장음표시 사용
211쪽
R. Egi liberata fidei obligatio, saeta alteri de re aliqua licita, ei possibili. Duplex est onerosa, quae onus alteri vicissim mponit, et ad alios comtractus pertinet, et framita, quae nullum onus alteri imponit. . Quaenam requiruntur, ut promissio valeat, et obliseι R. Requiri I. Ut adsit voluntas se obligandi, unde ncua est salis dieare: Promitto me hoc facturum' solum quis intendat significare propositum, non autem se obligandi voluntatem. II. Persecta deliberatio, et advertentia ad id, quod agitur saltem talis, quae susii ciens sit ad peccatum; promissio enim est actus humanus. III. Ut non adsit error vel dolus circa substantiam vel causam finalem, quia aliter deesset consensus substantiastis, IV. Ut sit spontanea , nam si per vim, metum etc. extoria sit, certum est non obligare , eum Sil uulla, aequitas enim non patitur, ut quae ex mera liberalitato procedere debent, fiant coacta. V. Ut sit de re licita et possi-hili. V l. Ui acceptetur a promissario siguis externis, sicut Siguis externis apro millente fieri dobot.
tendat se obligare ex virtute fidelitatis, aut veraei talis, et dico peccare Ie-viter illam non adimplendo, nisi grave damnum intulerit promissario. Vel loquimur de promissione proprie dicia, puta si promittens intendat se obligare ex virtute justitiae, et transferre jus, et actionem in promissarium, et dico peccare mortaliter , uisi rei promissa o parvitas excusat, ut patet ex illo vulgalo die to: omne promissum cadit in debitum, sicuti etiam, quia Promittere , proprio loquendo nou est utcumque verum dicere sed simul adstringere alteri sidem suam. Quare est verus contractus, quo transfertur aliori jus exigendi id, quod promissum est, nam dum celebratus suil, promittens habuit animum se obligandi ad illud. Hi ne sequitur I. Ex promissione oriri jus ad rem promissam , quod transit ad heredes promissarii. II. Si ex promissione non scrvata promissarius damnum patiatur, promissor tenetur compensare. Autoine, La man.
s. oui fete promittis, reveturae ad promissionem 7
R. Si promittat licto, Milicet sine animo promittendi , et non tenetur , peccat lamen illudendo Proximum, graviter, vel leviter, prout materia die lat. Si promittat animo non se obligandi, et licet pereet, ut dictum est, nee lamon tenelur, quia descit essentia promissionis, quae est obligatio. Si Promittat animo non exequelidi, et tunc tenetur, quia executio est quid acressorium. Verum adverto in casibus, in quibus quis non teneatur ratione
sietas promisatonis, cum promissio sieta ait nulla, tenetur ratione injuriae
212쪽
. Quando obl0at retromissio IR. Post ncceptationem obligat. L. Si pollicitus D. de povici talion.; nain obligatio ex contractu intelligi nou potest, nisi in ultio duci ruin consensu , per quem allori datur j iis ad aliquid , quod non pol est esse sine accepi alio-no tu. Hullus i. D. de paclis. Q. Danturne casus, in quibus quis promittit, et remaneat obligatus ,2Ncimvis non sit acceptata ΤR. Maxime, et ost l. quando sit insantibus, vel alii' qui sunt rationis incapaces; quia a lego videntur sceoptari promissio nos illis iaciae. II. Si pro-- missio saeia sit Civitali, vel Reipublicae causa ro parationis aedificii ruina,iciae cle. destrueli. L. Pro'Ier incendium D. de pollicitation. ,el L. 7.
D. eod. , aut ob honorem sibi decretum, aut decernendum, L. I l. ood.
0. Quinam possunι acceptare promissione aetam alteri absenta R. illo qui ex lati promissiono reportat eommodum . vel ille, cui ex os- seio negoti uin committitur , aut quibus permissum est pro alio stipulari , iquo promissorem obligoro, uti sunt, qui alterius juri sunt subjecti , aut ob alterius potes lato pondent g. Si quis alii Instit. tit. de inutilib. stipui. Hinc Pater potest pro filio, mari ius pro uxore, Et e couti Brio; servus Striclo sum plus pro domino, pr0curator pro suo principali, lulor pro pupillo ;monachus pro Monasterio.
. An mortuo promissario possint heredes promissionem acceptare R. Minime, quia ost potestas pPrsonalis, quos extinguitur morte promissarii. Iusti post , quia herodes succedunt i . omnibus juribus destincti iliae sitis , et realibus. Ιla Less., SalmanlIc., aliique. Q. An mortuo promittente ante accepItilionem promissariipossitpromissio ab heredibus promittentis rexocari ΤR. Dissiditim est inter Doctores; nam aliqui tenent non posse revocari, tum quia lacullas revocandi cum sit personalis, non transit ad heredos, turn quia talis promissio ex una parte suil persecta, ei valida, et ex alia parto anto mortem non fuit revocata. Alii communiter lenent posse revocari . qiliri non potest peceptari a promissario, tum ex vi pacti, nam omne paclii inrequirit duorum consensum in idem: hinc cum consensus pro millentis. jam sit ex lineius per mortem , dicendiim est quod non possit acceptari a promissario , tum ex vi mandati, quia hoc extinguitur morte mandantis, L.
35. C. mandat, ibi: Mandatum, re intectra, domini morte suitur. Neque di eas, quod si gratia sit expedita ex parte concedentis, licet is
moriatur ante gratia o executionen , valet tamen gratia. Respondetur enim,
quod id specialiter decretum est in promissionibus beneficiorum, dispensationibus, ei hujusmodi gratiis quae ex debito officio Ecelosiasticae polestalis
procedunt, ut ea ex parte conserentis valida el irrevocabilia censeantur. Nota. Ex hac postrema sententia inseres, quod si nuntius destinatus a dona toro , vel promissore injusto rem delinens, vel absumpns suo tempore non tradat donatario, atque interca moriatur donator, ad duplicem restitutionem nuntium obligari, unam heredibus laciendam, quia mandatum morte mandantis expiravii; alteram dona lario, vel promissario, quia nuntius injusta causa fuit, cur ille donatam rem, vel promissam non adquisie'
213쪽
r l. Vertim lamen ad priorem restitutionem heredibus laetendam nou toneri arbitratur Layman, nisi post Iudicis condemnatiouem. ι0. Ouid si promittens mittis nuntium, et postea mandatum revocat, num valida ait promissis R. Si revoeatio sui mandati in nolescit mandatario, est nulla promissio , Blioquin erit valida, quia mandans tenetur ratum habere, quod bona sidemandatarius secit ex sui commissione, L. Si mandatum I 5. D. maudat. . Promissio desinime aliquando obligare pn. Maxime , et Ι. Desinit per ingratitudino in promissarii. II. Quando res promissa evadit illicita, vel impossibilis. III. Quando a potestate Superioris promittens est impeditus. IV. Per condonationem promissarii. V. Per impotentiam. VI. Quando eonditio nata fuit laeta, et conditio non est veri- sicula. VI l. Si saeta fuit per metum, vim, aut errorem. Tandem quando est onerosa,et ex parte promissarii non fuit adimpletum,quod erat ponendum.
Η. Donatio gonoratim areopla eri liberaIstas nullo jure evenis faeta, L. Donare 29. de donat. , nam si aliquod urgeatjus, non douatio, sed eom pensatio dicitur.' P. Ovotivleae est donatio 7 R. Multiplex est, et Ι. Dividitur in mera gratuitam, steumera liberam,
et v muneratoriam. Prima est illa, quae nullius heneficii accepti intuitu Iil: secunda, quae sit intuitu alicuius benesteii accopli. II. Dividitur in realem, et verbalem. Prima est illa , quae fit cum traditione rei, quiae donatur, ut statim sal aecipientis. Seeunda est illa, quae sit solis verbis absque traditione doni, hinc prima dalius in re, et dominium transfert ad dona lari lim, secunda jus tantum ad rem ius scilicet persona Io, ot dominium non transsori, nisi post traditionem. Ili. Dividitur in sinationem inter rixos , et donationem causa mortis. Prima est eum is, qui donat, vult, ut statim res, quam donat fiat aceipientis. Seeunda est illa, quae sit propter mortis suspicionem , g. I. Iustit. lit. de donat. Adveriendum lamen, quod suspicio mortis tripliciter considerari potest, et t. D spraesenii, uti si quis donet ob propinquum mortis periculum. Il. De suturo, uti si . quis donet ob periculum navigationis, eis. III. Ut mera suspicio, uti si quis donet ob considerationem mortis r). . Quaenam disserentia intereedis inter donationem causa mortis, et illam saetam inter vivos pn. Haec est, nam donatio inter vivos est irrevocabilis natura sua, exceptis quibusdam casibus, illa vero facta causa mortis est revocabilis, quia ambulatoria est voluntas delancti usquo ad extremum vitae exilum. iὶ Jura novis clino Cod. LL. Civ. donationes caussa mortis nulIaη peorsuo oss. Cauxum ; quippe quoi nemini facultas titulo gratuito de rebus suis disponendi datur, nisi vel tralainoutaria sae iovo, ves donalione inter vivos: Mi. SIS. Disitirco by Coos e
214쪽
R. Omnes qui habent dominium , et administrationem illius rei, quam donant. Hinc amentes, filiisa milias, nisi de honis castrensibus, vel quasi . modo sint puberes, pupilli, minores; Ecclesiasticae personae de bonis ΕΟ- Iesiae , cap. Fraternitatem 2. de donat. , committentes delictum laesa a Najestalis , L. 32. g. ult. D. do donat.: Tutores, et curatores de bonis , quae administrant, L. 47. g. ult. D. de administr. Tutor, prodigi; alii quoa jure prohibiti, donare non possunt i). o. Donatio faela alicui praesenti, et tacenti rame Balida rn. Si est more gratuita, est valida, quia qui lacet, consentire videtur , si vero esti conditionata in gravamen donatarii, non valet, quia qui in tali Casu tacet, nec consentire, nec dissentiro videtur La1man. et .
P. Donationes, quae faciunt miliIes suis foeariis, seu Concubinis ,
R. Sunt nullae, utpois saetae ob opus illicitum, quod nullum jus dat, et
ita etiam cavit Justinianus in L. 2. C. de donat. iii ter vir. Et uxor, ibi:
Milites tamen meos a focariis suis hac ratione, setisque adulationibus Voliari nolo. O. Quaenam disserentia intercedit inter donationem causa morIis, elissatum p
R. Licet Justinianus donationem causa in ortis per omnia fere lectaris exaequavit. L. ult. C. de mort caus. donat, et g. r. Institui. de donat. , attamen aliqua adest disserentia: nam legatum pendol a les lamento, ideoque testamento infirmato, corruit legatum, sed donatio independens est ales lamento vel ab hereditatis aditione ,sed ab ipsa donantis morte perficitur,
l IJ Iuro novissimo Cod. LL. Civ. art. I 818. constitutum, quod donatio inter i vos ab iis dumtaxat fieri possit, quibus rerum suarum libora inest administratio, et a jure inhabiles expresse non doctarentur , proin eque civilibus juribus expcrius , nuptae, et minores donare prohibentur. Illud vero observa tu dignum, quod nuptas donationem peragere possint, interveniento tamen earum conjugo, vel Iudicis auctoritato interposita : ari. 8a I. Item minorum donationes in contractu nuptiuii Ἀ-etas in Sponsas validas esse cautum, dummodo illorum rati habitio accedat, quorum consensus ad nuptios contraheudas a Lego requiritur: ari. IO49.
2ὶ Iuro novissimo Cod. LL. Civ. caulum donationes prorsus irritas esse , nisi acceptatio donatarii aecedat: ari. 836. Quamobrem facultas donationos minoribus saetas accoptandi patri, vel matri a Iuro datur: hisque deficientibus, Tutori, doli- heratione consilii-familias interposita: art. 859. Tum Ecclesias, aliaque Venera bilia Loea , quippe quae iuribus civilibus plenissimo gaudent, art. Io. Cod. Ci .: ideo titulo lucrativo adquirere possunt, accedentis lamen pientissimi Regis nostri Decrelo: ari. 826.; hinc cautum donationes iisdem factas ab illarum Administrat ribus acceptari: art. 86 I. Postremo art. 86ο. sancitum, quod mulus, et Surdus domnationem per seipsum, si scribere possit, si vero nosciat, per curatorem designa
Jam vero peracta acceptatione, rorum dominium iu donatarium transfertur, lieat ipsi nori tradantur: in publicis vero hypothoearum tabulis donationis aetus iram is hi deboi: art. 863. Tandem donatio, quas ratione formae est irrita nullo pacto confirmari potest, nisi alia stipulatione a donante initar art. Ig93. Alvero donantis heredes quovis actu illam ratam habere possunt: quo sequuto , ius donulionum revocaddi prorruaam illuul: art. I 294. Diuitiaco by Corale
215쪽
ne confirmatur, ita ut, si res mortis causa donata esset ante ut Ortem dona.
iarius adquisivit doininium quidem, sed rovocabilo, quod post mortem donantis si irrevocabile, et uulla alia indiget aettonu. Vid. Iuterpretes Jur.
Q. Quantum quis donare possu inter vinos ΤB. Donationem ultra quingentos solidos, quas summa hodie ad septingentos , vel secundum quosdam ad octingenios Italicos aureos excurrit, esse invalidam Iuro Civili, g. Alia autem , a. Insiit. tit. de donat. quoad excessum tantum, nam utile non debet per inutile nitiari Reg. 37. dur. in I. Ratio institutionis est, quia non expedit Reipublicao, ut Cives ob donandi saeuitatem seu potius immodicam cupiditatem ad paupertatem rodigantur , ideoque ad ejus validitatem requiritur insinuatio ex praecepto Ju- die is taetenda, hoc est debet donator declarare, et manifestaro se id dona re ultra praeseriplam summam, et ab ipso pelpro, ut instrumentum couliciatur, et in acta redigatur, dici. g. Aliae anum Instit. de doliat. Vid. Lar- man lib. 3. de restit. Trael. 4. cap. 12. D. I 5. I . Excipiuntur tamen nonnulli casus, in quibus licet donatio sit ultra quingentos solidos, omni jure tamen valida est, ct l. Quando est sacta, et audi, eis jussu sit insinuata, uti jam dictum est. II. Quando est firmata juramen to. III. Quando est saeta ad pias causas, vel Eeclesiae, uti communiter tenent canonistae, et Theologi, et arg. Cap. Ecclesias S. Marias Io. Constit. IV. Quando est remuneratoria, quia ista non est vera donatio, L. --ιilitis 27. injuncta Gloss., et L. penuli. g. Si quis D. de donat. V. Donatio
socia alicui pro reparatione aedium suarum, quae ruina, vel incendio consumptae sunt, L. penuli. g. Eamdenique D. de donat. , vel pro redempti ne captivorum, cit. L. penult. princ.
O. An leae insinuationis obliget in conscientis ΤR. Minimo , hinc dona larius non tenetur rostituere in foro conscientiae, quando donatio ultra quingenios abs tuo insinuatione est sibi lacla , licet concedat ut tu soro externo donatori, eiusque heredibus actio adversus donatarium , ut agere possint de nulli late donationis , quoad excessum. Lo sitis, Salmantic., Molina, LaIman, dummodo non accesserit juramentum, nam tunc etiam in soro externo denegatur actio repolenti, ut adverti l SIlvius q. 6. Quare nisi in judicio , aut extrajudicialiter repetatur excessus non tenebitur in conscientia donatarius restituere, quia cum donator non repelit juri suo videtur cedere.
. An donatio omnium bonorum sis salida rsi. Minime, nam Jus civito irritat hane donationem , L. Simulatio 61.
IJ Iuro novissimo Cod. LL. Civ. eaulum quod donantes, si heredes legitimarios
non habeant, omnia bona praesentia tum immobilia, cum mobilia cuivis donare pos sunt: art. Sila. et 867. Quod cro bona sutura spectat, ea dulii luxat in contralion dis nuptiis donari jus, fasquc est: ari. Io4o. Tum si filii, vel ascen testes cxl citi, quibus' quota legitima dubelur, donantes do Feniisso bonorum stipulatiota,m dum Lixat Pora gere possunt: art. 829. Unde colligas donationem, quae partem disponi bilem eXte dat, ad ipsum semissem reducendam : ort. 837.: immo dona larius a die mortis du-Dantis, si actio rescissionis intra annum insiti uallar, si uolus porceptos legitimariis restituuIe adigitur: anti O v οὐ clopso, a ivn. Pore actionis piumotae; ari. 845.
216쪽
218 D. verb. oblig.,eum per hujusmodi donationes auferatur potestas testandἰ, quod Jure civili indecens , et Reipublicae noxium existimatur. Excipiuntur nonnulli casus,et I Est iuando donatio facta Ecclesiae, via ad pias causas est. Dummodo vel in ossiciositas linjusmodi donationi non obstet, vel legitimae potestatis pietas sanctorum Patrum vestigiis inhaerens quidquam deeerpere ab hac donatione ad sublevandam conjunctorum inopiam non existimaveri l. II. uuando est firmasa juramento, quia quisque potest bono suo renuntiare., et jus civile tu bonum dona loris hoc prohibuit. III. Quando aliquid aliud sibi reservavit, praeler alimenta sibi necessaria.
Daelus onerosi, puta, ratione contrahendi matrimonium cum sita etc.
. An mortale sitfacere donationem omnium bonorum ΤR. Minime, modo fiat absquo praejudicio alterius , quia secluso damno, vel praejudicio tertii , illae leges solum sunt cirea politicam hominum decentiam ς vel prodigalitatem arcendam quae secundum se non est materia gravis , obligans ad mortalo. Advorlcndum tamen , quod donator , sicut et Hus heredes habent ius ad eam repetendam. Ita communiter, Cuiu Boua Q.
V. Num seri possis donatio Ecclesiae. vel nonasterio eaefruendo R. Minime, uti patet ex Cap. 3. de sentent. , ct re judic. in V L, sed solum relinqui aliquid aliud potest per modum legali, cap. 3. do testam . , ratio
Esl, quia cum donatio sit species pacti, requirit, ut pars altera sive per se, sive per alium acceptet: Ecclesia autem , aut Monasterium , quae nondum Sunt constructa, aeceptare non poSsunt, quia ut ri tint non entis nullae sunt qualitates. Dispositio autem legati pii non requirit acceptationem legatarii, quia heres executurus legatum est. Potest tamen Ecelesiam extruendam heredem instituerct lesialor; nam tunc heredem instituit Animam suam , et executionem testamenti Ordinario loci,aliisvst a se depulatis cen3etur committere.
Not. Hodio ob generalem amorIAvitionis legem , quam condidit piissimus Rex noster Ferdinandus IV. die 9 Septembris ret 69 , Ecclesiae, lora
pia, et laicorum sodalitia novas adquisitiones sacere non possunt quocumque litulo, Eive contractu, si vo actu ultimae voluntatis. Excipa tantum loca
pia latealia , quae usibus publicis , piisque operibus tu egeutium levameu destinata sunt, uti sunt Nosocomta i . . An donaιio inter conjuges siι valida pn. Non statim est firma , nam potest ad nulum donantis revocari, si ex illa donans sal pauperior, ot donatarius ditior, Cap. Donesio 8. de donat. inter vir. et uxor. , et L. mee rvito 3. D. O . lit. ibi: Majores nosIri inter virum,et uetorem donationes prohibuerunt amorem honestum fodis imis aestimantes, fama etiam conjunctos consulentea, ne concordia pretio conciliari videretur. 'Nonnulli tamen casus excipiuntur , in quibus hujusmodi donalio valet. I. Si saeta sit donatio inter Principes Conjuges, quia Imperiales contractus Iegis vim obtinent, L. penult., C. de donat. inter vir. , et uxor. II. Si jurramento firmetur. III. Si sequatur mors donatoris, et neque expresse, ne quo lacile revocata sit, dici. cap. Donasio de donat. inter vir. , et u 10r. 3 Videsis nostras additiones pag. a I 6. b. eap.
217쪽
TRA . TI. LIB. m. CAP. II. 219
IV. SI sIl remuneratoria. V. Si donatio sit laeta ad eonsequendam aliquam dignitatem, vel ad pros Asecndum in bellum, vel ad addiseendas literas, L.
41. et seq. Ι . do donat. inter vir. , et uxor. VI. Si sat ad lollondam inaequalitatem, v. g. Senex vir donei uxori juveni, ignobilis nobili et c., uti tenent communiter D D. VII. Si ex ea non sit sactus loeuptelior eo ux do- alarius, etiamsi conjux donans pauperior sal donando, L. S sponsus. g. 36. D. eod. iii. VII l. Valot donatio,si per eam vir uxori dotem promissam remittat. L. Si constante C. de donat. anto nupt. Hic nota , quod donatio
inter virum, et uxorem, quae morte confirmatur, requirit ante mortem rei
O. An donatio facta Ilio a patre su Malida Τ
R. Non est omnino firma, si filius nondum sit omancipatus; nam potest orbitrio Patris reuoenri. L. Cum de bonis Il. C. do dona l. , et L. 2. C. dei nossc. donat. , quia si ius non emancipalus, censetur eadem perSona Cum Patre, ideo lite paler, quod donaret silio, sibi donaret: non sic autem de matre , eum filius non sit sub potestato matris , ac proinde non censentur uua persona, g. Feminae insiit. lit. de adoptioni b. Excipiuntur tamen aliqui casus, in quibus P si valida donatio, et I. Est si s rmetur juramento. II. Si pater moriatur. III. Si si ius sit emancipalus, L. Donationes 32. g. 2. D. dodonat. , et L. 37. C. eod. IV. Si filius sil naturalis. V. Si sit saeta causa dolis, vel matrimonii, remunerationis, L. Cum pater g. 25. D. de legalis, But causa prosequendi studii , L. I 5. C. de negotior. gestor. proseiscendi
ad militiam, L. Castrense a I. D. do pecul. castr. , aut demum causa ordi nis saeri suscipiendi. VI. Si donat usum fructum adventitiorum bonorlim.
Q. Si pater ab intestato moritur; donationes factae ,suntne conferen dae in divisionem, et portionem hereditatis' B. Si factae sunt ob dolem, vel propter nuptias, sunt conserendae in he-
r) Ex Pragmatica a Duce Oxunas Regni Neapolitani Prorogo lata ann. I 6I7.
eaulum , quod si vir uxori donare vellet ea stipulatione, quae effectu in sortiretur, si ante mulieris nium ipse decederet, ideoque anfestum dicta , lii sco conditionI Ius ca storol. I. Antosalum deberi non in proprietato, sed iii usu fructu. II. Variam osse an letali quantitalcm pro divorsa dolo, pula pro dolo ducalorum 4 3oo, aut infra, ante lum osso usu fructum tertiae partis dolis: pro dote ooο. usque ad I οοοο, nil lenturn ess usum seu lum quartae partis, et si e dein ops: Vid. eil. Prag. IlI. Ut ab haeredibus mariti pro anteitato detur viduas secundo nubenti medicta S ejus, quae virgini primum nubenti daretur. IV. Mortua muliere, si vo extantibus, sive deficientibus filiis , anto salum rediro ad heredes mariti. Advortendum tamen, quod haeo Pragmatica lata fuit precibus huiusce Civitatis Baronum, et Rogni, ideoque locum haholiat non solum in hac Urbe princi po, sed in Regno is niverso. Practorea Iuro Novissimo Cod. LL. Civ. sanetium coniuges posse inter se donatio nos inire: at vero litet stipulatio isthaeo intor vivos suerit, est tamen revocabi- Iis: nec mulier auctoritato viri indiget ad illam rovocandam : ari. Iobo. Donatio nos vero, quae in contractu nuptiali inter sponsos fiunt, irrovocabiles prorsus sunt:
Tum coniux , qui filios liabcal ex primo coniugio ad seeunda vola transiens nequit plus donaro sponso , quam quivis ox siliis legi liiiiis accipiet : art. In 5a. Illud quoquo observa tu dignum quod coniuges ullo eodemque iii Silvinonio vicissim dinnare sibi Ia queant ori. IO 1.
218쪽
roditatem, L. Ut liberia C. de collationi h. , vel sutil tactae causa Patrimo- iiii sacri , quia per haec filius stabilem sibi flatum comparat, uou minus , quam per donationem propior nuptias, vel in dolum, vol sunt sactae post mancipationem , nisi paler aliud non exprimat, nam si paler Velit, quod non conserantur, istac donationes in hereditatis divisione conserendae non sunt. Aliae vero donationes factae, puta causa militiae, studii, remunerationis Olc. non sunt conserendae in hereditato. Vid. Per g. ad lit. C. de collat. O. Donatio facta per procuratorem estne valida pn. Maxime, Mummodo procurator habeat speciale mandalum ad donandum , et in eo exprimatur quid, et quantum donandum sit, et cui .. Less.,
O. Quid si dum procurator defert dona missa si donatore, eι ante
quam perveniat ad donatarium, moriatur donator R. Res restituenda est heredibus donatoris, quia nullum jus translatum orat an donatarium. Quod sane patet ex L. A. D. de donat. g. 6, ubi haec habentur: Si quis donaturus mihi pectiniam, dederit alicui, tιι ad me perierret, et ante moritius erit quam ad me perferatur, non feri pecuniam domini mei co)ι stat. Verum si antea fuit acceptata per litteras donatio, tunc ros debetur donatario. Porro si culpa procura loris ros non pervenit ante moriem dona loris in manum donatarii liget res debeatur heredibus , lene lur lamen ad aequivalentem praestandam donatario: quia procurator suit injusta causa damni. o. ' An donatio inter vivos revocari possu 2 . R. ET L. uli. C. de revocand, donat. , non posse revocari, ut aperte habetur in eadem lege: Generaliter sancimus, omnes donationes teste con-Jectas , Irmas, illibatasque manere. Ab hac tamen generali regula excipiuntur nonnulli casus, in quibus donatio inter vivos possit revocari, quamvis traditione sit persecta, et sunt ob dou alarii ingratitudinem, ob prolem postea susceptam, et ob inofficiosam donationem si).
O. Quando habetur ingratitudo , quae sieseu ad revocandam dona
tionem 3 , R. In quinque delictis. I. Si dona larius manus impias, ac violentas injecerit in donatorem, Cap. Propter IO. de donat. Il. Quando donatarius atro-
1ὶ Iuro novissimo Cod. LL. Civ. caulum donationcs ob insignem ingratitudinem non revocari ipso iure, art. 88I : sed donantes actio ueni intra annum ex lompore patrati facinoris adversus dona larium instituere debent: ut voto in eius heredem actio isthaeo promoveri nequit. Si autem donanios intra annum actionem instituant, uoi hoc temporis intervallo decedant, oius heredibus potesta loetu iacit lex eam per xequendi , ol instituendia art. 882. Illud quoque an iniudvertondum est alienationes, et hypothecas a dona lario consillulas irritas non esse, sed rerum prolium, quas. distraxit donanti restituero tenetur cum Ductibus a die, qua donationis revocatio in judicio promola suerit ari. 883. Quod si donationis revocandae actio iudiciu lis in publicis hypothecurum iobulis transcripta suerit, lunc alienatione, , et hypothe cac posteriorOS omnino sunt nullae : art. cil. 883. A lucro donationes propter nuptias ob ingrati: udinem revocori nequcunt: art. 884-Praclorea si donaturius pacta, ci conditioncs, quae donationi accesserunt mini- E scrvarit, rescinditur quoque is iliace stipulatio, bonaque ad donantem transmitti cautum a quibusvis oneribus Irorsus libera: iutino a tertio possestore ea vindicare
219쪽
cem injuriam in eum effundat. IlI. Quando nolabilo damnum eius bonis
intulerit, cit. Cap. Propter de donat. lv. Si donantis vilao insidias per so, vel per alium struxerit, etiamsi mors secuta non fuerit, Abb. in cit. cap. Propter do donat. V. Quando gravamina donationi appo Sila non implevit, cit. L. ult. C. de revocand . donat. Not. Donatio ob hasce quin quo causas revocari potest, setiamsi jura monio confrmala sit, quia juramentum sequitur naturam Sui principalis , cui adjungitur: donatio enim ex juris dispositione hanc tacitam conditionem habet: Nisi donatarius ingratus fueris. Quod si lauic licentiao revocandi renuntiaverit cum juramento, valet renuntiatio, et tenetur juramento, quia poterat juri suo renuntiare. Ila communiter. . An actio ingratitudinis adversus inyratum Iransis ad heredes R. Non transii ad heredes aelio ingratitudinis , ideoqus desu Delo dona-
loro ex linguitur ista actio, L. T. C. do revocand . donat. Hoc habet tam 'nlocum, quando donator scivit causam ingratitudinis eSse commissam, et ta cuit, via fuit impeditus, secus si donator ignorat. Bartol. ad L. I 5. D. Solui. matrim. , La yma u. Less. , nitique communiter.
. Quando dieitur donatio insistosa sitis p
ii. Quando quis donando non reliquit legi limam si iis debitam , quae roscindi omnino debet, quoad eam partem, qua diminuitur filiorum legitima, Non autem quoad totum, etiamsi suil juramento firmata , L. Si totus 5, L. Si mater et, et L. 8. C. do inois e. donat. . An donatio inter viros revocari poasit ob prolem postea ausceptam'
R. Si a donatore, et donatario fuit expressum, seu cogitatum, quod ideo sat donatio quia donator liberos non habet, liberis natis flatim sit totius donationis revocatio, quia causa, seu condilio donationis tunc deficit: et porro
nemo eensetur alienos seu extraneos posteris suis praeseere vello. Clarus g. Donalis qua est. Ia. n. I. Molin. iracl. 2. disput. 282. n. T. Quinimo
revocari etiam posse donationem, etiamsi cum donaretur nihil esset do liberis cogitatum , quia ex Juris dispositione censetur facta cum hac virtuali conditiono: Si liberos non suscipiam. L. Si unquam C. do remeand. donat. Et licet in diela lege ageretur de Patrono respectu liberis, propter parilalem rationis extensum est etiam ad alios. Aut expresso fuit aclum , ut valeat donatio, etiamsi liberi nascantur, et tunc revocatur donatio usque ad debitum bonorum subsidium , hoc ost legitimam , argum. L. 5. C. de inossic. donat: nisi donatio fuit remuneratoriis , nam tune revocari non potest, quamvis postea donatori nascuntur s-lii , quia non est mera donatio ex liberalitate , sed potius compensatio meritorum, uti tenent communiter BD. i .
i) Iuro novissimo cod. I L. Civ. art. 885., et 386. caulum dona lIonem quavis au*sa initam, vel remuli orationis titulo ipso juro irritam soro, si donanti filius Ic-gitimus , licet ante donationis stipulationem conceptus , Vol posthumus nascatur , vel illeεitimus per subsequens chniugium legitimus ovadat: immo caulum donantem, huic juri, quod sane proli nasciturao favet, min; mo renuntiare posse: arl.89D. Quamobrem licet donatarius res sibi donMas post filii nativitatem possidero incoeperit, eas tamen omnibus onoribus solutas eum fructibus a die, qua ei rile nativitas anno luerit, resuluere adigitur art. 887., et 88S. Tum sanellum nullo pacto res do inred by Coos e
220쪽
. Quinum p mni donare causa mortis pR. Omnes, et solos , qui possunt testari, quia cui permittitur les lamenti factio , permillitur etiam donatio causa mortis, L. Cum sιc status 3 i. D.
do donat. inter vir. Ei uxor. O. Aum requirantur testes ad donationem causa mortis 'R. Requiri lesles , et ad donationem causa mortis, et inter vivos, ita lamen, quod ad prima in per se requirantur quinque testes; ad secundam voro duo. Advortendum tamen, quod tu conscientiae soro, donatarius possit retinere tuta conscientia rem sibi donatam, licci non habeat aliquam proba - .lionem exteriorem, modo lameli sciat, defunctum verum animum dona udi habuisSe.
Q. Eae quotuplici capite donatio causa mortis potest revocari; etiamsi res Iradita ait donaturio 'R. Ex triplici. I. Ex revocatione expressa , sive luella donatoris. II. Ex morte donatarii ante dona loris mortem. III. Si donator donaverit intuitu instantis periculi mortis , laetio censetur revocata , sublato periculo , quia censetur laeta sub hae conditione. Si non evasero perieulum. In quibus easibus si res tradita fuit, non solum ipsa res peli potest a doualore , sed etiam fruetus pereepli, L. cum quis D. de condici. eaus, dat . et Porro cauissa mortis possunt donari omnia bona , etiam ultra quingentos absque insinuatione , et potest donari omnibus, puta , silio , patri , uxori etc. Ita DD. O. An donator de evictione teneatur 3
R. Aut ovietio est promissa, et donator de ea tenetur. L. a. C. de evict., aliter vero si evictio a dona toro promissa non fuisset, tune Enim donator de evictione non tenetur, L. 62. D. de Edilii. edict., ne eo casu douator suae liberalitatis poenam patiatur, nisi dolus donantis intervenit. Tunc enituactionem δε dolo contra donantem ei competere constat, L. I. c. do juram. dOt.
APUT III. De Deposito , et Sequestroo Quid est depositum Τ
R. Est contractus , quo aliquid alicui eustodiendum traditur, sine mercede , ut intcgrum restituatur. Ila communii. ex L. I. g. I. D. deposit. Quare nota, quod depositum dissert a eommodato, quia depositum traditur ad custodiendam rem, commodatum ad concedendum commodatario usum rei, non suae. Dissei l a pignore, quia pignus sit ad creditoris seeuritatem; dissert a mutuo , quia per mutuum iransfertur dominium et secus vero Per
natas, earumque fructus cum posse praescribere, nisi spatium 3 o. ann. a die, quo postremus filius do uanti natus fuerit, decurrat: art. 89I., et SPq. Alvero si donatarius accepta donatione matrimonium contrahat, et hSpothecactvinculo de uxoris dolo super re donata caveat: tunc bona isthaco in subsidium hI-pothecario juro asseela ad dolem solvendam remanent art. Cit. 888. Denique constitulum quod donationes ob prolem susceptam rescissam licet filius