Ioannis Seuerini Tentamen zoologiae Hungaricae, seu, Historiae animalium, quorum magnam partem alit Hungaria

21쪽

ZOOLOGIAE

SECTIO

S. II.

Dum bipeda animalia hoc loco mscribere satago, illacidium intelligi volo, quae alis instrusta non sunt. Atque horum iam praestantissimum H MO habetur non immerito. Uam quam Vero corpus huius in hysica, ani mam autem in sychologia pertractari vi deas e re tamen nostra Ore putamus, si de homine, qui princeps est regni anis malis, nonnulla interseruerimus. S. I 2. Constat homo , ut notum est, anima rationali, et corpore organico Illa est b

22쪽

16 Sesti LSpiritus, qui sui, rerumque extra se Ossitarum Conscientia pollet qui in nobis intelligit, vult, Videt, auditqUC, Uino mouet et moderatur; in quo nillil mixtum, nihil concretum, nihil duplex; qui etii videri non potest, anten EX actionibus vis eius atque natura intelligituri In cerebro, quod proXimum , et commune est sentiendi instrumentum, sedem habere suam existimatur Hinc per

OeUlOS, aures, linguam -- - adminicu

la quasi, et vehicula sui imperii, cunctaeXsequitur, nec Vbi sedem deseruit, X stinguitur. Facultate animae sunt cogno istendi, et appetendi. Vtraque superior inferiorque. Luod ad priorem attinet, gelleris Vtriusque hue refer, acultatem sentiendi, imaginandi, memoriam, et re miniscentiam intellectum dein ingenium, iudicium et rationem. Facultas oro p- petendi absoluitur uri assestibus it Vo-JUntate , et quae hanc sequitur, libertate. De commercio animae et corporiS, de animabus item brutorum, disputatio nem ei equidem, ne longus sim, spon

uod itaque iam alteram hominis par tem corpus sCil concernit, illud quidem in

CapUt, trUncum, artusque di ipescitur optimeri Variis hae venis, arteriisque inter

23쪽

De Bipedibus. Ise connexa, capitis Vertex, i lapillorum molli tegitur velamine in anteriore parte vultus, s facies promines, Varii S 1 nata membriS. Frons primum occupauit Icellas, quae firmis iuum munimentis,

cerebrum, brutorum maius, Vallauit, tem

poribus compressa. In medio siti sunt Ocalti lubrici, ac mobiles , quorum Upit liS, O albugine, cernimus, palpebris nictitantibus, ciliis non tantum, sed et superciliis muniti Infra oculorum Uini

Da Vii Untur maiae, seu genae, timoris pariter, ac pudoris indices inter quas caeteris nembris altius eminet nasus, UOS meatus habens, septo partim si O, par tim cartilagine diremtos his aerem haurimU8, remittimusque cerebri Xeretiones eiicimus, percipimuS JUC Odores.

Sub naribus est os labi superiore, lacuna Xarato, et inferiore instructum, quod maxillarum ope, et motu iam ape ritur, iam clauditur, mento vero fulci

tur, quod apud mares barbatum est, cum labio superiore. In bucca, quam pro concauitate oris accipimus, sit est ingua, mirabile vocis articulatae instrumentum. Ambiunt hunc dentes, in incisores, quatuor utrinque laniarios caninos et molares diuisi omnes plus minus a. Ab utroque faciei latere proininent aures, ad sonum recipienduin, ex cartilagine, insem circuli formam, circumadiae, inae B qua

24쪽

r Sectio et qualiter cauasae, et flexuosae, quarum viii, quod irrumpere vellet, adhaetet.

trunco, de quo agendum, iungit cosium, cuius anterior pars gula, seu uesophaguI, fauces vocatur, oneri ceruix seu iugulum , 'sibus arcte concatenariS, et a vertendum aptis, constans per collum a linguae radidibus, usque a pulmones, spirandi stibinam, pertinet se

teria abseret, cuius primus ad iis in uermem constringitur rimulam perculo te diam Trunci pars a tica, thoracem, peditis, cum duabus mammis, et abdomen,

cum Vmbilico, et genitalibus complem-tur; postica dorsum, tergo instructum planiusculo, humeris, scapulis exstantibus, cum axillis concauis, et coxendice. Intra, de filio agimus, truncum, Ppre

henditur imprimis 'r, struitur ad col trahendum se , dilatandumque intra horam ad Oo claudi, et aperiri creditur et languinem transmittendum spatio unius horae decies et osties praeditum, pulmonumque Complexu munitum deprehenditur porro venter, in quo conspeXeris Ventriculum, qui a stomacho, diaphragmate, quod est musculosa, et cratia membrana, transeunte depulsum, cibum accipit, et concoquit intestina, in quae

25쪽

D, Lipedibus. 9 consumptus dbus egeritur, vel ad fovendum vel si exonerandum pri litium Vocant duo denum et et tir, ossicinum bilis. x-rra ventrem, circa lumbos haerent hen. et renes Haec de trunco.

Artire absolliunt manus, bruchiis iun-fiae, et pedes, tanquam fulcra corporis. Manuum partes sunt cubuUS, pugnuS, Vel palma , Vola instructa de caetero est

iiiinque digitis , si naturae spes es ordinem. Atque hi quidem singulos suos habent ungues e quibus quaterni tres lia bent articulos, pollex duos. Huic iam, qui a reliquis non nihil distat, minimus mensura par est duo reliqui sibi, medius ante alios prominet. edes vero constant senioribus, umbis musculosis, gibbis, carnosisque natibus ortiritur super haec ad genua, cochlea instrueta protensi s sura tandem, quae talis diuisa exit in plantam, calcaneis fultam, et digitos Gresse sus firmatur prolestione calcis quem digiti et prosequunt ir, et alleuant, a gno certe ad incedendum commodo.

Suffecerint haec in hab;tum corporis huma34 mentisque declarandum. Super est, ut 'dantum homo ab aliis differat

26쪽

ao Sectit d. praerogativa, ostendamus. Dissert itaque homo ab animantibus reliquis ratione, qua caetera carent, structura corporis et quando, prae caeteris, erectUs, et celsus ince dat, vultum ab aliis habeat diuersum, faciem abdomini parallelam, nudam, pedes talis iussistentes, cerebrum omnium

Sed praerogatiua quoque hominis, ante alios est permagna Patet id vel chactenus dictis, quibus adde , quod maximum et frigus, et aestium perpetitur , quod diuerso genere cibi, quem caetera animalia respuunt, utitur; quodue reli quis vivit diutius. -

Sed id quidem lacrymabile, quod opis

alienae, inter quam plurimos, mage in digus nascitur, natura inerinis ad Omnem fortunae contumeliam proiectus quod Vel prima vagitu declarata indicia r dunt: nascitur a conceptione intra 274 dies, prius interdum, post partum ictero laborans, Vario pube tempore. O erit fors inutile , hiNi verba ex libro I. cap. I. adscribere, quae ita habent Principium iure tribuesti homini, cuius causis

videtur, clincta alia genuisse natura. - Haec tame ante omnia visum animantium c cyorum alienis elat opibus caeteris v ria tegumenta tribuit, testas, cortices, corias

27쪽

De Iipedibus. Iria , spinas, visio, fetas, pilos , phimam,

penuas, quamas, esiera. Trunco e Imarboresque cor, is , interdum gemino, a frigoribus, et calore tutata est. Hominem tautum nudum, et in nuda humo, natali die abiicit, ad agitus patim, et ploratum, nudumqtie tot animal im, aliud ad saco IIIa , et has protinus vitae principio. Ab hoc laeis vimento, reae ne ferus qui' de inter nos genistas, vinces excipi mi, et omnium membrorum nexus ita que eli citer natus iacet, manibus pedibusque de vincΝ , Mny, mimal caeteris iis peratu rum, et a suppliciis vitam a picatur, nam tantum ob culpam, quia natum est. Heu

dementiam J ab iis 2itiis existi nantium ad superbiam egenitos. Prima roboris spes, , primumque temporis munus, quadrupedi milem facit. Quando homini i cessos plaudo vox ' quando firmum cibis .

Caetera sentire naturam suam, alia pernicitatem serpare, alia praepetes volatus, alia vires, alia nare. Hominem nihil sciresne doctrina, non fari, non ingredi, non vesci breviterque non filad naturae, sponte quam ere Denique caetera animantia in suo genere probe de lint, leonum feritas inter sono dimicat, serpentum morsus non petit serpentes, ne maris quidem ess aeo ac pisces, iis in dister geuera saevi vi, et fomihi pisi is a ex homine sunt mala.

28쪽

at Sectio

ut animi praeteream indolem, est Vultus, staturae, atque coloris diuersitas. Sunt enim pigmae nanique sunt quatuor em dum ut Grontandi, appones sunt me, diocris staturae, quorum maXima reperitur multitudo sunt denique prae caete ris eximia proceritate, quales atagones, aliique esse perhibentur; tametii gigantum quoque de genere sati, hodieque interdum liuntur. Horrido ferunture se Vultu Lappones, nec tamen ad arae tarorum Aethiopumque accedere deformitatem e pulchriores caeteris Europaei, Circassi, ingrelii, Georgiani. -- - Ut haec Varietas, quae a, steris, frigoris

nit, tanto clarius ineglligatur, notator, Velim, homo: I. Europaeus Lappo statura, Vt dixi, humili , oculis solito profundioribus,

iisque paruis, et nigris, maXilla pro , minente, ore, labiis, et auribus magnis, capillo recto, crassiore. . H AHaticus, mediocris, ut plurimum luridus, caetera pinguis, et corpulentus Chineiassis vir, capite magno , 1 e

mina pedibus paruis melancholicus partim, partim sanguineus, qui vesti-inentis tegitur a is regitur Vero Opi mone, , Η.

29쪽

De sipedibus. 23M H Afer, magnus, et cute nigra, '-1b lino, labiis tumidiῖ, ventre inflato protuberante foeminae beribus ita prolixis, in tergus ut extendi pollini. Africani de caetero sunt, maXima X parte, phlegmati ei, segnes, a ri tamen amant lagi, et regUntur a bitrio. . H. Americanus, ut Europae coloni, mediocris, fronte parua, naso aquilino, oculis nigris, naribus patulis ut hilaris interdum, sti pertinax faciem pingit lineis de lataeis rubris, auitarUm tena consuetudinum. 5. Hottentote monorchides, hi aliique feri Americae populi anthropophag , qui et humana Vescuntur carne. 6. Hermapirod ii, Floridae num sua se bulosi definire non ausim certe in Hungaria nostra identidem huiuscemodi duplici genere homines reperiri, per-Vulgatum est. 7. Homines reperiri Sylvestres ab Vrsis, et lupis educatos, quorum, et ambulandi, et orandi mores imitari conspicie bantur. De mare, et foemina seris. quorum ille an. 7o8. in Siluis ad o-1Onium, haec n. 722. apud Zoino

30쪽

24 Sectio a. 8. Homo eroglodytes, Vulgo Leucaethiops, quem Africani Dondos, Lusitani A binos, quasi album Aethiopem diceres,

vocant, statUra parua, cute holo serica, vel squaminoia in tenebris videt, Ut fetis. Ad hunc prope aecessit -- thiops maculatiari 9. Homo malisus, morbidiis, qui somnians ambulat, et saepe domuum a cumina, Ut TeSque inaccessas conscenis

dit, sibi minus conscius Reperitur in nostra quoque Hungaria.

Graecam redolent fabellam, quae C. ΡΗΝΙVSHist. Dat. . . ex Isigono sicaensi perhibet, gigni scit in Albania quosdam glalle oculorum acie, a pueritia statim canoM, qui noctu plus , quam interdiu cernant in Triballis, et Illyriis fuisse, qui visu quoque effascinent, interimant que, quos diutius intueantur, iratis ne cipue oculis de Androgynis item, ex Calliphane esse scit eos triusque natUrae, inter se vicibus coeuntes e Me gasthene, de hominibus, auersis plantis, of honos digitos in singulis pedibus habentibus, nisi monstra sint ex oesia, de Monos elis, qui singulis cruribus, mirae pernicitatis ad saltum forent, quique in maiore aestu , humi iacentes, resupini, Vmbra se pedis protegerent, de Arima

spis