D. h.' L . Ex utroque enim jus in re nascitur creditori in seeuritalem crediti constitulum s L Io. D. aer. mae. : quae omnia in Codico novissimo penitus confirmantur. Videsis art. 164I., I943., Pt ROOo. 'Iam viro hypothcca prout constituitur vel a Logo, vol caussa cognita por sonten tiam Judicis vel contrahentium Voluntate, catenus vel legalis , vel judicialis , vel conventionalia dicitur.' art. goo2. Legali autem liypotheca ratione dolic potiunturiruptae in viri bonis ob ejus repetitioncm: lum minores, ct interdicti Ol, rerum suu rum administrationem in bovis Tutorum: denique Fiseus, Universi tales, necnon pu
226쪽
R. Triplex est, Praetoria, quae Iudicis praecepto, vel sententia confli- luitur, Conventionalis, quae partium contrahentium consensu ponitur, et Legitima, quae non audicis praecepto, neque eontrahentium consensu, sed tantum dispositione juris constituitur, quae et tacita hypotheca vocatur.
Q. μοιUtiae οι hypotheea eonventionalis R. Duplex , generatis, et particularis. Generalis , quae so extendit ad omnia bolia non solum praesentia, sed etiam sutura debitoris; exceptis tamen iis, quae nemo prudens in specie facile obligaret, uti sunt vestis quotidiana, et suppellex, doctoris libri, artificis instrumenta olc. Particularis est ilIa , quae unius rei, vel plurium rerum determinatarum obligationem continet. Quibus personis competit tacita hypotheca Vid. Perea. ad iii. c. de pignor. , et hypothee.
. Quaenam res O ignorari , vel DPothecari possvnι
. R. Quaecumque res, quae vendi, et emi possunt, unde credita, tundi, jura, actiones etc. pignori, et b3pothecae subjici possunt; quia vendi po sunt. Ilinc res saerae, Religiosae, publieae etc. oppignorari non possunt; nisi adsit gravis necessitas, et consensus Superioris.
Q. Quaenam sunι obligationea acci tenus Pignus, vel hypothecam
R. Tenetur l. Diligenter servare rem oppignoratam , et curare, ne P reai , vel deterior fiat, Meus tenetur de damno seculo ex eulpa lata, et te. vi. II. Non potest uti re oppignorata, quia pi us non ad usum sed ad securitatem datur, et si creditor ulatur, debet valorem usus, deductis expensis, in sortem computare, potest tamen creditor pignus alteri oppignorare, sed non pro majori quantitate , quam sit suum creditum , nee pro majori tempore, quam usque dum sibi satisfactum fuerit a suo debitore, L. i. C. si pignus pignor. dat. , nam noli durat Secunda oppignoratIo, nisi donec extiti. guatur prima. III. Non potest vendere pignus, nisi debitore temporo debito non solvente, et eo prius monito. IV. soluto integre debito, tenetur statim restituere pignus, quia cessat titulus retinendi. V. Non potest apponere poenam commissi, scilicet, ut si debitor non solvat sta luto tempore, pignus sit creditoris , nam talis conventio , ut exorbitans, utroque jure prohibetur ,
cap. Signi conte de pignor. , concina, Si ampo, aliique communiter. Not. Pactum in pignore appositum, quod si a deertum diem solutio saeta non fuerit, pignus creatiori vendatur prelio aestimalo a viro prudelite, justum, et licitum est, L. Σι sun a 16. D. de pignorib., et ita communiter
blieae Administrationes in Administratorum bonis ob res ab ipsis gestas: art. goo7.
Praeterea art. 2 4. sanctium quod tum res immobiles, tum earum accessiones,
ac uiuisuctus oppignorari possint: ob negotiationis maritimae vero utilitatem eati. tum quod naves, licet mobiles sint, a tertio tamen possessore vindicari possent: ari. avg. Cod. I L. Comm. et goo 6 Cod. LL. Civ. Tandem illud observa tu dignum, quod conventionalis hypollicea per scripturam a uilioli licam contrahentium consensu constitui debet: art. Eoa 3., necnon in politicis hyioiliocatum tabulis illa inberibatur oportet. ari. RMO ., et ιingulis decemiis retio, ari debet: art. 2ο48.
227쪽
DD., quia hujusmodi obligatio debitori imponitur, partim in poenam dilatae solutionis, et partim ob interesse creditoris. Sicut enim justum est paetum, ut si pensio, vel GDSus biennio non solvatur, pignus, vel hypotheca distrahatur, atque inde accepto debito , quod reliquum est, debitori resti. tuatur, L. Sr eoumena D. de pigu. aet. et L. sinat. g 1. C. de jur. domin.
. QuaHiam sum obligationes dantis yignus, vel hyothee
R. Sunt plures, nam I. Tenetur rem nou dare pluribus in pignus, vel hypotheeam, nisi sit sussiciens pro omnibus debitis , alias deciperet credi. tores. Et hie nota, quod res uni oppignorata, si alteri postea oppignoretur, otiam sciente priore ereditore, et ignorantse posteriore, prior videtur eodere inra sua posteriori, si autem fiat secunda oppignoratio ignorante priorOcreditore, salva remanent jura istius, sed secundus ereditor habet actionem hypothecariam, hoc est, potest cogere debitorem, ut aliam rem sussicieu.tem dat loco pignoris prioris. II. Tenetur creditori impensas facias in pignoris conservatione restitue re Iieet ereditor teneatur restituere fructus, vel pretium usus, quos percepit ex pignore, demptis expensis, imo et fruetus, quos ex dolo, culpave sua levi non percepit, sed percipere potuisset. L. I et g. C. de piguor. act.
pothoea, aliter illum graviter deciperet, qui emeret rem onerat .m pro libora. Ast si alienatur res hJpothecata, vel oppignorata sciente creditore, cui obligata erat, et non se protestante, quod jussuum salvum velit remanere, censebitur remittere jus suum. L. Si probaveris R. Cod. de remiss. pignor. si vero alienatur creditore ignorante, res transit eum onere suo, ad quem-
eumque possessorem, a quo vindicari poterit,si aliunde non poteril solvera debita, Authent. Hoc alia. de pignori h. O. Potestne mutuator uti Fignore sibi Iradito pro mutuo ' ,δοῦ. R. Minime, quia pignus datur pro securitate, non pro usu. Quare si mutuator possit uti pignore , acciperet aliquid ultra sorte ui ex mutuo , quia usus pignoris evi pretio aestimabilis. Ita communiter.
Q. Qvid disenuum, at inisum est metum a mutumore da usu pignoris a cepti ΤAnto resp. nota. Hoe paetum habetur, quando inter ereditorem , et debitorem convenitur , ut donec debitum solvatur , creditor pignore illi , et seu elus ex eo percipere valeat. Et pactum hoc vocatur antishriseos, vulgo contratio a sodere rR. Est omnino paelum usurarium, et illicitum, ain. cap. mres eler eorum T. , et Quoniam a. de usuris, et ita communiter DD., nam usus, et seuetus pignoris , spectant ad debitorem, qui est dominus pignoris , et quacuis res domino suo fructificat, dominus autem pignoris est debitor, et non creditor, L. Pignus C. do pignorati t. acl.: praeterea mutuans, dominus pignoris non sit, adeoque usurarius, et illi Oilus est, si ex eo capiat fruetus, eum revera sint ultra sortem tales fruetus ex pignore percepti, ultra quam aliquid recipere ratione mutui, est proprie usura.
228쪽
nis , quia eo medio lem poro croditor ost dolui illis. n. Si pignus datum sἰt pro doto promissa, El ad onera substine trita mali imo iiii Cup . . IubrιIer dousuris. II l. Si seu dii ira, vel omphIl seu sis oppignorata Sit domino uir clo, illim- modo tamen seuduin , vel emphaleusis si ut gratis necopia, non siti 1 inel Io- rata , et oppignoratis eximatur ab onere pensionis, Cap. Lusinutilionis i. de seudis, et Cap. conraesius 8. de iis ur. IV. Si fructus piguoris accipiatur pro lucro cessanie vel damno Pinergeni Θ, et tanti valeant fructus, quanti lucrum cessans, vel damnum emergens. lla cominullii P. .
Not. creditor potest percipere fructus ex pignoro, debet lainen ipsos in sortem computare, ita ui quanium percipit de fructibus ex pignore, tantirinminuatur de debilo. Quin si fructus percepit exaequant totum debilum, totum debilum extinguatur, et debeat restitui pignus: quod si porro fructus pignoris percepti superent debitum, debet restitui cum pignore, etiam excessus fructuum perceptorum, uti aperte si aluitur in L. I. C. de pignorat. ne l. ibi: Vae pisnore per ρι metus eo usantur in debitum, qui si suffieiani ad totum debitum, solviι- actio , eι redditur pignus o si debitum eaecedunι, γε superatinι, redduntur. Idem statuitur in cap. Cum eontrado pignori D. Tenetur etiam compulare in sortem fructus, quos ex re tradita, ac sibi oppignorata,ex culpa sua non pereepit, L. Credιων 3. C. eod. iit. Q. Namume easus, in quibus non potesι marisus ut rumi a pignoris accepti mo dote ΤR. Maxime, et t. Quando pignus datum est expresse pro securitate dolis, nee adhuc matrimonium secutum fuerit, nam ante matri inouium eo utru-eium , licet etiam dos tradita suisset, fructibus dolis Gener non luci Alue. Ilom si contracto matrimonio mari ius debilis alimontis dosi audet. Vid. Goli-zalor ad laud. cap. Salubriter de usur. U. Quando promissor dotis se obli- pavit ad onera sustinenda matrimonii Ill. Quando facta est separalio tori et domus inter virum, ei uIurem , uti teneni DD. communiter.
Q. Num paetum legis eommissoriae sit licuum in pignoribus ΤII. Paetum legis commissoriae habμtur quando creditor convenit cum do-hiloro, ut nisi tali lempore solvat debilum, pignus remaneat pleno jure suum. Hoc pactum est illicitum, et usurarium, textu oxpresso in L. Vuoniam ult. C. de pacl. pignor. et lege commiss. etc., et in cap. Siguis ante et de su-guor. ; quia pignus ordinario est majoris valoris , quam debitum , ideoqui mutuator aliquid acciperet ultra sortem. At si paclum sit, ut vendatur tale temporo, et supersuum domino restiluatur, vel pignus aequivaleat debito, tunc valet tale pactum, quia nullum adest lucrum. Ila com viuuiine.
De Mutuo Mutuum dieitur ex meo tuum, L. Mumum D. de reb. credit. , uam statim ao quid meum tibi traditur, tuum sit.
R. tat eontractus, quo res numcro, pondere, mensura constans, ita alicui traditur, ut ejus uat, ut is qtiaudoeumque nou easdem ros , sed alias ejusdem naturae, et qualitatis reddat. princ. Iustit. tit. quib. iuod . recon- Cooste
229쪽
trahit. obligat. Ex definitione patet, quod maleria minui sunt res sibitis, hoe est res usu consumptibiles, puta vinum, Olcum, frumentum , poc Ilia numerata elo. , quarum una sungitur vice alterius in restitutione. Q. Quotvtia eal mumum rli. Duplex est, eae essum , et saeuum. Primum habetur, quando quis actualiter dat alteri peeuniam , frumentum etc. in mutuum. Secundum est illud , quod virtuto ineluditur in aliis eoatraetibus, uti si quis vendit alteri domum, concessa dilations ad pretium solvendum. Q. Quaenam disserentia intereedia inter mutuum, et donationem PR. Haec est, quod in primo transfertur dominium cum obligaliouo restituendi similem in specie , et boni lato , in donatione vero transfertur domi. nium absque obligationo restitutionis. Primum perlicitur traditione, secun
O. Quaenam sunt Obligationes mutuantis pR. Sunt plures, scilicet I. Ut det gratis mutuum, L. 6. n. 35.: Nutuum data, nihil inde merantes. II. Ut moneat mutuatarium de vilio rei mutua-iae, si habetur. III. Ut non repetat mutuum ante praefixum tempus. IV. Ut acceptet anticipatam solutionem mutui, si ante tempus praefixum restilua iur. Slampo, Anioine, aliique. . se etiam sunι mutuatarii o3Γyationes R. Sunt plures, se ilicet I. Ut mutuum restituat temporo praefixo. II. Ut restituat mutuum in cadem specie, qualitate , et bonitate, qua ipse accepi IlI. Et si sit in mora, vel in culpa, tenetur ad damna. . Dominium rei muιuatae penes quem rueritur R. Penes mutuatarium, quia est contractus transforens doiniuium. Rine si easu fortuito perit, mutuatario perii. couciua , Collet, aliique commu
R. Maximo ex praecepto caritatis, dummodo concurrat ex parto mutuan-lis commoditas, et Ex parto mutuatarii nacissitas gravis, vel Extrema , quia si habetur obligatio eleemosyuaci in hoe casu , a sortiori obligatio mutuandi, si ille, cui mutuetur sit iu spe proxima habendi bona, etenim si illo, qui petit mutuum uulla habeat bota, uoquo spem proximam habendi, dauda est
V. Ad quid tenetur mutumaritis ΤR. Tenseri restituere mutuum tempore determinato : si vero tempus non sit determinatum, determinatio est facienda ex circumstantiis. Hinc Iruuiei intum mutuatum agrieolae in hieme, est restiluendum tempore messis, pecu nia mutuata mercatori cunti ad uundinas. , ei restituenda , saeta mercium vendition o. ' ,' i .
Q. Num dentur casus, in quibus note habetur obligatio restituendi
mutuum R. Dantu et I. Est quando fuit mutua in me unia siliosamilias sine patris eΟnsonsae, L. i I. et seq. D. ad Seluin Macedon ., et hic notaudum, quod ex lati colasti lutio no si Iliissam, pro mutuo accepto efficaciter cou veniri non potest, otia tu post mortem patris, in cujus potestato erat tompors mutui nee pti. Ei non solum filiosam ., ct patri rius succurri uir, verum otiam fidirius
sori , et mandatori enh ; quia et ipsi maudaii habent regressum , nisi sono
230쪽
Maaanimo donandi interemserint, tunc enim, eum nullum regressum habeant, Setum locum non habebit, L. Sed si xi. g. Non solima D. ad Seium Ma. d. Extenditur porro haec constitutio ad filiassamilias, quae sunt etiam, ut filii, sub potestate patris, et nec interest an consumpti sitit nummi, an ex tent in peculio, citat. L. Sed si g. me Semm D. eod. Hoc tamen quoad sorum externum, non vero in foro conscientiae, quoad pecuniam extantem, vel in se, vel aequivalenti, nam tune in foro tenetur restituere. II. Non potest repeti mutuum , quando datum Rit pupillo , vel minori . Eine consensu Tutoris, el curatoris: nam isti de jure civili non tenentur restituero mutuum, si illud amiserunt, vel eonsumpserunt. Tenetur lamen ad restitutionem, si ex ipso laeti sint iocupletiores, quia seeundum aequitatis regulas , nemo cum aliena debet locupletari jactura cap. Loe pietari 48. de Regul. Jur. Excipe si pupillus erat pubes, vel pubertati proximus ἔnam luno obligatur naturaliter, sivo in foro conseientias. Ita Molina, Sanchea , Lessius , de Lugo , aliique eommuniter. Et ratio est, quia obligationaturaliter oritur ex consensu, sed pupillus, pubes, vel pubertati proximus, Pt a sortiori minorennis sufficientem consensum habent, ill patet ex g. Pupillis Institui. de inutil. stipulat. Ergo dicendum , quod naturaliter , Sivo
in foro eonscientiae obligantur ex contra elu.
III. Quando fuit datum Ecclesiae , Authent. Hoeius yorrectum C. de
Sacros. Mel. 1IV. Quando suli datum civitati, oppido, L. civisas 27. C. de rob. crindit. si cert. petat. , modo probetur illud , quod datum fuerat in utilitatem
eorumdem locorum non eessisSe.
. S. ergo aliquis dei mutuum alieni Administratori, xel procuratori alicujus Universitatis, fel Loei pii, quinam remanet obligatus, φερ, au inersitas, Deusve pius fit. Si aceipit nomino loci pii, vel Universitatis , Et probaverit mandatiam
habere ad hoc peragendum , tune remanet obligata Oniversilas, vel locus pius. Vorum mutuator probare debet pecuniam suam versam esse in beni seium istorum , si aliter fiat, remanent obligati ad restituendum mutuum Administratores, Procuratoresve ele., dict. Authent. me jus C. de SS.
cles. Vid. Panormit. in cap. I. de depos. n. f., et in cap. Quod quibusdam do si dejuSS.
. In quibus easibus Ilius familias non gaudet privilegio Soli mee-Gn. , eι proinde tenetur ipse et pater restituere mutuum 'II. In istis, quorum I. sit, si filiussa mil. habeat bona castrensia, L. T. g. vllim ., ubi haec habentur: In Ilio famil. nihil dignius facit, quom nua Sctum Macedonianum locum habeas, nam etiamsi Consul sit . velo usuis dignitatis Soto locus est, nisi Drie castrense peculium habeat, et L. a. D. ad Scium Macedon. Quin imo, et quasi castrense, Nov. 8 I cap. a. ΙΙ. Si filius tempore mutui accepti erat militiae addicius, L. Sistius familios Si -ιem C. de Setin Maeodon. ΠΙ. Si filius eo in muniten credebatur sui juris, L. Si quis ραιrem D. eod. lit. IV. Si mutuum eonvereum est in patris utilitatem, L. Macedoniani C, de Scio Macedon. V. Si siliu lamilias fidojussit pro alio mutuatario , dummodo in fraudem legis fidejussione non palliet mutuum, L. Si Iulianus g. Item si duos D. eod tit. VI. Si acoepit mutuum consentiente patre, sive expresso, sive tacito, L. uli. c.