Caroli Linnæi Philosophia botanica in qua explicantur fundamenta botanica cum definitionibus partium, exemplis terminorum, observationibus rariorum. Adjectis figuris æneis. Cui accedit Critica Botanica

261쪽

27 9 imcam , Royeni I densem , Gucitardi Stampensem, Patibardi Parisinam. Characteres foliorum dedimus in antecedentibus β. 83.

Euriora plurima occurrunt folia, quae specialia sunt, adeoque ridi sub generali notione Veniunt. ACucullatum folium , cujus latera basin versus arcte connis vent , superne explicata. Gerantum a GC. quod glandulas insidentes gerit. m ferraturis : Saltae , Persca. in dorso et V eug is , i Q Io Acerosa folia, formam aciculae gerunt subulata , & p ruinque basi articulatione ramo inserta , uti LonR die tu folia, quae Radiculas demittunt e substantia ipsius C natu quae invicem annectuntur, . ut basi concres' Deo Iuta ex Oppositis 83 : II1. profluunt, ut si planta

verticaliter inspiciatur, folia quadrifariam Vergu. . nonyma foliorum varia supersedemus. Incisa s. Dissecta, Vide Laciniata p. 43.' Umbilicata quibusdam, Vide Peltata p. 48. Cuspidata, vide Acuminata p. 44. 38. , sed rigidiuscula. Aspera , Vide Scabra p. s. n. 3 .

ficie singulari oritur. A hecta vide Erecta p, 49 Π 3δ' . rint Stricta vide Recta, sed auget significationem , lc. rectit A purgentia arcuatim erecta f. primum declinata, versus apices demum erecta. Deo linata . deo um inflexa instar carinae Naviculu. Intelliguntur varia folia per se ex foliorum datis characteribus. Bina prout Terna, Quaterna p. 48. n. III. Enervia opposita Nervosis p. ψ3. n. 67.

262쪽

DIFFERENTIA

Obpersa L. Verticalia , quorum basis angustior , ita

ut Balis concipiatur ubi nunc apex : ex. Ur. Obverse ovata s. Obverse cordata. Verticaliter ovata f. Verticaliter cordata.

hii . usitatissima lingua intelia

Trape formia, Rhomboidea , ox Mathematicis. Verennia , Blennia , Annua , a duratione in planta

niter optimas disserentias relinquunt. Bolanicus, vix ac ne vix quidem species h di qu0d plurimis eXemplis patet. Pruno maxime notabiles sunt. TEAE in Fumaria , Hedysaro indico , Dracocephalo. conuat bracteis , quae caulem terminant magnitu-

,. S 'φβ γ ut in Corona Imperiali, Lapendula,

tibi , ,h ' essentiales

Serraturre Glandulosae ad basim foliorum in Heliocarpo , o utice , Amygdalo. Vin Pado, Mena, P secernentes liquorem in Bauhinia Glandularum cognitione destitutus nunquam certo & tuto is ecies distinguit in plurimis Generibus , praecipue ia

Onvolvult in plures derime- conjungesbiae '' figuram, nisi Glandulae, evidentisi me distincta

'd isti Generibus, ubi

263쪽

DIFFERENTIA

121MHianthus alia stipulis solitariis, alia vero geminis diastinguitur. Cassia stipulis reniformibus barbatis , El. Zol. 13 s. d stinctissima evadit a congeneribus omnibus. GEMMAE in eodem Genere saepe diversissimae , uti constat ex Genere Rhamni, ubi Cervi pina , Alaternus , Paliurus , Frangula , gemmis diversae sunt. Salleum familia amplissima & intricatissima ex Gemmarum structura & Foliatione facillime & certissime disti guttur in species constantissimas. BuLBI distinguunt optime & fere unice Scillae Genus. In axillis Foliorum residentes Bulbi Dentariam , LiIium, ornithogatum , Saxifragam , O Biportam , singulari

nota determinant.

279. IN FLORESCENTIA 163 : XI. maxime realis

est differentia.

Inflorescentia est modus , quo Pedunculus fructificationem promit p. IO2. , Vel quoad structuram , vel locum ; hoc alii Situm Fructificationis dixere , & ex eo hariolantes ,

nova Genera formarunt.

Pulcherrima inter omnes differentias mihi semper visa est Inflorescentia , in plurimis generibus. Spiraeae aliae q. duplicato racemosis , aliae R. corymbosis , aliae floribus umbellatis, ut demta hac nota nulla certitudo speciei. PEDUNCULUS , qui flores promit, eosdem Varie porrigit. Flaccidus est, cum ita debilis , ut a proprio floris pon

dere dependeat. Cernuus cum apice incurvatur, ut flos Versus latus auterum Vel terram nutet; nec poterit erectus attolli

ob curvaturam strictam pedunculi ; usi in Carpesio , Bidente radiata , Carduo nutante , Scabiosa alpina , Heliantho annuo, Cnico sbirico. Fastigiati fiunt flores , cum petioli ita attollun fructificationes in fasciculum, ut supernae aequales altitudine evadant, ac si horizontaliter detonsi essent: Exemplo Dianthi , Silenes. Patulus petiolus ramulos undique dispergit, ut remotos ferat flores, oppositus coarctato.

264쪽

DIFFERENTIA

Conglomerati flores fiunt, cum petiolus ramosus foresserat absque ordine arta e congestos & compactos ;adeoque oppositi Paniculae dissi m. Articulattis , qui articulo unico instruitur : Oialis , Sida , Hibiscus. Bini Pedunculi simul exeunt in Capraria & οἱ lenian diu tolanica. Terni Pedunculi ex eadem aXilla in Impatiente et t.

Fleaeuosi s. Vndulati Pedunculi in Aita FI. Su. 6 .& POa eyl. 46. Reylantera in planta pedunculi post casum fructificationis rin Jambolifera , Ochna , Asicia. Incrassati versus florem pedunculi in Cotula, Tragopogone & plerumque in foribus cernuis.

28 o. Fructificationis partes Lepius constantissimas disse

rentias subministrant. Olim aliter sentit, nec fructiscationem, nisi praeclusis aliis viis, acii, ob rationes , quod brevis aevi esset flos, &quod partes ejus saepius minutissimae. Sunt in fructificatione plures partes, quam in tota reliqua

planta ; adeoque plures inde notae hauriuntur. Minimis partibus, per totum naturae campum, certitudo omniS. innititur, quas qui fugit, pariter naturam fugit. Distinguendae sunt fructificationis notae in Essentiales, Naturales di specificas. Tyro primum dissecans flores, observat speciales notas , format nova & falsa genera; credit se primum fores vidisse, sed maturus Bolanicus factus , se saepius elu

sum sentiet. .

Gentianoe demto flore nequeunt distingui, uti constat obse*Vatis Cl. Halleri, at corollae in aliis Campani formes ,

Rotatin, Infundibuli ormes ; Quinquesidre, Oradrisidae, Odi dae facillime distinguunt. pericum foribus Tryginis a Pentagynis probe distinguendum.

Gerania africana dicta corolla irregulari , staminibus connexis , debent a congeneribus europaeis separari. Lichenibus Tuberculum est fructificatio constans punctis scabris' ex pulvere quasi congestis. Scutellum est fructificatio orbiculata concava : margine undique elevato. Pelta

265쪽

DIFFERENTIA. 223 Pelta est fructificatio plana, margini folii plerum

que adglutinata. Capitulum est Anthera.

Fungis Pileus est orbiculus horigonialiter expansus, qui subtus fructificationes gerit. Graminibus Spicula est partialis spica , quam Locustam dixere alii. Tortilis est arista , cum geniculo contorto in medio

notetur. E. gr. Axena.

Articulus est culmi pars Geniculis duobus interjecta. Compositus Radiatus flos. constat disco & radio. Radiu; ex corollulis irregularibus in ambitu. Discus ex corollulis minoribus plerumque regulariubus constat. Decompositus sos s. Compositus ex compositis, continet intra calycem communem minores calyces communes multis floribus : Sphini anthus.corolla AEqualis, ubi partes corolh figura, magnitudine &proportione aequales sunt. Inaequalis, ubi partes non magnitudine, sed propor tione respondent, ut regularis flos evadat Butomus.

Regularis est aequalis figura , magnitudine & proportione partium- .

Irregularis, quae limbi partibus , figura , magnitudine aut proportione diversa est. Rictus est hiatus inter duo labia. Huae est hiatus tubi corollae. Palatum est gibbositas prominens in fauce corollae. Calcar est nectarium ex corolla pone in conum eXtensa. rceolata , quae urceoli L pelvis instar inflata & undiquo gibba est. Cyathiformis, cum ex cylindro superne parum dilatata est. Connipens , cujus limbi lobi apicibus convergunt. Lacera , cujus limbus tenuissime dissectus est. Anthera versatilis O incumbens , quae latere assigitur ;erecta , quae basi assigitur. Pericarpium In latum cum instar Vesicae cavum sit, nec repletur seminibus: Fumaria cirris a.

mPri maticum , cum lineare polyedrum sit, lateribus plani S. Turbi

266쪽

DIFFERENTIA:

st.2qTurbinatum cum fructus basi angustatur : Pyrus. Contortum , curn spiraliter contorquetur: inmaria, Helicteres , Thalictrum. Acinaciforme, cum fructus instar cultelli compressus, altero angulo longitudinali obtuse , altero acuto est. Mesembryanthemum , Dill. dulantibus Seminibus T. cum semina in Peri- carpio baccato per pulpam dispersa sunt. Echinatum , cum aculeis s. spinis undique ad spersum , uti Echinus animal. Torosum cum torulis s. prominentiis hinc indo

gibbum evadit copersicum T , Pistolacca. 281. Notae genericae i. I92, in differentia usurpatae , absurda sunt.

Notas genericas Characteris Naturalis hic intelligimus, quae species nunquam distinguunt ; hae enim in genere consentientes sunt per omnes speCies ; nec disientiunt , quae

consentiunt. Erroneas itaque esse omnes disserentias statuimus, quae notas specificas desumunt a notis characteris naturalis.

Polygala siliculosa tetrapetata hicapsularis. Mors. Aponogeton flaminibus singularibus. P. Guajacum aceris f. bursor pastoris fructus Br.

28 r. Disserentia omnis e Numero , Tigura , F portione O Situ variarum plantarum partium 8o-86ὶ

necessario desumatur. Notae fallaces & constantes praecedentibus. Fallaces notas statuimus plurimas

unge promanant Color II. 266. Odor 267. Sapor 268.

Sexus 3. 2TO. Pubescentia 272Locus β. 26 . Multitudo 274. Magnitudo 2 O. Mons o litas 27 I. Uti Varians 23'. Accidentale 268. Auctoritas 263.

Infulficientia 237. Collatio 261. 263. Fidas notas desumendas tantum esse a partibus plantae, uti RRadice Foliis 277. Insoresentia Trunco. 276. Fulcris 278. Fructiscatione 2bo.

Modi

267쪽

Modi, quibus dii serentia desumitur , sunt quatuor rNumerus, Figura , Situs , Proportio , adeoque iidem , qui in genere Ι6T. Hi ubique constantes , in Planta , in Herbario , in Icone:

ubique cavendum est. Hoc opus, hic labor est; adeoque summa industria inquirendum: Errores gignunt , ut saepius coecutiamus , cauilae imprimis sequenteS I. Natura polym pha , in suis operationibus nunquam cessans. Σ. Regionum & Climatum diversa & singularis natura.

Brevitas vitae humanae , que perit praecoci fato. acertitudinem detegunt in speciebus, a varietatibus disti guendis :Cultura in diversissimo & vario solo.

Partium plantae omnium examen attentissimum. Fructi icationis examen , quoad omnes partes etiarn minutissimaS. Congenertim specierum inspectio. Naturae leges constantes, nunquam saltus facientes Varietatum modi remoti.

Positio speciei sub proximo & diverso genere. 284. Nomen generi cum singulis Speciebus applicari debet.

Speciebus ad Genera redams adsumant Species nomen generis , ut ex nomine constet de plantae nominatae genere. Nomen Generi cum valet in Republica Bolanica uti nummus .

Rajus & Moris onus saepius reduxere Species ad Genera sed nomina Generis aliumsere. STOECHAS. R . his: ago. I. Stoechas citrina germanica , tutiore folio. 2. Chrysocome orthiopica , plantaginis folio. 3. Helicis fum abrotant femium foliis. q. Elichrysum creticum. F. Sterchadi citrinae alteri inodoror Lobelli assinis.

6. Gnaphalium montanum album.

Sic, qui citatum Raji nomen audit, de genere nullam ideam habet, nili viso libro. P 28J. NO

268쪽

DIFFERENTIA 28s. Nomen specificum semper genericum sequi oportet

Cum ignoto genere nulla certitudo, necesse est, ut Generis nomem incipiat ideam , si distinguenda. LOBELIUS maxime & saepius hic peccavit: Minus Heliotropium repe . LOb. Matthioli feeundum Limonium. Lob. Aquatica Plantago foliis Betre. Lob.

286. Nomen specificum sino generico est quasi campana sine pistillo.

Differentia est tantum distinctio generis, adeoque sine genere nulla differentia concipi potest. Nomina sunt ex arte confecta, ut scientifice determinent plantas. Differentiae sine nomine specifico , sunt animalcula capite mutilata. myagro assinis herba , capsulis sub rotundis I. B. linarire aliquatenus similis hirsuta non laciniata C. B. linariae alignatenus similis , folio bellidis I. B. Periclymeno accedens , planta monanthos Mor. indigena alpium Sabaudire Bocc.

287. Nomen specificum ipsi nomini generico adglutina

tum non erit. Puere Bolanici, qui genera per caudas distinguere tentarunt, inflectendo nomen in fine, sed peperit confusionem summam. Distinctum genus ; Distincta Disserentia. Gentiane Ba pro Gentiana parVa. Acet sella Acetosa parva.

288. Nomen specificum genuinum est vel Synopticum vel 'sentiale.

Nomina specifica cito , tuto , & iucunde distinguant species. Selectus fiat ex omnibus differentiis possibilibus speciei, unde desumendae praestantissimae, ut liceat tandem tuto nosse speciem. Μodus Nominum specificorum est vel Synopticus vel Essen tialis, vel ex utrisque mixtus.

269쪽

DIFFERENTIA.289. Nomen Specificum Synopticum 188) plantis congeneribus sis9ὶ notas semidichotomas imponit

Ubi notae essentiales speciei investigari nequeunt, necesse est , ut per Synopsin fiat differentia , adeoque Synopsis est succedanea differentiae essentialis. In vastissimis generibus saepius ad synopsin adsumendam coacti

Salix foliis ferratis glabris ovatis acutis subsessilibus. Roy. u optice. SHix flosculis pentandris. Fl. lapp. E sentiale. Salix foliis subintegerrimis Ianceolato-linearibtis longissmis acutis e subtus fericeis , ramis sirgatis. Fl. su: Synoptice salix foliis Iinearibus revolatis: Essentiale.

Nomen Specificum Essentiale 188 ) notam dis

ferentiae singularem , suaeve speciei tantummodo propriam , exhibet.

Nomen specificum essentiale absolvitur unico alterove vocabulo f. unica idea. Stabilitis Generibus & Speciebus essentiali differentia deter minatis , summum apicem in re Herbaria tetigimus. Si Bolanici eo tandem perveniant, ut omnes species nomine Essentiali determinare queant, non datur ultra. Praestantia nominis commendat se brevitate , facilitate, certitudine. Valent nomina essentialia absque citatione, quod alia nomina

nunquam.

synopsis, detecto namine essentiali , non admittenda est indifferentia specisca ; allaborandum itaque ut ad metam tandem perVeniamus propositam. Eriophorum Dicis pendulis Flor. Iapp. 22: Plantago scapo uni soro Fl. lapp. 6 .

Alchemilla foliis simplicibus f l. lap. 66 Alehemilla foliis digitatis FL lapp. 67

270쪽

218 DIFFERENTIA.291. Nomen specificum quo brevius, eo etiam mel us,

Pulcritudo artis brevitatem eXposcit, nam quo simplicius , eo etiam & melius , & stultum est facere per plura , quod fieri potest per pauciora ; Natura etiam ipsa compendiosissima

est in omni sua actione. Numerus vocabulorum , quae in disserentia adhibentur , nunquam ultra duodecim vocabula admittat; quemadmodum Nomina Generica duodecim ad summum litteris constabunt

et '. ita & Differentia I 2 vocabulis , ut limites tandemnabiliantur. Duodecim vocabula lassicere pro differentia specifica exsequenti calculo elucescit. Sit genus centum specierum, quem numerum adtigisse nullum adhuc cognitum genus novimus ; distinguantur hae species synopsi a. SO. b. 27. c. I 3. d. 7. C. 3. f. 2. g. I. adeoque sex substantiva cum totidem adjectivis , ad summum necessaria essent; ad vero unum idemque substantivum saepe admittit plura adjectiva , adeoque duodecim Vocabula vix unquam necessaria erunt pro differentia generis centum specierum.

Horrenda itaque sunt nomina specifica veterum sesquipedalia . quae descriptiones loco disterentiarum sistunt. Cenchramidea arbor faxis adnascens , obrotundo pingui folio , fructu pomiformi in plurimas capsulas grana sculnea stylo columnari hexagono praeduro adhae rentia continentes , diviso , Balsamum fundens. Plulin.

alm. 92. Gramen myloicophoron carolinianum L. Gramen altissimum , panicula maxima speciosa , e spicis majoribus compresfusculis utrinque pinnatis , blattam molendariam quo dammodo referentibus , cnmposita , foliis convolutis mucronatis pungentibus. Pluli. alm. IJ3. Acaciae quodammodo accedens , Myrobalano chebulae G

tingit j 'milis arbor americana spinosa, foliis ceratonii in pediculo geminatis , sliqua bipalvi comprusa cor

niculata seu cochlearum vel arietinorum cornuum in modum incurvata , sxe tanguis cati. Breyn. prodr. a. p. 29. 292. NO-