장음표시 사용
41쪽
die soleant praciserre rigori, ad exemplum Regis Regum eodem die cruci assi-Xi , ut homines redimeret a morte aeterna quam meriti erant.
21. Cera viridi quoque utitur Academia OXoniensiis in Anglia, ex ripo Ag. antiq. m. Limn. d. .H.ms . Besold. thes pr. v. Spcidet notabit. C. csad L In Germania eandem usurpantcastrum Imperiale Fridbergense Hopping de jur gili cs. Acaderesiae Trevirensis & Erl hirtina, Respublicie Francosuriensis, Spirensis, Lubecensis, aliaeque ci Vitates Imperiales & mu nicipales, quae rubric Cerae uim specialiter sibi ab Imperatore vel Domino suo territoriali Concessum probare nequeunt, Excell. D.Stryckdis'. decer.
1 2. Coeruleae cerae licet nullus fere usus sit, resert tamen CLDiether Besel duoc. Carolum V Imp. Doctori Stockhamero Noribergensi anno is aq privilegium tali cera utendi dedisse. 2 ῖ . De Nigra cera nihil memorabile occurrit,nisi quod Magnus Equi tum Melitensium Magi iter literas commeatus die vafepollen cadem sirit
let , ceti cap. . n. II. di imus. Nigram tamen Ceram in Germania nemo usu par, nisi Ob mortem parentum, liberorum, Conjugis aut alterius consanguianei in luctu sit, tum n. eadem non solum Chartas suas Principes, Comites,
eorumque Cancellariae, Regimina, Academiae& Gymnasia, sed & inferio ris conssitionis homines signare solent. 24. Niger namque color apud nos pro luctuosio & inauspicato habetur ad exemplum non modo Romanorum, apud quos ille lugubribus saltim in rebus adhibebatur, sed & Turcorum, qui eum pro tristi & sinistro omine reputant, nec aliquis apud COS atro incedit Vestimendo, nisi magna paupertate, amictione aut luctu prematur, ceu testis est Auger BuSbequius epist. I. Legat. Turc. p. K. ad fons: Bastas, cum ipsie illos Vesie nigra adiret, miratos,& sierio proptereὰ conquestos esse. Perias lugenses saepius ille totum corpus atro colore imbuere testatur Pctrus delia Valle initInerar. tom. a. eps. . 1 f. Hispanis tamen aliud placet; nam qui cum Rege Corum loqui vult, etiamsi Legatus Principis sit, nigris vestibus indutus csse debet, ex Authore dei V ages HS stagne & fournal de Ssavansp. I. n. M Cl. D. Becman not. in disi es. c.2. n. m. 16. Tataris Praecos ensibus etiam arrident nigrae velles, hinc aestate ii lis, pluvio autem dc brumali tempore albis incedunt, ceu pridem scripsi in epistola de Statu Tataria Pracopen aes. Asud Brachmanes Indicos niger color in maximo pretio est, Ob corvum, qui soli sacer est Pier. Valer. Hi o ghph. lib. 29 qui tib o. hierogl. quoque Commemorat 1acerdotes AEgyptiorum semper nigris Vestibus indutos incedere debuisse. 27. Et ut ici coronidis lOCO moneam. Talismodi Bullae aureae, argenteae
42쪽
& plumbear diylomatibus ex filis appenduntur. Cerea: autem capsillis inclusis chartis per fila etiam applicantur. In aliis literiS cera papyro vel membranae imponitur, & illi sigillum imprimitur. 2 8. Sigillum vero duo denotat, rem Videlicet signatam seu typarium, cui in ulptum est signum quo utimur germanice dicitur M'r Qtenipei δίrem sive figuram, quae in cera eX impressione typi videtur. 29. 43 paria illa hoperialia vel Regalia sacra fere sunt, & magna vene ratione exactaque custodia digna habentur. Hinc est, quod, quando solemnis curia ab Imperatore vel Rese Romanorum Celebratur , Electores Clerici sigilla ceu typaria illa a Cancellario aulae Caesareae recepta statim post peractam mensis benedictionem ante Imperatorem Vel Regem ponant inmensam; & postquam ea illis reddita, iste, in cujus ArchiCancellariatu curia illa habetur , majus sigillum seu typarium collo appensum ad finem usque convivii portet, secumque in hospitium suum ferat. Uid. A. Busi. meae edito nis nec non Heidelbergensis de Iv cap. as, Cilitionis a Goldastina cap. 27. q. s. 3 o. Eandem ob venerationem obtinet in Gallia, ut, quando Rex solen niter Lutetiam ingreditur, vel alium Monarcham eam intrantem solenni rompa excipere curat, sigillum seu typarium Regium albo tolutario impo 11tum magnam pompae SI Ornatus partem OCCUpCt. Vid. Theodorus Goto fredus in ceremoniali Franciso p. 3b s y ses Ubi adventum Caroli V Imp. Lutetiam deseribit, addens: in hoc ipso introitu pr sens erat Galliae Cania cellarius, quem sequebatur tollatariuS albus rectuS aureo panno portans si gillum Regis inclusum capsulae factae ex holoserico violaceo intertextis liliis
aureis & cooperζae Velo translucido.
3I. Talem quoque reverentiam apud Sinenses sigillo Sinico Talarici Imperatoris exhiberi distere licet ex relatione Cl. Frankenbergii qui ui def
C A P. VI. De Aurea Bulla Authore oco conjectionis atque promulgationis, ut Sc idiomate. 1. C Uificiant haec de Bullis in genere. Pergimus jam ad Rullam , quae iucundum excellentiam Aurea, aliquando quoque Carolina,dicitur,
43쪽
quam Carolus IV Rom. Imp. anno Christi Iῖy6 latino idiomate edidit,
'o Hunc a patreJohanne Rege Bohemia in sacro sonte mencestat nomine insgnitura , postea autem in Confirmatione a Carolo pulchro Galliis Rege apud quem puerilite rudimenta exegito Carolum dictum suis te, narrat AEneas Sylvius in hist.Bobem. c .M. δ Cuspinianus iis vit. c. . toti . Quod tamen dubium redditur ex hujus Caroli In p. Drdii ag sitim hen Orstesdiei si per stir heu undGhorferre ὸu κars tein de anno 131 apud Goldast.part. 1. der s ei bssu pri1 66. tibi Carolus fatetur sibi in baptisno Caroli nomen impositum est e. verba ita habent: asis haben tinraust uni reni
a. De loco, ubi Aurea ista bulla confecta suerit, non adeo inter Scriptores convenit. JOh. Trithemius in rinnal. Phrsa tens tonet. a. ad aΠΠ. io p m 22 eq. quem sequitur GUthbericlusi a troni Lop. OG ponit Metensem ci Vitatem,inquiens: Anno I 1chardi Abbatis tertio Carolin Imperator Rom. Imperiali benedic Done susceptareῬerseus in Germaniam, Principes regni ad curarim generalem apud Agediomatricum cizitatem iidelicet Ile-
tensem convoca It oum pCne omnes torrus regni j rincipes Ieusia r gail uo'rum Trincipatuum ab mperatore u perunt,&pag. se l. In incis conven tu Principum Metis celebrato rege Germanorum eligendo fulta; IS I mp rt bus ad Imperium,constitutionem novam atque notab lem fecit, do constu-su omnium regni Procerum , pro cujus confirmatione perpetua si et umj sit in aureum unde N aurea busta est nuncupata ui quempraej ntem diem. 3. Gemina huic tradit Author Chronici colonsensi, ita scribens : An
q. Consentit Imperator Sigi mundus dum in cap. I Aureae suae Bullae de Ps alburgeris Noribergae anno 1 31 editae sic loquitur: ulid die 'illes egen
44쪽
apud Gold.part. a der mei is ah. p. lol. f. Sed erroneum hoc este patet erisne prooemii dc cap. 1a Bullae istius Carolinae, ubi dicitur Noriburgae confectionem istam factam Histe. Quod tamen de viginti tribus prioribus capitibus tantum intelligendum est, nam quae sequuntur ceu eX rubrica capιtis vigesimi quarti apparet Metis com posita sunt. 6. Hinc manibus palpamus lapium Sigismundi isto loco dicentis: in Bulla Metens cap. Io agi de Psalburgeris. Illud namque caput invenitur in parte Bullae istius Nors bergae confecta dc edita, non autem in illa qua: Metis promulgata est. 7. Inde quoque manifestum fit errasse Georg.Theod. Dietricli,quando in definitione Aurear Bullae quam in not. ad eandem p ta eXhibed inquit Bullam auream Noribergae latam esse, de Metensi autem confectione plane silet. 8. Putat Goldastus lib. I Senior. c. go. u.IS. Scios Bohem. cap. 3num. Auream Bullam pri mum Noribergae compositam, deinde Metis in praesen tia primogeniti Regis Galliae promulgatam. Sed nec ille assensium meretur.
Fateor quidem bullam istam non uno contextu conscriptam & promulga tam esse, quia id colligitur eXA. B.c s. dcc. M. nec non Z cap. a , bonam i men ejus partem Nota bergae promulgatam cile eViucit VOX findimus quae
9. Falluntur quoque Casipar Peucerus lib. y Chronis. & Iohan. Palatius
Vir Cesdo tom.I. Monarch.occi leui cap. i. & aquil. Sax U. lib. I capta num. Ia quando hanc bullam auream e nIs conscriptam, Nota bergae autem promulgatam este statuunt. HunC n. errorem refellit Vocula promulgatae, quae in d. rubr. cap. 2 r pCritur.
1 o. Dicimus iraque Aureae hujus Bullae capita 23 priora anuo 133 6 4 idus Ianuarii Noribergae conscripta & edita, Via. d. n. prooemii s cap. 12 A. D. reliqua autem, quae a capite Vigesimo quarto incipiunt, in curia Me tensi eodem anno in die Natalis Christi composita & promulgata esse, tiae d. rubr. cap. a A. Bustae.11. Viginti ista&tria capita Aureae Bullete Noribergίema dibus ad leonem aureum hum misellen conscripta esse scribit Hermannus He mes in fasciculo juris pubi. cap. I n. IV. 12. Sed errat V i r Clarissimus, quippe cum non ibi, sied in domo sita stim
ponereberge/cujus insigne adhuc est scutum aureum quidner Schisd qui si pra fores conspicitur cum epigraphe: Dis siet, et in Soueis Dantu ιum guir u 2 la isi es genam confecta & consecrata fuerit, in qua etiam-h num
45쪽
num videtur non solum Conclave, in quo Imperator Carolus IV cum Imperii Statibus tum temporis conssessum deliberationesque pro Imperii silute habuit, sed& capella viginti & quatuor pedes longa dc duodecim pedes la ta , quemadmodum anno 1694 d.1,Π Augusti,cum illam iterum inspicerem, accurate dimensius stim: in qua Aurea bulla pro istius seculi more solenni missae facrificio consecrata fuit. Hodienum in ista capella parvum illud, in. quo tum missam celebrarunt, altare Conspicitur, Cui impressum Sc nigro holoserico involucro munitum Aur. Bullae exemplar Latinum dc Germanicum idioma exhibens, impositum est. 13. AEdes istae ad Qtitum aureum sipectant jam ad Grundherrianos, quorum unus scit. Vir Nobilis f.Joh. Carolus Srunuere de Parricius Noriburgensis, mihi anno I 679 die 12 Martii conclave istud cum adjecto sacello monstrabat. Tempore autem confectionis Aureae Bullae aedes illae familia: Hallerianae propriae fuerunt. Ιq. De consectore Aureae Bullae hic multi curiosi sunt, dum alii ipsiam Carolum lV Imp.alii quos inter est Goldastus ') lib. 3 Senior. c.υ *s Barro-lum de Saxoserrato, ob legum peritiam Lucerna Juris dictum, eandem conscripsisse autumans.
idem tamen in ratis It constitutionum Imper.aa -. Fusi. Caroli p. Iol ipsium Carolurn Imp. proauthore habet. L T
I . Novimus quidem ex Boisi ardi tom. Iicon. viror. illustr. hunc Baria totum stiisse Caroli IV Consiliarium & ab eo inter Nobiles & Equites receptum, imo Comitivae dignitate donatum,ceu ipse Bariolus testatur in extra- et . ad reprimendum at egante Di tricli ad A.A. p.m .s. Ast cum nullibi hac de conscriptione quid legatur, & Bariolus anno consectionis Aureae Bullae mortem cum vita omnino commutasset testantur Abrah. Bucholcems wdice Chronolog p. m 96s JOh. Funccius in chronoug.p. Iv illum anno Perusi iob1isset aetat. 6, ibique apud fratres Minores sepultum huic sententiae adstipulari non possumuS.I6. De Carolo 4 Imp. ex Chronographo Coloniensi apud Gold. in
Cuspiniano in vit. Caroli ρ Constat quidem, quod literarum fuerit peritissimus, & linguis quinque, scilicet italica, Gallica, Bohemica, Alemanica, MLatina cxpeditistimus, non tamen credibile est tantum Principem selum hunc laborem si cepisse, licet insine prooemii A. B. dicat se leges istas edidisse. Nam illud eodem sensu intelligimus, quo Iustinianus Imperator Institutiones,Pandectas, Codicem & Novellas eviriga se legitur. Interim ex dprooemii fine patescit, quod Carolus 4 A.Bullam ediderit, quod nobis sussicit.
46쪽
I Trithemius ibi sic loquitur: Carolin B emia Rex in Regem Germanorum confirmatus , sotiugam sine contradietione coepit regnare pacisce, regnavitis in toto annis duobm ct triginta,vir bonuι, marei cin, prudens es docim, quinx uterarum periris μή, tiΠα videlicet, Germanicae, B emica, Unoa mica in Bal. . . A17. Hinc quia de individuo non constad probabilius, & sorsan verius,
est dixissse, quia Aurea Bulla cum Procerum Germanicorum consensu edita, quod eorundem Consiliarii cum Imperatoriis Ministris consectioni huic operam impenderint.18. Ita quoque nostris temporibus in Comitialium Recessuum confectione assolet fieri, ut, quando singula capita propositionis Caesareae aliaque incidentia negotia in tribus Collegiis Statuum ad finem perducta sunt, ex Conclusis Imperii Statuum a Caesare approbatis, per Directorium Moguntinum Recessus Imperii conscribatur, quem deinde Commissarii Gesarei cum nonnullis deputatis Statuum ex tribus Collegiis utriusque religionis summa diligentia perlustrant, utrum cum praedictis Conclusis conveniat, postea huic examini & correctionibus accedit reliquorum Legatorum Consensius, vel emendatio, si opus fuerit, ulterior. Quo facto, duo exemplaria in membrana deseribuntur & obsignantur. Dia Joach.Hagem erri Comitiis Imperii Germ. a II. 19. Auream suam bullam Carolus 4 Imp. Latino idiomate, ceu dixi mus sispra n. f. edidit. Non jam investigamus utrum ei licuerit neglecta Germanica lingua Latinam in consaiptione ejm adhibere, quoniam autumamus neminem dubitare, quin Imperator eandem potestatem tunc remporis habuerit qua nostri gaudent Caesares quibus concessum est linguam in negotiis Imperii adhibere Latinam vel Germanicam vid. Capitul. Caroli sMaxim. a Matthia art. I . Fer andi I Rudolphi a art. S Ferae a art. υFeraes art. s Ferae art. a Leopolae art. - ut potuerit & Latino de Germanico idiomate pro lubitu uti, vid. Limn. ob . praelim. Iad A. B. Sed hoc quaerimus, quid causae habuerit Carolus Α, quod Sanctionem siuam in Germaniae Civitatibus Noribergensi & Metensi ob Germanorum commodum conditam non Germanice, prout tum omnino a tempore Friderici IIImp. moris erat, sed Latine ediderit 3ro. Limn. HEL observiralim. alii respondent id ideo factum, quia Carolus in linguam Latinam propensior fuerit, quam expedite locutus sit, aliosque cautentes Perbenigne audire solitus fuerit. 21. Sed contra illos facit, quod Imperator iste Germanici idiomatis prae omni alio fuerit amantissimus, quod patet ex Coloniensis Chronogra
47쪽
phi uerbis apud Coldast. in ration. ad A. B.p ios biid tunde
et r. Nonnulli Opinantur Latino stylo conceptam este, quia a sartolo ICto Germanicae linguae planc ignaro composita fuerit. Sed his hominibus regerimus, quod Bariolus ille ad plures abierit ante A. Bullae confedtionem biis seupra n. Io, hinc non potuit actus viventium amplius eXpedire. 23. Veram tamen ejus rei me fateornescire rationem. interim, si Con-jed uris locus, dicendum: Latinum Carolo eapropter placuisle idioma, Ut Papae Rom. quem valde colebat Carolus & aliis Germanici sermonis ignaris innotesceret quid Bulla ista circa electionem Haris aliaque negotia sta
Philodcus seu Ioh.Freinshemius de vicariatu Palatins Cap. tu. Ise. C A p. VII. De Aureae Bulla eaeemplaribus Originalibim Latinis. in ecte Palatino, Apographis atque Litionibus diversis, s Commentatoribus.1. Atina exemplaria aurea: hujus Bullae filiat vel autographa Vel apogra-I pna. Licet autem it lorum numcrum haut exacte noverim, pro certo
tamen habeo: Carolum in Imp. sibi unum servaste, dc cuilibet Eleelori peculiare cXemplum aureo sigillo roboratum dedisse. 2. De I oguntino Authentico illud conflat ex diversis ejus haetenus editis Copiis. Bohemicum originale aureo sigillo sigillatum contulit Goldaitus cum aliis, Ceu testatur tomo primo Constit. Impesta.ῖ . In archivo Electoris Trevirensis hodienum originale Carolinat istius sanctionis sigillo aureo conspicuum reperiri ad me d. i9Febr.anni 1682 Vir Illustriis.& Excellentis l. D. Antonius Sohlerus S.Caes Maj. in Senatu Imperii Aulico Consiliarius & Eminentis Electoris Trevirensis Pro ancellarius Elirent,resisteinio scripsit. Archivum Coloniensis Electoris tale autographum quoque custodire, dictis literis laudatissuDus Sohlerus se audivisse re fert ex illis qui illud inspexerint. Flectores quoque SaXonem & Brande burgicum A ureae Bullae Originale posJ idere mihi narratum et . q. Authenticum Seron. Electoris palatini Latinum omnibus innotuit, ex quo tempore copia ejus anno ii 94 Heidelbergae curante forsan Mar- quaeso Frehero impres la & postea a Goldasto Constitutionibus Imperiali bus anno 16 o 7 editis inserta fuit. F. Scri
48쪽
s. Scribit Joh.Limnaeus in obsiero. resim. ad A. Mign. a illudfortasscum aliis literariis documentis & bibliotheca praecellentissima post occupatam bello tricennali Heidelbergam alio perlatum. Fidem forsan huic habuit phil. Reinh. Vitriarius Vir Celeberr. dum inst. ivr.publ. lib. I. tit. a n. 9scripsit originale Palatinum A. B. nunc Romae es te. Sed sundamento caret illius coniectura hujusque relatio, quippe cum adhuc in archivo Electorali Palatino illaestim conspiciatur, quemadmodum ipse possum testari, qui Hei-delbergae istud originale nitidis limum d. 6 decembr. 1681 ibi in manibus habui, diligenterque perlustravi. Et cum ante deditionem Heidelbergae, Gallis autumno anni 1688 factam ad Serenis Elector1s Palatini jussum a chivum illud tutum in locum aveheretur , originale istud Aureae Bullae eo
etiam perlatum est. 6. Constat autem eX Viginti quatuor foliis membranaCeis in quarto,ceu dicunt, majori, involucrum ex alba, ast grossa, membrana habentibus. Per folia illa infra ducta sunt tenuissima fila serica, unius, & quidem flavi, coloris, ex quibus dependet sigillum aureum, quod Francosuriensi adeo in omni bus simile est ut ovum ovo: hinc nullus dubito asserere,uno eodemque typo omnibus sigillis aureis figuras istas impressas fuisse. Quoad characteres &orthograptatam hoc originale Palatinum Cum Francosurrensi quoque con-Venit , adeo, ut putem utrumque Uni US man Uscriptum este. In fronte exemplaris Palatini legitur elenchus capitum A. Bullae, quorum saltim XXI ad scripta sunt: subsiequuntur versius illi: Omnipotens eterne Deus spes unica mundi Qui celi fabricator ades qui conditor orbis Tu populi memor esto tui &c.&c. Capita omnia viginti scit. & sex) numeros aut cistas adscriptas non habent. Caput vigesimum quartum, culus initium : Si quis cum Trinc Um No.& vigesimum seXrum, quod incipit: Decernimus hoc Imperiali edicto sc. non habet rubricam, sed loco ejus album relictum est si 'acium. 7. CiVitas Imp. MoenO-Francofurtana in grammatophylacio sic a chivum vocatur *. .depclen ) suo sancte quoque Custodit autographum, quod Carolus 4 Imp. ei ob hanc, ni fallor, rationem dedit, ut Electores Caes ris electionem Francofurti imposterum instituentes libellum legum de ele ctionis actu disponentium statim, incidente aliqua controversia, ad manum haberent, ac magis ejus jussibus obedirent. 8. Hoc est famigeratissimum illud Bullae Aureae exemplar, quot ror curiosorum hominum millia inspexerunt, & quod ab omnibus pro originalium optimo, atque a nonnullis primo, habetur. Imo illud in tanto pretioi est
49쪽
est apud Imperii Germ. Proceres , ut prospiciant ne quid corruptionis pa
9. Sic cum fila serica nigri & flavi coloris ex quibus sigillum aureum Originali membranaceo adfiXumpendet) Vetustate attrita essent,anno I 6 2Eminerati stimus Elector Moguntinus Anselmus Casimirus misit Franco- furtum Gornardum Philippum de S Talbach Cantorem ecclesiae Cathedratalis Moguntinae, & Thomam Dissetium J. U. L. atque Consiliarium inti naum, qui cum P eis Francosuriensis deputatis Hectore Wilhelmo de Gun-rerod, blieronymo Stalburgero ec Joli., Mindio, Praetore, Consule, Scabino& Senatore, Jacobo Schi ita Zacharia Stenglin I. U. Doctoribus & Syndi cis, nec non Adamo Schile Secretario, in praesentia duorum Notariorum Immatriculatorum Ioh. Petri Reifichneideri Civis Emdensis & Andreae
Ebertz lihensis, ut testiurn Iohannis Reit en I. U. D. Achillis Usten bach J V. L. Antonii GloCken J.U. D. ac Ioli. Albi ecliti Jormanni L. Candidati& Notarii Publici, dic X Decembris in curiae conclavi electionis der fio geonmiten Ebal sttuben im momer sierica fila flavi & nigri coloris per qῖ solia
membranea sigillum aureum traXerunt, quemadmodum cognoVi eX instrumento Io plagularum membranacearum a supra nominatis Notariis de super consecto eoruinque sigillo ex cera rubra capsulae lignea: mclusi, robo rato, quod Nobilissi Antonius Raum burgems J. U. L. & inclytae Rei p. Fran- costii tensis Secretarius Prim. mihi anno 168 I in Curia Francosui tensi ad te gendum obtulit: nuper autem dignissimus Ejus in munere successor, Vir Amplis l. Joh. Christianus literus, J tus celeberr. Fautor meus honoratissi mus,post benevolam illustris & Magnifici senatus permissionem, integram ejus copiam mecum CommunicaVit , quae de verbo ad verbum ita habet:
strumento requisitionis & attestationis, lederiti aluit uitani henen e ju st ienI
50쪽
fonderoahre Siaad exiviesen i und hero pragmaticam in Anno I Ri6. publicir te Sanctionem Imperii, gemelniglich die quideiae Eust genatanti in Originali 3ii cons erviren I allergnadig i onvertrauet und ubertie fert: Ilith aber die haran